CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

CAELIUS [9] Calcagninus, auctor insignis Italus [correction of the transcriber; in the print Iralus], sed felium non minori, quam Lipsius canum, amore insaniens, vide hunc Epistolic. Quaest. l. 3. Ep. 5. Ferrarae natus, patre non incelebri, sed matre omnbus ignota [orig: ignotâ], Canonicatu a Duce ferrariense auctus, versu magis quam prosa [orig: prosâ] excelluit. Ciceronis Officia carpere aggressus, a Maioragio edito [orig: editô] scripto [orig: scriptô], tam acri, ut nisi morte praeventus esset, indignatione moriturus fuisse crederetur, confutatus est. Coeterum totus in studiis in Bibliotheca sua velut sepultus omne tempus degit unde portae Conventus Iacobinorum, quibus illam legaverat, haec inscirpta hodieque visuntur, Index tumuli Caelii Calcagnin, qui ibidem sepeliri voluit, ubi semper vixit. Edidit complura, quorum catalogum habes in Elogus Anton. Teissierii Part. 1. ubi de M. Anton. Maioragio. In Bibliotheca eius haec adscripta leguntur. Cum Caelius Calcagninus nihil magis optaverit, quamde omnibus pro fortunae captus optime mereri, decedens Bibliothecam, in qua maximam aetatis partem egit, in suorum civium gratiam publicavit, et in ea se condi mandavit. Tu, quisquis es, rogo, ut hominis B. M. manibus Deum propitium preceris. Ex diuturno studio inprimis hoc didicit, mortalia contemnere et ignorantiam suam non ignorare. Vide Paul. Iovium Elogiis, Galois des Biblioth. Nath. Chytraeum in Var. Europae itin. delittis etc. Amicus fuit inter coeteros Lil. Gregor. Giraldi, de quo vide suo [orig: suô] loco [orig: locô].

CAELIUS [10] Felix, Vir Consularis, iussu Commodi Imperatoris occisus, apud Ael. Lamprid. c. 7.

CAELIUS [12] Sabinus, ICtus plurimum temporibus Vespasiani potuit; eius mentio in Digestis.

CAELIUS [14] Sedulius, Scotus Presbyter, sub Theodosio Iuniore, Trithem. in Chron. A. C. 430. Reliquit explicationem epistolarum S. Pauli, quinque libros versuum, cui titulus, Admiranda Dei, cum aliuqot hymnis: quae tomo 8. Biblioth. Patrum edit. 2. et tomo 9. edit. 1624. inserta. Vide etiam Caelius.

CAELIUS [15] Tatianus, Eques Romanus Adriani-Caesaris tutor, apud Spartian. in Adrian. c. 1. Attianus alii habent.

CAELIUS [16] Tubero, vita [orig: vitâ] functus et in rogum missus revixit. Plin. l. 7. c. 52.

CAELIUS [17] Vibenus, Tuscorum Rex, Romulum contra Caeninenses et Antennates, Crustumerosque iuvit. Dionys. Halicarn. l. 2. Hinc Caelius mons, Vulgariter monte Celio, item monte di S. Giovanui, quia in eo exstructa est Basilica S. Iohannis Lateranensis totius Romae prima ac praecipua. Hunc Tullus Hostilius urbi addidit, ibique ipse habitavit, quo frequentius habitaretur. Liv. l. 1. c. 30.

CAELIUS Mons unus ex septem motibus urbis Romae, eum Quirinali, post Capitolium, a Romulo fossa [orig: fossâ] sive aggere ac muro [orig: murô] firmatus; cum nihilominus extra urbis ipsius moenia pomeriumque essent: Postea a Tullo, an Anco, an Tarquinio, variant enim Auctores, pomerio inclusus est. Fuit in Suburanae regionis parte, nomenque accepit a Caelio Vibenno Tusco Duce nobili, qui cum sua [orig: suâ] manu Romulo auxilio contra Sabinum Regem venisse dicitur, Varro. Festus Caelem Etruscum illum Ducem nuncupatum vult. Idem mons Querquetulanus, a silva ibi ingenti: et cum post incendium, quo [orig: quô] aedificia in eo sita conflagrarunt [orig: conflagrârunt], a Tiberio reparatus esset, Augustus legitur vocatus. Ita enim Tacitus Annal. l. 4. c. 65. Haud fuerit absurdum tradere montem eum (de Caelio loquitur) antiquitus Querquetulanum cognomento fuisse, quod talis silvae frequens fecundusque erat, mox Caelium appellatum, a Caele Vibenna, qui dux gentis Etruscae; cum auxilium appellatum ductavisset, sedemeam acceperat a Tarquinio Prisco, seu quis alius Regum dedit. Nam in eo Scriptores dissentiunt. Regia in eo fuit Tulli Hostilii; Tuscique illum incoluerunt, qui cum munire se ceopissent, suspecti redditi et ab illo in planum locum deducti sunt, qui ab iis Tuscus vicus dictus est. Hodie insignis is mons in urbe habetur, Basilica [orig: Basilicâ] Iohannis Lateranensis. Habet autem ab Ortu moenia urbis, terminumque Esquilinae regionis, portam Esquilinam et Amphitheatrum: ab Oecasu Suburam et montem Palatinum: a Septentrione Carinas, Caelium et Esquilias: a Meridie Piscinam publicam et Vallem, quae est ante viam Appiam, quae prope Septizonium Severi inchoans, versus portam Capenam protenditur. Hic secundam Urbis regionem. Caelimontium appellatam, posuit Augustus Caesar. Vide Onufrium in urbe Roma, p. 26. et seqq. Bartholom. Marlianum Topogr. urbis Romae l. 4. c. 18. Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 1. c. 2. et 7. etc. Ovid. Fastor. l. 5. v. 522.

CAELTES vide infra Stylus: eiudsdem originis nonnullis cum caelo, quod vide quoque hic [orig: hîc] infra, it. voce Celtes, sic enim scribitur, in veteri Inscr. apud Gruterum.

CAELUM [1] a caedo, Graece glu/fanon, apud Theocritum, qui poculum in certamine rustico depositum ita describit,

*kai\ baqu\ kissu/bion keklusme/non a)dei(/ karw=|
*)amfwe\s2 neoteuxe\s2, e)/ti glufa/noto poto/sdon
*tw=| peri\ me\n xei/lh maru/etai u(yo/qi kissou/stktl.

Latine scalprum ad verbum, nam glu/fein est scalpere. Sed Scalprum de celo, quo [orig: quô] operantur Argentarii, vix Latini dicunt, ac ne vix quidem: Horatiusque scalpra Sutorum propria facit, l. 2. Serm. Sat. 3. v. 106. quae Graeci smi\la vocant ac smi/lia Sed et glu/fanon dixere [orig: dixêre] scalpellum Graeci, quo [orig: quô] calami ad scribendum olim aptabantur, atque attemperabantur, quem et smi/lhn, et glufi\da et glupth=ra et glufe/a vocitarunt [orig: vocitârunt]; Cannivum hodie Galli appellant, quod canna [orig: cannâ] seu harundine scriberent Veteres, non uti nos penna [orig: pennâ]. Porro quod celum Veterib. erat, cilium quoque et cilionem appellavere [orig: appellavêre] Latini recentiores. Imo etiam Sicilium, quod est smi/lion: nam et sicilatos lapides vulgo Galli dicunt, qui sculpti sunt: et sicilare, pro sculpere vel caelare, eixeler. Paulus Silentiarius vero glu/fanon etiam vocat instrumentum, quo [orig: quô] lapides sculpebantur, in descr. Ambonis,

--- --- au)xe/na d' au)toi=s2
*Kukloterh= glufa/nois: xa/liy e)/sfigce tore/hs2.

Sed et laoto/rous2 nuncupat, lapidum caelatores et sculptores. Burinum autem vulgo dicunt Galli to\ glu/fanon, quo [orig: quô] cavatores utuntur gemmarum et argenti. Summus Poeta vocem hanc tornum reddidit, Bucolis. l. 3. v. 36.

--- -- --- -- pocula ponam
Fagina, caelatum divini opus Alcimedontis,
Lenta quibus torno facili superaddita vitis etc.

Sed improprie admodum. Licet enim terere omnium commune sit, Tornatorum, Sculptorum, Caelatorum et Rasorum; et tam Tornatores, quam Caelatores radant, aliud tamen proprie cu/sai vel ce/sai, aliud glu/yai, aliud torneu=sai. Tornatores enim ex culpunt et insculpunt ligna, striasque in iis et sulcos faciunt torneuthri/w|, at figuras et sigilla torno [orig: tornô] exprimere non possunt: id quod Caelatorum est seu Toreutarum, qui caelo [orig: caelô] utuntur etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 1045. et infra, ubi de Pustulato argento.

CAELUM [2] Aureum, Petr. Diacono suburbium olim Ticini, seu Papiae uribs, nunc intra moenia, ubi templum D. Petro a Luitprando Rege excitatum, S. Petro Celaureo vulgo, in quo corpus Augustini dicitur allervari.

CAEMA mons Alpium dirimentium Togartam Galliam a Comata, ex quo Varus fluv. emittitur.

CAEMARO *kaima/rwn, Auctor Graecus res Indicas tractavit, quarum ex decimo libro Plut. de Flum. fabellam narrat.

CAEMENTUM proprie dicitur hodie genus ferruminis, ex arena et calce tegulaque tusa [orig: tusâ] compositum; olim vero caementum dicebatur, minutus lapis caesus, politus et aequatus, ad structuram aedium, a caedendo dictus. Hinc Caementa veteres Latini semper distinguunt a quadratis lapidibus, Vitruvius inprimis l. 1. c. 5. l. 2. c. 7. et c. 8. in quo postremo loco, Graecos non usos esse e quadrato saxo structura [orig: structurâ], nec e caemento molli polita [orig: politâ], sed e silice, vel e duto lapide ordinaria [orig: ordinariâ], dicitur. Idem ibid. caementitium saxum, a quadrato secernit. Imo Caementum idem, quod caesura: unde Caementa marmorea, pro assulis, quae e marmore cadunt, dum caeditur apud eunden, l. 7. c. 7. Sic quilibet lapis e lapidicina caesus, Caementum dicebatur, unde idem Auctor caementum, a silice, qui naturaliter ita reperitur, nec pars fuit maioris saxi, distinguit. Veteris notionis etiam apud Plinium usus, l. 36. c. 23. Igne lapides in aes solvuntur, igne ferrum gignitur ac domatur, igne cremato [orig: crematô] lapide caementa in tectis ligantur. i. e. lapides. Vide quoque eum l. 35. c. 13. Contra ferrumen ex arena et calce, ad farciendos et consolidandos parietes, Materiam, item Intritam, dixere [orig: dixêre] Vitruvius et Plinius, ut infra videre est. Solinus vero Caementa vocem de ferrumine iam usurpat, c. 28. Inter Nasamonas et Troglodytas gens Amantum est, quae salibus domos exstruunt: quos in modum cautium e montibus excitatos, ad usum aedium caementiciis nectunt struicibus. Ubi struices caementicias vocat caementa, quibus instrnuntur et nectuntur inter se lapides. Hoc enim proprie instruere dicebatur: ferruminare Plin. dixit, l. 31. c. 7. Quam vis etiam hic [orig: hîc] accipere possemus caementicias structuras, h. e. ex saxo caementicio, ut intelligamus, sich domos apud Hammanientes salibus exstrui solitas, quasi si caementiciis struicibus necterentur; h. e. ex structura caementitia fierent. Quo [orig: Quô] sensu Caementum ac caementitium saxum, hodie medullonem Galli vocant, quod id structura inter quadratos lapides medius inferciatur. Ratio vero, quod Recentiores vocem pro intrita ipsa et ferrumine usurparunt [orig: usurpârunt], haec est, quod in intritam seu mortarium adderentur et fragmina caementorum, i. e. lapidum, vel parva caementa, ut ex aliquot praefatorum Auctorum locis constat. Vide Salmas. ad Soln. p. 378. et 379.

CAENA oppid. Thraciae, unde Caenica regio et Caeni populi quae postea Flaviopolis dicta. Solin. c. 10. In Caeniensi regione, non longe Flaviopoli colonia, Bizye oppidum, quondam arx terei Regis. Sed Bizye in Astica strathgi/a, ut vocat Ptolemaeus, seu regione, non Caenica [orig: Caenicâ], fuit. Salmas. ad loc. Vide in voce Caenica.

CAENE parva insul. in mari Siculo, cui vicina est Gaulos et Melte. Plin. l. 3. c. 8. Item sinus [orig: sinûs] Laconici oppid. non procul a Taenaro promontor. hodie Camares, teste Nigro [orig: Nigrô]. Hinc Caenites portus apud Plin. l. 4. c. 5. Iuppiter Caeneus. Ovid. Met. l. 9. v. 136.

Victor ab Oechalia [orig: Oechaliâ] Caeneo sacra parabat
Vota Iovi. --- --- --- ---

CAENICA regio Thraciae, eis Rhodopen, a Cenis populis dicta. Ibi urbes praecipuae fuere [orig: fuêre] Bizia, Anchialus et Apollonia magna.

CAENINA Latii oppid. Steph. *kaini/nh pa/lis2 *sabinwn, h( u(po\ *r(wmu/lou a(lou=sa, to\ e)qnikon *kaini/tai. Plutarcho in Marcello, sunt *kaininh=tai, et in Romulo *keninh=tai, itemque Livio l. 1. c. 9. et 10. Ceninenses. Verum non ab oppidi vocabulo, sed ab auctoris sui nomine sic dictos fuisse incolas eius, haud obscure ex Festo colligas, Cenina, inquit, urbs quae fuit vicina Romae, a Cinite conditore sic dicta. Ovid. Fast. l. 2. v. 135.

Acron Hercules Caenina [orig: Caeninâ] ductor ab arce,
Roma tuis quondam finibus horror erat.

CAENIS [1] Thessalica puella, quae a Neptuno per vim compressa; ab eo muneris loco [orig: locô] impetravit. ut in vitum transformaretur, nullisque unquam vulneribus posset sauciari, Mutato [orig: Mutatô] itaque sexu

etiam nomen mutavit, Caeneus dictus, Hic cum Lapithis pugnans, adversus Centauros, cum nullo [orig: nullô] leti genere posset violari, congesta [orig: congestâ] in eum magna [orig: magnâ] arborum mole, vivus obrutus est, et in avem transmutatus. Ovid. Met. l. 12. v. 531.

Quamquam Virgilius a morte non in avem transformatum velit, sed in muliebrem rediisse sexum. Sic enim habet, Aen. l. 6. v. 448.

It comes et iuvenis quondam, nunc femina Caeneus,
Rursus et in veterem fato [orig: fatô] revoluta figuram,

CAENIS [2] promontorium Brutiorum, in ora Calabriae ulterioris contra Pelorum promontor. Siciliae, apud Scyllaeum oppid. Coda di volpe, teste Fazello [orig: Fazellô], Capo di pessolo Barrio. Item Caemps oppid. eiusdem orae praeclarum, apud Caenidem promontor. Vulgo Fiumara di moro, a Rhegio 8. mill. pass. in occasum, quod et Caentsium dicitur. Baudrando oppid. est regni Neapolitani in Calabria ulteriore freti siculi, 8. a rhegio in Boream, iuxta amnem Caenidem.

CAENOPHRURIUM locus medio [orig: mediô] itinere, inter Constantinopolim et Heracleam; ubi interfectum Aurelianum scribunt Eutropius et Beda. quasi dicas novum castrum. Novum castellum nominatur, in Chronologia Nicephori, edita cum Historia Miscella. 20. milliar, a Selimbria, nunc drepali. Sanson. Vide infra. Addo quod *kaino\n frouri/on Plutarcho in Lucullo, in vetere Tabula Cenopurio, in Itiner. Antonini Cenophrurio, keno\n xwri/on perperam apud Polybium, qui munitissimum hoc castellum fuisse scribit et in eo gazam saum habuisse Mithridatem. De eo sic habet Itinerar. laudatum,

pro quibus Tabula Peutingerorum habet: Heraclea, Cenopurio, Melontiana, Byzantium, quae non parum variant in passuum intervallo. Salmas. ad Vopisc. in Aureliano c. 35.

CAENOS Gallicanos Antonin. Gallica, Ptol. Callica vulgo, pagus Bithyniae, inter Byzantium 40. et Heracleam ad 32. mill. pass. distans, ubi Aurelianus Imperator interfectus est, teste Eutropio [orig: Eutropiô], l. 9. c. 9.

CAENOTROPEA Anii et Dorippes filiae, Oeno, Spermo et Elais, in novas formas omnia vertentes, eo quod illis Dionysius, ut quicquid tangerent, in triticum, vinum, aut oleum statim verteretur, concessit. Vide Anius.

CAEPE inter Aegyptiorum olim Numina. Plin. l. 19. c. 6. Allium caepasque inter Deos iureiurando habet Aegyptus; Sicut Zeno Stoicus per capp, Teleclides per brassicam, iurasse [orig: iurâsse] leguntur. Vide infra Cepe. Aversabantur tamen illud Aegzptii Sacerdotes, quod, lachrzmas eliciendo, festos dies celebrantibus molesta esset, et excitata [orig: excitatâ] siti incommoda iis, qui religionis causa [orig: causâ] cibo [orig: cibô] potuque abstinerent: Quod item Luna [orig: Lunâ] decrescente viget ac augescit, Plut. de Is. et Osir. Certe, Plin. ibid. de omnibus eius generibus, Odor, inquit, iis lachrzmosus. Und kro/mmuon Graecis, o(/ti ko/ras2 summu/ein poiei=. Aristophanes.

*ti/dh=ta klai/eis2; kro/mmuon o)sfrai/nomai,
Quid ita fles? Caepam subolfeci.

Et Bias a Rege Alyatte accersitus, Regia [orig: Regiâ] fortuna [orig: fortunâ] spreta [orig: spretâ], illum iussit kro/mmuon i)sqi/ein, caepam edere. Lucilius item l. 5. Sat.

Sic enim Festus vocat interiores caeparum tunicas. Veteribus tamen Romanis in pretio. Varro in Bimargo, Avi et atavi nostri cum allium et caepe verba eorum olerent, tamen optime animati erant. Imo apud Homerum, Hecamede Nestori Machaonique, pro obsonio, apponit caepam et mel flavum etc. Vide Plin. ubi supra, et ad eum Dalechampii Notas: Salmas. item ad Solin. p. 1167. et seqq. ut et infra in voce Unio. Addam saltem de oleris huius in coronis Veter. usu. Quia enim Caepe, eliciendo [orig: eliciendô] lacrimas, oculis prodest, ideo et ipsum inter coronamenta est receptum. Guiusmodi coronae meminit Artemidorus, eique locum assignat inter illas, quae per quietem visae quidpiam significat, l. 1. c. 79. Forte et idem coronamenti genus signavit Callimachus hoc [orig: hôc] versu,

--- -- --- -- --- -- a)mfi/ te ke/blhn
*ei)rgme/nos2 a)gli/qwn ou)=lon e)/xeistefa/nwn.
circa caput
Vincius, caeparum teneram habet coronam.

Vide Schol. in Alexiph. Nicandri in mh/kwnos2 keblhgo/nou et Car. Paschalium Coronar. l. 1. c. 15. Nec omittendus Caepam in pileo geftandt mos Cambris Angliae populis usitatus in festo S. Davidis (S. Davis ) qui avunculus Arthuri Regis fuisse et circa A. C. 519. vixisse creditur. Celebrant id Kal. Martiis, omnesque caepam in pileis tum gestant, ne Rege quidem excepto [orig: exceptô], qui mori huic ut Princeps Walliae, litare solet, Auctor Histor. Orb. Terr. Geogr. et Civil. ubi de Angliae regno.

CAEPIO [2] Q. Servilius, Consul Roman. tempore belli Cimbrici et Teutonici Galliae praefuit. Avaritia [orig: Avaritiâ] stimulatus templis Tolosanis spoliatis, immensam auri argentique vim confecit. Sed divinitus punitus, copias sibi concreditas perdidit, dein Romam reversus accusatus et suspendio [orig: suspendiô] necatus est. Strabo l. 4. A. Gellius

l. 3. c. 9. Iustin. l. 32. c. 3. Oros. l. 5. c. 15. Hinc Aurum Tholosanum, Proverb. Ersam. adag. tit. Infortunii vel Exitii. Vide et Servilius.

CAERATUS oppid. Cretae: quod prius Cnossus, Graece *kai/ratos2, ad fluvium cognominem, Strab. Meminit fluvii Callimachus:

CAERE urbs insignis in Hetruria, quae olim regionis totius caput fuit. Hanc olim Agyllam nominatam et a Pelasgis e Thessalia profectis conditam ferunt. Deinde vero Lydis, quos postea Tyrrhenos nominarunt [orig: nominârunt], adversus Agyllinos bellum gerentibus, cum quidam murum subiens, urbis eius nomen percontatus fuisset, eique a Thessalo quodam de muro xai=re responsum esset, eo [orig: eô] veluti omine a Tuscis accepto [orig: acceptô], captam postea utbem, mutato [orig: mutatô] priori nomine Caere vocavere [orig: vocavêre]. Verum tam splendidae, tamque gloriosae civitatis, Strabo l. 5. asserit, vix ulla fua [orig: fuâ] aetate exstitifle vestigia, et solo [orig: solô] balneorum vicinorum nomine, quae Caeretana dicebantur, fuisse celebratam. Ab hoc oppido, Caerites tabulae appellatae sunt, in quas Censores referri iubebant, quos notae causa [orig: causâ] suffragiis privabant. Nam, urbe a Gallis capra [orig: caprâ], cum Caeretani eos, qui una cum sacris, aeternoque Vestae igne ad se profugerant, comiter hospitio [orig: hospitiô] susccpissent, Romani deinde, restituta [orig: restitutâ] in meliorem statum urbe, satis malignam illis gratiam retulerunt. Civitate enim quidem illos donarunt [orig: donârunt], suffragii autem ius iis non concesserunt: *politei/an ga\r do/ntes2 ouk a)ne/grayan ei)s2 tou\s2 poli/tas2. Ita Strabo ubi supra. A. Gellius vero paulo aliter, l. 16. c. 13. Primos autem municipes, inquit, sine suffragii iure, Caerites esse factos accepimus; concessumque illis, ut civitatis Romanae honorem quidem caperent: sed negotiis tamen, atque oneribus vacarent, pro sacris bello [orig: bellô] Gallico [orig: Gallicô] receptis, custoditisque. Hinc factum est, ut cum aliquem ignominia [orig: ignominiâ] et contumelia [orig: contumeliâ] dignum volumus significare, Caerite cera [orig: cerâ] eum dignum esse dicamus. Horat. l. 1. Ep. 6. v. 62.

Vide Cluver. Ital. Ant. l. 2. p. 493. Nic. Lloydius. Nunc oppidul. est parvum Italiae, in ditione Pontific. in provinc. Patrimonii D. Petrii in colle, 3. milliar. a mari Mediterraneo et 8. a Bracciano, versus amnem Vacinam. Vulgo Cervetere. Dictum etiam fuit Caerete quibusdam et regio adiacens Sabatia ab antiquis. Baudrand.

CAEREMONIA seu CAERIMONIA, a caritate, vel ab oppid. Caere, Festo dicta est: Caerus autem vetere lingua [orig: linguâ] sanctus, et inter mystica Iani nomina fuit, Cerus manus, in Carm. Saliari, Sanctus bonusque. Alii vocem a Cerere derivant, unde Gloss. Ceremonia: *dhmh/tria. Nonnulli a Caeritibus, Hetruriae populis, quod hi, capta [orig: captâ] a Gallis Roma [orig: Româ], sacra Romanorum a Vestalibus invecta benigne acceperint, atque adeo servarint [orig: servârint], donec Camillus patriam recuperasset [orig: recuperâsset]. Vide Scaligerum in Festum et Livium l. 7. c. 20. Nec desunt, qui a carendo eam deducant, ut videre est, apud A. Gellium l. 4. c. 9. quod Religio illis carens exerceri rite nequeat. Debita hinc ceremoniarum. it. Officia religiosa, officia religionis, officium cultionis; ex mente Gentilium, Arnobio passim adv. Gentes appellatae, ad quem vide Animadversorem Heraldum l. 6. etc. Et sane, ea est hominum infirmitas (usque dum in civitatem, in qua Ioannes nullum Templum praeter Dominum Omnipotentem et Agnum videbat, Apocalyps. c. 21. v. 22. fuerint collecti) ut quibusdam externis sensuque perceptibilibus adminiculis omnino indigeat, quibus ad primarium ac internum Dei cultum perducantur. Vide Augustin. l. 19. contra Faustum c. 11. Hinc, in infantia Ecclesiae, iam olim sub Promissione, variae obtinebant caerimoniae, eius quasi in illa aetate serperastra, quibus ad Messiae Fidem contenderet, eoque adhuc absente, saltem imagine eius pasceretur. Nec alium respectum habuere [orig: habuêre] sub Mose, ante mosxspoti/+an, i. e. Vituli confectionem, quamquam ab eo adauctae et non adeo liberae, ut ante, relictae sint, instituto [orig: institutô] Tabernaculo [orig: Tabernaculô] ac Sacerdotio [orig: Sacerdotiô] Aaronico [orig: Aaronicô]. At post peccatum Vituli, Ecclesiae Fata mutata atque viliora facta sunt. Quosque Deus ut filios hactenus habuerat, ac ex Aegyptiaco ergastulo liberators in domum suam cooptaverat, iam instar servorum, qui vernilitatem in Aegypto contractam nondum dedidicerant, durius habere constituit, Ierem. c. 31. v. 32. et Hebr. c. 8. v. 9. Magnam enim partem in longo illo per deserta errore periere [orig: periêre]; coeteri autem variis Caerimoniis onerati Deo adductius servire inque servilibus ministeriis aetatem agentes, eum colere iussi sunt: terrore post latam Lagem accedente ac verbis minantibus, Quisquis non manserit in omnibus etc. primogenitis quoque a Sacerdotio reiectis, ac Levitis in eorum ascitis locum, Ezech. c. 20. v. 25. 26. Atque sic Moses, renovato [orig: renovatô] Dei foedere, post acceptas secundas tabulas, quae gravioribus verbis armatae erant, omne demum Ceremoniarum choragium ac iugum, genti imposuit; peccatum que non solum istud, sed et alia omnia, quottidie fateri et sacrificiis ac pecudum cruore Altari inscribere ac laborantis, nec unquam satis laetae, conscientiae gemitus ac suspiria Tabernaculo affundere iussit. Quo [orig: Quô] pacto [orig: pactô] Deus Ecclesiam isto [orig: istô] tempore, velut adolescentem, sub Paedagogo ponere et difficili ministerio [orig: ministeriô] eius proterviam delaslare ac compescere, illamque per terrestres figuras et umbras sensim ad maiora perducere, sicque venturo olim Salvatori per Veterum desideria, ac sitim, viam sternere, et gradibus quibusdam salutis humanae opus absolvere voluit. Sed et typus erat Lex illa in Ceremoniis consistens. Christi mortisque eius; et omnium beneficiorum Ecclesiae olim praestandorum imaginem gerebat; quae victimarum morte et

lustrationibus expiationibusque typicis adumbrabat. Unde Christus sinis Legs appellatur, Roman. c. 10. v. 4. Praeterea inset viebat ea discernendis ac disterminandis Iudaeis ac Gentibus, erecta [orig: erectâ] sepe intermedia [orig: intermediâ], Ephes. c. 2. v. 14. Imo discrimina inter ipsosmet Iudaeos faciendo, quorum alios ab altari et conspectu Dei arcebat, ut totum Israelem Numer. c. 1. v. 51. et c. 3. v. 10. alios accedere quidem sinebat, sed non ultra primum limen, ut Levitarum ac Sacerdotum turbam; solum autem Pontificem Max. ad interius adytum, ipsumque Dei sacrarium: ut appareret, nondum venisse Sacerdotem, qui omnem Dei populum ex aequo ad Deum adduceret. Hoc [orig: Hôc] vero ultimis temporibus exhibito [orig: exhibitô], Chirographum istud Rituum abolitum, ac corpore adveniente umbra sublata et Ceremoniis V. T. finis impositus est, Coloss. c. 2. v. 14. et seqq. Qua de re vide inprimis Franc. Burmannum Synposi Theol. Christ. Part. 1. l. 4. c. 7. et seqq. Ubi de Ceremoniarum institutione ac causis: iisque tum publicis, quae quinque erant Classium, Personarum sacrarum, Actionum, Rerum, Locorum et Temporum: tum privatis, circa Vestes, Cibos et Purificationes carnis, accurate agit. Nec tamen adulta Ecclesia omnibus plane ceremoniis caret. Namque et Christiani ceremoniis, ut gestibus ac actionibus utimur, quarum beneficio [orig: beneficiô] non solum ea, quae ad Dei cultum pertinent, ordine ac decore peraguntur, sed etiam res aliter sensibus imperceptibiles, ad Ecclesiae, inprimis infirmorum in ea versantium, aedificationem, oculis nostris exponuntur, declarantur ac obsignatur. Quae proin duum [orig: duûm] generum sunt, aliae divinitus institutae; ut Sacramenta, aliae ad ordinem pertinent, ut particulares determinationes loci, temporis, formae et ardinis Ecclesiasticorum conventuum, exhortationum, catechizationum, administrationis Sacramentorum, precum, lectuae, Psalmorum, modi Ministros eligendi, Pastoralium conventuum, erogationis eleemosynarum, matrimoniorum celebrationis, fidelium sepulturae similiumque. In quibus posterioribus quid sequendum, cavendumque, monet augustin. ad Ianuar. Ep. 118. c. 2. et Ep 119. c. 18. et 19. Vide quoque Socr. Histor. Eccles. l. 5. c. 22. Chrysostomum in Matth. Homil. 15. c. 51. Alios, inter quos Gerson Part. 1. de Nuptii Christi et Eccl. Quid vult, inquit, constitutionum multiplicatio, Euangelio [orig: Euangeliô] nec cognito [orig: cognitô] nec observato [orig: observatô]? Sciatur inprimis et servetur Eugangelium etc. Uti vero in aliis, ita etiam in hisce perverse aemulati Ecclesiam Gentiles, cultum suum qualemcumque Ceremoniis similiter suffulcire dum conati sunt, eum penitus illis obruerunt, et principali accessorium praeferentes, in hoc solo omnem Religionis rationem constare plerique opinati sunt. Caeremoniarum certe cultu Romam crevisse, creditum esse olim, Livius refert, l. 6. c. 41. Eludant nunc licet Religiones. Quid enim est, si pulli non pascentur? si ex cavea tardius exierint? si occinuerit avis? Parva sunt haec: sed parva ista non contemnendo, Maiores nostri maximam hanc rem fecerunt. Et in negligentiam Caerimoniarum ac auspiciorum, cladem a C. Flaminio Consule acceptam, reiectam fuisse, idem narrat l. 22. c. 9. Sed, hac de re alibi.

CAEREMONIARUM Magister in Aula Pontificia: olim Archidiaconus erat, Extrav. c. 2. et seqq. Vide Admonitor, Deputatus, Designator, Hieromnemon, Hypomimniscon, Memorialis, Rememoratorius, Suggestor, Teletarcha, Terminator, apud Macros in Hierolex. Car. du Fresne et hic [orig: hîc] passim.

CAERESI et Paemani, una cum Eburonibus et Condrusis inter Belgas numerantur Caesari l. 2. c. 4. qui communi nomine germanos appellari tradit. Ceresos, et Pemanos aliqui melius forsitan scribunt. Marlianus Cheruscos illos mendose, hos Pemanos appellat, et utrosque conicit fuisse inter populos Leodicensis Dicoeceseos. Orosius alteros Cerosos, alteros Cemanos pro Pemanis nuncupat, veterum codicum Caesaris fidem secutus; Caeresos et Caemannos auctor Historiae Miscellae in membranis, qui Orosium translcribere consuevit. Caeresos Samson putat fuisse prope Leodicum, ubi hodieque locus nomen eorum servet, Sire vulgo dictus, alias Sere, vicus ad Mosam Leodico proximus: aut certe accolas Charis fluminis (Chier) exstitisse ad Bublionem versus, a quo flumine nomen acceperint. Paemanos vero existimat esse pagi Famennensis incolas, seu Famennenses, ceux du pays de Famenne, aut Faminne, in Dioecesi quidem Leodicensi, sed in Ducatu Luciliburgensi positos: apud quos sunt Marca in Famenna, Marche en Faminne; et Horreum in Famenna, Hout en Faminne, loca non procula silva Arduenna dissita. Hae sunt Samsonis coniecturae, sola [orig: solâ] nominum similitudine ducti, quo [orig: quô] vix ullum est argumentum levius, ullum fallacius. Quamquam quae Cemanos inter vel Caemannos, atque Famennenses nominum similitudo videri potest? Cemanos enim vel Caemannos ab Orosio et in Historia Miscella vocari diximus, qui a Iulio Caesare loc. cit. Paemani nuncupantur: et literam quidem P in F mutari constat: c in f converti nusquam observo. Quae analogiae regula a fluvio chare vel Caro Caetesos deduci permittit? Charem autem Fortunatus ante annos 1070. hunc fluvium veteri ac recepto pridem nomine appellavit; Charam, Carum, et Carum Frodoardus ante annos septingentos, ac Sigebertus. Hadr. Vales. Notit. Gall. Vide quoque B. Rhenanum Rerum Germ. Nov-Antiqq l. 1. cum Notis Ottonis ICti.

CAERETANORUM Emporium hodie S. Severa est, pagus in ora maris Tyrrheni, cum turri, 5. milliar. a Caere in Occasum in provinc. patrimonii D. Petri. 28. Milliar. ab urbe Roma.

CAERETANUS qui Caeres Virg. l. 8. Aen. v. 597. Eri Leand. fluv. Hetruriae, in Tyrthenum excurrens. Ferrar.

CAERETI Germaniae populi apud Caesarem loc. cit. nunc Ripenses appellantur Leodio, ubi arx Cerey nuncupata ad Mosam. Namur est Vigenerio. Vide etiam Caeresi.

CAERETUM Umbriae oppid. inter Spoletum et Nursiam, a quo Caeretani appellati, totum orbem vano [orig: vanô] quodam [orig: quôdam] ac turpi superstitionis genere ludificantes, ob quam causam fere perpetuo peregrinantur, familia [orig: familiâ], atque uxoribus domi relictis.