December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0005

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0006

[gap: praeliminaria]

image: s0515a

BENEJAAKAN i. e. filii tribulationis, nomen loci in quo castrametati sunt fil i Israel profecti de Moseroth. Numer. c. 33. v. 31.

BENENATI Graece *eu)genei=s2, i. e. Ingenui, viri Nobiles. Ital. Bennati: occurrunt apud veter. Interpretem Iuvenalis Sat. 11. Ingenui vultui, Modesti, benenati; et recentiores Scriptores passim. Quibus opponuntur Male-nati, apod Horatium Flaccum l. 2. Ep. 1. v. 232.

Gratus Alexandro Regi magno fuit ille,
Cherilus, incultis qui versibus et male natis
Rettulit acceptos regale numisma Philippos.

Vide infra in voce Eupatridae.

BENEVALETE formula ascribi solita in monogrammatis speciem Pontificum epistolis, cuius effigiem habes in Glossar. Car. du Fresne. Papias in voce Formata, Privilegia, inquit, summorum Episcoporum sunt cuiussibet Ecclesiae concessiones Pontificum, quorum materia haec est, ut dicat Pontifex, ergoatum cuiussibet dignae personae, vel alia [orig: aliâ] qualicumque ratione Ecclesiae illi, illa seu illa Pontificali concedere et roborare dignitate. Anathema ponatur in calce Epistolae. Habent autem et Privilegiae prologos, sicut et coeterae Epistolae, et Monogrammata huiuscemodi in fine BTE, quod est, Benevalete. Signum autemin Privilegii exordio vel crismon, vel crux Dominica, cum crismon erit. Crismon autem eiusmodi effigiabatur specie, [gap: illustration] Ut autem plenius in hoc Monogrammate nomen Christi appareat, tali mea [orig: meâ] sententia [orig: sententiâ] effigiabitur specie, vel sic, [gap: illustration] Consueverunt praeterea in extrema margine privilegii quosdam insigmre orbiculos, Antistitis nomen, et quaelibet paucula verba continentes in hunc modum etc. In Capitul. Gregorii II. pro Bavaris in Ep. 11. Hadriani II. Pontificis etc. Benevale est. Aliquando formula haec sic concipitur, Optamus sanclitaetem tuam in Christo benevalere. Cuius originem Car. du Fresne, ubi supra, videtur arcessere, ex illo Plauti in Trucul. extr.

Spectatores Benevalete, plaudite atque exsurgite.

BENEVENTANUM in Glossis Latin. Grae. *babulwnikou= de/(rmatos2 ei)=dos2, Babylinicae pellis species. In Glossis Isidori, Flamineum, Babylonicum. Gall. un drap de Bonnivent. Vide Car. du Fresne in Glossar. et Dissertat. 1. ad Ioinvillam p. 132.

BENEVENTANUS Petrus, Notarius Innocentii III. Pontificis Romani inter Decretalium collectores. Postquam enim Romani collectione tertia [orig: tertiâ], quam adornavit Bernh. Compostellanus, offensi essent, quod usn iudiciorum minus recepta referret, ab Innocentio impetrarunt, ut Pontificia [orig: Pontificiâ] auctoritate aliqua Collectio ederetur. Quare Innocentius anno [orig: annô] sui Pontificatus [orig: Pontificatûs] 12. qui fuit Christi 1210. Petrum operi praefecit, sicque primus auctoritate publica [orig: publicâ] iuris Pontificii fecit Collectionem. Superiores namque omnes sive Decretorum sive Decretalium Collectores privata [orig: privatâ] auctoritate solum scripserant, et rescripta ab eis relata negari poterant, nisi a scriniariis Romanae Ecclesiae probarentur. Fuere [orig: Fuêre] huius Collectionis Interpretes, ut refert Ioh. Andr. F. Paulus Hungarus. Ant. Augustinus eadem nomina in aliis se Scholiis vidisse dicit, quae in aliis Collectionibus. Gerh. von Mastricht Histor. Eccles. num. 350.

BENEVENTUM oppid. Archiepiscopale Hirpinorum, Diomedis opus, teste Solino [orig: Solinô] c. 8. Notum est Arpos, et Beneventum a Diomede constitutos. Antea maleventum appellabatur, postea vero a Romanis colonia [orig: coloniâ] deducta [orig: deductâ], boni ominis gratia [orig: gratiâ] Beneventum vocari coepit. Plin. l. 3. c. 11. Hirpinorum colonia, nunc Beneventum, auspicatius mutato [orig: mutatô] nomine, quae quondam adpellata maleventum. Nic. Lloydius. Cum Ducatus titulo, in regno Neapolitano. Fuit ex 18. Coloniis, quae Romanis contra Annibalem praesto fuerunt. Destructa urbs est a Totila, reparata a Longobardis, qui ibi unum ex Ducibus suis habuerunt. Saracenis a Ludovico II. Imperatore erepta, A. C. 866. cessaque Adelgiso A. C. 871. Sigon. l. 5. et ab henrico Iuniore Imperatore, loco [orig: locô] Bambergae, Leoni IX. donata est A. C. 1053. Hic [orig: Hîc] Manfredum vicit occiditque Carplus Andegavens. A. C. 1264. Hodieque sub Pontifice. De ea Horatius, l. 1. Serm. Sat. 5. v. 71.

Tendimus huc recta Beneventum, ubi sedulus hospes, etc.

Concilium hic [orig: hîc] A. C. 1087. quo [orig: quô] Antipapa Gilbertus excommnnicatus est. Leo Ostiens, l. 3. c. 71. A. C. 1091. contra eundem. A. C. 1108. 1113. etc. Ceterum Dux Arechis, primus Principis nomenclaturam, in honoratium, seu potius feudalem titulum, in Italia, invexit, teste Leone Ostiensi l. 10. c. 10. cum Antecessores eius Duces fuerint appellati. Ex Principatu dein Beneventano, post annos 90. prodiere [orig: prodiêre] duo alii, Salernitanus et Capuanus, circa A. C. nempe 851. qui uterque tandem ad Tancredi Normanni familiam Siculosque sie Reges devenit; capta [orig: captâ] Capua [orig: Capuâ] a Rogerio Rege, qui Ausulfum primo filium, dein hoc [orig: hôc] mortuo [orig: mortuô] filium alterum Guilielmum Capuanum; Tancredum vero filium Barensem; imo et Simonem fil. nothum Tarentinum, Principes declaravit. Vide hic [orig: hîc] passim, in vocibus inprimis Arechis. Salernum etc.

BENEVOLUS Valentiniano Imperatori a secretis, munere cedere, quam edictum contra orthodoxos obsignare maluit. Ruffin. l. 2. c. 16. Sozom. l. 7. c. 33.

BENEZETUS infans Burgundus, divino [orig: divinô] instinctu Avenionem venisse, iussisseque ut ibi Rhodanus ponte iungeretur, A. C. 1177. dicitur: idemque Lugduni factum, refert Paradinus Hist. Lugd. sed non ab omnibus fidem impetrat. Theoph. Rainaldus, in vitae Benezeti, qui obiit A. C. 1184.

BENGABER praefectus annonae Solomonis in Ramoth Galand. r. Reg. c. 4. v. 11. Latine filius viri, vel robusti.

BENGALA Urbs Asiae, cum regno cognomine in India extra Gangem, sub Impetio M. Mogolis a multis annis. Ad ostia Cosmini fluv. non longe ab ostiis Gangis. Ampla et emporium percelebre, ab Europaeis frequentatum, unde ab ea sinus Gangeticus nunc Golfo de Bengala. Dividitur Regnum in 3. partes, nempe in Prurop, quae cis Gangem; Patan, quae trans; et Bengala, versus


image: s0515b

oram littoralem. Regnum est amplum, cuius urbes praecipuae, Halabassa, Gourum, Chatiganum, Ougela, Patana, Banara et Tanda, Baudrand. Longitudo eius, 60. milliar. latitudo 180. inter regna Golconda et Pegu. Barbosa, Linschot. Iarricus, etc.

BENGUELA regio Africae in regno Angolae in ora Oceani, cum urbe et portu cognomine sub Hollandis, a paucis annis.

BENHADAD vide Benadad, it. Adad.

BEN-HAIL i. e. filius fortitudinis, nomen viri. 2. Paral. c. 17. v. 6.

BEN-HESED praefectus annonae Solomonis in Aruboth. 1. Reg. c. 4. v. 10. Latine filius misericordiae, vel opprobrii.

BEN-HUR praefectus annonae Soloanonis in monte Ephraim. 1. Reg. c. 4. v. 8. i. e. filius libertatis, foramims, aut albedinus.

BENJAMIN [1] fil. Iacobi duodecimus ex Rachel uxore ab ipsa matre Benoni, i. e. filius doloris mei dictus, Gen. c. 35. v. 18. Latine filius dextrae, sive potius silius dierum.

BENJAMIN [2] Eremita senior, valde clarus habebatur, dono [orig: donô] Dei potitus, ut sine medicamine, tactu manus [orig: manûs], aut olei, oratione facta [orig: factâ] sanarer aegrotos. Hunc ferunt in hydropem incidisse, ac tantum eius corpus intumuisse, ut non posset per Cellae suae, in qua habitavit, ianuas efferri. Is igitur, aegrotationis suae tempore, pene 8. mensibus ante mortem in sella latissima sedens, curabat sollenniter aegrotantes, non graviter ferens, quod suae aegritudini non prodesset, sed etiam se videntes consolabatur, ac deprecabatur, ut rogarent Deum pro anima eius, ac de corpore non curarent, quia etiam, cum sanum (inquit) esset, nihil profuit mihi. Hist. Trip. l. 8. c. 1.

BENJAMIN [3] Iudaeus Hispanus, Itiner arium Hebraice descripsit, in quo res memorabiles per totum fere terrarum orbem, quas vel ipse vidit, vel a fide dignis aetatis suae hominibus accepit, breviter ac dilucide descripsit. Vide Neandri Geograph. Nomen eius inintegrum Rabbi Beniamin Fil. Ionae Thudilensis, Architectonices peritus fuit. et obiit A. M. 4933. iuxta Rabbi Dav. Ganz ad h. ann.

BENJAMIN [4] Monachus, Martyr constantissimus, apud Theodoretum Histor. Eccles. l. 5. c. 38. ubi horrendo [orig: horrendô] tormenti genere, arundine scil. cirilibus inserta [orig: insertâ] et saepius retracta [orig: retractâ], item aversae parti ramo [orig: ramô] hirto impacto [orig: impactô], cum excruciatum memorat. A quo personam sumpsisse, qui Iosaphati Historiam cum Barlaamo scripsit, Ioannes sive Sinaita, sive Damascenus, videtur Casp. Barthio Animadversion. ad Stat. Theb. l. 5. v. 596. et seqq.

--- -- --- -- Non ora loco, non pectora restant.
Rapta cutis, tenuia ossa patent nexusque madentes
Sanguinis imbre novi --- --

BENIBESSERA regio Africae in Segelmessa, parte Libyae citerior. versus Atlantem, et confinia regni Telensini, L. Marmolius.

BENIGNUS primus Divionensis Episcopus, Divione martyrium passus, et sepultus. Gregor. Turonensis. Vide et Cornelius, et Georgius.

BENIGOMIA regio Africae in Segelmessa regione Libyae citerior. iuxta Ghirum fluv. Hinc Benegomates populi. vide Marmol.

BENIGUAZEVALUS mons Africae in regno Fezzae, in Provinc. Errisis versus fontes Guargae fluv. In eo sunt aliquot oppida cum pagis. Ibi quoque mons ignivomus. Marmol.

BENINUM Urbs celebris Africae, in Guinea, regni cognominis caput, iuxta Benin fluv. Regnum valde extensum est, praesertim versus oram.

BENJOIN seu BELZOI quibusdam laser est Indicum, seu laser, ex India veniens; Inde enim venire tradit Isidorus: Sed de eo nihil apud Veteres reperitur. Sucus itaque magis est Salmasio, ex arbore odorifera in India nascente, cum silphium seu laser herba sit ferulaceo [orig: ferulaceô] caule, ut infra dicemus. Vide eum ad Solin. p. 362. Eidem Benivinum, a genere bdellii, quod vero [orig: verô] nitore sicco [orig: siccô], multisque constans candidis unguibus, minime amarum est, parum distat, nisi idem omnino sit. Certe Veteres sub hoc genere bdellti Benivinum cognovisse autumat, quaeque de Bactriano bdellio narrat Plinius, in hoc potius quadrare statuit, quam in bdellium aut anime. Quemadmodum et, quod nuce amygdalina [orig: amygdalinâ] bdellium adulterari idem ait. Benivi enim amygdaloides est. Interim de colore myrrhae similius esse, quam bdellium, addens, p. 1151. In Sinensi provinc. Iunnan id aromatis quoque reperiri, refert Auctor Sinae et Europ. c. 34. Iunnan abundat Benioino [orig: Benioinô], seu ture illo [orig: illô] ex arboribus stillante sua vissimo [orig: vissimô]. Vide quoque infra Murra.

BENIS vide Nebis.

BENITH civitas in Ephraim, a Samaritanis exstructa, Hieronym. in Loc. Hebr.

BENITIUS Philippus, vide Philippsu.

BENIUS Paulus, vide Paulus.

BENLAUNI Vindeliciae populi. Ptol. Hodie in hoc tractu est Wailhelm oppidum.

BEN-MERODACH VIII. Babyloniorum Rex, regnavit ann. 24. ante Nabuchodonosorem I. Genebr. Ioseph. Iud. Ant. l. 10. c. 11.

BEN-MUSA Mathematicus Arabs, vixit saeculo [orig: saeculô] 10. Blancanus, Chr. Math. p. 57.

BENNA seu BENA vel BAENA urbs Thraciae, unde sinus Bennicus Stephano. apud quem Benna unus est ex Senatoriis ordinibus Ephesi, cuius senatores Bennii dicebantur.

BENNAVENTA Britanniae urbs, Catienchlanorum. Antonin. quam Lelandus Northeavondune vocari putat, Camdeno potius est Wedon in agro Northamptoniensi.

BENNI nomen viri. Nehem. c. 3. v. 17. Latine filius meus, vel imelligentia, aut aedificatio mea.