CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

BATRACHUS sculptor. Plin. l. 36. c. 5. Nec Sauron atque Batrachum obliterari convenit, qui fectere iempla Octaviae porticibus inciasa, natione et ipsi Lacones.

BATTA provinc. mediterranea regni Congi in Africa, cum oppid. cognomine ad Barlam fluv. P. du Val.

BATTARUS non quidem arboris sive herbae nomen est, ut voluit Domitius, sed fluvii Guattaro, ut placet Scaligero, cuius meminit Valerius Cato Dirarum initio [orig: initiô],

BATTI Dux Tartarorum, magna cum manu ex Scythia in Russiam irrupit, eaque [orig: eâque] universa [orig: universâ] potestati suae subiecta [orig: subiectâ], Russiae Duces omnes, e Waregis Imperii Russici conditoribus ortos, in miseram servitutem redegit, circa A. C. 1224. Sic Russia Tattarico iugo subiecta, sub eo gemuit, usque ad tempora Basilii, qui circa A. C. 1500. gentem in pristinam libertatem asternit. Interea Tartarorum Zavolhensium Imperatores Russis pro arbitrio Duces dederunt, quorum quam absolutum in eos dominium fuerit, legere est, apud Herberstenium, Petrum Petraeum, aliosque Rerum Mosc. Scriptores, Georg. Hornius Orb. Impr. p. 375.

Nunc quo [orig: quô] Battiades inimitum devovet Ibin:
Hoc [orig: Hôc] ego devoveo teque tuosque modo [orig: modô].

Item Battiadae dicti sunt Cyrenenses a Batto Cyrenes conditore. Sil. Ital. l. 3. v. 253.

Nec non Cyrene Pelope stirpei nepotis
Battiadas parvae fidei stimulavit in arma.

BATTIS puella, quam Philetas Poeta elegiographus suis carminibus celebravit. Ovid. Trist. l. 1. El. 5. v. 2.

BATTO fil. Changii, Tartarorum Rex, frater Ochtai. Hic cum patris successor fratres cum copiis ad coeteras orbis parres subiugandas misisset, Batto, cui Septentrio obvenit, Moscoviam subiecit, Russiaque [orig: Russiâque], Polonia [orig: Poloniâ] et Silesia [orig: Silesiâ], devastatis, ad Lignitium Henricum Ducem, magiae ope, cruentissimo [orig: cruentissimô] praelio [orig: praeliô] vicit, ipso [orig: ipsô] cum Poppone Crucigerorum M. occiso [orig: occisô]. In cuius victoriae argumentum IX. ingentes saccos auriculis caesorum impletos domum misit. A. C. 1241. Bonsin. dec. 2. l. 7. M. Cromer. l. 8.

BATTOLOGIA in Sacris Gentilium, Pharisaeorum et Christianorum quorundam, vide infra in voce Litania.

BATTON Comicus, cuius fabulae apud Suidam sunt *)androfo/nos, et *eu)arge/tai.

BATTUALIA dicta sunt, cum milites vel gladiatores ad palum exercebantur. Glossae, gumnasi/ai monoma/xwn, exercitationes monomachorum, Recentiores battalia dixere [orig: dixêre]: Adamantius Martyrius, Baitualia, quae vulgo battalia dictuntur, exercitationes autem militum vel gladiatorum significant. Inde etiam Battuatores tou\s2 kopanista\s2 dici putae Salmas. Sic enim legendum, cum vulgo *basanista\s2 legatur. Battuere namque et battuare dicebant loco [orig: locô] tou=ko/ptein vel kopani/zein, battuatorium kopanisth/rion. Ut autem milites ad palum sudibus, sic gladiatores ad eundem rudibus quoque battuebant. Hinc Battualia et Palaria, de exercitationibus militum et gladiatorum, etc. Vide Salmas. ad Ael. Spartian. in Hadriano, c. 26. et infra, ubi de Monomachia ac Palo.

BATTUS [1] I. Lacedaemone oriundus, Cyrenes in Africa conditor, anno [orig: annô] 2. 32. Olymp. Euseb. Chron. quem Callimachus ait progenitorem suum fuisse. Strabo. l. 17. Battiades Ovidio in Ibin, v. 53. hinc dictus. Iuxta Cretam insula est, nomine Thera, unde profectus Battus in Africam venit, ubi Cyrenas urbem condidit. Huius beneficii memores Afri filphium illi sacrarunt [orig: sacrârunt], quod apud eos herba haec gloriam inter herbas obtineat primam, ut cuius caulis, sucus, folia, fructus, omnia denique, quae in silphio sunt, pretiosa sint et utilia. Amplius Batto numisma percusserunt, in cuius altera parte regia facies sculpta erat, in altera silphium, quo [orig: quô] donatus a Cyrenaeis Battus fuerat. Hinc factum est, ut Batti silphium, pro raro et novo quopiam honore vel dono accipiatur. Significat autem Regem in lingua Libyca. Hesych. *ba/ttos, basileu\s2, tu/rannos. *li/bues2. Hic linguae usque adeo impeditae fuit, ut verbum battari/zein ab eo originem traxerit. Suidas. Unde Hesych. *ba/ttos, traulo/fanos, i)xno/fwnos2. Nic. Lloydius. Et Battus quidem primo urbem condidit in Pharaeu insula Libyae adiacenti; dein locum Libyae *)azi/riston (vel *)/azirin ) vocatum amoenissimis collibus inclusum 6. annis incoluit. Septimo [orig: Septimô] autem in locum, cui o)/rasa nomen, transiit, ubi Fons Apollins, Herodotus l. 4. c. 156. et deiinceps. Fons iste indigenis *kurh= vocabatur, cuius Callimachus Cyrenaeus meminit Hymno [orig: Hymnô] in Apollinem. A fonte urbi nomen. Vide Cyrene: it. voce Chionis. Successit illi in regno Arcesilaus fil. de quo supra. Nummus, quem eius in honorem Cyrenaei cuderunt, una [orig: unâ] parte caput Ammonis, altera [orig: alterâ] caulem silphii habebat, cum inseriprione, KYRA, h. e. *k*u*r*h*n*a*i*w*n, unde Proverbium *ba/ttou si/lfion, de raris honoribus. Eius picturam nummi ex eo, quifuerat Antonii Pisonis Medici, expressit Yvo Villomarus, h. e. Iosephus Scaliger advers. Titium l. 8. c. 24. Nec contenti civili hoc [orig: hôc] honore Cyrenenses, etiam praeterea ei statuere [orig: statuêre], ut Herodotus Melpom. ait teme/nea kai\ i(erosu/nas2, fana ac ceremanias: quorum auctor iis, ut

ibidem legas, fuit Demonax ex Mantinea Arcas: qui occasione oraculi Delphici, eo a Mantineis missus erat. Vide Gerh. Ioh. Voss. de Origin. ac Progress. Idolol. l. 1. c. 32. Salmasio vero, quandiu Battiadarum nomen Cyrenis regnavit, nummos ea [orig: eâ] formula [orig: formulâ] percussos habuisse videntur, qui, ab uno latere Batti imaginem, ab altera Cyrerias Regnum et silphium Batto offerentes praeferebant. Ea [orig: Eâ] vero familia [orig: familiâ] exstincta [orig: exstinctâ], postmodum caulem silphii, et Hammonis effigiem demum insculpsisse Cyrenenses, docet, ad Solin. p. 338. Certe Aristotelis haec traditio est, quam posuerat e)n th=| *kurhnai/wn politei/a. Et vetus Interpres Aristophanis, *bk/ttos2 inquit, *kurh/nhn e)/ktisen e)lqw\n a)po\ *qh/ras2 th=s2 kata *krh/ths2 nh/sou, o(\n timh/santes2 *li/bues2 e)xari/santo au)tw=| to\ ka/lliston tw=n laxa/nwn to\ si/lfion. *kai\ e)n nomi/smati au)to\n e)xa/racan th=| me\n *basi/leian, th=| de\ si/lfion para\ th=s2 po/lews2 dexo/menon. Battus Cyrenen condidit, veniens e Thera, Cretae Insula: quem magno [orig: magnô] honore excipientes Libyes, donarunt [orig: donârunt] ei pulcherrimum silphium. Et in nummis sculpserunt eum in altera parte Regnum, in altera silphium ab urbe accipientem. Unde Tzetzes,

*ba/ttos2 d' a)ntameibo/menos2 proai/resin th\n tou/twn,
*)en tw=| nomi/smati au)tou= e)xa/roce tutw/sas2.
*tou\s2 *kurhnai/ous2 fe/rontas2 to\ si/lfion e)kei/nw|,

Vetus tamen alter Aristophanis Scholiastes, non in nummo, sed in statua, aut annulo, eam figuram repraesentasse [orig: repraesentâsse] Gyrenenses dicit. Verum de nummo facile credi potest. Namque et in aliis nummis quamplurimis urbes et provincias videmus specie feminea [orig: femineâ] flores aut fructus ferentes et Ducibus Regibusque benefactoribus suis eos offerentes. Unde nil mit um, si idem fecere [orig: fecêre] Cyrenenses, quibus silphium, res tum novella erat, utpote septem annis ante urbem a Batto conditam, imbre piceo [orig: piceô] madefacta [orig: madefactâ] tellure, apud illos natum, quum antea non extaret, etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 358. et 359.

BATTUS [2] II. prioris ex Arcesilao filio nepos, patri successit. Sub eo colonia magnum cepit incrementum, unde is *eu)dai/mwn, Felix cognominatus est. Herodot. d. l. Sub Rege tertio, qui Battus Felix nominatus est, Pythiae oraculo [orig: oraculô] suo [orig: suô] Graecos cunctos ad navigandum in Libyam cum Cyrenaeis habitatum induxit. Hunc Solinus videtur intellexisse, cum c. 30. dixit: Cyrenas Battus Olympiade XLI. condidit.

BATTUS [3] pastor Pylius, quem Mercurius in Indicem commutavit. Nam cum Apollo Admeti Regis armenta pasceret, Mercurius boves quasdam, quae longius procesterant, furto [orig: furtô] abactas in silvis occultavit, Batoque cuidam equarum custodi, a quo uno visus fuerat, mandavit, ne cuipiam illud furtum indicaret; quod ut libentius faceret, vaccam polcherrimam ei douo [orig: douô] dedit. Mercurius vero absens, ut hominis fidem experiretur, sumpta [orig: sumptâ] alia [orig: aliâ] figura [orig: figurâ] paulo post ad eum rediit, rogaus, an vaccas quasdam illac tramseuntes vidisset, pollicensque, si indicaret, vaccam se illi cum tauro daturum. Battus itaque spe corruptus, sub quo monte pascerentur, indicavit: ob quam perfidiam Mercurius eum in lapidem, qui Index dicitur, commutavit. Ovid. Met. l. 2. v. 702.

At senior, postcuam est merces geminata, sub illis
Montibus, inquit, erunt, et erant sub montibus illis.
Risit Atlantiades: et, me mihi, perside, prodis?
Me mihi prodis? ait. Periuraque pectora vertit
In durum silicem; qui nunc quoque dicitur bidex.

BATTUS [4] ineptus Poeta, qui in carmine conficiendo eadem saepius repetebat; unde *battologi/a, inepta verborum redundantia, seu eiusdem rei vitiosa repetitio. Suidas, *battologi/a, h( polulogi/a, a)po\ *ba/ttou tino\s2 makrou\s2, kai\ polusti/xous2 u(/mnous2 poih/santos, tautologi/as2 e)/xontas2.. Hesych. *battologi/a, a)rgologi/a, a)kairologi/a. Theophylact. in Matth. c. 6. *battologi/a e)sti\n h( fluari/a. *oi)=on, to\ ai)tei=n ti tw=n ghi/+nwn, do/can, plou=ton, vi/khn. Subdit, *battarismo\s2 de\ e)sti\n h( a)/narqros2 fwnh\, w(s2 h( tw=n paidi/wn.

BATUECI populi Hispan. vulgo los Batuecos, in regno Legionensi, in montanis, inter Cautiam et Salamanticam. Suntque reliquiae Gothorum, et in venti fuerunt ultimo [orig: ultimô] scculo [orig: scculô], a Duce Albano. Mariana.

BATULUM castellum Campaniae, cuius incolae Turno in auxilium venerunt adversus Aeneam. Virg. Aen. l. 7. v. 739.

BATUS mollitie infamis, Schol. in Aristoph. Plut. Item Historicus Graecus, in 2. Histor. Atticae adducitur a Pindari Scholiaste, in Isthm. Od. 4.

BAVACUM oppid. permunitum Hannoniae Comitatus, aliter Bagacum seu Baganum, ad Hofneau amnem. Deficit indies. 3. leuc. a Valencenis. Vulgo Bavay.

BAVARA in Vita B. Catharinae Bonon. Sibi, quam sacrae virgines, bavaram vocant deposcit: velum est ad iugulum regendum, quo [orig: quô] Moniales mentum constringunt, apud Car. Macrum Hierolex.

BAVARIA [1] vulgo BEYERN, Ducatus Germaniae, secundus Imperii circulus, ab Avaribus Hunnorum reliquiis nomen habens, qui Noricis expulsis ea in terra consederunt, et B. litera [orig: literâ] adiecta [orig: adiectâ] Bavatiam dixerunt, ut quidam volunt: Matcus vero Baernwick natum id nomen a Bavarito, Tuscorum Rege dicit: dicitur et Boiaria, a Boiis Cisalpinae Galliae populis, qui hoc [orig: hôc] loco [orig: locô] aliquando sedes habuisse leguntur. Noricum etiam dicebatur, a Norix,

Duce quodam, qui ex Orientalibus partibus huc profectus Ratisboneusis urbis fundamenta iecit, Conterminos habet ad Boream Francos: ad Oecasum Suevos, ad Meridiem Alpes Italas, ad Ortum Austrios et Boemos. Dividnut in Cis-Danubianam et Trans-Danubianam: Cis-Danubiana rursum in Athesinam iuxta Athesim fluvium, in Alpibus ac Rheriae primae finibus, cuius bona pars est: In Bavariam superiorem versus Occidemem, quae magna ex parte sterilis, ob Alpes, quibus subiecta, inter Ambram Isatamque fluvios, et in inferiorem versus Ortum, quae fertilior, frequentiuseque habitata, inter Isatam, Vitsum seu Lavatum, et Danubium flumina, proin etiam vitium ferax. Bavaria, Trans-Danubiana, ea Nariscorum ora est, et hodie Nortgovia dicitur: haec eadem iam Palatinatus superior est. Dividunt quidamBavatiam in quatuor Episcopatus, Saltzburgensem, Pataviensem, Phrisingensem et Ratisbonensem. Noricorum fuit olim; et priusquam in provinciam redigeretur, 2 proprio Rege usque ad Atnulphi Imperatoris tempora administrata est, ut quidam scribunt. Hinc Ludovicus Pius Imperator Ludovicum fil. Bavatiae Regem declarasse [orig: declarâsse] legitur, A. C. 817. P. Aemil. l. 3. etc. Deinde Duces habere coepit, hodieque retinet. Quorum Historia paucis haec: Primus auctor familiae Arnolphus quidam, a. Normannis A. C. 891. caesus, cuius fil. Luithpoldus Dux Bavariam rexit; ab Ungaris occisus A. C. 908. Pater Arnolphi, qui gravibus cum Conrado I. et Henrico Aucupe Imperatorib. bellis gestis, effecit, ut liberi sui Ducatu excluderentur. Eberhardus nempe, Austriacorum veterum Marchionum sator, et Arnolphus. Comes Schirensis: e cuius posteris Otto V. vexiliser Friderici Barbarossae, proscripto [orig: proscriptô] Henrico [orig: Henricô] Leone A. C. 1180. Ducatum Bavariae denuo nactus est. Proavus Ludovici, qui communis Palatinorum et Bavarorum, quotquot hodie supersunt, pater est. Eius enim fil. minor Ludovicus Imperator, qui in summum culmen rem Bavaricam exexit, hodiernorum Bavariae Ducum progenitor est: sicut maior huius natu frater Rodolphus Palatinos sevit. Praeest hodie Bavariae Ferdinandus Maria, natus A. C. 1636. ex Maximiliano, qui Electoralem dignitatem in familiam intulit, A. C. 1628. Regio ipsa, praeterquam ubi Australior est, non seritur, utpote nemorosa plurimum et montosa. Sues glandibus, silvestribusqne pomis tanta [orig: tantâ] copia [orig: copiâ] nutrit, ut veluti Hungaria boves; ita haec sues ceteris Europae nationibus large suppediter. Gens ipsa vestitu, ut plurimum, flavo [orig: flavô] colore amicitut: ocreis quam caligis libentius calceatur. Non est hodie deserta, ut Stradonis tempore fuit, sed culeissima, magnas et superbas civitates habens, quarum primatia et sedes Principis Monachium, ad Isaram, et oppida nobilissima, circa quae magna frumenti copia, Ratisonam, ubi Comitia Imperii habentur, et Landshutam in inferiori, Ingolstadium ad Danubium frustra a Gustavo Adolpho tentatum, ubi Academia: Frismgam sedem Episcopalem etc. quae in superieri sitae. In hanc regionem Berengarius Italiae Rex ab Ottone M. relegatus est, A. C. 952. Sigon. l. 6. et 7. Vindicavit eam sibi Stephanus Rex Ungariae, sed victus a Conrado II. Imperatore. A. C. 1030. In Bavaricam familiam, Comitatum Hannoniae, Zeelandiae et Hollandiae intulit Margareta, Ludovico Imperatori nupta, A. C. 1324. Controversiam bavaritam prudcenter decidit Maximilianus I. A. C. 1504. Quid bello [orig: bellô] Germanico [orig: Germanicô], quo [orig: quô] ante memoratus Maximilianus, superiorem Palatinatum, pace Monasteriensi, avitae dition iunxit, gestum sit, ex nostri saeculi Historicis petendum. In Bavaria dissidentes Episcopos, circa A. C. 936. ad pacem datis literis hortatus est Leo VIII. Papa, qui Ottoni M. iure eligendi Pontifices ac investitura [orig: investiturâ] Cleri restituta [orig: restitutâ], inter alia, in epistola memorat. Sacerdotes tum publice uxores habuisse, sicut ceteros Christianos. Addens, Satius enim est casto [orig: castô] connubio [orig: connubiô] frui, quam vagae Veneri operam dare. Vide Aventinum Annal. Boiorum l. 4. Albertus quoque Dux. una cum Ferdinando I. Imperatore et Carolo IX Galliae Rege tempore concilii Tridentini, Calicis usum in cena Domim, citca A. C. 1563. ardenter a Pio IV. sed frustra, expetiit, etc. Hodie tota Romanae sedi addicta est, Munsterus, Aventinus, Alii. Vide etiam supra Baioarii. Pfamerus sic de ea: Postquam Regibus antiquitus subfuisset, Ducatum Chlodovaeus Francus instituit. Regra dignitas aliquoties resumpta, adversantibus Francis numquam diu valuit. Neque etiam Francorum, non Saxonum perpetua dominatio: et Guelphorum potentia cito in Austriorum iterum ad Guelphos, horum denique imperia in Schirenses, qui hodieque praesunt, cessere. Inter Reges antiquissima Adalogerionis, Boiorum sponte delecti, mentio est. At non diuturnum id decus permisit Chlodovaeus praesatus, ea [orig: eâ] victis a se Boiis lege imposita [orig: impositâ], ut, coetera quidem legibus suis moribusque usuri, maiestatem Regis P. Q. Francorum comiter observarent, Principemque ex suis quidem, ubi opus esset, legerent, at qui Ducis nomine contentus regio [orig: regiô] abstineret, eam autem in rem Francorum Reges auctores sierent. Quod cum per saeculi fere spatium mansisset, Cariovalda, Ducis Theodeberti filius, per Franciae Regum ignaviam, Regium titulum resumpsit, sed mox armis eorum, quos spreverat, modestiae admonitus, patruo Thassiloni provinciam relinquetre coactus est, Ducis iterum nomine regendam. Rediit Utiloni idem regii decoris amor, qui tamen et ipse superatus a Pipino atque in Ducm denuo ordinem redactus est: Exitiosius sibi domuique Thassiloni III. certamen fuit, qui hostilia contra Carolum M. agitans, bis victus est, Boiariaeque imperium Laureacensi Monasterio commutavit: filio [orig: filiô] Theodoni inter Sacerdotes adlecto [orig: adlectô] sicque Ducatus spe itidem excluso [orig: exclusô]. Ita provinciae tamquam suae Carolus Geroldum rectorem dedit, fratrem Hildegardis uxoris; maternoque [orig: maternôque] genere e Boiis oriundum: sic regnum hoc Carolini steminatis Caesares Regesque tenuere [orig: tenuêre]; Ducibus in partem curatum adscitis: e quibus Arnulphus Malus, Luitpoldi filius, post obitum Ludovici Imperatoris, Arnolfo [orig: Arnolfô] Imperatore geniti, a Boiariae Proceribus, Hungarorum metu perculsis Rex

salutatus, abdicato [orig: abdicatô] hoc [orig: hôc] nomine veniam meruit: frater Berchtoldi, in quo Francorum Regum simul et qui horum auspiciis praeerant, Ducum in Boiaria imperium desiit, quod ad 160, annos produxerant. Francis Saxones successere [orig: successêre], e quibus primum Bavariae Ducem Henricum fratrem, Otho I. Imperator oreavit; qua [orig: quâ] malo [orig: malô] suo [orig: suô] inerito [orig: ineritô] excidit Otto, ab Henrico IV. Caesare ad Welphonem, Suevicae gentis ex Altorsi Comitum prosapia Principem, trnassata [orig: trnassatâ], Neque huic familiae Ducatus poflessio diuturna, crimine Henrici Superbi, Saxoniae atque Boiariae Ducis, qui spreto [orig: spretô] Conrado [orig: Conradô] Imperatore obsequii impatientiam patrimonii iactura [orig: iacturâ] piavit. Inde Leopoldo [orig: Leopoldô], eadem [orig: eâdem], qua [orig: quâ] Caesar, matre genito [orig: genitô]; eoque [orig: eôque] sine liberis defuncto [orig: defunctô], Henrico fratri, Boiaria obvenit, in cuius manus quoque Superbi vidua convenerat. Sed reperiit Superbi filius, Leonis postea cognomen indeptus, inter quem et Henricum lis sic tandem, annitente Friderico [orig: Fridericô] Imperatore decisa est, ut reddita [orig: redditâ] Leoni Boiaria [orig: Boiariâ] Occidentali Henricus Orientalem, Austriam scil. Marchionis titulo [orig: titulô] hactenus habitam, Ducis retineret nomine, obsequii exolutam nexu, quo [orig: quô] Boiariae Principibus obnoxia hactenus fuerat. Verum Leo postea, cum gratia Caesaris, Ducatu etiam excidit, qui ad Schirensium prosapiam reversus est: post 109. annos, ex quo ad Guelsicam stirpem primum devenerat. Eaque [orig: Eâque] otcasione etiam Stiria, Dalmatia, atque Merania sive Moravia Boiorum legibus imperioque [orig: imperiôque] liberata, sui iuris Duces, ista Odagrium, hae Berchtoldum accepere [orig: accepêre]: ipsa vero Barvaria cum Palatinatu Rhevi coaluit, etc. Vide Tob. Pfannerum Lib. de praecipuis Germaniae Principum gentibus c. 3.

Burchusia, Burchausen. Frisinga, Ingolstadium, Landshutum. Monachium, Munchen, caput Ducatus. Novoburgum, Neuburg. Ratisbona, Regenspurg. urbs Imperialis. Straubinga.

BAVARVM Latum, cuius mentio in Bullario Casin. Tom. II. Constitut. 571. Quae preces de mandato Sanctissimi Dom. N. Papae in Sacr. Rit. Congregatione propositae fuerint, eadem Sacr. Rit. Congregatio censuit dicto Abbati Generali Congregationis Montis Virginis, posse concedi usum dictae mozettae, seu Bavari Lati cum caputio, sine birro et in terris et locis tantum suae iurisdictioni subiectis: dicitur Mozetta Praelatitia, Macto in Hierolex. Vide infra in voce Mozetta.

BAUBELLA apud Rogerum Hovedernum in Ricardo I. Tres partes thesauri sui et omnia baubella sua divisit Othoni nepoti suo, Regi Alamannorum: sunt res pretiosae, veluti gemmae, uniones et alia huiusmodi, quae Galli vulgo Babioles, alias ioyaux appellarit. Italis Bambola vitrum speculi est, fortassis etiam speculum ipsum: Specula vero esse in mundo muliebri notum, unde forte Galli suum Babiole hauserunt. Baciballum eadem [orig: eâdem] notione occurrit in Fragmento Petronii de Cena Trimalcionis, Noveratis Melissam Tarentinam, pulcherrimum baciballum. Galli dicerent, un beau biioux. Car. du Fresne Glossar. Vide quoque supra Bucca.

BAUBO mulier quaedam, quae cum Ceretem hospitio [orig: hospitiô] suscepisset, ei nescio quam obtulit potionem, quam ipsa tota colliquata lacrimis, ob filiae mortem, bibere nolens, respuit. Baubo illud moleste ferens, et non tantae auctoritatis Deam esse putans, pudendum revelavit, et ei nudum ostendit: quo [orig: quô] spoctaculo [orig: spoctaculô] Dea delectata in gremium poculum accepit. Clem. Alex. Orat. ad Gentes, et Arnob. contra Gentes. Hesych. *baubw\, tiqhnh\ *dh/mhtros, shmai/nei de\ kai\ koili/an, w(s2 par' *(empedoklei=. Nic. Lloydius. Cyceanem vocat potionem illam Orpheus in versibus Clementi memoratis, ubi de Cerere, facto Bacchi, cum Baubone ludentis, ad risum excitata [orig: excitatâ]:

*tou=t' e)pi\ ou)+n e)si/dhse qea\, mei/dhs' e)vi\ qumw=|,
*de/cato d' ai)/olon a)/ggos, e)n w(=| kukew\n e)ne/keito.
Hoc postquam vidit Dea, subrisit in animo,
Acceptque egregium vas, in quo cyceon crat.

Qua de potione diximus aliquid supra, ubi de Adoris potione. Atque hinc Baubo inter Elusiniorum symbola recepta; et ad Cereris imitationem, cyceonem quoque sumebant, qui sacris illis initiabantur. Unde de symbolis Initiorum rogati respondebant, Ieiunavi, ebibi cyceonem. Clemens, to\ su/nqhma *)eleusini/wn musthri/wn, enh/steusa, e)/pion to\n kukew=na, etc. Vide Salmas. ad Salon. p. 750.

BAUCA idem cum Cauca, vasis nempe species viniferi. Anastasius in Leone IV. Cantbaram exauratam unam, baucas exauratas tres, fibulatoria maiora et minora quinque. Et in Benedicta III. Baucas ex auro purissimo duas pensantes libras. Vauca scribitur in Historia Ignon Casin. de Rebus Longobard. c. 10. ubi Siconolfus Princeps Benedicti Coenobio abstulisse dicitur, inter alia, vaucas par unum in gemmis et smaragdis. Alias Boca, Boccola, Boclaris, Bocularis, Bacculare etc. A Bauca autem, Baucal, vel Baucale, quod est vas vitreum, vinarium. Est et Baca et Bacea, nam ita scribitur apud Isidorum, genus aliud vasis, a quo bacaer, a)gtei/ou ei)+dos2 in Glossis et bacarium, Salmas. ad Trebellium Pollionem in Claudio, c. 14. Vide quoque hic [orig: hîc] infra in Baucalis, item Cauca, et Gillo.

BAUCALIS Graece bauka/lis2, cognomen Alexandri cuiusdam Presbyteri, apud Philostorgium l. 1. c. 4. sic dicta dia\ to\ sarko\s2 u(pertrafou=s2 o)/gkou u(po\ tw=n metafre/nwn au)tou= seswreume/non, a)/gtous2 o(straki/nou e)kmimei=sqai xh=ma, a(/per ou)=n *bauka/las2 e)pixwri/ws2 *)alecandrei=s2 ei)w/qasin o)noma/zein, Propter carnis videlicet, quae supercreverat in dorso eius, molem collectam ad medum et imitationem vasis testacei, quod Alexandrini vernacula [orig: vernaculâ] voce Baucalas appellare solent. Nempe Baucalis, Alexandrinorum et Aegyptiorum vox, a Bauca, orta, vas fuit fictile, alias Gillo, ut habetur in Glossa Camberon. Vide quae eam in rem Nicephorus Callisti habet l. 5. c. 5. et Cassian. de Canob. Instit. l. 4. c. 16. ubi de Aegyptiis Monachis, et Pachomius

Institut. §. 5, *baukali/an et bauka/lion eadem [orig: eâdem] notione usurpat Achmes c. 177. ubi perperam kaukali/w| habere ait Car. du Fresne. Sed duarum harum literarum invicem permutationem frequeutem esse, docet Salmas. exemplo [orig: exemplô] vocum, borboru/gh, korkoru/gh, et apud Latin. Bufo, cufo etc. *bauka/lion iocat Ioh. Moschus c. 19. *bauka/lin quoque Nicarchus in Epigramm. l. 2. Ambolog. p. 161. Edit. H. Steph. Quod vero Baucas istas seu Baucales, etiam Gillones, olim appellaverint, ex vetustissimo libro Epigram. idem confirmat Salmas. qui ibi scriptum se legisse ait,

Notis ad Trebeillium, ubi supra. Vas fuisse, quo utebantur aestate refrigerandis in aqua cyathis, Alciatus Praetermissor. l. 1. refert, ex modo laudati Nicarchi hoc Epigramm.

*mh\ ka/mne, mh\ fu/sa, ma/thn to\n kapno\n e)gei/reis2,
*ei)s2 to\ qe/ros2 xalkh=n bauka/lin h)go/rasas2.
Ne fatiga te, ne exsuffla, frustra sumum excitas,
In Aestatem aeneam baucalem emisti.

BAUCEANT vexillum Templariotum, apud Iac. de Vitriaco. Bipartitum ex albo et nigro --- eo quod Christi amicis candidi sunt ac benigni, nigri autem et terribiles inimicis. Nempe Baucens vel Hauceant sequioris aevi auctoribus est, albo et nigro interstinctus vel bipertitus: Gallis praesertim de equis, quorum pelles his coloribus distinguuntur, in usu, Nic. Gurtlerus Historia [orig: Historiâ] Templarior. §. 75. et Car. du Fresne.

BAUCIS anus paupercula, Philemonis senis coniux, quos Iuppiter in arbores commutavit. Ferunt enim, cum Iuppiter et Mercurius Phrygiam peragrarent, solos hos inventos fuisse, qui Deos hospitio [orig: hospitiô] dignarentur. Quare cum Iuppiter eam regionem ob inhospitalitatem terrae, hiatu perdere decrevisset, Philemonem et Baucidem monuit, si salvi esse vellent, sese ut sequerentur, qui sine mora Deorum vestigia subsecuti sunt. Cumque iam ad vicini montis culmen pervenissent, forte respicientes, subiectam oculis regionem palude haustam vident, sola [orig: solâ] sua [orig: suâ] casa [orig: casâ] excepta [orig: exceptâ], quae iipsis aspicientibus in templum est transformata. Iussi deinde pro hospitii munere petere quod vellent, nihil aliud se optare responderunt, quam ut novi templi sacerdotio praesicerentur, nec alter alterum ad sepulturam ferret, sed eodem [orig: côdem] temporis momento [orig: momentô] extrem um finem vitae simul ambo clauderent. Quod cum illis Iuppiter annuisset, ad sua eos remisit; ubi quod reliquum erat vitae, in Deorum ministerio peregerunt: cumque iam extremam senectutis metam attigissent, in arbores conversi sunt, ut latius fabulam refert Ovid. Met. l. 8. Ponitur autem Baucis pro omni vetula in foro olitorio herbas odoratas vendente. Persius Sat. 4. v. 21.

Dum ne deterius sapiat pannucea Baucis,
Cum bene discincto cantaverit ocyma vernae.

BAUCISMUS commessatoria saltatio, mollicula illa quidem et delicatos membrorum flexus habens cui nomen a saltatore Bauco, Polluci memorato, apud Camerarium, Scaligero, Graece *baukismo\s2, saltatio molls valde et corporis inclmationibus admodum varia, Poetices l. 1. c. 18.

BAUDICEA Britanuiae Regina, ob avaritiam superbiamque Romanorum, armis sumptis, LXXM. civium aut sociorum occidit. Victa tandem a Suetonio, veneno [orig: venenô] vitam finiit A. C. 61. 62.

BAUDIUS Dominicus, Historicus, Orator et Poeta insignis. Docuit in Academia Lugduno-Batava: scriptis variis, Epistolis, Orationibus, de Induciis belli Belg. Poematum egregio [orig: egregiô] opere, etc. inclitus. Obiit sub initium huius saeculi. P. Freherus Theatro [orig: Theatrô] Viror. eruditione claror.

BAUDOBRIGA vulgo Boppart, oppid. Germaniae ad Rhenum, 10. mill. pass. a Confluentiis, in ditione Trevirensi. Vide Bodobriga.

BAUDOSA species Musici instrumenti, cuius meminit Aimericus de Peyrato Abbas Moisiacensis, in Vita Caroli M. in Cod. MS. 1343. Biblioth. Reg. apud Car. du Fresne Glossar.

Quidam baudosam concordabant
Plurimas cordas cumulantes.
Quidam triplices cornu tonabant,
Quaedam foramina inclaudentes,
Quidam choros consonantes,
Duplicem chordam perstridentes,
Quidam taborellis rusticabant,
Gressum sonum praemittentes.
Quidam cabreta vasconizabant,
Levis pedibus persaltantes.
Quidam liram et tibiam properabant,
Alios tactu praecedentes.
Quidam harpam alte pulsabant,
Prolrxas virgulas sic gerentes.
Quidam rebecam arcuabant
Muliebrem vocem confingentes, etc.

BAUGA item BAUCA et BOGA armilla est Papiae, ut et in Glossario Latino-Theotisco, apud Lindenbrogium, in Capitul. variis et Epistola Synodali Concilii Duziacensis I. apud Car. du Fresne, qui hinc accersit etymon vocabulorum, apud suos, in re militari receptorum, Bague, Bagage, Bagues sauves, Armes et bagage. Item vocem Bagatelles, quo nomine non tam nugas, quam mundum muliebrem, cuiusmodi sunt Baugae, monilia, dextralia et alia id generis, appellari docet. Goldasto Bauga, tympanum est,

bauck. Olaus Wormius in Lexico Runico ait, veteribus Danis Baugur et Baugs, annulum sonare, apud Eundem etc. Vide supra in voce Bagatella.

BAUHINUS [1] Iohannes senior Ambianus, medicinae et Chirurgiae Doctor, in urbe Basilea, clarissimus et felicissimus. Hic utramque artem primo quidem in Gallia, dein in Anglia et Belgio aliquot annis, taudem vero Basileae, 40. ann. spatio [orig: spatiô], magno cum luccessu exercuit. Obiit Basileae A. C. 1582 aetat. 71. Pater Iohannis, qui natus A. C. 1541. Principis Wirtembergici Medicus fuit, scripsitque de Thermis in genere. In specie, de Balnev Bollensi, Duc. Wirtemb. de Herbis ab Absinthio et Divis nomen trahemibus: Histostoriam plantarum, seu Herbarium Ebrodunense, 3. vol. etc.

BAUHINUS [2] Casparus, Iohannis senioris fil. Medic. D. Rei Anatomicae et Herbariae, in Acad. Basil. Professor, itidemque Principis Wirtemb. archiater, obiit A. C. 1623. aetat. 63. Scripsit Phytopinacem et Pinacem: institutionet Anatom. De partibus similaribus: Theatrum Anatom. De lapide Bezoar: Methodum medendi; de Hermaphroditis: Prodromum theatri Botanici, etc. Huius filius, Bauhinus Ioh. Casparus, Medicinae similiter Doctor celeberrimus, et ultra 47. ann. (cum Lericon primum prodiisset,) in Academia Basil. Professor, Christianissimi Galliae Regis et variorum Germaniae Principum Archiater, praeter omnigenam eruditionem, morum gravitate, rerum usu et prudentia [orig: prudentiâ] inclitus: Edidit tomum I. Theatri Botanici a [orig: â] Patre affectum, aliaque Medicae rei plurimum profutura. Eius fil. Hieronymus, Botanicae idem et Anatom. Professor, haud pridem in flore aetatis, obiit, pater Ioh. Caspari Medic. D. qui iam Montisbelicardi Medicinam feliciter facit, et Ioh. Ludovici ICti, alter Ioh. Fridericus, itidem Medic. D. in patria idem cum successu facit; tertius Christoph. Diaconus Eccles. Micropolitanae haud pridem defunctus est. Ipse vero septuagenario maior post quam Academiam patriam annos supra 50. illustravisset, filium Hieronymum aliquot annis in meliores sedes secutus est, placida [orig: placidâ] morte exstinctus. Sed,

Quid numeras annos Scriptor vanissime? Credis
Posse mori, prohibet quem Medicina mori?

BAUJOVIUM Gall. Beavieu, oppid. Galliae, in Lugdunens. provinc. caput regiunculae ab eo dictae le Beaviolois, quibusdam Belliiocum dicitur. Sedet ad rivum Ardiere, 8. leuc. a Lugduno in Boream. 3. ab Arati fluv.

BAVIUS et Maevius Poetae duo ineptissimi et malevoli, Olymp. 186. Augusti et Virgilii aetate, nulla [orig: nullâ] alia [orig: aliâ] te noti, quam quod clarissimis suae aetatis Poetis oblatrare non dubitarint [orig: dubitârint]; qua de causa optimi cuiusque odium incurrebant. Virg. Ecl. 3. v. 90.

BAULI vulgo BAGOLA BAULI, villa quaedam Latii, ponitur vulgo inter Misenum promontor. Baiarumque lacum. Perperam Plinius l. 3. c. 5. inter Baias atque Lucrinum lacum habet. Hoc enim si verum, tota Taciti gravissimi scriptoris narratio falsa erit. Sic enim ille Annal. l. 14. c. 4. de Baulis loquens: Id villae nomen est, quae promontorium Misenum inter et Baianum lacum flexo [orig: flexô] mari adluitur. Cur tamen adstipulatur Symmachus l. 1. ep. 1. Baulos, inquit, Lucrina [orig: Lucrinâ] sede mutavimus. Propius autem Baias, quam Misenum fuisse, hos Baulos, testatur haud obscure, Plin. l. 9. c. 55. Apud Baulos in parte Baiana piscinam habuit Hortensius orator, in qua muraenam adeo dilexit, ut exanimatam flesse [orig: flêsse] credatur. In ipso fuisse litore, praeter Tacitum, asserit Silius Italicus l. 12. v. 155.

Nec non Misenum servantem Idaea sepulchro
Nomina, et Herculeos videt ipso in litore Baulos.

Villam hic [orig: hîc] fuisse Hortensii praeter Plinium, testatur M. Varro de R. R. l. 3. c. 17. itemque M. Tullius Acad. Qu. l. 2. uti videre est in his: Quibus de rebus et alias saepe nobis quaesita et disputata sunt, et quondam in Hortensii villa, quae est ad Baulos. Denique Symmachus Ep. 1. l. 1.

Huc Deus Alcides stabulanda armenta coegit,
Inde recens aetas corrupta Boaulia, Baulos
Nuncupat. --- -- --- --

BAULON Atheniensis cuiusdam nomen, qui forte fortuna [orig: fortunâ] securi instructus bovem illum prostravit, qui Iovialibus placentam sacrificio [orig: sacrificiô] destinatam absumpserat. Vide Scholia in Aristophanis Nubes, Act. III. 3.

BAUMA oppid. Aethiopici sinus [orig: sinûs] ex Africae latere, Plin. l. 6. c. 29.

S. BAUME spelunca, ubi Magdalena dicitur paenitentiam egisse. An in provincia, prope S. Maximinum, an nullibi? Hoc enim posterius Criticos asserere, ipse Morertus refert.

BAVOTA Salentinorum olim oppid. Ptol. *salenti/nwn meso/gaios2 po/lis2 *bauo/ta. Nunc vicus: ad radices Apennini montis, 6. milliar. a Gallipoli in ortum. Pacavita Cluver.

BAUSCUM oppidul. Poloniae, in Semigallia, ad Mussam fluv. ex Samogitia exeuntem, qua Sussam fluviol. recipit. Ducis Curlandiae. 4. leucis a Miltavia in ortum. Vulgo Bausko seu Bautske.

BAUTAE pagus Allobrogum, vulgo La Bonneville, ad Arvam fluv. 12. milliar. alacu Lemano, Tarantasiam versus.