December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0005

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0006

[gap: praeliminaria]

image: s0303a

ARCATI urbs Indiae citerioris regia. Bisnagar Castaldo.

ARCATURAE apud Cassiodor. Variar. l. 3. Ep. 52. Unde miramur, tanta [orig: tantâ] animositate fuisse litigatum, quod aut terminis testibus, aut iugis montium, aut fluminum ripis, aut arcaturis constructis, aliisque signis evidentibus constat esse definitum: erant huiusmodi arcarum, quae olim terminorum vicem erant, structurae. De his ita Frontinus de limitibus Agror. In Campis vero statuerunt terminos quadratos cursoris et interiiectis locis Arcas et monumenta, vel alia testimonia. Sic passim apud Agrimensores, Arcam in trifinio, in quadrifinio constitutam legere est, quae vox nihil aliud significat, quam terminum in modum arcae constructum. Frontinus iterum, Asculanus ager terminis, in modum arcellae, est demetitus: Cuiusmodi Arcae finalis figuram, ex veteri Hygini libro, exhibet Salmas. infra laudandus. Et hae Arcae finales tantum erant; aliquando vero, et monumentales simul, et finales erant: namque et ipsa monumenta finalia pro terminis plerumque observari solita sunt. Unde et sepulturae finales et monumentales termini, in libris Agrimensorum, et memoriae in finem constitutae occurrunt: certe et Arcae iuxta sepulchra plerumque ponebantur et in ipsis sepulchris arcae consecrabantur finales; sed de his vide supra in voce Arca mortualis, et plura hanc in rem apud Salmas. ad Solin. p. 1206.

ARCEJAE nomen corruptum factumque ab Artiaca vel Arciaca. Vide Artiaca. Est quoque Arceia, vulgo Arcey, locus Galliae in nemore Ottonis. Uttae silvae parte, ubi S. Ebbo, Senonensis Archiepiscopus eremiticam vitam duxit, circa A. C. 750. Arcia vero Villa, Odoranno in Chron. memorata, vulgo quoque Arcey, proxima est Villae Novae Regis, ad flumen Icaunam: a Leotherico Senonum Archiepiscopo S. Petri Vivi Monatsterio [orig: Monatsteriô] donata, vide Hadr. Vales. passim.

ARCELLAE vide supra in voce Arcae Caletorum.

ARCELLINA inter ministeria et vasa sacra, memoratur, in Charta Ferdinandi M. Hispaniae Regis aerae 1101. apud Anton. Yepezium in Chron. Ordinis Bened. Tom. VI. Tertia vero (Corona) est diadema capitis mei aureum et arcellinam de crystallo aureo coopertam, et crucem auream cum lapidibus, etc. Forte parvam arcam denotat. Car. du Fresne Glossar.

ARCENA Alexandri Severi Romanor. Imperatoris patria. Lamprid. in Severo c. 1. Aurelius Alexander urbe Arcena [orig: Arcenâ] genitus. Haec urbs inferius c. 13. Arca Caesarea eidem nominatur, quia, uti scribit Victor, huic loco duplex nomen, Arca, et Caesarea. Ptolemaeo inter Phoenices mediterraneas urbes recensetur *)/arka sive *)/arkh, aut *)/arkai, ut et Georgius Monachus Arcas numero [orig: numerô] multitudinis nominat. Ait enim Alexandrum, e)n *)arkai=s2 th=s2 *foini/khs2 texqh=nai, recte. Stephanus *)/arkh po/lis2 *foini/khs2, h( nu=n *)/arxai kaloume/nh. Cave confundas cum eruditis viris urbem hanc cum alia, quam Xiphilinus ex Dione nominat *)arxh\n, in Severi historia. Nam haec quidem Alexandri patria. Phaeniciae in Syria fuit: Illa vero Assyriae, ubi *)arakthnh\n collocat Strabo, et Moses quoque Arech in terra Senaar Babyloni vicinam facit, Gen. c. 10. v. 10. Diversa etiam est, et si non longo [orig: longô] intervallo [orig: intervallô] dissita, urbs Arcis [gap: Hebrew word(s)] , cuius mentio apud Chaldaeum Parphrastem librorum sacrorum. Iudaeae enim hoc oppid. fuit, quondam Kiriath sepher, postea Dabir dictum. Nominatur et Arcaea in Palaestina Iosepho. Vide illum l. 4. c. 4. et 7. Iud. Antiquit. Ubi de Aarone, in monte excelso territorii urbis Arces, mortuo.

ARCENNUM ditionis Pontificae oppid. parvum, sed lepidum, Bracciano Leandro Alberto. Ducem proprium ex Ursinorum familia habet. longitud. 35. 50. latitud. 41. 45. Item, promontor. Asiae minoris in Ionia. Excurrit in sinum Argennum, aliis Smyrnaeum, prope Chium insul.

ARCENSIUM COLONIA vulgo ARCOS, urbs parva Vandalitiae, cum castro, Ducatus titulo [orig: titulô] clara, gentis Pontiae, sub Hispaniae Rege. Ad fluv. Guadalete.

ARCERII seu ARCARII, apud Recentiores, Sagittarii sunt, Italis Arcieri, Gallis Archers, fuereque [orig: fuerêque] olim multum aestimati Arcarii Anglici, ut ex Chron. Bertrandi Guesclini MS. docet Car. du Fresne in Glossar. Vide quoque Froislardum Volum I. Ducem Clivensem in Tacticis p. 81. etc. De Francis Arcaris, vulgo Francsarchers nuncupatis, consulendi sunt Monstrelletus Volum. 3. p. 13. et Berrius in Carolo VII. p. 165.

ARCES Lobiae, Huessen, ad Rhenum, qui paulo infra in Rhenum et Isalam dividitur; sub Batavis.

ARCESILAUS [1] Batti fil. Cyrenensium Rex, seditione civium regno [orig: regnô] excidit. Polyaen. l. 8. c. 41. Herodot. Melpomene. Ei successit, filius Battus II.

ARCESILAUS [2] e Ducibus Alexandri Magni, cui post eius mortem, in divisione Provinciarum, Satrapia Mesopotamiae cesserat. Diodor. Sic. l. 18. p. 628. f.

ARCESILAS [1] Dux Catanensium eorumque proditor. Nam donis a Dionysio superiore corruptus, conticinio [orig: conticiniô] noctis eundem intra moenia recepit, urbemque tyranno subiecit. Diodor. Sic. l. 14.

ARCESILAS [2] et ARCESILAUS, Philosophus, Polemonis discipulus, in disputatione pertinacior, et magno [orig: magnô] ingenii acumine, Cicer. l. 3. de Fin. Ex Pitane, Aeolica civitate, ortus, relicto [orig: relictô] genitali solo [orig: solô], Sardes perrexit: mox Athenas profectus in Academiam se ad Crantorem contulit, quem Platonicam Philosophiam omnino commutasse [orig: commutâsse], novamque quandam constituisse ferunt. Cavillator vocatus est, quod cum nihil se scire diceret, nec alios scire quicquam pateretur, sed omnes pertur baret sophismatibus. Pers. Sat. 3. v. 78.

--- --- Non ego curo
Esse quod Arcesilas, aerumnosique Solones.

Vide Lactant. Firm. de Instit. l. 3. c. 5. 6. Ceterum magni nominis, et Principibus gratus, vixit Olymp. 120. Seneca, de benefic. l. 2. c. 10. Diog. Laert. in eius vita. Fuit etiam Poeta eius nominis priscae comoediae; alius Elegiacus; alter statuarius; in quem et Simonides


page 303, image: s0303b

scripsit epigrammata. Laert. l. 4. Item sculptor quidam apud Pli nium. Item pictor, Tisicratis fil. teste eodem [orig: eôdem] Plinio [orig: Pliniô] l. 35. c. 11. Denique unus e quinque Ducibus Boeotorum, qui ad Troiam cum 50. navibus advenerunt, ut ostendit Homer. initio [orig: initiô] Catalogi,

*boiwtw=n me\n *phne/lews2 kai\ *gh/i+tos2 h)=rxon,
*)arkesi/lao/s2 te, *proqohnwr te, *klo/nios2 te.

Ab Hectore postea interfectus est, teste eodem [orig: eôdem] Homero [orig: Homerô] il. o. v. 329.

*(/ektwr me\n *sti/xion te kai\ *)arkesi/laon e)/pefne,
*to\n me\n *boiwtw=n h(gh/tora xalkoxitw/nwn.

Nic. Lloydius.

ARCESINE civitas in Amorgo una Cycladum. Steph.

ARCESINES Indiae fluv. in Indum incurrens; serpentes fert longitudine cubitorum 70. Philostratus l. 2. de vita Apollonii. Forte Acesine, de quo supra.

ARCESIUS Iovis fil. pater Laertis. Ulysses apud Ovid. Met. l. 13. v. 144.

Nam mihi Laertes pater est, Arcesius illi,
Iuppiter huic. --- --- -

*)arkei/sios2 Homero Od. p v. 118. ubi sic Telemachus,

*(=w de\ ga\r h(mete/rhn geneh\n mou/nwse *kroni/wn,
*mou=non *lae/rthn *)arkei/sios2 uio\n e)/tikte,
*mou=non d' au)= *)odush=a path\r te/ken, au)ta\r *)odusseu\s2
*mou=non eu)' e)n mega/roiti tekw\n li/pen.

Item Arcesius, qui Arcesicerata urbem condidit. Steph. in *)epifa/neia.

ARCHA vulgo HERCK, castrum Leodiensis ditionis, in confinio Brabantiae. Alluitur amne cognomine qui paulo infra in Demeram se exonerat.

ARCHADIUS scripsit nonnulla, quae commemorantur a Suida.

ARCHAEA Aeolidis in Asia urbs. Pausan. l. 2.

ARCHAEANAX Mitylenensis, ex Sociis Pisistrati Atheniensium Tyranni, Sigeum, ex ruderibus Troiae, muro [orig: murô] circumdedit, Strabo l. 13. Vide Ioh. Marshamum Canone Chron. Sec. XVIII. ubi de Pisistrato.

ARCHAEATIDIS Peloponnesi regio. Polyb.

ARCHAGATHUS [1] fil. Archagathi, qui a militibus suis in Africa interfectus est, Agathoclem avum, Syracusarum Regem, veneno [orig: venenô] sustulit, circa A. M. 3765. Urb. Cond. 405. Diodor. Sic. l. 20. et in fragm.

ARCHAGATHUS [2] Peloponnesius, Lysaniae fil. Medicus primus a Romanis receptus. Plin. l. 29. c. 1.

ARCHAMA Ciliciae praefecturae in Cappadocia urbs. Ptol.

ARCHAMBALDUS dictus Magnus, Borbonii Dominus, pater Margaretae, quae Theobaldo, Campaniae Comiti et postea Regi Navarrae, nupsit. Item, alius cognomine Iunior, pater Agnetis, quae ex Iohanne Burgundo, mater fuit Beatricis; quae Roberto Ludovici IX. quarto filio, nupta, inter regiae familiae progenitrices Histor. Franc.

ARCHANDER Danai socer. Herodot. l. 2.

ARCHANDROPOLIS civitas Aegypti. Steph.

ARCHEBIUS Heracleotes, hostibus praelium detrectantibus, navigia piscatoria contraxit, iisque per carinas vinculis insertis immobilibus redditis hostes, in insidiis deductos, caecidit. Polyaen. l. 5. p. 408.

ARCHEDEMUS a Comicis exagitatus, quod, diutius Athenis commoratus, civibus adscribi non potuerit. Vide Scholia in Ranas Aristoph. Act. 1. sc. 7.

ARCHEDICUS Poeta Comicus, scripsit contra Democharem, Demosthenis propinquum, teste Athenaeo [orig: Athenaeô]. Voss. de Poet. Graec. c. 8.

ARCHEGETES Apollnis cognomen, Graece *)arxhghth\s2, h. e, Princeps seu Dux: quo in Insul. Naxo insignis fuit, ubi ei Chalcidenses aram exstruxerunt, teste Thucydide l. 16. Servat memoriam eius Inscr. quam Iac. Sponius Hierapoli reperit.

*l*p*o*l*l*w*n*i *a*p*x*h*g*h*t*e*i.

Vide eum Itiner. Graeciae Part. 3. p. 150.

ARCHELAI in Cappadocia regnaverunt; ex his alter superatus est a Sylla, quod Mithridati auxilium tulisset; alterum Romae retinuit Tiberius. Hic ultimus Cappadocum Rex, acceptum ab Antonio, An. Urb. 718. regnum, per 50. annos administravit: sed invisus Tiberio, quod eumRhodi agentem nullo [orig: nullô] officio [orig: officiô] coluisset. Hinc Liviae literis illectus, postquam in urbem venit, mox in senatu accusatus, finem vitae, sponte an fato [orig: fatô], implevit. Nupsit filia eius Glaphira, Alexandro filio Herodis, quem Patri egregio [orig: egregiô] commento [orig: commentô] Archelaus conciliaverat. Ioseph. Iud. Antiq. l. 26. et Bell. Iud. l. 1.

ARCHELAIS Cappadociae colonia, a Claudio Caesare deducta. Item vicus in Palaestina. Ioseph. Iud. Ant. l. 17.

ARCHELAUS [1] XII. Macedonum Rex, Perdiccae II. fil. cui successit, regnavit ann. 23. Secundum alios VII. fuitque interfectus ab adolescente Crateva nomine, quem habebat in deliciis, quod ei promissam filiam alteri despondisset. Volaterran. Iustin. l. 7. c. 4. Aelian. Var. Hist. l. 2. c. 21. l. 8. c. 9. l. 12. c. 43. l. 14. c. 17. Diodor. Sic. l. 14. et 24. casu ab imprudente Cratero in venatione occisum scribit, Olymp. 95. an. 1. cum tantum septem annos regni explesset [orig: explêsset].

ARCHELAUS [2] Cappadocum Rex, ope Antonii Triumviri, Ariobarzani surrogatus, quinquaginta annis regnavit, Tacit. Annal. l. 2. c. 42. ubi ab offenso Tiberio, matris literis Romam elicitum, angore, simul fessum senio [orig: seniô], et quia regibus aequa, nedum infima insolita sunt, finem vitae sponte an fato [orig: fatô] implevisse, regnumque in provinciam redactum esse, fructibus eius levari posse centesimae vectigal profitente Caesare, ait, vide quoque Sueton. in Tiberio c. 37. et Velleium Patero. l. 2. c. 39. nec non supra, voce Archelai.