December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0005

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0006

[gap: praeliminaria]

page 562, image: s0562a

BONZII h. e. sacrorum praefecti, dicuntur apud Iaponios, qui sacra curant. E quibus unum, nomine Combadaxi, mirandum virum, et a quo Iaponii literas sint edocti, iam ante annos 800. extrema [orig: extremâ] aetate iussisse magnificum sibi exstrui delubrum, inque specum iturum dixisse, se vitae huius satietate teneri: velle igitur quiescere, non ad diem tertium, uti Sospirator noster: sed (ô circumspectum Impostorem) ad decies millies millena annorum milia; quo [orig: quô] spatio [orig: spatiô] exacto [orig: exactô] magnum Iaponiae obventurum Doctorem, ac se quoque tum redditum iri luci. Quibus dictis obturari iussisse ostium specus; eundem autem vivere adhuc, eoque [orig: eôque] die anniversaria coli ac votis supplicibus invocari, aiunt. Vide de eo Epistolam Casp. Vilelae Soc. Iesu, quae exstat Epistolar. Iapon. l. 3. apud P. Matthaeum, ut et Vossium de Idol. l. 1. c. 25.

BOONAE *bow=nai, Athenis dicti sunt, qui boves ad dies festos coemerent. Demosth. in Mediam.

BOOSCOETE Hellesponti urbs, Germanicopolis postea dicta, Plin. l. 5. c. ult.

BOOSURA h. e. bovis cauda, urbs Cypri insulae, cui vicina est Tereta et Palaepaphus, quae antiquum Veneris templum habet. Strab.

BOOTA insul. Scotiae meridionalis in Glottae aestuatio, inter Araniam Insul. et Argatheliam provinc. per 8. mill. pass. in longum se extendens, sed non aeque lata.

BOOTES a bove deductum nomen, Latine Bubulcus; caeleste sycus, quod Arctophylax vocatur. Stellula enim est iuxta Ursam maiorem, quae more bubulci palustrum sequi videtur. Cicer. de Nat. Deorum, l. 2. c. 42.

Arctophylax vulgo qui dicitur esse Baotes.
Quod quasi temone adiunctam prae se quatit Arctum.

Ovid. l. 2. Fast. v. 190.

Arctophylax formam terga sequentis habet.

Iuvenal. Sat. 5. v. 23.

Frigida circumagunt pigri sarraca Baotae.

Habet 4. stellas dextra [orig: dextrâ] manu, quae non occidunt. Manilius, l. 1.

A tergo venit Arctophylax, idemque Bootes.

Aratus,

Tardus in occasum sequitur sua plaustra Baotes.

Hunc nonnulli dixerunt Icarum fuisse Atheniensem, Erigones patrem, qui cum a Baccho vinum accepisset, statim utres plenos in palustrum imposuisse dicitur atque ex hae re Bootes appellatus esse, et cum Atticorum fines perambulans vinum pastoribus ostenderet, atque eorum nonnulli aviditate pleni, novo [orig: novô] genere potus inducti somno [orig: somnô] opprimerentur, membraque huc illuc foede et indecore iactarent, verbaque loquerentur, haud sanae prorsus mentis, reliqui eorum venenum pastoribus ab Icaro datum arbitrati cum interfecerunt, quem postea Iuppiter simul cum Erigone filia, quae necis paternae dolore confecta suspendio [orig: suspendiô] vitam finierat, canem etiam nomine Meram inter astra collocavit, atque Icarum Bootem, Erigonem Virginem, Canem vero sua [orig: suâ] appellatione, Caniculam nominarunt [orig: nominârunt]. Aliis creditur hic idem fuisse Arcas ex Callisto Lycaonis filia natus; ab aliis Orion dicitur. Vide Arctophylax.

BOOZ h. e. in fortitudine, vel in hirco, filius Salmon. Ruth. c. 2. v. 2. et c. 4. v. 13. Inter progenitores Iesu Christi Matth. c. 1. v. 5. Nomen item secundae columnae in porticu Solomonis 1. Reg. c. 7. v. 21.

BOPARDIA vide Bodobriga.

BOQUERANA insul. maris Indici parva, vix 10: leuc: ab ora Orientali Insulae Bornei, versus Mindanaum.

BORAMMA latronum Libanum incolentium receptaculum. Strabo l. 16.

BORBETOMAGUS Vangionum, quae et Wormatia. Vangiones a Caesare, l. 1. Bell. Gall. c. 51. a Plinio, l. 4. c. 17. a Tacito, l. 12. Annal. c. 27. atque Ptolemaeo, una cum Nemetibus memorantur, populus Germaniae, qui transito [orig: transitô] Rheno [orig: Rhenô], in sinistra fluminis ripa consedere [orig: consedêre]: de quibus notissimus est Lucani versus 431. in l. 1.

Et qui te laxis imitantur Sarmata bracis
Vangiones.

*ou)aggi/ones2 a Ptolemaeo dicuntur, et eorum urbes duae ad Rhenum, altera Borbetomagus vel Borvetomagus, *borbhto/magos2, quae et primaria; altera Argentoratum, ambae in superiore Germania, et provinc. German. prima nuncupatur. In tabula Theodostana vel Peutingeriana Borgetomagus vocatur, et inter Bonconicam ac Noviomagam ponitur: Aethico in Itinerario provinciar. Bormitomagus non semel, nunc inter Bonconicam et Noviomagum, nunc inter Mogontiacum et Noviomagum Nemetum: Bormitomagus inquam corrupte pro Borvitomagus. i. e. Borbetomagus. Certe in aliis Aethici codicibus scriptum reperitur Borbitomagus recte, in aliis Bormitomagus, ut Surita asserit. Ea urbs more multarum Galliae urbium, nomen Gentis, cuius caput erat, postea, et Vangiones appellata est. In Codicis Theodosiani l. 13. legimus rescriptum Imperatorum Valentiniani et Valentis AA. ad Musophilum Vicarium Africae, datum Vangionibus: et in Notitia Imperii Romani: Praefectus mrlitum secundae Flaviae Vangiones reperitur. Apud Ammianum quoque l. 15. Vangiones inter urbes primae Germaniae; et apud Hieronymum in ep. ad Agerochiam, Vangiones longa [orig: longâ] obsidione deleti ab Alanis et Vandalis. Vangionem etiam reperi in Annalibus Tilianis. Vangionum civitas vocatur a Sulpicio in l. 1. de vita S. Martini, aliisque, nec


image: s0562b

non urbs Vangionum: in Annalibus Bertinianis, in rebus anni 843. Vangium corrupro [orig: corruprô] et truncato [orig: truncatô] nomine pro Vangionum: in veteribus Notitiis provinciarum et civitatum Galliae nunc simpliciter et absolute civitas Vangionum inter provinciae Germaniae 1. civitates quarta et ultima; nunc civitas Vangionum Warmatia; nunc civitates Vangionum, i. e. Warmatia vel Guarmatia, alias Garmatia; nonnumquam et civitas Vangionum, i. e. Warmacia. Warmatiam et Fredegarius ac Aimonius; quidam e nostris scriptoribus et Warmaciam appellant. At Zacharias PP. in epistola ad Bonifacium Mogontiacensem Episcopum, et Eginhardus, ac Theganus, atque Annales Nazariani, aliique Wormaciam civitatem aut Wormaciam nuncupant; Poeta Saxo in libris de Gestis Caroli Magni, Wormantinam urbem. Dicta est igitur Warmatia vel Guarmatia, nec non Warmacia. Dicta est saepius et Wormacia, nonnumquam et Wormatia. Ego scribi oportere puto Vormaciam, et ita appellandam esse hanc urbem, potius quam Wormaciam, aut Warmatiam vel Warmaciam. Nam ex Borbetomagi nomine nutilato Nostri fecere [orig: fecêre] (ni fallor) Bormagum; ex Bormago Wormacum, b in u., g. in c, ex more conversis: ex Vormaco demum facta Vormacia est; ita ut duo u in prima nominis syllaba, et t in penultima ferre non possim. Certe hodieque Nostri a Vormacia Vormes, ac Germani Worms nuncupant. Pagus Vangionum vocatur ab Eginhardo in Annalibus, in rebus anni 823. pagus Wormaciensis; in Annalibus Bertimanis Wormaz felda composito [orig: compositô] nomine Germanico [orig: Germanicô], i. e. Wormaciensis campus sive ager. Feld enim Germanis campus est. In Ducatu Ribuariorum Wormazfelda, Sperohgouwi. Hadr. Vales. Notit. Gall.

BORBONIA [1] Insul. Africae in Oceano Aethiopice, sub Francis, a paucis annis, a Lusitanis antea Insul. Muscharenhae dicta; ad Ortum insulae Madagascaris seu S. Laurentii, Circuitus est 50. leuc. fertilissima ac bene rigua. Ibi Portus S. Pauli et Assumptionis, ubi coloniae Francorum.

BORBONIA [2] it. BORBONIENSIS ager, vide Boii.

BORBONIA [3] villa Galliae, aquis suis nobilis, in agro ac dioecesi Lingonica, vulgo Bourbonne: quam Aimoinus Vervona clastrum aedificari coeptum, in colle, Theodeberto [orig: Theodebertô] ac Theodorieo [orig: Theodorieô] fratribus, apud Francos regnantibus, vocat, et inter urbem Linonum ac Tullum ponit. Hadr. Vales. Notitia Gall. in voce Lingones.

BORBONIA [4] Sidera, in honorem augustae illius Domus, dicta sunt a Iohanne Tarde Gallo, maculae illae circa Solem, nisi Soli potius insunt, moveri solitae, quae nil aliud ei aliisque videntur, quam stellae Solem circumeuntes. Gerh. Ioh. Voss de Orig. et progr. Idolol. l. 2. c. 34.

BORBONIUM [1] Galliae pars, Ducatus dignitate, inter Burgundiam, Bituricensem, Nivernensem tractum et Arverniam. Huius veteres incolae, pars Boiorum, colonis in Italiam et German. sub Ambigaro deductis, bellisque contra Romanos, celebres. Liv. Polyb. Strab. Iustin. Caesar in Comm. Dein sub Baronibus fuit, usque ad Archambaldum et Auseaumum, fratres, inter quos divisa est. Postmodum Robertus, quartus fil. Ludovici IX. duxit Beatricem, filiam et heredem Agnetis Borboniae, Archambaldi iunioris neptem. Hinc illustrissima familia Borbonia, quae 300. post ann. regno [orig: regnô] in Henrico IV. potita est. Huius Roberti fil. meruit Magni nomen, et Baronatus in Ducatum versus est, a Philippo Valesio, A. C. 1329. Cius fil. Petrus obiit improlis; alter Iacobus, Conestabilis Galliae, Iohannis pater, (ex eo Iacobi Neapolitani Regis avus) et Ludov. II. fuit, a quo familia propagata usque ad hodiernum Regem, Ludov. XIV. feliciter regnantem. Hist. Gall.

BORBONIUM [2] Anselmium, oppid. Burgundici Ducatus in agro Augustodunensi, ad Ligerim fluv. cum castro antiquo, 7. leuc. a Molinio, in Ortum. Vulgo Bourbon Lancy.

BORBONIUM [3] Arcimbaldi, urbecula Galliae in Borbonio Ducatu; Quibusdam Boia, Caes. l. 7. Bell. Gall. c. 14. 4. leuc a Molino.

BORBONIUS Franciscus, vide Franciscus. it. Ludovicus et Nicolaus.

BORBORIANI seu BORBORITAE in l. Arriani 5. et l. cognovimus 19. et l. pen. Cod. de Haereticis, sunt Haeretici, exorti temporibus Hadriani Imperatoris, circa A. C. 129. qui, ut ait Philastrius in Catal. Haeretic. vitiis implicati saeculi et malis concupiscentius servientes, iudicium non sperarunt [orig: sperârunt] futurum, sed potius carnalem saeculi concupiscentiam laudarunt [orig: laudârunt]. Ex Graeco *bo/rboros2, coenum. Sic enim idem, Hi itaque in coenum euntes et inde obliti de coeno facies et membra sua deformantes, eadem [orig: eâdem] re cunctis velut culpandam Dei creaturam demonstrabant. Brissonius apud Ioh. Calvin. Lexic. Iurid. E Gnosticis fuisse, legas apud Macrum Hierolex. Iidem Stratiotici h. e. Militares, dicti, quia de militaribus fuerunt, Barbelitae item, et Phibionitae, Floriniani porro, et Libertim, de quibus vocibus vide suis locis. Quam sectam exsecrandam e Valentini semine pullulasse [orig: pullulâsse], tradit Theodoretus. Vide Io. Forbesium Instruction. Historico-Theologic. l. 1. c. 37. §. 4. et ex Veterib. quoque Epiphanium in Panar, l. 1. Tom. 2. Haer. 26. nec non Augustinum, Haer. 6. Atque ex huiusmodi Haereticorum nefarirs consuetudinibus commixtionibusque, Diabolicae in Christianos calumniae, de promiscua et incesta venere, deque infanticidio ac Thyestaeis epulis, occasionem perperam Paganos arripuisse, discimus ex Iustino Mart. Dial. cum Tryphone, Athenagora Apolog. pro Christ. Minutio Felice in Octavio, Aliis. Nec omittendum, eadem hominum monstra, aliorum Haereticorum imitatione, qui decipere per nominum terriculamenta et appellationes barbaras confictas imperitos conabantur, exsecrandis suis figmentis Hebraica nomina quoque affinxisse, quibus simpliciores similiter terrerent, uti legimus apud Theodoretum Haer. fab. l. 1. c. de Barbeliotis seu Borborianis vide iterum Forbesium l. XII. c. 9. § 1. et 2. etc.

BORBUSTA Rex Gotthorum in Teutones itrupit, quem vicere [orig: vicêre] tres Reges coadunatis copiis.

BORCA oppidul. Guineae, in regno Biafrae, ad fluv. cognominem, qui infra in Oceanum Aethiopicum cadit.