December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0005

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0006

[gap: praeliminaria]

page 318, image: s0318a

ARGENNUSA insul. ad continentem Troadis, prope Argennum promontor. iuxta quod Alcibiades exstinctus est. Steph.

ARGENTANUM urbs Brutiorum mediterranea, in Calabria citer. Hodie S. Marco, teste Barrio. Item, Urbs Franciae, in Normannia ad fluv. Olinam. Vide Argentomagum.

ARGENTARII dicti sunt apud Romanos, cives Romani, qui tum Romae, tum in ptovinciis, rei nummariae negotiationem exercebant. Sic Cicero, Ep. ad August. Avum suum Argentarium fuisse, indigitat. Aliter Nummularii, Mensarii, Campsores, Trapezitae, Collybistae, Mensae exercitores Latine *)arxuropra=tai *)arguramoibri *)arguroguw/mones2, Graecis etc. quae voces synonymae fere sunt, nisi quod Argentarii maiores negotiatores erant, qui non in permutando tantum, ut coeteri, tabernam exercebant, sed qui etiam nummos, tum suos, tum aliorum foenori collocabant. Habebant illi tabernas ac mensas suas in Foro et apud eos foenebres pecuniae deponebantur, quas per partes erogabant, ac collocabant, quarum probatio scripturis probationibusque continebatur, l. 4. prin. l. quaedam l. Argentarius de edend. etc. Sed et ad eos deferebantur pecuniae, sine foenore, propter fidem publicam duntaxat, i. e. ut tutiore loco [orig: locô], quam privatis in aedibus, asservarentur: nam in aede Castoris reponebantur, uti ex Plauto discimus Curculione, Actu 4. Kse. 1. v. 20. Iuvenal. Sat. 14. v. 260.

--- Quanto [orig: Quantô] capitis discrimina constant
Incrementa domus, aerata multus in arca
Nummus, et ad vigilem ponendi Castora nummi.

lidem Auctionibus praeerant: contractus quoque, apud eos celebrati, illorum calendariis inscribebantur, quos idcirco cogebantur edere postulantibus, l. 4. l. 6. 9. §. 1. et l. 10. ff. de ed. Porro eorum erat spectare pecuniam, an proba sit et locabilis cuiusque pretii, unde a)rguroguw/mones2, ut visum; dicti. Primus autem iis Tabernas in Foro exstruxit Tarquinius Rex, uti refert Dionys. Halicarn. l. 3. apud quas auctiones fieri solitae. Has Hannibal. postmodum, velut de Roma capienda certus, vocato [orig: vocatô] praecone ipsas vaenire iussit, apud Livium l. 26. Vide quoque infra Horrea, it. Mensa Trapezitica. Hinc Argentariam facere vel exercere, l. Argentar. § 1. ff. de eden. et Argenariae Societas l. 52. § cum duo ff. pro soc. apud Ioann. Calvinum Lexic. Iurid. Recentiori aevo [orig: aevô] Argentarii dicti sunt, qui ab argento, i. e. qui cnstodiunt argentum, Willh. Britoni; Gloss. Graeco-Lat. *)argurofu/lac, Argentarius. Cuiusmodi munus fuit Argentarii Regis, in aula Franciae Regum, penes quem Thesauratii Regii ex sisco quotannis certam pecuniae summam deponebant, ad Regiae domus [orig: domûs] impensas, de qua rationes inibat in Camera computorum: Is autem A. C. 1351. libras 400. pro vadiis percipiebat, ut docet ex Computo Stephani de Fonte, Argentier du Roy, quod in eadem Camera asservatur, Car. du Fresne. Proprie vero Latinis Scriptoribus Argentarios tuisse *)arguropra/tas2 sive *)arguramoibou\s2, quos vulgo Cambiatores, Galli Changeurs, dicunt, probat pluribus Salmas. de Usuris p. 490. ubi etiam Coactores appellatos fuisse, ostendit. Aliquando tamenArgentarii idem, qui Monetarii, sunt, atque ita Praepositos Argentariorum in L. Wisigoth, l. 2. tit. 4. § 4. intelligendos wuidam volunt. Vide infra Nummularii In l. 37. Cod. Theodos. de Decurion. Argentariorum nomine veniunt, qui argento [orig: argentô] vel auro [orig: aurô] arma militatia ornabant; iidem forre cum Barbaricariis, in Not. Imp. ubi Praepositi Barbaricariorum seu Argentariorum non semel occurrunt. Tandem in L. Burg. sic dicuntur, qui argentea opera consiciunt, uti docet, Car. du Fresne in Glossar. Vide Calvin. Lexic. Iurid.

ARGENTARIUS [1] mons Tusciae in ora australi, in mare, inter portum Herculis et Telamonis excurrens; de quo Rutilius vetus poeta, l. 1. Itinerarii, v. 315.

Tenditur in medias mons Argentarius undas.

ARGENTARIUS [2] seu ARGENTERIUS Johannes, Pedemontanus, Philosophus et Medicus insignis, contra Galenum et veteres medicos scriptis editis, Lugduni per annos 5. inde Antverpiae, Medicinam fecit. In Italia dein eam Neapoli primum, hinc Pisis, inde Monte regio [orig: regiô] et Taurini publice docuit: Obiit saeculo [orig: saeculô] praeterito [orig: praeteritô] plurimorum Scriptorum Auctor, quorum seriem habes, apud Anton. Teissier in Elogiis Volum. 1. Vide et Vitam eius a filio Hercule, scriptorum paternorum editore, literis consignatam.

ARGENTARIUS Mons vulgo le col de l'Argentiere, unus ex Alpibus, per quem transitus e Gallia in Italiam, in limite Marchionatus Salutiarum.

ARGENTARIUS [3] Theodotus, vide Theodotus.

ARGENTATAS carrucas habendi potestatem Aurelianus Imperator privatis concessit, quum antea aeata et eborata vehicula fuissent, apud Vopisc. c. 46. Senatoribus idem concessum a Severo praenomine Alexandro, tradit Lamprid. c. 43. Unde ab aliquo sequentium Imperatorum sublatum oportuit, ut opus habuerit Aurelianus redonare. Privatorum namque vocabulo [orig: vocabulô] Vopiscus tam Senatores, quam Magistratus, comprehendit, h. e. omnes honoratos; Argentata enim vehicula Senatorum non minus, quam magistratuum. Vetus Epigramma raecum carrucam argentatam Praefecto Urbis tribuit: ei)s2 tina\ filo/sofon geno/menon u(/parxon po/lews2 e)pi\ *balentinianou= kai\ *bale/ntos2, uti lemma conceptum est membranis;

*)/antugos2 ou)rani/hs2 u(perh/menos2 e)s2 po/qon h)+lqes2
*)/antugos2 a)ogure/hs2, ai)xas2 a)peire/sion.
Axi caelesti insidens desiderio correptus es
Axis argentati, probrum immensum!

Ubi a)/ntuga a)rgure/hn vocat argentatam carrucam Urbis Praefecti. Salmas. ad Vopisc. Heliogabalus autem contemptis argentatis et eboratis et aeratis vehiculis, gemmata et aurata habuisse, legitur apud Lamprid. in Vita eius c. 29. Apud eundem mentiaest, sellae muliebris eboratae et argentatae etc. Vide quoque infra.

ARGENTEA [1] Regio a)rgurh= xw/ra, sicut et Aurea, xrush=, duae regiones in India extra Gangem vocabantur, non quod solum


image: s0318b

haberent argenteum, aureumque, ut nonnulli nugantur, sed quod his metallis fertiles essent. De Argentea clare Ptol. in descr. Indiae. ulter. *th=s2 de\ *)argura=s2 kw/ras2, e)n h(+| plei=sta ei)+nai le/getai me/talla a)th/mou ktl. Argenteae regionis, in qua plurima dicuntur esse metalla argenti. Ubi argentum primus a)/shmon vocat. Graeci enim Veteres a)/shmon a)/rguron dixere [orig: dixêre] argentum non signatum, quod in nummis non est, sed in vasis ac poculis. unde absolute posteriores a)/shmon, pro argento usurparunt [orig: usurpâtunt]; hodieque Graeci idem a)/simin appellant etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 996.

ARGENTEA [2] vulgo La Plata, Urbs ampla Americae Meridional. ex praecipuis Peruviae, et primaria provinc. de los Charcas, in montanis, prope fluv. Picolmayum; Urbs nova fodinis argenti mite opulens, Episcopalis sub Archiepiscopo Limensi, 180. leuc. a Cusco in Austrum, 18. a Potosio in Ortum, sub Hispanis.

ARGENTEA Sigilla et Emblemata, aureis nonnumquam scyphis includi consuevere [orig: consuevêre]: quemadmodum vicissim aureae caelaturae in vasis argenteis, et quidem communiter collocabantur. Quorum prius Verrem factitasse [orig: factitâsse], Cicero ait Act. 6. de aureis caelaturis in argentum descendentibus, vide Senec. de Benefic. Nempe Argenten Pocula et Vasa praecipue olim scalpta et caelata. Licet enim Caelatura, Graeci *toreutikh\, h. e. ars illa, quae exstantes ostendebat figurae, et extra corpus materiei prominentes, interdum totas, interdum dimidiatas, in aureis argenteisque vasis, apud Veteres locum suum ac auctoritatem maximereneret, praecipue tamen in argenteis vidert amavit. Hodie tantum scalpitur et cavatur argentum, ex quo pocula fiumt: Ceterum vasa etiam argentea scalpta, in Hist. Aug. legimus. Et quidem aut totis figuris exstantibus caelabatur argentum, quae e)/ktupa, ekfagh= et perifanh=. Graecis; qualis erat ille stans extra pocula caper, apud Satyricum Sat. I. Aut dimidiatis et unum solum latus ostendentibus, quae pro/stupa Graecis, Gallis en bosse, uti de collo et ventre craterum, legimus apud Athen. l. 5. Utraque exemptilia erant et de vasis revelli poterant, et aliis rursus illigari. Cicero ubi supra de Verre: Patella grandis, cum sigillis et simulacris Deorum. Et paulo plst, Sigillis avulsis, reliquum argentum sine avaritia veddidit. Ibidem, Que probarant [orig: probârant], tis crustae (h. a. dimidiatae figurae) et emblemata (h. e. totae exstantes) detrahuntur. Sic Haluntini excussis deliciis cum argento puro domum revertuntur. Ubi Argentum purum vocat id, quod sine ullis crustis ac emblematis erat, quae caelatura [orig: caelaturâ] constabant. Iuvenal. Sat. 9. v. 141.

Argenti vascula puri.

Aliquando vero argentum in ipso corpore scyphi exscindebatur per *)anagluptikh\n Artem etc. Vide Salmas. ad Solin. d. l. ut et hic [orig: hîc] passim, inprimis, ubi de Anaglyphis et arte Empaestica: hae enim duae Toreuticae Artis seu Caelaturae methodi fuisse videntur. Addam saltem, optimum et praestantissimum, ad caelaturas eligi solitum; unde pustulatum de primae notae argento dicebatur: est autem in pustula vel pustulatum, opus toreutikon, quod vulgo etiam en bosse Galli decunt. Idem p. 1048.

ARGENTEOLA Asturiae urbs in Hispan. Ptol. Argentiolum Antonino. Hodie Medules, teste Moletio [orig: Moletiô].

ARGENTERIUS vide Argentarius.

ARGENTEUS [1] Galliae Narbonens. fluv. in Provincia, inter Olbiam, et Forum Iulii in mare mediterraneum exiens. Argentius Ptolemaeo. Hodie Argentine Pineto, Argenton vero Villanovano. Alter vulgo Argent, in Rhodanum influens, separansque comitatum Venusinum a Provincia reliqua. Druentiae fluv. hoc tribuit, Baudrand.

ARGENTEUS [2] vulgo Rio de la Plata. Hispan. Paranaguazu, Americae fluv. meridionalis aliter de Paraguay, ex maximis totius Orbis. Oritur in regione Paraguaia supra lacum de los Xarayes, dein longo [orig: longô] cursu versus Meridiem defunctus, fluviisque quamplurimis auctus in mare Brasilicum se exonerat, per ostium 40. leuc. latum. Abillo Regio, circa eius ostium, vulgo Provincia de Rio de la Plata dicitur; estque fertilis admodum et irrigua.

ARGENTEUS [3] Mons vulgo Sierra Segura Floriano, Sierra d'Alcaraz Clusio, mons Hispaniae Tarraconens. unde Baetis effluit. Forte Tugiensis saltus Plinii, l. 3. c. 1. ex eo enim Baetin oriri scribit. Appellatur etiam Argentarius Avieno. Vide Bochart. de Phoenic. colon. p. 666. In Castella nova versus confinia regni Granatensis, estque pars montis Orospedae. Baudrand.

ARGENTEUS [4] Nummus, vide infra Aureus.

ARGENTI Flos et Spuma, quam eicit, dum excoquitur, eadem cum kiqargu/rw| de quo vide Salmas, ad Solin. p. 1079. et feqq.

ARGENTI Scobs viae steruendae adhibita, apud lamprid. in Vita Heliogabali, c. 31. Scobe auri porticum stravit (hoc luxuriae monstrum) et argenti, dolens quod non posset et electri: idque frequenter, quacumque fecit iter pedibus, usque ad equum vel carpentum, ut fit hodie de aurosa arena. Vide infra.

ARGENTIA [1] vel ARGENTA, burgus Ducatus Ferrariensis in Italia, medius fere inter Ferrariam et Ravennam.

ARGENTIA [2] Gorgonzola, vicus Insubriae, et Ducatus Mediolanensis ad incile Martesanum.

ARGENTINA [1] vide Argentoratum.

ARGENTINA [2] Albertus, vide Albertus.

ARGENTINA [3] Thomas, vide Thomas.

ARGENTINI Calabriae populi. Plin. l. 3. c. 11.

ARGENTINUS Deus colebatur ab antiquis, sicut et Aesculanus, quem patrem illi posuerunt, quia prius aerea pecunia in usu fuit, quam argentea. D. Augustin. l. 4. Civit. Dei c. 21.

ab ARGENTO Escario , Potorio, apud Romanos, inter nomina ministerii domestici, vide supra Arcilla et infra de Servis. Addo saltem, Argentum hoc ut et Ministros, ab amicis mutuo sumpsisse Praefectum Praetorio, quoties absente Imperatore posceret, ut infra dicemus verbo poscere.