CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

BISELLII HONOR in vet. Inscr. nuper in ltalia reperta, qua [orig: quâ] innuitur Q. Largennium Reip. Pisanae certam pecuniae sunmam contulisse, ob bonorem Bisellii, item in alia, quae Suessae exstat, deseripta [orig: deseriptâ] Ughello Italiae Sacr. Tom VI. quibusdam idem esse videtur, qui olim Sellae Curulis, apud Romanos. Alii existimant, teferri debere ad facultatem sedendi in Thearris et Spectaculls, in ampliori sella. Nam, ut elt in L. una Cod. Theodos. de usu Sellar. exceptis aliquot vilioribus hominibus, usus sellarum et sedendt ac conveniendi in publicum facultas omnibus data erat: quarum quidem sellarum in Theatris meminerunt Martial. l. 5. Epigr. 14. Tettullian, de Spectaculis. Alii. Atque hi Bisclliarii dicti videntur, in veter. Inscript. apud Gruterum p. 1099. 2. CN. PLAETORIO VI. VIRO AUGUSTALI. BISSELLIARIO. HONORATO. ORNAMENTIS. DECURIONAL. etc. A bisellto qua [orig: quâ] voce notatur sella amplior, quae duabus sellis constat, apud Varronem de L. L. l. 4. vel quae tam ampla est, ut duos sessores capere possit, in Glossar. Latino-Graeco. oiedron seu die/drion, Eustathio II. di/fros2 et dio/xh, quae temen voces postea pro quacumque sella usurpati coepetunt, Glossar. Car. du Fresne.

BISERTA urbs Africae in regno Tunetano, in ora littorali cum portu tuto, sed priatica [orig: priaticâ] infamis. Marmol. l. 6. c. 7. Vide Unca.

BISEXTUS vel BISSEXTUS dies intercalatris, qui quarto quoque anno interseritut, ut anni ratio cum cursu Solis conveniat, Inventa est autem haec intercalandi ratio a Caesare Dictatore. Is enim, ut refert Plutarchus, quum enimadvertisset Solem cursum suum conficete diebus 365. et horis citciter sex, quarto quoque anno diem unum adiciendum curavit. Dictus est autem Bissextus, quod bis, hoc est, duobus diebus continuis numerarent: Sexto Calendas Mattias, duos videl. dies pto uno computantes. Unde qui natus est bissexto Calend. Marttias, nihil refert, teste Celso [orig: Celsô] de Verborum signscatione, utrum priore an posteriore die natus sit, quum illud biduum pro uno tantum die habeatut, Erat autem huic intercalationi constitutus dies certus, qui est post 23. Februarii diem, inter Terminalia iam peracta, et Regisugium. Februarius vero duabus de causis huic rei aptissimus visus est, tum quod paucissimos haberet dies, tum etiam quod inter menses ultimum haberer locum. Nam cum anten 10. tantum menses essent, quorum primus erat martius, postea in sine sunt adiuncti, Ianuarius et Februarius. Nit. Lloydius. Vide et Bissextus.

BISGARGITANI populi Hispaniae citerioris. Plin. l. 3. c. 3. Eorum oppid. Biscargis legitur in nummo Germanic. Caesaris, teste Goltzio [orig: Goltziô], sic quoque legit Ptol.

BISNAGA civitas est totius regni Narsingae maxima: am= bitus illius supra quatuor milia passuum continet, multisque muris cingitur. Nat. Metel.

BISNAGARA regio Indiae citra Gangem, inter Malabatiam, ad Austrum, et regna Decani et Golgondae ad Boream sub se 7. regna continens. Eius urbs praecipua etiam Bisnagar, seu allas Chandegry, in mediterran, in via Narsinga, Goam versus, 50. leve. ab ora littorali sinus Gangetici.

BISOMUM seu BISOMATON sepulchrum quod duo corpora, sw/mata, capiebat: Antiquis enim, etsi plura simul eidem tumulo corpora inferendi mos esset, ita tamen ea disponere consueverunt, ut unum alteri non substerneretur, sed sibi invicem ordine succederent, responderentque loco [orig: locô] discreta, ut observat Auctor Romae Subterr. l. 1. c. 26. Unde mortuum super mortuum poni, vetitum legimus in Concilio Autisiod. can. 15. Matisconensi II. can. 17. in Statutis Bonifacii Archiepiscopi Mogunt. c. 19. et in Capitulis Caroli M. l. 6. In veter, Inscr. duplex tumulus vide. tur appellari, Lugduni: Et memcriae aeternae Laninae Galatiae N. Graec. femin. sanctissime --- -- Q. Iulius Hylas coniugi piissimae, quem tumulum duplicem posuit et sibi vivus posterisque suis et sub ascia deicavit. Occurrit Bisomi vox passim in Inscriptionibus Sepulchr. Sic vet. inscr. Beneventi, PP. AELIUS VENERIANUS. HOC VAS BISOMUM SIBI ET FELICITA TI SUAE POSUIT ET TRIBUNAL EX PERMISSU PONTIF, PERF. etc. Ita Trisomum et quadrisomum, vide Salmas. ad Solin. p. 1207. et car. du Fresne in Glossar. quotum hic vocem sw=ma pro reliquiis corporis ac cineribus usurpari, colligit ex titulo Chyndonactis: *mi/qrhs2 e)n o)rga/di to\ sw=ma kalu/piei *xundw/naktos2 i(ere/wn a)rxhgou=: Ossa enim tantum ac cineres in eo sepulchro, in olla vitrea, reperti fuere [orig: fuêre], etc.

BISONTES apud Solin. c. 20. Saltus Heroynius oves gignit --- -- In hoc tractu sane et in anni Septentrionali plaga bisontes frequentissimi, qui vovis feri similes, setosi colla, iubas horridi, ultra tanros petnicitate, capti assuescere manu nesciunt. Nonnulli libri Visontes scribunt: perperam apud Oppian. *bi/stwnes2, pro bi/swntes2, multum indignante versu, quod tamen tuentur et agnoscunt docti: *bi/swnes2 Pausaniae, l. 10. Quid sint patebit ex Martiali de Spectac. Epigr. 23. v. 4.

Ille tulit geminos facili cervice iuvencos,
Illi cessit atrox bubalus atque bison.

Ubi Schokiastes, Bison, inquit, est cervi sigura [orig: sigurâ], cuius a [orig: â] media fronte inter aures unum cornu extstit excelusm, cuius e summo rami tamquam palmi dissunduntur. Essedis iungis consuevisse, idem innuit l. 1. Epigr. 105. v. 1.

BISONTIUM Metropolis Sequanorum, Archiepiscopal. in Comitatu Burgundiae, vulgo Besanson, ubi plurima veterum aedificiorum vestigia cernuntur; in huius agro 2. erumpunt fontes, quorum alter est aquae dulcis. alter ex quo salem igne densatum conficiunt, candore praestantem, unde macimum est illis vectigal.

Sequanorum olim regio, totius Burgundiae granatium, quemadmodum olim Italiae Sicilia fuerat, Munster. Cosm l. 2. Alias liber, nunc in ditione Regis Hispaniae Pace Monasteriensi. Ad Dubrin fluv. Haber Academiam superiori saeculo [orig: saeculô] fundatam. 11. leuc. a Dola in Ottum. Aliter Visuntio et Vesuntio. Vide Vesoncio.

BISPELLIO apud Marcell. l. 72. §. 5. ubi omnino, Num ergo et si bispellionem, aut alias turpem dederit hominem, idem sit? et Ulp. l. 3. ss. de evict. si ita quis stipulanti spondeat, sanum esse, furem non esse, bispellium non esse et coetera, mutilis stipulatio quibusdam videtur: idem videtur esse, qui versipells, i. e. veterator, planus, polu/tropos2, quasi homo duarum pellium. Cuius vocabuli originem ex Arcadum fabula nonnulli accerfunt, quam Plinius expomt l. 8. c. 22. Ii enim certos homines, stagno [orig: stagnô] quodam [orig: quôdam] traiecto [orig: traiectô], in lupos trans figurari tradebant et post annos 9. eo [orig: eô] in habitu confectos. idem stagnum remenlos, pristinum habitum recipere, qui proin Versipelles dicti sunt, etiam apud Fabium eandem recipere vestem. Quo allusisse videtur Persius Sat. 5. v. 115.

Sin in, quum fueris nostrae paulo ante farinae,
Pelhculam veterem retines, et sronte politus,
Astutam vapido servas sub pectore vuipen:
Quae dederas supra repeto funemque reduco, etc.

BISSEXTUS Annus bissextilis in quo unus dies in Februarii mense intercalatur; sic dictus, quod eo [orig: eô] mense tune Bis sexto Kalendas dicatur, quae additio quolibet [orig: quôlibet] sit quadriennio [orig: quadrienniô]. Iulianus enim annus 365 dierum et 6. horarum spatio [orig: spatiô] constat, quae horae quovis [orig: quôvis] quadriennio [orig: quadrienniô] integrum diem componunt; sed quia illae 6. horae integrae non sunt, deficiunt enim minuta undecim, consequenter spatio [orig: spatiô] 131. annorum integri diei summam consiciunt: ideo in Kal. Gregoriano ordinatur, ut in quatuor saeculotum cursu ter Bissextus relinquatur. Itaque cum Anno MDC. occurreit intercalatio Bissexti, hinc tria sequentia saecula, nimirom MDCC. MDCCC. et MCM. Bissextos non habebunt, habebitautem saeculum, MM. vide de Bissexti institutione Gloss. in Clement, de Reliq. et vener. Sanctor. §. Certam diem, apud Macros Frattes in Hierolexico. Item infortunium, malum superveniens, vulgo etiam Graecis hac [orig: hâc] notione. Order. Vitalis l. 2. Tunc Bissextilis erat annus, ac sicut vulgo audivimus, revera suprra proditores corruit bessextus. Et l. 13. Hie tumultuosus annus vere Bissextilis fuit, et tunc ultimus in ordine concurrentium Bissextus cucurrit, at, ut vulgo dicitur, Bissextus super Regem et populum eius in Normannia et Anglia cecidit. Vulgaris etiam num apud Gallos loquendi formula: le Bissexte est tombe sur une telle affatre. Sed et exactio quaedam ab Episcopis fieri solita hac [orig: hâc] voce notata reperitur. Synodus Pictavensis A. C. 1280. c. 11. Monemus in generali, quod de Bissexto et aliis iuribus Episcopalibus reddant nobis vel mandato nostro, item de Synodo, parata, et aliis iuribus Archidiaconorum, Capicerit et aliorum Prioratum Ecclesiae nostrae sibi (sic). ab bis qui ad ea tenentur satisfactum, antequam recedant (e Syuodo) apud Car. du Fresne in Glossar. Ad propriam vocis significationem ut redeam, a die bissexte, ut dictum, nomen habet Annus Bis-sextilis. Bissextum autem definitur Scaligero, dies consurgens ex quatuor quadr antum appendicibus et anno quarto Iuliano absolute accrescens, isagogic. Chronologiae Canon. l. 1. c. 2. Ei respondet in anno Arabico seu Muhammedano u(perhme/rw| seu buercalari, dies excrescens, qui conficitur ex horis et minutis redundantibus supra dies 354. in anno Arabico communi: (tot enim istiusmodi Annus diebus constat) adeo ut resectis ab anno communi et teservatis anno intercalari horis octo, et minutis 48. remaneant in anno retexto seu communi Hagareno tantummodo dies 354. et sint in anno u(perhme/rw| dies 355. quemadmodum ex quadrante diei multiplicato, in annis Iulianis, exurgit dies ulterior, ad finem lustri Iuliani, id est, quadriennii in anno Bis-sextili; sic ut in annis comm unibus Iulianis sint dies 365. annus autem ultimus cuiusque lustri Iuliavi habeat dies 366. Crebrius vero annus huiusmodi Atabicus u(perh/meros2 recurrit quam Bissextilis Iulianus, quia ex 8. Horis et 48. minutis multiplicatis citius consurgit dies, quam ex quadrante diei sive sex horis. Unde cum spatio [orig: spatiô] annorum Iulianorum 32. mveniantur anni bissextiles tantummodo 8. pro totidem lustris Iulianis; in una contra triacontaeteride Arabica inveniuntur anni u(perh/meroi undecim. Vide Ioh. Forbesium Instructionum Historico-Theolog. l. 6. c. 2. §. 3.

BISTION martis et Callirrhoes fil. qui Bistomiam, Thraciae urbem, condidit, unde omnes Thracas Bistonios Poetae dixerunt. Hinc Bistones, Geus Thraciae et Hesychio *bistoni\s2, *qraki/s2. Item Bistonis, stagnum Thraciae, Abderae proximum. Plin. l. 4. c. 11. Ovid. Met. l. 13. v. 430.

ideo hoc dicit Poeta, quod Lycurgum Thracum Rex Liberum contemnens, vites amputaturus, sibi crura contecuit, uti testatur Servius. Dionysius Periegetes v. 575.

*ou)x ou(/tw *qrh/ikos2 e)p' h)o/sin *)ayi/nqoio
*bistoni/des2 kale/ousin e)ri/bromon *ei)rafiw/thn.

Poetae, ut dixi, Bistones ut plurimum ponunt pro Thracibus. Lucan. l. 7. v. 568.

Sanguinecum veluti quatiens Bellona flagellum
Bistonas, aut Mavors agitans. --- -- --- -

Hinc Bistonius tyrannus pro Diomede Thraciae Rege, apud eundem l. 1. v. 163. et Bistonius turbo, pro vento e Thracia spirante l. 4. v. 767. Iam vero Thracas inter Barbatas nationes recenseri solitos esse nemo ignorat. Praecipue vero,

Inquit Horat. l. 1. Carm. Od. 27. quem etiam postea barbarum motem ibidem vocat. Idem de Bistonibus tradit Statius Theb. hac similitudine:

Qualia per Rbodopen rapido convivia coetu
Bistones, aut mediae ponunt convallibus Ossae;
Illis semianimum pecus, excussaeque leonum
Ore dapes, et lacte novo [orig: novô] domuisse cruor em
Luxus, at Ogygii si quando afflavit Lacchi
Saevus odor, tunc saxa manu, tunc pocula pulerum
Spargere, et immerito sociorum sanguine fuso
Instourare diem, festasque reponere mensas.

BISTONIS lacus Thraciae in Drosica regione cis Rhodopen. Vulgo Bouron. In eo confluunt multi fluvioli, vixque aliquot milliar. a mari Aegaeo distat. Hinc Bistoma urbs prope mare, nunc etiam Bouron. Ab Abdear 15. Milliar. in Ortum.

BISTRITIA Latinis dicitur Ungariae urbs, quae Germanis naesne, hungatis Bestereye nominatur. Sambucus.

BISULDUNUM vulgo BEASALU, oppidul. Catalauniae, ad Fluvianum amnem, 5. leuc. ab ora maris Mediterranei.

BITERINI oppid. Gall. Narbonens. inter duo flum. Obrim et Vepram situm; vulgo Bederrieux.

BITETTUM urbs regni Neapolitani in provinc. Bariana, paucorum incolarum Episcopalis sub Archiepiscopo Barensi, 8. milliar. a Bario, 5. a Bitunto.

BITHIAS Mesopotamiae urbs, Ptol. incolis Bir, et nonnullis Perazuch nominatur, teste Nigro. Batha Antonini videtur Simlero.

BITHON vir tanta [orig: tantâ] corporis fottitudine, ut taurum humetis gestater, unde statua [orig: statuâ] apud Argos dignus habitus est. Cael. Rhodig. l. 11. c. 13.

BITHRA oppidum Zosimo, quod Marcellinns Matozamalcha appellat Bitbra Ptolmeaet eadem videtur iuxta Euphratem in Arabia deserta.

BITHUS [2] Scriptor Latinus, cuius meminit Plin. l. 33. c. 7. Bitbus Dyrrachinus bebetata aspectus specula recipere mtorem tradit, iisdem aver a rursus contuentibus.

BITHYA urbs Thraciae, quae et *buqio/polis2, memoratur Flav. Vopisco in Aureliano, c. 22. Atque inde per Byzantium in Bithyam transitum fecit, eamque nullo [orig: nullô] certamine obtinuit, uti quidem legit Salmas. cum alias habetur Bithyniam: quae tamen tunc Romanorum erat. Caput fuit regionis cognominis, de qua forte melius, quam de urbe, verba haec capiantur. Licet nec ex toto Bithyniam improbare possis, cum illa [orig: illâ] tempestate Bithyni videantur Palmyrenotum et zenobiae partibus favisse, vide Salmas. ad loc.

BITHYAE [1] populi Thraciae, quorum auctor fuit Bithys, Martis, et Setet sorois Rhesi fil. Steph.

BITHYAE [2] feminae Scythiae, quae puplillas binas in oculis singulis habent. Inest autem illis ea vis naturalis, ut visu effascinent, interimantque quos diutius intueantur. Plin. l. 7. c. 2. Earum meminit Solin. c. 1. Apollonides perbibet, in Scythia foeminas nasci, quae Bithyae vocantur, eas in oculis puplillas geminas babere et perumere visu, si forte quem iratae aspexerint. Ubi scripta exemplatia, ut et Plinii, habent Vitiae. Optimus Regius, Bittae. ex quo legendum conicit Salmas. Bituae (a bis tuendo seu contuendo ) hoc est, di/koroi Proprium enim huiusmodi feminarum, binas in oculis pupulas habere, unde Graecis di/koroi, pupilla namque h( ko/rh est, Ovid. de Saga, l. 1. Amor El. 8. v. 13.

Hanc ego nocturnas versam volitare per umbras
Suspicor, et pluma [orig: plumâ] corpus anile tegi;
Suspicor, et fama est, oculis quoque pupula duplex
Fulminat, et geminum lumen ab orbe venit.

Ubi verba haec, geminum lumen ab orbe venit, plane designat bituam, h. e. di/koron, etc. De istiusmodi feminis, narrat Plin. loc. cit. omnes ubique visu nocere, quae duplices pupillas habeant. Apud eundem habetur de Thibtis in Ponto eadem [orig: eâdem] virtute ac nota [orig: notâ] geminae pupillae praeditis, qui Graece *qibi/oi, a loco Thiba, sic appellato, ab Amazone, quadam ibi ab Hercule occisa, uti refert Steph. Vide Salmas. ad Solin. p. 46. et infra ubi de Thibus.

BITHYNIA [1] Asiae minoris regio ad Pontum sira, Thraciae adversa, Troadi proxima, Solino, c. 44. Servio, et Martiano Capellae. ubi duo Concilia Oecumenica, et Chalcedone, ubi simile Concil. celebris. Capellae primum Bebrycia, postea Mygdonia, dein a Bithyno Rege dicta est Bithynia. Sunt qui scribunt Thynos populos

transisse ex Europa, et hac regionem occupasse [orig: occupâsse], a quibus Bithyni dicuntur, Claudian. l. 2. in Eutrop. v. 246.

Macedonico [orig: Macedonicô] iugo [orig: iugô] excusso [orig: excussô], proprios olim Regulos habuit; e quibus in Histroiis noti, Prussas et duo Nicomedes, quos vide. Praesenti saeculo [orig: saeculô] vastata est mitum in modum a Cosacis, A. C. 1616. Bithyniae incolas Halizonas vocat Suidas, Itemque Herodotus, qui ait, eos ptimum Strymonios dictos. Hodie Becsangia vocatur, teste Castaldo [orig: Castaldô]; aliis Bursia. Turcis Osmanili, utidocet Leunclavius: A situ, non a conditore dicitur, teste Bocharto [orig: Bochartô], l. 1. Chanaan, c. 10. [gap: Hebrew word(s)] beten Ebraeis est venter, et Arabice [gap: Hebrew word(s)] batin interius sonat: Bithynos enim interiora occupasse [orig: occupâsse] veteres docent. Plin. l. 6. c. 32. Tenent oram ommem Thyni, interora Bithyni. Et ante illum Pomponius Mela l. 1. c. 19. Interius Bithyni sunt et Mariandyni. Laudes eius decantat vetus Geographus a Iac. Gothofredo editus, *meq' *(ellh/sponto/n e)stin eu( ri/skein qaumasth\n *biquni/mn, h( megi/sth kai\ belti/sth, h(\ ou(/tws2 pa/nta karpo\n poiei=. Libanius extremos Basilici, *ai)nei=tai de\ to\ *biqunw=n e)/qnos2 toi=s2 o(tiou=n e)piqumou=si labei=n. Vide Steph. Manilio, l. 4. Bithynia dives vocatur. Hinc Horatius l. 1. Ep. 6. v. 33.

Nic. Loydius. Nomen a Bithyne, fil. Iovis ex Thrace Tianis; erant namque Bithyni populi olim Thraciae, qui inde in Asiam com migrarunt [orig: migrârunt]. Vide Strabonem l. 7. et 10. Bithyniae Agrorum Regiorum, qui nempe populo Romano Testamento [orig: Testamentô] relicti sunt, mentio est in Agrariis Tullanis. Eorum mensura exigebatur ad pedem Regium Philetaetium; quemadmodum ad Ptolemaicum pedem agri Regii mensurabantur, quos in Cytenensi Ptolemaeus Rex eidem Populo legaverat. Postquam Itaque in Romanorum potestatem Bithynia cessit, Praetoria facta provincia est, ab Asiae speciali appellatione separata, cui Paphlagonia addita est, uti docet Salmas. ad Solin. p. 807. Vide quoque eum p. 185. et 684.

BITHYNIUM vel BITHYNUM civitas in Bithynia, a qua Bithynatae, et Bithynienses populi. Steph.

BITHYNUS Iovis et Thraces fil. qui fratrem habuit Doloncum, a quo Dolonci Thraciae populi Steph.

BITIAS et PANDARUS fratres ex Alcanote Troiano geniti, quos Hicta in silvis nutrivit. Hi cum Aenea in Italiam venerunt, et cum apertis etiam portis ausi essent Rutulos lacessere, ab iisdem trucidati sunt. Virg Aen. l. 9. v. 672.

Alis fuit eiusdem nominis inter Didonis proceres, cuius meminit Virg. l. 1. Aen. v. 742.

BITON [1] Argiae sacerdotis fil. Plut in Solone. Val Max. l. 5. c. 4. ext. ex. 4 Vide Cleobis.

BITON [2] Mathematicus, tempore Alexandri M. aut Paulo vetustior, scripsit de machinis bellicis. Voss. de Scient. Mathem. c. 48. §. 22.

BITON [3] Syracusanus praesidii Dux in capta Motye, a Dionysio superiore constitutus.

BITONTUM Matchionatus Apuliae, cum Episcopatu. Eius Episcopus, cum in prima sessione Concilii Tridentini monuisset, confluerent, ad Concilium, tamquam equum Troianum; male id Patres habuit, eo quod fallax et perniciosa machina is equus fuisset. P. Suavis l. 2. p. 147. Ibi Synodus, A. C. 1570.

BITRASIUS Pollio, l. 15. §. 17. Digest. de excusationibus memo ratut, Imperator Hadrianus Bitrasio Pollioni Legato Lygdonensi, Apud Iul. Capitolin. in Marco Antonino, c. 12. pro Veretrasino, vel Veterasino, Vetrasium vel Vitrasium, reponunt: quae gens Romae ea [orig: eâ] tempestate nota fuit, uti ex veterib. lapidibus constar. B. Autem et V. saepius commutari notum. Vide Casaubon. et Salmas. Not. ad Capitolin.

BITUITUS Arvernorum Rex, specie colloqui comiter hospitio [orig: hospitiô] invitatus, a Cn. Domitio vinctus est, et Romam deportatus. Epitome vero Livii c. 61. rem aliter nartar: Bituitus (inquit) Allobrogum Rex, quum ingentem exercitum contraxisset hominum centum et octaginta millium, pugnatutus cum Fabio Proconsule, qui paucos milites habebat, dixit, Exercitum Romanum vix ad escam canibus suis esse, sed conserta [orig: consertâ] pugna [orig: pugnâ] vincitut et 150000. homines amittit, ipse victus Roman proficiscitur ad satisfaciendum Senatui, sed in Galliam remistus non est; verum decretum, ut et filius eius Cangentianus comprehenderet ut, qui cum patre

Albam in custodiam datus est. Caonsul cum febri laboraret, in ipsa pugna morbo [orig: morbô] liberatus est. Plin. l. 7. c. 50. Vide Oros. l. 54 c. 13. Flor. l. 3. c. 2. Eutrop. l. 4. Valer. Max. l. 9. c. 6. ex. 3. Pugna facta, cura medium Iulii An. Urb. Cond. 633.

BITUM regnum Africae in Nigtitarum regione inter Zanfaram et Beninum. P. du Val.

BITUMEN sulpuri natura [orig: naturâ] vicinum, alibi limus, verba sune Plinii l. 35. c. 15. alibt terra; limus e Iudaeae lacu emergens: terra in Syria, circa Sidonem oppidum maritimum, Spissantur haec utraque et in densitatem coeunt. Est vero liquidum bitumen, sicut Zacyntbum, et quod Babylone invebitur, Ibi quidem et candidum gignitur. Liquidum est et Apolloniaticum, quae omnia Graeci pissaspbaltom appellant ex argumento picis et bitumims. Gignitur et pingue liquorisque olcacei in Sicilia, Agragantino sonte inficiens rivum. Incolae id barundinum panniculis colligunt, cuissimo adbaerescens. Addit, usos eo fusse ad lucernarum lumina, olet vice. Et paulo post, Diximus et tingi solitas ex eo statuas et illini. Calcis quoque usum praebuit, ita ferrumunatis Balylonis muris. Placet et ferrariis fabrorum officins tingendo serro, clavorumque capitibus et multis aliis usibus. Patriam quod attinet, ita pegit: Gignitur in Hispania, Aegypto, Armenta, Macedonia, Ponto, Africa: Insulis, Sardinia, Melo, Lipara, Strongyle. Laudatissimum in Aegypto, proximum in Melo. Species dein illus subiungit et probationem: Huius quoque duae species, liquidum spissumque. Liquidi probatio: ut sit limpidum lacteumque, sine offensis fricantium, cum quodam igniculo caloris. Hoc phormion vocant. an sit adulteratum, deprebenditur succo [orig: succô] Punici mali: Sincerum enim mistur a [orig: â] ea [orig: eâ] nigrescit. Alterum genus est pallidae et scabrae naturae, et quod inficitur galla [orig: gallâ]. Ideoque hoc vocant paraphoron, etc. Usum Medicum multivarium, vide ibidem. Quod vero idem in unguentorum compositione, praecipue in eorum vinotum, quae condiebantur aromaticis speciebus, Bitumen quoque additum fuisse, scribit, hallucinari eum ait Salmasius, pice quidem et resina [orig: resinâ] etiam condtri musta consueviste, non vero bitumine, contendens, Exercitat. ad Solin. p. 711 Deillius ph/cei et dialu/sei sic Solinus c. 1. Bitumen in Iudaea Asphaltites gignit lacus adeo lentum Mollitie glutionosa [orig: glutionosâ], ut a se nequeat separari --- --- seindique non potest --- -- sed ubi admota fuerint cruore illo [orig: illô] (menstruo [orig: menstruô] muliebri) polluta sila, sponte dispergitur et applicita tabe diducitur paulo ante corpus unum. Quod idem Excerpta eius versibus redita sic exprimunt,

--- --- linaque si praedicta tabe cruempta
Admoveas, omne sparsum diducitur ab se,
Quodque tenax iverat nimium, se sponte recidit.

Sic Bituminis tenacitas silis menstruo [orig: menstruô] pollutis, aut etiam, ut alit addunt, lotio [orig: lotiô] diducertur ac distolvertetur. Atqui apud Strabonem l. 16. Posidonius dicit, quasi hoc ipsum narrantibus Iudaeis incantationibus quibusdam et lotii menstruorumque aspersione, bitumen th\n ph=cin accipere et in duritiem cog, ac sic deinde incidi ac diduci, securibus scil. aut dolabris. Tacitus vero Hist. l. 5. c. 6. scriptum reliquit, bitumen non lotio [orig: lotiô], aut mensstruo [orig: mensstruô], sed sparso [orig: sparsô] acero [orig: acerô] spissari et in densitatem coire, abscindi autem cruore, quo feminae per menses exsolvuntur. Sed hac fuisse Veterum opinionem ibtdem dicit: coeterum gnaros locotum tradere, undantes bitumine moles pelli, manuque trabi ad littus: mox ubi vapore terrae vi Solis inaruerint, securibus cuneisque, ut trabes ac saxa, discindi. Ubi idem sentiens cum Strabone, quoad koph\n kai\ tomh\n, concretionis tamen aliam causam planeque pugnantem allegat. Vult namque Tacitus, vapore terrae et vi Solis, in duritiem lapidis bitumen cogi; Strabo id fieri frigore aquae contendit: Qua de sententiarum vatietate vide Salmas. ad Solin. p. 27.Unum restat discutiendum, cut Lacus Asphaltites seu Mortum mare, quod bituminosum totum, Mare Salis dicatur in Sacris, cum Bitumen salsum non sit, nec salis naturam habeat? Respondet idem, p. 614. lacum illum salsum dici, non quod salsus sit, sed eodem [orig: eôdem] plane sensu, quo terr am Salis iidem Hebraei nuncupant, eam quae deserta est ac desolata. Lacus enim hic mhil generat, non pisces, non aves habet aquuts assueras, nihil denique vivi sustinet, uti vidimus ubi de Aspbaltide lacu. Sed nec omittendum, quod antiquos statuas Deorum hominumque bitumine finxisse, Plinius scribit l. 34. c. 4. Antiqui pingebant (an tingebant) eas bitumine, quo [orig: quô] magis mirum est placuisse auro [orig: aurô] integi, etc. Vide quoque infra Saeculares Indi.

BITUNTUM Calderinus unltesse oppidum sterile in Hispania, Martial. l. 4. Epigr. 55. v. ult.

Ubi aliqui vilissimum Apuliae peucetiae oppidum volunt, Musambertius legendum censet Britannos, ut sit contentio inter provincias Hispanorum et Britannorum. Alii legunt Butuntos: quod vide, Alii Bitundos. Vide Bitontum etiam.

BITURGIA urbs Tuscorum Ptol. quam quidam per errotem Borgo di San Sepolcro indigitant. Aliis potius est Magliano. Aliis est Civitella. oppidul. Hetruriae, in dominio Florentino. Vide hic [orig: hîc] infra Bituriges Cubi.

BITURIGES [1] Cubi, Flumine Ligeri Bituriges ab Aeduis dividi, et apud eos magnas esse ferrarias Caesar tradit, l. 7. Bell. Gall. c. 22. ac Rutilius l. 1. Itinerarii, cui Biturix strictura laudatur. Idem Casear l. 1 Bell. Gall. c. 1. ait, Celtas seu Gallos ab Aqutanis Garumna [orig: Garumnâ] flurvio [orig: flurviô] drvidi, et Galliam esse omnem divisam in tres partes: Belgicam, Aquitaniam, Celticam vel Gallia, omissa [orig: omissâ] provincia [orig: provinciâ] Natbonensi, quae pridem Romanae ditionis erat. Quem secutus Livius us l. 5. c. 34. Celtas partem Galliae tertiam vocat, et Bituriges ponit in Celtis, quorum regionem Celticum nuncupat; ut Sequanicum pro Sequanica nonnumquam dixete [orig: dixête]; Belgium Caesar pro parte Belgicae. Celtarum (inquit Livius) quae pars Galliae tertia est, Tarquinio [orig: Tarquiniô] Prisco [orig: Priscô] Romae regnante, penes Bituriges summa imperii suit. Hi Regem Celtico dabant. Ambigatus is fuit! qui praegravante multitudine Sepovesum

in Hercynios saltus, Bellovesum in Italiam cum coptis misit. Bellovesum secuti sunt Bituriges, Arverni, Senones, Aedui, Ambarri, Carnutes, Aulerci, (i. e. Cenomani) quod eis ex populis abundabat. Postea Boii (finitimi Helvetiis) Lingonesque: tum Senones recentissimi venere [orig: venêre] in Italiam. Bitutiges ergo tum Celtae erant, Celtatumque potentissimi, et Regem toti Celticae dabant, nec Aquitaniae ante Caefatem Augustum sunt attributi. Certe multas urbes habuisse eos apparet, cum iussu Vercingetorigis uno [orig: unô] die amplius 20. Nrbes Biturigum sint incensae. Attamen aetate Casesatis Bituriges Aeduorum erat in dide, diuturnitate scilicet temporis mutatis populorum imperiis ac vitibus. Apud Plinium, l. 17. c. 8. Bituriges ac Aedui calce uberrimos fecisse agros dicuntur: et argentum incoquere aeteis operibus, gloria Biturigum fuit. Biturix Lucano non ignotus, l. 1. v. 423.

In tabula peutingeriana et apud Magnonem Peturiges: Betorici aliis, et Bitorices, ac Biturices corrupte dicti, vulgo Berruiers. Bituricos Gregorus Turonens. vocat non Avaritenses modo, sed etiam totius pagi Biturci incolas; alii Bituricenses. Et Caesar quidem ac Lrutus, multique alii Bituriges absolute appellant: at Strabo, Plinsus, et Ptolemaeus Cubos cognominant, ut distinguant a Bitorgibus Viviscis, Biturigum Cubotum ut videtur prole. Plinio l. 4. c. 19. in Aquitania Bituriges liberi, qui Cubi appellantur, ut et Strabon; Ptolemaeo in Aquitania quoque ad Ligerim fluvium Bituriges Cubi, et urbs Avaritum. *meta\ to\n *li/geira potamo\n *bitou/riges2 oi( *kou=boi, kai\ po/lis2 *au)a/rikon: Bituriges autem non solum pgaum Bituricum, le Berri vulgo dictum, sed etiam partem agri Butbonensis atque Tutoniae, qualis nunc est, continent, quae omnia dioecesis Bitutigum civitatis complectitur. Cataphr actaru Biturigenses in vetere inscriptcone memorantur, alias equites cataphractarii Biturigenses: quos Notitia Imperii Romani Vexillationibus Comitatensibus 7. primos adnumerae. Caput Gentis Avaritum, ut Caesar l. 7. et Claudius Ptolemaeus docent. Florus l. 3. c. 10. postquam scripsit, maxmam omnium coniurationem fuisse Galliarum, quum omnes parites Arvernos atque Biturigas, Carnutas simul Sequanosque contraxit: adicit, Caefatem iosa capita belli aggressum esst, urbes Avaritum Biturigum, Alesiam, Gregoviam Arvernorum. Ex quibus Caesar ipse l. 7. Bell. Gall. c. 13. appellat Avaritum oppidum maximum munitissimumque in fonibus Biturigum atque agri fertilissima regione, nec non. 15. pulcherriman prope totius Galliae urbem, quae et pr aesidio et ornamento sit civitati, quod prope ex omnibus partibus siumine et palude circumdata, unum habeat et perangustum aditum. dion *ioutou/rigas2, et urbem eorum *eu)/akon, pro *oui\tou/rigas2 et *au)a/rikon nominat. Tabula Peutongeriana Avaritum Gabris et Alereet locis nunc incognits medium interponit, Aethicus in itinete a Burdigala Augustodunum, inter Argantomagum (Argenton ) et Tincontium (Xanconis, alias et meltus Sancom) Avaritum collocat: ita ut situs ipse locotum indicet, Avaritum aliam urbem esse non posse, quam Bituricas Biturigum caput. Apud Magnonem Biturex, Avaritum. Quare Ios. Scaliger irridet stulosque appellat, qui Avaticum Viaron vel Vierzon oppidum Biturigum esse arbitrantur, aliqua [orig: aliquâ] similitudine nominis ducti: inter quos Marlianus fuit. Scaligero praeter ceteros Samson accedit, et Avariti nomine caput Biturigum designari non dubitat. Avaritum autem dictum esse observo a fluvio Avara, quem postea Averam vocavere [orig: vocavêre]. Avara porro vel Avera, qui et a nonnullis Euura aut Eura nuncupatur, vulgo Yeure vel Eure, Avaticum Bithrigum primo, deinde castrum Mediolanense Gregorio memoratum, Mebun sur Yeure, quod Aimonius sua [orig: suâ] aetate Magdunum dictum ait, attingit, deinde apud Virsionem castrum in Carem effluit. Utrio autem Orron vulgo nuncupatur; corrupte in tabulis Aurron et Auron. Nam litera v. in au. mutari non solet. Alluit Vernosum Verneus, Dunum Regis Dunle Roy, et apud Avaritum pontem habet lapideum 4. aut 5. arcuum, Pont d'Orron, portamque cognominen, ubi Avara [orig: Avarâ] recipitur. Massonus Euram Auronemque confundit, et pro uno eodemque flumine habet errote puerili, ut ex supradictis intelligitur. Liber vetus de Miraculis S. Austregisili, utriusque fluminis mentionem facit his verbis: Est illic (Avatici) Ecclesia S. Sulpicn inter duas aquas, super ripam Utrionis et Averae. Item, de loco Novavilla secus amnem Uirions. Amborum igitur fluminum alterum Avera verl Avara, alterum Utrio Latine dicebatur. Ex Avara Nostri Autam et Euram fecere [orig: fecêre], Eure aut Zeure: ex Uttione Orron. Quatuor sunt fluvii ad Avaritum, Avara maior, Eure vel Yeure; Avara minor, Aurette tivulus; Uttio Oron; et Molo Moulon; quo duo fluviii cum Avata minor, ad Monastetium navense seu S. Sulpicii Pii Avara [orig: Avarâ] maiore recipiuntur. In litteris datis regnante Rotherto [orig: Rothertô] Rege memoratur burgus s. Ambrosii Biturigis inter Averam magnum et Aver am minimam. Avera magna est Eura, Avera minima est Aureta. Avaritum postea nomen Gentis, cuius caput erat, accepit, et Biturigae vel Bituricae; Biturica urbs aut civitas, nonnumquam et Bituriges appellari coepit. Amm. Marcellin. l. 15. duas tantum Lugdunenses agnoseit, et in Lugdunensi prima cum lugduno et Senonibus Biturigas ponit, in secunda Lugdunensi Rotomagum et Turonos: cum Biturigas Aquitaniae primae attribuere debuerit. Biturigas civitatem vocant et Sidonius in Contione, et Iordanes de rebus Geticis, et Gregorius Turonicus Episcopus in l. 1. Historiae, cui et Bituricae, et Bitorex dicuntur vel Bitorix. In veteribus Notitiis provinciarum et civitatum Galliae, Provinicae Aquitanicae primae Metropolis civitas Biturigum; alias Bituricum, Betoricum, et Betoricorum. A Nostris truncato [orig: truncatô] veteri nomine urbs vocatur Bourges, Biturigis in Burigas vel Burgas conversis. Qui Conciliis Gallicanis interfuere [orig: interfuêre] eius urbis Antistites, nunc se Episcopos de Biturica Metropoli, nunc Episcopos Ecclesia Brtnricae Metropolis, modo se Episcopos Bituricenses appellitant. Quoniam autem Avaritum caput erat et Metropolis provinciae Aquitaniae primae, ideo Burdigalam Metropolim provinciae Aquitaniae

2. et Elusam optimo, deinde Augustam Auscorum, Metropolim Novembpopulanae, quae est tertia provincia Aquitaniae, sici subiecatas habut. Quam ob causam Desiderius Cadurcorum Episcopus, Sulpicium Biturigum Episcopum Sanctum patriarcham Sulpicium nuncupavit in literis: et in decreto Gratiani Bituricensis Antistes vocatur Patriarcha. Nicolai Paper exstant litterae, Radulfo Aquitaniarum Primati inscriptae, qui erat Bituricensis Archiepiscopus. Primagtes autem atque etiam Patriarchas nonnumquam appellabant Antistites, quibus alii Metropoitani vel Archiepiscopi subiecti erant: ut de Lugdunensi Episcopo aliisque constat. Certe Bitoric as caput Aquitaniae vocant Appendiae Chronici Fredegarii veterrima, nimirum totius Aquitaniae; ut supra Radulfus Aqui tamarum primas dicitur. Adrevaldus in libro de Miraculis S. Benedicti, Avaritum caput Regni Aquitanici appellat, quia Bituricensis Archiepiscopus toti Aquitaniae praesidebat. Turrim Bituricensem memoravit Sugerius Abbas, ante annos 500. in epistola ad Radulfum Comitem Viromandesem, et Cardurcus in literis ad Rotrocum Comitem Perticensem: quae turtis nostra [orig: nostrâ] aetate a Bituricis ipsis Regis permissu diruta est. Praeter ceteras Avaticum habuit portam Gordanicam, la porte Gordaine, forte a castto Gordonico ita dictam, in veteribus tabulis non omissam; et portam Turonicam, la porte Tournoise. Fuit ibi et Amphitheatrum, quod vulgo Arenas vocabant, a quo et vicus Arenarum hodieque dicitur, la rue des Arenes. Locus ubi Amphitheatrum fuit, fossa Arenarum appellabatur, la fosse des Arenes: quae fossa A. C. 1619. impleta est, et ex eo loco ferum publicum factum, quod Plateam Burbonensem nuncupant, la Place Bourbon. Ea urbs Palatium suum habuit Romani, ut eristimo, operis, quod a Pippino Francorum Rege reparatum esse indicat scriptor eius aequalis hisce verbis; Anno [orig: Annô] 767. Rex Pippuns Ligere transacto [orig: transactô] ad Betoricas accessit, Palatium ibi adisicare iubet; iterum Campo Madio sicut mos erat, ibidem tenere iubet: initoque [orig: initôque] consilio [orig: consiliô] cum procerbus suis, Reginam Bertradanem cum reliquis Francis ac Comitibus, fidelibus suis, in pradicta Betorica dimisit. Et infra: Rex Pippinus in Betoricas per biemem totam cum Regina sua Bertradane in Palatio resedit. In Palatio igitur Avaritensi, quod refecerat magis, quam aedificaverat, novo [orig: novô] more, non iam Kalendis, Martiis, sed Kalendis Maiis tum Conventum Francorum habuit, quem a re Campum Maium dicere coeperunt; ibi Bertradam uxorem suam una cum Comitibus sibi devotis reliquit, Waifarium insecuturus, dein quod hienis instabat, ib cum coniuge anno [orig: annô] isto [orig: istô] 767. hiemavit, In Epitstola P. Archiepiscopi Bituricensis ad Sugerium Abbatem S. Dionystii, eiusdem Palatii sit mentio. Unde paratum se in Palatio Domini Regis apud Bituricas secundum usus et consuetudines eiusdem civitatis exbibuit: ubi et discimus Bituricenses non alibi tum quam Bituricis iudicium subire consevisse, nec Lutertiam Parisionrum aut quoquam alio evocati potuisse. Agrum Biturigum totum Caesar crvitatem Biturigum, Gregorius nunc terminum Bituricum, nunc ierritorium Bituricum vocat, saepius absolute Bituricum, semel Bituriscam, suppel regionem; Hincmarus de Vita Remigii, pagum Bilturicum; Annales Bertiniani pagum Bituricum et comtatum Bituricum; vetus Appendix Chronici Fredegarii non semel pagum Bttorinum: quem a pago Autissiodoreusi et Masus eius vico Ligere fluvio [orig: fluviô] dividi indicat, et trans Ligerim castrum Burbonem, h. e. Burbonem Archembaldi vel Etchenbaldi in eo pago ponit, castram quoque Argantomagum vel Argentonum ad minorem Crosam: Bituriam mutilato [orig: mutilatô] nomine recentiotes Historici Latini nuncupavere [orig: nuncupavêre]: ex quo nostri fecerunt le Berri, sublata [orig: sublatâ] 2. syllaba [orig: syllabâ]. Willelmus Armoricus Bitures quidem vocat Bituriges, regionem autem Biturium, nec non Bituricas oras.

Albiniacum, Aubigni. Argantomagus, Argenton. Botentiacae, alias Busentiacum, Busancais. Carrocium, Charrois. Castellio ad Angerim, Chastillon sur Indre. Castellum Radulsi, Chasteau-Roux. Castra, La Chastre. Castrum Leprosium, Leuroux. Castrum Meliandi, Chasteau Metllant. Castrum novum ad Carem. Concurcallum, Comressaut. Cella S. Eusicii, Celles en Berry. Crazzacum, Cracay. Cullencum, Cullant. Doli, Bourg de Deols. Dunum Regis, Dun le Roy. Exoldunum, Issoudun. Firmitas ad Averam, la Ferte sur Eure. Ignorandis, Aigurande. Linariae, Linieres. Nagdunum vel Mediolanum, Mehun sur Yeure. Monasteriolum ad Carem, Menestou sur Cher. Noviodunum, Neuvi sur Baragnon. Oblincum, le Blanc en Berri. Rufiniacum, Rouffec le Chasteau. Sacrum Caesaris vel Sincerrium, Sancerre. Vastinnum, Vatan. Virsio, Vierzon. A Biturigibus Cubis forsitan Biturgia in mediterranea Tuscia condita est, et nomen accepit, *bitourgi/a Ptolemaeo dicta, Bituriga in Tabula Peutingeriana, inter Florentiam Tuscortum et Umbronem fluvium; vulgo Betogi. Ab eisdem et Bitutis, *bitouri/s2, urbs Vasconum in Hispania Tarraconensi. Hadr. Vales. Notit. Gall.

BITURIGES [2] Vivisci, Strabo Bituriges, cognomine Ioscoae ( *)io/skous2 ) Gallicam Gentem, h. e. Celticam, nuncupat, et eos solos in Aquitania alienigenas sive allophylos esse scribit, nec cum Aquitanis tributa conferre: ita ut eos ex Biturigibus Cubis ortos esse indicare videatur, qui ante Augusti principatum Celtis ac Celticae provinciae attribuebantur. Plinio l. 4. c. 19. vocantur Bituriges libert cognomine Ubisci, alias Vibisci inter Santones liberos et Aquitanos, et in Aquitania Ponuntur: Ptolemaeo Bituriges Vibisei, *bitou/rigis2 oi( *oui\bi/skoi in Aquitania quoque sub Santonibus. Corruptum

cognomen est Iosei, ac Ubisci, sincerum Vibisci ac Vivisci. b. littera [orig: litterâ] in u. conversa [orig: conversâ]. Cette vetus marrmor Burdigalense civitatem Biturigum Viviscorum Burdigalum caput Gentis appellat. Augusto sacrum et Genio civitatis Bit. Viv. et Ausonius Burdigalensis a se ipso dicitur in Mosella, v. 438.

A Biturigibus Viviscis nomen accepit vitts Biturica, Columellae l. 3. c. 2. et Plinio l. 14. c. 2. uva Biturica memorata, ac vulgo Bidure dicta, ut Vineto placet, aut certe Burdigalensis, le Bourdelas. Biturtiges Vivisci a capite Gentis plerumque Burdigalenses dicuntur, les Bourdelos aut Bordelois: Ager vel pagus Burdigalensis, le Bourdlous. Biturigum Viviscorum emporium Burdigala, adiacens stagno maritimo, quod ostia Garumnae fluminis efficiunt, vocatur a Strabone. Sed hoc stagnum, vel hic lacus maritimus, hae limnhqa/latta nunc Burdigalae nusquam apparet: Forte Divona, apud Ausonium Epigr 14. v. 32. de Claris Urbib. fons Burdigalae sacer. Ptolemaeo urbes Vibtscorum Biturigum, burdigala, h( *bourdi/gala, et Noviomagus *noui=/omagos2: ex quibus Burdigala in l. 8. et in terria Europae tabula eidem dicitur Aquitaniae urbs insignis, *th=s2 *)akoui+tani/as2 po/lis2 e)pi/shmos2: Novimagus intercidit, nisi si forte est Solacum, locus ostio Garumnae proximus. Amm. Marcellin. in l. 15. scribit, in Aquitanica provincia, amplitudine crvitatum admodum culta, Burdigalam et Arvernos excellere, et Santones, et Pictavos. Paulinus in epistola ad Ausonium, nitentem Burdigalam nuncupat; Ausonius ipse loc. cit. v. 2. 3. patriam suam et natals solum nominat.

Burdigalam insignem Baccho, fluvitsque, virisque,
Moribus, ingenisque bominum, Procerumque Senatu,

et eam inter claras orbis Romani urbes numerat. Eutropius scribit, Tetticum Senatorem, Aquitaniae Praesidem, apud Burdegalam purpuram sumpsisse. Aethicus Burdigalam ab Aquis Tarbellicis 64 milia passuum abesse docet, a Blavuto, i. e. Blavia 19. a Mediolano Santomum 6. ab Aginno 74. millio: Tabula Peutingeriana Burdegalam appellat, et inter sinum Aquitanicum ac Blaviam collocat Burdegalim et Burdegalem quidam vocaverat: recentiores Fraci Anglique Bordellum mutilato [orig: mutilatô] et corrupto nomine Burdigalae. Incolae Burdeaus, Nostri Bordeaux dicunt. In Notittis veteribus provinciarum et civitation Galliae dicitur provinciae Aquitanicae secundae Metropolis civitas Burdigalensium alias Burdegalensium, quinque civitatibus praesidens Aginnensium, Ecolismensium, Sontonum, Pictavorum et Petrrocororum: quibus recentiores Notitiae Sarl um, Malliacum, Lucionem, et Condomium, novas civitates provinciae Burdigalensis addidere [orig: addidêre]. Paulinus in eucharistico Burdigalae, Navigetam portam, i. e. portam Navalem ita dictam, et portum spatiosum commemorat. Posita est Butdigala ad sinistam seu Novempopulanam Gatumnae fluminis ripam, quae in occasum Solis ac Pyrenaeos montes spectat, et ibidem maiorem agri sui partem habet; nec tamen Novempopulanae provinciae attribuitur, sed Aquitaniae secundae, cuius caput ac Metropolis olim habita est, et nunc quoque habetur. Idem Rotomago Veliocassium et Caesaroduno Turonum, aliisque urbibus videmus accidisse: ex quibus Rotomagus, in ripa dextta Sequanae sive in Belgica cum maxima agri sui portione sita est: Caesarodunum in laeva ripa Ligeris, sive intra fines Aquitaniae cum magna agri sui parte est positum. At nihilominus tamen Rotomagus Lugdunensi secundae Merropolis attributa, non Belgicae provinciae, Caesarodunum seu civitas Turonorum provinciae Lugdunensi tertiae pro Mettopoli adscribitur, non Aquitaniae, Ceterum pagus Burdigalensis, ut maiore ex patte una cum ipsa Burdigala trans Garumnam est polsitus, Boios et Medulos similiter Transgarumnicos continet: qui licer ultra flumen Gatumnam siti sint, tamen Aquitaniae secundae cum Buridgala attribuuntur. Eodem [orig: Eôdem] modo [orig: modô] Veliocasses et Caleti citra Sequanam, quo [orig: quô] Celtae a Belgis dividuntur, late sedes habent, ac nibtlominus simul cum Rotomago urbe, quae et ipsa cis Sequanam est, non Belgis seu provinciae Belgicae secundae, sed Celtis vel provinciae Lugdunensi 2. adscribuntur. Porttio igitur Biturigum Viviscorum fuere [orig: fuêre] haut dubie Meduli et Boii, cum Burdigalam caput Bitutigum Viviscorum pro capite et Metropoli habeant etiamnum, et Burdigalensis dioeceseos finibus contineantur. Apud Gregorium in l. 7. c. 31. Gundobaldus erat in urbe Burdigalensi, et idem nihilominus inc. 34. cum audisset [orig: audîsset] sibi exercitum propinquare Guntchramni, Garonnam transivit, Convenas petens: quasi tum Burdigala fuerit in ripa Garumnae citeriore vel dextta, non in ulterore aut sinistra, ubi nunc est. Id et videtur indicatre Appendix Chronici Fredegatii, ab auctote aequali eorum temporum composita: Carolus Princeps denuo Ligerem fiuvium transit, et usque Grumnam vel urbem Burdegalensem, vel castrum Blavium veniens occupavit. Tam Burdigalam quam Blaviam cis Garumnam ponit hisce capitis 109. verbis, ut et in c. 108. Egressi cum Rege suo Abdirama nomine, Garumnam transeunt, et Burdegalensem urbem pervenerunt. Egressi autem erant ex Hispania, quam paulo ante occupaverant Saraceni: quibus si ante Garumna transeundus fuit quam Burdigalam pervenite possent, Burdigala utique tum saltem trans Garumnam erat, h. e. ad tipam fluminis dextram sive Santonicam. Haec sunt diligenter consideranda: nisi si Historicos nostros omnia susque deque miscuissse, et ordinem rerum ac situm locotum confusis verbis turbavisse volumus: quod leviter facerte non debemus, aut credere sine causa: praesetim cum eadem eisdem verbis in Annalibus Mettensibus seu in Chronico S. Arnulfi reperiamus, quae supra in Appendice Fredegarii. Hadr. Vales. Notit. Gall.

BITURIGUM [1] vel BITURICENSIS Ducatuscuius Duces quoque Galliae Pares, Galliae Celticae provincia ampla et fertilis: ab Septentrione Soloniam inferioris Belsiae partem, a qua Caris fluentis disterminatur: ad Orientem Hutepenses, Nivernenses, et Borbonios respicit, constituente hic [orig: hîc] limitem rivulo [orig: rivulô], cui nomen la

Faye: qua [orig: quâ] meridies est, Lemovices habitant, ubi Croure fluit: qua [orig: quâ] occideus, Pictones et Turones, a quibus fluviolo [orig: fluviolô] Clery separtaur. Domicilium hi [orig: hî] olim fuit Biturigibus, quos Cubos sctibunt cognominatos Caelar, Strabo, Ptolemaeus, et alii. Bituriges enim Galliae populi duplices eratn, Ptolemaeo Cognomentis distincti, Bituriges Cubi, quorum Mettopolis Avaticum, primae Aquitaniae: reliquae urbes, Sancerra, Exolodunum, etc. Bituriges Vibisci aut Vivisci, quotum primaria urbs Burdigala, secundae Aquitaniae. Hodie vulgo Ceux de Berry. Merula. In Ducatum erecta est haec tegio, a Iohanne Rege, A. C. 1350. in gratiam Iohannis filii terttiogeniti. Ducum Cetera Bituricensium celebre in Historiis nomen, inprimis flagrante Aurelianensis et Burgundicae domus dissidio [orig: dissidiô], Hist, Gall. Vide in Bituriges.

BITURIGUM [2] vel BITURIGAE et BITURICA nec non Bituricae Metropolis Ducatus Bitricensis: olim Avaritum Biturigum, et Avaritum Cuborum, Plin. l. 4. c. 19. Straboni l. 4. ab Eura seu Avarone flumine, quo [orig: quô] adluitur, dicta. Inter magnifica aedificia, quae in hac civitate sunt, numeranda est magna illa Turris, forma [orig: formâ] rotunda [orig: rotundâ], tantae altitudinis, ut trium aut quatuor milliarium intervallum visui exponat: muri eius tres orgyas aut circiter spissi sunt: exterior pars opere tustico [orig: tusticô] exstructa est, pyramidalis adamantis instar. Hodie Bourges en Berry. Merula Met. l. Fuit olim Cetrarum regia, post caput regni Aquitanici. Vide et Ptol. l. 2. c. 7. Caes. l. 7. Comm. dein sedes fuit Ducum, Archiepiscop. Primatu a Carolo M. instrituto [orig: instritutô], et patriarchatu insignis: Caroli VII. perfugium, reliqua [orig: reliquâ] Gallia [orig: Galliâ] ab Anglis occupata [orig: occupatâ], a quibus proin per sarcasmum, Rov de Bourges propteres dictus est. Academia [orig: Academiâ] quoque urbs gaudet, a Ludov. IX. fundata [orig: fundatâ], a Carolo vero Duce, fratre Ludovici XI. instaurata [orig: instauratâ], et amplis privilegiis a Paulo II. instructa [orig: instructâ], A. C. 1464. ubi A,ciatus, Baro, Duarenus, Balduinus, Contius, Hottomannus, Cuiacius, etc. floruere [orig: floruêre]. Dioecesis Bituricensis una ex Galliae am plissimis, continet 35. Abbatias, 900. Paroecias, etc. Antiquitatum porro monumentis, palatio [orig: palatiô] Iacobi Coeur, templo [orig: templô] S. Stephani, A. C. 254. sub Decio, exstructo [orig: exstructô], urbs haec clara, primum praesulem S. Ursinum habuit. Sammart. Gall. Cbr. tom. 1 p. 140. et seqq. Hic [orig: Hîc] concilium habitum A. C. 1031. ubi de Apostolatu S. Martialis actum. A. C. 1215, a Cardinali Roberto Legato, cui se opponentes Galliae Episcopi, provocarunt [orig: provocâtunt] ad Concil. lateranense. A. C. 1225. ubi actum de ditionibus Raimundi Comitis Tolosani, egregii puroris cultus hyperaspistae. A. c. 1276. 1286. aliaque eodem saeculo [orig: saeculô], ubi de primatu inter Narbonam, Butdigalam et hanc urbem, disceptatum. In primis A. C. 1438. ubi Galliae Praesules, sub Carolo VII. Concilio Basiliensi astipulati sunt, Pragmatica Sanctione facta [orig: factâ], quae a Concilio rata habita viguit, usque ad A. C. 1516. quo [orig: quô] inter Francisum I. et Leonem X. pacto [orig: pactô] le Concordat, inito [orig: initô], ex parte abrogata est. Idem Carolus biennio [orig: bienniô] post, ibidem loci, denuo, Ecclesiasticorum coetum congregavit, etc Vide Concil. Gall. et in voce Bituriges.

in BIVIIS Compitisque simulacra pedum ex ligno suspendendi magicus medii aevi ritus Concilio [orig: Conciliô] Liptinensi prohibitus est. A. C. 743. Vide infra Pes.

BIZIA arx Regum Thraciae, cis Rhodopen, a Tetei nefasto crimine hitundinibus invisa, non quod illic facinus partratum sit, (in Daulide enim Phocidis oppid. contigit) sed quod ea Terei patria fuerit, testibus Thucydide, et Pausania [orig: Pausaniâ]. l. 9.

BIZOCHI qui et Fratricelli, secta Minoritarum religiosorum, in Ecclesia Romana damnata a Bonifacio VIII. de quibus multa habent Odoricus Rainaldus A. C. 1297. num. 55. 1321. num. 18. 1331. num. 4. et Waddingus in Annalib. Minor. A. C. 1297. 1317. num. 24. et seqq. 1318. 1322. num. 66. Bizocos et Pinzoccheros vel Pinzocaros vocat Bocacius Nov. 24. et 27. Bichinos etiam Iohannes XXII. ann. 6. Epistolar. commun. 1189. Nonnulli Viri Pestiferi, qui vulgariter Fratricelli seu Fratres de Paupere vita, aut Bizochi sive Bichini vel aliis fucatis nominibus nuncupantur. Dicti illi quibusdam a bisacco, Gallis bezace, quod, ostiatim panem et victum emendicantes, bisacum humeris deferrent: Carolo vero du Fresne eadem [orig: eâdem] ratione Bizochi, qua [orig: quâ] Bichini, nuncupati videntur, a vestibus scil. bieii seu grisie colotis. Nam a bigio Italorum, Gallorum Bis, pro griseo aut cinericio colote, ortum observat is in voce Biccini. Vide supra, Bizochos vero etiamnum habet Burgum S. Sepulchri, in Italia, apud Eundem.

BIZON urbs Thraciae, terrae hiatu absorpta, Plin. l. 4. c. 11. Straboni Bizona dicta.

BIZYE Thraciae Regum arx, memoratur Solino c. 10. In Cemensi regione, non longe a Flaviopoli colonia, Bizye oppidum, quondam arx Terei Regis, invisum birundinibus, et deinceps alitibus illis inaccessum Sed quod in Caenica locat, hallucinatur. Stephanus *to\ tw=n *)astw=n *basi/leion Astarum regiam fuisse refert. Asta autem itidem Thraciae populi unde *)astikh\, Astica regio seu strategia, a Caenica Strategia distincta. Vide Claud. Salmal. ad Solin. p. 166. ut et in voce Bizia.

BLABIA Galliae Celticae oppid. Blavet teste Ortelio [orig: Orteliô]. audet portu celebri, Le Port Lovis. Iuxta ostium Blabii fluv. 3. leucis ab Hannebonto in Meridiem. Vide Blavetum.

BLACHERNAE locus in suburbiis Constantinopoleos. Vide omnino Pet. Gyllium de Topogv. Constantinop. l. c. 5. Novum

palatium Constantinop. habet Ioh. Calvin. Lexic. Iurid. ad l. 18. Cod. de sacros. Eccles. Nov. 159. praefat. post pr. Unde Blachernense suburbium, in quo sumptuosissimum fuit Templum Beatae Mariae Virginis a Leone Imperatore aedificatum, en' *blaxe/rnais2, in Blachernis dictum, apud Dominic. Macrum in Hierolex. Indeque prw=tos2 *blaxernw=n, Primus Blachernarum, forte quem hodie Praepositum vocant. qua [orig: quâ] dignitate Theodorus Balsamon celebris fuit, circa finem saeculi a Christo nato XII. uti docet Gerh. von Mastricht Histor. Furis Eccles. num. 42. ubi addit, extra urbem Constantinop. versus mare templum Blachernarum fuisse, a Pulcheria exstructum teste Zonara [orig: Zonarâ]. Vide quae de Praefecto Blachernarum affert Iul. Caes. Bulengerus de Imp. Rom. l. 8. c. 200.

BLACHIA Nicetae, et Curopalatae, regio Daciae, cum Mysiae portione, vulgo Valachia.

BLAENA Ponti regio satis ferax, per quam Amnias amnis labitur. Hoc in loco Michridates cognomento [orig: cognomentô] Eupator Nicomedis Bithyni copias funditus delevit, haud quidem praesens, sed per Imperatores. Unde ille, cum paucis domum fugiens, servatus est, et inde in Italiam navigavit. Strabo. l. 12.

BLAESII duo quoniam Tiberius sacerdotia integra [orig: integrâ] eorum domo [orig: domô] destinata, convulsa [orig: convulsâ] distulit; ac Q. Plautio, Sext. Popinio ut vacua [orig: vacuâ] contulit in alios; signum mortis intellexere [orig: intellexêre] et voluntario [orig: voluntariô] exitu ceciderunt. Tacit. Annal. l. 6. c. 40.

intimus fuit Melioris, cuius obitum hic magno [orig: magnô] luctu atque impensis prosequutus est. Unde Martialis ad eund. l. 8. Epigr. 38. v. 9. l.

Qui sollemnibus, anxius, sepulti
Nomen non sinis interire Blaesi.
Et de munifica profusus arca
Ad natalitium diem colendum
Scribarum memori, piaeque turbae,
Quod donas, facis ipse Blaesianum.
Hoc longum, tibi vita dum mandebit,
Hoc et post cineres erit Tributum.

Nempe reditum eius tituli (cuiusmodi tributum pensionem vocant hodie) constituit Melior, in honorem Blaesi huius, qui inter Scribas alicui Officio praefuisse videtur, Caspar Barthius Animadvers. l. 1. p. 191. et 194. Vide et Bebius.

BLAESUS [2] nomine Funius Lugdunensis Galliae rector, cum Italica legione et ala Taurina Lugduni tendentibus ad partes Vitellii accessit. Tacit. Hist. l. 1. c. 59. genere illustri, largus animo [orig: animô] et par opibus, qui Vitellio mullo [orig: mullô] principali paratu, sed veteri egestate conspicuo circumdedit ministeria ac comitatus est liberaliter. Histor. l. 2. c. 59. Paulo post, quod aegro [orig: aegrô] corpore convivium et laetos dies ageret, occisus. Vide Tacit. Hist. l. 3. c. 38.

BLAGURA mons Hiberniae, in cuius radicibus tres nobiles fluvii scaturiunt, Berna videlicet, Corus, et Syurus, omnem fere insul. irrigantes.

BLAMONTIUM oppid. Lotharingiae, alias munitum Comitatus titulo [orig: titulô] gaudet, ad Vosorium fluvium, qui paulo infra in Murtam cadit.

BLANCA [2] Castellana, fil. Alphonsi IX. ex Ludov. VIII. Galliae Rege Ludov. IX. mater. Mottuo [orig: Mottuô] marito [orig: maritô], ut et filio [orig: filiô] in Oriente absente, regnum administravit, frustra renitente valida [orig: validâ] liga [orig: ligâ]. Obiit A. C. 1252. aetat. 65. Meloduni sepulta.

BLANCA [4] Gallica, filia Ludov. IX. ex Ferdinando de la Cerda, filio natu maiore Alphonsi X. mater duorum filiorum, qui regno [orig: regnô] privati, quod pater vivo [orig: vivô] adhuc Alphonso [orig: Alphonsô] obierit.

BLANCA [5] Artesia, uxor Henrici Crassi, Navarrae Regis. Item, filia Philippi Audacis, uxor Roberti, Austriae Ducis cum filio veneno [orig: venenô] necata, A. C. 1305. Viennae. Item, filia Ochelini, Comitis Burgundrae, uxor Caroli pulchri, sicut soror eius Ludov. Hutini Regis quarum adulteri vivi excoriati. Item filia Philippi Euriaci, Navarrae Regis Philippi Valesii secunda uxor; marito supervixit 50. ann. Hist. Gall.

BLANCA [6] Borromaea, Patavina, eruditionis fama [orig: famâ] illustris. Obiit A. C. 1557. Morerius in Addit.

BLANCABERGA oppid. Flandriae, cum portu et fortalitio. 1. leuc. a Brugis in ora littorali. 2. autem ab Ostenda in ortum.

BLANCAFORTIUM oppidul. Aquitaniae prope Garumnam, in tractu le Medoc, vix 2. leuc. a Burdegala.

BLANCAMANTELLI Gallice Blancs manteaux, nomen est, quo [orig: quô] Parisiis insigniuntur Monachi Benedictini, in vico cognomine habitantes, Richeliet.

BLANCHEFORTIUS Guido, M. Magister Rhod. Obiit A. C. 1513. Hist. Melitensis.

BLANCIACUM seu BLANZIACUM vicus erat pagi Tarvennensis, vulgo Blangi en Tornois: ubi Berta Rigoberti Comitis Palatini filia, cum amisso illustri viro suo Sigifrido, capiti sacrum

velamen imposuisset, Ecclesiam ac blonasterium aedificavit, regnante Theodorico [orig: Theodoricô] Chlodovei iunioris filio [orig: filiô], circa A. C. 680 Quidam Blanziacum; alii Blangiacum vocant, z in g transeunte, ut Bruzztas et Brugias, Verziacum et Vergiacum (Vergy) promiscue dixerunt, Virzeium et Virgeium. Ceterium verisimiliter existimari potest, cum s inter duas vocales, aut sequenti vocali Nostri leniore sono [orig: sonô] mutarent in z atque etiamnum mutent, inde factum esse, ut nomina quemadmodum efferebantur, scripta legerentur, et litera z in locum s ubique a criptoribus librorum apud nos substitueretur: Blanziacum itaque scriptum esse pro Blansiacum; Verziacum aut Virzeium pro Versiacum aut Virsepum, Bruzzias pro Brussias; Lavarcinum pro Lavarsinum; Liziniacum aut Lizineium pro Lisiniacum et Lisineium. Certe Z cum Graeca sit litera, tantummodo poni in Graecis dictionibus debet, ut Priscianus m l. 1. c. ultimo [orig: ultimô] tradit, qui et adicit Z pro coniunctis accipi. Hadr. Vales. Notit. Gall.

BLANCORUM Emporium *bla/gkwn *)empo/rion Ptolemaeo, cortiarae, quae Cottonara olim dicta est, Metropolis: *bla/gkwn i)upo/rion, *kottia/ra mhtro/polis2. Pevingeri Tabula habet, Blinca, Cotiara. Apud Ptolemaeum vulgo legitur *)ela/gkwn, verum *bla\gkwn legendum esse, iudicat Salmas. ad Solin. p. 1187. Sed et in Actis Innocentii III. Ioannicius Bulgarorum Rex epistolam suam sic orditur: Ego Caloiohannes Imperator Bulgarorum seu Blancorum etc.

BLANCUS [1] monetae minutioris argenteae vel aere argentoque mixtae species, vulgo Blanc. Occurrunt autem Solidi blanci, in Charta Iohannis Regis Angliae in Monastico Angl. Tom. l. p. 352. apud Car. du Fresne. Eadem [orig: Eâdem] notione Blanca habetur alibi. Vide supra in Albus.

BLANDA [1] Italiae urbs in litore Brutio, non procul a Bato fluv. et Parthenio portu. Plin. l. 3. c. 5. Blandae Livio. l. 24. c. 20. hodie Beluedere, teste Barrio [orig: Barriô]. Meminit eius Mela, l. 2. c. 4.

BLANDA [2] Hispaniae Tarraconensis urbs. Ptol. et Pomp. Mela, l. 2. c. 6. quae hodie Blanes Floriano, et Navagiero dicitur, in agro Barcinonensi ad Larnum fluv. Plin. l. 3. c. 3. Item fluv. eiusdem nominis.

BLANDENONA locus non longe a Placentia. Cuius meminit M. Tullius l. 2. ep. 15. ad Quintum fratrem, hodie Broni.

BLANDUS et languidus color vegeto et austero opponitur, apud Plinium, l. 37. c. 7. ubi de Sandaresis gemmis, in quibus feminas bland orem habere flammam dicit, cum mares austeri sint vegetique. Metaphora a saporibus ducta; austerus enim in gustu sapor blando et leni opponitur. Salmas. ad Solin. p. 200. et 345.

BLANDUSIA fons in finibus Sabinorum, apud Mandelam Horatii villam. De quo is l. 3. Carm. Od. 13. v. 1.

BLANGIACUM oppidul. Normanniae, in tractu Caletensi, in limite Picardiae; ad amnem Bresse. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.

BLANNONII sive BRANNONII populi inter Celtas proximi Segusianis, Ambivaritis, ac Heduis, quorum clientes erant. Vulgo Le pays a l'entour de Sainct Fean de Maurienne.

BLASCO vulgo BRISCOU, insula Galliae est, in sinu qui inter duo promontoria Leucatam et Setium intercipitur, Agathae seu Agdae urbi proxima atque adversa: citra os Rhodani. Unde Plin. lo. 3. c. 5. eius situm male assignat, inter ostium Rhodani et Stoechadas tres Massiliae adversas, cum inquit: In Rhodani quidem ostio Metina, moxque Glascon, tres Stoechades a vicinis Massiliensibus dictae propter ordinem. At ex Gallia in Italiam tendentibus, quem Plinius ordinem servat, primo cccurrit Blasco ad urbem Agatham, mox ostium Rhodani, et in eo Metina insul. tum Stoechades. Martianus quoque Capella male Plinium transscripsit l. 6. c. 14. In Galliae ora, inquiens, in Rhodani ostio Metina, quae Blasco nunc vocatur. Olim a Massiliensibus Graeco [orig: Graecô] nomine Agatha dicta videtur Hadr. Valesio Notit. Gall.

BLASCON vel Blascorum insul. Galliae in ostio Rhodani, prius Melion dicta. Plin. l. 3. c. 5. Strabo. l. 4. hodie Languillade. Baudrando Blascon, vulgo Brescon, arx permunita et insul. maris Gallici parva in sinu Leonino et ora littorali Occitano longe ab ostiis Rhodani. Vide Blasco.

BLASIUS Vigenerius, Borboniensis, Duci Niverniae a secretis, Caesarem, Livium, Chalcondylam, Philostrati icones, etc. Gallice vertit, magni suo [orig: suô] aevo [orig: aevô] nomims. Vixit saeculo [orig: saeculô] praeterito [orig: praeteritô].

BLASO una cum Montesorelli et Brioleto memoratur ab Orderico Vitale, in l. 10. Historiae, locus in Andicavis ad et trans flumen Ligerim, vulgo Blaison dictus. Brioletum autem est Briolay, ad Lidum vel Lidericum flumen, Sartae iamiam accessurum. In Vita S. Mauri Abbatis, mentio fit sisci Regii, qui Blason nuncupatur, Monasterio Glannafolio a Chlotario maiore Francorum Rege concessi: ex quo apparet, Blasonem villam quondam Regiam sive fiscalem exstitisse. Hadr. Vales. Notit. Gall.

BLASPHEMANDI Iudicium, ritus, occurrit in Capitulari 2. et 4. ann. 805. c. 8. et l. 3. Capit. c. 7. De clamatoribus causidicis, qui nec iudicium Scabinorum acquiescere, nec blasphemare volunt, antiqua consuetudo servatur, id est, ut in custodia recludantur, donec unum e duobus faciant, etc. Est autem blasphemare iudicum idem quod flasare sententiam, h. e. hanc tamquam falsam impugnare et appellare: formula etiamnum apud Galliae Practicos recepta, Blasmer une sentence. Olim autem, qui ante Iudices litigaverat, dato [orig: datô] Iudicio [orig: Iudiciô] stare, aut ab eo statim appellare tenebatur, interimque, dum alterum ex his duobus elegisset, custodiae mandabatur; qui si appellasset [orig: appellâsset], ad palatium cum apostolis in libera custodia deducebatur, donec eius causa discuteretur Car. du Fresne Glossar. De Blasphemiae crimine eiusque poena, apud Hebraeos, vide infra Excisio, apud Catalaunos voce Virga; apud alios, in Lingua.