December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0005

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0006

[gap: praeliminaria]

image: s0732a

CARNIOBURGUM oppid. Carniolae superioris prope Savum fluv. quibusdam Carrodunum.

CARNIOLA vulgo il Cragno, regio Norici inter Alpes Iulias, et Saum fluv. quae etiam Iapodes Liburnis finitimos complectitur. Populi Carniolenses. Baudrand. inter Carinthiam et Stiriam, in Boream, et Foro-Iulium Istriamque ad Austrum, Croatiam autem ad Ortum. Sub Austriacis. Dividitur in Superiorem et Inferiorem. Eius caput est Laubacum. Eam una cum Carinthia, ab Ottocaro emptam, Austriis ab Ludovico Bavaro Imperatore datam, memotant: aliis Alberto, a patre Rodolfo I. qui Ottocarum vita [orig: vitâ] et ditionum magna [orig: magnâ] parte exuit, quoque datam esse, asserentibus. Vide supra in Carinthia.

CARNION nomen Praesidii, in tribu Manalle. 1. Maccnao. c. 12. v. 21. Item Laconiae oppid. Polybius. Arcadiae item fluvius. Pausan. in Arcadic.

CARNISPRIVIUM seu CARNIPRIVIUM in Ecclesia Romana dicitur tempus, quo [orig: quô] Carnibus privari et ab iis abstinere homines incipiunt, ante ieiunia Quadragesimae. Gervasius Tilleber. MS. de Otiis Imperial. part. 3. c. 102. Initium Quadr agesima, quod vulgo Carniprivium nominant. Sed et peculiariter sie appellatur secunda Dominica Septuagesimae, ut videre est apud Beletum, c. 65. Quam proin Dominicam ante carnes tollendas, vocat Missa Mosarabum. Graeci a)pokrew\n appellant, ut et hebdomadem, quae Dominicam praecedit, quod non ultra eam vescendis carnibus operam dent, sed una cum ea iis edendis imponant sinem, uti habet Allatius de Dominic. et Hebdomadibus Graecorum, c. 10. Vide quoque Dominic. Macrum in Hierolex. Maxime vero Clerici et Sacerdotes ieiumum Quadragesimale, apud Latinos, auspicabantur ab hac Dominica: quae propterea dicitur Carniprivium et Privicarnium Sacerdotum, scil. Dominica, qua [orig: quâ] mos est Sacerdotibus caput Quadragesimalis Ieiunii sollenni esu carnium praevenire, ut est apud Wilhelm. Neubrigensem, l. 5. c. 10. etc. Uti autem Mosarabes Dominicam, quae Quadragesimam praecedit, Ante carnes tollendas vocabant, sie Hispani diem Martis, qui eandem antevertit, hodieque Martes de carnes toliendas dicunt, quem Chronicon Petri IV. Regis Aragon. Dia de carnos toltes appellat, apud Car. du Fresne Glossar. apud quem in eadem Ecclesia Carnivora, in Actis Murensis Monasterii dicitur dies, quo [orig: quô] vorari et consumi, quod reliquum est carnium, consuevit. Gall. Mardy gras.

CARNITHIA vide Carinthia.

CARNIUS [1] Hesych. *ka/rneios2 e)pi/qeton *)apo/llwnos, i)/sws2 a)po\ *ka/rnou tou= *dio\s2 kai\ *eu)rw/phs2. Vel a)po\ tw=n *ka/rnwn, h)/goun proba/twn. Pind. Schol. p. 276. Meurs. Gr. Fer. c. 51. Nic. Lloydius.

CARNIUS [2] mensis apud Athenienses, Maius dicebatur.

CARNODUNUM Vindeliciae oppid. ad Danubium. Ptol. lege Carrodunum.

CARNON Arabiae Felicis oppid. Plin.

CARNOVACAE Scotiae populi. Ptol. quorum regio Cathnesia, vulgo Cathnesse ab aliquibus putatur, in ora Orientali Tarvedum promontorium versus. Baudrando erant in ultimo recessu Scotiae Borealis prope oram Occidentalem inter Creones et Carinos, ubi nunc pars Occidentalis Stranaverniae provinc. Sanson. Alii.

CARNOVIA oppid. Silesiae, regiunculae cognominis caput, ad Oppam fluv. Cum castro splendido, Fagerndorff. 3. leuc. ab Oppavio 4. a Ratiboria. Ducatus est, quem ex Piastea Silesiorum Principum gente postremus habuit Wenceslaus, cuius filia Barbara, Iohanni e Teschinensi prosapia, et hoc a Polonis caseo, A. C. 1473. Georgio Baroni Schellenbergio nupta, eum sua e domo primum ad Teschinenses, inde ad Schellenbergios transtulit. Unde forte ortum, quod Dyuastiarum loco [orig: locô] aliquibus habitus fuerit. Postea Schellenbergiorum supremi obitu, A. C. 1500. vacuefactum Vladislaus Bohemus Regno adiecit: a cuius filio Ludovico Georgius Pius Brandeburgens. tulit A. C. 1524. in praemium tutelae fideliter gestae et navatae varia per officia operae; quod a successore Ferdinando I. ea [orig: ] conditone confirmatum est, ut feudi nomine eum haberet. Huius in filio Georgio Friderico linea [orig: lineâ] exstincta [orig: exstinctâ] A. C. 1603. Ducatum Ioachimus Frideric. Elector sortitus est, a vivo adhuc Patre in Iohannem Georgium fil. translatum, qui partibus Palatinis et turbis Bohemicis immixtus, ideo a Ferdinando II. proscirptus est, et sine prole decessit A. C. 1624. Datus post Ducatus cum quibusdam aliis Principi Liechtenstenio, ab Electore nequiquam hactenus repetitus est, centum milia thalerorum, quos eadem flagitanti Caesar quondam obtulerat, generose aspernante: qui interea retinuit titulum, retenti iuris indicem iacturaeque qualecumque solatium. Tob. Pfannerus de praecipuis Germaniae Principum Gentib. c. 4. Vide quoque in voce Fegerndorffium.

CARNOVIUM seu CURNONIUM est Estella, urbs Navarrae, ad Egam amnem. Vide Curnonium.

CARNUS [1] nomen Vatis, ex Acarnania, a quo Apollo Carneus dictus est. Pausan. l. 3. Vide supra Carnia. Item oppid. Pannoniae superioris, nunc pagus Austriae. S. Petronel. Lazio.

CARNUS [2] insul. Acarnaniae. Steph. Vide Carne.

CARNUTES populi inter Celtas, Audegavensibus Turonibusque finitimi, ac Oceano proximi. Horum meminit Caesar in suis Commentariis, l. 6. c. 4. cum ait, Carnutes Remorum erant in clientela, et c. 12. Carnutum regio totius Galliae media habetur. Tasgetio Carnuti, cuius maiores regnum in sua civitate habebant, Caesar id reddidit, rettio post anno ab inimicis occiso. Gens inter Sequanam et Ligerim late diffusa est: Carnuti flavi Tibullo carm. 7. ad Messalam, l. 1. v. 12. Caput est Carnutum, seu Autricum Carnutum ab Autura fluv. Eure, urbs ampla, ad Eburam fluv. Post Metropolim civitat. Senonum a veteribus prima ponitur, in provinc. Lugdunensi quarta seu Senonia. Recentiores in tertium locum reiciunt, postquam Lutetia caput regni facta est. Hanc captam A. C. 743. incendit ac diruit Hunoldus, Aquitanorum Dux. Caput est ut dictum, gentis validissimae, totam latitudinem Galliae Lugdunensis a Sequana ad


image: s0732b

Ligerim, quae est 30. leucarum, obtinentis, aequali intervallo [orig: intervallô] a Sequana et Ligeri, inter quos sita est, distaus. In Carnutibus plures pagi, Blesensis, Vindocinensis, Durocassinus, le Dreugesin, Dunensis, Carnutinus le pays Chartrain, Pinciacensis, le Pincerais, Madricensis, Aurelianensis, Belsa, pars Pertici, ac trans Ligerim quoque usque ad Carum fluv. Secalaunia. Carnutes igitur, sicut Turones, et Andicari prae ceteris, ultra Ligerim amnem, intra fines Aquitaniae partem aliquam agri sni habuere [orig: habuêre], habentque etiamnum, sed multo utrisque minorem. Dioecesis Carnutina e maximis Franciae, dividitur a quibusdam in 4. novas dioeceses seu Episcopatus: Blesensem, Vindocinen em, Durocassinum et Dunensem. In Ecclesia Carnutena sex Archidiaconi sunt: Carnutensis seu maior, Dunensis, Durcoassinus seu Drocensis, Pinciacensis, Vindocinensis et Blesensis. Hadr. Vales. Notit. Gall. distat urbs 18. leuc. a Lutetia in Africum, totidemque ab Aurelia in Boream. Vulgo Chartres. Vide Autricum et Curnutum.

CARNUTI Germaniae populi inter Danubium, et Hercynium saltum. Plin. l. 4. c. 12. Vide omnino Cluver. de Vindel. et Norico c. 5.

CARNUTUM Galliae oppid. Episcopale. Zosimus. Autricum Ptolemaeo. Tantae vetustatis, ut prima eius fundamenta a Gomeritis, paulo post Noachi tempora, iacta credantur. Alii Druidas et Sanorydas, Gallorum veter. Sacerdotes eam condidisse ferunt, quas praedixisse addunt, Virginem parituram, unde huic templum a Prisco, Romanorum in Gallis praefecto, erectum. Huius incolae libertatem suam acritet contra Romanos tuiti, postmodum a Caesare victi et in societatem recepti sunt. Dein Comites urbs habuit. Franciscus I. Ducali dignitate illam ornavit, in gratiam Renatae, Ferrariensis Ducissae. A Rollone, Normannorum Duce obsessa, postea rota ferme in cineres redacta, A. C. 1019. a Ligae partibus stetit, praeterito [orig: praeteritô] saeculo [orig: saeculô], sed capta est, ab Henrico IV. A. C. 1591. qui ibi coronatus. Caesar Comm. l. 6. c. 12. Merula, Iohann. Bonifacius, Histor. Virgin. l. 2. c. 1. Seb. Rovillard. Hist. Eccl. Carnut. Du Chesne, Antiquit. Gall. c. 1. de Carnut. Ecclesia Cathedralis huius urbis antiquissima censetur Galliae totius, et in dioecesi numerantur 30. Abbatiae, 297. Prioratus, 1300. paroeciae. Hic [orig: Hîc] Concilium A. C. 1124. 1146. quo [orig: quô] S. Bernardus, militiae sacrae caput constitutus, etc. Moterius in Diction. historico. Vide quoque Carnutes.

CARO [1] horrori Pythagoraeis fuit: Unde multi antiquorum tradiderunt, eos omnibus epulis per mortem paratis abstinuisse, Quintilian. decl. 13. Sed falsam hanc opinionem A. Gellius vocat, l. 4. c. 11. docetque ex Aristoxeno, porculis minusculis et haedis tenerioribus quoque, Pythagoram non raro usum esse. Plut. l. 1. de Homero utramque sententiam sic conciliat, non omni, quadam tamen carne, Pythagotaeos abstinuisse. Quae utut sese habeant, tamen certum est Aegyptios, unde omnia fere Pythagoras hausit, certos quosdam cibos, praecipue carnem et olera, fuisse aversatos. Iuvenal. Sat. 15. v. 11.

--- --- Lanatis animalibus abstinet omnis
Mensa, nefas illis fetum iugulare capellae.

Aben Esra Aegyptios ab omni carnium esu sibi temperasse [orig: temperâsse], contendit, quod falsum esse ex antiquis Auctoribus perspicuum est. Omnes enim quidem Aegyptii, Lycopolitanis aliisque nonnullis exceptis, ovilla [orig: ovillâ] abstinuere [orig: abstinuêre], ut Satyricus modo innuit: aliarum tamen carnium esum admisere [orig: admisêre], ut de convivio Ptolemaei ac Caesaris loquens testatur Lucan. l. 10. v. 158.

--- -- --- -- --- -- Multas volucresque ferasque
Aegypti posuere [orig: posuêre] Deos. --- --- --- ---

Sacerdotes tamen et sacris dicati interdum inanimis contenti cibis, vino [orig: vinô] et carnibus abstinuerunt: quod, dum initiarentur, decem fiebat diebus. Vide Apulei. Milesiar. l. 11. Ab iis ad alios dein mos iste deiivatus est. Nam et Brachmanes nihil animatum edebant, Euseb. l. 6. de praep. Britanni leporem, et gallinam et anserem gustare grande credebant nefas, Caes. de bello Gall. l. 5. c. 12. Esseni carnem numquam attingebant, Hieron. Flaminibus Dialibus apud Roman. capram et carnem incoctam, ut et hederam ac fabam, neque tangere mos erat, neque nominare, A. Gellius, l. 10. c. 15. ut alios praeteream. Hunc itaque errorem tam inolitum, Christianis exempturus Spiritus S. per Apostolum, inquit, *pa=n to\ e)n make/llw| polou/menon e)sqi/ete, mhde\nakri/nontes2 dia\ th\n sunei/dhsin, Quidquid in macello venditur, edite, nihil interrogantes propter conscientiam, 1. Corinth. c. 10. v. 25. Unde idem paulo infra exemplo [orig: exemplô] suo [orig: suô] aliis praeit, dicens: de\ e)gw\ xa/riti mete/xw, ti/ blasfhmou=mai u(pe\r ou(= e)gw\ eu)xaristw=; Et si ego per gratiam (cibum) participo, cur (ob id) impius iudicor, pro quo ego gratias ago? v. 30. Quasi dicat, si ex beneficio Dei hoc [orig: hôc] vel illo [orig: illô] cibo [orig: cibô] mihi uti licet, cur committam, ut mea [orig: meâ] culpa [orig: culpâ] hoc Dei beneficium mihi vitio vertatur. Vide Georg. Hornium, Histor. Philos. l. 7. c. 12. Unde Quadratus, discipulus Apostolorum, et Eleutherius Papae firmarunt [orig: firmârunt], ut nulla esca a Christianis fidelibus repudiaretur, quae rationalis et humana esset. Spiridion quoque Cypriorum Episcopus hospiti porcinas carnes diebus quadragesimae edere, quod Christianus esset, renuenti, Propterea magis, respondit, refutare non debes. Omnia enim munda mundis, sicut sermo divinus edocuit. Vide de prioribus Bedam, Martyrologio [orig: Martyrologiô], et Eleutherium ipsum, Ep. ad Galliae provinc. tom. 1. Concil. Coloniae, edit. per Io. Quentel. fol. 92. de postreno Sozom. l. 1. c. 11. Interim non morticinia solum respuetunt et sequenti aevo [orig: aevô] Christiani, sed et edomandae libidinis ac gulae refrenandae causa [orig: causâ], aut ne immolatitiam, quae in macello vendebatur edendo nescii inciderent in eam, quam putabant cum idolis communicationem, nonnulli carnis esu satis diu plane abstinuerunt: cibis solum inammis, ut Apuleius, l. 2. appellat, seu simplicibus, ut Sixtus, seu innocuis, et Prudentius, Cathemerin. h. e. fructibus terrae, usi. Hinc nec in cibis sanguinem edulium pecorum Christianos nosse,


image: s0733a

Minucius ait, Rabanus quoque Maurus Clericis eodem [orig: eôdem] fine carnis csum prohibuit, minutarum avium et pisciculorum excepta [orig: exceptâ], de Instit. Cler. l. 2. c. 27. Vide G. Elmenhorst. ad Minuc. d. l. ut et infra passim. Vescebantur autem Carne tantum Barbari, uri de Matdis legas apud Curtium l. 5. c. 6. non cum pane, ut aratores populi. Sic Maiores nostros victitasse [orig: victitâsse] refert Caesar de Bello Gall. l. 6. c. 21. 22. Gallisque to\ krewfagei=n tamquam proprium morem, tribuit Polybius, l. 2. c. 17. quamquam etiam agriculturae non expertes ibi faciat. Quod mitioribus populis adeo barbarum visum, ut propemodum fame se putarent premi, in quantalibet carnium copia, si deesset panis, discas ex Xevophonte, *)anaba\s2. l. 1. et Tacito, Annal. l. 14. c. 24. Coeterum Carms bubulae ac porcinae caritatem, ad miram vilitatem, ingeniose perduxit Alexander Severus, apud Lamprid. c. 22. Quum enim vilitatem P. R. ab eo peteret, interrogavit per Curionem, quam speciem caram putarent. Illi continuo --- carnem bubulam atque porcinam tunc ille non quidem vilitatem proposuit, sed iussit ne quis suminatam occideret, ne quis lactantem, ne quis vaccam, ne quis damalionem: tantumque intra biennium vel prope annum porcinae carnis fuit et bubulae, ut, quum fuisset octominutalis libra, ad duos unumque utriusque carnis libra redigeretur. Nempe, qui vilitati carnis bubulae consultum volebant, illi nec vaccas, nec damaliones, comedebant; tauris autem et bobus et vitulis parcebant minime. Hinc Alexander, quod caro bubula cara esset, ne quis damalionem, ne quis vaccam occideret, iussit. Qua [orig: Quâ] eadem [orig: eâdem] ratione motos in Aegypto et Palaestina, propter boum caritatem, vaccas non comedisse, scribit Hieronymus. Forte ne damaliones quidem: eas enim vaccarum nomine, utpote minores vaccas, comprehendi, dubium non est. Contra est, cum agriculturae ratio habetur. Tunc enim damalionibus et vaccis passim vesci permissum, vitulis vero nequaquam: Ideoque Valens Imperator cum agriculturae utilitati prospectum iret tantum, non autem carnis vilitati, Legem emisit, ne quis vitulos consumeret. Ut autem in genere bubulo vaccas et damaliones occidi vetuit Alexander; sic in genere porcino suminatas, h. e. scrophas et lactantes, h. e. porculas. Ita enim vocem lactare tunc temporis Latini usurparunt [orig: usurpârunt], pro lactere, atque etiam antiquiores. Ausonius, Epitaph. 32. v. 3.

Infans lactavit. pubes et virgo adolevit,
Nupsit, concepit, peperit, iam mater oivit, etc.

Salmas. ad Lamprid. loc. cit. Coeterum Carnium vilitatem Romae fuisse magnam, et Plinius docet nos: qui assibus singulis carnis pondo 12. aliquando fuisse vendita, anctor est l. 18. c. 3. Ab eodem Severo, Caro populo addita, apud eundem Lamprid. c. 26. congiarium populo ter dedit, donativum militibus ter: carnem populo addidit: porcinam, ut videtur, ex Zosimo, l. 2. *loukiano\s2 tou= xoirei/ou krew=n h)=n xorhgo\s2, o(\ to\ dhmo/sion e)pedi/dou tw=| *pw(mai/wn dh/mw|. Sed porcinae distribuendae Auctorem Aurelianum facit Vopiscus, etc. Plura de Carnis esu, vide ubi de Animalibus passim: uti de more polentam Carnibus aliisque cibis adspergendi, infra aliquid voce Polenta.

CARO [2] Humana, comesta ab amicis, ab inimicis. De Thracibus namque legimus, carissimos suos in propriis visceribus sepeliisse. Quod idem in India Occidentali faciunt populi quidam efferati, qui ipsi devorant suos mortuos, quos tamen plerumque trucidant, ne morte exspirantes naturali minus delicatas superstitibus epulas praebeant. Wendelin. Doctr. Polit. l. 2. c. 21. thes. 2. Contra Tydeum a)ndrobrw=ta indigitans Sextus Pyrrhonius, Hypotypos. l. 3. c. 24. eum cerebrum hostis comedisse perhibet: *)/alla kai\ tw=n a)nqrwpi/nwn geu/sasqai sarkw=n, par' h(mi=n me\n a)/qesmon, pa)r o(/lois2 de\ barba/rois2 e)/qnesin a)dia/foro/n e)sti. *kai\ ti/ dei= tou\s2 barba/rous2 le/gein, ei)/pou kai\ o( *tudeu\s2 to\n e)gke/falon tou= polemi/ou le/getai fagei=n, Sed et humanas gustare carnes, apud nos quidem impium, apud totas vero gentes barbaras, indifferens est. Imo quid dico de Barbaris, cum et Tydeus hostis sui cerebrum depastus sit. Vide quoque Euripidem, et Dosiadem, Ara [orig: Arâ] secunda, cum Commentariis Salmas. Idem per detestandam calumniam Christianis olim impactum, uti legimus apud Minucium Felicem, et omnes fere veteres Ecclesiae Doctores, dicemusque infra ubi de Cena Domini, it. voce Infanticidium. Occasione orta [orig: ortâ] a Cataphrygum, Pepuzianorum, Quintillianorum aliorumque haereticorum nefandis epulis, quibus defungebantur, cum sacerrimis suis sacris vacabant, ubi Geverh. Elmenhorst. Commentar. ad Minucium pluribus docet. At non rato fame eo adacti homines, alias a tanto facinore abhorrentes: ut ex Historia sacra, de obsidione Samariae et Iosepho, de obsidione Hierosolymae, novimus. Bellisarii tempore in Liguria tantam fuisse famen, ut multae matres proprios filios comederint, notatum est Guid. Fornerio, ad Cassiodor. l. 2. Ep. 27. Certe homines comedere, inter diras res et legibus vetitas, ponit Aetius Medicus, l. 2. c. 84. Atque ut foedum prodigium recenset Iul. Obsequens, c. 37. Quod portentum ira [orig: irâ] Cereris obvenire dicebant, ut videre est in Oraculo antiquo, quod recenset Pausan. l. 8. cuius haec sententia:

Ipsa Ceres flavam segetem subtraxit, et ipsa
Fecundam invidit miseris pastoribus herbam;
Praemiaque eripiens et prisci commoda honoris,
Liba itidem donata Deis absumere adegit.
Coget ea et natos et mandere membra vicissim,
Ni festo populus placet libamine divam, etc.

Vide Caspar. Barthium, Adversar. Tom. 3. l. 136. c. 1. et Animadversion. ad Papinium Statium, Tom. 3. p. 941. ex antiquis vero Athenionem in Encomio Coquorum, apud Athenaeum l. 14. c. 13. Quibus adde Homer. Il. 10. ubi de Achille, Tacitum, Histor. l. 4. c. 42. ubi de Regulo, Guilielmum Brittonem, l. 7. v. 540. ubi de fetu recenti comesto, Procopium, Histor. Goth. l. 2. Iac. Ciglerum in Excidio Holmiae p. 107. Paul. Iovium, Elogiorum l. 3. Alios.

CARO [3] Victimarum in Holocaustis, tota igni absumebatur. Sic enim bos e. g. ad holocaustum mas et integer selectus, ad


page 733, image: s0733b

ostium Tabernaculi Conventus adducebatur, et ab offerente manus capiti eius im ponebantur. Tum Levita illum iugulabat: et postquam alius sanguinem vase exceptum Altari insperserat, hostiam excoriatam idem Levita in frusta concidebat, quae igni imposita a Sacerdote adolebantur, in holocaustum grati odoris Domino. Ita Legislator Levit. c. 1. v. 3. etc. Quo [orig: Quô] ritu se suaque omnia Deo debere profitebantur. In Sacrificiis vero Pacificis, absumebatur adeps solum, renes et lobus iecinoris; Sacerodti cedebant pectus et dexter humerus, Levit. c. 9. v. 21. 22. reliqua offerenti, quae vel eodem [orig: eôdem] die, vel postridie saltem comedenda, et quidquid in tertium diem supererat, igne erat absumendum, eod. c. v. 6. 7. 8. In Sacrificio iuvenci pro peccato (per errorem commisso) adeps, renes et lobus iecoris in Altari adolebantur; Corium vero, et tota caro, caput, pedes, exta et fimus, extra Castra comburebantur, vide Levitic. c. 4. In Sacrificio iuvencae rufae, quam extra castra immolabat Sacerdos, illa tota cum ligno cedrino, hyssopo et cocco bis tincto comburebatur, ut eius cineribus aquae separationis immissis aspersi mundarentur, qui propter cadaveris contactum, aut alia de causa polluti erant, Numer. c. 19. v. 2. etc. Quam in rem vide plura apud Sam. Bochart. Hieroz. Part. prior. l. 2. c. 33. nec non infra aliquid ubi de Capillis candefactis, quos ut caro victimarum citius absumeretur, adhibitos, idem docet. Apud Gentiles, quorum nota cacozelia, usque ad Prometheum. Caro Victimarum tota consumebatur, unde o(lokautwma/twn crebra mentio, in Graecorum scriptis: primus Promerheus hunc sacrificandi morem introduxit, quo [orig: quô] partem hostiae in ignem conicere soliti sunt, partem ad suum victun abuti. Unde Homerus de Eumaeo sacrum faciente Od. §. v. 429.

*kai\ ta\ me\n e)n puri\ ba/lle, palu/nas2 a)lfi/tou a)kth=|.
(mi/stullo/n t' a)=ra t' a)/lla, kai\ a)mf' o(beloi=sin e)/peiran.
Et partem quidem in ignem iecit, ubi commiscuisset farinae flore
Alia vero minutatim secuerunt et verubus confixerunt.

Et exta quidem prius mandebant, quam reliquam carnem, unde illud de Pinariis, qui in sacrificio Herculis. extis iam adesis, ad coeteram venerunt dapem: quapropter institututum, ut ii deinceps arcerentur extorum communione, et ad reliquam admitterentur viscerationem, uti legimus apud Livium, l. 1. c. 7. et Dionys. Halicar. nass. l. 1.Vide Salmas. ad Solm. p. 129. et infra in voce, Ovis, Prometheus, item Prosiciae. Veteres vero Persas totum victimae corpus, cum omni carne, absumere consuevisse, anima [orig: animâ], utpote digniore parte, Diis suis relicta [orig: relictâ], legimus, etc.

CAROBERTUS seu CAROLUS Robertus Hungaris, Carolus II. Hungariae Rex, fil Caroli Martelli, nepos Caroli Claudi, Regis Sciliciae et Comitis Provinc. Huius Martelli mater Maria erat, filia Stephani IV. hinc ius in Hungariam, quod dubium Caroberto patruus Robertus facere conatus, a praecipuis Iurisconsultis reiectus est. Carobertus ergo, iam Andrea [orig: Andreâ] ab Hungaris electo [orig: electô], vi thronum asseruit, victis ingenti praelio [orig: praeliô] Hungaris, sub Matthaeo Palatino Trinchiniae. Unde quies, et ob suave regimen, Caroberti amor. Ducta [orig: Ductâ] Maria [orig: Mariâ] primo Casimiri fil. et Elisabetha [orig: Elisabethâ], filia [orig: filiâ] Ladislai, reliquit filios duos, Ludovicum Magnum, Poloniae Regem, et Andream, maritum Iohannae I. Neapolitanae. Obiit A. C. 1342. regni 32. Bonfin. l. 9. dec. 2. Thurosius, c. 90 Chron. Hungar. part. 2. c. 99.

CAROBRIAE vicus Galliae in sinibus Biturigum, pontes olim habuit Caro im positos, hinc nomine mutuato [orig: mutuatô]. Nunc Chabris. Hadr. Vales. Notit. Gall.

CAROBURGUS urbs Normanniae, in tractu Constantiensi ad mare Britannicum munita cum portu utcumque capaci. Vulgo Cherbourg.

CAROCHA Hispanis ac Lusitanis, chartacea est mitra, in formam coni effigiata, ac daemones et flammas appictas habens, quae damnatorum a Tribunali Inquisitionis capiti solet imponi. Et quidem ornantur hac [orig: hâc] infami mitra [orig: mitrâ] personae viles et abiectae pro atrocioribus blasphemiis; quod sint quasi decoctores caelestium facultatum: praeterea polygami: tandem et magiae convicti. Illi, quidem, ut qui per eam duplicis ecclesiae iugales arguuntur: isti quare, non liquet. Phil. a Limborch, Historia [orig: Historiâ] Inquisitionis l. 4. c. 41. ubi et iconem eius habes. Vestitus autem huiusmodi comburendi Samarra est, quam vocem vide.

CAROCOTINUM locus Galliae, ad mare non procul ab ostio fluminis Suminae. Hodie Crotoy. Vide Hadr. Vales.Notit. Gall.

CARODUNUM Germaniae urbs. Ptol. hodie Cracovia, in Polonia. Vide Carrodunum.

CAROEA Sarmatiae Europaeae vicus. Ptol.

CAROLESIUM regiuncula Ducatus Burgundiae, cuius caput Caroliae, urbecula lepida, ad amnem Reconsam, 6. leuc. a Cluniaco et Ligeri fluv. sub dominio utili Hispanor. Gallis Carolois. Inter agrum Matisconensem et Burbonium Ducatum. Veterum fuit Burgundiae Ducum, dein ad Borbonios, Armeniacos, tandem ad ultimum Burgundiae Ducem pervenit. Per huius filiam Mariam Austriacae familiae obtigit; cui hoc [orig: hôc] saeculo [orig: saeculô] a Gallis ereptus, restitutus est Philippo IV. pace A. C. 1659. inita [orig: initâ], superioritate Galliae Regi semper reservata [orig: reservatâ]. Moret. Verum bello [orig: bellô] nupero [orig: nuperô] a Gallis denuo occupatus, illis pace Neomagensi remansit.

CAROLINGI nomen secundae stirpis Franciae Regum: Huius enim conditor quamvis Pipinus esset cognomine Parvus seu Brevis, dynastia tamen haec non ab illo, sed a Carolo M. filio eius (sub quo Regnum florentissimum fuit) nomen accepit. Qua [orig: Quâ] durante Italia, titulusque Imperatoris, iam ab A. C. 475. desuetus, Francis accessit; plerique per Galliam, Belgium et Germaniam Principatus erecti, Britannia e Regno in Ducatum versa: XII. Pares et Parlamenta instituta sunt. Decrevit familia, divisione Regnorum, mutuis dissidiis et ignavia [orig: ignaviâ] ultimorum Regum. Et quidem ex variis Regni divisionibus orta sunt Regnum Franciae, Neustriae,


page 734, image: s0734a

Lotharingiae, Burgundiae, Austrasiae, Aquitaniae, Germaniae, Italiae, Saxoniae, Provinciae; donec tandem haec omnia sub Carolo III. cognomine Crasso iterum coniungerentur. Verum eo [orig: ] exstincto [orig: exstinctô] divelli iterum ac dilacerari Monarchia in VI. partes coepit: Arnulfo [orig: Arnulfô] Germaniam ac Imperium; Berengario [orig: Berengariô] et Guidone Italiam; Rudolfo [orig: Rudolfô] Burgundiam, Belgium itid. Rudolfo [orig: Rudolfô]; Guidone Provinciam; Ottone Aquitaniam, occupantibus. A quo tempore Carolingi, quasi decursa [orig: decursâ] sua [orig: suâ] periodo [orig: periodô], marcescere et Germaniam primo ac Imperium, ad Francos ab illis translatum, amittere; mox Normannorum, aliarumque barbararum gentium incursionibus vexari sicque sensim retro sublabi coeperunt: Hugone Capeto [orig: Capetô], ab iis ad tertiam, Capetingorum familiam, cuius ipse auctor fuit, Regnum tandem transferente; post obitum Ludovici VI. exclusa [orig: exclusâ], a successione, Caroli M. progenie et qui duo restabant, e Carolinis, Carolo [orig: Carolô] Duce Lotharingiae ac filio [orig: filiô] eius Othone duplici praelio [orig: praeliô] superatis. E quibus cum orti sint hodierni Lotharingiae Duces, veros Caroli M. successores et Regni Gallici legitimos heredes, se hodieque ferunt, scriptis etiam aliquando libris ius suum tuiti, etc. Georg. Hornius Orb. Imper.

CAROLO-BERGOMUM urbs Bavatiae, vulgo Karlesperg.

CAROLOMANNUS vide Carlomannus.

CAROLOMONTIUM oppid. Belgii, cum arce, A. C. 1555. a Carolo V. excitata in monte, iuxta Mosam, in Namurcensi Comitatu medium inter Carolopolim et Namurcum.

CAROLOPOLIS urbs nova et munita Gall. ad Mosam fluv. in agro Retelensi, ubi antea pagus Arches. Ei insidet ex altera parte fluv. Mons Olympus, arx munita. 5. leuc. a Sedano, 3. a Rupe regia.

CAROLOREGIUM fortalitium Belgii, ab Hispanis excitatum, A. C. 1666. in monte, prope Sabim fluv. in Comitatu Namurcensi in confinio Hannoniae, ubi ahas vicus le Charnois. Gallis subest ab A. C. 1667.

CAROLOSTADIUM [1] Franconiae oppid. vulgo Karlstatt.

CAROLOSTADIUM [2] urbs nova German. et probe munita, in Vindiorum Marchia, ad confluentias fluviorum Kulp et Mereswiz, a Carolo Archiduce condita contra Turcas. Alii in Croatia ponunt, quod melius forsan. 2. leuc. a Metelinga in Ortum.

CAROLOSTADIUM [3] oppid. Sueciae, in parte Ostro-Gothiae, Wermelandia, loco Tinguallae civitatis a Carolo IX. exstructum, iuxta Venerum lacum. 25. milliar. a Philippostadio in Occasum. Male habitum a Danis A. C. 1644.

CAROLOSTADIUS Andreas, Archidiaconus primo Wittembergensis, Lutheri intimus amicus, eum Doctorem Theologiae renuntiat, A. C. 1512. dein Euangelii luce illustratus, disputat cum Eccio, de libero Arbitrio, A. C. 1519. absente Luthero [orig: Lutherô] eicit imagines e templis, A. C. 1521. edito [orig: editô] de Sacerdotum coniugio et votis Monasticis rescindendis, libro [orig: librô]. Bartholomaeum Bernh. Feldkirchium, praepositum in oppido Kemberg secutus, ducit uxorem, A. C. 1522. Notatur literis alphabeti A. B. C. D. in 1. ep. Melauchthonis ad Camerar. i. e. Andreas Bodenstein Carolstadius Doctor. A Luthero docente, Christum in pane S. Coneae tantum esse, quantus in Cruce pependisset, dissentit, mysticum verborum sensum ex Scriptura urgens. Rotenburgi per totam hiemem latet, A. C. 1525. Basileam venit, ubi eum A. C. 1543 a Daemone strangulatum, cum e Ministrorum Basiliensium literis, se referre dicat Morerius, in diction. magno: adicere visum est ex Viri Sancti, Ioh. Iac. Grynaei, Antistitis Basil. ad Barthol. Pitiscum, Contionatorem aulae Elect. Palatin. 1601. literis, die 18. Martii scriptis sequentia: Illud significare visum est, postquam a Luthero, quem natu maior et dignitate superior doctorem crearat [orig: creârat] Carolstadius, e Saxonia pulsus esset, per annos decem, Ecclesiae Petrinae fideliter praefuisse, Rectoris in Academia nostra munere functum cum laude: *eu)ta/cias2 et disciplinae amantem fuisse: inculpate vixisse, obdormivisse pie eo [orig: ] ipso [orig: ipsô] tempore, quo [orig: quô] D. Petrus Boquinus Basileae vixit. Monstrosum mendacium, de Diabolico spectro, quo [orig: quô] ante obitum turbatus sit, auctori Satanae relinquimus. Qualis vir visus sit Oecolampadio, in huius dialogo videre st, etc. Vide Bucholcerum, Ind. Chronol. etc. Imperatores.

CAROLUS [1] I. cognomento [orig: cognomentô] Magnus, Pipini Francorum Regis fil. primo Francorum Rex, postea etiam primus Occidentis Imperator. Natus Ingelhemii prope Moguntiam, A. C. 742. vel secundum alios, 747. Post patrem, coronatus Novioduni, A. C. 768. vicit Hunaldum, Ducem Aquitaniae, et Lupum Vasconum Ducem, a Carolomanno fratre contra se excitatos. Quo [orig: Quô] mottuo [orig: mottuô] Galliae Monarcha, Saxones attrivit, prope Osnabrugum, destruxitque famosum Deastri illorum Irmensul templum. Desiderium, Longobardorum Regem ab Adriano vocatus, praelio [orig: praeliô] vicit, et Paviae captum, in Galliam secum duxit, fine sic regno huic imposito [orig: impositô], A. C. 776. postquam 200. ann. stetisset. Donationem a patre Pipino Stephano II. factam, ratam habuit, addito [orig: additô] territorio [orig: territoriô] Sabinae, Ducatus Spoletani et Beneventi. Saxones denuo aggressus, 33. ann. spatio [orig: spatiô], ad Christianismum perduxit, etiam magno [orig: magnô] illorum Rege Witckindo [orig: Witckindô] baptizato [orig: baptizatô]. Dein Saracenos in Hispania, A. C. 778. oppressit, Alphonso [orig: Alphonsô] Castro a tributi necessitate liberato [orig: liberatô], a Vasconibus, in reditu lacessitus, Rolandum, nepotem suum amisit. Post haec Aragisum, Desiderii generum, huiusque filium Adalgilum, a Tassilone Bavaro excitatos, compescuit. Pipinum filium Italiae, Ludovicum Aquitaniae Regem creavit. Saxones rebelles, tertia [orig: tertiâ] vice, domunt, Britonibus etiam victis: Tassilonem Bavariae, et Aragisum Beneventi Duces, soceri Desiderii exilium vindicaturos, subegit, illo [orig: illô] cum filiis in monasterium detruso [orig: detrusô]. Cum Hunnis ab eodem evocatis rem habuit, quos A. C. 788. post octennale


image: s0734b

bellum, fregit: Rhenum Danubio iungere frustra conatus. Turbas postmodum Romae ob Pontificem Leonem ortas composuit, Imperator Occidentis coronatus A. C. 800. postquam Irenes coniugio [orig: coniugiô] excidisset, sic cum Nicephoro Imperatore pactus, Venetos in medio utriusque Imperii liberos pronuntiavit: apud omnes Magni et Augusti nomen promeritus. Interea, cum imaginum non usus tantum historicus, sed et veneratio, annitente Irene Synodo [orig: Synodô] Nicaena [orig: Nicaenâ], quod Oecumenicum 8. Concilium fuit, restituta esset, actaque huius Concilii Adrianus ad Carolum M. misisset, ut ea Germaniae, Galliaeque Episcopi approbarent, Carolus Francofurti Concilium 300. Episcoporum A. C. 794. celebravit, in quo Imaginum usus historicus quidem approbatus, sed adoratio damnata, Graecorum Nicena Synodus destructa, acta rescissa sunt, etc. Refutatio etiam eius sub nomine Caroli M. contexta. Sigon. l. 4. Chemn. in exam. de imag. Porro, iam Imperator Theodorum Hunnorum Caganum, pulsum a Lecho, per Carolum filium propugnavit, Saxones devictos, alios in Franciam, unde Brabanti et Flandri, alios in Hungariam, unde Septemcastrenses, transtulit: Helmstadium, contra Vandalos, Dresdam contra Bohemos, Naumburgum contra Sorabos. Hamburgum contra Danos, condidit. Pipino [orig: Pipinô], ac Carolo [orig: Carolô] filiis amissis, Ludovicum minimum natu Imperatorem, Bernardum e Pipino nepotem, Regem Italiae creavit, maximo [orig: maximô] bonorum parte Ecclesiasticis et pauperibus legata [orig: legatâ]. Ei iam Imperatori Romae datum, ut per singulas provincias Archiepiscopos, etc. institneret, Pontificem eligeret, sedemque Apostolicam ordinaret, Sigon. l. 4. Itaque et Leo Papa, ipse iuramentum subiectionis ac fidelitatis dixit. In singulis Monasteriis et Episcopiis, scholas esse iussit, ubi Grammatica, Musica et Arithmetica doceretur, Sigibert. in Chron. Rhegino, l. 2. Textus Euangeliorum et Epistolarum singulis Dominicis, opera [orig: operâ] Pauli Diaconi adaptavit, Synodos varias habuit, etc. Literatorum insignis fautor, Grammaticam Teutonicam ipse scripsit, mensium ventorumque nomina Germanica esse iussit, etc. Obiit pleuritide, A. C. 814. Aquisgrani, ubi tum aula, aetat. 72. regni Francici 45. Italici 42. Imperii 13. Plura de ipso, Eghinatt. et Acciaiolus, in vita Caroli M. Aimoin. Ado, Sigon. Blond. dec. 2. l. 3. P. Aemil. l. 3. Crantzius, l. 2. Baronius, etc. Paucis, Hunnos, Saxones, Longobardos, Bavaros multis praeliis fregit, Aquitaniam subegit, Vascones perdomuit, Pannoniam vastavit, multa in Hispania praelia commisit, quinque concilia coegit,Scholam Parisiensem instituit, multasque in Italia Sanctorum hominum res gestas literis prodendas curavit, ventis, et mensibus nomina im posuit; aedes sacras plurimas exstruxit; denique omnium, qui unquam fuerunt Principum, belli, pacisque artibus longe clatissimus fuit. Ut et hoc addam, quantam is Rei Ecclesiasticae curam gesserit, diximus supra in voce Capitulare. Libros eius auro contra caros de Imaginibus sacris, occasione Synodi Francofurtanae ab ipso, contra Graecorum Synodum, in qua Imaginum adoratio stabilita, celebratae scriptos, primus in Gallia sub nomine Eli Phili publicavit, saeculi praeteriti anno [orig: annô] 49. Ioh. Tilius Episcopus Meldensis, addita [orig: additâ] sua [orig: suâ] praefatione; cuius authenticum exemplar, contra quorundam conatus, hunc fetum voqei/as2 accusantium et exemplaria bonae notae in Gallia edita qua pote abolentium, in Bibliotheca sua asservare se refert Gerh. von Mastricht, Histor. Furis Eccles. num. 46. Vide Vincentium Placeium ICtum Hamburgensem in Tract. de Scriptoribus Anonymus et Pseudonymis detectis, in Caroli M. Imperat. Scriptis, p. 174. Eum excepit fil. Ludovicus Pius.

CAROLUS [2] II., Calvus ultimus fil. Ludovici Pii, ex Iudita, Velfi Bavariae Comitis filia, Franciae Rex, A. C. 840. post multas cum fratribus de regni iure controversias, tandem etiam exstincto [orig: exstinctô] Ludovico [orig: Ludovicô] II. Imperator factus. Prius cum Fratre Ludovico, fratrem maximum natu Lotharium, vicit, ac utroque [orig: utrôque] mottuo [orig: mottuô], cum Ludovici filio negotium habuit. Lothario [orig: Lothariô] Rege Lotharingiae, filio [orig: filiô] Imperatoris cognominis Placentiae mortuo [orig: mortuô], Metas advolans Carolus, coronam ibi sumpsit. A Britonibus victus, Robertum Saxoniae Principem iis opposuit, Hollandiae Comitem primum Theodoricum creavit, ut Normannis resisteret, a quibus domi in tantas angustias redactus est, ut illis Neustria [orig: Neustriâ], hinc Normannia [orig: Normanniâ] dicta [orig: dictâ], cedere cogeretur, A. C. 875. Aquitaniam sibi, Pipino [orig: Pipinô] et Carolo [orig: Carolô] patruelibus, in coenobia relegatis, semel prius victus, subiecit. Post haec Ludovico fratri Imperium, conciliato [orig: conciliatô] sibi Iohanne IX. praeripuit, Christianissimus ab eo dictus, A. C. 875. Carolomannum frattis filium, contra se missum, elusit, Italiae regnum sibi vindicaturus, a Bossone impeditus est, fratris etiam liberis regnum rapturus, iudicio [orig: iudiciô] calidae aquae, et ferri candentis, convictus primum, dein cum desistere nollet, a Carolo Crasso acie superatus, paulo post in Galliam reditu parato [orig: paratô], a Sedechia Iudaeo Medico, veneno [orig: venenô] propinato [orig: propinatô], obiit, A. C. 877. Ex Ermentrude, filia Odonis, Comitis Aurelianensis pater Ludovici Balbi, successoris, Caroli, Lotharii, a patre excaecati et Iuditae: Aimonin. l. 5. c. 32. Rhegino, l. 2. Paul. Aemilius, l. 3. Sigon. l. 5. ad an. 877. Annales Fuldenses, Tilletus, Ado, etc.

CAROLUS [3] III. Grossus vel Crassus VII. Romanorum Imperator, Ludovici II. Germanorum Regis fil. tertius Lotharingiae, Alemaniaeque Rex, A. C. 881. prius Carolo Simplici, adhuc minorenni, post Carolomanni mortem, Galliam administraverat. Longobardorum regno [orig: regnô] occupato [orig: occupatô], Imperator coronatus est, a Iohan. IX. qui quod Balbum prius vocaret ad Imperium, a Romanis in catcerem coniectus fuerat. Fratrum ditiones, iis mortuis, adiit. Cum Normannis, tradita [orig: traditâ] Godofredo Duci Frisia [orig: Frisiâ], ac in uxorem Gisela [orig: Giselâ] filia [orig: filiâ] Lotharii elocata [orig: elocatâ] transegit. Post tamen, cum Hugonem Lotharii nothum ad occupandam Galliam armaret, eum trucidari, Hugoni oculos erui curavit. Hinc animo [orig: animô] et corpore aeger, divortio [orig: divortiô] cum Richarde coniuge facto [orig: factô], Germanorum iras incurrens, Arnolpho nepoti Imperio [orig: Imperiô] cedere coactus, Obiit A. C. 888. in obscuro Sueviae pago, in summa paupertate. Sepultus in Abbatia de Richenow, in Insul. Lacus Constantiensis. Aimoin. l. 5. c. 40.


image: s0735a

P. Aemil. l. 3. Rhegino l. 2. Sigebert. in Chron. Otto Frising. Matth. Vossius, Annal. Holl. l. 1. p. 7.

CAROLUS [4] IV. Dux Lucemburgic. filius Iohannis, Bohemiae Regis, Nepos Henrici VII. Imperatoris, a Clemente VI. contra Ludovicum Bavarum, Imperator dictus, sed ab Electoribus non admissus, aemulos Fduardum Anglum, Fridericum Thuringum, et Guntherum Schwartzemburgicum habuit. Quorum illi duo cum mox renuntiarent iuri suo, a tettio Carolus per matrimonia Electores seiunxit, etiam veneno [orig: venenô], ut aiunt, propinato [orig: propinatô]. Sic Imperio [orig: Imperiô] potitus A. C. 1347. praelio [orig: praeliô] Cresciacensi, quo [orig: quô] Iohannes Galliae Rex, ab Eduardo victus captusque erat, interfuit, patre Iohanne ibi amisso [orig: amislô]: et in Italia Coronatus A. C. 1355. Galeacium eiusque fratrem Barnabam Vicecomites, Imperii vicarios creavit: statim que ut iusserat Papa discessit, ô infamem diem, o [orig: ô] pudendum soedus, o [orig: ô] superi! exclamante Petrarcha [orig: Petrarchâ]. Anno [orig: Annô] post Auream Bullam in Comitiis Norimbergae condidit. Ut Wenceslaum ad Imperium promoveret, ex illius patrimonio plurima abalienavit, Sigismundo alteri filio Marchionatum Brandenburg. emit, Electoratum contulit. Pragam, quam lateritiam acceperat, maimoream reliquit, templa et monasteria plurima erexit, Moltavam ponte sumptuosissimo [orig: sumptuosissimô] stravit, Arcem splendidam et Academiam Pragae erexit. Historiam rerum a se gestarum ipse scripsit, ubi inter alia, in exordio, quid valet, inquit, nobilitas generis, aut rerum affluentia, nisi adsit pura conscientia, cum fide recta, spe sancta. resurrectionis. Plurimarum linguarum praererea notitia [orig: notitiâ] clarus, obiit Pragae A. C. 1378. aetat. 63. Imperii 32. Crantz. metrop. Aeneas Sylv. et Dubravius, Hist. Bohem. Cuspinian. Histor. Trithem. Onuphr. Chron. Blondus dec. 2. l. 10. Platina in vitis, etc. Eum excepit fil Wenceslaus.

CAROLUS [5] V. fil. Philippi I. Archiducis Austriae, ex Iohanna Castellana, nepos Maximiliani I. natus die 24. Febr. A. C. 1500. Hispaniae Rex, A. C. 1517. post mortem Avi Romanorum Imperator, A. C. 1519. per Europam omnem bellum gessit, et triumphum egit, Hispaniam suam tumultuantem eompescuit, Belgas rebellanres in ordinem coegit; In Italia Mediolanensem ducatum primo foederatis, post sibi asseruit; Pontificem, Florentinos, Senenses, Genuenses, vel erexit socios, vel hostes afflixit. In Germania Solymannum Vienna [orig: Viennâ] depulit, Protestantes acie victos sub iugum misit. Et quasi Europa tot victoriis angustior foret, transmissus in Africam, barbaris gentibus Regem dedit; arcemque posuit, ubi ante nec licebat stare. Sed quid haec bella ad Gallicum? Nam Carolus nihil omisit, quo [orig: quô] Franciscum rivalem gloriae tot triumphis adiungerer. Hunc proin ex Italia, adempto [orig: ademptô] Mediolanensi ducatu, eiecit, redeuntem ad ingenium, vicit ad Ticinum, cepitque, A. C. 1525. Clementem VII. bella contra se cientem, Duce Borbonio [orig: Borboniô], aggressus, Romam expugnavit, quoties oppugnationem iter abat, cadente nebula [orig: nebulâ], et Pontificiis prospectum adimente, Thuan. l. 1. Camer. in Hist. Romae captae, et per Hispanos inprimis diripuit, aliquo [orig: aliquô] Papali habitu, cum meretrice, in equo per urbem circumducto [orig: circumductô], P. Iov. in vita Pomp. Columnae. Pontificem in mole Hadriani ad incitas redegit, A. C. 1527. In Germania tam ipse praesens, quam per fratrem Ferdinandum, varios conventus, ut dissidia religionis componerentur, egit. Colloquia Theologorum utriusque partis crebro instiruit, Confessionem Augustanam a Principibus oblatam audivit. Quibus ab Mulbergam victis, librum Interim, formulam fidei continentem, permisso [orig: permislô] conigio [orig: conigiô] Clericorum et calicis usu, usque ad Concilium, Germaniae obtrusit. Donec a Mauritio Saxone, Philippi Hassi captivi genero, Oeniponte, in foedam fugam coniectus, impedimentis omnibus amissis, et ad pacem Protestantibus dandam coactus est, A. C. 1552. quo [orig: quô] Passavii conclusum, propter religionem nulla cuiquam exhiberetur molestiae. Coeterum Peruviam et Mexicum novi Orbis terras, Ferdinandi Cortesii praeclarissimas victorias, a Pizarro vel ignoravit diripi, vel dissimulavit. Tandem post Metas frustra obsessas, A. C. 1555. Imperii 36. vivus et vegetus se heredibus tradidit, donumque concessit ab omni memoria [orig: memoriâ] locupletissimum Ferdinando Fratri Imperium, ac regna cetera Philippo filio: In Hispano secessu duobus annis sibi superfuit, imo sibi vixit, si vita mortis commentario est, Bernhardi lectioni praecipue deditus. Obiit A. C. 1558. aetat. 58. Imperii 36. P. Fovius Guicciard. Thuan. Strada, etc. Filius eius Philippus, Carolum filium habuit, quem tum adhuc unicum, an. aetatis 24. morte affici iussit, Anno [orig: Annô], quo [orig: quô]. FILIUs ante DIeM patr Ios InqUIrIt In annos.

CAROLUS [6] II. Hispan. Rex, eiusdem Imperatoris abnepos; Philippo IV. Patri successit, A. C. 1665. sub tutela Annae Mariae Austriacae matris. Reges Galliae.

CAROLUS [7] I. et II. Vide inter Imperatores.

CAROLUS [8] III. cognomine Simplex. fil. posthumus Ludovici Balbi et Adelaidis. Quo [orig: Quô] adhuc minorenni Carolus Crassus, et post eum Odo, regno praefuerunt. Coronatus est Auno [orig: Aunô] aetat. 14. mense 4. die 11. annitente Fulcone Archiepiscopo [orig: Archiepiscopô] Remensi, magni animi vito [orig: vitô], A. C. 891. postquam ipse Odo moriturus monuisset Proceres, illum legitimum Regem suum agnoscetent. Pacem iniit cum Lotharingiae Duce et Normannis, quorum Dux Rollo Roberti nomen baptizatus assumpsit, Gisla [orig: Gislâ] Regis filia [orig: filiâ] ducta [orig: ductâ]. Sed cum Rex dependeret a consiliis Haganonis, desertus a procetibus, et Robertus, Parisiorum Comes, substitutus est, A. C. 922. quem in praelio ipsemet lanceae ictu occidit. Interim Regi a factiosis Rodolpho Burgundiae Rege opposito [orig: oppositô], Herbertus II. Comes Veromanduorum in carcerem eum compegit, ubi sex post annis obiit, A. C. 929. aetat. 50 Relicte filio [orig: filiô] Ludovico [orig: Ludovicô], ex Ogina, filia Eduardi I. successore.

CAROLUS [9] IV. cognomine Pulcher, fil. Philippi Pulchri, post Ludovic. Huttinum, et Philippum Longum, fratres, Galliae


page 735, image: s0735b

Rex A. C. 1322. titulo [orig: titulô] etiam Navarrae Regis assumpto [orig: assumptô], ob matrem Iohannam, filiam Henrici I. ex Blanca Artesia. Plurimos, exactionum convictos, et redituum male administratorum, partim carcere, partim morte puniit. Ludovicum, Flandriae Comitem, contra Robertum, tuitus est. Eduardo infensus, quod inaugurationi suae non interfuisset, per Carolum Valesium, ferme totam Guiennam occupavit, a Regina Isabella, sorore sua, cum Eduardo filio in Galliam veniente, placatus. Imperium a Papa oblatum repudiavit, Obiit A. C. 1327. aetat. 34. Regni 6. sine malcula prole.

CAROLUS [10] V. cognomine Sapiens, Francorum Rex, Ioannis Regis fil. Primus Delphini titulo [orig: titulô], ante regnum, insignis, Dux Normanniae quoque fuerat, et Patre in captivitate detento [orig: detentô], Regens, cui successit, A. C. 1364. Temporum suorum turbulentissimum statum sua [orig: suâ] prudentia [orig: prudentiâ] emendavit; pacis artibus criam bellicas res feliciter administrare doctus, ita ut quae pater eius armatus amiserat, inerm is in cubiculo sedens recuperarit [orig: recuperârit]. Unde Rex Angliae dicere solitus, nullum sciri hostem, qui illo [orig: illô] minus armaretur, et plus negotii facesseret. Froissard. l. 2. Per Bertrandum Guesclinum et Mareschal. Bucicaldum, vicit Carolum Navarrae Regem in Normannia; Carolum Blesensem in Armorica contra Iohannem Montfortium conatus est defendere, sed hic aemulum interfecit, Guesclino [orig: Guesclinô] capto [orig: captô], quem liberatum Rex in Hispaniam misit, contra Petrum crudelem. Angliae Regem, quod Vasalli fidem non praestaret, a Parlamento condemnatum magna [orig: magnâ] parte ditionum, quas in Gallia habebat, exuit, terra [orig: terrâ] marique victor. Biblia sacra, a Nicolao Oremo, in Gallicam linguam verti curavit: ad exemplum Ludovici IX. qui idem suo [orig: suô] tempore Theologis imperaverat, Baleus, l. 6. Vide quoque in voce Oremus. Maiora conatus, obiit, A. C. 1380. aerat. 42. regni 16. prius iam veneno [orig: venenô] debilitatus, a Navarrae Rege propinato [orig: propinatô], cuius vim Imperatoris medicus aliquousque retuderat. Relicto [orig: Relictô] ex Iohanna uxore, Carolo [orig: Carolô] VI.

CAROLUS [11] VI. Franciae Rex, successit Patri Carolo V. avaetat. 12. coronatus A. C. 1380. per initia imperii satis felix, suppressis seditiosis, dictis Maillotins, nobili etiam de Flandris victoria [orig: victoriâ] ad Rosebecum, A. C. 1382. victo [orig: victô] Philippo [orig: Philippô] Artevilla [orig: Artevillâ], rebellionis, contra Ludovic. de Marle, Flandriae Comitem, Duce, insignis, in morbum incidit, cum contra Iohannem Montfortium, Britanniae minoris Ducem expeditione suscepta [orig: susceptâ], Sole nimis fervido [orig: fervidô], iter faceret, accedente apparitione hominis ignoti, qui ipsum monebat: Siste, proditus es; imprudentia [orig: imprudentiâ] ministri, qui dormiens in equo lancea [orig: lanceâ] galeam eius percussit, et tandem quorundam personatorum infelici spectaculo [orig: spectaculô]: cuius occasione a suis contemptus, multis seditionibus agitatus, tandem inter Anglorum, qui A. C. 1415. pugna [orig: pugnâ] ad Azincourt victores, in regno impune grassabantur, manus moriens, A. C. 1422. regnum eis reliquit, coactus filium exhereditare, quae res innumeras calamitates utrique populo atrulit. Ex Isabella Bavara [orig: Bavarâ], Galliae furia [orig: furiâ], praeter plurimos alios utriusque sexus, Carolum successorem suscepit. Monstrelet, Froissard. Ioh. Iuvenalis de Ursinis, Laboureur, et Iean de Serres Invent. in Carolo. VI.

CAROLUS [12] VII. cognomine Dilectus, Rex Franciae, homo egregie exercitatus, primum enim ab Anglis omni pene regno [orig: regnô] exclusus, ut etiam per iocum Rex Biturigum diceretur, eos postea tanta [orig: tantâ] felicitate persecutus est, ut nullus eis locus in Francia relinqueretur: ubi in suo pedem ponerent. Habuit cognomen Victoriosi, natus est A. C. 1403. Regentis titulum sumpsit A. C. 1418. coronatus post obitum patris Pictavii, tum cum mater eius cum Anglis colludens, Henricum VI. Angliae Regem Lutetiae Regem proclamari curasset [orig: curâsset]. Dein iterum Remis, A. C. 1429. quam urbem, ope Iohannae d' Arc, vide ibi, praeter plurimas alias recuperaverat, eius ut et Comitis Dunensis ministerio [orig: ministeriô], contra Anglos, felicissime usus, quos Gallia penitus, Caleto tenus, expulit. Postea Ludovicum Delphinum infestum sensit, qui ad Ducem Burgundiae perfuga, 14. ann. ab aula abfuit, non nisi parte mortuo [orig: mortuô] reversus. Rex venenum timens, cum a cibo septiduum abstinuisset, fame periit, A. C. 1461. aetat. 58. regni 39. Ludovico [orig: Ludovicô] XI. filio [orig: filiô] successore relicto [orig: relictô]. Heroldus Hist. Caroli 6. et 7. Ioh. de Serres, in Inventario Histor. Gall.

CAROLUS [13] VIII. cognomine Affabilis, fil. Ludovici XI. ex Carlota Sabauda successit patri, qui noluit plura filium Latme scire, quam pauca haec, Qui nescit dissimulare nescit regnare, A. C. 1483. aetat. 13. Eo [orig: ] minorenni, soror eius Anna, Regens, vicit, per Ludovic. II. Tremollium, Ludovicum Ducem Aurelianensem. regimen ad se trahere conatum, in Armorica, A. C. 1488. Postmodum Annam Ducis ultimi filiam, iam Maximiliano Imperatori desponsatam per procuratorem, sibi iunxit, ei Margareta [orig: Margaretâ] filia [orig: filiâ], cui ipse prius fidem coniugii dederat, remissa [orig: remissâ]. Dein, cum haeres Renati Carolus Ludovico XI iute suo [orig: suô] in regnum Neapolitanum cessisset, hoc sibi asserturus, A. C. 1494. in Italiam transiit, ibi multa correxit, Romae Alexandro VI. investituram regni Neapolitani et coronationem velut Imperatoris Constantinopolitani extorsit, inde A. C. 1495. regno [orig: regnô] intra quadrimestre occupato [orig: occupatô], unde Alphonsus Rex cum filio Ferdinando, conscientia [orig: conscientiâ] scelerum magis, quam vi Caroli, eiectus profugerat. Post a Ferdinando Hispano fugarus, a Venetis in regressu victus, et impedimentis exutus, Neapolitanum regnum, Gallorum insolentia [orig: insolentiâ] subditis irritatis, Ferdinando [orig: Ferdinandô] recipiente et patrueli Friderico [orig: Fridericô] relinquente amisit. Redux domum, amisso [orig: amislô] prius filio [orig: filiô] trienni, subito, paulo ante prolocutus. sperp me nihil facturum amplius, quo [orig: quô] Deum offendam, in loco sordido, obiit, Ambosiae, A. C. 1498. aetat. 27. regni 14. Guil. de Ialigny, in eius vita. Belleforestus, de novem Carolis. P. Iovius, Guicciardinus, Ioh. Serres, etc.

CAROLUS [14] IX. fil. Henrici II. ex Catharina Medicaea, natus A. C. 1550. Egregiis a natura dotibus instructus: Sed a Matre in transversum actus est, venationi inprimis frequenti adhibitus, in qua caesarum ferarum vulneribus cnbitotenus brachium


page 736, image: s0736a

immergere puer admodum didicit, ut cruori assuesceret. Successor fratris Francisci II. aetat. an. 11. quod edicta, in graciam Protestantium lata, non servaret, bello civili denuo ansam dedit. Quo [orig: Quô] Anna Montmorantius ad Fanum Dionysii cum Condaeo et Coliniis fratribus collisus, ex vulnere accepto obiit, A. C. 1567. postquam A. C. 1562. ad urbem Druidem similiter conflixissent, utriusque exercitus Duce capto [orig: captô]. Cum vero Condaeus, Casimiri Palatini copiis anctus, iam terribilis esset, decreta revocata, religio concessa, amnestia sancita. Mox religio et cultores eius rursus proscripti, quibus Rupella asylum fuit, et brevi res iterum egregiae, ut Condaeus saepe usurparet vocem Themistoclis, Periissem nisi periissem; A. C. 1569. tamen in pugna Bassacena caprus, et contra datam fidem occisus. Quo [orig: Quô] sublato [orig: sublatô], perculsos foederatos Iohanna Labretana erexit, donec A. C. 1570. rursus pax facta, libertas religioni data, amnestia proclamata. Et quia hactenus pellis Leonina non iuvit, vulpina induta, ac sub praetextu nuptiarum Henrici Navarri, cum Margareta, Caroli sorore, Laniena Parisiensis secuta, dictitante Catharina [orig: Catharinâ], necesse esse unam partem regni perire, ut altera incolumis servetur. Sed Reformatorum conclamatas res Rupella, strenue se contra Henricum Andium Ducem, Caroli fratrem, defendendo restituit, e propugnaculo, cui Euangelii nomen, hostibus inprimis infestatis. Rex vero, cui ab hoc tempore, somnum nocturni horrores plerumque interrumpebant, frustra Symphoniacorum puerorum solatio [orig: solatiô] implorato [orig: imploratô], A. C. 1574. post dolores adeo pertinaces, ut, se mori diu ante mortem senserit, exstinctus est, quum 14. diebus ante mortem, nil nisi sanguinem e corpore fluere vidisset, aetat. 24. regni 13. Coeterum Poeseos et Venationis, vide supra, de qua etiam tractatum dictasse [orig: dictâsse] Villaregio dicitur, insignis amator. Maritus Elisabethae Austriacae. Relicto [orig: Relictô] successore Henrico [orig: Henricô] fratre. Plura de eo vide apud Iac. Aug. Thuanum, l. 26. et seqq. Ville Roy, Memor. Caroli IX. Vide quoque Guido Faber.

CAROLUS [15] Borbonius Cardinalis post Henrici III. mortem, ab Henotita factione, Rex Galliae proclamatus est, cusis et signatis nomine Caroli X. nummis, aditoque [orig: aditôque] ipsi Vicario [orig: Vicariô], Duce Meduanio [orig: Meduaniô]. Sed personatus hic Rex, paucis post diebus, in Navarraei custodia, ex calculi doloribus, exspiravit, Anno [orig: Annô] aetat. 66. Hic [orig: Hîc] vero iam prius in castris Rex proclamatus, felicibus auspiciis thronum conscendit, Henricus IV. seu Magnus dictus, vide ibi.

CAROLUS [16] primogenitus Caroli M. Rex Franciae Orientalis, testamento [orig: testamentô] Patris dictus, A. C. 806. magna [orig: magnâ] diligentia [orig: diligentiâ] reliquiis Idololatrarum, e Germania exstirpandis, incubuit, vicit Bohemos, Duce illorum Lecho [orig: Lechô] occito [orig: occitô], superavit Slavos Sorabos, trans Albim habitantes. Obiit improlis, A. C. 811. Eginhart. in vita Caroli M. Aimoin. l. 4. Hist. Gall.

CAROLUS [17] Martellus, Magister palatii, seu Maiordomus, fil. Pipini, ex Alpaide, A. C. 694. a Plectrude, quam Pater repudiaverat, in vincula coniectus, mox inde libet, Raimfroidum Maiorem Domus aggressus vicit, A. C. 717. Saxonas dein, Alemannos, Bavaros, Noricosque sub iugum misit. Chilperico [orig: Chilpericô] Rege superato [orig: superatô], Lotharium Dagoberti filium admovit, quo [orig: quô] mortuo [orig: mortuô], Chilpericum resumpsit, cum Luitprando amicitiam, misso [orig: missô] Pipino [orig: Pipinô] filio [orig: filiô], inivit. Ab eo adiutus, Saracenos ab Eudone, Aquitaniae Duce, evocatos, caecidit, A. C. 732. Burgundiam dein, et Aquitaniam subiugavit, Saracenosque secunda [orig: secundâ] vice in Galliam reversos expulit. Chilperico mortuo, Theodoricum Dagoberti filium substituit. Ex Maiore Domus Princeps Franciae pronuntiatus, obiit Cressiaci A. C. 741. aetat. 55. regiminis 26. Relicto [orig: Relictô] Carlomanno [orig: Carlomannô] et Pipino [orig: Pipinô] Curto [orig: Curtô], capite secundae familiae regiae. Brevi post mortem, sepulchrum inane, et serpens solum ibi repertus. P. Aemilius', in Hist. l. 2. Sigon. l. 3. Fredegarius, Sigebertus, Aimoinus, Anastasius, in Gregorio II. etc.

CAROLUS [18] Valesius, cognomine Defensor Fidei, fil. Philippi Audacis Regis ex Isabella Arragonia. Caput Valesiae familiae, quae regnum tenuit 260. ann. ab. A. C. 1328. quo [orig: quô] Philippus, filius eius regnare incepit, usque ad A. C. 1589. quo [orig: quô] Henric. III. obiit. Arragoniam sibi Valentiam, et Comitatum Barcinonensem a Papa oblata, hac [orig: hâc] lege, ut occupet, sprevit. Post mortem Philippi Pulchri, curam regni gessit, Anglis in Guienna bello [orig: bellô] illato [orig: illatô]. Dein a Bonifacio IX. Vicarius Generalis et Defensor ditionum Ecclesiae Florentiam profectus est, Alborum et Nigrorum factiones sublaturus. Prioribus pulsis Dantem Poetam in carminibus suis infestum sensit, etc. Obiit A. C. 1325. Vide Duchesne, Choletum, San Marth. Dominicum, Du Bouchet, etc. Genealog. Famil. Gall.

CAROLUS [19] fil. Caroli II. Rex Aquitaniae, coronatus, A. C. 855. Obiit, A. C. 866. Item, fil. Caroli VII. caput Ligae Boni publici, A. C. 1465. Obiit A. C. 1472. cum veneni a Monacho quodam Benedictino propinati suspicione. Item, Comes Eusianus, Par Franciae, in praelio ad Azincourt, captus. Obiit A. C. 1472. Item, Comes Alenconius, fil. Caroli Valesii, in pugna Cresciacensi, occisus, A. C. 1346. Item, ultimus Dux Alenconius, fil. Renati, post mortem Ludovici XII. pro primo principe regii sanguinis agnitus. Obiit A. C. 1525. Item, filius Ludovici, nepos Caroli V. in Anglia ann. 25. captivus, obiit A. C. 1465. pater Ludovici XII. Item. Comes Encolismae, fil. Iohannis Aurelianensis, obiit A. C. 1496. pater Francisci I. Item Dux Borbonius, obiit A. C. 1456. ex Agnete Burgundica, 11. liberorum parens. Item, Connestabilis Franciae, ex Ducibus Borboniae, transiit ad Carolum V. Imperatorem in expugnatione Romae mortuus, A. C. 1527. Item, primus Dux Vindocinus, pater Antonii Navarrae Regis obiit A. C. 1537. Item, Comes Suessionum, Par et magnus Galliae Magister, filius Ludovici Condaei, obiit A. C. 1612. Item, Princeps Rupi-Sur-yonius, obiit A. C. 1555. Item Carolus Borbonius, Dominus de Carency, A. C. 1493. Vide Morerium.



image: s0736b

Reges Hispaniae vide Carolus V. Imperator.

Reges Navarrae.

CAROLUS [20] I. Vide Carolus IV. Galliae Rex.

CAROLUS [21] II. Malus Navarrae Rex, fil. Philippi Comitis Ebroicensis, ex Ludov. X. Hutini Galliae Regis filia Iohanna, cui Ordines regni, mortuo [orig: mortuô] Philippo [orig: Philippô] Longo [orig: Longô] et Carolo [orig: Carolô] Pulchro [orig: Pulchrô], coronam detulerant. Coronatus est Pompeiopoli, A. C. 1349. Carolum Hispanum de la Cerda, Franciae Conestabilem et Iohanni Regi carum, in Normania, castro [orig: castrô], ubi degebat, noctu expugnato [orig: expugnatô], trucidavit. Cum Anglis non semel contra Galliam foedus iniit, eloquio [orig: eloquiô], dexteritate, ingenio [orig: ingeniô], animositate abusus; modo scopo potiretur, nihil pensi habuit. Carolum Sapientem, seu V. tanto [orig: tantô] odio [orig: odiô] prosecutus est, quod ab ipso adhuc Delphino, in vincula coniectus olim fuisset, ut illum cum reliquis sanguinis regii principibus, veneno [orig: venenô] quoque aggressus sit, sed frustra: Idem facturus Gastoni Phoebo, affini suo, similiter frustratus est. Tandem suum ipse funus vivus confecit, dum ad vires male deperditas reficiendas, insutus est linteis aqua [orig: aquâ] ardente perfusis, ubi admota [orig: admotâ] filo candela [orig: candelâ] flamma concepta est. Ita mors in remediis quaeritur, et telo, quo [orig: quô] pellitur, saepe vincit. A. C. 1387. aetat. 55 Carolum fil. successorem habuit. Froissard. l. 3. Iuvenal. de Ursinis, in Carolo VI. P. Aemyl. Belleforestus, Mariana, etc.

CAROLUS [22] III. cognomine Nobilis, et alter Salomo, patri Carolo II. successit. Iustus, mitis, benignus. Obiit A. C. 1425. relicta [orig: relictâ] ex Eleonora Castellana, filia [orig: filiâ] Blanca [orig: Blancâ], uxore Iohannis Arragoniae Regis, quae Patri successit. Mariana, l. 18. 19. 20. Garibay. Reges Neapolitani, Comites Provinciae.

CAROLUS [23] I., fil. Ludov. VIII. cognomine Leo: frater Ludov. IX. maritus Beatricis, Raimondi Berengar. Comit. Prov. filiae, fratrem, a quo Comitatu Andegavensi etc. donatus erat, in Orientem secutus, postquam rediit, ab Urbano IV. et Clemente IV. contra Manfredum vocatus, Neapolisque et Siciliae Rex creatus est, hac [orig: hâc] lege, ut 40000. aureorum sibi quotannis solveret, postquam Manfredum primo, fil. nothum Friderici II. ad Beneveutum, dein Contradinum regni utriusque heredem legitimum, prius quidem ad Aretium profligatus, in Marsis superasset [orig: superâsset]: quem cum Etiderico Duce Austriae, ex annulo et liberali forma agnitos, e fuga [orig: fugâ] retraxit, et Clemente, feralem sententiam ferente, Vita Conradini mors Caroli, etc. cum 11. aliis Sueviae Italiaeque Proceribus, Neapoli, securi percussit: Carnifice illico [orig: illicô] plexo [orig: plexô], ne gloriari posset, tam nobilem sanguinem a se fusum esse. Quae saevitia Vesperis Siculis mox expiata, Nicolao [orig: Nicolaô] III. cuius fratri regiae puellam stirpis Carolus uxorem negaverat, dictitans, etsi Nicolaus rubro [orig: rubrô] galero [orig: galerô] utatur, eius tamen agnatos regii sanguinis puella [orig: puellâ] indignos esse, Papir. Masson. l. 3. Hist. coniurationis fabro [orig: fabrô], ipso [orig: ipsô] Paschatis die, A. C. 1282. quibus, dum campanae ad vespertinas preces pulsarentur, omnes Galli interfecti sunt, praegnantibus quoque occisis, ne quid Gallici sanguinis superesset: Petrusque Aragonius ilico eo transivit, ac Rex Siciliae coronatus est, frustra obnitente Garolo [orig: Garolô]: qui iterum monomachia [orig: monomachiâ] proposita [orig: propositâ] ab Arragone clusus, mox Carolo [orig: Carolô] Claudo [orig: Claudô] filio [orig: filiô] ab hoste capto [orig: captô], maerore confectus obiit, A. C. 1285. in Apulia. Relicto [orig: Relictô] Carolo [orig: Carolô] filio [orig: filiô] successore, Blondus: Villan. Nangy, Spond. Bzovius, Raynald. in Annal. Eccl. Bouchaeus l. 9. Historiae Provincialis.

CAROLUS [24] II. Claudus, Patre mortuo [orig: mortuô], adhuc captivus, demum A. C. 1288. liberatus est, postquam pollicitus esset, effecturum se, ut gener suus Carolus Valesius regno Arragoniae renuntiaret, et Iacobus Aragonius Siciliae regnum a Papa impetraret, ut frustra sint, qui a S. Magdalena eum liberatum dicant, Morer in diction. Hist. Hinc in Galliam inde iterum in Italiam reversus, Rex Neapolitan. coronatus est; A. C. 1289. Hungariae quoque, per Mariam. fil. Stephani V. et sororem Ladislai IV. regnum adeptus. Mitis in subiectos, Caelestini V. electionem et Clementis V. conatum, in Templariis exstirpandis adiuvit, templa monasteriaque plurima excitavit ob benignitatem Alexander fuit emporis dictus. Obiit Casae Novae, prope Neapolim, A. C. 1309. aetat. 63. regni 25. Pater ex Maria Hungar. decem filiorum, et 5. filiarum. E quibus primus Carolus Martellus in Hungariam vocatus est, Robertus Patri successit. P. Aemylius, Zurita, Villanius, Spond. Nostradamus, Rufy, Bouchaeus, Hist. Prov. l. 9.

CAROLUS [25] fil. Roberti, nepos Caroli II. Dux Calabriae, pepulit Sicilia [orig: Siciliâ] Fridericum, Trinacriae Regem, qui cum Castruccio et Gibellinis Roberto Regi insidias struxerat. A Florentinis urbis suae Praefectus assumptus, obiit A. C. 1328. aetat. 31. Sub Eleazaro Comite Ariano, Ephoro suo, tantum profecit, ut Petrarchae verbis, fortitudinem Caroli I. liberalitatem Caroli II. prudentiam Pareniis, cum exacta Iustitiae observantia in se uno coniunxerit. Ex Maria, Caroli Valesii filia [orig: filiâ], praeter alios, Iohannae parens, quae Roberto successit. Petrarcha l. 10. Ep. ad Donat. Summont. Hist. Neap. Bouch. l. 9.

CAROLUS [26] Dux Duracinus, fil. Iohannis Siculi, nepos Caroli II. Praefectus Neapolis, sub Iohanna, Andrea [orig: Andreâ] Hungaro [orig: Hungarô] straugulato [orig: straugulatô] Aversae, capite plexus eodem in loco, opera [orig: operâ] Ludovici fratris eius. A. C. 1347. Summonte, Hist. Neapolit.

CAROLUS [27] III. cognomine Pax, Dux Duracinus, fil. Caroli, nepos Iohannis, abnepos Caroli II. Iohannam, in vincula coniectam, mori coegit, hinc ab Urbano VI. regni Neapolitani investitura [orig: investiturâ] accepta [orig: acceptâ], frustra obnitente Ludovico [orig: Ludovicô] Andegavens. filio [orig: filiô] Iohannis Galliae Regis a Iohanna adoptato [orig: adoptatô]. Quo [orig: Quô] mortuo [orig: mortuô] A. C. 1384. Carolus, in Hungariam profectus, Budae occisus est, A. C. 1386. aetat. 41. artibus Isabellae, quae generum suum Sigismundum in thronum evexit. Ex Margareta Duracina, parens Ladislai, Hungariae Regis et Iohannae II. Ruffy. Hist. Comit. Prov. Bouch. l. 9.