CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

BREMBUS fluv. Italiae et agri Bergomensis. Hinc Breinbana vallis. Oritur in limite Vallis Telinae, et in Adduam se exonerat. 8. milliar. a Bergamo.

BREMENIUM Otadenorum urbs, in fimbus Scotiae et Angliae. Ptol. Berwick Villanovano. Bamburrow Talboto, Brampton Camdeno, oppidul. Northumbriae, ad amnem Till. Vide Burtonum in Antoninum p. 37. etc.

BREMENSIS Ducatus Germaniae trianguli isoscelis figura [orig: figurâ], cuius latera fere aequalia sunt, Visurgis et Albis fluvii, in extremo anguli apice ad peninsulam, cui a novo opere seu Turri ad securitatem navigantrum ibi exstructa, nomen dederunt, coeuntes: Basis vero est linea ab Esta fluv. per fines ditionis Luneburgensis et Verdensis, Paulo infra Allerae, in Visurgim se exonetantis, ostium deducta. Huius ditionis non eadem ubique qualitas: duae enim orae dioeceseos Bremensis extrema ad Albis et Visurgis aggeres, admodum opimae et frugum ac fructuum feraces sunt: medius vero tractus inter Stadam et Bremam; quem mercatores usitate transeunt, horridus sane et incultus est: Itaque pallio expanso dioeccsin Bremensem vulgo compatant, cuius duae anteriores orae, a eapite seu Albis et Visurgis confluenre, ad utriusque fluminis ripas aseendendo, fructuosissimis agris et pascuis, velut Holoserico [orig: Holosericô] praetextae: reliqua latitudo ex levidensi filo aut canabi contexta sit. Metel. Nunc subest Suecis, pace Monasteriensi, cum alias proprium haberet Archiepiscopum. Eius urbes sunt Stada, Bremefurda, Buxtehuda. Sed Brema totius tractus caput, fere sui iuris est. Terminatur a Septentrione Albi fluvio [orig: fluviô], a Meridie Visurgi, ab Ortu Ducatu Luneburgensi et Principatu Ferdensi, ab Occasu Comitatu Oldenburgico [orig: Oldenburgicô] et ditione Lauenburgica [orig: Lauenburgicâ]. Baudrand. A Confoederatis misere raprata ditio est A. C. 1675. urbibus maxima [orig: maximâ] ex parte a Luneburgicis Principibus et Episcopo Monasteriensi in potestatem redactis.

BREMETONACUM Angliae oppid. Antonin. Ribchester Camdeno. viculus Lancastrensis ad amnem Ribbi, 10. milliar. Angl. ab ora littorali in Ortum.

BREMOGARTUM vulgo Bremgarten, oppid. Helvetiorum, ad Ursum amnem, 15. mill. pass. ab aquis Helvetiis, Lucernam versüs. Fuit olim civitas Romani Imperii, postea Habspurgieis, et qui ex his ortl, Austriis Principibus paruit. A Sigismundo Imperatore cum Mellinga, Helvetiis, qui loca haec Imperii nomine, A. C. 1415. occuparunt [orig: occupârunt], oppignorata est: a quo tempore octo veter. Pagorum imperium agnoscit. Fortitudine insignes incolae. Missa hic [orig: hîc] imaginesque abolitae, A. C. 1529. restitutae sunt A. C. 1531. Imperat vicis aliquot, quos vocant Cellae praefecturam, das Keller-amt: in qua tamen summum imperium et animadversio in capitis reos Tigurinis competit. Vide Stumpf. Chron. Helv. Simlerum, Guillimannum, etc.

BRENDA a veterib. Poetis brevitatis causa appellabatur Brundusium, teste Festo [orig: Festô].

BRENDULUM oppidul. Italiae, cum portu, in insul. maris Adriatici et Ducatus Veneti, prope littus et fossas Clodias, paucis milliar. a Venetiis in Austrum, Brendolo.

BRENLANDUS cognomine Brito, sub Eduardo III. A. C. 1340. Astrologiam Iudiciariam scriptis editis refutavit. Gesner. in Biblioth.

BRENNACUM oppidul. Galliae ad Claise amnem, in Turonensi provinc. et confinio Ducatus Bituricensis, vulgo Mexieres; seu S. Michael en Brenne, P. du Val. Aliis est Brenne, vicus Campaniae, in agro Remensi. Valesio Brennacum, seu Brannacum villa olim Regia fuit Regni pagique etiam Suessienici, Posita ad flumen Vidulam; in qua Chlotharius exstruxerat Regiam, morarique consueverat, ubi et eius thesauri servabantur: a Gregorio Turonico Episcopo, a Fortunato, Fredegario, coeterisque memorata: quo Episcopi ex toto Chilperici Regno ad cognoscendam Gregorii ipsius causam evocati convenerunt. Unlgo Braine appellatur. Villam Brennacum, vel ut Fortunatus et Gesta Regum Francorum vocant Brinnacum; Frodoardus castrum super Vidulam situnt, nomine Brainam, item munitionem Remensis (alias Rodomensis) Ecclesiae super fluvium Vidudam sitam, quani vocant Brainam, nuncupat. Hic [orig: Hîc] locus S. Euhodii Basilica [orig: Basilicâ] insignis est, vulgo S. Iued dicti: quae Abbatialis Basilica duplici titulo [orig: titulô] ac patrocinio [orig: patrociniô] ab origine gaudens, olim Ecclesia S. Mariae et S. Euhodii dicebatnr; iam omisso [orig: omissô] B. Mariae nomine, Ecclesia S. Euhodii pridem dicitur. Branam pro Brennaco vel Braina fere omnes recentiores scriptores appellitant. Est et in Hainoo Comitatu Braina Comitis cognominata, Braine le Comte: est et Brennacum vel Braina castellum, Braine le Chasteau. Est quoque non procul ab Arciaca et a flumine Alba in Campania Gallica Brenna, Brenne; Frodoardo in rebus anni 951. mumtio quaedam nomine Brena dicta. Notit. Gall.

BRENNARII in Charta Hugonis Burgundiae Dueis A. C. 1255. memorati, sunt qui brennatico seu furfuragio (i. e. tributo, quod pro venaticorum canum stramine praestabatur) cogendo praefecti erant, vel penes quos pascendorum canum erat cura: Cuiusmodi exactiones pro canibus venaticis, atque adeo ipsis venatoribus, Tenentium impensis pascendis, saepe observare est, in Chartis veter. Iidem canes venaticos ad venationem ducebant etc. Car. du Fresne Glossar.

BRENNI populi Norici, aliis Breuni. Strabo *breu/nous2 kai\ *genau/nous2 coniungit. Similiter Horat. l. 4. Carm. Od. 14. v. 9.

--- - Milite nam tuo [orig: tuô]
Drusus Genaunos, implacidum genus,
Breunosque veloces, et arces
Alpibus impositas tremendis
Deiecit. --- -

Legendum etiam, ut recte vidit Xylander, in tropaeo Alpium, ISARCI. BREUNI, GENAUNI. Perlachves hodie

Aventino; Item Breuni, populi Alpini in Lepontiorum confinio, quorum regio La Val di Bregna Italis, Palenserthal German. teste Tschudo [orig: Tschudô] nominatur; ubi Breunus fluv. Bregno vulgo, per vallem ante dictam, decurrens in Ticinum fluv. labitur.

BRENNIA oppidul. Hannoniae. Ab aliis Braine. Dicitur etiam Bronium, quod vide.

BRENNUS [1] Gallorum Senonum Dux, qui cum 300. armatorum milibus in Italiam irrumpens, Clusium, hodie Chiusi, in Tuscia, obsedit, inde a Romanis, quorum opem obsessi imploraverant, depulsus: in hos proin armis conversis, illos apud Alliam fluv. ingenti clade profligavit. Deinde ad urbem pergens eandem cepit, totamque exussit, praeter Capitolium, quo nobilior iuventus confugerat. Sed cum et illud aggrederetur, Romani cum illo convenerunt, ut acceptis aliquot auri talentis, obsidionem solveret. Cum igitur aurum penderetur, ipse Dux gladium suum vagina [orig: vaginâ] educens, et hunc pensari imperavit. Sed cum hoc Romani, ut rem iniustam recusarent, atque ita invicem contenderent, Camillus exul, qui absens Dictator creatus erat, collectis iis, qui Roma [orig: Româ] profugeraut, Gallos ex improviso adortus est, qui relicto [orig: relictô] auro [orig: aurô], cum maximo suorum detrimento fuga [orig: fugâ] sibi consulere coacti sunt. Camillus vero eos continuo prosequens ex Italia expulit. Plutarchus in Camillo, *(/ama de\ h(me/ra parh=n o( *ka/millos2 e)p' au/to\n w(plisme/nos2 lamprw=s2 kai\ teqar)r(hko/tas2 e)/xwn to/te tou\s2 *(rwmai/ous2, kai\ genome/nhs2 i)xura=s2 ma/xhs2 e)pi\ polu\n xro/non, au)to/s2 te tre/petai pollw=| fo/nw, kai\ lambanei to\ strato/pepedon. Secutus est (inquit Palmerius ) hoc [orig: hôc] loco [orig: locô] Plut. T. Livium, ut sui Camilli, cuius vitam ornare instituerat, gloriae grato [orig: gratô] Romanis mendacio [orig: mendaciô] velificaretur. Rualdusdoctus quidem et acri iudicio [orig: iudiciô] vir, et qui Plut. illustrandum et castigandum non sine multis doctrinae adminiculis aggressus est, ad hunc locum multa dixit, nec tamen satis multa. Nam cum T. Livium aretalogum, et Romanorum mancipium mendacii sategerit hoc [orig: hôc] loco [orig: locô] arguere, id quidem fecit, sed ut mihi videtur, nimis stricte, et quasi ad aliud properans. Poterat eineim eum pluribus telis obruere, et hanc fabulam ex hominum memoria [orig: memoriâ] radicitus evellere. Et Polybium quidem cum citat, optime facit; est enim rerum Romanarum fide dignissimus auctor, qui duobus tantum, aut circiter saeculis aberat ab urbis captae temporibus. Sed de illo quctore celebercimo id, quod oblitus est dicer Rualdus, notabo, T. Livium fere omnia a Polybio accepisse, saepe paginas integras illius auctoris suo operi intexuisse, adeo ut interpretis polybii saepissime vice fungatur, eius tamen suppresso [orig: suppressô] nomine fere ubique, et si quando accidit, ut eius meminerit, eum citasse [orig: citâsse] cum elogio ieiuno et mehercules invido, rerum Romanarum non contemnendus auctor. Unde sequitur, Livium maliguitate quadam [orig: quâdam] cum assentatione erga Romanos, et odio [orig: odiô] erga Gallos aliter eam Historiam tradidisse, quam a Polybio veraci et libero auctore acceperat. Sed, ut post Rualdi messem aliquod spicilegium in eius apro faciam, aliquid etiam de meo ad id argumentum afferam, et tamquam triarius e subsidiis in primam aciem contra Livium advolabo, et ex ipsius Polybii pharetra telum depromam acutissimus, nempe ex l. 2. ubi Gallos Boios et Insubres, ut auxilium a Gaesatis Transalpinis impetrarent, his rationibus usos inducit: *)anamimnh/skontes2 de\ th=s2 tw=n i)di/wn progo/nwn pra/cews2 au)tou\s2, e)n h(=| e)kei=noi strateu\santes2, ou) mo/non e)ni/khsan maxo/ menoi *(rwmai/ous2, a)lla\ kai\ kata th\n ma/xhn ka/texon e)c e)fo/dou au)th\n th\n *(rw/mhn, geno/menoi de\ kai\ pu/ntwn tw=n u(parxo/ntwn e)gkratei=s2, kai\ th=s2 po/lews2 au)th=s2 mh=nas2 e(pta\ kurieu/santes2, te/los2 e)qelonti/, kai\ kata xa/ritos2 parado/ntes2 th\n po/lin a)/qraustoi kai\ a)sineis2 e)/xontes2 th\n w)fe/leian, ei)s2 th\n oi)ki/an e)panh=lqon. Ea sic Latine reddidit Casaubonus: Maiorum res gestas illis in memoriam revocantes, qui expeditione simili suscepta [orig: susceptâ], non solum praelio [orig: praeliô] Romanos vicerant, sed etiam a pugna Romam ipsam occuparant [orig: occupârant], bonis deinde illorum omnibus potiti, urbe etiam ipsa [orig: ipsâ] per 7 menses in sua [orig: suâ] potestate detenta [orig: detentâ], postquam sua [orig: suâ] sponte et beneficii loco [orig: locô] eam victis tradidissent, illaesi, atque incolumes in suam patriam reversi fuerunt. In qua [orig: quâ] versione oblitus est vir magnus interpretari haec verba, e)/xontes2 th\n w)fe/leian, quae tamen litem decidunt, babentes emolumentum, i. e. proculdubio aurum, quod ex pacto acceperant. At si vera fuisset Gallorum ad internecionem deletorum clades, quam Tragice narrat Livius, certe Boiorum illos legatos, ab eius negotii mentione maxim e abstinuisse decebat, quippe quod contra eorum propositum Gaesatas a petita societate plurimum deterrere valebat, et ridicula fuisset eorum exhortatio, et magis ridiculus Polybius, qui eos ita dicentes introduxit, nisi Gallorum victoria omnibus nota, et constanter eo [orig: eô] tempore credita fuisset. Itane credibile est, Polybium Africani et Laelii amicum, et contubernalem, virorum patriam amantium, et gloriae gentis suae cupidorum, qui proculdubio multa Romanorum acta ab eorum sermone didicerat, et qui sua scripta eorum censurae subiecisse dicitur, ausum fuisse talem narrationem suis paginis inserere, sine maledicentiae nota, et Romanorum odio, si contraria fama, vel dubia tantum ad eorum virorum aures pervenisser? Exul nempe Polybius solo [orig: solô] Romanorum auxilio [orig: auxiliô] fultus, sine lare, sine divitiis, Romanos ut auro [orig: aurô] redemptos, ad posteros traducere sine auctoribus fide dignis impudentissimo [orig: impudentissimô] mendacio [orig: mendaciô] tentavit? Id certe putare foret absurdissimum. Sed nunc Trogum Pompeium audiamus, virum Romanum; Is l. 28. c. 2. Aetolos Romanorum legatis sic respondentes inducit: Adversus Gallos urbem eos suam tueri non potuisse, captamque non ferro [orig: ferrô] defendisse, sed auro [orig: aurô] redemisse. Orationem etiam Mithridatis ad milites brevitate militari conspicuam, idem Trogus Historiae suae inseruerat, et eam in suo compendio Iustinus integtam intexuit, qua [orig: quâ] veluti telo [orig: telô] trabali transsigitur tradita a T. Livio fabula: Ea sic se habet l. 38. c. 4. Mithrid. ait, se audire populos Transalpinae Galliae staliam ingressos, maximis eam plurimisque urbibus possidere, et latius aliquanto solum finium, quam in Asia, quae dicitur imbellis, eosdem Gallos occupasse [orig: occupâsse], nec victam sibi solum dici Romam a Gallis, sed etiam captam, ita ut unius illis montis cacumen tantum relinqueretur, nec bello [orig: bellô] hostem, sed pretio [orig: pretiô] temotum. Haec ultima

verba T. Livium iugulant a Trogo cive Romano satis antiquo prolata. Nune vero prodeat Suetonius Livio [orig: Liviô] posterior tempore, et videamus, quomodo illius mendacio astipuletur. Is in Tiberio, c. 3. sic ait de Tiberii maioribus: Drusus hostium, Duce Drauso [orig: Drausô] cominus trucidato [orig: trucidatô], sibi posterisque suis cognomen invenit. Traditur etiam Propraetore, ex provincia Gallia retulisse aurum Seno´nibus olim in obsidione Capitolii datum, nec ut fama, extortum a Camillo. Sie Suetonius pro fama et nudo rumore Livii fabulam explodit. Nam quamvis in eo forte fuerit vanus Drusus, dum talem honorem sibi arrogavit, tamen numquam eam gloriam affectavisset, nicht omnibus constitisset, aurum illud a Gallis in parriam suam asportatum fuisse. Sed nunc Livium suo [orig: suô] ipsius telo [orig: telô] configamus. Ecce parum mendacii sui memor, Samnites in Hetruscorum advocato consilio ita disserentes inducit: Unam ipsis spem in Hetruscis restare, scire gentem Italiae opulentissimam armis, viris, pecunia [orig: pecuniâ] esse, habere accolas Gallos, inter ferrum et arma natos, fcroces cum suopte ingenio [orig: ingeniô], tum adversus Rom. popul. quem captum esse, auroque redemptum, haud vana iuctantes memorent. Certe nihil expressius dici potest, ideoque Paulus Orosius, dum eam Historiam narrat, de Camillo non meminit. Quare certissimum est, nec de eo in eo negotio Trogum mentionem fecisse: omnie enim fere ex Trogo habet Orosius, qui sic babet, in fine 1. 2. de Romae captu: Universam reliquam iuventutem, quam constat vix mille hominum ficisse tunc, in arce Capitolini montis latitantem, obsidione concludunt, ibique infeliccs reliquias, fame, peste, desperatione, formidine, terrent, subigunt, vendunt. Nam mille libris auri discessionis pretium paciscuntur, et cetera quae vide. Vapulet ergo fabricator talis mendacii, seu assertor T. Livius Romanorum adulator, et Galli nominis inimicus, utpote Patavinus domo [orig: domô], urbe semper Gallis vicinis infesta [orig: infestâ], quod ipse faretur l. 10. inde eius in Gallos odium, quod ubique testatur. Vapulet inquam et Rualdo, et mihi, et quicumque historicam veritatem amat. Elegantiae quidem et nitoris laudem a me non invito accipiet, fidei vero et veracitatis nequaquam, et dum vapulabit, spectator adsit Plutarchus, qui hoc [orig: hôc] loco [orig: locô] eum male secutus est, et Polyaenus, qui eius mendacii testes manifeste falsi, et qui inter se discordes, ut et cum Livio, tali fabulae fidem magis derogant, quam astruunt. Palmerius. Fuit alius quoque Brennus, priote iunior, quamquam nonnulli eos perperam confundunt, qui exercitu 152000. peditum, 20000. equitum stipatus, Macedoniam invasit, Sosthene occiso [orig: occisô], Thessaliam vastavit, per Thermopylas Graeciam ingressus, Olymp. 125. Urb. Cond. 476. ante Christum Natum 278. omnia depopulatus est, tandem in phocidem pervenit, ubi Apollinis Delphici templum praedae causa [orig: causâ] ingressus, iram numinis in se concitavit. Polyb. l. 2. Pausan. in Phoc. Iustin. l. 24. Propert. l. 3. El. 12. v. 53.

Torrida saxtilegnm testantur lumina Brennum,
Dum petit intonsi Pythia regna Dei.

De utroque Brenno, vide praeterea Diodor. Sic. l. 14. Plut. in Camillo, Iustin. l. 24. Eutrop. l. 1. Florum, l. 2. c. 11. Zonaram, Callimachum Hym. in Delum, a v. 73. et Scholiasten, qui Historiam ex plicat, ut et Ul. Max. l. 1. c. 1. ex. 18. De mortis genere diss entiunt auctores. Iustin. l. 24. c. 8. Cum dolorem vulnerum ferre non posset, puguibe vitam finivit. Arqui Pausan. loc. cit. inquit, illum vulneratum, veneno [orig: venenô] vitam finivisse, pudore scil. acceptae in Graecia cladis. Sed conciliat hos Diodor. Sic. loc. cit. *bre/nnos2 de\ a)/kraton polu\n e)mforhsa/enos, e(auto\n a)pe/sface. Is. Voss. in Iustm. loc. cit. *brh\n appellatur apud Suidam. Sunt autem, qui tune temporis Imperatorum putant commune nomen fuisse, quia Cambri hodie Regem Brennin appellant, teste Camdeno [orig: Camdenô]. Sane apud Britannos Gallos Barner iudicem sonat, et barn est iudicare. Accedit Syrum [gap: Hebrew word(s)] parnas, pro Principe et Gubernatore, Esaiae c. 3. v. 4. a radice [gap: Hebrew word(s)] parnes, quod palcere significat Bochart. l. 1. Chanaan, c. 42. Nic. Lloydius.

BRENNUS [3] Mons Noridi, Brenner, in Comitatu Tirolensi apud Stiriacum oppid. Vide Pyrenaeus. Item Brennum, Bre, pagus agri Brixiensis. Ferrat.

BRENTIUS Iohannes, Suevus, Canonicus Wittembergensis. Lutheri fidem amplexus, Ubiquitatis dogma, de quo vivente Melanchthone tantum mussitatum, primus excudit, anno [orig: annô] circitet 1540. Hospinian. in praefat. ad libr. Concord. Onuphr. Chron. A. C. 1549. Docuit Stutgardiae, scripsit varia, quorum catalogum habes, in Elogits Anton. Teissier Volum. 1. Pater filii cognominis, Professoris item Theologi in Academia Tubingensi. Obiit A. C. 1570. aetat. 71. Plura apud Thuanum Histor. l. 5. Melch. Adami Vitis Theol. Hottingerum Bibliothecar. quadripart. Alios.

BRENTONICUM P. Diac. Brentoni, Lazio pagus Venetiae, ad Athesim, inter Veronam et Tridentum, Brentonego Italis; a Roboreto oppid. 6. mill. pass. in Austrum, Veronam versus 30.

BREONA Villa vocatur in libello proclamationis Domini Caroli Regis adversus Wenilonem, alias Briona: quae nunc Brienna, Brienne, Comitatus [orig: Comitatûs] titulo [orig: titulô] insignis. A Breona vel Briona pagus Brionensis, Nithardo l. 1. memoratus, inter Tricassinum et utrosque Barrenses, nomen accepit. In Capitulis Caroli Calvi duo Brionisi vel Brionenses pagi commemorantur a duabus Brionis dicti, quarum altera nunc vocatur Brienna, altera Brenna, Brenne: suntque ambae in Campania nia Gallica non procul ab Artiaca et Alba flumine. Hadr. Vales. Notit. Gall.

BREONES Fortum. l. 4. de Vita S. Mart. Ptolemaeo, Breuni, vide Breuni, Straboni Breuci. Populi Vindeliciae, inter Licum et Oenum.