CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

CEOLFRIDUS Abbas Anglus, Bedae praeceptor, de festo Paschatis librum edidit. Beda, Hist. Angl. l. 5. c. 16. Trithem.

CEOLPHUS decimus sextus Rex Merciorum, post fratrem Kenelmum, Cenulphi nepos. Decimo [orig: Decimô] post anno [orig: annô] pulsus. Item, Rex West-Saxonum. Item, Rex Daniae.

CEOS Cea Plin. l. 4. c. 12. Cta Ptol. vulgo Zea, insula maris Aegaei, una Cycladum, vide Cea.

CEPE olerum solum, crescit, Luna [orig: Lunâ] decrescente: quocirca abstinuisse ab eius usu Sacerdotes Aegyptios, tradit Plut. l. de Isids et Osir. Qua de re sic A. Gellius, l. 20. c. 8. Caepe revirescit et congerminat decedente Luna [orig: Lunâ], contra autem inarescit adolescente. Eam causam esse dicunt Sacerdotes Aegyptii, cur Pelusiotae caepe non edunt: quia solum olerum vices minuendi et augendi habeat contrarias. Vide Voss. de orig. et progr. Idolol. l. 2. c. 19. Unde Iuvenalis, Sat. 15. v. 9.

Imo inter Deos Aegyptiorum Prudentius recenset contra Symmachum, l. 2. v. 466.

Pelusiotarum inprimis, Lucianus Iov. Trag. *i0di/a| *memfitai=s2 me\n o(\ bou=s2 *qeo\s2, *pelousiw/tais2 de\ kro/mmuon, Coeterum privatim Memphitis quidem bos Deus est, Pelusiotis vero cepe. Quo respiciens Hieronymus, adv. Iovinian. l. 2. Impelle, ait, si vales, Pelusiotem, ut manducet cepe. Et Commentar. in Esai. c. 46. Ut tanceam de formindoloso et horrido cepe: et crepitu ventris inflati, quae Pelusiaca religio est. Vide Pfannerum, System. Theol. Gentil. c. 1. §. 1. Coeterum Graeci in allio et cepe kefalh\n vocant id, quod omnes nucleos comprehendit; aliquando tamen et nucleum solum, quem et gelgi/da, et a)/gliqa et ko/kkon et r(a=ga quoque dixere [orig: dixêre]. Latinis tallae, folliculi caeparum, ex Graeco qu/llhs2, quae e)lutro\n significat. Quia autem eodem [orig: eôdem] folliculo [orig: folliculô], quo [orig: quô] cepae caput velatur, etiam magna pars caulis integitur, hinc tallam, pro caule cepae, posuit Columella, l. 11. c. 3. Lucilius tamen tallas a caepis distinguere videtur hoc [orig: hôc] versu.

Ubi quod capitatum est, vocat caepe, caules getiorum tallas, quae capitata non sunt. Sic duo genera caepitu [orig: caepitû], ut porri. Galli rustico [orig: rusticô] sermone civas hodie vocant, dictione ex cepa derorta [orig: derortâ], quae capitatae non sunt. Et plane sunt Graecorum gh/qua; cibullas alii vocant, i. c. capullas, quae sunt ghqulli/des2, etc. Inter caepitia porro, eas caepas, quae simplex caput habent, nec subolibus adgnatis propagantur, Graecos monoke/fala vocare et mono/kokka, Latinos rusticos uniones, diximus supra. Plura vide apud Salmas. ad Solin. p. 1168. et seqq. de ritu vero, caepicio capillo fulgurita expiandi, Numae Pompilio a Iove tradito, Arnobium adv. Gentes, l. 5.

CEPHALAE municipium Acamanitidis tribus, in Attica: alludit Aristoph. Avibus.

CEPHALAEON Historicus Graecus ab Adriano Imperatore in Siciliam relegatus, ubi epitomen Historiae scripsit, a Nino usque ad Alexandrum Magnum, libris 9. Musarum nominibus, instar Herodoti. Patriam, Homerum imitatus, numquam confessus est. Euseb. Chron. l. 1. Photo. Bibl. tm. 68 Voss. de Hist. Graec. l. 1. c. 3. et l. 2. c. 12.

CEPHALAEOTAE Graece *kefalaiw=tai, in l. 6. Cod. Theod. de Patroc. et. Exactores sunt capitationis.

CEPHALAS altum et sylvosum promontor. maioris Syrtis initium. Strabo, l. ult.

CEPHALA Graece *kefalh\, castrum Atticae, ad tribum Acamantidem pertinens, ubi Castoris et Pollucis celebris olim aedes. Eius memoriam servat haec Inscr. Eleusine, in basi statuae cuiusdam, principatu Commodi constructae:

*d*h*m*h*t*r*i*k*a*i*k*o*r*h*i
*h*i*e*r*a *g*e*r*o*g*s*i*a *m. *a*g
*p*h*l*i*o*n *l*i*q*o*f*o*r*o*n *p*r*o
*s*d*e*k*t*o*n *p*i*s*t*o*k*r*a
*t*o*g*s* *k*e*f*a*l*h*q*e*n *p*r*e*s
*b*e*g*s*a*n*t*a *p*r*o*i*k*a *t*i*m*h
*q*e*n *t*a *l*e *g*p*o *q*e*o*g
*k*o*m*m*o *d*o*g *t*h *r*w*m*a
*i*w*n *p*o*l*i*t*e*i*a *a*r*s*a*n
*t*a *t*o*g *k*h*r*g*k*w*n *g*e
*n*o*g*s *a*p*s *a*n*t*a *t*h*s *i*e
*p*a*s *g*e*r*o*g*s*i*a*s *e*g*s*e*b*e
*i*a*s *e*n*e*k*a etc.

CEPHALEDION oppid. Siciliae non procul ab Himera fluv.Plin. l. 3. c. 8. et Strabo, l. 6. Vide Cephaloedis.

CEPHALENE vel CEPHALLENIA insul. maris Ionii. Plin. tradit eam quondam dictam fuisse Melaenam, l. 4. c. 12. A Cephalo Amphitryonis socio, Deionei filio, dictam volunt. Populi Cephallenes, qui Ulyssem ad bellum Troianum secuti sunt, ut videre est apud Homer. in Catalogo navium, Il. b. v. 631.

Infra Corcyram est, et Acarnanrae obiecta. Nomen eius a verbo [gap: Hebrew word(s)] cephal, quod Syris est duplicare, ut [gap: Hebrew word(s)] caphal apud Hebraeos, quia bifariam divisa est, et videtur esse gemina insula,

partibus isthmo [orig: isthmô] tam plano [orig: planô] inter se sohaerentibus, w(/sq' u(perklu/zesqai polla/kis2 e)k qala/ttas2 ei)s2 qa/lattan, Ita Strabo. Eam olim Taphin et Teleboae tenuisse perhibentur. Eius circuitus est 120. circiter milliar. sub Venetis, cum urbe permunita in colle, versus Austrum. Incolis Graecus ritus. Vix 20. milliar. a Zacyntho. Olim 4. habuit urbes, nunc villas tantum et pagos, cum portu Argostoli, ad Austrum; Insul. 6. milliar. ab urbe Cephalenia. Davity Tom. III. Nic. Lloydius. Olim tota sub Ulysse fuit, et patre eius Laerte, qua de re vide Salmas. ad Solin. p. 714. et Iac. Sponium, Itinerar. Graeciae Part. 1. p. 134.

CEPHALOEDIS seu CEPHALUDIUM Siciliae urbs munita, hodie Cefalu Leandro. In ora Boreali Insul. cum portu versus mare Tyrrhenum, in modum promontorii in mare excurrens. 49. milliar. a Panormo in Ortum, 90. a Messana. Episcopalis sub Archiepiscopo Messanensi. Octavius Brancifortius, Constitutiones Synodales fecit A. C. 1635. publice editas. *kefaloidi\s2 Ptolemaeo, *kefaloi/dion Straboni, l. 6. *kefaloidia\s2 Graeca [orig: Graecâ] formatione, Silio, l. 14. v. 253.

Quaeque procelloso Cephaloidias ora profundo,
Caerulaeis horret campis pascentia cete.

*poli/xnion Strabo vocat. *frou/rion Diodorus, l. 13. Vide Cluver. de Sicil. Ant. l. 2. c. 3. populi Cephaloeditani, Ciceroni in Verrinis, et Prisciano. Nomen utut Graecum videatur, tamen est mere Punicum. Poenis enim [gap: Hebrew word(s)] Cepha-lud est rupes slexa. Cephaloedis porro sita est in vertice rupis, paene in ipso flexu promontorii, quod multum in mare prominet. Constat id tam ex tabulis, quam ex descriptione fazelli, dum in eo est, ut probet Graecum esse vocabulum; Cephaloedos, inquit, urbs vetusta, nomen a *kefalh\, quod Caput est Latinis, nacta est, vel ob id, quod ad verticem praeruptae rupis, promontorii speciem habentis, condita fuit, ubi adhuc arx est natura [orig: naturâ] munitissima, et urbs ipsa iacens ambitu ferme mille passuum. A Messeniis proditione captam narrat Diodor. Sic. l. 14. Idem Lloydius.

CEPHALON Gergithius, *kefalw\n o( *gergh/qios2 memoratur Straboni, l. 13. ubi ait, fuisse in agro Cumano urbem, quae pluralis numeri et genere muliebri ai( *ge/rghqes2 diceretur, atque hanc Cephalonis huius patriam fuisse. Testem quoque eum producunt Parthenius in Eroticis, quo Trocia illius citat, Hist. l. 4. et Festus Pompeius, in Romam. Item Dionysius Halicarn. l. 1. ubi vocatur *kefalw\n *gergi/qios2 sugi/rafeu\s2 palaio\s2 pa/nu. De Aeneae in Italiam adventu. Vide Voss. Histo. Graec. l. 2. c. 12. et l. 3. p. 340. Idem.

CEPHALONNESUS Carcinites sinus, ubi in pontem Euxinum se exonerat, insul. Rubea teste Pineto [orig: Pinetô], apud Tauricam Chersonesum cum urbe cognomine. Plin. l. 4. c. 13. Ptol. Amm. Marcellin. Insul. parva et oblonga in Hyllaea regione prope Tamiracam portum, ex adverso Tauricae Chersonesi, 50. circiter ab ea milliar. in Occasum distans. Baudrand.

CEPHALUS [1] Deionis, vel Deionei filius, vel, ut alii volunt, Mercurii et Herses filiae Cecropis, qui Procrin Erechthei, vel Hyphili Atheniensium Regis filiam uxorem duxit. Huius amore capta Aurora, cum iuvenem uxoris amantissimum nulla [orig: nullâ] ratione ad sui amorem posset inflectere, vi eum dicitur rapuisse. Verum, cum ne sic quidem constantiam eius posser labefactare, ad uxorem eum remisit in negotiatoris similitudinem transformatum: cuius erga se fidem cum explorare vellet, ingentibus muneribus pudicitiam eius sollicitavit, cumque illa pretii magnitudine iam succumberet, Cephalus recepra [orig: receprâ] pristiua [orig: pristiuâ] forma [orig: formâ] perfidiam ei exprobravit. Quod Procris cum inficias ire non posset, pudore impulsa, relicto [orig: relictô] viro [orig: virô] in silvam sese, locaque deserta contulit. Tandem tamen viro reconciliata, iacolum ei inevitabile, et canem Laelapa nomine didit, quem a Minae dono [orig: donô] acceperat. lis itaque muneribus instructus Cephalus silvis sese assidue oblectabat, relictoque [orig: relictôque] ante lucem uxoris thalamo [orig: thalamô], venatione sese exercebat. Quamobram verita Proeris, (ut res est plena suspicionis amor) ne nymphae cuiuspiam amore teneretur, clam eum in silvas est subsecuta, et ut in furto virum deprehenderet, inter fruteta sese occultavit. Cum itaque Cephalus, aestu laboreque fatigatus ad virgulta se recepisset, et sub arbore quadam recumbens Auram, ut se rficeret, ex more invocaret, Procris suspiata aliam pellicem affuturam, quo rem omnem melius cognosceret, sese erigens virgulta commovit. Qua [orig: Quâ] re animadversa [orig: animadversâ] Cephalus feram ratus, iaculum suum emisit, uxoremque carissimam mevitabili ictu interfecit. Ovid. l. 7. Met. Sed paulo aliter Hyginus Fab. Poetic. c. 189. Proptera accusatus fuit coram Areopago, et hoc fuit secundum Areopagi iudicium, uri discimus ex Scholiaste Europidis in Orestem; Primum fuit Martis a Neptuno accusati, quod filium suum Halirrhothium interfecisset; Secundum Cephali, propterea quod Procrin uxorem occidisset; Tertium Daedali, qui Talum nepotem ac sororis suae filium de medio sustulerat; Quartum Orestis parricidii a Tyndaro Clytaemnestrae patre accusati. Neque tamen desunt, qui Cephalum a Iove in lapidem conversum tradant. Ovid. in De Arte Amand. l. 3. v. 83.

Latmius Endymion non est tibi Luna pudori,
Nec Cephalus roseae prada pudenda Deae.

Clarus erat Cephalus silvis, multaeque per herbam
Conciderant illo percutiente ferae.

CEPHALUS [2] Atheniensis orator, qui primus praemia; et epilogos induxit. Suidas. Cuius etiam Aeschines et Demosthenes, in Oratimbus, meminerunt. Hic gloriabatur, quod cum plura decreta, quam quis sui temporis orator, scripsisset, numquam fuisset accusatus, quod contra leges decrevisset. Cael. Rhodig. l. 11. Anliq. Lection. c. 14.

CEPHALUS [3] Corinthius, correxit leges Dioclis Syracusis, post eiectum Dionysium Iuniorem, Olympiad 110.

CEPHAS sic dictus fuit Simon Petrus, Andreae frater, rationem nominis reddit Servator, Ioh. c. 1. v. 43. *su\ klhqh/sh *khfa=s2, o(/ e(rmhneu/etai o( pe/tros2. Syriacae originis, Hieronym. Tertull. Augustin. etc. Scires unde vocabulum illud originem suam duxerit? Consules Cardinalem Baronium, et invenies eum cum Optato Milevitano, aliisque eiusdem farinae miseris linguarum insciis ex lingua [orig: linguâ] Graeca derivantem. Cephas, inquit, dicitur a)po\ th=s2 kefalh=s2 a capite. Atque hinc ingens producit mysterium, imo et simul ingens ignorantiae specimen. Petrus, inquit, est h( kefalh\; quia totius Ecclesiae Catholicae caput, et fundamentum est, qui suam etiam vim Pontificibus Romanis continua [orig: continuâ] successione communicavit. Atqui [gap: Hebrew word(s)] Cepha Syriace Petra dicitur. Nic. Lloydius.

Graece *khfhn=es2, a Cepheo, quem Beli filium et Aethiopiae Regem esse Veterum quidam prodidere [orig: prodidêre]. Scholiastes Germanici, Cepheus fuit, sicut Euripides scribit, Aethiopum Rex, Andromedae pater. Vide quoque Apollodorum ubi de Perseo. Sed reprehendit eos Stephanus, ex sententia illorum, qui Cepheum in Phoenicia regnasse [orig: regnâsse] aiunt. Certe *khfhn=es2 olim Chaldaeos vocatos esse, fere inter omnes coustat; incolebant autem ii circa Babylonem, et regio illorum *khfhni/a quondam dicta. Hinc idem, *xaldai=oi, inquit, oi( pro/teron *khfhn=es2, a)po\ *khfe/ws2 tou= patro\s2 *)androme/das2. Interim Graeci, ni dictum, Aethiopiam sic vocaverunt. Unde Cepheam Meroen vocat Propertius, l. 4. El. 6. v. 78.

Vide Salmas. ad Solin. p. 570. Meminit Cepheniae, seu Chaldaicae regionis Plinius, l. 6. c. 13. Utrinque per devexa laterium Armeniae maiori a frontis parte, quae vergit in Commagenem, Cephenia, ut diximus, copulatur, eique Adiabene Assyriorum initium. Et Cephenorum popul. c. 9. ubi de Armenia minore. Claudunt eam montes ab oriente, sed non statim Ceraunii, nec Adiabene regio. Quod interest spatii, Cepheni tenent: ab his iuga ultra Adiabeni tenent. Ut idem ex veterib. libris legendum esse docet, cum vulgo habeatur Sophene et Sopheni. Vide quoque eum, p. 1227. ubi Persas primitus *khfhn=es2, a Cepheo, Beli Assyrii filio, postmodum a Perse, filio Persei ex Andromeda Cepheo genita [orig: genitâ], vocatos esse, addit ex Herodoto.

CEPHESIUS Lacus *khfhsia\s2 li/mnh, in Africa proprie dicta, memoratur Scylaci Caryandaeo, circa quem *meleagri/das2 esse, h. e. Gallinas Africanas, et quidem circa illum solum, tradit: *ai' de\ o)/rniqes2 *meleagri/des2 entau=qa ei)si\n, a)/llou de\ ou)damou=, a)\n mh\ enteu=qen e)caxqw=si. Asdrubas apud Plinum Cephesida vocat, et iuxta mare Atlanticum collocat. Scylaci inter Herculeas ponitur columnas et Hremaean promontor. Vide Salmas. ubi supra p. 892. de Melaegridibus autem, suo [orig: suô] loco [orig: locô].

CEPHEUS [1] Aethiopum Rex, Andromedae pater, quam Perseus periculo [orig: periculô] liberatam, uxorem duxit. Ovid. Met. l. 4. v. 736.

Hic postea generi meritis cum uxore et filia in caelum translatus est, et a tergo minoris ursae constitutus, circuloque arctico ita inculusus, ut praeter caput et humeros eius occidere videatur. Ei successit ex filia nepos Persa. *)etu/gxane ga\r a)/pais2 e)w\n o( *khfeu\s2 a)/rsenos2 go/nou, Cepheus enim nullos habebat liberos, mares, Herodotus, l. 7. c. 61. quemadmodum postea et Cyaxares Medo - Persarum regnum ad filiam suam pertinere dixit, ou)de\ ga/r e)sti/ moi a)/r)r(hn pai=s2 gnh/sios2, Neque enim est mihi filius legitimus, apud Xenophontem, Cyropaediae l. 8. Vide Ioh. Marshamum, Canone Chron. Sec. IV. ubi de Regnandi Iure muliebri. Coeterum is Beli Aegyptii filius, Euripidi aliisque Graecis. Alii vero Agenore, Beli fratre, vel Phoenice Agenoris fil. natum et in Phoenice regnasse [orig: regnâsse] volunt, sede regni Ioppe exsistente: In Assyria et Perside nonnullis eum collocantibus. Quod utrumque verum esse, nihil prohibet. Nam sub eodem fuisse olim Rege regionem omnem, quae ab ora Syriae maritima, usque ad Babylonem, porrigebatur, illud indicio est, quod eodem [orig: eôdem] Syriae nimine universus ille terrarum tractus nuncuparetur, ut ex Hesychio et Strabone, l. 16. palam est. Sed et Aegyptius Belus cum Assyrio idem, etc. Hinc Cephei Regio, seu *khfhi\s2, nonnullis Aethiopia est, quae et *khfhni/a dicta; aliis Chaldaeorum regio in Perside, ab eodem Cepheo, Andromedae patre, ut vidimus supra. Plura vero hanc in rem, apud Salmasium d. l. Certe in antiquis asterismorum figuris Cepheum pingi videmus, cum Persica tiara, in anteriorem partem acumine proclinato [orig: proclinatô]; eundemque tiaram haberc Ptolemaeus notat, etc. Hinc Cephaeus Ovid. Met. l. 4. v. 668.