December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0005

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0006

[gap: praeliminaria]

page 476, image: s0476a

BARBELA Africae fluv. in regno Congi. In Zairum fluv. se exonerat; prope eius ostia, rigatque oppid. S. Salvatoris.

BARBENTIO vulgo BARBENSON, locus in Tabulis A. C. 1197. datis, una cum Binchio memoratus: e quibus Binchium locus est Hannoniae, vulgo Bins en Hainaut, in dioecesi Cameracensi, Barbentio autem titulo [orig: titulô] Principatus gaudet. Hadr. Vales. Notit. Gall. in voce Sonegiae. Familia haec ramus est Lignesiae stirpis, quae in Belgio iam olim illustris, inprimis crevit Iohannis Dn. de Barbentione meritis ac matrimonio [orig: matrimoniô] cum Margareta Marcana; Ita enim Comitatus Arenbergicus illatus est familiae. Ex eius filiis Carolus Pr. Comes Arenbergae ab uxore Anna Croviaca, Ducatum Areschotanum, Principatum Cimacensem ac Porcianum, aliaque nactus est. Alter Robertus Barbansonios propagavit: Universis vero (namque prior ramus, iterum in duas lineas, Areschotanorum Ducum et Cimacensium Principum, abiit) Ducatus Arenbergici axioma ab Imperatore collatum est. Vide Phil. Iac. Spenerum Theatr. Nobilitat. Europ. Tom. II. in Indic. ut et hic [orig: hîc] passim.

BARBERINUM oppidul. Italiae in Tuscia, et in agro Florentino, unde nobili Familiae nomen; In colle sedet, in Via Sena Florentiam versus. Ex illa Urbanus VIII. et aliquot Cardinales prodiere [orig: prodiêre].

BARBERINUS Obeliscus, vide Obeliscus.

BARBEROSSA [1] I. Aruch, Mitylenaeus, piraticam diu exercuit, inque Barbariam transgressus, latrociniis et animi robore nomen aliquod obtinuit. A Selimo Eutemi, vel Beni Tumi, Algeriae Rege imploratus, ut contra Hispanos, quibus hactenus tributum pendere coactus fuit, se tueretur, adest pirata, sed urbe potitus Regem in balneo strangulat, hinc throno [orig: thronô] conscenso [orig: conscensô]. Postea Amidalabdum Tunetanum Regem vincit, quaquaversum finibus extentis, donec cum Marchio de Comares, orani praefectus pro Hispaniae Rege in transitu fluv. Huexda, 8. milliar. a Tremesino subito deprehensum cum 1500. quos secum habebat, Turcis occidit. A. C. 1518. Marmol. l. 5. Leon. l. 41. P. Iov. Hist. l. 33.

BARBEROSSA [2] II. Cheredin, fratris in Regno successor. Cepit Constantiam, aliaque loca, et aliquibus Regulis vicinis devictis, Hispanos Insula [orig: Insulâ], quam e regione Algerii tenebant, pepulit. A Solimanno II. Classia supremus praefectus constitutus, Tunem urbem occupat, A. C. 1535. vastat Siciliam: frequentibus in Italiax excursionibus terret Hispanos, et iunctus copiis Francisci I. Niceam capit, A. C. 1543. His rebus gestis in Africam reversus, moritur An. aetat. 80. A. C. 1547. cum novam expeditionem navalem meditaretur. P. Iovius, in elog. l. 6. Histor. l. 33. c. 41. 44. Leuncl. Hist. Turc. l. 18. vigenerus, in Solimanno II.

BARBESOLA Hispan. Baeticae oppid. in conventu Gaditano. Marbella, teste floriano [orig: florianô] Item fluv. rio Verde, qui urbi nome dedit. Aliis est Rio Guadaiara, versus Calpan. longitud. 16. 00. latitud. 36. 54.

BARBIA vulgo BARBY, nomen familiae Comitum Saxoniae, ab A. C. 1149. quo [orig: quô] Burcardus Comes Barbiensis floruit, in Historiis celebratae. In diversas lineas aliquoties divisa fuit; sed, qui iuxtim enati fuerant rami, omnes brevi tempore, ipse verostipes A. C. 1659. morte Augusti Ludovici, exaruisse visi sunt. Cuius sorores fuere [orig: fuêre], Christiana Elisabetha (nata A. C. 1634. uxor Rudolphi Augusti Ducis Brunsvicensis ac lUnaeburgeniss, denata A. C. 1650.) Iustina Sophia, (nata A. C. 1636. uxor Ennonis Ludovici Frisonum Principis, denata A. C.1656.) Aemilia Iuliana (nata A. C. 1637.) et Antonia Sibylla (nata A. C. 1641.) qui omnes nati sunt, ex Sophia Ursula Oldenburgica, Alberto Friderico, defuncto A. C. 1641. filio Iusti, nepoti Wolffgangi, pronepoti Burcardi, abnepoti Guntheri, atnepoti Burcardi, qui, maritus Sophiae filiae Sigismundi Principis Anhaltini, obiit A. C. 1420. Vide Phil. Iac. Spenerum Theatro Nobil. Europ. tom. 1.

BARBICALIS machinae liqobo/lou species, apud Albertum Aquensem l. 3. c. 41. Sequenti die instrumenta trium mangenarum, Franci Barbicales vocant, opponunt ponti, quae portam et turrim portae eiusque moenia crebro [orig: crebrô] iectu et impetu saxorum quaterent et impeterent, Car. du Fresne Glossar.

BARBITE apud Marcianum, Barbyte Solino dicitur, c. 54. A Susis Carbile sive Barbyte oppidum centum triginta quinque milibus passuum distat, in quo mortales odio [orig: odiô] auri coemunt hoc metallum etc. Quid vero sit, haud liquer. Forte Babythace est vel Barbathace, ut Plin. l. 6. c. 27. vocat, *babuta/kh Stephano, urbs Persiae in Septentrionali latere Tigris, de qua voce diximus supra.

BARBITOS apud Horat. l. 1. Carm. od. 1. v. 34.

Lesboum refugis tendere barbiton:

Instrumentum Lyricum, quod tribus tendebatur chordis, quo [orig: quô] multum usa Sappho et Alcaeus. Sonus ei exstitit gravis et aptus Doriis: quocirca Pollux etiam baru/miton dictum prodit, Iul. Caes. Scaliger Poetices l. 1. c. 48. Alii tamen septichordum fuisse docent, non minus ac citharam, quam e(pta/ktupon fo/rmigga Pindarus vocat, Acron ex Dionis l. 7. Imo Barbitum Anacreonti ei)s2 lu/ran, idem est quod ipsa lyra, instrumentum Musicum krouo/menon, plectro [orig: plectrô] vel calamo [orig: calamô] pulsari solitum. Inventor eius idem Anacreon etc. Vide Chabotium ad Horat.d.l.

BARBIUS Proculus, Tesserarius speculator, ab Onomasto, corruptus, ad ceteros Praetorianos Othoni contra Galbam conciliandos. Tacit. Hist. l. 1. c. 25.

BARBOTA apud Matthaeum Paris. ad A. C. 1291. Targias multas et galeas cum barbotis et navibus alii Christicolae rapuerunt; qui vocem hanc inutuatus est ex Oliverio Scholastico de Captione Damiatae, Accidit, ut una navis Templariorum, vi torrentis rapta, prope ripam civitatis praecipitaretur ad hostes, qui cum barbotis et uncis ferreis ipsam impugnaverunt diutius: navis species est, sic dicta a rostro ferrato, ut Macer vult in Hierolex. Certe Schefferus eas esse naves has putat, quas Sturlesonius in Chron. Ieernbarchen, quasi dicas, barbam ferream, vocat. Superne tectas fuisse probe corio [orig: coriô], ex Historia Belli Sacri vernacula MS. probat Car. du Fresne, et undique acutas admodum:


image: s0476b

Meminitque tectarum eiusmodi navium Chron. Petri IV. Aragoniae Regis l. 3. c. 10. Unde Barbotata navigia, quae in modum Barbotarum tecta, apud Sanutum l. 2. part. 4. c. 7. laudatum Carolo du Fresne in Glossar. Unde aliud etymon elicias, dictas nempe huiusmodi naves a barbutis; est autem Barbuta proprie capitis tegmen, quo [orig: quô] milites, Equites inprimis, in praeliis, caput tegebant. Vide infra.

BARBOSTHENES mons Peloponnesi, in Laconica regione a Lacedaemone 10. mil. pass. distans. Liv. l. 35. c. 27.

BARBOUDA Una ex Antillis Insul. sub Anglis, qui ibi colonias habent. 18. leuc. ab Insul. S. Christoph. in Orient. 10. ab Antiq. Insul. in Boream.

BARBURI Saginati, in Mensa Salomonis, 1. Regum c. 4. v. 23. Iunio et Mercero sunt lectissima quaeque animalia, quae Appuleius pastus electiles dixisset; Graecis aves electae altiles, eaeque gallinacei generis; Talmudicis electi boves aut gallinae peculairi modo [orig: modô] saginatae; Rabbi Iudae, species animalium, quae aluntur in vivariis; Aliis aves quae ex Barbaria adferebantur, mundae ac pingues; Et certe, cum Salomon in Rubro Mari classem instrueret, Aelanis et Esion-gabere in Orientales Barbaros ire potuit illa, atque inde meleagrides afferre, quae Barburim inde denominari potuere [orig: potuêre]. Quo [orig: Quô] enim tempore avium harum magna fuit raritas et penuria, erat illis sume fertilis Rubri maris Insula quaedam, ad Barbariam Troglodytarum pertinens, quod idonei Auctores scribunt, praeter Agatharchidem, Diodorus et Artemidorus apud Strabonem, etc. Bocharto, utut ultima haec interpretatio tolerabilis videatur, prima tamen maxime placet, in qua asserenda conspirant Seniores cum Talmudicis, et analogia favet, secundum quam, uti a [gap: Hebrew word(s)] charar, i. e. ardere, [gap: Hebrew word(s)] charchur, est, h. e. summus ardor. Deuter. c. 28. v. 22. sic a [gap: Hebrew word(s)] barar, h. e. eligere; [gap: Hebrew word(s)] barbur, i. e. res lectissima. Unde sensus quoque commodissimus verborum Salomonis hic emergit: Cibaria Salomonis erant in dies singuli triceni cori similae, sexageni cori farinae, deni boves pingues, viceni boves pascuales, et centum oves, praeter cervos, capreas, et bubalos, et barburim, h. e. lectissima quaeque animalia, ea scil. quae inter coetera seligebantur, ut peculiari ratione saginata regiae mensae apponerentur. Quod de avibus potissimum Veteres intellexerunt, cum, quia in cupedinario Foro aviculae principem locum tenent, tum ut ab iis distinguerent, quorum iam facta mentio; bobus nimirum ovibus; cervis, capreis et bubalis, etc. Vide eum Hieroz. Part. poster. l. 1. c. 19.

BARBUS [1] Ludovicus, vide Ludovicus.

BARBUS [2] Paulus, vide Paulus.

BARBUTA apud Ioh. Hocsemium in Engelberto Episc. Leod. c. 35. Erant omnes armati cum barbutis in capite, et ultimo Rex cum multa gente, supra parvum roncinum, armatus sicut alii, cum barbuta; tegminis species est, quo [orig: quô] caput olim Milites, Equites inprimis tegebant in praeliis. Hinc pro ipsis militibus, Acta Confoederationis inter Galeacium Mediolani Domin. et Amedeum Comitem Sabaudiae A. C. 1362. apud Guichenonum in Histor Sabaud. p. 206. Habere et tenere tenetur ad offensam praedictum barbutas mille, quibus per Dom. Comitem satisfiat. Et mox, Habere tenetur suis expensis solum barbutas trecentum, h. e. milites barbutis armatos; quzos postmodum Itali Lances seu Lancearios appellarunt [orig: appellârunt], un legimus apud Matth. Villaneum l. 2. c. 81. et l. 6. c. 56. Vide quoque Thvuroczium in Ludovico Rege Hungar. c. 16. 21. 23. Cortusium Histor. l. 7. c. 20 Alios, laudatos Carolo du Fresne in Glossar. In Macri Hierolex. male Barbuti pro Barbutae legitur, ex Blondo Dec. 2. l. 10. in Clemente VI. Quam ob rem Archiepiscopus Iohannem Aulegium Vicecomitem cum barbutis quinquemillibus in Hetruriam misit. Namque ablativus hic rectum habet Barbuta, uti vidimus.

BARBYSES vel BARBYSSUS fluv. agri Byzantini in sinum Ceratinum influens. Cataricon incolis, et Pectinacorion, teste Gyllio [orig: Gylliô].

BARBYTHACE seu BARBYTACE Urbs Persidis, cuius incolas aurum quantum possunt contrahere defodereque, ne cui sit usui, Plin. memorat. l. 6. c. 27. Quod cum alibi non legatur, suspicatur Salmas. fuisse urbem, in qua Gazophylacium Persiae Regum fuerit, sicque aurum ibi defossum srvaretur. Vide eum loco [orig: locô] cit. ut et in Babytace supra.

BARCA [1] vide Barcha.

BARCA [2] apud Paulinum Poem. 13.

ut mea salubri barca perfugio foret,
Puppis superstes obrutae.

Abbonem de bello Paris. l. 1.

Quamplures numero naves numerante carentes
Exstat, eas moris vulgo barcas nominare.

Et l. 2.

--- --- --- --- Barcas per flumina raptant.

Aldhelmum de 8. Vitiis; Alios; Ugutioni, navis Mercatorum est et quae merces exportat: Isidoro Origin. l. 19. c. 1. quae cuncta navis commercia ad littus portat etc. a *ba/ris2, voce Graeca [orig: Graecâ], quae genus aedificii rotundi, ut turris est, sonat, secundum Salmas. in Cercoetium: Iul. Cael. Scaliger Exercit. 51. a ba/ros2 i. e. oneribus gerendis, vocem deducit. Alii a Barca, urbe Africae et. Rodericus Toletanus de Rebus Hispan. l. 1. c. 5. a Barca celebrem Hispaniae urbem, barcinonem nominatam, auctor est. Sed et *ba/rkan Scriptores aliquot Graeci recentiores dixere [orig: dixêre]; *ba/lkan Nicetas habet in Alexio l. 1. num. 7. et Harmenopulus l. 2. tit. 11. §. 9 apud Car. du Fresne Glossar. Hinc Barcella, quae alias Navicula dicitur, vas Ecclesiae, in qua tus reponitur, ad incensum, in Charta A. C. 1197. apud Ughellum Italiae sacr. Tom. VII. p. 1274. vide et Barcha.

BARCAEI [note of the transcriber: in the print: BARAEI] populi apud Colchos et Iberos, qui solent agnatos morbis exstinctos, velut ignavos igni tradere, in bello autem defunctos, tamquam strenuos, obicere vulturibus. Aelian. de Anim. l. 10. c. 22. ubi tamen ge/nos2 *(espe/rion dicuntur.

BARCANII populi. Hyrcanis vicini. Steph.

BAR-CAPPARA Rabbinus, 3. saeculi Auctor libri thosaphta dicti, ad explicandas significationes Misna 9. Genebrard. notis in Chron.

BARCE [1] nutrix Sichaei, Virg. Aen. l. 4. v. 632.



page 477, image: s0477a

Tum breviter Barcen nutricem Affata Sichaei.

BARCE [2] vel BARCA eadem quae Marmarica, teste Bocharto [orig: Bochartô], l. 1. Chanaan, c. 25. Ingens Africae regio, inter Aegyptum, et regnum Tunetanum, in ora maris Mediterranei sterilis admodum. Morerius. Et urbis nomen in Cyrenaica vetustissimae, a Batto, filio Acresilae, Cyrenarum Regis conditae, postmodum ab Amasi destructae. De qua multa Herodot. l. 3. et 4. Strabo l. 17. Ptol. l. 4. c. 4. Pomp. Mela, l. 1. c. 8. Marmol. l. 6. Et Silius, l. 3. v. 251.

--- - Barce sitientibus arida venis
Nec non Cyrene. --- --- -

Caludian. de Bello Gildonico, v. 160.

Dissidet occiduis quod Gadibus arida Barce.

Plerique eandem esse volunt cum Ptolemaide. Strabo l. 17. *ei)/q' h( *ba/rkh pro/teron, nu=n de\ *ptolemai/+s2. Plin. l. 5. c. 5. Ptolemai antiquo [orig: antiquô] nomine Barce. Servius in l. 4. Aen. Barce autem civitas est Pentapoleo, quae hocie Ptolemais dicitur. Steph. *ba/rkh po/lis2 *libu/hs2, h(/tis2 kai\ *ptolemai/+s2.. Suidas, et Sophoclis Schol. in Electram, *ba/rkh ga\r po/lis2 *libu/hs2 h( nu=n *ptolemai/+s2 kaloume/nh. Tamen in Ptolemaeo, l. 4. c. 4. Ptolemais et Barce sunt diversae urbes, quarum illa litorea est, haec in mediterraneis. Sed et apud Scylacem Caryandensem, h( po/lis2 h( /barkai/wn a)po\ qala/sshs2 a)pe/xei sta/dia r, i. e. Barcaeorum urbs stadiis centum a mari distat; cum in littore Ptolemaidem etiam alii describant. itaque Ptolemaidem Ptolemaei condidere [orig: condidêre], non quo [orig: quô] loco [orig: locô] erat urbs, sed quo [orig: quô] loco [orig: locô] erat portus Barces, de quo Scylax, *)ek de\ lime/nos2 th=s2 *kurh/nhs2 me/xri lime/nos2 tou= kata *ba/rkhn sta/d1ia f,, a portu cyrenes ad portum Barces stadia 500. Ut ut sit, Barcaeorum nomen a Barce factum sumitur multo latius, quam pro solis Barces civibus. Extenditur enim ad omnes barbaros undiquaque diffusos, ut apud Virg. Aen. l. 4. v. 39. ubi ponuntur in censu populorum, qui terrori erant Poenis,

Nec venit in mentem, quorum consederis arvis?
Hinc Gaetulae urbes, genus insuper abile bello [orig: bellô],
Et Numidae infreni cingunt, et inhospita Syrtis;
Hinc deserta siti regio, lateque furentes
Barcaei. D. Hieronymus lateque vagantes legit.

Mihi autem (inquit Bochartus loc. cit. ) non fit verisimile, unicam gentem tam late fuisse diffusam; Tantum, ut Marmarica hodie dicitur desertum Barca, ita Barcaeos olim eosdem fuisse probabile est cum Libybus et Marmaridis, qui erant circa Cyrenen. Huc facit, quod *ba/rkaion Stephanus *li/bun exponit. Et Hesych. *barkai/ois2 o)/xois2, *libukoi=s2. *(outoi ga\r e)spou/dazon peri\ i(ppostrofi/an, fasi\ de\ au)tou\s2 kai\ prw/tous2 a(/rma zeu=cai, didaxqe/ntas2 u(po\ *poseidw=nos: to\ de\ h\nioxei=n u(po\ *)aqhna=s2, w(s2 *mnase/as2 e)n toi=s2 peri\ *libu/hs2, h. e. barcaeis curribus, i. e. Libycis. Illi enim equis alendis studebant, et primi dicuntur iunxisse currum, et agitasse [orig: agitâsse], illud a Neptuno, hoc a Minerva [orig: Minervâ] edocti, ut refert Mnaseas in libris de Libya. Haec ille, haud dubie, ex Electra Sophoclis v. 728.

*metwpa sumpai/ousi *barkai/ois2 o)/xois2,
Barcaei reclis frontibus feriunt iuga.

Ubi *barkai=oi o)/xoi, Barcaei currus iidem sunt, de quibus paulo ante dixerat,

*li/bues2 zugwtw=n a(rma/twn e)pista/tai,
Regunt habenas curruum aurigae Libes.

Nic. Lloydius. Est quoque Barce mons et promontor. Libyae. Vide etiam Barcha.

BARCELORUM vel BARSELORUM urbs Asiae, in India, et ora Malabarica, sub Hollandis a paucis annis, cum prius esset Lusitanorum. Sedet in ora littorali cum portu et media ferme inter Goam et Cananoram; alias regio [orig: regiô] titulo [orig: titulô] clara. Huius territorium inter amoenissima totius Orbis. Vide testem au)to/pthn, Pet. de Valle, Itiner arii tom. 4.

BARCENNUM Caton. de Orig. Bracciane. Vide Arcennum.

BARCETUM P. Diac. Barcei et Berzeto, oppid. Aemiliae, in agro Parmensi, intra montes Apennini, inter Parmam 28. et Apuam, 16. mill. pass. Ibi coenobium olim celebre, a Regibus Longobardis, conditum.

BARCHA [1] seu BARCA regio Africae, in Barbaria, inter Aegyptum et Syrtim magnam, iuxta mare Mediterraneum. Eius primaria Barce. Habet cognomine desertum, a Mesurata, se versus Orientem extendens, ad confinia usque Alexandriae loca, sic ut longitudine Italic1a 1300. seu Germanica [orig: Germanicâ] 325. Latitudine autem Italica [orig: Italicâ] quidem 200. Germanica [orig: Germanicâ] vero 50. capiat milliaria. Desertum est asperum atque frugibus in felicissimum: Leones gignit plurimos, ac venenatorum ingentem saburram, utpote serpentum, et pestium pestem Basiliscum serpentem, Metell. Ibi alias Libya exterior, Cyrenaica et Marmarica. Regio est sterilis admodum et inculta, sub Turcis. Baudrand. Vide Barce.

BARCHA [2] cognomen fuit nobilissimae apud Carthaginienses familiae ex qua fuerunt Annibal et pater eius Amilcar; Inde Barchina factio fuit, quae Barcharum potentiae favebat, et eorum in gerendo bello auctoritatem sequebatur. Liv. l. 2. bell. Punic. Vide et Barchna.

BARCHOCHABAS quasi fil. Astri, se stellam esse Iacobi dixit, de qua Baalamus vaticinatus est. Nactus sectatores contra Adrianum Imperator. insurrexit. A. C. 139. sub praetextu templi Iovis, quod Imperator ibi e regione Hierosolymitani exstruxerat. In Christianos crudelissimus, exitum tandem, qualem merebatut, nactus est. Iustin. Orat. ad Antonin. Iudaicae defectionis princeps, Christianos, nisi negarent Christum, ad supplicium, traxit. Euseb. l. 4. c. 8. Vide et Bencochab.