CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

ATTICA Terra apud Zosimum Panopolitam, in consectione admirabilis illius tincturae, quam u(/dwr a(/tikton vocabant: *ta\ de\ u(/data tou= katalo/gou e)ci/sou, kai\ gh= *pontikh\, kai\ *)attikh\ kai\ *)arme/nion kai\ botanw=n dhlono/ti tou= kro/kou kai\ tou= e)ludri/ou to\ diplou=n: ochra videtur esse Salmasio, an sil Atticum, rubri coloris, quem Plinius limum esse scribit. Quae duo perperam confundit Vitruvius l. 7. c. 7. cum ait: Ochra --- multis in locis, ut etiam in Ltalia, invenitur sed quae fuerat optima Attica, ideo nunc non habetur, quod Athenis argenti fodinae cum hahuerunt familias, tunc specus sub terra fodiebantur, ad argentum inveniendum. Cum ibi vena forte inveniretur, nihilominus uti argentum persequebantur. Itaque antiqui egregia [orig: egregiâ] copia silis ad politionem operum sunt usi. Vide Salmas. ad Solin. p. 1157. et infra, in voce Sil.

ATTICIANUS Consul Orphiti collega sub initia Claudii II, Imperatoris apud Treb. Pollionem in Divo Claudio c. 11.

ATTICUS [1] Consul cum Praetextato, cum Gordianus, aperto [orig: apertô] Iano [orig: Ianô] gemino [orig: geminô], profectus est contra Persas. Iul. Capitolin. in Gordiano III. c. 26.

ATTICUS [2] Titi Pomponii Equitis Romani cognomen, ad quem 17. Epistolarum libros Cicero scripsit. Datum id ei, quod et diu Athenis vixerit, et Graece peritissimus fuerit, adeo ut Athenis natus videretur, quod et Corn. Nepos de eo, in vita ipsius Attici, c. 4. prodidit. Alium sui temporis Atticum celebrat Martial. l. 7. Epigr. 31. quem etiam Graece doctissimum et eiusdem gentis studiis deditum fuissee carmen ipsum arguit. 3. Platonicus Philosophus, qui Romae floruit tempore Constantini Imperatoris; Eutrop. 4. Qui quaedam historica scripsit. Vide Euseb. Chron. A. C. 179. Consul. Roman. Praetextati collega. 5. Alius Consul, Collega Caesaris sub Theodosio Imperatore. 6. Constantinopoleos Episcopus tempore Arcadii Imperatoris. 7. Atticus Vectinus, Consul Roman. collega Silii Nervae tempore Claudii Neronis Imperatoris. Cuius odium, ex intima familiaritate, Nero concepit, dum Vestinus ignaviam Principis penitus cognitam despicit, Nero ferociam amici metuit, saepe asperis faceriis illusus. Tacit. l. 15. Annal. c. 48. 52. Idcirco innocens, sub causa coniurationis Pisonianae, iussu Neronis, trucidatus est. Ibid. c. 68. Vide et Pomponius.

ATTICUS [3] alio [orig: aliô] nomine Iulius, Speculator Galbae, qui Principi obvius in palatio cruentum gladium ostentans, occisum a se Othonem clamavit. Tacit. Hist. l. 1. c. 35.

ATTICUS [4] Patriarcha Constantinopol. Chrysostomo [orig: Chrysostomô] exulante. Innocentii I. Episcopi Romani legatos parum honorifice excepit. Obiit A. C. 421. Zelo [orig: Zelô] Orthodoxiae et charitate in pauperes illustris. Socr. l. 7. Ei successit Sisinmus. Item, Episcopus Nicopolitanus, interfuit Conciho Chalcedonensi.

ATTIDIATES populi in 6. regione Italiae, Plin. l. 3. c. 14. Eorum rubs Attidium. Vide Cluver. Ital. Ant. l. 2. c. 6.

ATTIGOUVANTANI populi novae Franciae, in America Septentrionali versus Occidentem, a quibus dictus Lacus ille magnus Attigouvantanorum seu Huronum.

ATTILA Hungarorum Rex. Scytha natione, Ethnicus fide, primo Thraciam vastavit, et Oriente turbato [orig: turbatô] Theodosii Imperatoris copias tributum sibi pendere coegit. Dein, occiso [orig: occisô] fratre Bledda [orig: Bleddâ], ut eius imperium invaderet, transiit in Occidentem, flagellum Dei appellari gaudens. Pannoniaque [orig: Pannoniâque] et Germania [orig: Germaniâ] peragrata [orig: peragratâ], Galliam intravit cum exercitu 500000. militum, quasi Visigothos in Aquiraniam usque persecuturus. Mediomatricibus igitur, Trevire, Tungris, Atrebatibus, etc. captis, Aurelianum obsedit, quae urbs cum iam ad deditionem descensura asser, Aetius Romanorum Dux, iunctis cum Theodorico Visigothorum Rege copiis, illum subito aggressus, obsidionem solvere coegit, pauloque post, in campis Catalaunicis, vel, ut Morerius vult, Secalaunicis, acie vicit, duceutis eius milibus prostratis. Hinc in Italiam transgressus, Aquileiam aliasque urbes expugnavit, iam iam Romae imminens, unde occursu Senatus ac Leonis Episcopi reversus, cum Aetius validis copiis instructus approperaret, pacem Valentiniano annuo [orig: annuô] tributo [orig: tributô] vendidit. Inde in Pannoniam reversus, ipsa [orig: ipsâ] nuptiarum nocte, insignis sanguinis eftusione, cui subiectus erat, debilitatus, animam cruentam exhalavit, A. C. 453. Prosper, Cassiodorus, Isidorus, in Chron. Iornandes, de orig. Gothorum. Gregor. Turonens. l. 2. c. 7. P. Diaconus l. 5. Sidon. Apollinaris, ep. 15. l. 5. Vide etiam Atylas. Addo hic [orig: hîc] saltem titulos, quos Epistolis et diplomatibus suis superbe praescripsit: Attila filius Bendecusi, nepos magni Nembroth, nutritus in Engaddi, Dei gratia [orig: gratiâ] Rex Hunnorum, Medorum, Gothorum, Dacorum, Metus Orbis, et flagellum Dei. Adiecit, Stellas prae se cadere, terr am tremere, se malleum esse universi orbis: apud Cl. Ottonem Not. in B. Rhenanum Ret. Germanic. l. 1. ubi et varios alios hanc in rem Auctores laudat

ATTILIUS [1] Calatinus, Consul, ann. 500. Urb. Cond. Cimber, unus ex percussoribus Caesaris.

ATTILIUS [3] Hister, praenomine Publius, sub Claudio, Pannoniae Praeses. Tacit. l. 12. Annal. c. 29.

ATTILIUS [6] Regulus, Consul Roman. primo [orig: primô] bello [orig: bellô] Punico [orig: Punicô], cum Carthaginenses saepe vicisset, horribilem etiam serpentem, ad fluv. Bagrada, necasset [orig: necâsset], tandem per insidias captus, Romam missus est, pro permutandis captivis, quam permutationem ipsemet disluasit, et Carthaginem rediens, crudelissime necatus est. Lege Horat. Carm. l. 3. Od 5. Appianus in Libycis, *kai\ o( *)ati/lios2 *p(e/goulos2 e)n a)por)r(h/tw| toi=s2 pe/lesi (lege te(leti ) *r(wmai/wn e)piokh/yas2 e)gkratw=s2 e)/xesqai tou= pole/mou, e)panh=lqen e)s2 li/mnhn (lege lime/na ) e(/toimos, kai\ au)to\n oi( *karxhdo/nioi kaqei/rcantes2 e)n galea/gra| ke/nira pa/ntoqen

e)xou/sh| die/fqeiran. h. e. Et Atilius Regulus secreto magistratus monuit, ut bello potenter incumberent, et in portum reversus est, ad omnia paratus, et eum Carthaginenses in cavea undecumque aculeos habente includentes, necaverunt. Hanc Historiam, vel potius sabulam, plerique Romanorum posteris, ut veram, tradiderunt. Cicero l. 3. de Offic. eam habet, et vigiliis necatum Atilium ait: ut et in Orat. in Pisonem, resectas ei palpebras dixit, et Horat. ubi supra,

Silius Italicus vero in eo argumento tragice debacchatur: eos auctores secutus Zonaras, eadem de morre Attilii narrat: ii omnes Appiani huic loco concinere videntur. Si dixero, me tantis et talibus auctoribus fidem non habere, risum forre tuum vel indignationem movebo. Sed audi quaeso, quae me ab ea narratione credenda demonent, et expande frontem, si corrugata est. Polybius, qui belli primi Punici Historiam fuse, ne dicuam prolixe, satis exsequitur, cum Atilii cladem et captivitatem narrat, de toto eo negotio ne verbum quidem facit, ut nec de itu eius et reditu, nec de eius morte loquitur. Si quis coniecturae nostrae locus est, puto cum auctorem de morte Attilii consulto tacuiste, ne coactus foret, fallere fidem historicam eam fabulam narrando, ut Romae obtinebat, vel odium Romanorum incurrere, si contrarium recepto apud eos rumori traderet. Utid credam, suadent duo loci insignes, unus Polybii l. 1. ubi de auctoribus, qui bellum Punicum primum scripserunt, ait, Philinum, et Fabium, non, ut oportuit, veritatem retulisie, sed Philinum quidem omnia in Carthaginensium savorem scripsisie, Fabium vero contra, et utrumque falso. Alter locus est Diodor. Siculi, cuius exstat fragmentum, l. 24. quantivis pretii a Valesio publicatum. Sic autem incipit: (de Atilii autem uxore, et eius liberis loquitur, quibus data fuerat custodia Bostaris et Hamilcaris, Carthaginensium Ducum captivorum.) *(/oti h( mh/thr tw=n neani/skwn bare/ws2 fe/rousa th/n t_ a)ndro\s2 teleuth\n, kai\ nomi/sasa di' a)me/leian au)to\n enleloipe/nai tou= zh=|n, e)poi/hse (vel e)/peise ) tou\s2 ui(ou\s2 kakouxei=n tou\s2 ai)xmalw/tous2. Narrat deinde, quomodo ob carceris nimium rigorem, alter eorum mortuus sit, alter vero duraverit, donec re in vulgus prodita [orig: proditâ]: *(oi de\, misoponhrh/santes2 toi=s2 dhma/rxois2 prosh/ggeilan. *deinh=s2 de ou)=n th=s2 w)mo/thtos2 fanei/shs2, oi( a)/rxontes2 enekalh/santo tou\s2 *)atili/ous2, kai\ par' o)li/gon qana/tou kri/sin prose/qhkan w(s2 kataixunou=si th\n *r(w/mhn. *dihpeilh/santo de\ th\n a)rmo/ttousan par' au)tw=n lh/yesqai timwri/an, ei' mh\ pa=san e)pime/leian poih/sontai tw=n ai)xmalw/twn. *(oi de\ th=| mhtri\ polla\ katamemya/menoi, to\n me\n *bodo/stora kau/santes2 a)pe/steilan th\n te/fran toi=s2 sugi/ene/si, to\n de\ *)ami/lkan e)n th=s2 kakouxi/as2 a)nebalon. Ex hoc Diodori loco, et ex Polybii silentio licet conicere, totam de M. Atilii supplicio tragoediam ad pulpita amandari debere, et a veritate historica exulare: et mihi videor totam Atilii Historiam intelligere. Adverte animum lector. M. Atilio [orig: Atiliô] totam Carthaginensium ditionem libere depopulante, Asdrubalem, Bostarem et Hamilcarem Duces arceslunt Carthaginenses: pugnant cum Atilio. vincuntur, de pace agunt; sei incaslum, ob duriores conditiones ab Atilio propositas; Denuo pugnant, Xanthippo [orig: Xanthippô] Lacedaemonio [orig: Lacedaemoniô] Duce, vincunt, et universum Romanorum exercitum delent, et ipsum Ducem Atilium captivum Carthaginem ducunt: curam adhibet Amilcar, et captivum fovet, ut fit in bello: Clastem navium 350. parant Romani, et Consulib. M. Aemilio [orig: Aemiliô] et Servio [orig: Serviô] Fulvio [orig: Fulviô] Ducibus, ad Hermaeum promontorium clastem Carthaginensium profligant, captis navibus 114. et Ducibus Bostare et Amilcare, quos Romam mittunt cum victoriae nuntio: quod ex eo conicio, quod de iis non fit amplius mentio in illo bello, sed de solo Asdrubale, et quod ex eo Diodori loco citato parteat, eos captivos Romam ductos fuisse. Senatus, ut solaretur uxorem et filios Atilii, iis mandat custodiam Ducum Carthaginensium, ut haberent redemptionis Atilii pretium, facta [orig: factâ] scilicet commutatione, ut fit in bello, quod Diodorus narrat. At accidit, ut mobo [orig: mobô] moreretur in captivitate Atilius: unde irata uxor, et non amplius sperans, se per suorum captivorum transmutationem potituram marito [orig: maritô], eos crudeliter vexat, unde Senatus [orig: Senatûs] ira adversus matrem et filios: Ea vero ut colorem iustitiae daret crudelitati suae, fabulam hanc de necato per incuriam, et vigilias et tormenta Atilio [orig: Atiliô] in vulgus et alias mulieres, eius affines loquaces tradidit, unde rumor ille increbuit, et in maius traditus est, et propter Carthaginensium odium facile creditus, vires eundo acquisivit. Nisi ita res se habuerit, multum me fallit coniectura. Lege lector, veritatis sectator, totum Diodori fragmentum, et Polybii l. 1. attente, et, ut spero, dices, me non aberrare a verisimili, et inter errata historica M. Atilii caveam, et aculeos, et palpebras sectas annumerabis. Palmerius. Vide plura de Attilio, apud Liv. Flor. Eutrop. Oros. Zonaram, et in voce Regulus, it. Caius, et Marcus.

ATTILIUS [8] Severus Consul, cum Aemilio Iuncto, quorum meminit Lamprid. in Commodo, c. 4. Interfecta et Vitrasia Faustina et Velius Rulsus --- In exlium autem acti sunt Aemilius Iunctus et Attilius Severus Coss. et in multos alios varie saevitum.

ATTILIUS [9] Tatianus, seu Titianus, ut aliqui codices habent, affectatae tyrannidis reus, proscriptus est, a Senatu, principatu Antonini Pii, apud Iul. Capitolin. in Vita huius, c. 7.

ATTINAS sive, ut ali legunt, ATTINIAS, Bactrianae regioni ab Alexandro Magno praepositus, ab exulibus Bactrianis et octingentis Massagetis in insidias inductus et cum trecentis equitibus interemptus. Curt. l. 8. c. 1.

ATTINIACUM oppidul. Gall. Attigny, vulgo, in Campania, et Ducatu Remensi. Ubi Synodus A. C. 765. 822. 834. 870. Flodoard. Hist. Gall. Concil. 8. tom. Baudrand. Moret. Villa fuit publica, sub Pipino, Carodo M. Ludovico Pio, ac Carolo Calvo, notissima: conventibus gentis, ac legibus ibi latis, (quae

Capitula vocantur) celebris ad ripam fluv. Axonae. Hic [orig: Hîc] mortuus Daniel, i. e. Chilpericus Rex A. C. 720. Pipinus natalem Domini celebravit: Ludovicus Pius paenitentiam publicam suscepit, etc. Attiniacum palatium quoque veter. dicitur, Hadr. Vales. Notit. Gall.

ATTIPIACUM villa ad Axonam fluv. Forsan Attichi hodie. P. enim Latinum non raro Gallis in ch mutatur. Sic pro, Gamapinm, Gamache, pro Clippiacum Clichi, dicunt. Hadr. Vales. Notit. tit. Gall.

ATTIQUAMECHI populi novae Franciae, in America Septentrionali prope fontes fluv. Sagvenay.

M. D. M. I.
ET ATTIDI SANCTO
MENOTYRANNO
Q. CLODIUS FLAVIANUS
V. CL. PONTIF. MAIOR
XV. VIR. S. F. SEPTEM
VIR. EPULONUM
TAUROBOLIO. CRIOBO
LIOQUE PERCEPTO.
MATRI DEUM MAGNAE
IDAEAE. SUMMAE. PA
RENTI. HERMAE. ET ATTIDI
MENOTYRANNO INVICTO
CLODIUS HERMOGENIANUS etc.

Cybeles amasius, idem cum Sole creditus, qui vere mhnotu/rannos2, Rex mensium et anni moderator est. Macrob. Saturnal. l. 1. c. 21. Solem vero sub nomine Attinis ornant fistula [orig: fistulâ] et virga [orig: virgâ]. (de Phrygibus loquitur) Fistula ordinem spiritus inaequalis ostendit: quia venti, in quibus nulla aequalitas est, propriam sumunt de Sole substantiam. Virga potestatem Solis asserit, qui cuncta moder atur. Quo facit vetus Inscr. Graeca.

*)/attei q' u(yi/stw| kai\ sunie/nti to\ pa=n,
*tw=| pa=tin kairoi=s2 qemerw/tera pa/nta fue/nti.

Proprium enim Solis, pa=si kairoi=s2 qemerw/tera pa/nta fu/ein. Auctor Poematis antiq.

Egregios proceres currum servare Cybelae,
Quem traheret condducta manus Megalensibus actis,
Arboris excisae truncum portare per urbem,
Attini castratum subito [orig: subitô] praedicere Solem etc.

Huic criobolio [orig: crioboliô], sicut Cybelae taurobolio [orig: tauroboliô] litatum: quae ambo iuncta in Inscr. praedicta aliisque veterib. monumentis reperiuntur, vide infra suo [orig: suô] loco [orig: locô]; Idem cum pileo acuminato et in frontem inclinato pingitur etc. Plura hanc in rem vide apud Salmas. ad Solin. p. 51. et 556. Item Notis ad Ael. Lamprid. in Vita Antonini Heliogabali, c. 7. ut et in voce Atys.

ATTIUS [1] Pelignus, cum VII. cohortium praesidio Sulmonem tenuit, ab Antonio interceptus, a Caesare dimissus fuit. l. 1. Bell. Civil. c. 18.

ATTIUS [2] Tullus, quo [orig: quô] Duce, Volscos adversus Romanos concitavit Coriolanus.

ATTIUS [3] Varus, Auximum oppidum Pompeii nomine obtinuit, cedere inde ab oppidanis Caesari faventibus iussus, de quo Lucan. l. 1. et Caesar l. 1. Bell. Civil. c. 13. Ab hac fuga in Africam venit, quam Provinc. Praetor ante possedit, atque illam a Caesare avertit. l. 2. de Bell. civil. c. 29 Periit vero hic in bello Hispaniensi ad Mundam. Vulgo perperam legitur Actius. Vetera tamen monumenta habent Atius.

ATTOGATIO in Glossis veter. paradisis: Casaubonus legit pare/ndusis2: sic Toga dicta, quod tunicis superindueretur. Graeci melius e)pendu/mata et e)pendu/tas2 extimarum vestium omne genus appellarunt [orig: appellârunt], Attogatio igitur h( thbenofori/a, cui contrarium apud alios Extogatus. Apud Spartian. in Hadriano, c. 3. Unde hodieque Imperatores sine paenulis attogati videntur, legit Salmas. Non enim solum salutatores togati erant, sed et Principes, quoties videbantur: Interdum tamen, qui aulicum spernebant fastigium Imperatores etiam in domesticis vestibus, se passos esse videri, discimus ex Capitolino in Vita Pii, c. 6. Visus est sane ab amcis et cum privatis vestibus et domestica quaedam gerens. Casaubon. ad Spartian. cit. loc.

ATTRACTUS facultas, quam habet dominus feudi, retinendi homines alterius dominii, ita ut a proprits dominis repeti non possint. Charta Hugonis Ducis Burgund. A. C. 1172. pro fundatione Capellae Divionensis, apud Perardum: Concessi --- ut videl. Clerici ei deservientes liberum habeant attractum, in villa Divionensi, eodem [orig: eôdem] modo [orig: modô], quo [orig: quô] habeo, i. e. libertatem retinendi homines, eandem quam habeo in villa Divionensi, etc. Vide Car. du Fresne Glossar.

ATTUARII German. populi Velleius l. 2. c. 105. Forsan Chattuarii, vel Cassuarii, inter Chattos, Bructeros et Cheruscos, secundum Mich. Ant. Baudrand. in Lexico Geogr. Eorum regio, vetus patria eorum, qui in Galliam translati trans Rhenum in Germania, Attuaria et corrupte Atoaria, adhuc sub Ludovico Pio, dicta, ab illo inter Toringiam ac Saxoniam ponitur. Et Haterch, vulgo Halteren, oppid. hodieque ad Lupiam. In divisione regni Lotharii A. C. 870. facta, in Germania II. inter Bataviam et Mosanum pagum Attuariae collocantur, etc. i. e. in Gerlria hodie ad fluv. Nersam, Neritium Cluverio, vulgo Neers. Sic duplices erunt Attuarii, Cisrhenani ad Nersam, prope Bataviam, et Transrhenani:

quorum utri a Danis, Gesta Franc. c. 19. et Saxonibus, A. C. 715. devastati sint, in incerto. Aliae sunt in finibus Lingonum Attuariae, quae, Comitatus nomine, in Burgundia, inter Comitatum Cabillonensem ac Lingonicum ponuntur, in Annal. Bertinianis, A. C. 839. Unde Hugo, Attoariorum Comes, in Chronico S. Benigni, ante Ann. 600. composito, etc. Videtur iacuisse hic pagus ad Vincennam, Tilam ac Ararim flumina: proximus Olcarensi et Tornodorensi ac Lingonico, in cuius finibus monasterium Besvense. Hi autem Attuarii Francica gens, Ammiano, 1. 20. capti et translati a Constantino Chloro Caes. in partem pagi Lingonici, nomen ei pagi Attuariorum videntur dedisse. Hadr. Vales. Notit. Gall.

ATTUBI [2] vel UCUBIS, oppid. fuit Turdulorum, ad Singilim fluv. ubi forsan hodie castrum Olivera. Baudrand.

ATTURNATUS in Iure Angl. et Normannico, Procurator, qui aliena negotia, ex speciali mandatoo, in Foro agit et domini sui iura tuetur; qua de re vide Eundem, praeter Spelmannum, Rastallum, Littletonem Sect. 551. quae inscribitur de Attornement, alios.

ATUACUTUM melius ADVATUCUM Urbs fuit Eburonum, in Gallia Belgica et Tungrorum caput, hodie Tongeren, oppid. Leodiensis ditionis. Vide Advatuca.

ATUAE B. Rhenano sunt, quos Caesar Atuaticos appellat, Rer. Germanic. Nov.-Antiq. l. 2. ubi Cl. Otto: Atuacum et Aduatucum, Ptolemaeo Tungrorum urbs. Eam Antverpiam putant --- Alii superius seu Traiectum Mosae sic vocari arbitrantur --- in qua olim Sedes fuit Episcopalis --- post Attilae devastationem a S. Servatio illuc; a S. dein Huberto ad A. C. 713. Leodium translata. Visitur adhuc in urbe templum Herculis, eiusque statua ante portas urbis.

ATURENSIUM Civitatis meminit Lib. Provinciarum, in Novempopulana Galliae regione. Sub Gothis Regibus celebris. Ab Aturo fluv. dicti hi populi, forsitan quondam pars Tarbellorum. Horum Civitas inter Novempopulanae civitates XII. octava, vel nona ponitur, et Civitas Atorensium vico Iuli dicitur. Hinc Episcopi de civitate Vico Iuli Concilio Agathensi, et Matisconensi II. interfuisse leguntur. Cum Valiae, Visigothorum Regi una cum Aquitania II. data fuit ab Honorio Novempopulana, urbs Aturae prae ceteris Alarico iuniori Visigothorum Regi a Valia sexto, paruit. Nomen retinere scribit Scaliger, sed depravatione Vasconica [orig: Vasconicâ] Atrensium civitatem dici, vulgo incolarum Aire, ni fallor. Oihenart. Marca, etc. Clarissimum in Aturensi dioecesi oppid. S. Severi Monasterio [orig: Monasteriô] et nomine illustre, S. Sever de Gascogne, quod Caput, seu initum Vasconiae interpretatur Hadr. Vales. Notit. Gall. qui Oihenartum semel atque iterum, circa Aturiam, corrigit. Vide infra.

ATURRUS Tarbellorum in Gallia Aquitanica fluv. Ausonius in Parentalib. Epigr. 4. v. 11. Aturius Ptolemaeo: Atur, Tibullo, l. 1. eleg. 7. v. 4. Atyr Vibio Sequestri. Dour forte hodie, ut conicit Victor Giselinus; L'Ador vocat Ios. Scaliger. Landum interpretatur Navagierus. Heroldus Aturnus legit, et non parvo [orig: parvô] errore scribit Galliae Belgicae fluv. esse, et vulgo Geln dici. Hinc pago ad ripam eius iacenti, Aturi-ripensis nomen, pays d'Auribat, inter oppid. S. Severi et Aquas Tarbellicas. Attingit hic fluv. Aquas Tarbellicas et Lapurdum. Tres fluvios Aturros dictos, habet Baudr and. Ita autem ille: Aturus, seu Aturrus, fluv. est Aquitaniae, l'Adour dictus. Apud Bigerros, in valle Campana, haud procul Bagneriis fluunt tres fluvii, Aturri dicti, quorum nomen commune, origo prorsus diversa. Aturrus ille, qui reliquos excipit, quique sat notus est Historicis et Geographis, oritur ex Pyrenaeis montibus, in summo Baredgini montis iugo; hinc per Bigerros fluens, et per Auscios, Elusates, et Datios, rigat urbes Tarbam, Aturum, Fanum S. Severi, et Tastam, et paulo infra Baionam in Oceanum Aquitanicum se exonerat, receptis prius Gabro [orig: Gabrô], Niva [orig: Nivâ], aliisque minoribus. Alter Aturrus oritur in sinibus vallis Campanae, diciturque Aturrus Silvensis, l'Adour de la Seube; ac dein influit in Aturrum, quem diximus. Tertius Aturrus oritur in Parochia Bagneriarum, vocaturque Aturrus Baudeanicus, l'Adour de Baudean, eo quod vallem Baudeanicam irrigat, infra quam excipitur undis maioris Aturri. Uterque autem horum fluviorum excurrit per duodecim milliaria, antequam influat in Aturrum maiorem, teste Baluzio [orig: Baluziô].

ATURUM seu ATURUS, alias Elusatum, nunc Ayre, Vasconiae propriae Caput est, in Gall. iuxta Aturum fluv. in ipso limite Comitatus Arminiaci 4. leuc. Aquitan. supra Fanum S. Severi in Eurum, 10. a Tasta in ortum, uti 16. a Baiona, Auscios versus 11. Episcopal. An vicus Iuliensis Gregorii Turonens. l. 9. c. 7. Marca Hist. Bearn. vult esse civitatem veterum Sociatum. Vide supra.

ATYADAE posteri Atyis, filii Cotyos, nomen I. Dynastiae Lydorum, seu primae Stirpis in illa gente regnatricis, qui praefuerunt usque ad Argonem, primum Heraclidarum, qui ab Atyadis educati ex oraculo regnum adepti sunt. Illorum series obscura, unde plerique res Lydorum a Dznastia II. et Argone praefato ordiuntur. Vide Argon, Atys, Lydia, Lydus. Ceterum in Atyadis numerandus est Hermon, Stephano memoratus it. Cambles seu Camblitas, Athenaeo et Nic. Damasceno, vide utrumque suo [orig: suô] loco [orig: locô].

ATYLA vel ATILAS, vir fortis, imperandique cupidissimus, cui ingenium acre erat, et circum spectum, corpus validum et breve, ingens animi magnitudo, indefatigabilis tolerantia laborum, exacta rei bellicae disciplina; astus [orig: astûs], et consilii altitudo summa; Egregia forma, torvus aspectus, caput grandiusculum, oculi imminuti, rara barba, simus nasus, calvi fere crines, color fubniger, et magna libidinis impatientia. Inscriptio, qua [orig: quâ] in diplomatis utebatur, haec erat; Atila Mundizi filius, et magni Nimrod

nepos, Engadiae natus, divina [orig: divinâ] benignitate Hunnorum, Medorum, Gothorum, ac Danorum Rex, metus Orbis, Deique flagellum. Postquam autem regiam dignitatem sortitus est, omnes gentes sibi subditas ad obsequia redegit. Multis et variis subactis ac direptis regionibus, cum exercitu ditato in regnum suum rediit. Bello [orig: Bellô] Italico [orig: Italicô] et Illyrico [orig: Illyricô] triumphavit; et quam vis de invadenda Asia, atque Africa cogitavit, summa [orig: summâ] tamen libidine diffluens inter convivia, et ingentem concubinarum numerum, mentem remisit, puellamque Bactrianorum Regis filiam, cuius amore succensus erat, primariae uxoris loco [orig: locô] habere constituit, unde Baccho [orig: Bacchô] et Venere corpus ea [orig: eâ] nocte ita confecit, ut inter dormiendum corpore supino [orig: supinô], sanguinis profluvio [orig: profluviô] suffocatus interierit. Munster. l. 4. Cosmogr. Vide etiam Attila, ubi inter alia tituli eius paulo aliter habent.

ATYMNIUS vel ATYMNUS *)atu/mnios2, Scholiastae Apollonii, *)/atumnos2 aliis, Phoenicis creditus fil. vere autem Iovis erat, Europae frater; quem Gortyniis in veneratione fuisse resert Solin. c. 11. Cretes Dianam religiosissime vener antur --- -- Gortynam amnis Lethaeus praeterfluit, quo Europam tauri dorso [orig: dorsô] Gortyni aiunt vectitatam. Iidem Gortyni et Atymnum colunt, Europae fratrem, ita enim memorant. Videtur hic et occurrit, sed die iam vesperato [orig: vesperatô] augustiori se facie visendum offerens. Apollodorus vero Atymnum Iovis et Cassiopeiae filium recenset, propter cuius amorem Europae liberi certamen et inter se habuerint, et cum Sarpedone, qui illum amabat, in Biblioth. *)/enioi de\ au)to\n e)rasqhn=ai le/gousin *)atu/mnou tou= *dio\s2 kai\ *kassiwpei/as2 kai\ dia\ tou=ton stasia/sai. Nonnulli vero illum (Sarpedonem) amasse [orig: amâsse] dicunt Atymnum Iovis et Cassiopeiae, atque propter hunc contentionens fuisse ortam etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 172.

ATYS [1] cui avus Masnes, vel Manes, Iovis et Terrae fil. pater Cotys, Lydiae Rex Herodot. l. 1. c. 7. Lydi, qui antea Maeones dicti sunt, nomen habuerunt a Lydo, Atyrs filio, Cuius posteri regnarunt [orig: regnârunt]. Sic ei successerit fil. Lydus, quem vide ut et supra voce Atyadae. Addo saltem locum Halicarnassaei l. 1. Atys ex Callithea Choraei filia sustulit Lydum --- et Tyrrhenum: unde liquet, confundi hunc Atym (Cotyis ex Halia Tulli indigenae filia genitum) cum Atye quodam Herculis et Omphales filio, uti mox videre est.

ATYS [2] Herculis et Omphales fil. e duobus filiis sorte iacta [orig: iactâ] alterum retinuit Lydum nomine, alterum, cum abundante multitudine in Italiam misit coloniae deducendae. Cui nomen Tyrrhenus et ab eo Tyrrhenia terra, Tacit. l. 4. Annal. c. 55. Strab. l. 5. Macrob. Saturn. l. 1. c. 21. Nic. Lloydius. Vide supra, ubi de Atye Cotyos filio.

ATYS [3] Croesi, Lydiae Regis, fil. qui, cum antea semper mutus fuisset, in eo tandem praelio, quod Lydiae servitutem attulit, cum Cyri militem videret sublato [orig: sublatô] ense patri suo caedem illaturum, nimia [orig: nimiâ] loquendi cupiditate, linguae vinculum abrupit, claraque [orig: clarâque] voce Patris interitum deprecatus est his verbis, *)/anqrwpe mh\ktei=ne *kroi=son. Periit in venatione, ab Adrasto, cuius curae commissus erat, per negligentiam, letaliter vulneratus. Herodot. l. 1. et 2.

ATYS [4] iuvenis, cui Ismene Oedipi filia fuit desponsata, qui tamen ante nuptias a Tydeo interfectus est.

ATYS [5] puer Cybeli adamatus, sacrisque suis praefectus ea [orig: eâ] lege, ut perpetuo castitatem servaret. Sed cum postea voti sui parum memor, Sangaritidem nympham compressisset, ab irata Dea in furorem actus, testes sibi exsecuit; cumque etiam sibi manus afferre conaretur, miseratione Cybeles in pinum arborem mutatus est. Ovid. Met. l. 10. v. 104.

--- Cybeleius Atys
Exuit hac hominem, truncoque [orig: truncôque] induruit illo [orig: illô].

Ubititulus, in scripto Scaligeri, De Attine furore percito. Et sane ita legitur apud Macrob. qui hanc fabulam ad Terram et Solem applicar Saturn. l. 1. c. 21. et in veteri quadam inscriptione Hispana. Graecis *)atti=n, *)atti=nos2, et *)/attus2 *)/attuos2, ut *fo/rkun et *fo/rkus2. Nero enim dixit,

apud Pers. Sat. 1. v. 93. Dio de Nerone, *)ekiqarw/dhsen *)/attin tina\ h)\ *ba/kxas2, lege *)atti=na. Nic. Lloydius. Male hinc Salmasio pro Attis. Atys enim nomen Lydum est, quo [orig: quô] aliquot Lydiae Reges vocati sunt; Pater nempe Lydi, a quo Lydia denominata est: Item Pater Manetis, eiusdem Lydiae Regis: fil. Croesi etc. ut vidimus. Attis vero nomen Phrygii ephebi, quem dilexit Mater Deum [orig: Deûm]. Attidem namque, et Attinem et Attin in declinationibus tam Graeci, quam Latini, dixere [orig: dixêre]. Latinam Inscriptionem vidimus supra. Alii,

Macrob. Solem vero, sub nomine Attinis ornant fistula [orig: fistulâ] et virga [orig: virgâ] etc. Saturnal. l. 1. c. 21. quem locum vide supra. Grtaeca Inscr.

Dio, *)ekiqarw/dhsen *)atti=na, h)\ *ba/kxas2: Cithara [orig: Citharâ] cantavit Attinem et Bacchas. *)/atths2 Nicandro, pro *)atti/s2: nam dixit in patrio casu *)/attew:

Hesych. ita Lacones eum appellare notavit: *)/atths2, to\n *)/attin le/gousin oi( *la/kwnes2, etc. De nominis etymo Arnob. l. 5. Repertum nescio quis sumit Phorbas, lacte alit hirquino [orig: hirquinô]: et quomam Lydia scitulos sic

vocat, velquia hircos Phryges suis Attagos eloquutionibus nuncupant; inde Attis nomen ut sortiretur, essluxit. Quod Auctori suo relinquimus; interim *)adhgou\s2 hircos Ionibus significare, ex Eustathio notat Salmasius, quem vide ad Solin. p. 50. et 51. ut et supra in voce Attis.

ATYS [6] Indus quidam in Andromedae nuptiis a Perseo interfectus. Ovid. Met. l. 5. v. 46.

--- Erat Indus Atys, quem flumine Gange
Edita Limniace vitreis peperisse sub undis
Creditur. --- --- -

ATYS [7] Sylvius, Albae Sylvii fil. quem Eusebius Aegyptium Sylvium vocat, regnavit ann. 29. Capy filio [orig: filiô] relicto [orig: relictô]. Item pueri Troiani nomen. Virgil. Aen. l. 5. v. 569.

ATYS [8] seu ACITHIS, Carabi, fluv. parvus Siciliae, in valle Mazarae; Hic in mare Africum se exonerat, inter Thermas ad Ortum et promontor trium fontium ad Occasum. Vide Acis seu Acithis.

ATYXYES nobilis Persa, in praelio ad Granicum, occubuit, Olympiad. CX. anno [orig: annô] tertio [orig: tertiô].

AVA [1] Regnum, urbs et fluv. in continenti Indiae, inter regna Arracam et Siam. Iarric. l. 6. Barbosa etc.

AVALITAE populi in Troglodytica Ptolemaeo. Hic enim Troglodyticam in universum appellari dicit, oram maritimam, quae sinui Arabico et Avalitae est praetenta, usque ad montem Elephantem. In qua continentia sunt Adulitae, Avalitae, et Mosyli a promontor. sic dicti cognominibus. Nempe in intimo recessu sinus [orig: sinûs] Arabici sinus est Aelaniticus, usque ad eiusdem angustias et fauces, qui locus dicitur *deirh\, vel ta\ kata *deirh=s2 stina/. Post eas angustias excipit sinus Avalites, et apertum Mare, in quo Mosylum emporium et Mosylum promontor. etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 798. et 1240.

AVALITES qui et ABALITES, sinus et emporium in dextra parte Rubri maris. Steph. Vide Bochart. Phaleg. l. 2. c. 22. Hodie Zeila, urbs munita regni Adelis, in Aiana regione.

AVALLIS Villa Galliae, non procul ab Urbe Remis, vulgo Avaux, Comitivae titulo [orig: titulô] illustris. Hic [orig: Hîc] Carolomannus, parte Normannorum, qui praedas agebant, interfecta [orig: interfectâ], parte Axona [orig: Axonâ] mersa [orig: mersâ], reliquis qui suburbana Remorum depopulati erant, ad suos redeuntibus, praedam excussisse memoratur, in Annal. Bertinianis circa A. C. 832.

AVALLOCIUM vicus Carnotinensis dicitur, apud Gregor. Turonens. Hist. Franc. l. 4. c. 24. Hodie Alluie, vicum esse in Carnutibus, ad flumen Lidericum, quem postea truncato [orig: truncatô] nomine Allocium vel Allogium vocaverint, observat Hadr. Vales. In Notit. Gall.. Villam Allogiam Fulbertus Carnutens. Episcopus vocat ep. 23.

AVALO urbs Burgundiae, cum castro munito. Hanc Robertus Rex Galliae, post mortem patrui Henrici Burgundiae Ducis improlis, Burgundiam asserturus, quam ille in gratiam Gisellae uxoris, Othoni Guilielmo, cognomine Peregrino, quem haec ex priore marito, Adelberto Italiae Rege susceperat, legavit; cepit post trimestrem obsidionem, muris, ut aiant, sponte corruentibus. Continuator Aimoini, Mezeray, Dupleix in Roberto. Vide Aballo.

AVALON [1] cognomine Elvan, sub M. Antonino Philosopho et Commodo: Radulphus Niger, in Chron. Fidem Christianam in Anglia praedicasse [orig: praedicâsse], et de origine Ecclesiae Anglicanae opus edidisse legitur, apud Balaeum. Qui Melrini Avalonis Angli quoque meminit, qui Historiam fabulis permixtam consarcinavit. Balaeus centur. 1. c. 57.

AVALON [2] Guilielmus, e regia Anglorum domo oriundus, in Navarra seddem, sub Sanctio Abarca Rege fixisse perhibetur, auctor illustris familiae Avalos seu Davalos. Eius posteri inde in Baeticam migrarunt [orig: migrârunt], in qua Ubedae habitavit Didacus Lopezius Davalus, pater Ruisii Lopezii, qui cum Comes stabuli Castellae ac primus Comes de RibAdeo esset, his titulis ac rebus gestis familiam illustriorem reddidit, quamvis ad extremum A. C. 1422. quod partes esset secutus Infantis Henrici Ducis Villenensis, gratia [orig: gratiâ], bonis et dignitate, exciderit. Fuit autem ter maritus eque singulis coniugiis sobolem procreavit. Primo e Maria de Fontecha genuit Petrum, aliquot liberorum patrem et Didacum Lopezium, qui Arenas, Colmenar aliaque a patre obtinuit, ac Ruisium Lopezium II. Petrum Lopezium d' Avalos, Fernandum Perezium de Ayala et Inicum Lopezium de Ayala, filios habuit. E quibus primogniti linea cum deficeret, successit Laur. Suarezius de Figueroa: at alterius posteritas cum nomine Ayala et Davalos ad nos durat dignitate Comitum de Villalva ornata. Tertius non minus progeniem habuit, ut et quartus: e quorum posteris nomen Davalos etiam familiis de Roxas et Chacon est illatum. Ex secundo Connestabilis matrimonio cum Elvira de Guevara, natus est Beltrammus d' Avalos de Guevara, Comitum Potentiae sator, et Ferdinandus d' Avalos et Guevara, alius [orig: alîus] lineae auctor. Demum ex tertio coniugio natus est inprimis ante reliquos Inicus; qui meritis in Alfonsum Aragonium Regem Neapolis illustris, Comes de Montedorisio et Camerarius Regni, sedem fortunae in Italia collocavit, ducta [orig: ductâ] Antonia [orig: Antoniâ] Aquinate, March. de Pescara. E quorum liberis Alfonsus I. March. Pescarius, una cum filio Fernando Franc. d' Avalos et Aquino, rebus bellicis gestis insignem gloriam sibi acquisivere [orig: acquisivêre]. Alter Martinus et post eum tertius Rodericus Comites de Montedorisio et hic March. Vasti fuere [orig: fuêre], sed improles. Quartus Inicus March. del Basto seu Vasti, reliquos Marchiones Vasti et Pescarii, atque Principes de Montesarchio genuit. Vide Phil. Iac. Spenerum Theatr. Nobilit. Europ Tom. 3.