December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0005

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0006

[gap: praeliminaria]

page 653, image: s0653b

CALLIMEDES [1] Atheniensium Imperator. Diodor. Sic.

CALLIMEDES [2] Archon Athenis, Olympiadis centesimae quintae anno [orig: annô] primo [orig: primô].

CALLIMEDON Atheniensis, ex amicis Phocionis atque eius factionis, quae optimatum causam agebat et cum Cassandro sentiebat: ideo a populo absens capitis damnatus est.

CALLIMELES adolescentis nomen, quem Apollodorus, Cassandreae tyrannus, correptum mactavit, iussitque eius viscera a Leontomene cocta coniuratis epulanda auteponi. Ployaen. l. 6. c. 7. §. 2. f. 247.

CALLIMENES Primus Amphipolus (magistratus [orig: magistratûs] annui a Timoleonte Olympiadis 109. anno [orig: annô] secundo [orig: secundô] instituti nomen) Iovis Olympii Syracusis.

CALLINICUM Persarum oppid. in Euphratis ripa. Procop. Et Osrhoenae regionis, lib. Notit. Mesopotamiae item, Amm. Marcellin.

CALLINICUS [1] Graece *kalli/nikos2, Herculis cognomen, apud Pindarum et Euripidem. Hinc saltatio eidem sacra, modus item tibiae in Paeanibus, eodem [orig: eôdem] nomine insignitus. Iul. Caef. Scaliger Poetic. l. 1. c. 18. et 20.

CALLINICUS [2] Patriarcha Constantinopol. A. C. 691. post Paulum III. Latinae Eccles. hostis, Iustiniani Iunioris iussu excaecatus, sicque Romam missus, A. C. 705. Theophanes, Cedrenus, Baron.

CALLINICUS [3] cognomine Sutorius, fil. Caii. Sophista Syrius, vel Arabs, profitebatur Athenis. scripsit de cacozelia, de Rhetorica ad Cleopatram, de rebus gestis Alexandri, librus 10. et alia quaedam, Suid. Viguit tempore Anton. Pii Imperatoris, vide Voss. Hist. Graec. l. 2. c. 13. Ionsium de Script. Hist. Phil. l. 3. c. 14. Hieronymum praefat. in Daniel.

CALLINICUS [4] Graecus, inventor A. C. 670. ignium, qui Ignis Graecus dicuntur, cuius ope Constantinus Pogonatus feliciter adiutus Saracenorum naves exussit, Zonaras in vita huius Imper. Vide Valturium, de re militari l. 11. c. 9. I. Bapt. Portam, Mag. nat. l. 12. I. C. Scalig. exerc. c. 3. dist. 3. Cardan. de Subtil. l. 2. Salmuth, notis in Pancirolum, part. 2. rer. memorab. tit. 19.

CALLINICUS [5] Sacri genus Herculi dicatum. Cael. Rhodig. l. 5. c. 4. item, urbs Syriae. Curopal.

CALLINUS primus orator, et inventor Elegiaci carminis teste Terentrano [orig: Terentranô]. Vide Athen. l. 2. Clem. l. 1. Strom. Strab. l. 13.

CALLINUSA promontorium Cypri. Ptol.

CALLIONYMUS piscis est, cuius felle Medici utuntur ad extergendas albugines, quique interdiu in terram exire legitur, ad somons capiendos, h(merokoi/ths2 propterea dictus Oppiano Halieutic. l. 2. Unde Franciscus Vallesius, magni acuminis olim Philosophue in Hispania, eum, cum suo [orig: suô] more in terram egrederetur, Tobiae terrotem incussisse, ac si voraturus accederet, adeo que non alium Tobiae c. 6. v. 2. piscem, quam Callionymum intelligendum esse contendit. Cui favet, quod ex Gesneri sententia Callionymus est Arabum Sabot, piscis genus, quem Damir scribit frequentem esse in Tigri flumine, et Abenbitar, in Euphrate, ac ex eius felle fieri collyrium. Sed marinus piscis Callionymus est, non fluviatilis; vix pedalis magnitudinis, pisciculisque vesci solitus, quos apophysi quadam ex ore demissa [orig: demissâ] in ranae modum venatur. at ille de quo Aucot libri Tobiae, in Tigri fuit repertus, prope Ninum quingentis minimum a mari milliaribus, Idem fuit Anthropophagus, magnae molis, nec minoris audaciae, ut qui Tobiam aggredi non timuerit. Sed nec, quod supponit Vallesius, piscis ille in terra fuit, verum emersisse ex mediis aquis dicitur, ut in Tobiam irrueret, dum in flumine lavabat perdes. Quod sequentia palam docent, cum iuvenem eum in terram attraxisse ait scripti illins Auctor. Praeterea ut concedatur, edulem esse callionymum, quod nonnulli asserunt, oi( de\ plei/ous2 a)ntile/gousin au)toi=s2, plerique illis contradicunt, auctote Aeliano [orig: Aelianô] l. 13. c. 4. non tamen pro viatico duobus viris suffecerit caro tantuli piscis, a Tigri fluv. Ragas usque, quae distabant itinere minimum decem dierum, ut alia omittam. Idem vero et ou)ranosko/pos2 appellatur aliter, quia, cum oculos habeat in superna parte capitis, caelum etiam invitus intuetur: Atque hoc pulchrum illud nomen est, unde vocatur kalliw/numos2. Bochart. Hierozoici parte posteriore l. 5. c. 14. p. 749. ubi de Pisce Tobiae.

CALLIOPE [1] una Musarum, Orphei mater, quae Rhetoricae et Herocio carmini praeesse existimatur, a vocis suavitate nomen habens, kalo\s2 enim bonus est, et o)/y vox. Virg. in Epigr.

Carmina Calliope libris Heroica mandat.

Effertur et Calliopea. Virg. Eclog. 4. v. 57.

Orphei Calliopea, Lini formosus Apollo.

Ovid. l. 5. Fast. v. 80.

Prima sui coepit Calliopea chori.

Iuvencula pingitur, floribus coronata, laeva plurima serta laurea, dextra [orig: dextrâ] vero Illiadem, Odysseam et Aeneida tenens.

CALLIOPE [2] urbs Parthorum. Steph.

CALLIPATIRA mulier quaedam fuit, quae, quum capitale esse feminis sciret, Olympicorum tempore Alpheum amnem transisse, mutatis vestibus gymnastico [orig: gymnasticô] fefellit habitu, Sed cum id postea rescitum esset, ignorum quidem est Callipatirae, quod patrem, et fratres habuisset Olympionicas. lata vero in reliquum lex est, uti in certamen undi prodirent gymnastae. Pausan. l. 6. Cael. Rhodig. l. 14. c. 14.

CALLIPIA ubi fons Ephesiorum. Plin. l. 5. c. 29.

CALLIPIDAE Scythiae Europaeae populi ad Hypanim fluv. Solin. c. 14. Callipodes vocat. Graecoscythae Herodoto dicuntur.

CALLIPIDES [1] Graecus tragoedorum histrio, qui in ea re sibi placebat plurimum. Unde cum Agesilao Regi occurrisset,


page 654, image: s0654a

arrogantius eum salutavit, subinde illi se ostentans, et inter astantes sese intrudens, arbitratus fore, ut a Rege comiter exciperetur. At is cum gravioribus intenderet, ac ne Callipidem respectaret, Non admodum, inquit, nosse [orig: nôsse] me videris o [orig: ô] Rex, nec, qui sim, inaudivisse. Respondens Agesilaus: Annon, inquit, es Callipides mimus?

CALLIPIDES [2] insignis actor scenicus, ex Ionia ab Alexandro, praesidii per Aeolidem praefecto, ad spectaculum evocatus. Polyaen. l. 6. c. 10. p. 442.

CALLIPIDES [3] Historicus Graecus Straboni memoratur, in 12. iungiturque Hellanico, Herodoto, et Eudoxo, quos fluari/as2 arguit. Scripsit de Scythis.

CALLIPIUS Consul, collega Aldaburii an. Urb. Cond. 1200.

CALLIPODES populi Solino memorati c. 14. Hypanis oritur inter Auchetas, Sythicorum amnium princeps, purus et haustu saluberrimus, usque dum Callipodum terminis inferatur, ubi fons Exampeus infamis est amara [orig: amarâ] scaturigine. Et Melae, qui Hypanim Callipodas includere scribit, l. 2. c. 1. non tamen usque ad Callipodas dulcem fluere. Vide Salmas. ad Solin. p. 187. ut et in voce Callipidae, qua [orig: quâ] ab Herodoto gens ista appellatur.

CALLIPOLIS [1] Turcis Oeliboli teste Leunclavio [orig: Leunclaviô], urbs Thraciae alias ampla, nunc sensim deficiens, sed cum armamentario instructissimo, sub Turcis. E regione Asiae minoris iuxta Hellespontum, qui ab ea Stretto di Gallipoli dicitur. Sil. l. 14. v. 250.

--- --- Romana petivit
Foedera Callipolis. --- --- --- ---

Ita Silianum hoc perperam Callipoli Thraciae tribuit Ferrarius. Atqui Callipolis ista, de qua Poeta agit, Siciliae urbs fuit. Steph, *kalli/polis2 po/lis2 *sikeli/as2. Vide omnino Cluver. Sicil. Ant. p. 388. Expugnata est ab Amurathe, contemnente damnum Iohanne Cantacuzeno [orig: Cantacuzenô], qui amphoram vini et stabulum porcorum amissum esse, imprudens aiebat. Circa A. C. 1357. Leunel. in Hist. P. Iovius, etc.

CALLIPOLIS [2] urbs Apuliae, sita in extremo promontorio longe in mare procurrenti, sed arctissimo Isthmo, adeo ut in aliqua parte vix curribus pervium sit. Munita est et rupibus septa, a continenti unicus est aditus, in quo castellum est munitissimum. Videtor Cluverius Ital. Ant. p. 1239. Et Isaac. Voss. ad Melam, p. 166.

CALLIPOLIS [3] urbs Italiae olim sub Salentinis, et Anxa dicta, nunc ex praecipuis Terrae Hydruntinae. In ora sinus Tarentini. Estque urbs permunita. Vide Gallipolis.

CALLIPOS Philosophus, qui honestati voluptatem adiunxit, sicut Dinomachus.

CALLIPPUS vide hic [orig: hîc] infra.

CALLIPUS [1] Atheniensis, Platonis auditor, insidiator et percussor per Zacynthios adolescentes Dionis, quo [orig: quô] trueidato [orig: trueidatô] Syracusis imperium per menses tredecim tenuit, et ab. Hipparino, Dionysii iunioris filio, superatus ac eiectus est, Olympiadis centesimae sextae anno [orig: annô] quarto [orig: quartô]. Plut. in Dione, et de Verec. Melius Callippus, eodem [orig: eôdem] pugione, quo [orig: quô] Dionem sub amici specie interfecit, rursus a sociis necatus est. Vide Augustin, in Epistol. p. 553.

CALLIPUS [2] Corinthius, Historiam scripsit de Orchomeniorum rebus, teste in Boeoticis Pausania [orig: Pausaniâ]. Item, Dux Atheniensium. Item Philosophus, qui honestatem voluptati iunxit. Diog. Laert. in Zenone. Vide Callipos.

CALLIPUS [3] oppid. ad Pontum Euxinum. Iornandes. Item, fluv. Lusitan. Sandano, vide Calipus.

CALLIPYGOS Venus dicta est a pulchris clunibus, nam cum duae quaedam visendae pulchritudinis puellae, de natium ptaestantia contendissent, tandemque placuisset rem adolescentis cuiusdam arbitrio permitti, et ille utraque [orig: utrâque] diligenter inspecta [orig: inspectâ], natur maiori palmam addixisset, eamque coniugio [orig: coniugiô] sibi copulasset [orig: copulâsset]: occasionem Syracusanis praebuerunt, ut ab hac natium altercatione Veneri Callipygae templum construerent. Cael. Rhodig. l. 4. c. 8.

CALLIRHOE [1] filia Scamandri, uxor Trois, tertii Regis Dardanorum, ex illo mater Ili, Ganymedis et Assaraci, qui pater erat Capyis, avus Anchisae, Messala Corvin. de familia Aug. Homer. Virgil. Euseb. Chron.

CALLIRHOE [2] seu CALLIRRHOE, fons in agro Attico 9. habens fistulas, unde et enne/akrounos2 dictus est. Thucydid. l. 2. Poetae alterum r ex nomine abiciunt. Stat. l. 12. Theb. v. 629.

Et quos Callirrhoe novies errantibus undis
Implicat. --- --- --- ---

Nic. Lloydius. Oritur ex Ilissi fluminis alveo, hodieque priscum nomen retinet. Ab Enneacruno fonte, quem Pisistratus fieri curavit, eum distinctum esse, docet Iac. Sponius Itinerar. Graec. Part. 3. p. 210. Solino sic et Plinio suffragatus, contra quod tamen vide Salmas. ad Solin. p. 142.

CALLIRHOE [3] fons in Palaestina calidus, ac morbis sanandis saluberrimus, in quo Herodes morbo [orig: morbô] horribili, ac prorsus desperato [orig: desperatô], et caelitus imisso [orig: imissô] laborans, perperam se ipsum lavit, propter tot ac tanta in hcmines scelera inhum aniter perpetrata. Itemque prope hunc fontem sita est eiusdem nominis civitas. Ioseph. l. 17. Iud. Ant. c. 8. Melius Callirrhoe.

CALLIRRHOE [1] Lyci, Lybiae tyranni, filia, hominis sanguinarii, et hospites immolantis: a Diomede relicta, quem Troia [orig: Troiâ] redeuntem benigne susceperat, et paternis insidiis liberaverat: aegra animi fauces elisit. Item, filia Acheloi fluv. uxor Alcmeonis. Vide etiam Plin. et Pausan. l. 8.

CALLIRRHOE [2] Phoci Boeotii filia, quae corporis forma [orig: formâ], et pudicitiae gloria [orig: gloriâ], inter aequales suas et socias facile sibi primas vendicavit. Hanc 30. numero [orig: numerô] ex universa Boeotia genere et opibus


image: s0654b

primarii iuvenes summo [orig: summô] quisque studio [orig: studiô] in uxorem expetisse dicuntur. Ceterum pater alias semper ex aliis moras complicans et connectens, ac diem de die trahens, illorum vora. procrastinaudo consulto frustrare videbatur; quamobrem proci, conspiratione conflarta [orig: conflartâ], Phocum interfecerunt. Hac [orig: Hâc] re palam facta [orig: factâ] Callrrhoe clam aufugiens, tamdiu delituisse fertur, quoad celebre per universam Boeotiam advenisset festum, quod *pamboiw/tion illi vocant. Hanc illa colebritatis occasionem nacta, observato [orig: observatô] tempore, supplex in Palladis ara consedisse dicitur, palamque de procis conquesta suis, illorum scelus, nefandamque sui parentis caedem indicavit, nominaque singulorum maximo [orig: maximô] recensuit eielarn, Boeotii autem, quorquot ad celebre spectaculum adearant, rei ipsius indignitate permoti, caedis patratores, et conscios, ut ab illis meritas exigerenr poenas, diligentius inquirere coeperunt. Hac [orig: Hâc] illi re percepta [orig: perceptâ], ocius omnes dilapsi, ad Hippotas, quod oppidum medio [orig: mediô] Thebarum Coronaeque interstitio [orig: interstitiô] erat, clerei fuga [orig: fugâ] pervenisse dicuntur. Postulantibus autem illos postea Boetiis, et ut sibi dederentur, summo [orig: summô] studio [orig: studiô] contendentribus, cum oppidani obaudirent, ensque reddere nollent, comparato [orig: comparatô] ex singulis civitatibus delectorum exercitu, illorum fines hostiliter sunt ingressi, oppidumque vi captum funditus everterunt. Proeos quidem illos in potestarem redactos, maxima [orig: maximâ] exstructa [orig: exstructâ] pyra [orig: pyrâ] simul omnes in igenem coniectos combusserunt. Leonicerus Tom. l. 4. c. 9. ex Plutarcho.

CALLIRRHOE [3] palus Mesopotamiae ad Antiochiam urbem. Steph.

CALLISTA insul. maris Aegei, una Sporadum, alio [orig: aliô] nomine Thera appellata. Plin. l. 4. c. 12.

CALLISTAGORAS Teniis olim cultus est, Clem. Alexandr. Admonit. ad Gentes.

CALLISTE Graece *kalli/sth, i. e. Pulcherrima, cognomen Minervae, videinfra, voce hac [orig: hâc]; ubi et *kalli/morfon eam cognominatam videbimus.

CALLISTHENES [1] conditor rerum Graecanicarum, illas libris decem deduxit ad occupationem templi Delphici et sacrilegium Philomeli. Diodor. Sic. l. 16. f. 518.

CALLISTHENES [2] es illis Ducibus, qui quadringentos et viginti viros noctu introduxerunt Athenas, ut urbe praesidum Demetrii cum Duce Heraclide eicerent. Verum re detecta [orig: detectâ] interiit. Polyaen. l. 5. c. 17. §. 1.

CALLISTHENES [3] Philosophus Olynthius, Alexandro M. familiaris ex condisciplinatu, accitusque ab ipso Rege ad prodenda memoriae gesta eius Asiatica. Huic nocuit immodica libertas, gravitasque Regi invisa. Numquam enim assentantium accommodatus ingenio erat. Cum enim Rex ex Persico bello Deorum more adorari vellet, acerrimus inter recusantes Calisthenes fuit, palam dictitans, Alexandrum non adorandum esse. Quae res et illi, et multis Principibus Macedonum exitio fuit. Nam illum Alexander, propter adorationis Persicae interpellatum morem, coniurationis conscium esse criminatus, truncatis membris, abscissisque auribus, ac naso [orig: nasô] labiisque deformatum, cum cane in cavea clausum circumferri iussit, diuque tortum tandem necavit. Plut. in Alex. Q. Curtius, l. 8. c. 6. Arrian. l. 4. Iustin. l. 12. c. 6. 7. Ei plurima artribuuntur scripta, ptiscis laudata, de quibus vide Voss. Hist. Graec. l. 1. c. 9.

CALLISTHENES [4] Aristotelis discipulus, Astronomus insignis. Et quidem Caelestium motuum observationes (quotquot in literas relatae sunt) omnium vetustissimae sunt, quas ille Babylone in Graeciam, mandante praeceptore, transmisit, Illas Hipparchus ad yhfofori/an Aegypticam accommodavit, ut dicemus infra in Eo. Simplicius de Caelo l. 2. comm. 46. et Ptol. l. 4. c. ult.

CALLISTHENES [5] Sybarita, Galatica consignavit, quorum librum 23. citat Plur. l. De Flum. Et librum 13. Stobaeus Serm. De morbis, et molestiarum in eis solutione, Voss. ibidem et l. 3. p. 338.

CALLISTO Lycaonis Arcadiae Regis filia, nympha celeberrima, quae a Iove compressa, gravidaque facta, quum simul cum Diana lavaretur; tumore uteri prodita, et ab ea repulsa, Arcadem filium in silvis peperit, a quo postea Arcadia dicta est. Haec postea a Iunove in ursam commutata, et Iovis miseratione in caelo collocata, maiorem effici Ursam, quae et Helice Graecis dicitur. Propert. l. 2. El. 28. v. 23.

Callisto Arcadios erraverat ursa per agros:
Haec nocturna suo [orig: suô] sidere vela regit.

Vide Ovid. Met. l. 2. fab. 5. et 6. Alexandr. Rossaeum, inmystagogo Poet. etc.

CALLISTRATIA Galatiae oppid. Ptol. Castellus teste Theveto [orig: Thevetô] .

CALLISTRATUS [1] Archon Athenis, Olympidis cenresimae sextae anno [orig: annô] secundo [orig: secundô].

CALLISTRATUS [2] Atheniensis, a civibus suis cum Timotheo et Chabria, Dux adversus Lacedaemonios constitutus. Olymp. 100. an. 4. Diodor. Sic. l. 15.

CALLISTRATUS [3] Aphydnaeus, Orator apud Athenienses, disertissimus eo [orig: ] tempore, cui tamen concinne respondit Epaminondas. Vide Xenoph. l. 6. Hellen. et Plut. Apophth.

CALLISTRATUS [4] Atenis orator in Republ. fuit, quem cum Demosthenes admodum adoleseens audivisset nobilem illam th\n peri\ *)oro/pou di/khn dicentem, ita motus, demulctus, et captus est, ut Callistratum iam inde sectati coeperit, et Academiam cum Platone reliquerit. Xenoph. l. 6. Gellius, l. 3. c. 13.

CALLISTRATUS [5] Historicus Graecus scripsit de Samothracia, laudatus Dion. Halicarn. Antiq. Rom. l. 1. Item, Poeta Comicus, Athen. Circa 97. Olymp. aemulus Aristophanis. Item, Tenedius, Arati Commentator.