CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

CARDACUS vel CARADOCUS Historicus Gallus, sub Faraberto, Francorum Duce, de quo Genebr. in Sother. et Eleutherio.

CARDAMOMUM amomo et amomidi simile et nomine et frutice, semine cblongo [orig: cblongô]. Metitur eodem [orig: eôdem] modo [orig: modô] et in Arabia. Quatuor eius genera: viridissimum ac pingue acutis angulis contumax fricanti, quod maxime laudatur: proximum e ruffo candicans: tertium brevius atque nigrius. Peius tamen varitum et facile tritu, odorisque parvi: qui verus, costo vicinus esse debet. Hoc et apud Medos nascitur, pretium optimi in libras: X. duodecim, Plin. l. 12. c. 13. Hodie quid sit, ignoratur. *)/amwmon autem vocatum est, sicut a)mwmon liba/nion, et kinnamwmon: Videntur enim Graeci veteres omne aroma, quod sincerum ac inculpatum esset, a)/mwmon appellasse [orig: appellâsse]. Salmas. ad Solin. p. 401. et 1307. Cardamon vero nasturrium est, vide ibi.

CARDAMUS Bulgarorum Rex Constantio Porphyrogennetae, tributum sibi a Graecis Imperatorib. pendi solitum; in maius aucturus, ab illo Bulgariam ingresso misere exceptus est. Hist. Miscell.

CARDAMYLA urbs in Argo, Pylo propinqua, et sub dominio Agamemnonis. Homer. Il. 9. Herodotus Laconicam esse scribit, l. 8. *kai\ *)asi/nh h( pro\s2 *kardamu/lh| th=| *lakwnikh=|. Ptol. inter urbes mediterraneas eam ponit, l. 3. Strabo in saxo sitam dicit, l. 8. *ei)=t' e)pi\ pe/tras2 e)rumnh=s2 i(/drutai *kardamu/lh. Hesych. simpliciter *kardamu/lh, po/lis2. Videtur et alia esse prope Chium. Stephan. Nic. Lloydius. Baudrando oppid. Peloponnesi, in Laconia, trans Eurotam fluv. prope Messeniacum sinum, 8. milliar. a [orig: â] Leuctris in Boream.

CARDANUS Hieron, Medicus et Astrologus Mediolanensis scripsit in 4. libros Ptolem. de Astrolog. Iudic. de restitutione tempor. Aphorismos Astronomicos, de subtilitate etc. quae 10. voluminibus comprehensa. Ipse etiam vitae suae scriptor: Dubiorum natalium, ut ipse memorat. Iul. Caes. Scaligerum adversarium expertus est. Arcanorum imprimis naturae peritissimus. Obiit Romae A. C. 1576. aerat. 75. fame spontanea [orig: spontaneâ] enectus, ut annum diemque propriae mortis a se praedictum attingeret. Thuan. Histor. l. 62. Genebr. Chron. Blancanus, de Mathem. sec. 16. Voss. de Muthem. Scient. c. 10. §. 10. c. 41. §. 5. c. 49. §. 18. c. 65. §. 30. de Theol. Gem. l. 3. c. 80. etc. Vide quoque les Eloges Antonii Teissier, et Freherum, Theatro [orig: Theatrô] Viror. claror.

CARDATORES Gallis dicuntur, qui Graecis *ktenistai\, Latinis Lanarii, a carduo, seu cardo, ut Veteres etiam dixere [orig: dixêre], fullonio videl. cuius capitulis inanibus, in carminandis lanis et rudibus pannis laevigandis, tota Europa uti solet: Quem admodum capitula hippophaesti fullonibus olim, ad pectendam vestium mollitiem, eundem usum praebuere [orig: praebuêre]. Et quidem hippophaestum idem videri posset cum hoc genere cardui, si capitula eius alto [orig: altô] caule attollerentur, quemadmodum in hoc carduo. Itaque Dipsacon Veterum putant esse et vocant vulgo virgam Pastoris. Salmas. ad Solin. p. 397. Vide quoque infra Pectinalis Carduus.

CARDENAS nomen Familite Castellanae, quae Viris illustribus iam dudum inclaruit. In filiis Garsiae Lopezii de Cardenas, qui patrem Lupum Ruis et Garsiam Lopezium, incolam Ocannae, atque sub Regibus Petro et Henrico celebrem, avum habuit, lineae diversae coepere [orig: coepêre]. Alrer enim, Garsias Lopezius, Alfonsi ultimi Magister Ordin. S. Iacobi pater fuit: hic autem filiam genuit Ioannam Du. de la Puebla; quae Petro Portocarrerio nupta Cardenium nomen illi domui intulit, inprimis per secundum filium Alfonsum continuatum, cum titulo [orig: titulô] Comitis de Puebla obtento. Alter Garsiae Lopezii filius Rodericus, in civitate Ocanna habitaus, Gutierium et Rodericum, evius posteritas in civitate Lerena superfuit, genuit: Gutierio [orig: Gutieriô] natus Didacus, primus Dux Maquedae fuit; Pater Bernardini atque Gutierii, Dominorum de Torralva et Beteta, cum cognomine Carillo de Albornoz, satoris. A Bernardino reliqui Duces sunt propagati: Illo [orig: Illô] enim, et Isabella [orig: Isabellâ] Velasca [orig: Velascâ] genitus Bernardinus II. ex Ioanna Portugallica suscepit Bernardinum III. de Cardenas, Ducem de Maqueda, Marchion. d'Elche, qui ex Luisa Manricia de Lara Manuel, Pater fuit Bernardini Marchionis d'Elche, Georgii Ducis de Maqueda, Iacobi Manuelis, Iohannis, Petri, Mariae (Iohanni Andreae de Mendoza Marchioni de Carnete nuptae) et Annae Mariae, qui hoc [orig: hôc] saeculo [orig: saeculô] floruerunt. Phil. Iac. Spenerus Theatr. Nobil. Europ. tom. 2. ubi de familiae de Cardenas Ducis de Maqueda et Manrique, Ducis de Naiera, p. 41.

CARDIA urbs in Thracia Chersoneso, a cordis similitudine vocata. Solinus, c. 16. Cardia a Melane sinu, haec ex facie loci nomine accepto [orig: acceptô]. Phinius. l. 4. c. 11. Huius saepe meminit Demosthenes in oratione contra Aristocratem. Steph. Ptol. Cardiopolis, ex cuius ruinis crevit Lysimachia in viciniis, nanc tantum oppidul. Carida. Hinc adiacens sinus maris Aegei Caridiacus dictus est. 15. milliat. a Callipoli in Occasum. Alexander Myndius hanc civitatem in Eumenis gratiam, immunem a tributis Philippum fecisse scribit.

CARDIFFA urbs Angliae in Wallia, in Comitatu Glamorganensi, ad ostia Taffi fluv. in Sabrinae aestuarium. Olim. quibusdam Ratostibius.

CARDINALES [1] in Communione Romana Assessores et Consiliarii Papae. Primitus 25. de quo numero vide Potter. de num.

Apocal. Sequentibus temporibus excrevere [orig: excrevêre], usque ad 72. Quorum 6. Episcopi Cardinales, quibus praecipuae in et extra Romam parochiae obtigere [orig: obtigêre], 52. Presbyteri Cardinales, quibus reliquae cesserunt, et 14. Diaconi Gardinales, quorum sunt Nosocomia, cum cura viduarum, orphanorum, etc. Primus horum, Pelagius, ab Innocentio III. A. C. 1213. Constantinopolim missus, purpuram gestavit, quod dein omnibus commune esse coepit, Concilio Lugdun. A. C. 1245. sub Innocentio IV. Equum candidum cum freno inaurato addidit, Paulus II. A. C. 1464. Plura vide apud Bellarm. Controv. 5. de Membris Ecclesiae, l. 1. de Clercis, c. 16. de Cardinalibus, et auctores ipsi laudatos. Sub Benedicto IX. Papa non usque adeo laudato, Cardinalium nomen, ex parvis initiis suboriri coepisse, tempore admodum depravato [orig: depravatô] refert Platina in vitis. Vide quoque infra.

CARDINALES [2] Venti, medio [orig: mediô] aevo [orig: aevô] dicti sunt quatuor illi primi ac praecipui, qui, ex quatuor Mundi Cardinibus seu plagis deducti, antiquitus solum cogniti erant, Eurus nempe, Zephyrus, Notus et Boreas. Dionysius Uticensis au)qentikou\s2 vocat, sicut ipsas plagas kli/mata: Vegetius principales, l. 4. c. 38. Ita ut ventis principalibus declaratis, eos qui ipsis dextra laevaque iuncti sunt indicemus. Cardo autem pro momento seu articulo sumitur, in quo praecipue res vertitur, ab ostiorum cardinibus. Virg. Aen. l. 1. v. 676.

Ubi Servius notat, rem in cardine esse, quando in articulo est. Adeo que cardo ipsum punctum est, ac momentum occasionis et opportunitatis. Coeterum, proprie loquendo non quatuor sunt Mundi cardines, sed duo tantum, Septentrionalis et Meridianus axis, super quibus verti Mundus fingitur. Aequinoctialis vero Occidens cum Occidente Meridionali, cardines potius Solis sunt, *ke/ntra Graeci appellant: quae quatuor sunt, Solstitium et Bruma, ac duo Aequinoctia. Hinc ista puncta et momenta, quibus illa committuntur, quum Sol attigit, in cardine illum esse, Latini dicebant. Emittunt autem quatuor haec solis ke/ntra sex ventos, ab Orto et Occasu Aequinoctiali duos; ab Ortu et Occasu Solstitiali duos ac reliquos duos ab Ortu et Occasu Brumali: quos non minus Cardinales dicas, quam qui a Mundi cardinibus exoriuntur. Quod sequuti forte, quibus placuit octo praecipuis Ventis Mundum per flari. Vide infra ubi de turre Octogona. Non desunt tamen ex Antiquis, qui solos hos duos ventos, qui ab utraque Mundi meta originem ducunt, recipiendos putent, velut Principes et Magistros, Austrum ac Aquilonem; reliquos omnes accessionum vice habentes, et prout inclinatione ac recessione ab hoc et ab illo axe deflectunt, Septentrionales ac Meridionales nominantes. Unde Lucilius ex persona Cotys Thracum Regis

Rex Cotys ille duo hos ventos, Austrum atque Aquilonem
Novisse aiebat solos, etc.

Qua de re vide Salmas. ad Solin. p. 1239. et seqq. ut et in voce Cardines.

CARDINALIS nomen officialium Theodosii, quales Magistri quidam militum, Praefectus praetorio Astanae dioecesis, Praefectusque Africae, quod hi ceteris illustriores essent. Et in Cassiodor. l. 7. formul. 31. occurrit, urbis Romae Princeps Cardinalis. In Ecclesia item perantiquae sunt hae voces, quas tamen apud Hieronymum vix reperias. Dicti autem Cardinales olim, non quod praecipui tunc essent, et a rerum cardine, sed quod certae alicui Ecclesiae, quam titulum vocabant et cardinem, impacti essent et annexi. Postquam enim Euaristus Prontif. circa A. C. 112. Ecclesias Presbyters divisisset, et Fabianus circa A. C. 240. urbem totam in 14. regiones distribuisset, iisdem 7. constituens Diaconos, scil. binis regionibus unum, coepere [orig: coepêre] tum Presbyteri isti et Diaconi. Cardinales appellari, eo quod quocumque [orig: quôcumque] locorum agerent, designatae Ecclesiae, tamquam cardini, inhaerendum esset. Nec dissimili sensu apud Damasum, in vita Fabiani, iidem Diaconi a praedictis regionibus Diaconi regionarii appellantur. Episcopos Cardinales primum memorat Gregorius, et nomine solum a ceteris discrepantes. Non autem Romae permansit aut Cardinalium appellatio, aut institutio, sed quo tum fides se diffudit, eo una penetravit utraque. Inde Universitas Pragensis ad Oxoniensem: Perlectis multis Chronicis et Historicis authenticis, nihil invenio de Cardinalibus, usque ad tempus Gregorii M. quo [orig: quô] tempore Episcopi indifferenter Cardinales faciebant, et Papa Cardinales in Episcopos promovebat. Reperiuntur adhuc igtur Cardinales in antiquissimis pluribus Ecclesiis, Ravennate, Aquileiensi, Mediolanensi, Pisana, Beneventana, Compostellana, et D. Pauli Londinensi. Non pro fastu recentiorum, purpurati, sed ad antiquorum similitudinem, tenues admodum et pauperes. Vide Gregor. Ep. ad Maximianum Episc. Syracusanum, pro Felice Diacono Cardinali. Affluente tandem opibus et potentia [orig: potentiâ] Romana [orig: Romanâ] Ecclesia, subiectasque iam habente reliquas, consentaneum videbatur, eiusdem etiam ministros coeteris omnibus anteferri. Praecelluit inter hos statim Cardinalium caetus, qui Papae semper a consiliis et rebus gerendis, magis indies atque magis coeperunt inclarescere. Praesertim ab aevo Caroli M. ex quo ea, quae convocatis Italiae Episcopis aliquando in Synodis solebant definiri, omissis nunc illis, in Cardinalium conclavi agebantur. Huc facit, quod post schisma a Constantino excitatum, decretum fuerat in Concilio Roman. sub Stephano III. A. C. 768. can. 4. Ut nullus, si non Diaconus aut Presbyter Cardinalis factus suerit, ad sacrum Pontificatus honorem possit promoveri. Denuo, quod exuto [orig: exutô] catero [orig: caterô] Clero [orig: Clerô] et omnino Laicis, summi Pontificis electio ad solos Cardinales deducta est. Ut vero omnes honoratiores haberentur. Innocentius IV. et Paulus II. effecere [orig: effecêre], vide supra in voce Cardinales. Hodie ordo hic tam illustris est, ut regiae vix cedat dignitati: Notandum enim, ait Pontificale Roman. quod Caesar, antequam coronetur, sunplici diademate, sedet post primum Episcopum Cardinalem, et si quis Rex adest, sedet post primum Presbyterum Cardinalem: Non mira igitur

Clemangii querela de corrupto stat. Eccl. c. 10. Vide Henr. Spelmann. Glossar. Archaeol. qui de numero Cardinalium ista adicit. Marcellus 25. constituisse dicitur, A. C. 304. Septem Episcoporuin Cardinalium hebdomadariorum meminit Anastasius in vita Steph. A. C. 768. Sigebertus in A. C. 1085. Hildebrandus, ait, qui et Gregorius, nunc in extremis positus ad se vocavit unum de 12. Cardinalibus. Post aliquot lustra, in schismate nempe circa electionem Alexandri III. et Victoris Antipapae, A. C. 1159. numerus a Marcello institutus, exstat apud Radevicum de gestis Frider. II. l. 2. c. 52. et 53. In Codice vero M. S. circiter A. C. 1450.deprehenduntur Episcopi Cardinales 7. Presbyteri 28. Diavoni 16. In libro impresso A. C. 1490. Episcopi Cardinales 7. Presbyteri 33. Diaconi 18. qui numerus lubinde variavit. Vide supra. Ex M. S. exemplari modo laudato, nomina Cardinalium haec sunt.

Episcopus Hostiensis, qui, quia Papam consecrat, reliquis dignior est et pallio [orig: palliô] utitur. Episcopus Portuensis. Episcopus Albanensis. Episcopus Sabinensis. Episcopus Ronestrinus. Episcopus Ruphinae. Episcopus Tusculanus. Presbyteri Cardinales 28. per numerum septenarium divisi, residuis quatuor Ecclesiis Patriarchalibus sunt intitulatt. Videlicet

Cardinal. S. Mariae trans Tiberim. Cardinal. S. Grisogni. Cardinal. S. Caeciliae trans Tiberim. Cardinal. S. Anastasiae. Cardinal. S. Laurentii in Damaso. Cardinal. S. Marci. Cardinal. S. Martini in monte.

Cardinal. S. Sabinae. Cardinal. S. Priscae. Cardinal. S. Balbinae. Cardinal. SS. Nerei et Achillei. Cardinal. S. Sixti. Cardinal. Marcelli. Cardinal. S. Susannae.

Cardinal. S. Praxedis. Cardinal. S. Petri ad vincula. Cardinal. S. Laurentii in Lucina. Cardinal. S. Crucis Ierusalem. Cardinal. S. Steph. in monte Celio. Cardinal. S. Iohannis et Pauli. Cardinal. SS. Quatuor coronatorum.

Cardinal. SS. Apostolorum. Cardinal. S. Ciriaci in thermis. Cardinal. S. Eusebii. Cardinal. S. Potentianae. Cardinal. S. Vitalis. Cardinal. SS. Marcellini et Petri. Cardinal. S. Clementis.

Cardinal. S. Mariae in Dompusinica, qui Archidiaconus. Cardinal. S. Luciae, in c'ta Palatii, iuxta Septisolium. Cardinal. S. Mariae novae. Cardinal. SS. Cosmae et Daminai Palatii. Cardinal. S. Gregorii Palatii. Cardinal. S. Mariae in schola Graeca. Cardinal. S. Mariae in porticu. Cardinal. S. Nicolai, in carceribus. Cardinal. S. Angeli. Cardinal. S. Eustachii. Cardinal. S. Mariae in Aquario. Cardinal. S. Mariae in via lata. Cardinal. S. Agathae. Cardinal. S. Euciae, in caput Sabintae. Cardinal. S. Quintini. Plura vide apud Spelmannum retro memoratum.

CARDINEA Dea apud Romanos, quae Cardinibus praeerat, quasi Cardina, vide Carna.

CARDINES [1] dicuntur duae caeli partes immobiles sibi mutuo oppositae, quarum altera est ad Septentrionem, altera ad Austrum, Graeci *po/lous2 vocant. Saepe tamen Cosmogtaphi Cardinum nomine quatuor praecipuas Caeli regiones intelligunt, Ortum, Occasum, Septentrionem, et Meridiem. Lucan. l. 4. v. 72.

--- - Quid si peteretur crimine tanto [orig: tantô],
Limes uterque poli, quem sol emissus Eoo [orig: Eoô]
Cardine, quem portu vergens prospectat Ibero [orig: Iberô]?

CARDINES [2] in Theatris, quid fuerint, indigitat Tertullian. de Spectac. Quid quod et coetera congruunt. Nam et apud spectaculae et in via statur. Vias enim vocant cardines balteorum per ambitum et discrimina popularium per proclivum. Cathedra quoque nominatur ipse in anfractu ad consessum situs. Nempe cunei spatia erant, in quibus subsellia componebantur; viis per ambitum et in descensu invicem distinguebantur, per ambitum viae cardines dictae. Quod inter eas vias et cardines esset comprehensum, Cuneum vocabant. Balthea praecinctiones erant. Et quidem uti limites, in Circi porticibus, viae inter sedilium ordines, sic cardines in theatro, qui separabant praecinctiones: Hoc [orig: Hôc] tamen discrimine, quod viae in Theatro multis versuris cuneos intersecarent, hinc Cardines appellatae; Limites vero in Circo versuras non facerent, sed perpetui ac recta [orig: rectâ] serie currerent. Ob quam multifidam viarum in Theatro sectionem, e

cuneis elabi ac refugere eum, cui iunctus esse nolles, facile fuit: in Circi sedilibus non item. Unde Ovidius, cum Corinnae forte sedem in subselliis Circi proximam occupasser [orig: occupâsser], illaque sermonibus eius inquietata discedere vellet, inquit, l. 3. Amor. El. 2. v. 19.

Longus videl. hic limes et sedilium ordo totus undique occupatus, etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 919. Vox ab Agrimensoribus petita: Illi enim, in Coloniis deducendis, et agris publice viritim dividundis, lineam ducebant ab ortu Aequinoctiali ad Occasum Aequinoctialem huneque limitem, qui ita secabat agrum, Decumanum voeabant. Deinde aliam lineam per mediam eam decussatim ac normaliter in rectum eicientes, a Septentrione ad Austrum descendebant, eumque limitem Kardinem appellabant, praeter quem Cardines quoque dicebantur minores limites Cardim maximo paralleli: uti pluribus videre est apud eundem p. 674. et seqq. Vide quoque infra ubi de Metatoribus castrorum.

CARDO cuneus proprie, qui in foramine vertitur. Hi in liminibus ferrei erant aut aerei. Cornelius Gallus in Ceiri,

--- - --- sonitum nam fecerat illi
Marmoreo aeratus stridens in limine cardo.

Stabat in Argolicae ferrat limine turris
Egregius lituo dextri Mavortis Enipeus, etc.

Vide Casp. Barthium, Abversarior. l. 120. c. 12. Uti autem foribus Forculum, liminibus Limentinum Deos, sic Cardinibus Cardineam seu Cardeam Deam, praefecerunt Romani, false hinc notati B. Augustino, de Civ. Dei, l. 4. c. 8. quod tres Deos unis foribus praeficerent, cum suis aedibus unum praeponere Ostiarium satis habuerint quilibet Patresfamilias. Vide infra in vocibus Fores, et Limen; plura vero hanc in rem apud praefatum Barthium, Animadversion. ad Statium d. l.

CARDONA oppid. Cataluniae, Ducatus titulo [orig: titulô] clarum, ad amnem cognominem, 3. leuc. infra Solsonam. Sub dominio antiquae familiae de Folch. Ibi Salis Fodinae celebres.

CARDUCHI populi Mediae bellicosi, kai\ tou= batile/ws2 ouk a)kou/ontes2. Steph. Aliis Carduchi, gens circa Hyrcanium mare, Adiabenis connexa, Ptolemaeo sunt Carchudi. Diodor. Sic. l. 14. habet Carduchos montes, inter Mediam et Armeniam.

CARDUELIS Servio acanthis est, quod spinis et carduis vescitur. Glossae, cardelus, a)kanqulli\s2. In Graecorum recentiorum Lexicis eandem zh/nan et a)stragali=non et tragwdi=nin dici reperias; item sie describi, ut rubras in capite pennas, in alis luteas, habeat: quae omnino Latinorum Carduelis est. Atque sic omnes veteres Latini Graecam vocem a)kanqi\s2 interpretantur. Gaza et Bellonius Spinum vertunt, ut sic a spmis dicatur. Sed errat hic, cum spinum Gazae putat esse Graecorum spi=non, qua [orig: quâ] voce fringillam potius denotari, infra videbimus, vide Salmas. ad Solin. p. 445. De ea sic Plin. l. 10. c. 42. Miniae avium Cardueles imperata facitunt. nev voce tantum, sed pedibus et ore pro manibus. Est quae boum mugitus imitetur. in Arelatensi agro taurus appellata, alioquin parva. Est quae equorum quoque hinnitus, anthus nomine, herbae pabulo [orig: pabulô] adventu eorum pulsa, imitatur, ad hunc modum se ulciscens.

CARDUUS [1] herbae spinosae genus, quod in plures species dividitur. Absolute vero et per excellentiam cum Carduum dicunt Latini, de hortensi et sativo loquuntur, quem Siculi olim cactum, hodie cacozole; Latini quoque nonnumquam cactum, ut ad Tertullian de Pallio, Salmas. observat; Graeci kina/ran, Galli hodieque Articactum, appellant. Sed et Cardum Latinis dictum, docet Athenaeus, l. 11. th\n legome/nhn ka/rdon, et Capitolin. in Pertinac. c. 12. ubi lactueas et cardos memorat. Meminit eius Phlinius his verbis, l. 21. c. 16. Et cactos quoque in Sicilia tantum nascitur, suae proprietatis et ipsa, avius in terra serpunt caules, a radice emissi, lato folio [orig: foliô] et spinoso. Caules vocant cactos, nec fastidiunt in cibis inveteratos quoque. Unum caulem rectum habent, quem vocant pternica, eiusdem suavitatis, sed vetustatis impatientem. Semen ei lanuginis, quam pappon vocant: quo [orig: quô] detracto [orig: detractô] et cortice, teneritas similis cerebro palmae est: vocant ascaliam. Quae graphica est descriptio hodierni Articacti, Gall. Artichaut. Sed fallitur Plinius, cum sui generis esse et in Sicilia nasci tantum, scribit: Nam Carduus Romanorum et cactus Siciliae res eadem, ut supra vidimus, in voce Articactus, ubi in hanc rem plura. Id saltem hic [orig: hîc] addo ad hunc locum, quod ille Ascaliam vocat, Athenaeo Ascaleron, Theophrasto Scalian, Appulis circa Hydruneum etiamnum Scalera vocari, ex Delechampio Not. ad Plin. Non plebeium suisse cibum, idem innuit alibi, cum ait, Mirum esse non licere pecori carduis vesci, non licet plebi. Unde valde priscis illis ganeonibus Cardui expetiti, et res erat maximi quaestus. Idem, l. 19. c. 8. Poterant videri dicta omnia, quae in prette sunt, nisi restaret res maximi quaestus, non sine pudore dicenda. Certum est quippe, carduos apud Carthaginem magnam Cordubamque praecipue sestertia sena milia, ut par eius reddere. Ubi Salmasius legit, sestertium [orig: sestertiûm] sena milia e parvis reddere areis. Sunt autem areae hortorum prasiai\ Graecis, quarum quamvis quotannis sestertium [orig: sestertiûm] sena milia, h. e. centenos quinquagenos praeter propter nostri nomismatis aureos, reddidisse notat. Addit modum colendi: Quoniam portenta quoque terrarum in ganeam vertimus, etiam ea quae refugiunt quadrupedes consciae. Carduos ergo duobus modis serunt, Autumno planta [orig: plantâ], et semine ante Nonas Martias, plantaeque ex eo disponuntur ante Idus Novembres, aut in locis frigidis circa Favonium. Stercorantur etiam, si Diis placet, laetiusque proveniunt, condiunturque aceto [orig: acetô] melle diluto [orig: dilutô], addita [orig: additâ] laseris radice, et cumini, ne quis dies sine cardue sit. Vide quoque infra, in voce Cinara.

Ordo militaris, institutus a Ludovico II. cognomine Bono, Duce Borbonio [orig: Borboniô], A. C. 1370. Numerus equitum 26. quorum cingulo caeruleo inscripta vox Esperance, i. e. Spes. Emblema Allen, Allen, i. e. Eamus una, ad serviendum Deo et patriam defendendam. Docronvilla, Favynus, Morerius in diction. Histor.

--- - --- --- - dubitatque agnoscere matrem
Occupat illa manu, blandeque affata paventem:
Si mihi, Care puer, thalamos sors aequa dedisset,
Quos dabat, aethereis ego te complexia tenerem
Sidus grande plagis: --- --- ---

Allocutio parentum est. Cuius exemplum apud Claudianum quoque Consul. Honorii 4. v. 214.

I. e. fili, vetus Glossar. Vide Casp. Barthium, Animadversion. ad Statium, Tom. 3. p. 1642. et infra, in voce Puer.

CAREE i. e. calvus, sive glacies, pater Iohanan. 2. Reg. c. 25. v. 23. Carehim, i. e. calvi, vel glacies, numeri pluralis nomen loci.

CARELIA provinc. Sueciae, in Finlandia. Eius pars pertinuit ad Moscos, nunc tota sub Suecis est, et pars extenditur ad sinum Finnicum. Ibi oppid. praecipuum Viburgum.

CAREMBOLA regio insul. Madagascariae seu Delfinae, in Oceano Aethiopico, versus Austrum.

CARENA [1] a Gall. quarantaine, spatium 40. dierum. Occutrit vox saepius apud Scriptores Ecclesiasticos. Vide Spelmann. Gloss. Archaeol. Vox formata ex Quadr agena, vel ex Quarentena, h. e. quadragesima pars, in Ecclesia Romana quadragesimale denotat ieiunium, seu publicam paenitentiam, ab Episcopo Clericis Laicisque, aut ab Abbate Monachis infligi solitam, qua [orig: quâ] quis ieiunare spatio [orig: spatiô] quadraginta dierum tenetur. Summula Raymundi Ordinis Praedicat.

Etiam remissio sic dicitur seu indulgentia 40. dierum, quae a Pontifice vel Episcopis indulgetur, vide Browerum in Antiqq. Fuldens. p. 122. 123. Equites Meliteuses Quarentenam appellant paenitentiam, quae delinquentibus Equitibus imponitur, qui per XL. dies equestri toga [orig: togâ] induti, quam Manto di punta appellant, flexisque genibus, Conventualis Ecclesiae missis cantatis horisque Canomcis durantibus, ad scamnum incumbere coguntur, Car. du Fresine et Macer.

CARENA [2] Caesar, Advocatus Fiscalis Officii Inquifitionis, scripsit de Illo et de modo procedendi in causa Fidei; quod opus prodiit Lugduni A. C. 1669. in Fol.

CARENI populi Scotiae Septentrional. Ptol. quorum regio Loghuabria in ora occidua contra Mulam insulam, teste Lhuydo [orig: Lhuydô]; iuxta quam Evonium urbs vulgo Dunstaphag. *xarinoi\ Manuscr. Selden. Alias Carini et Catini. Horum nomen remanet in provinc. Cathnes. Fuere [orig: Fuêre] omnium ultimi versus Orcades. Baudrand. Item populi circa Persidem Procopio, atque inter Euphratem et Cyrum fluvios. Steph.

CARENTANI Germaniae populi Boiariis vicini. Luitprand. Sigeb. Carinthiae incolae Crantzio et Layio. Vide Carinthia.

CARENTONA fluv. Galliae, vulgo la Charentone, alias Carentonne: alluit Monasteriolum Argillae Montrevil l'Argille, Cameracum Chambray, Bernacum Bernay, oppidum in Lexoviorum finlbus, Abbatia [orig: Abbatiâ] sua [orig: suâ] nobile, demum in Riselam decurrit. Eius mentionem facit Ordericus, a quo transitus Carentonae refertur et rivus Carentonae, l. 6. Hadr. Vales. in voce Risela.

CARENTONIUM oppid. Normanniae, in tractu Constantiensi, ad amnem cognominem cum castro, 3. leuc. ab ora maris Britannici 8. a Constantia. Ordericus, l. 11. meminit vici Carentoni, in pago Constantino. Vulgo Carentan. Hadr. Valesio est non procul ab Ocean, et ostio duorum amnium, vulgo Charenton. Item vicus, binis a Lutetia leucis distans, ubi templum novum splendidum, Henrici IV. permissu a Reformatis exstructum, sequentibus annis fraude hostium arsit; reparatum tamen, hodieque illis inservit, quippe quo sub contionem aliquot auditorum milia, e principe Regni urbe, rhedis, naviculis, pedes convenire solent. Hic [orig: Hîc] Synodus Reformatorum habita hoc [orig: hôc] saeculo [orig: saeculô].

CARENUM seu CAROENUM Myrepso, Sect. 1. c. 5. ka/roinon, vinum decoctum, ita ut tertia pars absumpta sit, duae tantum remaneant, occurrit apud Augustin. contra Manichaeos, l. 2. c. 13.