CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

BAL-SASAR Latine Servator Thesauri, sil Nabuchodonosoris, Dan. c. 5. v. 1. 22. Secundum vero Iosephum fil. Evilmerodachi: Neriglissar, auctorum gentilium, Naboandel Babyloniorum. Ultimus Chaldaeorum Rex Babylone a Cyro occupata [orig: occupatâ], inter epulas, occisus, postquam manu e pariete prodeunte et scribente Mene, Mene, Thekel, Phares, territus esset, A. M. 3516. regni 23. Vide Dan. c. 5. Ioseph. Iud. Antiq. l. 10. c. 12. et hic infra Baltassar.

BALSERA et BASSORA alias Teredon, Urbs Asiae, et emporium celebre Persidis, in provinc. Ierack, prope sinum Persicum, 150. milliar a Bagdeto in Austrum. Vide Teredon. Hinc sinus Persicus multis dicitur sinus Balserae. Vide P. de Valle Itin. tom. 4.

BALTASSAR nomen Danielis. Dan. c. 1. v. 7. qui et Belteshazzar, Latine abscondite thesaurisans, sive in malleatore thesaurisans, vel occulte portans angustiam. Suidas, *balta/sar ou(/tws2 enlh/qh o( *danih\a ei)s2 timh\n th=s2 tw=n a)por)r(htwn safhnei/as2. Item VIII. Babyloniae Rex. Regnavit ann. 5. Nic Lloydius. Ioh. Marshamo idem cum Evilmerodacho est, quod pluribus probat Canone Chron. Sec. XVIII. ubi de Nabuchodonosoris II. seu Magni successoribus. Vide Evilmerodach.

BALTHASAR [1] fil. Philippi IV. Hispan. Regis, ex Elizabetha Francica, mortuus est sedecennis. Item Landgravius Thuringiae, fil. Friderici cognomine Severi seu Gravis vel Macri, Ducis Saxoniae, pater fuit Friderici cognomine Pacifici, A. C. 1440. mortui, et emitione Gerstungam, ut vacans feudum, Kevernburg, ab uxore Margareta Norimbergensi Hilperhusam, Heldburgum et Eisfeld acquisivit. Item fil. Henrici Ducis Megapolitani, A. C. 1477. exstincti, Episcopus Suerinensis, postea infula [orig: infulâ] deposita [orig: depositâ] maritus. Vide Phil. Iac. Spenerum Sylloge Geneal. Hist.

BALTHASAR [2] Comes Nassoviae, lineae Wisbadensis et Idsteniae, filius Philippi (qui primus Wisbadensium Comitum Lutheri reformationem est amplexus) ex Hadriana, Iohanne Barone Bergae ad Scaldim genita [orig: genitâ], Commendator primo fuit Ordinis Teutonici Gaffenburgi: Adolfo [orig: Adolfô] dein fratre maiore natu, sine proledefuncto [orig: proledefunctô], avitum regimen addit; Pater, ex Margareta (Reinhardi Comitis Isenburgici filia) Iohannis Ludovici, qui Patris in ditione successor, decessit A. C. 1596. praemortua [orig: praemortuâ] omni sobole et hereditate ad Ludovicum agnatum, Comitem Weilburgensem et Saraepontanum, delata [orig: delatâ]. Cyr. Lentulus Geneal. Principum ac Comitum Nassoviae MS.

BALTHASARUS [2] Gerardus, Burgens. ab Hispanis conductus, Delphis Hollandiae, Gulielmum Principem Auriacensem sclopeto [orig: sclopetô] tribus glandibus exploso [orig: explosô] occidit. Ad supplicium ductus. dixisse legitur: a iesuitis se Martyrum sede illectum, decrevisse trucidare Principem, licet 50000. hominum stipatus fuisset. A. C. 1584. Thuan. l. 79. Reidanus Annal. l. 3.

BALTHASARUS [3] Pacimontanus, Anabaptista, Tiguri convictus, palinodiam cecinit. Mox in pristina deliria relapsus, transiit in Moraviam, ubi captus et Viennam deductus, ultricibus flammis exustus est. A. C. 1525. Prateolus, Spond.

BALTHASSAR Rex Babylonis, sub quo haec civitas a Persis capta fuit. Tot ac tantis deliciis affluebat, ut inter impudicas mulieres et obscenas, tamquam in coeno porcus volutaretur. Vide Bal-Sasar.

BALTHEUS [1] cingulum militare est, cui insertus gladius gestatur; sine quo nemo militaribus ordinibus censebatur dignus. Sidonius Apollinaris carm. 2.

--- --- --- --- Bullis hostilibus asper
Subligar a laeva fulgentem Baltheus ensem.

Recte bullis, nam ex auro appositae illae, quare a Treb. Pollione in Gallienis c. 2. dicuntur Balthei aurati et constellati, Virgil. Aen. l. 12. v. 942.

--- --- --- --- Humero cum apparuit alto
Baltheus, et notis sulserunt cingula bullis.

Talibus autem milites ac Duces usi, vilioribus bullis ornatos enses Gladiatores gestarunt [orig: gestârunt]. Pseudo-Cornut. ad v. 44. Sat. 4. A. Persti. de Gladiatoribus, inquit, tractum, qui accepta vulnera inaurato [orig: inauratô] tegunt baltheo [orig: baltheô]. Porro auro [orig: aurô] gemmae, quo speciosior esset apparatus, addebantur: Unde Corippo.

Certe Balthea Militum, apud Romanos, argentea passim occurrunt. Plin. l. 33. c. 12. Et quid haec attinet colligere, cum capuli militum, etiam ebore fastidito [orig: fastiditô], caelentur argento [orig: argentô], vaginae vatillis, balthei laminis crepent? etc. Idque gregariorum: Unde non mirum, si Ducibus et Tribunis Balthei essent aurati stellatique, i. e. gemmati. Auro [orig: Aurô] enim vel aureis clavis configebantur, et gemmis stellabantur. Virg. l. 9. Aen. v. 359.

i. e. clavis aureis, ut interpretatur Servius. Meminit horum Trebellius Pollio loco [orig: locô] cit. Nam quum cingula sua plerique militantium, qui in convivium venerant, ponerent hora [orig: horâ] convivii, Salonius puer sive Gallienus, his auratos constellatosque baltheos rapuisse perhibetur: et quum esset difficile in Aula Palatina requirere, quod periisset --- -- postea togati ad convivium cincti accubuerunt --- atque hinc tractum morem, ut deinceps cum Imperatore cincti discumberent. Ubi tamen Salmas. pro consiellatos mavult legere postulatos, h. e. pustulis vel bullis argenteis distinctos. Pustula namque de argento optimo dicebatur: unde et pustulatum argentum. Martial. l. 8. Epigr. 51. v. 6.

Pustulatos igitur baltheos hic [orig: hîc] interpretatur, pustulis aut bullis ornatos, i. e. optimo [orig: optimô] argento [orig: argentô] variegatos ac ornatos. Vel legi posse, costulatos ait, i. e. regulis quibusdam et virgis argenteis, in modum costarum positis et ordinatis distinctos. Et sic costulae argenteae dicerentur in baltheorum ornatura, ut laminas et batillos eisdem ornandis et gladiorum vaginis, apud Plinium,,memorari vidimus. Vide Salmas. Notis ad Ael. Spartian. in Hadriano Caes. et Trebellium Pollionem l. cit. Sed et Venatoribus quoque in usu fuisse, docet Levius Andronicus, apud Terentianum Maurum l. de Metris etc. Fuit autem Baltheus usque adeo militi necessarius, ut Imperatores inaugurandi eo [orig: eô] cingerentur, ac per eum ipfam significarent militiam: ut gestatus militem signaret, depositus exauctoratum seu ignominiosa [orig: ignominiosâ] missione excedere castris iussum essetque haec militaris cinguli ademptio, gravissima simul ac ignominiosissima nota. Vide Freculphum Tom. 2 Chron. l. 3. c. 15. Herodian. l. 2. et 7. Hinc passim apud populos cingulum seu Baltheus pro militia, vide Treb. Pollionem in Gallieno: et accinctus pro milite, discinctus, pro inhabili ad militiam, apud Auctores. Ovid. Amor. l. 1. eleg. 9. v. 41.

Ad formam militaris disciplinae et civici Magistratus solebant cingi. Lucanus Pharsal. l. 7. v. 430.

Stringebatur autem Baltheus fibula [orig: fibulâ] communiter, ut infra dicemus. Plura apud Thom. Dempster. in Ioh. Rosini Antiqq. Rom. l. 9. paralipom. in c. ult. Aliter paulo sumitur vox Balthei, apud Quintilian l. 11. c. 3. ubi de Toga loquens sic ait, Sinus decentissimus, si aliquanto supra imam togam fuerit, numquam certe sit inferior. Ille qui sub humero dextro ad sinistrum oblique ducitur, veluti Baltheus, nec strangulet, nec fluat. In quibus verbis, Baltheus Gronovio est collectio rugarum circa pectus, sub dextro brachio incipiens, in medio latioribus et exstantioribus rugis, ut speciem tabularum sibi invicem superstructarum, simul umbonis referrent, in latum infra desinens in sinum, in longum porrecta usque sub sinistrum brachium, ibique velot nodo [orig: nodô] contracta, sic tamen ut nullum post tergum emineat. Ab illa autem umbilici specie et tubere, quod in medio apparebat, et totus baltheus dicebatur Umbo, quod probat ex collatis verbis fabii et Curii, Epist. ad Ioan. Rhodium. Unde Umbo candidus, pro Toga pura, apud Persium, Sat. 5. v. 33. Octavius vero Ferrarius ipsum hic [orig: hîc] sinum Balthei nomine intelligit: Nam quemadmodum baltheus militaris cingebat pectus, sic sinus ille brachio subiectus ad instar cinguli hominem circumdabat, non quidem recte, ut baltheus, sed obliquo [orig: obliquô] ductu, quia ad sinistrum altior, demissior in dextro erat. Imo Quintilianus, inquit, duplicem sinum superiorem videtur statuere: alterum, qui cadebat in pectus, pars scil. togae, quae subiecta humero dextro e Baltheo evolvebatur et reflectebatur, ac descendebat ad inferiora: alterum, Baltheum ipsum, rugas scil. constrictas ac coactas, quae de sub sinistro brachio ad sinistrum humerum recurrebant; non tamen, ut duplex sinus fuerit, sed duas habuerit partes. Ita ergo, Baltheum Quintiliani, concedit umbonem dici posse, si per umbonem intelligatur sinus rugis ac plicis fortuitis protuberans; non vero, si nodus ille et artifex contabulatio, quam in toga numquam fuisse contendit, de Re Vestiar. l. 1. c. 39.

BALTHEUS [2] quoque in Ecclesia Romana Zona dicitur, qua [orig: quâ] Episcoporum, Sacerdotum et Ministrorum etiam inferioris gradus Ecclesiastici, vestes construinguntur. Annales Anianenses, Unam vero partem sibi reservavit, quam dedit Benedicto Abbati S. Anianensis Archisterii, videlicet Crucis dominicis cum gemmis, bratheas aureas contextas cum gemmis, baltheos aureos similiter gemmatos, calices aureos etc. Vide quoque Honorium Augustodun. l. 1. c. 226. et Librum Sacram. apud Menardum p. 260. Eius vero, quo [orig: quô] Roman. Pontifex consecrandus praecingitur, meminit Ioh. Diaconus in Vita S. Gregorii M. l. 4. c. 80. Porro in exilitate balthei, quae unius pollicis mensuram numquam excedit, speciem propositi regularis olim a S. Benedicto statuti --- -- eum servasse [orig: servâsse], luce clarius manifestat. Et Anonymus in Vita Paschalis II. Pontific. Roman. Deinde in Patriarchale ascendentes Palatium, ad duas curules devenit. Hic [orig: Hîc] baltheo [orig: baltheô] succingitur cum septem exinde pendentibus clavibus, ex quo sciat septem sigillis (Apocalyps. c. 5. 6.) septiformem Spiritus [orig: Spiritûs] S. gratiam cunctarum Ecclesiarum, quibus simul, Deo [orig: Deô] auctore, praeest, regimini in claudendo aperiendoque, tanta [orig: tantâ] ratione providere debere, quanto sollertius id, quod intenditur, operatur. Vide quoque Iohannem Sarisber. Ep. 42. Alius ab hoc est Baltheus mundialis seu saecularis, cuius mentio apud Ivonem Garnot. in Chron. apud Lambecium Comment. de Biblioth. Caes. l. 2. c. 8. in Ludovico Pio: Ipsius denique tempore coeperunt deponi ab Episcopis et Clericis balthei gemmeis culturis honirati et cinguloa auro [orig: aurô] compta et exquisite et alia saecularia pariter ornamenta etc. Vide supra. Hinc Baltheum auferre, pro degradate, apud Aimoinum Histor. Francor. l. 3. c. 93. Vide infra, ubi de Degradatione, et plura hanc in rem, apud Car. du Fresne Glossar. Occasio vero Balthei huius ex Vet. Test. in quo [gap: Hebrew] seu Baltheus, erat inter octo indumenta seu Vestes Pontificis, quae Aureae dicebantur; non quod totae ex auro constarent vel omnes quro [orig: qurô] illusae ac interstinctae forent, sed quod quibusdam ex iis aurum varie intextum, reliquae autem coeteris eius vestibus ornatiores et splendidiores erant. Omnes enim ex lino erant purissimo et pretiosissimo, vide de iis Exod. c. 28. Et quidem quatuor harum, inter quas et Baltheus, Pontifici cum reliquis Sacerdotibus communes erant, reliquae Pontifici propriae, ut infra videbimus. In quo sacro ornatu ministrabat Pontifex quottidie in Sanctuario, iuxtaque eum Sacerdotes suo [orig: suô] ordine. Sine his vestibus enim operari sacris non licebat: Baltheusque inprimis, ut qui reliquas vestes contineret, sacer habebatur; quem proin, sola [orig: solâ] ministerii hora [orig: horâ], adhibendum

fuisse, cum reliquus habitus toto [orig: totô] Ministerii die retineri posset, aiunt Magistri, ut videre est, apud Ioh. Seldenum de Synedriis veter. Ebraeor. l. 3. c. 11. Sed et praeter vestes aureas, inque iis Baltheum, habebat quoque Pontisex quatuor Vestes albas, prioribus quatuor cognomines ex lino contextas, quibus is solus urebatur, semel in anno, cum piaculare sacrum admunstraturus interius adytum intraret: quo [orig: quô] peracto [orig: peractô] eas deponebat, sequenti anno [orig: annô] novas rursus accepturus. Inter quas iterum Baltheus seu Cingulum etat, ut videre est Levit. c. 16. v. 4, 32. Ad quod respexit Esai. c. 11. v. 5. ubi de DOMINO nostro, cuius illustris typus erat Pontifex, Erit enim iustitia, inquit, cingulum lumborum ipsius, et fides ipsa cingulum feniinum eius. Vide A. Rivetum Exercitat. in Exodum cap. cit. et Franc. Burmannum ibid.

BALTICUM Mare Morimarusa Philemoni, et Amalchium Hecataeo apud Plinium l. 4. c. 13. dicitur. Mercatori est sinus maris Germanici, quem hodie Germani Oost Zee dicunt, Rutheni Wareizhovie Morie vocant. Suevicum mare et Pigrum Tacito c. 45. dicitur, ab effectu, ut creditur, quod non, ut cetera maria moutatur. Codanus sinus Melae est, l. 3. c. 3. Ab Insul. Codanonia. Mare Venedicum Sigismundo Herberstenio. Accolae Germani illud Beltz indigitant. Hoc quamquam in eius aditu multae sint Insulae, tamen ex omni parte impervium est, nisi in Sundico freto. Mare autem illud terras subiens, iterum in duos sinus dividitur, Bodnicum et Finnicum. Baudrand.

BALTRA sinus oblongus Hiberniae Insul. in Momonia provinc. et Desmoniae Comitatu. Ab aliis Bautrebay. Portus habet aliquos.

BALVE Ioh. Cardinalis molitoris Virodunensis fil. Ludovici XI. Eleemosynarius, Episcopus Andegavensis factus est, accusato [orig: accusatô] prius Iohanne de Beauveau Euergeta [orig: Euergetâ] suo [orig: suô], tandem ope Regis, purpuram adeptus. Tam proclivi ad militiam animo [orig: animô], ut ipsemet militibus contra Ligam Boni publici conductis, stipendia solveret. Unde iocus Comitis Dammartini ad Regem rogantis, ut committeret sibi Ecclesiam regendam, siquidem Cardinalis militari munere fungeretur. Post quae perfidiae supectus, 11. annos in carcere detentus est, Papa [orig: Papâ] nequiquam reclamante; donec tandem Pontificii legati opera [orig: operâ] dimissus est. Romam cum venisset, multum gratiae nactus est, a Sixto IV. mox Legatus a latere in Galliam remissus. Inde reversus, Episcopus Albanus, post Praenestinus, dein Protector Ordinis Melitensis, tandem Legatus Anconae evasit, ubi mortuus est. A. C. 1491. Phil. Cominaeus, Continuator Monstrelet. Rob. Gaguinus, P. Aemylius, Mezeray in Lud. XI. et Carolo VIII. Auberius, in Histor. Cardin. Spondan. A. C. 1465. n. 4. 1484. n. 4. et 1485. n. 3.

BALVENTIUS praenomine Titus, primipili centurio in exercitu Caesaris, vir fortis et magnae auctoritatis in Gallia ab Ambiorige caesus. Caes. l. 5. Com. c. 35. codex Fulvii Ursini habet T. Bentius.

BALYA Insula Indiae Orientalis, ad ortum iuxta magnae Iavae insulam sita est: a qua dirimitur tantum freto [orig: fretô] Balambuano [orig: Balambuanô]: Eius Borealis angulus sub gradu nono cum dimidio poli Antarctici porrigitur, ambitum fere milliar. 12. Germanicorum sortita est. Ad oram aquilonarem valde montosa, populis tamen abundantissima. regionis huius homines nigri sunt, crispis capillis spectandi. Regem habent acrem et imperiosum: coeteroquin Ethnici: quodvis primum mane obvium, eo [orig: eô] die adorant. Vestitum Iavanis et finitimis aliis consimilem gerunt. Uxores plures ducunt, ex quibus liberos adeo frequentes suscipiunt, ut licet indies et hominum magnus numerus venum eat, nihilominus insulam ultra 600000. alere confirment. Opificium eorum principale est agricultio, et textoria, cum gossypii insula feracissima sit. Equos, sed pusillos, Gallicanis similes habent, qui cataphractum sessorem vix ferant: Opulentiores et primarii sellis, sclavorum humeris impositis, gestantur, aut curribus Bubalorum opera vehuntur. Oryza [orig: Oryzâ] oppida abundant; cum, Interdicto [orig: Interdictô] Regis, eius nihil efferri queat. Omnis quoque generis eadem volucres promit. Fructus eorum primarius est Cocos, qui incolis pro cibo optatissimus venit, ex quo et oleum valde salubre exprimunt. Negotiationes maritimas nullas agunt, nisi forte per parvas Paraos, quibus ad littus saltem Iavanum suos ad divendendos pannos xilinos ablegant. Eadem insula satis commoda illis navibus est, quae ad Moluccanas insulas, Bandam, Ambon, Maccardo, Timor et Solor hac transeunt. Apud eos et hodie perniciosus ille mos viget, ut cum defunctis viris multae simul coniuges comburantur eodem [orig: côdem] rogo [orig: rogô], cui oleum suffundunt et santalum iniciunt. Si quae mulier eo [orig: eô] rogo [orig: rogô] cremari renuit, parum proba habetur. Ceteras ad pyram promptas et faciles honestissinias et viri amantissimas pronuntiant, dignasque quae illi in futura quoque vita cohabitent. Ritus iste primitus a Rege quodam ideo institutus est, ut mulierum proterviae hoc modo obviam iretur: solebant enim mulieres viri praesentis saturae et alios ardentes, innumeris dolis aut varie commixtis venenis eum e medio frequenter tollere. Quo [orig: Quô] flagitio [orig: flagitiô] cum Rex sibi viros quam plurimos pessum ire videdret, hoc [orig: hôc] ritu instituto [orig: institutô], malitiam muliebrem nonnihil infrenarii posse arbitratus est. Nat. Metel.

BAMAAL h. e. in circumcisione, aut in mistione, fil. Iosaphat. q. Paral. c. 7. v. 34.

BAMBA [1] vel VVAMBA ab aratro ad sceptrum vocatus, et stimuli ger minantis miraculo [orig: miraculô] confirmatus, evasit Rex Gothorum XXXI. in Hispan. invitus throno im positus est, post Recesiuntem. Audito [orig: Auditô] Hildericum Comitem Nemausensem quae dam in Aquitania

turbasse [orig: turbâsse], misit contra illum exercitum, sub Paulo, praedecessoris sui agnato. Qui pace cum Comite facta [orig: factâ], Narbonae se Regem fecit, Provinciamque totam diripuit. Quam perfidiam ultus est Bamba, et redux classem 160. navium, qua [orig: quâ] Arabes ex Africa in Hispaniam appulsi mare infestabant, oppressit. Interea Eurigus, gener Reccesiunti, venenum Regi propinat, cuius vi in Monasterio quodam obiit, A. C. 680. regni 8. sed 1. Canon Concilii Tolerani 8. an. 681. coacti, ad Eruigum eligendum, notat Bambam ei throno [orig: thronô] cessisse. Roderic. Hist. Hisp. l. 2. c. 1. et seqq. Mariana l. 6.

BAMBA [2] Provinc. regni Congiani, in Africa, cum oppid. cognomine inter Loandam et Zaire fluv. ditissima, et totuis regni propugnaculum contra quoscumque hostes. Habitatores omnium eius regni bellicosissimi sunt, semper armati incedunt longis gladiis, qui e Lusitania ad feruntur. Tantis sunt viribus praediti, ut servum, quos pecudum fere loco [orig: locô] habem, medium dividant, imo tauro mediocri, uno [orig: unô] ictu cervicem amputent. Natal. Metel.

BAMBA [3] provinc. Americae meridionalis inregno Popaiani, et versus urbem cognominem.

BAMBACORAX Alexius olim Comnenus Imperator Constantinop. dictus est, uti legimus in Epist. Honorii III. 285. l. 9. quod balbutiret et instar corvi corcitando verba effunderet, quod toi=s2 bambali/zousi sollenne. Et quidem balbutiem hanc eius observant etiam Anna filia l. 1. et Bryennius gener l. 4. num. 22. Origo vocis a vocabulo Bambalio, Graece yellisth\s2: Sic enim M. Fundum, Antonii III. Viri socerum propter haesitantiam linguae stuporemque cordis, appellatum, scribit Cicero Philipp. 3. et Graeco ko/tac, i. e, corvus. Vide praefatum Glossarii Auctorem.

BAMBALIO In huius nominis origine debetur laus Adriano Turnebo, qui Advers. l. 17. c. 19. scribit hoc [orig: hôc] modo [orig: modô]: Pater uxoris Antonii propter haesitantiam linguae, stuporemque cordis, ut a M. Tullio, Philip. 3. c. 6. ei obicitur, Bambalio vocatus fuisse dicitur. Proinde quaeritur, quis sit Bambalio a Criticis. Fungerus nomen per diminutionem ad risum factum arbitratur, ut quemadmodum dicitur a sceparnum Sceparnio, sic a bomba/lein, bombali/wn. Est autem bomba/lein, tremere ac dentibus crepitare, et labiis balbutire, quod et algentibus usu venit, et stupentibus quoque, et balbutientibus, et ore tumultuantibus, et in loquendo colluctantibus et haesitantibus, maxime tamen commissione labrorum balbum sonum elidentibus, quod et bombalu/zein, et pamfalu/zein dicitur. Quae omnia per Onomatopoeiam sunt effecta, ut bombalubo/mbac apud Aristophanem, et bo/mbos2 et inde factum nomen bombatdae. Fit et apud Dionem, cum in Oratione Ciceronis, tum in Oratione Caleni, mentio Bombalionis. Nic. Lloydius.

BAMBERGA [1] urbs Franconiae Episcopalis sub Episcopo proprio quae et Babenberga, a Baba Othonis Imperatoris filia nominata, colli imposita, a D. Henrico II. Imperatore qui magnificum hic [orig: hîc] templum, eluendis peccatis, condidit, A. C. 1007. ad hanc dignitatem evecta. Hic illam cum omnibus suis iuribus Romanae Sedi subiecit, a quo iugo per Henricum V. Benevento [orig: Beneventô] cesso [orig: cessô], liberata est. longitud. 32. 49. latitud. 49. 51. Prope confluentes Moeni et Regnitii fluv. 9. leuc. ab Herbipoli. Quibusdam creditur Bergium antiquorum. Ditmar. Chron. l. 6. Leo Hostiensis, l. 2. c. 47. Marianus, abbas Ursperg. Auctor Vitae Henr. I. tomo 6. antiq. Lect. Canisii. Concilium ibi A. C. 1011. in quo Theodoricus Lucemburgicus, Cunegondis Imperatricis frater; accusatus est, illegitim is mediis in sedem Episcopalem Mediomatricum trrepsisse. Ditmar l. 6.

BAMBERGA [2] oppidul. Bohemiae, versus Montes, in confinio Moraviae provinc. iuxta amnem Orlitz, in colle, 1. leuc. ab Austria in ortum 6. a Glacio in Austrum.

BAMBYCA vel BAMBYCE Mesopotamiae urbs, quae et Edessa, in qua Atergatim Deam colunt. Strabo, l. 16.

BAMBYCATII populi iuxta Tigrim, qui omnem auri et argenti materiam ita exsecrantur, ut omnia metalli genera coementes, illa in profundas terrarum, et abditas solitudines suffodiant, ne pecuniae commercio [orig: commerciô] animi indoles enervetur. Alex. ab Alexandro l. 4. c. 15.

BAMMULUM diminutiv. ex bammum, quod Latini suum fecere [orig: fecêre] ex Graeco ba/mma, quod inter alia o)cuba/fion, h. e. acetabulum notat; sic vas oxygari bammum, apud Cassiodorum, Adamantius vocat Martyrius. Unde Bammulum, parvum o)cuba/fion; quod recentioribus Graecis est ba/mpoulon et ba/mbulon. Qui proin, quoniam candelabra olim fiebant, in modum lancis, uncinum in medio habentia, cui infigeretur candela, monoba/mboulon dixere [orig: dixêre] candelabrum unico [orig: unicô] tantum acetabulo [orig: acetabulô] constans, diba/mboulon, quod duo haberet etc. ut videre est apud Malaxum in Histor. Patriarch. Exodi c. 25. v. 31. seyphi istiusmodi acetabula dicuntur, in candelabro Templi. Sed et in veter. lucernis e)mba/fia dicebantur, quae oleum continebant, Herodot. l. 2. *ta\ de\ lu/xna e)sti\n e)mba/fia e)/mplea a/lo/s2 kai\ e)lai/ou, e)pipolh\s2 de\ e)/pesti au)to\ to\ e)llu/xnion. kai\ tou=to kai/etai pannu/xion. Item, quibus excipiebantur candelae emunctiones et decidentes sordes, quae ba/mmoula quoque citerioribus Graecis dicta. Idem igitur e)mba/fion et trubli/on et Bammum sive bammulum, pro quo unguillam dixit Solinus c. 27. ad quem vide Salmas. in Exercitationibus Plin. p. 375.

BAMOTH i. e. altaria, vel excelsa, aut in monte, nomen vallis. Quam Israelitae transierunt [orig: transiêrunt], in tribu Ruben. Numer. c. 21. v. 19.

BAMOTH-BAAL civitas in tribu Ruben, et mous, in quo colebatur Baal. Ios. c. 13. v. 17.

Ubi Dausqueius ait, in excerptis MS. codicis esse Baniurae. Sane *bani/ouroi Ptolemaeo populi sunt in Maurrtania Caesariensi, et Baiurae Ammiano l. 29. c. 5. Banurri Plinio l. 5. c. 2. Nic. Lloydius.