CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

BERENICIS tractus Africae Cyrenaicae, qui est circa Berenicem urbem. Lucan. l. 9. v. 523.

--- - --- Nam quicquid pulvere sicco [orig: siccô]
Separat, ardentem tepida [orig: tepidâ] Berenicida Lepti,
Ignorat frondes. --- --- -

BERENTHEACES Arcadiae fluv. qui in Alpheum infunditur: in eiusdem ripa est Berenthe oppid. Pausan. l. 1.

BERFREDUS machina bellica, in obsidione urbium olim adhiberi solita, de qua supra diximus, in voce Belfredus.

BERGA [1] urbs Scandinaviae maritima, sita in sinu flexuoso, vulgo Carmesond, cum arce valida Bergenhusium. Emporium totius Norvegiae celeberrimum olim fuit, societatis Teutonicae, ob commodissimum ac tutissimum portum: Unumque ex quatuor in Europa praecipuis, quae sunt Brugae Flandriae, Londinum Angliae, Nugaridia Moscoviae, et quartum Berga Norvegiae. Metel. Gaudet portu capaci et editis montibus cincto. Ab eo Regio adiacens dicitur Bergensis Praefectura. Paretque Regi Daniae, cum tota Norvegia.

BERGA [2] oppidul. German. et caput Rugensis Insul. in mari Baltico, prope Pomeraniam. Sub Suecis, ab A. C. 1630. In monasterio Bergensi formula Concordiae concinnata, A. C. 1577. Vide Hospinian. l. 26. et 35. in voce Concordia.

BERGAE [1] ad Zomam urbs permunita Belgii, in Brabantia, ad Scaldim fluv. Marchionatus titulo [orig: titulô] clara ab A. C. 1533. vel potius ad Zomam, qui in partem Scaldis prope illabitur. Hinc portus oppidi longus et nonnihil flexuosus. Floruit multum commerciis, sub ditione Marchionum cognominum, quibus origo fuit a Iohanne, filio naturali Iohannis III. Brabantiae Ducis. Ex his Iohannes, cum Montiniaco, ad Philippum II. Hispaniae Regem Legatus ab Ordinibus iit, infelici eventu, A. C. 1566. Postea Antverpiae vicinitate et belli malis attrita est, donec foederi adiceretur Frustra tentata a Parmensi, A. C. 1588. Mauritio donata est, ab Ordinibus, hodie que sub Hollandis. Frustra iterum tentata a Spinola Duce A. C. 1622. 7. leuc. ab Antverpia.

BERGAE [2] S. Gertrudis, Urbs Hollandiae permunita, Principis Arausicani, sub dominio tamen Batavorum, in ora littorali. Huic nomen a S. Gertrude Pipini Landeni filia, quae mortua est A. C. 664.

BERGAE [3] S. Vinoci, urbs Flaudriae, sub Francis. Vide Vinociberga, seu Fanum S. Vinoci.

BERGAMSTELDT prope Centuariam in Anglia, ubi Concilium, A. C. 698. sub Rege Witredo.

BERGE urbs aut vicus Thraciae, ex qua natus est Antiphanes Comicus; unde proverb. *bergai/+zein pro nihil veri dicere. Steph. Incola Bergaeus, Hesych. *bergai=os, o( a)po\ po/lews2 *be/rghs2.

BERGENAE vel BARGENAE vespillones, fossarii. Vide Gothofredum ad l. 4. princ. Cod. de sacra Eccl. Barbarisunerum elatores. Gloss. veter. Barginna, Cuiac. in Nov. 43. Vide supra in Barginna.

BERGERACUM urbs Galliae in Petrocoriensi provinc. ad Duranium fluv. olim munita, adhuc elegans est et dives, 5. leuc. a Petrocorio in meridiem.

BERGIDUM urbs Hispaniae, Ptol. Berdun vulgo dicitur. Aliis est Urbs Ilergetum, ad Cincam fluv. quae nunc Balbastre, in Aragonia. Vide Barbastrum

BERGINTRUM vel BERGNITRUMAntonin. hodie Centron, est coenobium D. Bernardo sacrum, idque in summo vertice Graiarum Alpium, ut prodit Simlerus. Baudrando est oppid. Centronum, nunc S. Maurice castrum ad isaram, in Sabaudia, versus montem minorem S. Bernhardi.

BERGION et ALBION fratres, Gigantes, et filii Neptuni, qui cum Hereculi Rhodani ostia traicere paranti, vi obsisterent, a Iove imbre lapideo [orig: lapideô] sunt interempti. Mela l. 2. c. 5.

BERGIUM [2] Saxonica vox, urbem, oppidum, burgum notans. Proprie autem Berg mons est, unde montem Apeuninum, quo [orig: quô] Sibyllae antrum fuisse perhibent, Germani Venus-berg appellant. At etiam Civitas, et habitatio: forte quod primi mortalium in montibus habitabant, iuxta illud Orphei in Argonaut.

*ou(= *su(mhs2 o)/ros2 e)sti\ polu/s2 t' eu)qalh\s2 leimw/n,
Mons Symus hic [orig: hîc] urbs est, viridanti gramine pratum.

Vel quod habitacula et castra condituri, in egesto monte, seu loco aggere munito aedificabant. Hinc veter. Francorum Mallobergium, etc. Vide Spelmann. Glossar. Archaeol.

BERGOMUM oppid. episcopale Italiae Transpadanae. Plin. l. 3. c. 17. ex Cluverii recensione. Orobiorum stirpis esse Comum, atque Bergomum, et licini forum, et aliquot circa populos, auctor est Cato, sed originem gentis ignorare se faretur, quam docet Corn. Alexander ortam e Graeca interpretatione nominis, vitam in Montibus degentium, in hoc situ interiit oppidum Orobiorum Berra, unde Bergomates Cato dixit ortos, etiam nomine prodente, esse altius quam fortunatius sitos. Haec ille. Scilicet Bergomatium etiam nomen prodebat cos alte, i. e. in monte esse sitos. Berg quippe etiamnum Germanis est mons. Home vero Anglis

domicilium. Vide Cluverium Ital. Ant. l. 1. c. 25. et Germ. Ant. l. 1. c. 7. In agro cognomine cum Castro, sub Venetis ab A. C. 1508. inter Brembum et Serium fluv. Baudrand. Caput est territorii cognominis seque sponte Venetis subiecit, A. C. 1408. Morerius ex Leandr. descr. Ital. Scenam Literariam Scriptorum Bergamot. in lucem edidit Donatus Calvus.

BERGULA Thraciae urbs. Ptol. *bergou/lion Cedreno, qurillud quoque Arcabiopolin nominatum tradit. Bergas hodie Mercator. In Copialica regione Thraciae, prope montem Rhodope, inter fluvios melam et Arzum.

BERGUSIA Ilergetum urbs in Hispania Tarraconensi in Pyrenaeis. Pertus hodie dicitur Varrerio, et Beuthero, ad Sicorim fluv. ubi nunc Balaguier, urbs Cataloniae, 5. leve. supra Ilerdam. Vide Ballegarium. Livius l. 21. c. 19. 23. et Stephanus Bargusios populos habent. Est et oppid. in Gallia Narbonensi. Anton. in Itin. Burgoin. 5. leuc. a Vienna in Ortum.

BERIA fil. Aser. Gen. c. 46. v. 17. qui 1 Paral. c. 7. v. 31. Baria dicitur. Filius item Ephraim. 1 Paral. c. 7. v. 23. Latine in malo, sive in clamore, aut in ululatione, vel in pastu.

BERILUS Bostrenae urbis Arabiae praesul, cum plura recte pro religione scripsisset, ad extremum omnia corrupit, peregrina quaedam adducens, et Christi divinitatem nebans, A. C. 240. Quare praesules non pauci vonvenere [orig: vonvenêre] disceptationis gratia [orig: gratiâ]; inter quos Origenes ita errotem eius confutavit, ut redire eum ad sanitatem compulerit. Euseb. l. 6. c. 28. et c. 36. 37. Vide et Beryllus.

BERIM regio in tribu Nephtalim, cuius in libris Regum in Hebraeo textu fit mentio, 2 Reg. c. 20.

BERINSONA oppid. Insubriae ad Ticinum fluv. Belinzona hodie dicitur. Vide Belitio.

BERJOLIUM oppidul. Franciae, in Provincia. Vix. 3. leuc. a Brinolio in Septentrionem, et 5. a Reiis in Austrum.

BERIS sive potius BARIS Armeniae Mons, in cuius vertice quidam falso arbitrati sunt veteres, multos tempore diluvii servatos, ibique nae Arcam applicuisse. Item Cappadociae fluv. Arrian. in Periplo.

BERLANDUS Petrus pauperrimis natus parentibus Archiepiscopus Burdegalensis evasit. Continuavit Chronologiam, Pragmaticam lanctionem recipere noluti, Universitatis Burdegalensis auctor. A. C. 1441. Obiit A. C. 1453. Sammarth. Franc. Christ. tom. 1. p. 22.

BERLINGERIUS Marsilius, Nicolai fil. Poeta idem ac Geographus; A. C. 1480. ut arguunt sex libri, quos de Geographia Ptolemaei fecit, carmine Italico [orig: Italicô], ad Fredericum Urbinatium Ducem, cum plurimis aeneis tabulis.

BERLINUM seu BEROLINUM urbs permunita Germaniae in media marchia Brandeburgica ac Sprevum fluv. Electoris sedes. Urbs duples est, cuius pars una proprie Berlinum, altera, quae cis Sprevum, Colinia dicitur. 10. lecu. a Witteberga in Boream. Nic. Lloydius. Accessit hactenus, Dorotheopolis, German. Dorotheen Stadt. sub Friderico Wilhelmo Electore a nomine uxoris posterioris et hodie Fridericopolis, seu Friderichstatt, sub hodierno Electore Friderico III.

BERMUDA in tabulis dicitur, quae alias Barbados, insula America: syrtibus ac procellis famosa, quam Angli hoc [orig: hôc] tempore coloniis frequentant. Vide Meriani tom. 13. Americ. sect. 3. de Bermuda seu Summeri insula.

BERNA vulgo BERN, Helveticarum urbium potentissima, in Pago Aventicensi, in longum porrecta, ad Arolam, quae eam fere cotam concludit: eleganti et pervenusta [orig: pervenustâ] aedium omnium et viarum similitudine, nulli urbium quam sibi similis. Inter Solodurum, et Friburgum sita, a Berchtoldo IV. Zeringiae Duce inchoata, a filio vero eius Verchtoldo V. consummata est, et ab augurio primi occurrentis Urbi nomen accepit, A. C. 1191. Myconio proin Arctopolus dicta. Hic ultimus Zeringiae Ducum offensus nobilitati, cuius fraudibus filios suos amisit, urbem a se conditam Imperio Romano attribuit, libertateque donavit: Ius civitatis nactam ab henrico VI. et Philippo II. Imperatorib. Ratum id habuit Fridericus II. et ab obitu Zeringii, A. C. 1218. nomine Imperii urbi praefectum dedit: a cuius iure, ob fortem et fidelem operam navatam, paulo post exempta, maioribusque immunitatibus donata est. Kyburgium Comitem primum infestum sensit, cui ut pares essent Bernenses, sese inclientelam Sabaudiae Comitis dederunt, cuius suasu ampliata urbs est, A. C. 1228. quae, bellointer [orig: bellôinter] Burgundos et Sabaudos exorto [orig: exortô], ob rem pro his strenue gestam, praemium fortitudinis libertatem recuperavit: in foedus amicitiam que perpetuam a Comite suscepta. Bello implicita contra Gothofridum Habspurgicum, A. C. 1241. non ex voto rem gessit. Cum Friburgio foedus pepigit A. C. 1243. similiter cum Valesianis, in 10. annos, A. C. 1251. A Rodolpho Habspurgico, Imperatore, obsessa A. C. 1287. hostem etiam filium Albertum Imperatorem experta est, cum quo prope urbem conflixit, non sine suorum strage, A. C. 1297. Felicior contra Comitem Sabaudum, qui mulcorum Principum opibus adiutus, hostili animo [orig: animô] Bernenses aggressus est, anno [orig: annô] eodem [orig: eôdem], hunc enim illi auxilio [orig: auxiliô] Comitum Kyburgiorum et Arbergii, civitatisque Salodorensis nixi, ingenti praelio [orig: praeliô], in colle, qui a tonitru nomen habet, vicerunt, Duce Ulrico [orig: Ulricô] Erlachio [orig: Erlachiô]. Hinc fines ampliati, et Lupensi praelio [orig: praeliô], Uriis, Suitiis et Underwaldiis adiuvantibus, Duce Rodolpho [orig: Rodolphô] Erlachio [orig: Erlachiô], hostes gravissima [orig: gravissimâ] clade affecti sunt, A. C. 1339. Exin contra Friburgios, qui Austrio se in clientelam dederant, et vicinam nobilitatem, non minori successu, pugnatum, ad Schonenbergium, eodem [orig: eôdem] anno [orig: annô], ipsaque oppidi suburbia incensa sunt: pacem Agnete Ungarica [orig: Ungaricâ] conciliante; ut alia taccam. Rursus auctior urbs reddita, A. C. 1346. cum Friburgensibus novo [orig: novô] foedere coiit. Litem dein illi cum Argentinensibus ortam, arbitri sopivere [orig: sopivêre]. Cum autem nobilitatem, utpote in Austriorum clientela,

semper experta esset in festam, cum tribus Pagis, Uria, Suita et Underwaldio, perpetuo [orig: perpetuô] foedere coniunta est, A. C. 1353. cui postquam et reliqui accesserunt, secundum inter Cantones locum obtinuit. Post plurima sequentibus temporibus egregie esta, A. C. 1536. Argoviam, Sigismundi Imperatoris iussu, tempore Concilii Constantiensis, occupavit, pignorique accepit, A. C. 1415. Vide Argo via. Ducem quoque Sabaudiae, ditionibus suis, i Aventicensi pago et regione Vaudi, Genevam usque Bernenses exuerunt, eo quod Urbem hanc sibi confoederatam Dux infestasset [orig: infestâsset], etc. Tragoediae 4. Dominicanorum, quibus cum Franciscanis, de conceptione B. Virginis vetus contentio fuit memoratu dignae, A. C. 1507. ut et Urbis prolixior Historia, videatur apud Stumpf. Chron. Disputatione de variis articulis Christianae fidei, habita [orig: habitâ] A. C. 1528. cum Monachi male causam tuerentur, communione Latina [orig: Latinâ] deserta [orig: desertâ], Euangelium amplexa est Urbs, habuitque inter primos Reformatores Hallerum Theologum insignem. Abrah. Scultetus in Annalibus: Militiam simul mercenariam abrogavit, etc. Insignia Urbis ursus niger, in viridi cespite et campo albo, primitus fuere [orig: fuêre], quae postea cur et quomodo immutata, apud praefatum Stumpfium legere est. Vide et Simlerum de Republ. Helv. etc. Hic [orig: Hîc] etiam Valentinus Gentilis ob blasphemias capite plexus est: quam Historiam Ben. Aretius literis consignavit. Caput est Pagi cognominis, de quo infra. Glareanus de hac urbe, In Panegyr. Helv.

Accede o [orig: ô] memoranda meis Ursina propago
Carminibus, gens Andino [orig: Andinô] hene digna cothurno [orig: cothurnô],
Maeoniaquc lyra [orig: lyrâ], et Phoebi laudanda Camenis.
Urbs actis prudens, urbs tot regnata per annos,
Tot populis, tot castellis, tot et arcibus altis:
Uni qui nobis pugnando restituunt rem,
Hanc Arola undosus, Rhodanoque [orig: Rhodanôque] fugacior amis
In circum lambit, scopuloque immurmurat unda.
Aspice Daedalios circos, Rhodiasque columnas,
Et Labyrinthaeum rutilis vicinius astris,
Templum horrendum, ingens: non illud Mausolaeum,
Sed neqe pyramides, Memphitica marmora, vincent.

BERNABON Vice Comes Mediolanensis in suos, in vicinos saevus, Ecclesiasticorum contemptor: Proin, a Carolo IV. ac Urbano V. damnatus, et victus est A. C. 1363. Ob paros aliquot, qui agros vastaverant, interemptos, ad centum homines crudeliter occidit, eorum, qui fuga [orig: fugâ] sibi consuluerunt, domos combussit, etc. 5000. canum subditorum impensis, aluisse dicitur. Tandem a nepote suo Io. Galeacio, in carcerem coniectus, ibi obiit. A. C. 1385. aetat. 66. Corius Hist. Mediol. part. 3. Antonin. tit. 22. c. 2. §. 16. et seqq.

BERNABURGUM Urbecul. Germaniae cum castro in Principatu Anhaltino, ad Salam fluv. ubi Vipperam recipit, 4. leuc. Germanic. a Magdeburgo in Meridiem, 4. a Dessavia in Occidentem. vide Bernburgum.

BERNACLAE vulgo BERNACLES incolis, Belgis Rotgansen, singulare est anatum seu anserum genus, in Scotia, quod ex conchis, arboribus et similibus nasci communiter perhibetur. Et certum est, conchas huiusmodi reperiri, quibus contentum animalculum figuram anatis satis accurate referat; Imo non in Scoticis tantum, sed et Angliae littoribus, ad Mare Hibernicum, in portu Milfordshaven ac alibi, tanta saepe huius generis animalium seu concharum copia navibus adhaerere deprehenditur, ut earum cursum haud leviter impediant. Nec minus hodie extra dubium ponitur, aves hasce in insulis Borealissimis ova parere et excludere; quod primo observatum Argonautis Belgicis, cum initio [orig: initiô] saeculi huius navigationes Boreales nova [orig: novâ] via [orig: viâ] in Indiam Orientalem detegenda [orig: detegendâ] susciperent. Vide Clus. de Reb. Exot. App. 8. p. 368. Kircherium M. S. l. 12. sect. 12. et Gerhardum de Veer Itinerar. Unde autem prima his anseribus origo, anceps quaestio est. Vult Kircherus, ova, quae in glacie passim reperiantur, ea rupta simul frangi, et fluctibus maris involuta, ad obvias Insulas, qua fert maris impetus, appellere, sicque fieri, ut ubicumque ovorum spermaticus humor convenientem matricem invenerit, in rimosis corticibus camporum foliorumque cavitatibus, conchis aut similibus, ibi ex dispositione aeris interni externique fota ex perfectae voluctis semine perfectam volucrem sensim formari. Sed an semen perfecti animalis extra arvum genitale suum tamdiu integrum et prolificum conservari possit, ambigitur merito, nec experientia [orig: experientiâ] hactenus comprobatum est. Et insecta quidem, praeter ordinarium generandi modum, ex putri etiam materia fiunt, sed numquam tamen, sine latenti aliquo sui generis semine, et imperfectiorem eorum conditionem esse, quam reliquorum animalium, omnes probe agnoscunt. Nec dein similitudo animalculi argumentum praebet, sed ludenti Naturae transcribenda est. Sic enim et Satyriorum aliqua perfectas imagunculas apum, murium, homunculorum referunt, nemine interea in verorum animalium classes eas recensente. Nec Boramez, Tartarorum plata ideo agnus est, quia aliqua inter eam verosque agnos convenientia intercedit. Vide Auctorem Anonymum Hist. Orbis Terr. Geograph. et Civ. c. 5. ubi de Insulis.

BERNACUM vulgo BERNAY, oppidum Galliae, in Lexoviorum finibus, Abbatia [orig: Abbatiâ] sua [orig: suâ] nobile, ad Carentonam fluv. Vide Hadr. Vales. in voce R isela fluv.

BERNARDI Urbs Urbecul. Germaniae in Silesia et Ducatu Olsnensi, ad Veidam amnem. Bernstad vulgo. 3. leuc. ab Uratissavia in Ortum versus Poloniam.

S. BERNARDI Congregatio a Mattino Verga fundata, Cistertiensium regula [orig: regulâ] veteri renovata [orig: renovatâ], in Hispania. A. C. 1425. Albert. Miraeus, l. 5. c. 4.

BERNARDINI ordo Religiosorum in Ecclesia Romana fundatus a Roberto Abbate Molismensi. Regulam sequuntur Benedicti, sed quod a Sanct. Bernardo reformati sunt, inde nomen accepere [orig: accepêre]. Togam gestant puram, cum scapulari nigro, et cum sacra obeunt,

induri sunt tunica [orig: tunicâ] (Coule iis Gallice dicta [orig: dictâ] ) alba [orig: albâ], ampla [orig: amplâ] et larga [orig: largâ], tumideque manicata [orig: manicatâ], cum caputio eiusdem coloris. Vide Odoardum Fialettum.

BERNARDINUS [2] de Bessa Franciscan. Bonaventurae socius. Scripsit epitomen Legendorum sui ordinis et Chron. Generalium.

BERNARDINUS [3] Corus, Mediolanensis, auctor vitae Imperatorum, Chronicorum Mediolanens. etc. Vide Gesnerum, in Biblioth. Voss. l. 3. Hist. Lat. p. 617.

BERNARDINUS [4] Ochinus, Senensis, Capucinorum Generalis exuit monachalem habitum, ut uxorem ducere psset. Polygamiam scripto [orig: scriptô] defendit; Obiit miserrime, in Anglia, omnibus exosus, A. C. 1547.

BERNARDINUS [7] Senensis, Franciscanus obiit A. C. 1444. sexennio [orig: sexenniô] post, a Nicolao V. sanctis insertus. Scripsit plurima, 5. tomis, edita Paris. A. C. 1636.

BERNARDUS [1] fil. Pepini, nepos Caroli M. Rex Italiae factus, A. C. 813. quo Carolus iam miserat filium alterius Bernardi, avunculi sui, sub cura Valae seu Galonis. Ludovicum Pium throno [orig: thronô] deturbaturus, tamquam maioris natu filius, ab Imperatore victus, captus, et excaecatus, triduo [orig: triduô] post Aquis Sextiis obiit, A. C. 818. relicto [orig: relictô] filio [orig: filiô] Pipino [orig: Pipinô], patre alterius Bernardi, Pipini et Heriberti. Hist. Gall. in Ludov. Pio.

BERNARDUS [2] Dux Saxoniae, fil. Iohannis, Vinariensis lineae auctoris, ex Dorothea Maria Anhaltina, fortissimi Ducis bello [orig: bellô] Germano [orig: Germanô] -Suecico [orig: Suecicô] famam et Magni nomen obtinuit: Francofurti, nomine coronae Suecicae, Dux Franconiae creatus. Post multas res praeclarissime gestas, Brisacum expugnavit A. C. 1638. sicque

InVICto, fortls CeCIDIT BrIseeIs aChILLI,
IUngItUr et tanto [orig: tantô] Digna pUeLLa VIro.

Obiit A. C. 1639. Neoburgis. Nassovio [orig: Nassoviô], Erlachio [orig: Erlachiô], Rosa [orig: Rosâ] et Ehemio [orig: Ehemiô] exercitus curam habere iussis. Eius corpus aliquandiu cum asservatum esset, demum magnificis exsequiis a fratribus avito monumento est illatum: E quibus Wilhelmus Vinariensem lineam continuavit, Ernestus vero Gothanae conditor fuit. Vide quoque Bernardus Vinariensis D. Idem nomen uni ex Wilhelmi praefati filiis, cui Iena obtigit: ut et uni ex Ernesti itidem praedicti, fuit.

BERNARDUS [3] Dux Brunsvicensis, filius Magni cognomine Iunioris seu Tarquati, fratre maiore natu Friderico [orig: Fridericô], qui in locum Wenceslai Imperatoris depositi ad Imperiale fastigium electus fuerat, exstincto [orig: exstinctô], cum altero fratre Henrico, pari potestate rexit ditiones, et ultimo [orig: ultimô] Comite Homburgico [orig: Homburgicô] Henrico [orig: Henricô] A. C. 1409. defuncto [orig: defunctô] Comitatum suis adiecit: Auctor rami Lunaeburgici. Eo [orig: Eô] geniti Otto cognomine Magnus, vel Claudus et Fridericus cognomine Religiosus, pater inter alios Bernardi, Administratoris Hildeshemii.

BERNARDUS [4] Marchio Badensis, filius minor natu Rudolfi cognomine Magni, cum Ludovico Palatino bellum habuit. Pater Bernardi, qui Principatum Canonicatu Basileae commutavit, et Iacobi, in cuius elogiis recensendis Aeneas Sylvius totus est. Hoc [orig: Hôc] genitus est, praeter alios, Bernardus, cui Etlingae habitanti desponsata Magdalena filia Caroli VII. Fraucorum Regis, sed vitam is Monasticam amplexus, illam omisit: post mortem ob id a Sixto IV. Pontifice Romano A. C. 1480. Sanctorum catalogo illatus. Obiit autem A. C. 1459. Frater Iohannis Archiepiscopi Trevirensis, Georgii Episcopi Metensis, Marci Canonici Argentinensis, et, qui ante reliquos dicendus erat, Caroli, cui Bernardus administrationem tradidit.

BERNARDUS [5] ex filio Christophoro nepos Caroli praedicti, nactus Badensem Marchionatum Badensem ramum condidit; sicuti eius filius minor natu Ernestus Durlacensem orsus est. Primus in suas ditiones introduxit religionem Euangelicam, ac nomine Hispanico [orig: Hispanicô] Lucemburgensem Ducatum gubernavit. Sexagenarius duxit Franciscam Lucenburgicam Brienniam A. C. 1535. et post biennium moriens reliquit Philibertum successorem, et Christophorum, cui Rodemachera habitanda obtigit. E cuius filio Edoardo Fortunato, natus est Wilhelmus, pater inter alios Bernardi et Caroli Bernardi, quorum ille Romae obiit A. C. 1649.

BERNARDUS [6] filius minor natu Alberri Ursi seu Pulchri, celeberrimi Principis, ex familia Ascania, Saxonicae stirpis conditor, sicut frater eius Otto I. Brandeburgicum ramum inchoavit. De Friderico I. Barbarossa Imperatore bene meritus, ab eo A. C. 1180. in Comitiis Herbipolitanis Ducatum Saxoniae, exauctorato [orig: exauctoratô] Henrico [orig: Henricô] Leone obtinuit; tutaceum sertum insignibus intulit; Wittebergae, quam provinciam Conradi III. Imperatoris dono [orig: donô] nactus fuerat, sede fixa [orig: fixâ]. Idem Erdenoburgo [orig: Erdenoburgô] destructo [orig: destructô] Lawenburgum condidit, et cum Henricus Vi. hereditarium efficere imperium laboraret, se strenue opposuit. Decessit A. C. 1212. Iustitiae inprimis laude insignis. Eo [orig: Eô] nati, ex Iutha Danica et Sophia Thuringica, Albertus Saxonici et Henricus Anhaltini rami, fuere [orig: fuêre] conditores.

BERNARDUS [7] filius Erici IV. ex posteris Alberti praefati, Dux Lawenburgicus, fratri Erico V. sine prole A. C. 1435. demortuo, successit. Ob aliquas lites cum Friderico I. Electore Brandeburgico, vastavit Priginciam, sed ipse vicissim a Friderico Erdenoburgum suum, de quo supra, destrui vidit, et mortuus A. C. 1463. ditiones suas ac praetensiones reliquit filio Iohanni.

BERNARDUS [8] I. fil. minor natu Henrici, Anhaltini rami conditoris, de quo rerro, Bernburgiam lineam orsus est, Sigfrido [orig: Sigfridô] fratre Servestanae auctore. Eo [orig: Eô] natus,

BERNARDUS [9] II. patruo Ottoni Ascanio successit: sed Albertus frater Episcopus Halberstadius ab eo dissidens, Ascaniam capitulo Halberstadio, ope viduae Ottonis Ehsabethae, quae

eam dotalitio [orig: dotalitiô] nomine adhuc possidebat, adseruit. Ei successit,

BERNARDUS [10] III. filius, qui, quod ab iisdem Halberstadiensibus ditione illa [orig: illâ] vi deiectus esset, Spoliati cognomen adeptus est. Eum excepit filius

BERNARDUS [11] IV. frater Henrici, (patris Bernardi V.) et Ottonis: quo [orig: quô] geniti

BERNARDUS [12] VI. et Otto linam clausere [orig: clausêre], ac saeculo [orig: saeculô] decimo [orig: decimô] quinto [orig: quintô] successorem habuere [orig: habuêre] in Bernburgica ditione Georgium agnatum: cuius filius Ernestus pater inter alios fuit Iohannis, cuius fil. natu minimus Bernardus cum Clara Brunsvicensi in sterili vixit coniugio: frater Ioachimi Ernesti, qui unus totius Principatus fuit possessor. Hoc [orig: Hôc], inter alios, genitus Bernardus, antea Henrici IV, Galliae Regis auspicia cum laude secutus, inde A. C. 1596. omnibus fortissimi Ducis muniis expletis, ad Agriam, a Turcis caesus est.

BERNARDUS [13] cognomine Agilis, vel Celer, vel Saltator, filius Bolessai cognomine Calvi vel Saevi, Ducis Lignicii, frater Henrici, qui lineam Ligniciam continuavit, et Bolessai, qui Suidnicensem orsus est, obiit improlis, sub finem saeculi 13. Bolessao [orig: Bolessaô] vero natus Bernardus, strenue se Bohemis opposuit, et cum reliqui A. C. 1327. Bohemis iurassent [orig: iurâssent], ipse solus e familia Polonis adhaesit. Ei morienti A. C. 1347. successere [orig: successêre] ex Vladissai Loctici Poloniae Regis sorore nati Bolessaus seu Bolco et Henricus. Frater vero Bernardi huius Bolessaus Monsterbergicae lineae fuit auctor. Idem nomen quoque fuit Ducis Falcoburgii, rami Oppoliensis, Bolessao [orig: Bolessaô] IV. nati et sine mascula prole exstincti, A. C. 1455. Ut et filii Elimari I. Comitis Oldenburgici, qui Henrici Leonis miles fuit, etc. Vide Philippum Iacobum Spenerum Sylloge Genealogico Historica [orig: Historicâ].

BERNARDUS [14] patrarcha Antiochenus, per 36. ann. Ei cum Hierosolymitano, ob limites, lis. Baron. A. C. 1099. 1136.

S. BERNARDUS Burgundus, in loco Fontaines dicto, prope Divionem natus, A. C 1091. circa 22. aetatis suae annum, sub Abbate Stephano, qui tertius fuit in Coenobio Cistertiensi paulo ante instituto, una cum 30. sociis monasticam vitam egit. Deinde vero Claraevallensi Coenobio, tunc primum Roberti viri illustris impensa [orig: impensâ] constructo, annos 36. praefuit. Eius opera [orig: operâ], cuius tum voces Oracula erant, Innocentius II. Pontifex agnitus est, et Victor Antipapa sponte renuntiavit. Abaillardum convicit, Monacho Rodolpho, omnes Iudaeos occidendos esse clamanti, se opposuit, Crucem in Turcas sumi iussit; sub Ludov. Iuniore lites Principum composuit, Templariis regulas praescripsit, etc. Obiit A. C. 1153. Edidit commentarios in Cantica, Considerationem divinae contemplationis ad Eugenium Pontificem, varias insuper epistolas. Sermones etiam in diebus sollennibus habitos. Volaterran. Quae opera omnia 6. tomis comprehensa, cum eius vita, edidit Merlonus Horstius, Parochus Coloniensis. Nullos habuit praeceptores praeter quercus et fagos. Hinc proverb. Neque enim Bernardus vidit omnia. Nec mirum, cum incidit in fatalia illa tempora, quibus literis omnibus fere bonis spissa nox incubuit. Vir dignissimus meliori aevo [orig: aevô], qui vel in tantis tenebris veritatis lucem salutarem aspexit, vicesque suas saepe deploravit, uti loquitur Mortonus in Causa Regia, c. 3. sect. 7. Librum eius de Gratia et libero Arbitrio plurimum laudat Vossius; Qui praeconio [orig: praeconiô] nostro [orig: nostrô] non indiget, cum in deliciis esse omnibus soleat, qui Catholicam sententiam sequuntur. Ita ille Hist. Pelag. l. 1. c. 21. Certe eo scelerum redactum esse regnum Pontificium agnovit, ut nil nisi Antichristus prae foribus exspectari queat. Vide Sigon. l. 11. ad A. C. 45. 46. 47. Eius tempore Hildegardis monialis praedixit, futuram magnam religionis mutationem. Petrus Bruis 20. annis Tholosae puriorem rleigionem docuit, ob id etiam exustus. Thuc. in Catal. test. vet. et Henricus Monachus, Missas pro mortuis, Sanctorum Invecationem, caelibatum, peregrinationes Chrismatis et oeli consecrationes, superflua festa, Transubstantiationem, etc. acerrime oppugnavit; ut Galliam fere totam doctrina [orig: doctrinâ] sua [orig: suâ] impleret, et Basilicae sine plebibus, plebes sine sacerdotibus essent: sub patrocinio inprimis Hildefonsi S. Aegidii Comitis et Tholosae: sed in hos plebs excitata a Monachis, qualis et ipse Bernardus, tam crudeliter saeviit, ut id huic vehementer displiceret, dicenti, approbamus Zelum, sed factum non suademus, quia fides suadenda est, non imponenda. Morn. in myst. p. 683. Bern. l. 3. c. 5. Ep. 240. 241. Serm. 66 in Cantic. et 80. Coeterum de illo vide Trithem. et Bellarm. de Script. Eccl. Sammarthan. Gall. Christ. tom. 1. p. 253. etc. Huius lectioni Carolus V. in secessu suo praecipue deditus, eius maxime de dpulici hereditate Christi discursu, in agone mortis se solatus est. Thuan. l. 4. Bernardum, vero Monachi Cluniacenses dictum volunt, quasi bonum nardum; alii quasi Hard child. Germani ab urso dici volunt, qui illis Bern dicitur, u respondeat tw=| Arthur. Aliis dici videtur, quasi filialis indoles: Sic Bernher, Lord of many children. Camdenus, Nic. Lloydius. Addo, quod ex Castilione, nobili genere, ortum dicat, Possevin. Doctoris melliflui elogio [orig: elogiô] insignitus est. Eo [orig: Eô] quis gravius scripsit, cuius ego Meditationes rivum Paradisi, Ambrosiam animarum, Pabulum Angelicum, Medullam pietatis vocare soleo, Heinsius. Vir et Christiane dectus, et sancte facundus, et pie festivus, Erasmo. Pater patriae salutatus est a Populo Romano quod litem inter Antipapas composuisset, Sigonius.

BERNARDUS [15] A. C. 1210. Congregationem pauperum Catholicorum instituit, oppositam Valdensibus, qui pauperes de Lugduno dicti.

BERNARDUS [16] Comes Iuditae Imperatricis fautor Immixtus turbis filiorum Ludovici Pii. Mezeray, in Ludov.

BERNARDUS [17] Bottonus, Parmensis, floruit circa A. C. 1240. Bononiae, ubi etiam Canonicus creatus est, diu Decretales professus, postea Sacri Palatii Quaestor est declaratus: Academiae tandem Bononiensi praefectus, Germanorum Cancellarius dictus est. Epitaphium eius in maiore Templo Bononiae sic habet:

BERNARDUS BOTTONUS CANCELLARIUS STUDII BONONIENSIS, QUI SCRIPSIT APPARATUM AD DECRETA, IACET HIC. Vide infra in Bottonus.

BERNARDUS [19] Cardinalis, a Clemente VI. in Hispaniam missus, A. C. 1343. Alius, A. C. 1345.

BERNARDUS [20] Circa, Papiensis, primus Collector Decretalium, post Gratianum. Vide infra Circa.

BERNARDUS [21] Comensis, auctor Lucernae Inquisitorum, quae cum Adnotationibus Fr. Pegnae Romae, prodiit A. C. 1584. Item libri de Strigibus, quem idem Notis illustravit.

BERNARDUS [22] Compostellanus, auctor tertiae compilationis Decretalium, vide Gerhard. von Mastricht Histor. Eccles. Iuris num. 348. 349. Item de priscis Hispaniae Regibus scirpsit.

BERNARDUS [24] Girardus, Historiographus Galliae, sub Carolo IX. Accuratiore methodo [orig: methodô] res Gallicas describere aggressus, quam antecessores fecerant, non tulir omnium eruditorum punctum. Plagii certe et fidei non optimae accusatur, a Morerio, in addit. Idem edidit librum, De l'Etat et succes des affaires de France. Obiit A. C. 1610.

BERNARDUS [26] Guidonis, Limosinus, Chronicon Paparum, Imperatorum, et Regum Galliae edidit, etc. A. C. 1330. Voss. de Hist. Latin. l. 2. c. 62.

BERNARDUS [30] Noricus et Rucellarius Historici, ille Borboniae, hic Florentiae, Leand. Descr. Ital.

BERNARDUS [31] Seissetus, Bonifacii mancipium, Episcopus Apamiensis, a Phlippo pulchro, ob linguae impudentiam, in vincula ciniectus.

BERNARDUS [33] Vinariensis Dux rebus in bello Germanico praeclare gestis, celeberrimus. Qui cum victricia Hornio et Bannero iunctus diu circumtulisset arma, post Gustavi Adolphi mortem confoederati exercitus Dux, insigni clade ad Nordlingam, A. C. 1636. a Ferdinando, Ferdin. II. filio victus, non tame fractus est. Copiis enim novis Gallico [orig: Gallicô] aere comparatis, iam rchistrategus Gallo-Suecicus, in Alsatia et Lotharingia, fortis et felix, unico [orig: unicô] anno [orig: annô] hostibus ter acie victis, Rhinfeldiaque [orig: Rhinfeldiâque] expugnata [orig: expugnatâ], et gloriae cumulo [orig: cumulô], Brisaco [orig: Brisacô], A. C. 1638. Obiit anno [orig: annô] post, fato [orig: fatô] an veneno [orig: venenô]? nam et hoc traditur, Neoburgi ad Rhenum.

BERNAVA oppid. Hispaniae Tarraconens. non procul a Caesarea Augusta, vulgo Benavar.

BERNBURGUM oppid. in Anhaltino Principatu: sub Principe ex illustrissima hac Familia: quae primo in Servestanam et Bernburgensem lineas divisa est, ab Henrici Senioris, quem Fridericus II. Imperator Principem Anhaltinum creavit, filiis Sigfrido et Bernardo. Huic Bernardo successit Bernardus II. fil. pater Bernardi III. qui Ascania [orig: Ascaniâ] ab Halberstadiensibus eiectus, Spoliati nomen habuit. Hoc [orig: Hôc] praeter alios natus Otto est, qui Bernardum V. et Ottonem genuit, sine prole exstinctos: Successit saeculo [orig: saeculô] 15. in Bernburgica ditione Georgius agnatus. Rursus dein Ioachimi Ernesti, qui solus, post plura saecula, totius Principatus successor fuerat, filius Christianus, Bernburgicum ramum cepit: laude militari inclitus. Hic A. C. 1591. in Galliam auxiliarem exercitum adduxit. Inde 1592. in Argentinensi bello operam suam Brandeburgicis navavit. Vide Thuan. l. 101. 104. 133. Ex eo in Unione ipse unus e praecipuis et arcanorum omnium particeps, atque Vicarius generalis fuit: illiusque auspiciis A. C. 1610. Iuliacum cum Mauritio Nasslovio cepit. Obiit A. C. 1630. relictis Christiano [orig: Christianô] Iuniore (qui mortuus A. C. 1656. filiis ex Elenora Holsata Victori Amedeo et Carolo Ursino usccessionem transmisit.) atque Friderico [orig: Fridericô], Hazkerodae domino [orig: dominô]. Cui ex priori coniuge Iohanna Elisabetha Nassovia Wilhelmus natus est. Vide Spenerum Syllog. General. Hist. et supra in voce Berneburgum. Urbem Albertus II. Ascanius, qui etiam Ascaniam arcem ab Radbodo exstructam, a Pipino dirutam, restauravit, condidisse dicitur. Pfannerus de praecip. Germaniae Principum gentibus c. 10.

BERNE Gallorum antiqua [orig: antiquâ] lingua [orig: linguâ], sagum est, observante Cuiacio [orig: Cuiaciô] Tract. 8. ad African. unde vox Berner Gallis usurpatur, pro ea lascivia, qua [orig: quâ] delectatum Othonem marat Suetonius c. 2. qua [orig: quâ] scil. distento sago impositus in sublime iactatur: cuius etiam meminit Martial. l. 1. Epigr. 4. v. 8.

Ut et Ulpianus tit. 1. collat. Leg. Mosaicae, ubi Pithoeus primus advertit, hoc ludi genus sagationem appellari et palmo\n reddi in Glossar. Latino-Graec. quo [orig: quô] proinde loco [orig: locô] salissationem, legi debere, frustra contendit Iosias Mercerus ad Aristaenetum. Casaubon. vero ad Sueton. vocem berner, a Graece ba/rnesqai accersit; ita enim Dores pro pa/llein dixisse, ex Hesychio docet. Vide Car. du Fresne Glossar. et infra, voce Sagum.

BERNEGGERUS Matthias, Halis Austrius, Scholae Durlacensis primo, exin Argentinensis, Rectoratu defunctus, Historiarum in eadem Academia Professor creatus est, A. C. 1613. Obiit A. C. 1640. aetat. 58. Auctor Titi Imp. vitae, cum Animadversionibus et Notis, Tubaepacis, Quaestionum in Taciti Germaniam et Agricolam, aliorumque complurium scriptorum Historico Politicorum. Idem Galtlaei Systema Copernicanum ex Italico Latine vertit, de Fabula Idoli Loretani, librum edidit: Epistolas tandem ad Grotium et Kepplerum,

Orationes etc. luci dedit. P. Freherus Theatro [orig: Theatrô] Viror eruditone clarorum.

BERNENSES populi Rhaetiae, quorum urbs Bern Ortelio dicitur, qui valde fallitur, cum Berna urbs sit Helvetiorum inter Salodoram et Friburgum urbes sita, apud fines Equestrium, longissime a finibus Rhaetorum distans. Haec urbs ad foedus Helveticum admissa A. C. 1353. Nic. Lloydius. Hi populi sunt forsan Veronenses: quamquam communius in Gallia Transpadana in finibus Cenomanorum ponatur eorum primaria Verona. Baudrand.

BERNENSIS Pagus a Berna, capite nomen habens, inter omnes Helvetiorum Pagos amplissimus per 30. milliar. extensus, et in Praefecturas complures divisus est. Harum aliae Germanicae, aliae Gallicae dicuntur. Illarum quatuor suburbanae sunt, quibus totidem urbis signiferi praesunt; praeter eas 27. aliae: Nempe Haselia vallis, quae Ammanum quidem habet ex suo corpore; verum hic a Senatu Brnensi deligitur, et huic rationem reddit. Undersea oppid. cui praeponitur Schuldthesz, ut vocant: Simmia vallis duplex, quarum praefectos Castellanos Schachtlan vocant: Frutinga, Sana, Aquilegi, vel, ut alii malunt, Salinae, vulgo Aellen: Cuius praefectus Gubernator appellatur. Laupa, Thunium, cuius par, ac Underseae, natio. Signovium, Trachselvalda ac vallis Emmae fluv. Brandisium, cuius praefectus a Dommo de Brandis eligitur, sed ex civium Bernensium numero. Simisulda; cuius praefectum constituunt Teutonici ordinis Magistri. Burgodorphum, Pyrenostica, quae duae praefecturae eodem [orig: eôdem] modo [orig: modô], quo [orig: quô] Undersea, administrantur. Landeshutum, Arbergum, Nidovium, Erlacum, Bippium, Wanga, Arwanga, Arburgum, Bibersteinia, Schenkenbergum, Lentheburgum: Et tria libera oppida Zofinga, Arovium et Brugae Helveticae. Istarum octo sunt: Aventicum, Minnidunum, Ebrodunum, Lausanna, Morgiae, Novidunum, Oranum, Zilia cum Viviaco vel Ubisco. Praeterea quatuor Praefecturae, Moratum nempe, Schwartzenburgum, Gransonium et Chalantum, Bernensibus cum Friburgensibus communes sunt. Coenobiorum tandem Praefecturas in agro Germanico Bernates novem, in Gallico tres possident. Simler. de Republ. Helv. etc.

BERNICE *berni/kh, Graecis recentioribus electrum est; unde nomine facto [orig: factô] iuniperi gummi Vernicem hodie appellant Galli: nam et candidum est electrum et cereum et fulvum. Utuntur autem eo [orig: eô] gummi pictores ad illuminandos colores. Bernice vero ex Beronice, quod recentiori aevo [orig: aevô] nomen succino inditum est, gummi genus esse credito. Neophytus, h)/lhktron li/qos2 xrusoeidh\s2. a)/lloi de/ fasin, o(/ti tw=n ai/gei/rwn e)sti to\ kommw=des2, e)/sti de\ h( beroni/kh. Nicomedes h)/lektron prerugofo/ron, *berni/kin. Idem, beroni/kh, h)le/ktrou r(i/nisma. Quo [orig: Quô] sensu capienda vox, apud Myrepsum de Antidotis 317. *beroni/khs2, koralli/ou, i. e. Succini, Corallii etc. Ubi pro herba Veronica vocem nonnulli male acceperunt. Ab eo porro Beronice electro genus nitri rubri *bernika/rion dictum est, quod fulvo esset succino simile, apud cundem Neophytum et Nicomedem, laudatos Salmasio ad Solin. p. 1106.

BERNINUS Eques, Architectus et Sculptor celeberrimus, cuius sculptoriae artis specimina, in lusu pueri cicadam captantis elaborata, asservantur in Musaeo Kircheriano Romae. Vide Georg de Sepibus in Discript. huius Musaei p. 1.

BERNO Abbas primo San-Gallensis, dein Augiae maioris, prope Constantiam, A. C. 1008. Interfuit coronationi Henrici II. A. C. 1014. Scripsit multa. Munster. Item, Abbas Gigniacensis, sub initium saeculi IX. qui primus etiam fuit Cluniacensis Abbas. Baron. A. C. 912. Sed non fuit Hincmari discipulus, ut contra Voss. de Hist. Lat. l. 2. c. 44. notavit eruditiss. Morerius, hic enim obiit A. C. 882.

BERNOULLI [1] Iacobus, Basiliensis, Philosophus Poeta tri/glwttos2 et Mathematicus inprimis excellens. Oriundus Maioribus, tempore Ducis Albani ob religionem patria [orig: patriâ] Antverpia [orig: Antverpiâ] pulsis, Basileae, lucem vidit anno [orig: annô] vergente 1654. die 17. Decembr. Exsusso [orig: Exsussô] pulvere Scholastico [orig: Scholasticô], Linguarum, Poeseos et Philosophiae tum usitatae, principia ex institutione Auctoris hausit. In Mathematicis au)todi/daktos2, iam peradolescens Problema non incelebre de inveniendo anno Periodi Iulinae, ex datis tribus Cyclis, Solis, Lunae et Indictionum, occasione propos. 2. part. 1. Delic. Mathem. Schwenteri proprio [orig: propriô] Marte solvit. Burdigalae dein Tabulas Gnomonicas universales (nondum publicatas) condidit. E Gallia in Patriam reversus occasione illucescentis Cometae, ingenii quendam lusum de futura altera eius apparitione edidit. In Belgio exin, de Gravitate Aetheris tractatum conscripsit, inde in Angliam traiciens, Sociorum Regiorum congregationi hebdomadariae interfuit, Boylii familiaritate usus. Inde redux, Collegium Experimentale Physico-Mechanicum aperuit, primusque rerum harum pulcherrimarum in urbe nostra Aucotr et evulgator exstitit. Professor mox Mathematum constitutus, praecipuos Auctores et sibi Legit, et Fratri aliisque explicare coepit, unaque docendo ac meditando sic profecit ipse, ut iam interioris Geometriae adyta non tantum brevi recluderet ac praestantissima tam veterum quam Recentiorum inventa sibi plana perspectaque redderet, verum etiam propriis inventis scientiam quottidie magis magisque locupletaret, ac perficeret. Eius enim opera [orig: operâ] incrementum illud brevi cepit Geometria, quod antehac nondum habuit, dum novas subinde Artis regulas novaque principia eruit, plurimasque quaestiones aut nulli Geometrarum tentatas aut tentatas quidem, sed impervias, solvit, ut in Ephemeridibus Gall. et Actis Erudit. Lipsiensibus videre est, ex parte: reliqua enim etiamnum pressa latent. Inter coetera, porro novam rationem metiendi nubium altitudines et ponderandi aeris sub aqua adinvenit, paralogisinum in illo ponderando per vesicam commissum simul ostendens, Centrum Oscillationis ex natura Vectis demonstravit. Problemata illustria, de quadrisectione Trianguli Scaleni per duas normales rectas de minimo crepusculo determinando, de assignanda portione superficiei Sphaericae aequali dato cuivis plano, de supputandis resistentiis corporum motorum in fluido et fluidorum contra actione in solida, aliaque plura soluta dedit.

Radii visualis per medium inaequaliter densum transeuntis, velique vento [orig: ventô] inflato [orig: inflatô] curvaturas primus exhibuit, indeque regulas ad artem Nauticam utilissimas confecit; Curvam Elasticam, it. Accessus et Recessus aequabilis ad punctum datum (lineam magno Geometrae Leibnitio tantopere desideratam) solus reperit. Relationem illam adeo simplicem inter Evolutas et Causticas, maximi momenti inventum indeque Spirae mir abilis mirandas proprietates primus detexit: et Methodi Tangentium inversae: nec non Serierum infinitarum artificium plurimum promovit, novasque quasdam dedit. Nunc in adornanda Editione Geometriae Cartesianae et Notis ad illam, versatur. Artem quoque Coniecturandi meditatur, ubi ratiocinia in ludis aleae ad moralia, civilia et oeconomica applicare docet, soluto [orig: solutô] eum in finem singulari quodam [orig: quôdam] Problemate, quod tum utilitatis amplitudine, tum inventionis difficultate ipsi Circuli Tetragonismo longe praeponit

BERNOULLI [2] Iohannes, Iacobi Frater natus initio [orig: initiô] anni 1667. die 27. Iulii, post stadium Philosophicum seliciter decursum studium Medicum tamquam suum e)/rgon complexus fuit: Interea temporis ad imitationem Fratris universam Mathesin, ceu studium utilisimum ad Medicinam, diligenter et quem optarat [orig: optârat] successu excoluit, ubi sex priorum Elementorum Eucilideorum Explicatorem: et postea Instigatorem habuit Fratrem. Proprio [orig: Propriô] vero marte non solum omnes partes vulgaris Geometriae per continuam lectionem librorum sibi familiares reddidit, sed brevi ultra illius pomoeria provectus interioris Matheseos mysteria detegere novaque Eruditorum inventa novis inventis ditare coepit: quottidie sermocinando cum Fratre alter alteri fuit incitamento et auxilio suaque inventa sibi mutuo adaperuerunt, ita ut quasi certatim problemata difficiliora proponere et vicissim proposita resolvere numquam acquieverint; Et hoc [orig: hôc] modo [orig: modô] clavus clavum trudebat: sub hoc tempus cum specimen novi calculi, differentialium dicti a Celeb. Leibnitio in Actis Lipsiens. publicaretur,hoc ipsi ansam dedit penitius rimandi profundioris Geometriae latibula, quod adeo feliciter cessit, ut eiusdem calculi Leibnitiani inversum, detexerit, quem novo [orig: novô] nomine nunc passim usitato [orig: usitatô] integralium insignivit, cuius egregium specimen et primum quasi iuventutis fructum edidit in Actis Erud. Lips. per enodationem celeberrimi simuel et difficillimi problematis catenarii vel funicularit, quod a longis retro annis Galilaeo praestantissimisque Geometris tentatum quidem sed irresolutum manebat. Absoluto [orig: Absolutô] studio [orig: studiô] Medico [orig: Medicô] quinquennali et cons ripta [orig: riptâ] prius dissertatione de Effervescentia et fermentatione cum adnexa inventione Mobilis perpetui pure artificialis quae etiam benignos approbatores habuit inter subtilissimos mathematicos, peregrinationem suam literariam aggreflus inter fecit Genevam, ubi postquam aliquandiu commoratus et celebriorum qui ibi sunt Virorum notitiam nactus, abhinc profectus est in Galliam, in qua studii sui Mathematici non paucos aestimatores sibi conciliavit, siquidem praecipui Galliae Mathematici praesertim Academiae scientiarum Regiae Parisiensis eius amicitiam et necessitudienem ambire non dedignati fuerunt: Auctorem notissimum scrutinii veritatis Malebrancium sibi amicissimum habuit, et congregationibus apud illum haberi solitis hebdomadatim interfuit; ubi primum Illustris Marchionis Hospitalii a Maioribus toto [orig: totô] Orbe clari amicitiam et summam benevolentiam impetravit, qui utut omnium totius Galliae Mathematicorum ob multiiugam qua [orig: quâ] pollet in Mathesi notitiam facile Princeps, eo tamen humilitatis processit ut Cl. Bernoullium in Praeceptorem suum adoptare illiusque Informatione in interiori Geometria [orig: Geometriâ] (de qua prius in Gallia [orig: Galliâ] nihil cogitabat) uti non haesitarit [orig: haesitârit], qui propterea in Marchionis privatos usus lectiones alternis diebus componebat, quae cum ibi principia calculi differentialium et integralium fusius explicata dederit in iustum volumen ad proleum omnino paratum excreverunt. Tum temporis nomen suum non incelebre reddidit per pulrima inventa, quae partim publicavit in diario Parisiensi et Actis Erud. Lipsiens. alibique, partim vero et quidem pleraque adhucdum suppressa astervat: durante peregrinatione invenit modum calculandi curvas causticas per vulgarem Geometriam Cartesianam, series Leibnitianas quadraturis spatiorum et irrationalitatibus numerorum explicandis inservientes penitus perscrutatus est: Determinationem minimi Crepusculi (cui antea Frater diu insudaverat) primus exhibuit. Curvaturam radti solaris vel visivi medium inaequaliter penetrantis primus consideravit, eiusque generalem solutionem dedit; Aenigma Florentinum aliaque problemata celebria de curvatura veli, de Evolutis, de Liochronis, de cycloidalibus, de curva aequabilis descensus aliisque vel inveniendis vel quadrandis vel rectificandis resolvit: Identitatem spiralis logarithmicae cum sua [orig: suâ] evoluta [orig: evolutâ] numquam antehac cognitam, ex qua omnes ceterae illius proprietates emergunt primus detexit: Haec et alia non mediocrem ipsi in Gallia compararunt [orig: comparârunt] famam, ita ut nisi Religio et calamitas temporis obsttisset facile in Academiam scientiarum Regiam cooptatus fuisset. Post reditum in Patriam non cessat commercium literarium fovere cum praestantissimis Mathematicis, ac subinde nova inventa publicare, quae a viris doctis cum applausu recipiuntur, quippe qui benignas suas approbationes publice proferre haud gravantur: Ex quo peregrinationem absolvit, novam speciem calculi, quem percurrentem vocat, adinvenit, cuius beneficio [orig: beneficiô] problemata hactenus non considerata resolvuntur, quae alias per methodos vulgares nullas solutiones admitterent; Huius calculi fundamenta et principia, si ipsi vitam Deus vires concesserit, publici iuris faciet. Vocationem extraneam non ita pridem oblatam certis de causis recusavit, et paulo post a Magistratu Basil. in Geometram Publicum unanimiter electus est. Nuperrime dissertationem conscripsit inauguralem de motu musculorum, ubi omnia mechanice explicantur et dein gradum Doctoratus in arte Apollilinea sollemniter imptravit.

BEROALDUS [1] Frisiorum Rex a Dagoberto Ultraiecti, conditore victus, A. C. 626.