December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0005

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0006

[gap: praeliminaria]

image: s0301a

ARCA [7] Mortualis indigitatur Petronio, Iubet mariti sui corpus tolli ex arca atque illi, quae vacabat, cruci affigi: in Glossis soros2, i. e. Sarcophagus, aliter Graecis lhno\s2, item puelos2, quae voces synonymae sunt. Fiebant illae primum ex lapide Sarcophago, de quo infra dicemus; inde et ex alia materia. Sic ex chernite lapide, Darii: ex Porphyretico marmore, Domitiorum, apud Plin. l. 36. c. 17. et Suetion. in Neron. c. 50. fuere [orig: fuêre]. Fictilium meminit idem Plinius l. 35. c. 12. Habebantque alvei formam, unde Solia Latinis quoque dicta: Capiebant namque totum cadaver, quam longum erat; unde Graecis in usu, qui cadavera non cremabant. Sed et Romani in arcis ad rogum cadavera deferebant, non tamen omnium. Honestiores enim efferebantur in lectis, qui farciebantur papyro [orig: papyrô], scirpo [orig: scirpô], et alia [orig: aliâ] omni materia [orig: materiâ] combustibili, multisque etiam odoribus differto [orig: differtô], et pyrae una cum corpore cremabantur: Propert. l. 4. El. 7. v. 30.

Iussisses lectum lentius ire mecum.

At tenuiores et plebeii, in Arca lignea vel ligneo sarcophago efterebantur, ex paucis tabulis compacto, qui una cum cadavere itidem eadem [orig: eâdem] ustrina [orig: ustrinâ] comburebatur. De cuiusmodi arca, quam proprie sandapilam Latini vocant, intelligendi, Horat. l. 1. Sat. 8. v. 8.

Huc prius angustis eiecta cadavera cellis
Conservus vili portanda locabat in arca.

Et Lucan. l. 8. v. 736.

Da vilem Magno plebeii muneris arcam.

Unde tales arcae Graecis nekroforei=a, et nekroforika\ a)ggei=a quoque dictae. Abhis vero longe diversae sepulchrales Arcae, in quibus divites condebantur. Post ust rinam enim cadaveris, reliquiae ac cineres collecti, in urnam aut ollam mittebantur, et rerra [orig: rerrâ] obruebantur ac humabantur; aut intra arcam vel monumentum reponebantur, si quigentilia haberent monumenta. Quo [orig: Quô] sensu proprie Arca est monumentum ex lapide in modum arcae structum. Senec. Ep. 86. In ipsa Scipionis Africani villa iacens haec tibi scribo, adoratis manibus eius et arca [orig: arcâ], quam sepulehrum esse tanti viri suspicor. Ubi Arca monumentum est, quales in finibus agrorum exstruebantur, quas pro terminis observabant. Eae enim arcae finales ut plurimum sepulchrales erant, aliquando tamen ad finendos tantum agros ponebantur. Hinc Seneca suspicari tantum se dicit Arcam illam in villa Scipionis, sepulchrum eius esse. Utriusque arcae iconem habes apud Salmas. as Solin. et quidem finales quadratae et supra apertae erant; eaedem, si pro sepulchris quoque consecrarentur, arcuato [orig: arcuatô] tecto [orig: tectô] concamerabantur. Ab his iterum diuresae arcae, in quibus sequiore aevo [orig: aevô] apud Romanos quoque condita cadavera monumentis illis hypogaeis inferebantur: illae ex multis lapidibus constructae, hae ex uno cavatae erant, et proprie pu/eloi Graecis dicebantur. De quo Arcarum genere sonat vetus Inscr. NE QUIS NOS INQUIETET EX ARCA NOSTRA NEQUE ABANTE ALIAM PONAT AUT COMMUTET. Et altera, quae Veronae exstat in Sarcophago marmoreo: P. IULIUS APOLLONIUS SIBI ET ATTIAE VALERIAE CONIUGI OBSEQUENTISSIMAE VIVUS PARAVIT. EIUSQUE CORP. IN ARCA CONDIDIT ET LOCUM SERVIO DEDICAVIT. Transferri poterant hae arcae et loco [orig: locô] moveri, ut videre est, apud Marcianum Institut. l. 3. et Caium, utrumque l. Divi ff. de relig. et sumpt. fun. Nec plura corpora recipiebant; a sepulchris proin seu monumentis, quae plurium arcarum capacia, distinguendae. Singugula namque corpora in suis arcis erant sita, ac sepulta; omnes vero arcae, intra unum Monumentum, seu generalem sqh/khn omnium in eadem familia defunctorum, receptae ac conditae: tum apud Graecos, tum apud Romanos. Condebantur autem cadavera in arcis cum melle. Lucretius l. 3. v. 902.

Nam si in morte malum'st, malis, morsuque ferarum
Tractari, non invenio qui non sit acerbum
Ignibus impositum calidis torrescere flammis:
Aut in melle situm suffocari atque rigere,
Frigidu quum in summo gelidi cubat aequore saxi:
Urgerique superne obtritum pondere terrae.

Ubi tres modos sepulturae tangit: qui cremabantur, qui terra [orig: terrâ] obruebantur et qui in lapideis arcis cum melle condebantur, etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 1202. et seqq. et hic [orig: hîc] passim; ubi de Exsequiis, Funere, Mortuis, etc. de Arcis vero Finalibus, etiam infra in voce Arcatura. Addam hic [orig: hîc] saltem Inscr. quae Spalati, prope Templum S. Francisci, visitur, hucque petinet: AUR. QUINTIANUS DEC. COLL. FAB. ET CENT. QUI VIXIT. ANN. P. M. LI. MENS. V. D... VIVUS SIBI POSUIT ET AUR. IAENUARIAE CONIUGI SUAE COT. SI QUIS AEAM ARCAM POST MORTEM EORUM APERIRE VOLUERIT INFER. DECURIAE MEAE X XXV. ex Iacobo Sponio Itiner. Graeciae Part. 3. p. 81. h. e. Aurelius Quintianus Decurio Collegii Fabrum [orig: Fabrûm] et Centonariorum, qui vixit annis plus minus 51. menses 5. dies.... vivus sibi posuit et Aureliae ianuariae coniugi suae. Quod si quis eam arcam post mortem aperire voluerit, inferet Decuriae meae sestertia viginti quinque. Alia a praedictis fuit Arca, cuius de Aegyptiis agens Porphyrius meminit de Abstin. l. 4. §. 10. ubi Moralis vitae illos symbolum in funeribus tale exhibere solitos ait: Cum condiant nobiles defunctos, alvum privatim eximunt et in Arca


page 301, image: s0301b

reponunt: dein inter alia --- arcam ad Solem attollentes eum invocant, und ex Libitinariis huiusmodi orationem habente pro defuncto, quam Luphantus ex lingua Aegyptiaca transtulit: Domine Sol, Diique omnes, qui vitam hominibus largimini, Me accipite et Diis aeternis su/noikon contubernalem, tradite. Ego enim Deos - pie colui - Et parentes meos honorant: Neque aliorum hominum occidi quemquam; Neque eos deposito [orig: depositô] fraudavi; Nec aliud quidquam inexpiabile malum admisi. Si vero, dum viverem, peccavi, non per me peccavi, sed per ista (ostendens arcam, in qua erat venter) atque haec locutus in fluvium eum abiecit, reliquum autem corpus, tamquam purum, condit. Quae funebris apologia quam non dissonet ab istis. quae in II. Tabula Moses praecepit, cuivis facile liquet. Iohann: Marsham. Canone Chorn. Saeculo [orig: Saeculô] IX. Vide quoque infra, ubi de Via Felicium, apud eosdem Aegyptios.

ARCA Noë qua [orig: quâ] architectura et fabrica Arcae exponitur, in 3. libros distincta, et res ante Diluvium, in Diluvio ac post Diluvium peractas, curiosis quaestionibus exponens; prodiit Auctore Athan. Kirchero [orig: Kircherô] Amstelodami 1673. in fol.

de ARCA solvere i. e. domo, cui contrarium est, de scriptura mensae. Donatus, Unde hodie additur in chirographis, domo ex arca sua vel ex mensae scriptura. Et alibi, Tunc enim in foro et de mensae scriptura magnis, quam ex arca domoque vel cista, pecunia numreabatur. Non enim solum arca publica erat, de qua Vopisc. in Aureliano; est praeterea vestrae auctoritatis arca publica, cuiusque fit mentio in veteri Inscript. aliter arca Populi, ut in alio saxo. Hoc monumentum si quis donare aut vendere voluerit, inferat arcae Pop. Rom. H. S. L. M. N. Neque Pontificibus, praeter hanc, Collegiisque variis, tantum suae arcae fuere [orig: fuêre]: sed privati etiam suas arcas habebant, quas qui administrabant dispensabantque, servi Arcarii dicebantur. Arcarium tamen veter. Glossae exponunt, to\n e)pi\ th=s2 dhmosi/as2 trape/zhs2, ubi mensam et arcam eandem faciunt. Nisi forte dhmosi/a tra/peza hic [orig: hîc] arca publica est, et qui eius ratiocinia tractabat, Arcarius. Arca certe Praetorio Praefecti etiam mensa dicebatur, etc. Salmas. ad Lamprid. in Alexandro Severo. c. 46.

ARCABRICA sive ARCABRIGA, urbs Hispaniae Tarraconensis olim Episcopalis sub Archiepiscopo Toletano, nunc pagus, Conchae urbi, quae sedem illius et Valerrae Episcopalem tenet, finitimus. Nunc vivus Arcas, in Castella nova. Baudrand.

ARCADIA [1] Arcadii Imperatoris filia, insigni pietate. Sozom. l. 9. c. 1. et. 2.

ARCADIA [2] Peloponnesi regio intima, a mari undique remota, Poetis decantatissima, ab Arcade Iovis filio, sic appellata. Haec, ut Eustath. docet, aliquando dicta est Pelasgia, a Pelasgo Rege magno, et sapiente viro, qui vitae cultioris eis auctor fuit, et victum ex stirpibus herbarum, arborumque frondibus, transtulit ad glandem, maximeque ad fagineam. Unde illud.

*polloi\ e)n *)arkadi/h| balanhfa/goi a)/ndres2 e)/asi.

Sane Arcades glande solitos vesci, Artemidorus etiam observat, l. 2. Onirocr. c. 25. ubi et Rigaltium videre licebit. Aliquando etiam Lycaonia, Gigantis, et Parrhasia dicta, teste Stephano [orig: Stephanô]. Oppida eius praecipua sunt Megalopolis, hodie Leontari, patria Polybii, Mantinea, hodie Manti, praelio [orig: praeliô] Thebanorum contra Lacedaemonios, auspiciis Epaminondae, feliciter gesto [orig: gestô], celebris. Tegea, et Stymphalus. Montes Pholoe, Cyllene, Lycaeus, Maenalus, et Nonacris. Fluvii Ladon et Erymanthus. Habuit Arcadia Elidem et Messeniam ad occidentem, Lacedaemonem ad Meridiem, Argolicam regionem, hodie Romania, ad Ortum, fuitque tota pastioni potius pecoris, quam aut negotiationi, aut agriculturae dedita: ideoque Pana, pastorum Deum, velut peculiare numen sibi vendicarunt [orig: vendicârunt]. Virg. Ecclog. 4. v. 58.

Pan etiam, Arcadia [orig: Arcadiâ] mecum si iudice certet,
Pan etiam Arcadia [orig: Arcadiâ] dicat se iudice victum.

A Musices studio Arcades, cui a prima infantia liberos assuefaciebant, Polybius laudat, l. 4. p. 289. Inde Virg. Ecclog. 10. v. 33.

--- --- - Soli cantare periti
Arcades. --- --- -

*)arkadi/hn m' ai)tei=s2, Arcadiam me postulas. Proverb. cuius Diogenianus duplicem ostendit usum; convenit enim vel in magna vel inutilia petentem. Herodot. l. 1. natum innuit ex Oraculo. *)arkadiko\n *bla/sthma, Arcadicum germen, de grandibus et ignavis dici solitum. Arcades enim olim ob stuporem ingenii male audierunt [orig: audiêrunt]. Unde Iuvenal. Sat. 7. v. 160.

--- --- - Laeva in parte mamillae
Nil salit Arcadico iuveni.

Lucianus in Bis accusato: *po/qen ga\r e)n *)arkadi/a sofisth\s2, h)\ filo/sofos2; Habuit Arcadia et asinos procerissimos, qui ob corporis magnitudinem in proverbium abierunt. Pers. Sat. 3. v. 8.

Findor ut Arcadiae pecuaria rudere dicas.

*)arka/das2 mimou/menos2 apud Hesychium, paroimi/a e)pi\ tw=n a)/llois2 ponou/ntwn kai\ moxqou/ntwn. *(oi ga\r *)arka/des2 polla\ polemh/santes2 ou)demi/an ni/khn i)di/an e)/xon. Apud Diogenianum est e)pi\ tw=n a)/llws2, et exponitur frustra. Ita quoque legas in Diogeniano. Suidas vero tw=n e(terois2 ponou/ntwn, quem sis vide. Homer. tamen Arcades ob fortitudinem bellicam non semel commendat. Il. 2. v. 611.

--- *)arka/des2 a)/ndres2 e)pista/menoi pole/mois2.

Et Il. 7. v. 134.

*)arka/des2 e)gxesi/mwroi.

Arcadiam itidem ob pastionem laudat. Hymn. 3. v. 2.

--- *)arkadi/hs2 polumh/lou.

Et Hymn. 18. v. 30.

--- *mhte/ra mh/lwn.



page 302, image: s0302a

appellat. Aquis quoque bene scatentem innuit ibidem, *)arkadi/hn polupi/daka vocans. Ceterum plura de Arcadibus vide apud Strab. l. 8. Plin. l. 4. c. 6. Athen. l. 14. Pausan. in Arcad. seu l. 8. ut et in Arcas. Nic. Lloydius. Addam hoc unum, Arcadiam nunc cum Laconia dici Tzaconia, et Turcis subesse, cum tota Graecia, a 180. annis. De Regibus eius vide aliquid voce Cypselus, it. Laias etc.

ARCADIA [3] civitas Aegypti. Steph. Item urbs matitima, sed ubi sit, non addit. Munitum oppidulum in Zacyntho. Diodor. Sic. l. 15.

ARCADIOPOLIS Thraciae urbs. Cedrenus. Nunc Berges, in ea parte Thraciae, quae alias Corpialica dicebatur.

ARCADIUS [1] fil. maior natu Theodosii M. patri successit, A. C. 395. aetat. 18. in imperio Orientali sicut frater eius Honorius, in Imperio Occidentis. Duxit uxorem Eudoxiam, Leontii Phil. filiam, forma [orig: formâ] et ingenio [orig: ingeniô] inclitam. Quod aegre ferens praetorii Praefectus Rufinus, Gothos accivit, qui Graecia [orig: Graeciâ] curdelissime vastata [orig: vastatâ], ipsam obsedere [orig: obsedêre] Constantinopolim: interim Arcadio, apud quem hucusque plurimum valuit, persuasit, ut copias suas iam victoriae certas aliorsum vocaret. Subolet fraus Ducibus, et Rufinum, qui iam in eo erat, ut Imperator salutaretur, in frusta discerpunt. Succedit Gainas, eoque Imperatorem adigit, ut Procopium, sibi carissimum, cum Iohanne, Saturnino et Aureliano, fidelibus suis Ministris, tyranno trucidandos permittat. Sed et ab hoc liberatus, postea templa Gentilium destruxit, Arianos pepulit, legesque contra haereticos et Gentiles a Parente latas rigide observavit. Felix, si ingenio [orig: ingeniô] suo [orig: suô] potius, quam Eudoxiae Eunuchorumque, usus fuisset, ex quorum consilio a Chrysostomo dissedit, eumque etiam exilio [orig: exiliô] multavit. Obiit A. C. 804. aetat. 31. Successit ei Theodosius Iunior. Socr. l. 5. et 6. Zosim. et Sozom. l. 6. Marcellin. Cassiodor. Prosper, in Chron. Theophanes, etc.

ARCADIUS [2] Noae nepos, Arcadiam tenuit, et nominavit, uti fabulatur Berosus l. 4.

ARCADIUS [3] Episcopus, Ephesino Concilio interfuit, ab Episcopo Romano Caelestino missus, etc. Tom. 2. Concil. Item, Archiepiscopus Bituricensis, A. C. 542. Item, Senator Arvernas, qui audito [orig: auditô], de morte Dieterici, rumore, Childebertum sollicitavit, ut provinciam hancce occuparet, sed cum falsus ille esset, patriae suae exitium attulit. Gregor. Turonens. l. 3. c. 9. 12. et. 16.

ARCADIUS [4] Probus, una cum Paschasio, et Eutycho propter Fidem a Genserico martyrio [orig: martyriô] coronatus est. Isidor. Hist. Vandal. Prosper Chron.

ARCADIUS [5] fluv. Cappadociae, apud Ptol. quem prius Acherontem dictum nonnulli volunt: Sed longe ab Acheronte illum Geographus locat. Vide Salmas. ad Solin. p. 888.

ARCAE [1] aliis Arca, Archis, vicus littoralis Phoeniciae, in Syriae confinio.

ARCAE [2] Caletorum, castrum Galliae, Frodoardo memoratum ad A. C. 944. hodie municipium Normanniae, Deppae proximum, Atques dictum: quod silvae ad mare positae nomen suum dedit: vocatur enim silva Arcensis, vulgo la forest d'Atques. Hic est locus Henrici Magni prima [orig: primâ] ex coniuratis victoria [orig: victoriâ] nobilis. In Gestus Guilielmi Ducis Normanniae et Regis Angliae cognomine Conquestoris, vocatur Arcense castrum in praealti montis Arcarum cacumine; Wilhel. Gemeticensi l. 2. c. 10. Statio navium apud Hasdans, quae Archas dicitur: et forte Arcus primum hic locus nuncupatus est, sive ab aliquo arcu triumphali ibi erecto, sive ab arcubus pontis, Deppae flumini impositi: Arcas postea barbaro [orig: barbarô] nomine, ac demum corrupto [orig: corruptô] per aspirationem Germanicam Archas. Huic proximus est viculus Arcellae, vulgo Archelles, Arcis detractus, a quibus rivo [orig: rivô] interfluente ac ponte dividuntur, Hadr. Vales. Notit. Gall.

ARCAE [3] Ecclesiarum, quibus olim Diaconi praefecti erant. Paulin. de Vita Martini l. 4.

Protinus adstanti Diacono, quem more priorum
Antistes sanctae custodem legerat arcae.

Inde Arcarii, arcarum Ecclesiae custodes, apud Odonem Abbatem de Mirac. S. Mauri c. 10. inter quos praecipuus Arcarius Ecclesiae Romanae memoratus, inter officia Ecclesiastica, Anastasio in S. Agathone et in Constantino Pontif. etc. apud Car. du Fresne Glossar. Apud Hebraeos, tria loca commemorant Scriptores, in Templo, ad recipiendas oblationes, fuisse: Primum, dictum Musach, ab Achazo Rege exstructum, ubi Principum Magnatumque dona reposita; Alterum gacofula/kion, popularibus oblationibus destinatum: Tertium denique Corbona, quod pro cleemosynis Sacerdotibus Templique Ministris inservierit, Macer in Corbona. Apud Marcellum Presbyterum in Vita S. Felicis Presbyteri Nolani c. 3. Sanctae arculae mentio fit, ubi aerarium Ecclesiasticum. e quo sportulae Presbyteris distribuebantur, intelligit Car. du Fresne, Cyprianum laudans Ep. 34. et 66. Vide quoque Meursium in voce *)/arklai, et infra passim, imprimis vocibus Thesaurarius, et Thesaurus.

ARCAE [4] Gromaticorum, et Agrimensorum, signa sunt finalia, per possessionum extremitates constituta, sive constructa. Frontinus de Coloniis: Adrianus ager --- finitus per rationem arcarum, riparum, etc. Vide quoque L. Wisigoth. l. 10. tit. 3. §. 3. et Chartam Theodemiri Gallaeciae Regis aerae 610. apud Bivarium in Notis ad Pseudochronicon Maximi, p. 451. laudatum Carolo du Fresne Glossar. Gloss. Latin. Graec. Arcae: a)/kra ktisma/twn, lege kthma/twn. Papias, Arca, ab arcendo dicta; fines enim agri custodit eosque adiri prohibet. Fuere [orig: Fuêre] autem illae forma [orig: formâ] quadrata [orig: quadratâ] atque intus cava [orig: cavâ], quemadmodum sunt arcae seu cistae, unde potius nomen; cum coeteri limites, ut varia [orig: variâ] et diversa [orig: diversâ] figura [orig: figurâ], ita et appellatione, donentur, ab Hygeno de limitib. constituend. p. 222. Interim postea factum, ut appellatio haec ad coeteros quoque limites significandos extenderetur. Vide Salmas. ad Solin. p. 1206. ut et supra.

ARCAE [5] Remorum, vel potius Arcus, vicus est in agro Maceriensi; ad Mosam fluvium in Neustriae Regnique Lotharii seu Austriae confinio olim positus vulgo Arches, liber et sui iuris: a quo


image: s0302b

vico Gonzagae Principes Archenses inscribuntur in nummis, qui in Arcensi solo Carolopolim condidere [orig: condidêre]. Villa olim Regia seu Palatium. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.

ARCAE [6] Vestiariae, seu Pastophoria, in quibus Sacrae vestes apud Hebraeos Christianosque; item i(matofula/kia privatorum, in quibus vestes, olim reconditae, vide infra voce Vestiarium, it. us, nec non aliquid voce Riscus.

ARCAEA urbs Palaestinae, alias Arcis sive [gap: Hebrew word(s)] cuius mentio apud Chaldaeum Paraphrastem librorum sacrorum; quondam Kiriath-sepher, postea Dabir, dicta. Vide ibi.

ARCANDAM vel ARCANDRINUS, Arabs, scripsit praedictiones Astrologicas, inprimis Genethlia spectantes; editas Parisiis A. C. 1542.

de ARCANIS seu pro ARCANIS, dictus est Psalmus 45. (46.) h. e. pro his, inquit Basilius Magnus, quae neutiquam evulganda sunt et prodenda, quod rationem contineant secretorum in mysterio retinendorum, Homil. in hunc Psalmum. Idem in princ. Proverb. Verba enim ac mysteria salutis in quemvis sine discrimine iactare et omnes aeque ad hunc thesaurum recipere, nec vitae moribus purgatos neque ratione prius et ordine diligente utentes, haud aliter fuerit, quam in sordidum vas unguentum infundere pretiosum: Nempe non solum sancto [orig: sanctô] quodam [orig: quôdam] silentio [orig: silentiô] diviniora dogmata, ne in vulgus publicata vilescerent, involuta, Ethnicorum Theologi tenuere [orig: tenuêre], sed et eandem viam inivere [orig: inivêre], imo praeivere [orig: praeivêre], sacri utriusque Foederis Scriptores: quod Dei secretum Arca [orig: Arcâ] Foederis, a suprapositis Cherubinis obumbrata [orig: obumbratâ] et velando honorata [orig: honoratâ], significatum olim fuisse, Augustin. ait, Tomo [orig: Tomô] VII. de Bono persever. l. 2. c. 16. Idem dein in prima Ecclesia Christiana observatum, in qua Catechistarum et Catechumenorum nomen profluit, a verbo kathxe/w, viva [orig: vivâ] voce doceo, dictorum, quod olim nefas haberetur mysteria literis committere, voce tantum tradenda, ut Erasmus docet in Hieron. Apolog. ad Domnion. verb. kathxhstai/, etc. Tobias Pfannerus System. Theologiae Gentil. purior. c. 1. § 8. et seqq. Vide infra passim, inprimis in voce Catechistae, Norunt Fideles, Silentium.

ARCANUM [1] vulgo ARCAN, sive CHARCAN, oppid. Tartariae desertae, in Asia, ad fluv. Cassimam, in Cafra regione ad pedes montium, et ad Austrum oppid. Ghermani, ut quidam dicunt.

ARCANUM [2] Ciceronis villa, quod Arce nunc dicitur. Cicer. ipse eius meminit in Ep. ad Att. l. 7. Ep. 10. sed fratris sui esse dicit; non procul a Minturnis fuisse videtur. Nic. Lloydius.

ARCARII ab Alexandro Severo instituti, qui de arca Fisci munera ederent, occurrunt apud Ael. Lamprid. in Vita eius: c. 43. Arca igitur etiam Fisci dicebatur. Aliter Arcarii dicuntur Cod. de Susceptor. Praepositis et Arcariis: Ibi enim Arcarii sunt, qui suscipiebant arcae praefectoriae inferenda. Arcarios tamen etiam tribuit Comiti rei priv. lex. 14. Cod. Theodos. Vide Salmas. Not. ad Lamprid. loc. cit. Vicarius Arcarii, reperitur in Inscript. apud Gruterum 580. 10. Arkarius Rei publ. Amerinorum, 1091. etc. Inter officia Latinorum Ecclesiastica, recensetur Arcarius Ecclesiae Romanae apud Anastasium in Agathone et Constantino, alibique apud Scriptores citerioris aevi. Vide quoque supra in Arca et Arcae. Apud Anglo-Saxones aliosque olim, pro Thesaurario Regis sumptam esse vocem, docet Henr. Spelmann. in Glossar.

ARCAS [1] Iovis et Callistus [orig: Callistûs] fil. parum abfuit; quin matrem, a Iunone in ursam conversam, interimeret. Postea, cum illa inter sidera relatus. *)/istros2 de/ fhsin, *qemistou=s2 kai\ *dio\s2 o( *l)rka\s2 e)ge/neto. Ita Steph. Ab hoc Arcadia, et Arcades dicti, quos quia vetustissima gens fuit, ante Solem et Lunam fuisse Poetae fabulantur. Apollon. Argon. 4.

*)arka/des2, oi( kai\ pro/sqe selhnai/hs2 u(deontai.

Nonnus, Bassaricam l. 41.

--- ou' de\ kai\ au)th\
*)arkadi/h prose/lhnos2.

Plut. in Qu. Rom.

*ou(=toi de\ h)=san *l)rka/des2 tw=n u(po\ *eu)a/ndrou proselh/nwn legome/nwn

Ovid. Fast. l. 2. v. 290.

Ante Iovem genitum terras habuisse feruntur
Alcades, et Luna [orig: Lunâ] gens prior illa fuit.

Idem ibidem l. 1. v. 469.

Orta prior Luna [orig: Lunâ] (de se si creditur ipsi)
A magno tellus Arcade nomen habet.

Seneca in Hippolyto Actu 2. v. 785.

Aut te stellifero [orig: stelliferô] despiciens polo [orig: polô]
Sidus post veteres Arcadas editum.

Statius Theb. l. 4. v. 275.

Arcades hinc veteres, astris Lunaque [orig: Lunâque] priores,
Agmina fida satis. --- --- -

Videamus autem, quod ait Illustris vir Ios. Scaliger in Prolegom. ad libb. de Emend. Temp. Laconibus (inquit) ante plenilunium aut novilunium aliquid incipere religio fuit; unde, *lakwnika\s2 selh/nas2 vicinorum proverbio [orig: proverbiô] iactatas. Inde etiam Arcadibus, proverbiali convicio [orig: conviciô], neglectum religionis obiectum legimus. Quod enim ante novilunium aut plenilunium, ut plurimum bella, aut alia seriora aggrederentur, ob eam rem a finitimis nationibus *prose/lhnoi vocabantur, quasi Antelunares. Quae convicii causa ab ipsis Arcadibus interpretatione elusa est, probrum in laudem conversum ad vetustatem originis suae referentibus, et antiquiorem sidere isto [orig: istô] gentem suam gloriantibus. Fabulae huius causam et originem Censorinus de die Natali, ita refert c. 19. Arcades trimestrem annum primo habuisse dicuntur, et ob id Proseleni appellati: non, ut quidam putant, quod ante sint nati, quam Lunae astrum caelo esset: sed quod prius habuerint annum, quam is in Graecia ad Lunae cursum constitueretur. Nic. Lloydius.

ARCAS [2] Armeniae minoris urbs. Antonin.

ARCASSONIUS vulgo ARCACHON, portus, seu potius sinus Galliae, in Aquitania, ad Oceanum, inter ostia Garumnae et Atur fluv. vix 6. leuc. a Burdigala distat in Occasum.