CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

ARAD [2] Latine Onager aut Syriace draco vivitas Amorrhaeorum ad sortem Iudae pertinens, ad austrum, solitudini Cades vicina. Numer. c. 21. v. 1.

ARADEN urbs Cretae, quae et *)anw/polis2, quod superioriloco [orig: superiorilocô] sit Steph.

ARADIO viri fortissimi in Africa nomen, cum quo Probus Imperator singulari certamine pugnavit. Flavius Vopisc. in Probo, c. 9. Pugnavit et singulari certamine, conta quendam Aradionem in Africa, eundemque prostravit: et quia fortissimum ac pertinacissimum virum viderat, sepulchro [orig: sepulchrô] ingenti honoravit, quod adhuc exstat tumulo [orig: tumulô] usque ad ducentos pedes terrae lato (Salmas. legit alto [orig: altô] ) per milites, quos otiosos esse numquam est passus.

ARADUCA urbs Lusitaniae, Ptol. Hodie Arzua. Guimar aens, ad Avum fluv. Ducali titulo [orig: titulô]. Baudrand.

ARADUCTA Lusitanorum urbs. Ptol. Lamarante Moletio. Aliis Arauca, paus Portugalliae, prope montes, medius ferme inter Visenm et Porrum urbes, ad 6. leucas.

ARADUS insul. Phoeniciae apud Orthosiam urbem ponte iuncta continenti, a litore olim 20. stadiis recedens, cum urbe eiusdem nominis ab Aradio vel Arvadaeo, filio Chanaan condita. Dionysius Perieg.

Vide Melam l. 2. c. 7. Geographum l. 16. et Plin. l. 2. c. 103. et l. 5. c. 31. Etiam Aradus nomen insulae cuiusdam, prope Cretam, et alterius in sinu Persico, quam vis Aradii Phoenicios iactitent suos esse colonos. Vide Bochatt. Geogt. Sacr. p. 346. et Vossiium ad Melam p. 202. Nic Lloydius.

ARAE [1] dicuntur saxa, quae inter Africam et Sardiniam medio [orig: mediô] mari eminent. Sic dictae, quod ibi Afri et Romani foedus inierint. Virg. Aen. l. 1. v. 112.

Tres Notus abreptas in saxa latentia torquet,
Saxa vocant Itali, mediis quae in fluctibus, Aras.

Hiscopuli novem fuisse dicuntur, mox Araepropitiae vocatae. Sisenna, citante Servio [orig: Serviô], arque etiam Claudius Quadrigarius 1. Annal. has Aras Neptumas vocat.

ARAE [2] in Circo utrinque tres olim fuere [orig: fuêre]: Et quidem in superiori eius parte, a)/nwqen th=s2 purmi/dos2, Supra obeliscum, ut habet Ioannes Lydus, ad Euripum, Saturni, Iovis ac Martis; infra, ad eundem Euripum, versus carceres, Veneris, Mercurii et Lunae: Praeter quas obeliscus vel Pyramis, quae in medio, ara erat Soli dicata. Hinc septem spatia conficiebant circa illas septem aras quadrigae, dia\ to\ tosou/tous2 ei)=nai tou\s2 tw=n planhtw=n po/lous2, quod septem essent Planetarum poli, ut ait ait Idem. Fuerunt autem arae illae trinae, infra et supra collocatae, metae, cum triplici apice vel summitate: Nam, ut ait Casiiodorus, ternas summitates singulae metae sustinebant; quas o)belou\s2 Graeci, item bwmou\s2 vocabant. Euripum vero dixit infima Imperii aetas crepidinem illam, seu suggestum aut aggerem, qui ab una harum metarum ad alteram pertingebat, krhpi\s2 me/sh tou= i(ppodro/mou etc. Quam in rem vide Salmas. ad Solm. et hic [orig: hîc] passim.

ARAE [3] pro Terminis, olim frequentes, Strabo l. 3. Aras pro termino posivit Alexander, initatus Herculem et Bacchum. Nempe amborum horum columnae, expeditionum termini memorantur, Epigr. 4. 12. *)amfoi=n de\ sth=lai sunte/rmones2: ubi certe non Gaditanae Herculis columnae intelligi possunt, sed aliae in India quaerendae, Bacchicis scil. sunte/rmones2, conterminae. Arae autem hae columnae quia ingentes erant, turrium instat, Arianus l. 5. c. 4. L. cubitorum, Diodor. Sic. l. 17. c. 95. Bacchum Herculemque imitati, Semiramis et Cyrus, teste Solino [orig: Solinô] c. 49. sicque antiquitus limites poni solitos aliquot exemplis ostendit Strabo loc. cit. Itaque et Alexander, ex India reversurus, erigi XII. aras ex quadr ato Saxo, monumentum expeditionis suae, iussit apud Curtium l. 9. c. 3. cum quibus minime confundendae XII. arae Deorum quas in ingressu Asiae statuerat, apud Iustinum Il. 11. c. 5. aliaeque, quas ibi unde ex Europa solvit, memoratae Arriano l. 7. c. 4. Altaria struxit, Iovi Descensori, et Minervae, et Herculi, ibi unde ex Europa solvit, et in eo loco Asiae, in quem descendit. Hoc enim voti causa [orig: causâ] fecerat: quod initium quoque Ara Druso site, Tacit. Annal. l. 2. c. 7. Ceterum Plin. l. 6. c. 25. alias etiam Aras Aiexandri in promontorio Carmaniae locat. Ptolemaeus etiam in Scythia trans Caucasum. Sed crroris eum convincit Salmas. ad Solin. p. 789 ubi de Aris Alexandri multus est. Vide quoque infra Cyreschata, it. Sol. Indicus, cui suas aras Alexandrum inscripsisse, videbimus.

ARAE Alexandri Ptol. locus erat Sarmatiae Europaeae apud Tanais flexionem, ubi maxime in ortum vergens, proxime ad Rha fluv. accedit, in Moscuvia.

ARAE Caesaris locus Sarmatiae Europaeae apud Tanaim fluv. Ptol. quae et Arae Alexandri. Hodie Veliki Preuvos, teste Sigismundo [orig: Sigismundô] Herbersteinio [orig: Herbersteiniô]. Ubi Scosna oppid. Moscorum, seu non longe. Ferrar.

ARAE Flaviae Germaniae urbs ad Danubium. Ptol. vulgo Nordlingen. longitud. 32. 30. latitud. 48. 49. Nic. Lloydius Aurach, oppid. Sueviae, in Ducatu Wirrembergensi. Cluverius. 4. leuc. a Tubinga, in Ortum.

ARAE Herculis locus in Alpibus Graiis, qua Caesar in Galliam traiecit, apud montem S. Bernhardi.

ARAE Muriae Catoni et Plin. Aremuzze, oppid. Hetruriae, in colle, excisum, in finibus Veientum, apud urbem Castellanam.

ARAE Philaenorum villa Philaeni Ptol. oppid. Africae maritimum, et extremum in Cyrenes confinio teste Lud. Marmolio [orig: Marmoliô], cum aliis; cuius meminere [orig: meminêre] Sallust. Bell Iug. c. 19. et Val. Max. l. 5. c. 6. ext. 4. ex. Vulgo Nain; Aliis Porto di Sabia dici videtur.

ARAE Sabeae Moletio Caitachi, urbs Mediae, in ora maris Caspii, in Atropatia, apud Cyri fluv. ostia.

Ptolemaeo, ut situs persuadere videtur, vulgo Capo di Pennas, in peninsula Asturum apud Gigiam oppid. ab Oveto 7. leuc in Boram recedens. Scythicum Melae l. 3. c. 1. dici videtur. Ubi Capo di Mongia, promontor. in ora Gallaeciae Borealiinter Artabrum promontor. et Caronium oppid.

ARAE Sextianae urbs Hispaniae in Gallaecia. Turris Augusti Melae l. 3. c. 1. Lucus Augusti Ptolemaeo; hodie Lugo, teste Ambrosio [orig: Ambrosiô] Morali. Sed Arae Sextianae, quae eaedem cum Sestianis dici videntur, a Luco Augusti diversae sunt: illae enim litorales, Lucus vero in mediterran. est 24. leucis in Ortum ab illis distans. In Gallaecia.

ARAE Solis promontorium Callaicorum. Ptol. Capo di Mongia Moletio. Sed Graeci codices. *shsti/ou bwmoi\ habent. Nic. Loydius.

ARAETHYREA regiuncula Achaiae, postea Asophis dicta, urbem habens eiusdem nomins, quam Homer. in Catalogo, ab amoenitate commendat, *)araiqure/hn e)rateinh\n eam appellans. Strabo l. 8. Plin l. 4. c. 5. *)aranqure/h, o)/noma po/lews2, corrupte apud Hesych. pro *)araiqure/h. Idem.

ARAEUS Iuppiter dictus, ad quem cuncti precantur. Cael. Rhodig. l. 15. c. 18.

ARAGISUS Dux Beneventanus, gener Dieterici, Longobardorum Regis Caroli M. conatus remoraturus, ab eo in ordinem coactus est. Contra quem cum denuo quaedam machinaretur, Capua [orig: Capuâ] amisa [orig: amisâ] Salernum, ab eo supeatus, confugit. Nihilominus veniam accepit, in gratiam Rumoaldi et Grimoaldi filiorum, quibus Imperator post Patris mortem Ducatum reddidit. Aimoin. l. 7. c. 7. et 8. Dupleix et Mezeray, in Carolo M.

ARAGONIA corrupte factum ex Tarraconensis Hispan. cuius pars est, Regio Hispaniae, ab Antrigonibus, Hispaniae populis, teste Laurentio [orig: Laurentiô] Valla [orig: Vallâ], vel a Tarraconc, antiqua Civitate, ut Antonio Nebricensi et Vasaeo placet, nomen accepit. Alii ab Aragone fluvio: qui illic ortus Iberum influere perhibetur: Nonnulli ab Herculis Ara et Agonalibus ludis derivant. Vetus Celtiberorum sedes. Terminatur ad Caurum Navarra [orig: Navarrâ], ad Vulturnum Catalonia [orig: Cataloniâ], qua Africo exposita, Castiliam spectat, qua Aquiloni Pyrenaeos habet montes, seu, ut Morerius habet, Cataloniam ab ortu, Pyrenaeos et Navarram ad septentrionem, Castellam ad Occasum, Valentiam ad Meridiem respicit. Regni titulo [orig: titulô] hodie gaudet, Primusque eius Rex fuit Ranimirus, nothus fil. Sanctii III. Navarrae Regis A. C. 1016. Vel potius Abarca, qui circa A. C. 898. Aragoniae et Pompeloniae Rex creatus est. Vasaeus in Chron. postquam, Azare Duce, iugum Saracenicum incolae excussissent, A. C. 783. Paul. Aemyl. l. 3. Ranimiro dein Praedicto in pugna occiso successit Sanctius II. Castellae Rex 1063. Postea fil. Ranimiri Sanctius II. de solio deturbavit Sanctium IV. Navarrae Regem vel, secundum alios, liberorum eius tutor fuit. Pater Petri I. Aragoniae et Navarrae Regis, cui succelslerunt fratres Alphonsus I. et Ranimirus Monachus. Quorum ille Urracae Alphonsi Castellani filiae maritus, Legionis et Vasconum regnum Arragoniae adiecit, ultimumque Maurorum Regem occidit. A. C. 1108. 1110. Alls tamen obiisse videtur 1104. Mariana de reb. Hisp. Vide Alphonsus VII. Hicce pertaesus laborum, tradito [orig: traditô] regno [orig: regnô] cum filia, Raimundo Barcinonensi Comiti Alphonso II. postea dicto, in Coenobium concessit. Annales Aragon. Sequentibus temporibus Petrus Arragoniae Rex Alphonsi II. fil. cum Alphonso Castellano, post pacem cum Aben Iosepho, factam, Sanctium Vasconum et Legionis Regem regno [orig: regnô] exuit. Praelio interfuit, quo [orig: quô] Mahometes Maroci Rex victus, A. C. 1212. Albigensibus auxilia summisit, in praelio contra Simonem Montfortium occisus, A. C. 1213. Surita, Ind. Reg. Arrag. l. 1. etc. Eum excepit Iacobus I. fil. qui Baleares insulas Valentiamque regno adiecit. Obiit A. C. 1276. Pater Petri III. cuius consilio [orig: consiliô] vesperae Siculae institutae sunt, A. C. 1282. occisi A. C. 1283. postquam a Pontifice diris devotus et a Carolo Valesio, oppugnatus esset. Hunc sequutus est Alphonsus III. fil. qui improlis diem obiit, A. C. 1291. Successit frater Iacobus II. Pater Alphonsi IV. qui obiit A. C. 1337. Eius successor Petrus IV. Barcinone mortuus est, A. C. 1387. Huius fil. Martinus, post Iohannem I. fratrem Rex, qui, cum Ecclesia Romana horrendo [orig: horrendô] illo [orig: illô] schismate discerpta esset, iuxta Ducem Britanniae, Comitem Hannoniae, Rem publ. Leodiensem, Paparum neutrum agnovit: quod obtinuit pet annos 40. Antimach. in Praef. ad l. 2. Obiit ultimus ex familia Comitum Barcinonensium, A. C. 1410. Huius morte regnum Ferdinado filio Regis Castellae delatum; et post triennium filio huius Alphonso V. qui genuit Iohannem II. patrem Ferdinandi chcti Catholici, Isabellae mariti cuius filia Iohanna Philippo nupta, totam sic Hispaniam in Austriacam familiam intulit, ab A. C. 1479, Hunc excepit Carolus V. Imperator etc. Vide qucmque Regum suo [orig: suô] loco [orig: locô]. De praefato Fetdinando, ut hoc addam: concessere [orig: concessêre] circa A. C. 1470. regna complura, Legionense, Castellanum, Navarrae, in unius Ferdinandi Catholici Aragoniae Regis potestatem, qui sic rettiae Regum Hispaniae periodo, Castellanae scil. initinm praebuit, Licet enim Aragonius ester Ferdinandus, tamen quia Castella Potior erat, ab hac umtis ita Regnis appellatio haesit. Idem residuum Maurorum in Granata regnum expugnavit. Desiit in Aragonia aera Hispanica A. C. 1358. Hist. Orb. Terr. Iuxta Grotium olim Reges, (id nomen, is honos modicae potestati) suffragio [orig: suffragiô] legebantur; mox accepti imperio heredes, sed in legum verba adacti. Sub Philippo II. per sacrorum inquisitores populorum patientia tentata primum, dein belli Gallici specie persuasa civitas, ut Regis exercitum per suos fines, et urbem Caesataugustam, regni caput, inde tran Pyrenaei iuga duci pateretur. Tum primoribus trucidatis, et qui ad libertatem praeiverant, expleta ultio, prospectumque in posterum dominationi est. Factum id A. C. 1592. Hugo Grot. Hist. l. 2. De origine Regni et Regum Aragoniae, scribit prolixe Radericus Sanctius, Hist. Hisp. part. 1. c. 13. et Surius Marinaeus Siculus l. 8. de Regib. Hisp. De Iustitia Aragonum, quod nomen fuerat officii, vide infra voce Iustitia. Renum est peramplum et ex tribus Hispaniae praecipuis.

Iberus fluv. illud bifariam secat, habetque Caesar-Augustam, primariam urbem. Est tota regio siccior, aspera et satis deserta, praesertim versus Castellam. Concilium ibi habitum A. C. 1062. Hierori. Blanca Comm. de rebus Arag. et ab Antipapa Bened. XIII. A. C. 1409. Spond. Niemius. Sub Aragoniae regno late sumpto alias erane regna Valentiae, et Maioricae, et Catalonia. Nunc ab ipso disiuncta sunt, et continet tantum Aragoniam propriam, sub qua censentur regiunculae Sobrarba et Ribagorca, versus Pyrenaeos, alias notae in historiis illius regni. Scribitur autem Aragnoia cum uno r ab incolis et ab Hispanis, non autem cuni duplici r, ut quidam scripsere [orig: scripsêre].

ARAGONIUS fluv. Hispaniae. Cui ortus in Pyrenaeis montibus, prope S. Christinam in Aragonia. Iaccam et Sangosiam alluit, et cum Arago fluv, simul in Iberum fluit, in Navarra, infra Calagurim urbem.

ARAGUS fluv. Molossorum, Strabo. Item Hispaniae fluv. hodie Arga, teste Baudrando [orig: Baudrandô], qui dicit eum non longe a Bayona, urbe Galliae Aquitanicae oriri et in Iberum fluv. influere. Aliis Agrada.

ARALIUS qui et Analius, VII. aliis V. Assyriorum Rex, regnavit ann II. aliis 40. Claruit ingenio [orig: ingeniô], et studio [orig: studiô] militaril, et (quod mirum) primus adauxit pompas, et gemmas, ac muliebres delicias. Iul African. et Euseb. in Chron, Torniel. et Salina. in Annalibus.

ARAM [1] Latine celsitudo (unde Hesych. *)ara/m, mete/wros2 ) seu decipiens, aut maledictio eorum; filius Sem; a quo Aramaei orti, qui postea Syri dicti. De cuius quatuor filiis, illorumque regnis, vide Gen. c. 10. v. 23. Ioseph. Iud. Antiq. l. 1. c. 6. Fil. item Somer. 1 Paral. c. 7. v. 34.

ARAM [2] in Hebraeo Ram, Latine excelsus, vel proiciens; inter progenitores Christi, Ruch. c. 4. v. 19. Matth. c. 1. v. 3. 4. Luc. c. 3. v. 33. fil. Erom, Pater Aminadab. Ceterum de locorum nominibus, qiibus vel praefigitur, vel postponitur nomen Aram, vide Bochart. Geogr. Sacr. l. 2. c. 6. Nic. Lloydius

ad ARAM ministrans Graece o( e)pi\ bwmw=| unus erat es IV. illis, qui praecipuas olim in Eleusiniis sacris partes obtinebant; coeteri fuere [orig: fuêre] Hierophanta, Daduchus et Praeco. Et quidem, uti Hierophantam Creatoris, Daduchum Solis, Praeconem Mercurii, sic to\n e)pi\ bwmw=| Lunae imaginem repraesentasse [orig: repraesentâsse], tradit Eusebius de Praepar. Euang. l. 3. Vide Io. Meursium l. de Eleusiniis.

ARAMAEI Scythae. Scribit enim Plin. l. 6. c. 17. Scythas voxcatos esie Sacas a Persis, et ab antiquis Aramaeos. Syrietiam Aramaei dicti sunt. Vide Arimi.

ARAMBXS urbs Africae ab Hannone condita, de qua vide Bochart. de Phoenis. colon. l. 1. c. 37.

ARAN fil. Thare, patris Abrahami et Nachoris. Obiit in Ur Chaldaeae, et Lothum filium reliquit, cum filiabus Sara et Milea, quarum prior Abrahamo, posterior Nachori nupserat. Gen. c. 11. v. 26. Ioseph. Iud. Ant. l. 1. c. 6. Torniel. A. M. 1979. n. 1. Hebr. Haran.

ARANDIS Lusitaniae urbs. Ptol. Torre vedra Moletio. longitud 16. 55. latitud. 42.00.

ARANEA Hebr. [gap: Hebrew word(s)] acchabis, inverso [orig: inversô] nomine ex, [gap: Hebrew word(s)] sabach, quod implexum esse sonat; unde rete Arabibus sabecha, et Hispanis Xabega. Graece a)ra/xnh, ab Hebr. [gap: Hebrew word(s)] arag, i. e. texere. Earum telae Horoscopa eleganter dicuntur Tertulliano de Pallio, quod similes sint sciothericis organis, quibus horae ostenduntur: nam illa variis in orbem distincta lineis a centro, in quo gnomon, ad circumferentiam ductis, araneorum casses plane referunt, vide ibi Salmas. Ob fragilitatem vero, cum impiorum moliminibus conferuntur, Esai. c. 59. v. 5. 6. quod ad Haereticos referunt nonnulli Patrum: ad Astrologos alii, ut ad Sophistas Aristo Chius, apud Laertium l. 7. Certe cum, qua [orig: quâ] hora [orig: horâ] Monothelitarum Haeresin Constantinopoli damnaret sexta Synodus Oecumenica A. C. 681. telae aranearum nigerrimae magna [orig: magnâ] copia [orig: copiâ] in populum decidissent, id ita aeceptum est, quasi Deus tam insolita [orig: insolitâ] pluvia [orig: pluviâ] significatum voluisset, haeresium sordes ex Ecclesia esse eiectas. Vide Anastasium, Reginonem Abbatem, alios. An Davide in spelunca latente, 1 Sam. c. 24. v. 4. aditum tela [orig: telâ] obsepiens Aranea, Sauli eum persequenti suspicicionem dempserit, ullum mortalium eo latebrarum causa [orig: causâ] ingressum esse, ut voluit Chaldaeus Interpres; quod idem de Felice Nolano, Presbytero Christiano, Paulinus, Ado et Beda in eius Vita adnotarunt [orig: adnotârunt]? merito dubitat Bochart. quem de Araneis fuse agentem vide, Hieroz. Part. poster. l. 4. c. 23. Ridiculum id, quod de Heliogabalo Lamprid. c. 26. refert, ita illum cum servis iocari consuevisse, ut eos iuberet millena pondo sibi aranearum deserre proposito [orig: propositô], collegisseque ita decem milia pondo aranearum, ac dixisse, et hinc intelligendum, quam magna esset Roma, etc. Apud Caribes, in novo Orbe, Aranei dentibus sunt longis et acutis cruribus exiguis, tanti interea corporis, ut dimidium malum cirreum adaequent: Telam ii texunt filis adeo firmis, ut iis passeres etiam aliaeque volucres irretiantur, feminisque calanticae inde parentur, quae cum abluuntur, albae fiunt, Euseb. Nierenbergius, ex Hispanorum Commentariis, Histor. Natur. l. 12. c. 26. Ob similitudinem cum Aranea, Dioscorides

membranulas tenues, quibus calami aromatici fistula, sicut reliquae arundines, consepta est, a)ra/xnia vocat; praestantissimumque calamum hoc [orig: hôc] indicio [orig: indiciô] deprehendi ait. si in multas aslulas frangatur fistulamque habeat membranulis istiusmodi a)raxnaei/desi referta, apud Salmas. ad Solin. p. 1059. Vide quque in voce Arachne.

ARANES castrum seu potius palatium superbissimum Regum Sueciae, in Gothia provinc. prope lacum Vener, cuius nunc tantum rudera super.

ARANIA Insul. Scotiae, cum castro cognomine. Adiacet Cantierae et Argateliae provinc. estque Ducatus titulo [orig: titulô] insignis. Aliis Glotta. Hinc Glotta aestuarium, ubi ea insula. Vide Glotta. Item, Vallis fertilissima, intra Pyrenaeos montes in regno Aragoniae, unde oritur Garumna fluv. Ibi Viella, oppidul. praecipuum.

ARANIAE Insul. duae Hiberniae, ad fauces sinus Gallovidiensis, in Connachia provinc. Item, aliae Insul. cognomen in littore Occidentali Ultoniae provinc. et Comitatus Dungalensis.

ARANSCARTI in L. Baiwar. tit. 12. c. 8. maleficium sortilegorum est, quo [orig: quô] aristas seu spicas inanes ac vacuas reddunt, Car. du Fresne Glossar.

ARANTIA urbs Phlius postea dicta. Steph. quin etiam in Araethyrea de ea scribit. Nic. Lloydius. Huc primum aurea mala ab Hercule, quum ab Hesperidibus rediret, illata, hincque Arantia, postmodum Aurantia, appellata este, sunt qui delirent. Atnomen Aurantiorum malorum vel Arantiorum, sub extremis Latinitatis demum temporibus auditum est, quibus nulla iam Arantia urbs, nec Phlius fuit. Imo Arantia poma corrupte, pr Aurantiis, ab aureo colore potius sic dictis: quae eadem esse cum aureis Hisperidum malis, dicemus insra.

ARANUS fluv. Transylvaniae. Oritur prope Claudiopolim, et in Marisium se exonerat.

ARAPENNIS seu ARPENNIS, idem quod Arpentum, Columellae l. 5. c. 1. Gallica vox est, mensuramque notat. qua [orig: quâ] finitores et agrimensores agros metiuntur, quamque cum iugero vel iurnali Galli vulgo confundunt. Ab arando, Isidoro Origin. l. 15. c. 15. Iosepho Scaligero ac Salmasio ad Solinum, quasi arvipendis, quia arvipendio [orig: arvipendiô], i. e. funiculo [orig: funiculô], agros olim metiebantur. Gloss. Lat. Graec. Arvipendium, xoi=nos2 gewmetriko\s2, funiculus Geometricus. Nec obstat, inquit Salmas. quod verbum pundere, de ponderibus tantum accipiatur, cum et certum agri modum libram dixerint etiam Veteres, ut Auctor est Hygenus. Vide Car. du Fresne Glossar. ubi diversam Arvipennis rationem, in variis Glliae provinciis, pluribus exponit, et infra in Arvipendium.

ARAPHEN pars tribus Aegeidis. Steph. Hinc nobili vico nomen, qui dictus Alae Araphenides. Vide supra, et plura apud Iac. Sponium Itinerar. Graec. Part. 3.

ARAPOTES Plinio l. 5.c. 10. Maria, et Maraeotis, *ma/raia, kai\ *maraiw=tis2 Straboni. *mareia\ kai\ *maoew=tis2 Stephano, lacus Aegypti, Alexandriae incumbens a plaga meridiana. Butheira Zeiglero dicitur. Aliis Lago de Antacon. Pro Arapotes Rhacotes legendem, et non lacum sed locum suadet Pintianus in Plin. loc. cit. Nic. Lloydius.

ARAR fluv. Galliae Narbonensis ex monte Vogeso, in confinio lotharingiae, per Comitatum et Ducatum Burgundiae fluit, ubi auctus fluv. Dubi aliisque et rigatis Graeo [orig: Graeô], Cabillone et Matiscone Rhodanum iuxta Lugdunum se exonerat. Clarus ponte Caesaris, uno [orig: unô] die militum opere fabricato [orig: fabricatô]; sed fidelium cadaveribus, in quos totam per Galliam saevitum, A. C. 1572. haustis funestus. Araris item dicitur, vulgo La Saona. Porro Arar Britannis lentum sonat, ut Ebraeis [gap: Hebrew word(s)] aharai Prov. c. 28. v. 23. a verbo [gap: Hebrew word(s)] ahar, tardare, seu morari. Inde Arari fluvio nomen, qui, Caesare teste l. 1. Bell. Gall. c. 12. sertur incredibili lenitate, ita ut oculis, in quam partem fluat, iudicari non possit. Plin. l. 3. c. 5. Fertilissimus amnis Rhodanus, rapiens se ex Alpibus per Lemanum lacum, segnemque deferens Ararim. Claudian, l. 2. in Rufin v. 111. Lentus Arar Rhodanusque celer --- vel velox, ut in editione Heinsiana. Silius l. 3. v. 452.

Spumanti Rhodanus proscindit gurgite campos,
Auget opes, stanti similis, tacitoque [orig: tacitôque] liquore
Mixtus Arar. --- --- -

Strabo l. 4. geno/menos2 e)c a)mfoi=n *)/arar summi/sgei tw=| *(rodanw=|. Inde putarunt [orig: putârunt] Graeci nomen invenisse para\ to\ h(rmo/sqai, cum ante Brigulus vocaretur. Plut in l. de Flum. *)/arar potamo/s2 e)sti th=s2 *keltikh=s2, th\n proshgori/an ei)lhfw\s2 para\ to\ h(rmo/sqai tw=| *(rodanw=|, katafe/retai ga\r ei)s2 tou=ton kata th\n xw/ran tw=n *)allobri/gwn: e)kalei=to de\ pro/teron *bri/goulos2. Ibidem multa de Arari, ex Callisthenis Calaticis. Vide Plin. loc. cit. Nic. Lloydius. Valesio [orig: Valesiô] teste etiam Sauconnam dixere [orig: dixêre] fluvium hunc Galli, non multo ante aetatem Amminai Marcellini; Unde Sagonna Sagona, Saona, et tandem Gallicum hodiernum la Saone factum est. Oritur eidem noblissimum hoc flumen in monte saltuque Vosago,

apud Lotharienses Meridianos, la Voyge, alluitque Bonamvillam Bonville, Attiniacum Attigny, Monasteriolum Monstereul, ad Tria Balnea Trois Bains, Castellionem Chastelion, Pontem ad Ararim Pont sur Saone, Gradicum Castrum Grey, Pontem Arliciorum vel Arleium Pont Arly, paulo infra Vincennae vel Vingennae la Vigene et Araris confluentes. Tum fluviolus Vernela la Vonelle, Selongiam castellum, Miribellium et S. Leodigarii vicum praeterlapsus, Arari accedit; qui postquam Auxonam alluit, Tila [orig: Tilâ] augetur. Mox Besua, deinde et Oscara Ousche labitur, et per Colcas Couches, Divionem castrum Lingonum, castellum Robur Rovure, et Longam Curtem Longue-court, in Ararim influit, contra Latonam S. Iean de Laone. Arar dein Surregium attingit Seure, Pauliacum Pouly et apud Vidunum Dubim amnem celebrem ac illustrem, le Dou, e monte Iura Sequanisque venientem, recipit: mox irrigat Cabillonum Aeduorum et Graunae vel Graonae fluviolo nomen aquasque aufert, qui la Grone vulgo [orig: vulgô] dictus, Cluniacum Cluny, Brancidunum Brancion ac Frimitatem la Ferte praeterfluit. Sequuntur ad Ararim Tinurcium vel Trenorcium Tokrnuis, Balgiacum Baugey, Salix la Saule, Matisco Aeduorum, Cavinio Chavignon, Monsmerulae Montmerle, Trebula vel Triviolum Trevol, Vimiacum Vimy, Rupesscissa Roche taillee, insula Barbara l'Iste Barbe, veteri Coenobio [orig: Coenobiô] nobilis, Lugdunum Segusianorum Lyon, infra quam urbem apud Atanacum Ainay Rhodano miscetur, multis ex utrque ripa amnibus acceptis vix ipso [orig: ipsô] minor. Fluit sic inrer provinciam Lugdunen sem primam ac Maximam Sequanorum, hosque a Lingonibus et Aeduis provinciae Lugdunensis primae populis dividit, postquam procul a finibus Germaniae primae e Vogeso vel Vosago ortus est. Quare mirandum, quod inter Germaniam primam cum fluere, dicat Amm. Marcellin. l. 15. c 11. Forte decepit eum Virg. pastorem de industria ignatum sieus fluviorum et Ararim in Germania ponentem, introducens, in v. 63. Ecl. 1.

ARARAT regio Armeniae, aut ipsa Armenia. 2. Reg. c. 14. v. 36. Mons est, iuxta Boccatium, maioris Armeniae. Cordianus Beroso apud Ioseph. Baris Nicol. Damasc. Hist. l. 96. Nivibus perpetuis obsitus, quae procul conspiciuntur. Hic [orig: Hîc] stetit arca Noae, post diluvium. Pars est montis Caspii, prope Mediam, Nunc Arar. Hebert. Latine maledictio tremoris, sive lux currentis. Vide S. Bochartum Geogr. Sacr. l. 1. c. 3. Nic Lloydius. Oleario Mons hic Persis Agri, Arabibus Subalahu dicitur, testanturque Armeni communiter, arcae reliquias ibi etiamnum videri in lapideam fere duritiem conversas; imo Scammachiae, in templo Armenio, curcem spadiceam ex hisce reliquiis confectam ostendunt. Sed hodie terraemotibus fere inaccessus redditus est, vide Olearium Part. 1. p. 190.

ARARENA Nomadum regio, ex magna parte deserta, cuius Sabus Rex fuit. Strabo l. 10.

ARARICUS [1] Ostrogothorum in Italia Rex VI. Theobaldo successit, regnavit menses 5 exstinctus A. C. 642. Successore Totila [orig: Totilâ]. Dicitur et Erarichus: Procopius Goth. l. 3.

ARAROS Poeta Comicus, Olymp. 101. fil. Aristophanis Comici. Suid. Vide de illo Casaub. in Athen. l. 3. c. 2. et 35.

ARARUS Scitharum fluv. in Heniochis montibus oriens. et per Armeniam fluens. Vide Herodot l. 4. Item, fluv. Americae meridional. in Brasilia, vulgo Arari. Cadit in mare Boreale iuxta praefecturam et Insulam Tamaracam.

ARASPAS Medus quidam, cui Panthea Abradatae, uxor a Cyro asservanda data est. Cael. Rhodig. l. 13. c. 33.

ARATHIA urbs Asiae, in Cappadocia Episcopalis sub Archie. piscope Caesariensi. Mriaeus.

ARATIA insul. contra Persodem, cum monte alto, Neptuno sacra. Plin. l. 6. c. 25.

ARATIO apud Graecos Romavosque communiter terna. Et quidem, quae primo arabatur terra, proscindi dicebatur Latinis, neou=sqai ac nea/zesqai Graecis: Praeeratque huic arationi Vervactor, qui proin a Flamine Cereali cum sacrum Cereti ac Telluri faciebat, inter divos agricolas primo [orig: primô] loco [orig: locô] invocari solebat. Vervactum enim terra est, primoarata, quasi vere actum. Cum secundo arabant, vocabant id redarare, unde Redarator invocatus; item Iterare, proprie offringere Latine, dipolei=n Graece: unde di/polos2 gh= talis terra. Tertio cum arabant, iacto [orig: iactô] semine, boves lirare dicebantur; tunc enim tabellis additis ad vomerem, simul et satum frumentum operiebant in porcis et sulcabant fossas, quo pluvia aqua delaberetur: quqeterra tri/polos2 gh= Graecis appellata. Atque huic arationi Imporcitor Deus praefectus erat; post quem Sator sequebatur: semina quippe iaciebant post tertiam arationem. Vide de triplici hac aratione facunde ac suaviter canentem Virg. Georg. l. 1. v. 43. Ubi inter alia,

Vere novo [orig: novô] gelidum canis cum montibus humor
Liquitur, et Zephyro [orig: Zephyrô] putris se gleba resolvit.
Depresso [orig: Depressô] incipiat iam tum mihi taurus aratro [orig: aratrô]
Ingemere. etc.

Sed et quarta aratio nonnumquam adhibita, cum videl. hieme arare incipiebant, et proscindebant rerram, quam ne/asin hibernam Theophrastus vocat. Eius idem Poeta meminit dicto [orig: dictô] loco [orig: locô] v. 47.

Illa seges demum votis respondet avari
Agricolae, bis quae Solem, bis frigora sensit,
Illius immensae ruperunt horrea messes.

Dicere vult, illam felicissime proventuram segetem, quae quater fuerit arata, talis enim bis solem, bis frigora sentire dici potest. Qua de re plura habet Salmas. ad Solin. p. 724. et seqq. ubi totam hanc veteris Rusticationis rationem accurate exponit. Vide et hic [orig: hîc] infra, ubi de inuntore huius Artis, aliisque quibusdam huc pertinentibus.