CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

CABELLIO Narbonensis provinciae oppid. Caballio Cavarum, Straboni l. 4. Cabellicum, vel urbs Cavallicorum, Ptol. l. 2. c. 10. vulgo Cavaillon. Inter oppida Latinae seu iure Latir veteris donata, a Plinio, l. 3. c. 4. inter colonias a Ptolemeo et in marmoribus numeratur. Urbs Massiliae Stephano Artemidoro dicitur. Inter provinc. Vieunensis 14. civitates decimo [orig: decimô] loco [orig: locô] ponitur, in veterib. Notit. prope Avenionem, in Comitatu Vindascino, ditionis Pontific. in planitie, prope Druentiam fluv. cum alias fuerit in colle, ut etiamnum vestigia docent. Parvi est circuitus. Episcopalis sub Avenion. Vide Vales.

CABELLUM organum Musicum, pedibus solitum feriti, apud Augustin. de Mus. l. 3. c. 1.

CABERA Protei filia, ex Vulcano Caberos tres genuit, totidemque Caberidas, quibus omnibus templa dicata sunt. Strabo l. 10. Vide et Cabira.

CABESCHOLA seu CABISCHOLA, Primicerius Scholae Cantorum in Ecclesia Graeca, alias Scholasticus. Vide infra Caputscholae.

CABILLONUM seu CABILONUM, Cabillo Aeduorum, Cabillonia, Strab. l. 6. *kabu/llion, Ptol. *kabulli/anon,urbs Gall. Celticae ampla et probe culta, cum duplici muro et ponte lapideo ad Ararim. Episcopalis sub Archiepiscopo Lugdunensi. Distat a Matiscone 11. leucis, ut et ab Augustoduno, 8. a confinio Comitatus Burgundiae. Vulgo Chalon sur Saone, et tractus adiacens Bresse Chalonoise. Cum arce permunita. Urbis huius saepe Caesar meminit, Comm. l. 7. c. 42. et ult. Strabo l. 4. Amm. Marcellm. l. 15. Itineratium Antonin. Hic [orig: Hîc] negotiandi causa [orig: causâ] Romani consistebant. Olim fedes Regum Burgundiae, et inprimis Sigismundi. A Regibus Galliae primae Familiae regno adiuncta, tum Moneta [orig: Monetâ] insignis fuit, ut et nummis antiquis Regum a Merovaeo genus deducentium patet, a Chramno, filio Clotarii I. capta et destructa, reparata a Childeberto ex Hispania reduce. Gontranus Rex ibi plerumque moratus, et sepultus est. A Ludovico Pio, Comitatus titulo [orig: titulô] donata, nunc familia [orig: familiâ] Comitum illustri exstincta [orig: exstinctâ], Episcopi titulos auget. S. Marcellus eius Apostolus, Donatianus vetustissimus Episcopus fertut, qui Concilio Coloniensi subscripsit, A. C. 346. Iulian. Balleure, Histor. de Episcop. et antiq. urhis huius. Ibi Concilium A. C. 470. et 570. quo [orig: quô] Gontranus Rex, duos Episcopos deposuit. Gregor. Turonens. Hist. l. 5. c. 27. A. C. 603. quo [orig: quô] instigaru Brunehildis Episcop. Viennensis pulsus est, etc. Vide Concil. tom. 4. 6. 7. 9. De illustri Principum Cabillonensium familia, vide in Arausio: De urbe vero plura apud Hadr. Vales. Notit. Gall.

CABIRA [1] uxor Vulcani, Camili mater. Qui tres filios suscepit, aviae cognomines, unde Nymphae, Cabyritae dictae, quarum Acusilaus Argivus meminit, apud Strab. l. 10.

CABIRA [2] Rhodi civitas, una ex iis quae conventum apud Rhodios efficiebant, cuius suffragiis omnia gerebantur.

CARIRA urbs Paphlagoniae, Strab. Aliis urbs fuit Asiae minoris in confinio Lyciae, media ferme inter Laodiceam et Termessum.

CABIRI [1] Dii quidam in Samothracia culti, quorum sacra in vulgus efferte piaculum erat, quae a Pelasgis iis, qui cum Atheniensibus una habitarunt [orig: habitârunt], mutuatos esse Samothraces scribit Herodot. l. 2. His sacris si quis initiabatur, mirabile in iis Deis praesidium habere credebatur et in mari et in bello, multoque melior ac iustior fieri prorsus existimabatur, atque impetrare quicquid honeste optaret. De Deorum numero varia est inter scriptores opinio; Mnaseas tres ponit, Axierum, Axiocersam, Axiocersum, i. e. Cererem, Proserpinam, Plutonem, addit quartum Dionysiodorus Casmilum, h. c. Mercurium. Alii duos tantum fuisse Cabiros autumant, Iovem natu grandiorem, minorem vero Dionysium. Athenion vero ait, ex Iove et Electra natos esse Iasionem et Dardanum, qui Cabiri sunt appellati. Quibusdam ministri Deorum habiti sunt, alii Daemonas illos existimarunt [orig: existimârunt]. Horum in Aegypto quoque celebre templum, quod ingredi quem piam fas non erat, sacerdote excepto [orig: exceptô]. Fuit et Cabirorum aedes in agro Thebano, item Caberiae Cereris, quorum ea religio fuit, ut qui ills manus intulissent, Deorum iram evadere non possent.

CABIRI [2] vel, Dii Phaenicum, qui Beryti maxime colebantur. Sanchoniathon apud Euseb. l. 1. Praep. Euang. *kai\ e)ti\ tou/tois2 o( *ko/nos2 *bublon me\n th\n po/lin qea=| *baalqi/di th=| kai\ *diw/nh| didwsi. *bhruto\n de\ *poseidw=ni, kai\ *kabei/rois2.. Damascius apud Phot. *(o e)n *bhrutw=| *)asklh/pios2 ouk e)sti\n *(/ellhn, ou)de\ *ai)gu/ptios, a)lla/ tis2 e)pixw/rios2 *foi/nic. *sadu/kw| ga\r e)ge/nonto pai=des2 ou(\s2 *dioskou/rous2 e(rmeneu/ousi, kai *kabei/rous2. Sane [gap: Hebrew word(s)] Cabir Ebraeis et Arabibus magnum et potentem sonat. Hinc iam alii observarunt [orig: observârunt] inde appellatos Cabiros, i. e. Divos potens, uti Varro et Tertullianus explicant, qeou\s2 mega/lous2 kai\ dunatou/s2, Orpheo eu)duna/tous2. Bochart. l. 1. Chanaan, c. 12. et ante eum Casaubonus. Suidas, *kabeirw\n, po/lis2, kai\ *Ka/beiroi, o)/noma e)/qnous2, shmai/nei de\ kai\ dai/mones2. Hesych. *ka/beiroi, karki=noi, pa/nu de\ timw=ntai ou(=toi e)n *lh/mnw| w(s2 *qeoi\, le/gontai de\ ei)=nai *(hfai/stou pai=des2. Orpheus Argonauticon [orig: Argonauticôn] initio [orig: initiô],

Vide Meurs. de Festis Graecorum in *kabei/ria. Nic. Lloydius. Addo, e schola Caini, qui illam inprimis Philosophiae partem, quae in vita consistit civili, corrupit, prodiisse, et sacra ex Oriente, praecipue autem ex Arabia, ubi Caber seu Cubar cultus, de quo Seldenus Syntagm. 2. c. 4. in Samorhraciam postmodum translata

esse, testatur ex Nonno Hornius Histor. Philos. l. 1. c. 9. Saracenorum Chabar, Venus seu Urania est, teste praedicto [orig: praedictô] Seldeuo [orig: Seldeuô], quam vocem Euthymius Zygabenus mega/lhn, ex eadem origine. interpreratus. Sic apud Macedones Cabyrius Deus, quem Lactantius Cabyrum vocat, l. 1. c. 15. Apud Romavos Caburorum familiae meminit Caesar l. 1. Comm. c. 47. M. Valerium Procillum C. Valerii Caburi filium. Idem Hornius Ibid. Adde Auctoribus supra laudatis Ioh. Marsnamum Equ. Canone Chromco [orig: Chromcô] Sec. 1. et IX. ut et quae dicemus infra voce Sydek.

CABLIACUM oppid. Gall. in Senonensi agro, vino [orig: vinô] suo [orig: suô] celebre, iuxta Seninum fluv. inter Antissiodorum et Tornodorum. Hic [orig: Hîc] contra Lotharium Imperat. olim a fratribus pugnatum est. Vulgo Chably.

CABOLUS Parmensis, a Longobar diae Episcopis Papa electus, ex utraque parte conscriptis copiis, in campis Neroniavis, facta [orig: factâ] caede magna [orig: magnâ], fuga [orig: fugâ] elapsus est. Blondus, Palatina.

CABOTIA vulgo CHABOT, familia in Gallia illustris. Cuius, ut ad fabulas non recurramus, quibus quidam Febran, seu Fridericus, Friderici I. Imperatoris ex Adriana sorore Affinis, familiae Auctor creditur; antiqua satis memoria occurrit, cum mentio inveniatur, Guilielmi Chabotii, ad A. C, 1040. In Theobaldi vero filiis, sub principium sculi XIII. tres lineae coeperunt, nempe in Theobaldo IV. Gerhardo et Sebrano: a quorum illo, domini de Rocbecer viere, sed non nisi ad duos gradus; ab isto, domini de la Motte Achard et de Raiz, exeunte saeculo [orig: saeculô] XIV. exrincti; ab hoc, praeter dontinos de Chantemerle, orta est linea dominorum de la Greva: E quibus directa primogenitcrum successio defecit in Ludovico, post A. C. 1472. mortuo, et successione per sorores ad Castillonios, et Comineum devoluta. Patruus autem Ludovici Renaldus fuit Dn. de Iarnac, cuius fil. Iacobus, communis pater duarum linearum exstitit. Ex minori enim filio Philippo Dn. de Brion et Comite de Bezançois ac dein de Charny, Admirali Franciae, proveniunt reliqui illustres Comites huius nominis atque Marchiones de Mirebeau. Ex maiori vero Carolo, reliqui Barones et Comites de Iarnac descendunt, inter quos Henricus eminet, (fil. Caroli Chabotii de S. Gelais Dn. de Mucidan et S. Aulaye, ex Henrica de Lur ) qui, herede Ducali Rohanea [orig: Rohaneâ] ducta [orig: ductâ], illam successionem suae domui mtulit, Ducatus de Rohan et Principatus de Leon axiomare hinc infigms. Uxor eius itaque Margareta fuit Rohanea, (filia Honrici Ducis Rohanei et Principis Leonis exstincti A. C. 1638. ex Margaretha Bethunia) quibus nati sunt Ludovicus Rohaneo Chabotius Dux de Rohan, Viccdomes de Leon, Anna (uxor Francisci Rohanei Principis Soubisii) Margaretha (uxor Marchionis de Coaiquin ) et Iohanna Pelagia. Vide Phil. Iac. Spenerum Theatr. Nobil Europ. tom. 1.

CABRERA nomen illustris in Hispania Familiae, cuius e Catalonia origo. Praeoipua divisio est, quod a duobus fratribus duae lineae ceperunt: cum alter Bernardus Vicecomes de Cabrera, Admiralis ac Capitaneus generalis Siciliae, Comites de Modico severit: alter Raimundus Marchiones de Moya; quem titulum primus nactus est Andreas, Raimundi pronepos, A. C. 1480. atque ab uxore Beatrice Fernandez de Bobadilla istud quoque cognomen posteris indidit. Inter eius filios Iohannes Marchio post patrem fuit, et deinceps huius filia Luisa axioma illud domus suae, marito Didaco Lopezio Pacheco Duci de Escalona attulit, exstincta A. C. 1556. quo e matrimonio genitus est Franciscus Pacheco, de Cabrera et Babadilla, Dux de Escalona. Alter Andreae fil. Ferdinandus Comitatus [orig: Comitatûs] de Chinchon honorem obtinuit, A. C. 1517. atque ad posteros transmisit. Pater ex Teresia de la Cueva Petri; quo [orig: quô] et Mencia de la Cerda et Mendoza, genitus Didacus, pater fuit ex Agnete Pacheca, Ludovici Hieronymi Fernandez de Cabrera et Bobadilla, Comit. de Chinchon, coeterorumque; de quibus supra in voce Bobadilla. Vide Phil. Iacobum Spenerum Theatr. Nobilit. Europ. tom. 1. et 11.

CABRUS Deus Phaselitarum, quae urbs Pamphyliae fuit; Suidas etiam insulam facit. Phaselitae huic Deo sacrificabant de pifciculis sale conditis. Unde proverbium, Sacrificium Phaselitarum ut Suidas et Zenobius scribunt: Quamquam Suidas nomen Dei Calabrums, pro Cabro legit, et Erasmus Caprum.

CABSEEL eivitas in tribu Iudae. Ios. c. 15. v. 21. Latina congregatio Dei. Patria Benaiae, viri sortissimi, et magnorum operum.

CABUL i. e. compeditus, vel quasi germinans, aut quasi defluens, vel veterascens, regio Galilaeae, quae Iosepho Iud. Ant. l. 8. c. 5. lingua [orig: linguâ] Phoenicum a displicendo, aliis a terra tenaci, ob copiam argillae, qua [orig: quâ] figuli utuntur; nomen accopit, Hanc Solom on Hiramo Tyri Regi dedit. 1. Reg. c. 9. v. 13. Est quoque civitas in tribu Aser. Ios. c. 19. v. 27.

CABULUM oppid. Indiae satis amplum, provinc. cognominis caput, sub Magno Mogole, versus moutes et confinia Zagataiae regionis.

CABULUS machina bellica, ad conterendos muros. Brite Armoric. Philip. l. 7.

--- --- Sed mox ingentio saxa,
Emittit cabulus, nequiensque (haec) ferre debiscit,
Per mediumque crepans, purs corruit alter a muri.

Forte a gabuli similitudine, veter. gabali. Glossa Philox. Gabidum, *ba/sanos2. Gloss. Graetol. vet. *ba/sanos2, Tortus, Tormentum.

CABURA fons Mesopotamiae, praeter aquarum omnium naturam egregie odoratus: cuius fabulosam rationem reddunt, qaod Iuno in eo aliquando fuerit perfusa. Plin. l. 31. c. 3.