December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0005

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0006

[gap: praeliminaria]

page 324, image: s0324a

ARGYRONDAS vel ARGYRONDES, Aetoliae fluv. Aristarcho, propter argenteum aquae candorem.

ARGYROPOLIS Byzantii suburbium, Chrysopoh, alteri eiusdem urbis suburbio oppositum. Nicephorus.

ARGYROPYLUS [1] Imperator Constantinopol. qui Zoae uxoris, et Michaelis Paphlagonis eius adulteri delo [orig: delô], inter balnea, aquis submersus est. Bapt. Egnatius. Vide Romanus.

ARGYROPYLUS [2] Byzantinus, eruditione clarus, floruit cum Chalcondila, saecul. 15. P. Iovius. Vide et Iohannes.

ARGYRUS nomen urbis. Steph. ex Philisto. Item mons. Vide Tartessus.

ARGYRUTUM Illyrici urbs. Ptol. Argyruntum Plinio l. 3. c. 21. Scrissia Nigro, Novigrad Motetio, Obrauzo Ragusaeo.

ARHUSIA urbs Daniae, in Iulia Boreali, in ora sinus Codani, Illam perfluit Gutulus amnis, eique adiacet Scanderburgum arx, ad 3. leuc. in Occasum; Vastata fuit a Sucis A. C. 1644. Subestque Daniae Regi.

ARI vulgo Aryes, populi Americae, in Brasilia, versus Praefecturam Portus Securi in mediterraneis. Laetius.

ARIA [1] Asiae regio, hodie Corazan; Item lacus, urbs et fluv. eiusdem regionis. Ptol. Item una e Satrapiis Indiam terminantibus. Mela. l. 1. c. 2. Indis proxima est Ariane, deinde Aria. Ubi Voss. Ariam hic, inquit, non recte collocat, tamquam si litoralis esset regio. Hoc miror, neminem hic [orig: hîc] reprehendisse, illud vero ei vitio vertisse, quod Ariam et Arianem diversas faciat, cum tamen in eo prorsus nihil commiserit. Verum operae pretium hic [orig: hîc] est paucis ostendre, quamnam veteres differentiam inter Arios et Arianos posuerint. quoniam haec res multos eruditos in errorem egit. *(o pa/nu Salmas. aliquot locis cos distinguit, alibi vero eosdem esse affirmat, in Plinianis. Verum ita res sese haber. Aria regio semper dicta fuit illa tantum portio terrae, quae ad Arium fluv. erat sita, Arii vero qui illam inhabitabant. Non tamen, usque ad tem,pora Alexandri M. et successoru m eius, verum etiam mulris saeculis postea Ariae iidem fuere [orig: fuêre] temini, quos Ptolemaeus et alii huic adsignant. Scio quidem Herodotum et Pausainam narrare, Medod dictor suisse Arios ante ad ventum Medeae; verum id nihil ad rem facit, etiamsi verum sit: et forsan fabella est. Imo ausim affirmare esse fabellam, cum Medi iam ab ipso statim initio ita sint dicti, nec ullum aliud nomen habuerint. Ariane vero longe alia est. Nomen id inauditum ante tempora Alexandri. Verum postquam ab Ariis subacti fuere [orig: fuêre] Bactrii, Gedrosii, Sogdiani, aliaeque complures gentes, factum est, ve pleraeque istae regiones, Ariorum dicerentur provinciae. Plin. l. 6. c. 20. itaque Gedrosos, Arachotas; et Paropamisades vocat Ariorum satrapias. Quod non ita interpretandum, un Salmas. interpretatur, tamquam si Plin. omnes hos populos Arios vocaret, sed quod essent in ditione Ariorum. Nemo unquam ullam ex his gentibus, sub Ariorum nomine, comprehendit. Arii tantum unius regionis incolae dicuntur. Longe alia est Ariana. Illa enim extenditur ab Indo fluv. usque ad os sinus Persici. Comprehendit vero praeter ipsam Ariam, has quoque regiones, Geddrosiam, Drangianam, Arachosiam, Paropanisum, Bactrianam, Sogdianam, Parthiam, Carmaniam, et si quas alias regiones subegerunt aut Menander, aut alii, vel ante, vel post illum, Ariorum duces. Aria itaque nomen unius tantum regionis, Ariane vero continet totum Ariorum imperium. Habebat autem Aria olim, a Septentrione Bactrianam et Margianam, ab Oriente Paropanisum, a Meridie Drangianam, ab Occidente Parthiam. Eius urbs Aria nunc Herat seu Semeri dicitur, urbs ampla et dives, rosisque suis celebris, 30. circiter leuc. Hispanic. a lacu Ario seu Burgiani in Ocaasu distans. Baudrand. Item Aria *persikh\ xw/ra Stephane, qui eam quoque Thraciae antiquum nomen fuisse perhibet. Nic. Loydius. Addo Saltem de Aria Margianae vicina, quod utraque optimo [orig: optimô] vino [orig: vinô], ad miraculum usque, fertilis est. Strabo l. 2. In Margiana saepe vitis truncum invemri assrunt tantae crassitudinis, ut duorum hominum ulnis vix amhiatur, uvam autem bicubitalem. Et Ariam huic esse parem, adeo que vini provenin superiorem, quod in vasis non picatis ad tres usque aetates duret. Quae ipsa l. 11. fere iisdem repetit verbis. Quod vero coralii apud eos magnam vim reperiri scribit Dionysius, assensum non impetrat, cum coralium non nisi in mari gignatur. a quo Aria, quae prope Parapanisum, admodum remota est. Vide Bochart. Hieroz. Part. poster. l. 5. c. 7.

ARIA [2] Ponti Euxini insul. Farnasia Pineto. Apollonius autem et Arrianus in Periplo, *)arhtia/da eam vocant. Mela l. 2. c. 7. Non longe accolitur Aria, quae Marti sacrata (ut sabulis traditur) tuht aves cum summa clade advenientium, pennas quasi tela iaculatas. Ubi Voss. Ita reposuit Hermolaus Barbarus, cum prius legeretur non longe Acolisaria, quemadmodum omnes etiam, quotquot vidi, manu exarati codices. Legendum vero, Non longe a Colchis Aria. Steph. *)/areios2 nh=sos, pro\s2 toi=s2 *ko/lxois2 e)n tw=| *po/ntw|, *sku/mnos2 e)n *)asi\a. *to/ e)qniko\n *)/areios2 e)c e(no\s2 toi=n duoi=n parhgme/non. Quasi vero e)qniko\n *)/areios2 non sit potius ab *)/areia. Verum nescivit Steplmnus, ita quoque appellatam fuille hanc insulam. Possit et legi nullius literae immutatione, Non longe a Colis Aria. Nam et Coli in hos tractu, quorum regio *kwlikh\, cuius iam supetius meminit Mela. Nec est, quod quisquam existimet, Colis hic [orig: hîc] locum non esse, quod ii longius absint Septentrionem versus, cum et Plinius hoc [orig: hôc] loco [orig: locô] Colicam recenseat l. 6. c. 5. Subicitur Ponti regio Colica, in qua iuga Caucasi ad Riphaeos montes torquentur. Et hic [orig: hîc], pro Colica, reposuetunt Colchicam regionem, contra fidem veterum exemplarium. Quod si verum est, Colos inhabitasse [orig: inhabitâsse] th\n u(pw/reian tou= *kauka/sou, uti ait Hecataeus apud Stephanum, et Caucasi extrema iuga dicta sint *kwlika\ o(/rh, iam recte dixerit Mela Ariam esse Colis vicinam, cum montes huic insulae oppositi, Caucasi sint appendices. Porro Aria Plinio l. 6. c. 12. est Chalceritis, forsan ab avibus, quas xalkh/reis2, sidhropte/rous2, et sidhronuxas2 fabulantur. Idem Nic. Lloydius.

ARIA [3] vulgo Arree, seu Arren, Insula parva maris Baltici


image: s0324b

iuris Danici, prope partem Australem Tioniae insul. ubi castrum Koping; estque Ducatus Slesvicensis.

ARIA [4] incolis Arien, Gallis Aire, oppid. ad ripam Letiae fluminis positum, duabus obsidionibus praeterito [orig: praeteritô] bello [orig: bellô], et tertia [orig: tertiâ], qua [orig: quâ] bello [orig: bellô] praesente a Gallis occupatum est, A. C. 1676. illustre. Forte olim ab arca vel planitie, in qua sita erat, nomen accepit, Hadr. Vales. Notit. Gall.

ARIABIGNES Darii fil. ex filia Gobryae, qui una cum Prexaspe et Megabyzo praepositus fuit classi Xerxis. Herodot. l. 7.

ARIACA Margianae urbs. Ptol.

ARIACAE Scythiae populi iuxta Iaxartem fluv. in Sogdinanorum confinio. Ptol. Quos Castaldus Decan dici testatur.

ARIACES Sadinorum oppid. Indiae intra Gangem. Ptol.

ARIACOS oppid. Mysiae vel Troadis. Plin. l. 5. c. 32.

ARIADNE [1] vel ARIADNA Minois, Cretensium Regis, ex Pasiphae filia, Theseum, cuius amore detinebatur, per silum e Labyrintho extricavit, eumque redeuntem in patriam usque ad Naxum insul. insecuta est; quo [orig: quô] loco [orig: locô] a persido Theseo relicta, ac lugens, Libero Patri nupsit, a quo donata est corona [orig: coronâ] Cnossia [orig: Cnossiâ] 7. stellis adornata [orig: adornatâ]. Postremo a Diana dicitur sagitta [orig: sagittâ] percussa, quod virginitatem non servasset [orig: servâsset]. Catullus epigr. 65. in Argonauticis, (quem vide) ubi de Theseo, v. 112.

Inde pedem victor multa cum laude reflexit,
Errabunda regens tenui vestigia filo [orig: filô].

Vide Ovid. Metam. l. 8. et Ep. 10 Stat. l. 2. Silv. 6. v. 25.

--- Non talem Cressa superbum
Callida purpureo [orig: purpureô] revocavit Thesea filo [orig: filô].

Propert. l. 3. Eleg. 16. v. 7. Bacchum alloquens:

Te quoque enim non esse rudem testatur in astris,
Lyncibus in caelum vecta Ariadna tuis.

Ovid. l. 5. Fast. v. 345.

--- Baccho placuisse coronam
Ex Ariadnaeo sidere nosse potes.

Catullus, Epigr. 67. v. 60.

Fixa corona foret. --- ---
Ex Ariadnaeis aurea temporibus.

Propert. l. 3. Eleg. 19. v. 18.

Testis sidereae torta corona Deae.

Virg. Georgic. l. 1. v. 222.

Gnosiaque ardentis decedat stella coronae.

Habuerunt ex Arato. Sic enim ille.

*au)tou= ka)|kei=nos2 ste/fanos, to\n a)gano\n, e)/qhke
*sh=m( e)/menai *dio/nusos2 a)poixome/nhs2 *)aria/dnhs2.

Vide Philostr. Coesium, in Caelo Astronomico Poet. c. 12. Nic. Lloydius.

ARIADNE [2] filia Leonis Imperatoris, mater Leonis, hoc [orig: hôc] mortuo [orig: mortuô], Zenoni, Leonis successori nupsit, qui a Basiliseo pulsus in Italiam cum uxore confugit, postea in Imperium restitutus, vitiis infamem vitam egit. Hic cum quodam [orig: quôdam] die somno [orig: somnô] vinoque [orig: vinôque] esiet sepultus, Ariadnes iussu tumulo illatus est, in quo, cum ad se rediisset, in furorem actus obiit. Quo [orig: Quô] defuncto [orig: defunctô] Ariadne Anastasium Silentiarium, familiarius quam decebat sibt cognitum, in thronum evexit, Longino [orig: Longinô], Zenonis fratre, praeterito [orig: praeteritô]. Obiit A. C. 515. Zonar. Annal. Evagr. l. 3.

ARIALBINUM oppid. Sequanorum, vulgo Mulhausen, Simlero. Basel, Cluv. et aliis. In Tabul. Theodosiana, ponitur inter Cambete ac Augustam Rauracorum. Aithicus collocat inter Vindones seu Vindonislam, ac inter Montem Brisiacum: idemque alibi inter Rauracos illus ac Uruncos statuit. Forte itaque Mylhusium potius, quam Basilea, vide B. Rhenanum Rer. Germ. l. 3. cum Notus Cl. Ottonis.

ARIALDUNUM Hispaniae urbs. Plin.

ARIALDUS Diaconus Mediolanens. genere et pietate illustris, iussu neptis Archiepiscopi Guidonis, quod Simoniacis et Nicolaitis fortiter obniteretur, occisus est. Baron. A. C. 1066. Ariamdrus, vel Miron, successit Theodomiro, Suevorum Regi in Hispan. A. C. 370. Cui Elburius successit, A. C. 583. Eius Pater, cum filius aeger mirabiliter sanitatem recepisset, Ariana [orig: Arianâ] haeresi eiurata [orig: eiuratâ], orthodoxam fidem amplexus est. Gregor. Turonens.

ARIAMNES Theispie fil. ex Achaemenidis illustri apud Persas stirpe, pater fuit Arsamis, de quo infra.

ARIANDA Cariae urbs. Mela, l. 1. c. 16. Atqui Cariandam illic [orig: illîc] legendum ait Is. Voss. quem sis vide.

ARIANE Geaece *)arianh\, regio Asiae, vide Aria.

ARIANI vel ARIENI, Asiae populi. Dionys. v. 714.

*kaukasi/as2 knhmi=das2 *(eru1rai/wn t' *)arihnw=n.

Ita versum hunc in antiquis exemplatibus sriptum inveniri ex Eustathio constat: ipse autem copulam interponi voluit, ut legeretur *)eruqrai/wn t' *)arihnw=n, ac de diversis montibus, allis Caucasiis, aliis Arianorum, intelligeretur. Sed cur Arianos *)eruqrai/ous2 vocat? Non a colore certe (quod sensisse videtur Henr. Stephanus, dum rubeos Arianos hic [orig: hîc] reddit) sed quod Erythraeum mare fines eorum pertingerent. Arianam scil. late sumunt veterum plurimi, non tantum Ariorum regionem stricte sumptam, verum et alias vicinas regiones sub eo nomine complectentes. Vide Guil. Hill. ad loc. Nic. Lloydius.

ARIANIA Gens Cadusiis vicina. Steph.

ARIANTES Rex Scitharum, qui a singulis subiectis sibi quotannis offerri sagitram volebat. Herodot. l. 4.

ARIANTHE oppid. Oenotriorum in Calabria citeriore ad fluv. cognominem, apud Ninaeam, sive, ut nunc dicunt, oppid. S. Donati, inter Balbiam; et Artemisium 4. mill. pass. dissitum. Folone, teste Barrio [orig: Barriô], Sed potius Arenda videtur oppid. eiusdem regionis inter Frigidum et Agellum. Ferrarius.