CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

BARCINA nomen factionis Carthagine olim potentis, cuius opibus, quae apud militem plebemque plus quam modicae erant, contra Principum voluntatem, Asdrubal, gener Amilcaris cognomine Barcae (cuius facta leges apud Corn. Nepotem l. 22.) imperio [orig: imperiô] potius est, Liv. l. 21. c. 2. Ad eiusdem factionis principes missis literis nuntiisque, praeparavit suorum animos Annibal, tum in Sagunti obsidione haerens, ne quid pars altera gratificari pro Romanis, qui Legationem Carthaginem missuri erant, posset, c. 9. etc. Peritia eorum gloriaque bellica, eidem indigitatur l. 28. c. 12. Ibi tum Asdrubal Gisgonis, maximus clarissimusque eo [orig: eô] bello secundum Barcinos Dux, regressus a Gadibus etc. Nitebantur autem contra Hannonem maxime, qui unus adverso [orig: adversô] Senatu causam foederis cum Romanis egit, sed nullo [orig: nullô] successu, c. 10. cit. Hinc inter Himilconem Virum factionis Barcinae, postquam nuntius ab Annibale laeta omnia attulisset et hannonem, qui bellum cum Romanis constanter dissuaserat, acris disceptatio, legitur apud eundem l. 23. c. 12. Sed reiecto [orig: reiectô] tandem in Africam Annibale, Romanorumque potentia [orig: potentiâ] indies reflorescente, factionis auctoritas pessundata, ut videre est apud eundem.

BARCINO [1] Colonia Faventia, civitas Episcopalis Hispaniae Tarraconens. celebratissima. Vide Plin. l. 3. c. 3. Fundata ab Amilcare, cui Barcha cognomen, quem Carthaginenses cum iusto exercitu in Hispaniam miserant, inde Barchino Livio dicitur. Hodie caput et Metropolis est regni Catalauniae, Barcelona. Auson. Ep. 24. v. 89.

Ludovicus bonus, vivo [orig: vivô] adhuc parente Carolo [orig: Carolô] M. Saracenis illam eripuit: Cuius Comes Bera vel Bernardus factus. Huic Godofredus d'Arria successit, a Salomone Sardiniae Comite pulsus. Quo [orig: Quô] occiso [orig: occisô] Godofredus villosus, fil. Godofr. d'Arria, ob operam egregiam contra Normannos praestitam, a Carolo Crasso, Comes hereditarius constituitur: comitatu postmodum Arragoniae, post Raimondi Berengarii mortem, unito [orig: unitô]. Urbs expugnata ab Almansore A. C. 985. Tantum non inundata, A. C. 1617. Postea sub Gallis aliquandiu fuit, sed A. C. 1692. recepta est ab Hispanis post longam obsidionem estque probe munita, cum portu in ora maris mediterranei prope ostia Rubricati et Baetulonis fluv. ubi alias Laetani populi. Concilia ibi habita A. C. 540. 603. et A. C. 1064. quo leges Gothorum abrogatae.

BARCINO [2] oppid. Provinciae, versus Alpes, iuris Sabaudici cum toto agro. Intra Alpes sedet, ad Hubaye rivum Barcelonette Gall.

BARCLAJUS Iohannes, fil. Guilielmi Scoti, et in Mussipontana Lotharingiae Academia Iuris Antecessoris (qui de Potestate Regum insignem tractatum edidit, contra Monar chomachos libris VII.) in aula Iacobi I. M. Britanniae Regis a publicis oneribus liber, titulo [orig: titulô] Nobilis Cubiculi Regii, aliquandiu vixit. Ibi dum Petronii Arbitri fragmenta legit, imitatione eius Euphormionem scripsit. Inde ad Latinos ritus reversus, Romae Gregorio XV. et Urbano VIII. gratus, viridarii sui cultura [orig: culturâ] tempus reliquum exegit, defunctus A. C. 1621. aetat. 36. statua [orig: statuâ] et inscr. a filio honoratus, quam tamen Iesuitae, quod in fide suspectus esset, sublatam voluere [orig: voluêre]. Praeter Satyricon, sub Euphormionis titulo, quo [orig: quô] iocose diversas aulas, Anglicam, Gallicam, Lotharingicam, quas praesens viderat; Hispanicam, Romanam, et Caesaraem, ut ab aliis audiverat, sub nominum fictitiorum nube adumbravit; scripsit Argenidem, Iconem animorum, Romae, et Epigrammata optimae notae. Ioh. Imperialis Musaeo Histor. Nic. Erythraeus Pinacoth. Thomasinus Elogiis, Freherus Theatro etc.

BARDAEI populi Illyrici, quorum mentio in Glossis, Bardei, *)illu/roio dou=loi, oi( de\ a)gwnisa/menoi u(pe\r th=s2 *)itali/as2 kata *ki/nnou kai\ *mari/ou strateusa/menoi. Illyrici servi, qui pro Italia pugnantes, contra Cinnam et Marium cum exercitu profecti sunt, ubi melius legeretur Bardaei. Ptolemaeo namque *ou)ardai=oi dicuntur, in descriptione Illyrici: *)ento\s2 de\ *dalmati/as2 *daou/rsioi, u(pe\r ou(\s2 me\n *kome/nioi kai\ *ou)ardai=oi, Infra Dalmatiam Daursii, supra quos Comenii et Vardaei. Ita vetus liber, quem in Biblioth. Pal. vidit Salmas. vulgo *ou)a/rdeoi, etc. Inde Bardaici cuculli, de quibus Iul. Capitolin. in Pertinace, c. 8. Chlamydes Graecanicas atque castrenses et cucullos Bardaicos, ubi de rebus Commodi sub hasta venditis: quos nonnulli a Bardis Galliae infeliciter deducunt. Fuere [orig: Fuêre] autem militare gestamen, et iidem forte cum Liburnicis cucullis Martialis, l. 14. Epigr. 139. Pannoniorum etiam galerorum mentio, apud Vegetium, quos pro galeis gestabant milites ipsius aetate. Sed et calceos Bardaicos militum reperimus appellatos. Iuvenal. Sat. 16. v. 13.

Bardaicus Iudex datur haec punire volenti
Calceus et grandes magna ad subsellia surae.

Ita namque haec verba construit Salmas. praefatus, Haec punire volenti datur Iudex, calceus Bardaicus, et grandes surae: per quae militarem Iudicem intelligit, Centurionem aut Tribunum, cui grandes surae et calceus Bardaicus. Incertum igitur, utrum de calceo intelligat, an de cucullo Martialis, cum inter res male olentes bardaicum militis ponit, l. 4. Epigr. 4. v. 5.

Lassi bardaicus quod evocati,
Quod bis murice vellus inquinatum,
Quod ieiunia Sabbatariorum etc.

Coeterum cucullos etiam pedum invenimus appellatos, qui cucullopedones et pedocuculli dicebantur. Horum mentio in Notis Tironis et Senecae. Sic pi/los2 Graecis et pedum et capitis dicitur. Hesiodus. in e)/rg v. 544.

*kamilau/kion exponunt Grammatici. Apud eundem pi=loi quoque pedules sunt. Similiter Latinis cudo utrumque significabat, et galerum vel pileum et pedule etc. Salmas. ad Capitolin. Vide quoque infra in voce Bardocucullus.

BARDANES cognomine Turca, Imperator proclamatus est, ab exercitu, sed honorem recusavit, cum sciret Nicephorum Logothetam iam throno [orig: thronô] potiri, et monasterium ingressus est. Ubi iussu Nicephori oculi ipsi eruti, ne recusati diadematis paenitentia [orig: paenitentiâ] duceretur Theoph. misc. l. 24. c. 25. Vide Philippicus Bardanes.

BARDARIOTAE Graece *bardariw=tai, milites praetoriani, quorum praefectus Primivirgius dicebatur, eo quod quoties Imperator Constantinopol. equitabat, milites hi virgas manibus ferebant, ad populi arcendum impetum. Vide Codinum de Officiis Aulae Constantinopol. et Macros Fratres in Hierolex. e quibus Carolus Bardariotas hos cum Barbutis eosdem facit. Vide supra.

BARDAS [1] Patricius Constantinopol. Caesar factus est, A. C. 854. per Michaelem III. cognomine Bibonem, qui eius ex Sorore Theodora nepos erat. Cui mox consuluit, ut matrem pelleret, viveretque liberius. Ipse legitima [orig: legitimâ] uxore repudiata [orig: repudiatâ] aliam duxit, seque totum vitiis immersit, ab Ignacio Patriarcha nec quicquam increpitus, quem exilio [orig: exiliô] multavit, Photio [orig: Photiô], homine plebeio [orig: plebeiô] substituto [orig: substitutô]. Unde schisina. Tandem Michael a Saracenis victus, a Russis bosessus, hunc, per quem omnia hactenus administraverat, insolentius se gerentem, perdidit. A. C. 866. Curopalates, Zonaras, Niceias et Glycas.

BARDAS [3] Sclerus, cognomine Phocas, insignia imperii sumpsit, contra Basilium II. et fratrem Constantinum Iuniorem Porphyrogennetam. Curopal. Zonaras, etc.

BARDEATIS oppid. Asiae, in India, intra Gangem, ubi nunc forte Bicaner, in Bacaria regione 25. leuc. a Gange, sub M. Mogole.

BARDERATE vulgo BRA, oppid. ad Sturam fluv. in Principatu Pedemontano, ex adverso Clarasci.

BARDESANES [1] Valentini discipulus Mesopotamiae praesul, Syrorum linguae doctissimus, et vehemens dialecticus, adversus Valentinum et Marcionem patria [orig: patriâ] lingua [orig: linguâ] scripsit; sed et Graece ad M. Aur. Antoninum, sub quo fuit, librum de fato, aliaque complura. Tandem, velut pretiosis mercibus onusta navis, ut Epiphan. de illo, ipse naufragium fecit, et postquam Apollonio Chalcedonensi, Imperatoris praeceptori ad apostasiam se sollicitanti fortiter restitisset diu, tandem non Valentini modo, quem prius docte refutaverat, deliria amplexus est, et mortuorum insuper resurrectionem negavit. Reliquit sectatores Bardesanistas. novorum errorum architectos, et filium Hermonium, cuius scripta ab Ephremo Edessemo confutata. Epiphan. Haer. 56. Augustin. de hear. c. 35. Baron. A. C. 175. Eusebius.

BARDESANES [2] Historicus Babylonius, Alexandri Severi temporibus floruit, de quo Porphyrius, de abstinentia l. 4. *q(s2 *bardesa/nhs2 a)nh\s2 *babulw/nios2 e)pi\ tw=n pate/rwn h(mw=n gego/nws2, a)ne/grayen. Egit autem de Brachmanibus, et Samanaeis, Indorum Philosophis, quos Graeci Gymnosophistas vocant. Idem opus signat B. Hieronym. l. 2. contra Iovinianum: Bardesanes, vir Babylonius, in duo dogmata apud Indos Gymnosophistas dividit: quorum alterum appellat Brachmanas, alterum Samanaeos; qui tantae continentiae sint, ut vel pomis arborum iuxta Gangem fluvium, vel publico [orig: publicô] oryzae, aut farinae alantur cibo [orig: cibô]: et cum Rex ad eos venerit, adorare illos solitus sit, pacemque suae provinciae in illorum precibus arbitrari sitam. Voss. de Hist. Graec. l. 3. p. 483. et Ionisus l. 3. Script. Hist. Phil. c. 10.

BARDI [1] apud Celtas et Britannos Poerae erant, qui fortia clarorum virorum facta versibus Heroicis celebrabant, dulcibusque lyrae melodiis ad exhilarandos in conviviis virorum animos, decantabant. Unde Lucanus, l. 1. v. 447.

Vos quoque qui fortes animas, belloque [orig: bellôque] peremptas
Laudibus in longum vates demittitis aevum,
Plurima securi fudistis carmina Bardi.

A Bardo Druydio, V. Celtarum Rege ita appellati fuerunt, qui inventione carminum inclitus fuit. Tales in Britannia apud Cambros, seu Wallos adhuc sunt, qui et patrio [orig: patriô] eorum sermone Bardi huc usque appellantur. Ipsi Heroum nobilium illustria facta colligunt, in rythmos apte et ingeniose redigunt, ac passim in sollennioribus epulis lyra [orig: lyrâ] et voce concinunt. Posidonius apud Athen. l. 6. *ta\ de\ a)kou/smata au)tw=n ei=sin oi( kalou/menoi *ba/rdoi, poihtai\ de\ ou(=toi tugxa/nousi met' w)dh=s2 e)pai/nous2 le/gontes2. Strabo l. 4. *ba/rdoi me\n u(mnhtai\, kai\ poihtai\. Diodor. Sic. l. 5. *ei)si\ de\ par' au)toi=s2 kai\ poihtai\ melw=n, ou(\s2 *ba/rdous2 o)noma/zousi. Qui etiam tanta in veneratione illorum cantumfuisse memorat, ut militum quoque furorem sisteret. Festus, Bardus Gallicae cantor appellatur, qui virorum fortium laudes canit. Amm. Marcellin. l. 15. c. 9. Bardi fortium virorum illustria facta heroicis composita versibus, cum dulcibus lyrae modulis cantitarunt [orig: cantitârunt]. Heychius, *ba/rdoi, ai( o)doi\ para\ *gala/tais2, ubi pro ai( o(doi\ monuit vir doctissimus legendum esse a)oidoi\, cantores, vel Poetae. Bardus autem est ab Ebraeo [gap: Hebrew word(s)] parat, i. e. modulari, mutatis homogeneis. Bochart. l. 1. c. 42. Chanaan. Porro hi Bardi, ut bonos laudabant, ita malos vituperabant. Diodorus, ubi supra, ou(=toi de\ uet' o)rga/nwn tai=s2 lu/rais2 o)moi/wn a)/|dontes2, ou(/s2 me\n u(mnou=sin, ou(/s2 de\ blasfhmou=si. Habitasse [orig: Habitâsse] illos Morerius credit, in monte Burgundiae, qui hodieque Mont Bard, vel Mont Barry, Latine Mons Bardorum dicitur. Vide Beros. supposit. ab Annio Viterb. l. 6. Amm. Marcellin. l. 15. c. 9. Chassanaeum de gloria mundi, part. 12 Dupleix. Memor. Gall. l. 6. c. 16. Perperam autem cum his Bardis Galliae viri docti confundunt Bardeos, sive

Bardaeos Dalmatiae, de quibus ita Glossae Latino-Graecae ab H. Stephano primum editae Bardei *)illurioi\ dou=loi, oi( kai\ a)ganisa/menoi u(pe\r th=s2 *)itali/as2 kata *ki/neou, kai\ *mari/ou strateusamenoi, kai\ e)n tou/tou turannh=sai kata tw=n despotw=n. *tou/tous2 *sertw/rios2 do/lw| perikuklw/sas2 a)nairei=. Ac paulo post in iisdem legere est, Bardes, doru/kthtos2 *)illu/rios, dou=los2; ubi scribendum connunctim *)illu/rios2 dou=los2. Egregius quoque de iis locus est Plutarchi in C. Mario: Ubi narrat, ut is primus ante portas constiterit, cavillatus se exulem esse, sibique patria [orig: patriâ] interdictum: mox priusquam tres aut quatuor tribus suffragia iniissent, abiecta [orig: abiectâ] simulatione, causatione exilii inierit urbem circumseptus servis, quos Bardiaeos appellabat. *kath/ei dorufo/rous2 e)/xwn loga/das2, ou(/s2 *bkrdiai/ous2 proshgo/reusen. Item Vatinii Imperator. Ep. 9. ad Cicer. l. 5. Dicitur mihi tuus servus anagnostes fugitivus cum Vardaeis esse, de quo tu nihil mihi mandasti [orig: mandâsti]. Ego tamen terra [orig: terrâ], marique ut conquireretur, praemandavi: et profecto tibi illum reperiam, nisi in Dalmatiam aufugerit, et tamen aliquando eruam. Similiter Plin. l. 3. c. 23. ubi de Liburniae populis, populatoresque quondam Italiae Vardaei. Ptolemaeo sunt *ou)a/rdeioi. Straboni et Appiano de Bellis Illyric. sed corrupte *)ardiai/oi, ut Ortelius observat. Ab hisce *bkrdiai/os2 sive *bardiei/ois2, sive bardei/ois2, bardaicus, vel bardiacus dicitur. Iuvenal. Sat. 16. v. 13.

Ubi evocati sunt veteranorum militum genus, de quo inter alios Lipsius multa, in Electis. Nic. Lloydius.

BARDI [2] seu melius Longobardi, fuerunt, ubi nunc Marchia Brandenburg. in Germania. Vide Langobardi et Longobardi.

BARDIA vulgo BARTZ, fluviol. German. ad Bardum urbem fluens, marique exceptus. Ferrar.

BARDOCUCULLUS utrum a BARDIS Galliae, an BARDAEIS Dalmatiae veniant, quaeri possit? Sed prius malim. Nam vocatur Santonicus. Santones autem in Gallis, Martial. l. 14. distich. 128.

Gallia Santonico [orig: Santonicô] vestit te Bardocucullo [orig: Bardocucullô].

--- - Si nocturnus adulter
Tempora Santonico [orig: Santonicô] velas adoperta cucullo [orig: cucullô].

Etiam Lingones, in Gallia, unde Lingonicus dicitur Martiali l. 1. epigr 54. v. 4.

Sic interpositus vili contaminat unco
Urbica Lingonicus Tyrianthina Bardocucullus.

Unde patet, vilissimum tegumenti fuisse genus; Hinc per ludibrium idem Cercopithecorum penulam l. 14. Epigr. 128. illum vocat. A Bardaeis Illyrici populis, de quibus supra, si cum Turnebo et Salmasio appellationem eius trahere placeat, dici poterit, vestem in Illyrico inventam, post apud Gallos texi, atque in usu haberi coeptam esse. A, Bardis enim Gallorum vatibus, aut a bardis i. e. fatuis, vocis derivationem agnoscere se posse merito negat Octav. Ferrarius de re Vestiaria l. 1. c. 21. Partis 2. Hinc Bardaicus Iudex, apud Iuvenal. ut dictum, i. e. Bardocucullo [orig: Bardocucullô] vestitus, sive ille ex crassiore lana, sive ex caprarum pilis et cilicio confectus: qualem Centurionem (hune enim Poeta intelligit verbis his) hirsutam capellam audacter propterea alibi appellat. Meminit Bardaici cuculli et Capitolin. in Pertinace, c. 8. uti visum ubi docet, Commodum Imperatorem Chlamydes Graecanicas atque castrenses, et cucullos Bardaicos, et togam et arma gladiatoria, auro [orig: aurô], serico [orig: sericô] gemmisque confecta gestasse [orig: gestâsse], praeter morem Romanum. Vide quoque infra, in voce Cucullus, et supra in voce Bardaei. Sed et Vestalibus bardocucullum fuisse in usu, dicemus infra voce Suffibulum, vide etiam in Tapebordum.

BARDOVICUM urbs antiqua Saxoniae inferioris ab Henrico Leone eversa, A. C. 1189. e cuius ruinis crevit Luneburgum. Ad Ilmenou fluv. vix 2. milliar. German. ab Albi fluv.

BARDULI Cantabrorum in Hispania populi, qui et Turduli, et Tapori, Plin. l. 4. c. 22. Nunc Castiliam veterem inhabitant, ut Clusius vult, aliis Guipuscoa. Melius Varduli, quod vide.

BARDUM Luithprando Ticinensis vicus est, in Alpibus, inter Eporediam et Augustam Salassiorum. Baudrando [orig: Baudrandô] teste dicitur vulgo Bardo, pagus Ducatus Augustani, ad Doriam Balteam fluv. 10. milliar. supra Eporediam, ad Alpium radices. Item, Bardum, vulgo Bardi, oppid. cum arce, ad Cenum fluv. a multis annis sub dominio Parmae Ducis cum toto fere principatu Vallis Tari. Bardum item, Bardt, urbs Germaniae in Pomerania cum portu sat capaci, in ora maris Baltici, 3. milliar. German. a Sunda. Arce satis splendida [orig: splendidâ] exornatur: Subestque Suecorum dominio, pace ad Monasterium confecta [orig: confectâ].

BARDUS [1] I. Druydis fil. Celtarum Rex quintus, tempore Aralii, Assyriorum Regis. Hic carminum inventione celebris, immodico [orig: immodicô] Poeseos [orig: Poëseos] et Musicae usu omnia vertit in delitias, molliciem et luxum. Ab huius Regis nomine, et utraque canendi arte processerunt illi, quos Bardos appellant auctores. Obiisse fertur hic Rex A. M. 2138. et ante incarnatum Messiam 1832. quum regnasset [orig: regnâsset] 69. annis.