CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

CEPIO [1] civis Romanus, qui cum Druso inimicitias exercuit, unde origo belli socialis. Valerio Max. scribitur Caepio, l. 8. c. 5. ex. 1.

CEPIO [2] Coriolanus, Dalmata, Scodiae inclusus, cum a Mahomere II. obsideretur, A. C. 1478. scripsit Historiam Mocenici, Ducis Veneti. Voss. de Hist. Lat. l. 3. c. 6. Vide Coepio.

CEPIO [3] Servilius, Consul. Roman. Hispaniam Duce Viriatho [orig: Viriathô] rebellantem pacavit; Proconsul, capta [orig: captâ] Tolosa [orig: Tolosâ], in terra [orig: terrâ] Galliae e templo aurum sustulit. Unde et ipse, et quicumque ex ea direptione aurum attigisset, misero [orig: miserô] exitu perierunt [orig: periêrunt]. Nam postea Consul. cum Cn. Manlio contra Cimbros in Italiam ruentes missus, apud Rhodanum victus profligatusque est. Iussu populi Romani eius bona publicata, eiusque imperium primo post Tarquinium abrogatum, ipse in publicis vinculis exstinctus, inde tractus discerptusque est ad Scalas Gemonias, Liv. l. 67. Alii in exilio periisse dicunt. Is ante de Cilicirs triumphavit. Val. Maximus.

CEPOBOTRAS vel CEPROBOTAS Graece *khprobo/ths2, Rex Muziris, tempore Plinii, l. 6. c. 23. et Auxtoris Peripli, quorum hic, *(h de\ *mou/ziris2, inquit, basilei/as2 me\n th=s2 au)th=s2, a)kma\zousa de\ toi=s2 ploi/ois2. Et ante, *basilei/as2 me/n e)sti h( me\n *tu/ndis2 *khprobo/tou, Tyndis in Regno est Ceprobotae, Musiris autem eiusdem Regni, apud Salmas. ad Solin. p. 1185.

CEPOTAPHIUM Graece *khpota/fion, h. e. Sepulchrum Hortense, in quo Iannes et Iambres, qui propter Magicae Artis peritiam apud Pharaonern primo [orig: primô] loco [orig: locô] erant, fuerint conditi, memoratur Palladio in Lausiacis, ubi illud in vasta solitudine Macarius visitasse [orig: visitâsse] dicitur his verbis: *)epequ/mhse/n pote ei)s2 to\ khpota/fion ei)selqei=n tou= *)iannou= kai\ *)iambrou=, tw=n *magw=n tw=n e)pi\ tou= *faraw\ xa/rin i(stori/as2, h)\ kai\ suntuxi/as2 tw=n e)kei=se daimo/nwn. *)ele/geto ga\r pampo/llous2 kai\ kalepou\s2 a)pokeklhrw=sqai par' au)tw=n e)kei/nwn tw=| to/pw| e)kei/nw| dai/monas2 di' u(perbolh\n th=s2 a)ti/mou te/xnhs2 au)tw=n. *tou=to de\ to\ *khpota/fion ge/gone par( au)tou= tou= *)iannou= kai\ *)iambrou= tw=n a)delfw=n, di' u(perbolh\n th=s2 *magikh=s2 te/xnhs2 ta\ prw=ta e)xo/ntwn kat' e)kei=no kairou= para\ tw=| *faraw=|. Optavit aliquando in sepulchrum ingredi, quod in horto habebant Iannes et Iambres, sub Pharaone Magi; ut videret et occurreret Daemonibus, qui illic sunt. Dicebantur enim infamis illorum Artis vi locum illum esse sortiti multi et molesti Daemones. Factum autem fuerat hoc Cepotaphium ab illis ipsis fratribus Ianne et Iambre, qui propter Magicae artis praestantiam tum temporis apud Pharaonem primas tenebant. Vide Bochart. Hierox. Parte prior. l. 2. c. 53. De Ianne vero sto et Iambre, 2. Timoth. c. 3. v. 8. et apud Eusebium Praeparat. Euangel. l. 9. p. 241.

CEPULA inter myrobalani genera, recensita recentioris aevi Scriptoribus, de quibus vide Salmas. Ibid. p. 472.

CEPUS [1] urbs ad Pontum Euxinum in Corocondama [orig: Corocondamâ] insula. Strab. Diodor. De ea sic Baudrand. Cepus, seu Cepe, aut Coepae vel Cepi Milesiorum, oppid. Asiae ad Corocondamim lacum in regno Bosphorano, inter Phanagoriam et Tyrambim, in Eione insul. vix 10. milliar. a Bosphoro Cimmerio in Ortum.

CEPUSIENSIS Comitatus provinc Hungariae Septentrionalis versus montem Carpatum et confinium Poloniae, Cepusz dicta, cuius pars etiam Polonis, a 3. saeculis, subest. Ibi oppid. praecipuum Leutsch, in ditione Imperatoris, ut Hungariae Regis, cum pate Australi Comitatus.

CEQUIARIUS Praefectus Aquarum, in Regno Maioricano, apud Car. du Fresne Glossar.

CERA alter Apum labor, quem ex floribus, sicut ex rore mel, illas conficere, tradit Aristoteles Histor. l. 5. c. 22. Vide quoque Senecam, Ep. 85. Corn. Celsum apud Philargyrum, Alios. Eam colligendi modum hunc refert Plin. Histor. l. 21. c. 14. Cera fit expressis favis, sed ante purificatis aqua [orig: aquâ] et riduo [orig: riduô] in tenebris siccatis, quarto [orig: quartô] di liquatis igni in novo fictili, aqua [orig: aquâ] favos tegente, tunc sporta [orig: sportâ] collatis. Rursus in eadem olla coquitur cera cum eadem aqua, excipiturque alia [orig: aliâ] frigida [orig: frigidâ]. vasis melle circumlitis. Optima, quae Punica vocatur. Proxima- Pontica- Deinde Cretica- post has Corsica, etc. Vide quoque supra, ubi de Apibus. Usus eius multiplex in vita humana. Hinc Cera pro Epistola, Ovidio, l. 1. Art. Amand. v. 438. Olim enim in tabulis scribebaut ceratis, Plin. l. 13. c. 11. Unde apud Iurisconsultos saepius tabulae ceraeque, de ceratis Testatorum tabulis: apud Poetas prima, ima cera et cerae ultimae, pro iisdem sumuntur. Quae scribendi ratio et celerior fuit nostra [orig: nostrâ], ut apul Fabium est, l. 10. c. 3. et, ubi quid mutaretur, nullum relinquebat liturae indicium: quippe, uti cuspide graphii sive styli exarabant: ita parte adversa [orig: adversâ], quae obtusior erat, quidquid displiceret, inducebant ac complanabant. Praeterea, Cera [orig: Cerâ] in obsignandis literis et testamentis utebantur. Nempe tabillas chartasve lino [orig: linô] obligabant, postea annulo [orig: annulô] karakth=ra imprimebant cerae. Prom Chrysalus, apud Plautum, Bacchidibus Act. 4. sc. 4. v. 64. ad literas scribendas sugnandasque afferri iubet,

Cuius vice creta [orig: cretâ] Asiatici utebantur, ut infra videbimus: qui tamen mos in cera cretave signum imprimendi, tarde obtinuit apud plerasque Orientis ipsius gentes; apud Hebraeos vero pervetus fuit. Inter Graecos veteres, Lacones quidem in cera signavere [orig: signavêre], sed non annulo [orig: annulô], verum qriphde/stw|, sive qripobrw/tw|, h. e. ligno [orig: lignô] a vermibus corroso [orig: corrosô], etc. Cum autem Veteres in ceram sigillum imprimebant, prius, quod hodieque vulgo fieri solet, saliva [orig: salivâ] illud madefecerunt, ne cera illi adhaereret. Unde Iuvenal, Sat. 1. v. 68. Gemmam udam dixit. In tabulis vero, quae publici et privati contractus scripturam continebant, peculiaris modus observatus est, quem Paulus, Sentem. l. 5. tit. 25. his verbis describit: Amplissimus ordo decrevit, eas Tabulas adhibitis testibus ita signari, ut in summa marginus ad mediam

partem perforata triplici lino [orig: linô] constringantur, atque impositum supra linum cerae signum imprimatur, ut exteriores scripturae sedem interiori servent. Cuius formae Senatum, sub Nerone, auctorem fuisse, ostendit Sueton. Nerone, c. 17. At literae Principales, eae praesertim, quae pragmaticas sanctiones ad totum Imperium vel posteritatem pertementes, continerent, non lino [orig: linô] et cera [orig: cerâ], obligari obsignarique solebant, sed erant, ut hodie loquimur, patentes: in quarum ramen ima parte, fidei causa [orig: causâ], sigillum apponebatur, quod sequiori aevo [orig: aevô] Bulla dici coepit. Et quidem cum haec quadruplex esset, Aurea, argentea, cerea et plumbea: Cerea [orig: Cereâ] Imperatores utebantur ad matrem, uxorem, filium: ut infra videbimus, ubi de Cerea bulla. Cuius vero coloris cera [orig: cerâ] olim hodieque Principes varii utantur in siguando, dicemus ibid. ut et infra [orig: infrâ] voce Sigillum. In censendis porco scriptis solebant quoque Critici olim ceris annotare signa quaedam iudicii sui, cui cerae admisoebatur mi/ltos2 sive rubrica, aut minium, quo [orig: quô] et alia; ad ornatum usi. Cicero a)/nqh, i. e. flores vocat, l. 16. ad Attic. Ep. 11. Democritus vero istis, quae para/doca viderentur, vetissima tamen esse didicisset experientia [orig: experientiâ], notam e cera annulo [orig: annulô] suo [orig: suô] signatam adfigebat: quae katapla/smata dicta esse, ex Hesychio discimus. Ad haec usus cerae in pictura erat. Nam ceram prius tabulae inducebant, eamque discolorem, prout exigeret id, quod in tabella vellent pingere. Ceris dein sic inductis instratisque, eas inurebant ac exaequabant: id, quo [orig: quô] ceris pingerent encaustum dicentes, uti artem ipsam Encausticen, qua de re dicemus infra suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Praeterea, ut ligno [orig: lignô], ebore, lapide vel metallo [orig: metallô]; ita ex sola etiam cera vultus totasque imagines efformbant. Ut enim de imagunculis Magicis nil dicam, qualis erat imago, de qua Ovidius, Remedii Amor. l. 2. v. 723.

Si potes; et ceras remove: quid imagine muta [orig: mutâ]
Carperis? hoc [orig: hôc] periit Laodamia modo [orig: modô].

Magnam capiebant olim utilitatem ex ceris Maiorum, qui praeclare praeivissent. Quippe, ut ait Val. Max. l. 5. c. 8. ex. 3. Effigies Maiorum cum titulis suis iccirco in prima aedium parte poni solent, ut eorum virtutes posteri non solum legerent, sed et imitarentur. Et Plin. l. 35. c. 2. Apud Maiores, imagines hae in atriis erant, quae spectarentur; non signa externorum Artificum, nec era, aut marmora: expressi cera [orig: cerâ] vultus singulis disponebantur armariis, ut essent imagines, quae comitarentur gentilitia funera; semperque, defuncto [orig: defunctô] aliquo [orig: aliquô], totus aderat familiae eius, qui unquam fuerat, po;ulus. Stemmata vero lineis discurrebant ad imagines pictas; Tablina codicibus implebantur et monumentis rerum in Magistratu gestarum, etc. Primus autem cereae imaginis auctor Lysistratus traditur eidem, l. 35. c. 12. Hominis imaginem gypso e facie ipsa primus omnium expressit, ceraque in eam formam gypsi infusa [orig: infusâ] emendare instituit Lysistratus Sicyonius, frater Lysippi. Alia ut cerae commoda persequamur, magnus eius in fugandis tencbris usus, de quo infra in voce Cereus. Etiam, in rebus glutini in morem iungendis. Sic enim primum fistulas fecere [orig: fecêre], pluribus cicutis ceta [orig: cetâ] iunctis: martialis, l. 14. Epigr. 63.

Quid me compactum ceris et arundine rides:
Quae primum exstructa est sistula, talus erat.

Vide Ovidium, Daedali alas cum fistula istiusmodi graphice conferentem, Met. l. 8. Fab. 3. Iidem cera [orig: cerâ] oblinebant dolia ac naves; illa, ne liquorem transinitterant, has, ne aquas admitterent. De doliis insignem locum habes, apud Columellam, l. 12. c. 30. De navibus, Ovid. Met. l. 11. Fab. 10. v. 514.

Non sola [orig: solâ] tamen cera [orig: cerâ] ad hanc rem usos fuisse, sed et pice, Lucanus innuit, incendium classis describens, l. 3. v. 683.

--- --- Faciles praebere alimenta carinae
Nunc pice, nunc liquida [orig: liquidâ] rapuere [orig: rapuêre] incendia cera [orig: cerâ].

*kai\ baqu\ kissu/bion keklusme/non a(/dei+ karw=|,
Et profundum poculum oblitum dulci cera [orig: cerâ].

Ubi Vir eruditus quidem censet, keklusme/non hic [orig: hîc] idem esse ac kekhrografhme/non, sed preriosiora fuisse vasa ceris picta, quam ut ea rustici in Sicilia, idque Theocriti aetate, haberent, certum est. Quare sic potius statuit Vossius, pocula quidem aerea stanno [orig: stannô]; fictilia vero kw/nw|, sive pice liquefacta [orig: liquefactâ], obduei consuevisse, ne tempore aestivo [orig: aestivô] liquor exsudaret; aut vasa aeruginis virus contraherent. Quae utraque ratio locum habuit, in vasis cera [orig: cerâ] illitis: ut enim pix, sic cera, exsudationem impedit; atque ut stannum, sic cera dulcis saporem facit gratiorem et aeruginis vitus coercer. Vasa autem cera [orig: cerâ] illita, khrwta\; ut illa pice obducta, pisswta\ kai\ kwnista\, ac stmmo [orig: stmmô] incrustata, kekassiterwme/na dicta sunt, ut videre est apud Casaubonum in Athen. Animadvers. l. 1. c. 6. Gerh. Ioh. Voss. de erig. et progressis Idoloatriae. l. 4. c. 91. 92. Vide quoque infra ubi de Inceramentis navium. Ulterius cera [orig: cerâ] cadavera, non minus, ac melle, condiri consuevisse, discimus ex Herodoto, qui l. 4. Scythas Regis sui mortui corpus katakekhrwme/non per totam Scythiam circumtulisse, antequam terra [orig: terrâ] conderent, refert. Idem, l. 1. de Persis, katakhrw/santes2, inquit, to\n nekro\n gh= kru/ptousi, inceratum cadaver terra [orig: terrâ] condunt. Unde Cicero Tuscul. l. 1. Persae iam cera [orig: cerâ] circumlitos condiunt, ut quam maxime permaneant cerpora. Et Strabo, l. 15. de iisdem, qa/ptousi de\ khrw=| peripla/ssontes2 ta\ sw/mata. Hinc Mumiae vox notissima; ex num, quo Persae ceram et Arabes pro/polin nominant, deducta videtur. Vide infra Mum. Etiam in fuco cerae aliquis fuit usus, Sam. Bochart. Hieroz. Part. posterior. l. 4. c. 12. Sed et Cera, in multis unguentis intrabat. Unde in Foliati compositione Aetius, khrou= inquit, li/tran mi/an, Cerae libram unam. Et Spicati, *khrou= leukou\ to\ arkou=n, w(/ste su/stasin u(grote/ran e)/xein, Cerae

quantum sufficit, ut ne spissius sit iusto [orig: iustô] unguentum: quantum non prohibeat liquidius esse. Quae duo genera unguenti multo in usu suare [orig: suâre] apud Romanos. Eadem in confectione Oenanthii locum habuit. Et in genere unguenta, in quibus plus cerae, quam croci esset (namque et hoc saepissime adhibebatur) velut minus luxuriosa minusque delicata Cicero probasse [orig: probâsse] legitur, apud Plinium, laudatum Salmasio ad Solinum, p. 1063. Vide et infra, voce Malthare, etc. Uti autem apud nos Apes, sic apud Sinenses in provinc. Huquang, alba cera, in agro urbis Tegan, a vermiculis eo [orig: eô] fere artificio [orig: artificiô] elaboratur, quo [orig: quô] Apes favos suos struunt. Sunt autem hi favi multo minores et candidissimi: e quibus collectis candelas, ut ex communi nostrate cera conficiunt incolae, at longe magis albas, a Magnatibus, quod maiori constent pretio [orig: pretiô], fere tantum adhiberi solitas. Nam praeter candorem, odorem etiam suavem exhalant, cum uruntur, nihilque sordibus inficiunt aut foedant, licet in vestes incidant guttae liquefactae; lumen insuper clarissimum maximeque temperatum reddunt. Cuiusinodi cera etiam in regione Pinglo provinc. Quansi invenitur, Auctor Anonymus, Sinae et Europae c. 38.

CERACATES Germaniae Transrhenani populi, Vangionibus ac Tribocis proximi. Tacitus. l. 4. Histor. c. 70.

Aeraque tot scripto [orig: scriptô] viventes lumine ceras
Fixisti? --- -- --- --

dicuntur colorum omne genus; unde scripto lumine ceras, exponit Barthius, luce colorum. Scribere enim hic [orig: hîc] pingere est: et Equo Maximo haec pariter coniunxit idem, v. 100.

Alias cera [orig: cerâ] pingendi peculiare artificium fuit, indigitatum Plinio d. l. Varios in colores pigmentis traditur, ad reddendas similitudines - parietumque etiam et armorum tutelam. De culus inventore idem, l. 35. c. 11. Ceris pingere ac picturam inurere, quis primus excogitaverit, non constat. Quidam Aristidis inventum putant, postea consummatum a Praxitele. Sed aliquanto vetustiores encausticae picturae exstitere [orig: exstitêre], ut Polygnoti et Nicanoris et Arcesilai Pariorum. Lysippus quoque Aeginae picturae suae inscripsit ene/kausen -Pausias Sicyonius primus in hoc genere nobilis-Pinxit penicillo [orig: penicillô] parietes Thespiis-Idem et lacunaria pingere primus instituit, nec cameras ante eum taliter adornari mos fuit. Sed hac de re plura dicemus infra, ubi de Encaustice.

CERAMENTES populi, qui de conventu Carum, quem Chrysaoreum vocant, prticipant, licet Carici generis non sint. Strabo. l. 14.

CERAMICA Porta *keramikh\ pu/lh, una erat ex portis Naucratis urbis in Aegypto, Athenaeo memorata, cui a figlinis, quibus proxima erat nomen: *polloi\ de\ e)n th=| *naukra/tei keramei=s2, Multi autem in ea urbe figuli. *ke/ramos2 vero Graecis erat coctus later, o)pth\ pli/nqos2, quem testaceum vocat Vitruvius, l. 8. c. 3. ubi Babylonios muros huiusmodi latere structos esse, refert. Sed et domus eo [orig: eô] tegebantur, unde et tectum ke/ramon, etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 1232. Eodem [orig: Eôdem] nomine insigniebatur Athenis porta, quae Dipylon aliter dicebatur; a Ceramico, qui prope erat, hodieque Keramaia appellatur: quo de celebri loco vide in voce Ceramicus et plura apud Iac. Sponinm. Itinerar. Graeciae, Part. 2. p. 181. et 193. ubi, inter alia, Academiam ibi loci fuisse, docet: nec non infra ubi de Plastice.

CERAMICUS Cariae sinus, non longe ab Halicarnasso. Plin. l. 5. c. 29. Ceramici, inquit Suid. Athenis loci duo erant, unsu in civitate, alter extra civitatem: in quorum altero, qui in bello cecidissent, publico [orig: publicô] sumptu sepelibantur, funebrique oratione ornabantur. In altero vero scorta prostabant. Hesych. *kerameiko/s2, to/pos2 *)aqh/nh|sin, e)/nqa ai( pornai\ prosesth/kesan. *ei)si\ de\ du/o *kerameikoi\, o( me\ne)/cw tei/xous2, o( de\ ento/s2. Vide Suid. et Io. Meursii Athen. Att.

CERAMIUM locus Romae, in quo Cicero et Milo domum habebant. Cicer. ad Att. l. 4.

CERAMNUS ingentis staturae, Dux auxiliaris Persae, a Phryxi filio, inflicto [orig: inflictô] in pectus spartioso [orig: spartiosô] vulncere, occisus apud Val. Flacc. l. 5. v. 550.

CERAMUS Asiae minoris oppid. in Maeonia, et in Arctonneso insul. iuxta Cariam. Plin. l. 5. c. 31. Doridis item oppid. litorale. Ptol.

CERAMYNTES a Graecis Hercules cogeominatus, quasi fata reiciens. ut idem sit ferme cum Alexicaco. Cael. Rhodig. l. 6. c. 9. Antiq. Lection.

CERAPTUM Panvinio candelabrum est, in formam cornuum effi ctum, a ke/ras2, cornu: aliis instrumentum, quo [orig: quô] cereus accenditur, vel vas in quo cereus accensus ardet, ex khro\s2, cera et a(/ptw, accendo. Occurrit vox apud Anastasium Bibliothecar. in Leone III. Fecit --- pharum ex argento purissimo cum lucerna et cetapto suo, etc. Cat. du Fresue Glossar. Vide quoque infra in voce Cereophala.

CERARII in Capitular: A. C. 779. c. 15. alibique libertinae conditionis homines sunt, sic dicti quod censum capitis sui in cerae seu cerarium Ecclesiis praestent. Ekkehardus Iun. de Casibus S. Galls, c. 1. Censium capltis sui in cera ad sepulchrum eius misit, apud Eund.

CERAS apud Solin. c. 10. Veniamus ad promontorium Ceras Chryseon Byzantio [orig: Byzantiô] oppido [orig: oppidô] nobilc, Plino, l. 9. c. 15. Aureum cornu.

promontor. est, in quo Byzantium, cui a sinu circa Byzantium id nominis haesit. Hic enim proprie *ke/ras2 dictus est, quod multis ramis in sinus reductis scinderetur, ad instar cornu cervini: Et xrusou=n epithetice, propter largam pelamydum capturam, unde proventus dives Byzantinis accedebat. Hinc melius Ceratos promontor. apud Ammian. l. 22. ubi illud sic appellatum fuisse putat, quod pharon in summo praeferret navibus praeucentem, h. e. lampadem intra cornu ardentem, etc. Sed ke/rata dici brachia fluviorum apud Graecos notum: sicut in eadem re cornua Latini usurpant, unde bicornes fluvii, qui in duo brachia scinduntur. Item crines, qui non sunt capilli simpliciter, sed ploxmoi\, et capilli in funem nexi, seu crinium sertae, quas ke/rata similiter Graeci dixere [orig: dixêre]. Cornua quoque Iuvenalis, Sat. 13. v. 164.

Caerula quis stupuit Germani lumina, flavam
Caesariem, et madido [orig: madidô] torquentis cornua cirro [orig: cirrô]?

Hinc itaque et ke/rata, cornua et crines in fluminibus, to\ poluxide\s2 et rami seu brachia: ac proin Ceras, potius [orig: potiûs] ipse Sinus circa Byzantium, quam promontorium. Salmas. ad Solin. d. l.

CERASON Chryseon, promontorium Proponitidis, in quo Byzantium oppidum fuit, nunc Constantinopolis.

CERASTAE [2] Graece kera/stai, cervi dicebantur, cum perfecta erat forma cornuum et ipsi magni cervi facti. Interpres Apollonii, *(oi de\ ke/rata mega/la e)/xontes2 e)/lafoi kera/stai. Nempe primo [orig: primô] anno [orig: annô] Graecis nebroi\, secundo [orig: secundô] pattali/ai, tertio [orig: tertiô] dikroi/+tai, quarto [orig: quartô] kladi/ai vocabantur cervi, tum enim ramosa fieri cornua incipiunt: postmodum vero kera/stai, Salmas. ad Solin. p. 224. Satyri quoque iisdem passim et ai/gi/podes2, i. e. capripedes et *kerastai\, i. e. Cornuti appellantur: Satyris enim cornua, pedesque caprinos, uti Panibus, apud Poetas, tribui notum; nisi quod fistulam, pedum, pellem pantherinam, coronamque ex pinu, Panibus solis ascribant. Idem p. 414. At communius Cerastae serpentum genus, cum quo Danitae conferuntur, in Vaticinio Iacobi Patriarchae Gen. c. 49. v. 17. Dan erit serpens super viam, et cerastes super semitam, qui mordet calces equi, et cadit sessor eius retrorsum. Ubi Hebraeam vocem Sephiphon reddit Cerasten Vulgatus, cum natura ceratis plane his verbis exprimi videatur. Ita enim eum latere dicit Nicander, Theriacon [orig: Theriacôn] v. 262.

--- -- e)n d' a)ma/qoisin,
*)/h kai\ a(matroxih=|si para\ sti/bon. --- ---
--- --- In arenis,
Aut etiam in rotarum orbitis prope viam;

ut videl. inde viatoribus insidetur. Et in poplitibus atque inguine potissimum mali vim se exercere, ut sic retrorsum cadere vulneratus necesse habeat, tradit idem. Neque hominibus solum, sed et brutis morsum eum letiferum esse, dicit Gallias apud Aelianum, l. 16. c. 28. Cuiusmodi insidias eo [orig: eô] minus evitare licet, quia, cum sit arenae concolor hic serpens, calcatur ab imprudentibus, quos ille vicissim remordet. Diodorus, l. 3. p. 128. Quo [orig: Quô] factum, ut olim Aethipiae partem Aegypto subiectam ea pestis prorsus desolaverit, uti legere est apud eundem. Nomen ei a corniculis duobus, quibus praetentat iter, cum oculorum careat usu; quae carnea cum sint, et non nisi parvae eminentiae, ut ait Bellonius, instar granorum hordei, quae cornicula referunt; falli non parum eosqpparet, qui scribunt, ex Cerastae cornibus cultellorum manubria fieri ad mensas Imperatorum, quia venenum appositum sudore prodant. Vide Vincentium et Auctorem de Nat. rerum, plura vero hanc in rem apud Bochart. Hieroz. Parte poster. l. 3. c. 12. ut et infra, ubi de Haemorrhoo, qui Cerastis species esse videtur, item in voce Peregrinus, ubi Cypri incolas ob inhospitalitatem in hoc serpentis genus conversos habes, item Sephiphon.

CERASTIS Cyprus olim sic dicta, quoniam homines Cerastas, i. e. cornibus insignes eam quondam tenuisse quidam scribunt. Alii quod procurrentibus promontoriis, velut infestis cornibus, assurgat. Quinimo Cerastae dicti sunt Cyprii omnes, quia ipsa insula Cerastis a frequentibus promontoriis, in cornuum modum prominentibus, vocabatur. Steph. *)ekalei=to de\ kai\ *kerasti\s2 a)po\ tou= polla\ a)/kra e)/xein. Hinc Nonnus, l. 13. et passim: *kerasti/dos2 ei)s2 xqo/na *ku/prou, ubi male scribitur *kerasta/dos2. Nic. Lloydius.

CERASUS [1] suntis, nunc Chirissonda, urbs Cappadociae maritimae, Mela, l. 1. c. 19. Raraeurbes: Cerasus, et Trapezus, maxime illustres: Graeca Sinopensium colonia. Baudrando urbs Asiae minoris in Ponto Polemoniaco, et ora littorali ponti Euxini. Inter Hermonassum ad 36. milliar. et Trapezuntem ad 65. Nunc paucis constat incolis in Amasia regione sub Turcis. Hinc Cerasa primum a Lucullo in Italiam delata, teste Athenaeo [orig: Athenaeô]. Hieron. ad Eustoch. Ep. 19. Accepimus et canistrum cerasis refertum talibus, et tam virginali verecundia [orig: verecundiâ] rubentibus, ut ea nunc a Lucullo delata existimarem. Siquidem hoc genus pomi, Ponto [orig: Pontô] et Armenia [orig: Armeniâ] subiugatis, de Cerasunte primus Romam pertulit; unde e patria [orig: patriâ] arbor nomen accepit. Atque Cerasorum appelatio ipsius Cerasuntis urbis natalibus prior est et antiquor. *kerasou=s2 enim indubitanter dicta, a)po\ tw=n kera/swn, ut *)agnou=s2, *)anagurou=s2, *)axradou=s2, *(ramnou=s2, *mur)r(inou=s2, *selinou=s2, *pucou=s2, *murikou=s2, et similia, ab aliis plantis locorum deducta nomina. Casaub. in Athen.

CERASUS [2] arbor, cerasum fructus, inter baccas et acinos recenseri solitus: de illa Plinius, l. 12. c. 3. Peregrinae (arbores) et Cerasi, Persicaeque, et omnes, quarum Graeca nomina aut aliena. Quando autem in Italiam advectae sint, docet, l. 15. c. 25. Cerasi ante victorivam Mithridaticam L. Luculli non fuere [orig: fuêre] in Italia. Ad urbis annum DC LXXX. is primum vexit e Ponto. Inde CXX. post annis trans Oceanum in Britanniam pervenere [orig: pervenêre], Ibid. De istis Idem, ibid. Cerasorum Aproniana maxime rubent: nigerrima sunt, ut Actia: Caeciliana vero et rotunda. Iulianis gratus sapor, sed pene tantum sub

arbore sua, adeo teneris, ut gestatum non tolerent. Principatus duracinis, quae Pliniana Campania appellat: in Belgica vero Lusitanis. In ripis etiam Rheni --- Sum et Macedonica parvae arboris -- Inter prima hoc e pomis colono gratiam annuam refert. Septentrione frigidisque gaudet: siccatur etiam Sole, conditurque, ut oliva, cadis. E quibus Duracina, a carne duriore nomen accepere [orig: accepêre]: quibus et principatus a Graecis delatus est, *dio\s2 puro\n appellantibus, h. e. Iovis frugem. Francoceltae Bigarella appellant, Burgundi Graphiones, quod vario [orig: variô] colore sint, ta\ grapta\ vel kata/grafa kera/sia, quemadmodum grapto\ *persika\ sunt varia. Quae vero Caeciliana vocat Plinius, ea sunt quae Cerasa proprie Galli dicunt, etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 958.

CERATAULAE apud Vopisc. in Carino, c. 19. cornicines sunt, qui cum salpistis ibidem, h. e. tubicinibus, recte iunguntur: tubae enim et cornua passim in bello, apud Veteres occurrunt, ke/rata kai\ sa/lpigges2. Et sa/lpigc quidem Graecis proprie, quae latinis tuba, ex aere recto; ut cornua, ex aere flexo et in se recurvo erant, ad similitudinem veri cornu, vel quod olim ex cornu bubulo fierent, quae postea ex aere facta sunt. Ovid. l. 1. Met. Fab. 3. v. 91.

CERATE [1] Straboni Italiae urbs. Cereto nunc Leandro. In colle, inter Sublacum et lacum Fucinum, in confinio Aprutii ulterioris. Aliter Ceratae et Cereatae. Est etiam castrum Umbriae, ad Neram amnem, ad pedes Apennini, versus marchiam Anconitanam, 12. milliar. a Cascia, 15. a Nursia in Occasum. Sub Pontifice. Vulgo Cerretto.

CERATE [2] vicus Turonum, Gregorio Turonens. Hist. l. 10. c. ult. memoratus, hodie Ceray, non procul a fluv. Caro, et a Vico Turonum Orbiniaco Orbigni. Hadr. Vales.

CERATIUM nomen monetae, in LL. Georgic. et apud Cedrenum ann. 24. Leonis Isauri; quod genus ab ipsius Numae temporibus obtinuit, si Cedreno fides. Fecerunt autem Ceratia duo argentea milliarensem, qui hinc dike/ratos2 Scriptoribus dicitur; sicut tetrake/raton duplicem milliarensem vocant; adeo que ceratium, idem cum drachma est, pars nempe solidi 24. et 12. constabat follibus aereis. Vide Car. du Fresne Dissertat. de inferioris avi Numism. Proprie autem *kera/tion, granum Siliquae arboris, quod in ponderibus locum obtinuit; dicta vero arbor illa etiam kerati/a Graecis, quod fructus esset instar cornu curvatus et falcatus. Et quidem pomum eius, quod siliquae simile esset, siliqua dicta mandebatur: semina, quae intus, amara et esui inutilia: cortex autem ipse praedulcis et edulis erat, Plin. l. 15. c. 18. et 24. Atque huiusmodi fructus indigitatur nomine kerati/wn, Lucae, c. 15. v. 16. ubi de filio prodigo: Hic [orig: Hîc] enim non siliquas leguminum intelligi, res ipsa loquitur, et nomen kerati/wn, sed siliquas silvaticas, quibus in Syria et Iudaea porci nutriebantur. Hand enim arborem Ceronicam, seu Siliquam, in Ionia et Syria plurimam nasci scribunt cum Theophrasto Plinius. Sed et possunt ta\ kera/tia a(\ xoi=roi h)/sqion, apud evangelistam de his siliquis accipi, e quibus exprimi solebat sucus. In Syria namque vinum e siliqua fecisse, docet Plin. l. 14. c. de vinis factitiis. Quae kera/tia sic expressa, porcorum pabulo servabantur, ut et vinacea. Haec itaque nepos ille in magna sua fame avide voraverit. Coeterum et apud Poetas Siliquae, de renui victu, verum hac de re infra dicemus, in voce Siliqua; plura vide apud Salmas. ad Solin. p. 459. et 460. aliquid etiam in Xyloceratium.

CERATUS fluv. Cretae Cnossum urbem praeterlabens, quae etiam de nomine fluvii dicta est. Fiume di Ginosa: hinc Cerateus adiectivum, Virg. sive Catullus in Ciri,

CERAUNIA [2] Cypri insul. oppid. quod hodie Cerines vocari ait Mercator, sed Graecus Ptolemaei codex habet Ceronia.

CERAUNIA [3] sive CERAUNII montes in finibus Epiri, in mare usque extensi, ubi Ionium mare ab Adriatico separatur: Ita dicti a fulminibus, quibus saepe impetuntur, Ovid. l. 2. de Pont. Eleg. 6. v. 9.

Cum poteram recto [orig: rectô] transire Ceraunia velo [orig: velô],
Ut fera vitarem saxa, monendus eram.

Praerupta Ceraunia Ovidio Met. l. 15. v. 704. Sunt in Chaonia regione versus Oeneum sinum. Nunc a Chimera oppid. Monti di Chimera. Sunt ab Occasu in Ortum extensi, inter Albaniam et Epirum. Vix 50. milliar. a Corcyra Insul. in Boream. Baudrand. Vide Acroceraunium.

CERAUNIA [4] cum lente, in conviviis exhibuit Heliogabalus, apud Lamprid. c. 21. Est autem Ceraunia et Ceraunium, nomen gemnsae, apud Solin. c. 23. Lusitanum littus floret Ceraunio [orig: Cerauniô] gemma [orig: gemmâ] plurimum, quam etiam Indicis praeferunt: huius Ceraunii color est e pyropo: qualitas igni probatur: quem si sine detrimento sui perferat, adversum vim fulgurum creditur opitulari. Sed Ceraunium is pro carbunculo posuit; recentiores namque proprie sic vocarunt [orig: vocârunt] gemmam rubram, carbunculo similem. Tertullian. de Anima, Cerauniis gemmis non ideo substantia ignita est, quod coruscent rutilo rubore. Vide quoque Epiphanium de Carbunculo, Capitolinum, Alios. At Plinius inter candicantes gemmas Cerauniam reponit, quamvis et nigrae rubentisque genus etiam et Sotaco agnoscat, vide eum,

l. 37. c. 9. et 10. ubi inter alia, per has, urbes expugnari et classes, easque Baetulos vocari ait, de qua voce diximus supra, in Baetyli: Plura vero hanc in rem apud Salmas. ad Solin. p. 277. et seqq. Claudianus etiam pro carbunculo Ceraunium ponit, Laud. Seren. v. 78.

--- -- --- -- Pyrenaeisque sub antris
Ignea fulmineae legere [orig: legêre] ceraunia Nymphae, etc.

CERAUNII montes in Asia in Caspium pelagus obersi. Pompon. Mela, l. 1. c. 19. et l. 2. c. 3. Quin et Taurus mons in universum Graece Ceraunius dicitur. Plin. 1. 5. c. 27. Salmasive Ceraunios, et montes Caucasios, et montes Epiri, qui Acroceraunii aliter; imo montes illos, qui inter Euxinum, Maeotida, Tanain et Caspium Mare attolluntur, Graecis in universum sic appellatos esse, diversis alias nominibus pro sua cuiusque gente vocatos, docet, ex Mela et Plinio. Strabo tamen et Ptolemaeus specialem malunt Cerauniorum montium appellationem esse, et partem quandam caucasiorum montinum, quae ad Septentrionem porrigitur et Caspio Mari magis incumbit, sic proprie nuncupatam esse, tradunt. Vide Strabonem, l. 10. et praefatum Salmas. ubi supra, p. 800.

CERAUNOBOLOS inter opera Apellis memoratur Plinio, l. 35. c. 10. Pinxit, et quae pingi non possunt, tonitrua, fulgetra, fulguraque, Bronten, Astrapen, Ceraunobolon appellant. Graece *keraunobo/los2, fulmen eiaculans. Sed et Ceraunobolos, cognomen Legionis Christianae, sub Marco Aurelio militantis. Vide Fulminatrix.

CERAUNOSCOPIUM Graece *keraunoskopei=on, in Veterum Scena, machina fuit circumductilis, celsa, post scenam, in qua utres calculorum plenicum aeneis vasis; unde fulgura exibant, tonitrua exaudiebantur, fulmina mittebantur, ut in Aiace Oileo. Quere etiam *brontei=on dicta. Iul. Caes. Scaliger, Poetices l. 1. c. 21.

CERAUNUS [1] cognomen cuiusdam Ptolemaei primi filii, sic dicti, quod in bello fulminaret. Cael. Rhodig. l. 24. c. 6.

CERBALUS Apuliae amnis. Plin. l. 3. c. 11. Cervaria Nigro. Is est, de quo Strabo, l. 6. *metacu\ th=s2 *salapi/as2 kai\ *sipou=ntos2 potamo\s2 plwto\s2 di' ou(= ta\ e)k *sipou=ntos2 kata/getai. Baudrando Cerbalus fluv. Italiae, in regno Neapolitano in provinc. Capitanata. Oritur ex Apennino monte, et prope Bovinum urbem labitur, dein in Candelaram fluv. se exonerat, prope Sipuntum, vulgo Cervaro.

CERBERUS a Poetis [orig: Poëtis] fingitur canis triceps; inferorum custos, quem ab Hercule catena [orig: catenâ] ab inferis tractum esse iidem fabulantur. Virgil. Aen. l. 6. v. 417.

Cerberus haec ingens latratu regna trifauci
Personat, adverso recubans immanis in antro.

Nec canis anguinca redimitus terga catena [orig: catenâ],
Cui tres sunt linguae, tergeminumque caput.

Sophocles in Trachinits: *tri/kranon sku/laka. a)pro/smaxon te/ras2. Ovid. Met. l. 9. v. 185.

*deu/teron au)=tis2 e/tikten a)mh/xanon. ou)/ti fateio\n
*ke/rberon w)mhsth\n *)ai/+dew ku/na xalkeo/fwnon
*penthkontaka/rhnon, a)naide/a te kratero/n te.

Isacius illum centum capita habuisse scribit: *)ekei= de\ le/gousin ei)=nai ta\s2 tw=n a)nqrw/pwn yuxa\s2, a(\s2 fula/ssei o( ku/wn tou= a(/dou o(\s2 e)/xei e(/katon kefala/s2. Sic etiam Horat. l. 2. Carm. Od. 13. v. 34.

Quod autem addit Isacius, *le/gousin o(/ti tou\s2 ei)serxome/nous2 kata kolakei/as2 prosde/xetai, tou\s2 de\ e)celqei=n qe/lontas2 ou)k e)a=|, ex Hesiodo habuit; tuius versus apponam e Theogon. v. 769.

--- -- *deino\s2 de\ ku/wn propa/roiqe fula/sswn
*nhleih\s2, te/xnhn de\ kakh\n e)/xei, e)s2 me\n i)o/ntas2
*sai/nei o(mw=s2, ou)rh=| te kai\ ou)/asin a)mfote/roisin,
*)ecelqei=n d' ou)k au)to\s2 e)a=| pa/lin, a)lla\ dokeu/wn
*)esqiei, o(/nke la/bh|si pule/wn e)/ktosqen i)o/nta.

Mythologi Terram interpretantur: dictumque volunt Gerberum quasi kreobo/ron, h. e. carnivorum. Terrae enim proprium est cadavera consumere, et ad primam suam originem revocare, hoc est in humum convertere. Item tempus edax rerum, cui tria capita, Praesens, Praeteritum et Futurum. ab homine cordato superatur, qui exigit monumentum.

Horat. l. 3. Carm. Od. 30. v. 1. Etiam tres hominis capitales hostes significare potest, qui a generosa Anima sub iugum mittuntur, etc. Alii Serpentem fuisse volunt, in Taenaro Laconiae promoutorio: cuius veneno [orig: venenô] mortales exstinguebantur. Et quoniam in taenaro ad inferos dicitur esse aditus, Ditis canem dixerunt; quem cum Hercules trucidasset [orig: trucidâsset], nata est fabula, canem tricipitem

interemisse; quamquam alii hoc ad virtutem eius et animi cupiditatem referre malint, qua [orig: quâ] omnes cupiditates, et cuncta vitia terrena contempsit ac domuit. Cerberus etiam dictus est canis Alexandri Epirotae cum leonibus congrediens. Hesychius habet *kerbe/rioi, a(sqenei=s2. Nic. Lloydius.

CERCAPHUS [1] fil. Poliadis et Cydippes. Steph. in Camiro; a quo Rhodiae mulieres Cercaphides. Meminit eius etiam in Lindo. Fuit et alius Cercaphus, filius Aeoli, Phoenicis proavus, cuius meminit Strabo, l. 9. Et. Eustach. in 2. Il.

CERCAPHUS [2] Colophonis mons, ubi vipera reperitur. Nicander, Isac. in Lycophr.

CERCASORUM Aegypti oppid. iuxta quod scinditur Nilus in Pelusium fluens et Canopum. Herodot. l. 2.

CERCEIS nympha marina, Oceani et Tethyos filia. Hesiod. in Theog. v. 355. a texendo [orig: texendô] dicta. Cercis enim Graece radium textorium significat.

CERCETICUS sinus maris Euxini, in Sarmatia Asiana, ubi Tazus urbs, vulgo Golfo di Susaco.

CERCETII populi in ora eiusdem Sarmatiae. Cercetae Plinio, l. 6. c. 5. *kerki/tai Ptol. qui nunc Circassi memorantur.

CERCETIUS mons Sami iuxta Ampelum montem et promontor. Sunt et Cercetii montes in Thessalia. Plin. l. 4. c. 8.

CERCIDAS [1] optimus legislator Megalopolites fuit. Hic cuni morti esset proximus, ad suos conversus, Iucunde se a vita migrare pronuntiavit, quod animo [orig: animô] concepisset, mox paulo ex sapientibus quidem cum Pythagora se congressurum, ex historicis cum Hecataeo, ex musicis cum Olympo, ex Poetis cum Homero. Stephanus.

CERCINA [1] vel CERCINNA insul. parva maris Mediterranei, cum urbe eiusdem nominis in ora africae, et regni Tunetani, ad promontorium minoris Syrtis sita. Plin. l. 5. c. 7. Inde Cercynites perparva insula, Cercinae superiori Carthaginem versus ponte iuncta. Plin. ubi supra. Haec Gamera, forsan alias Cercinna minor dicta est. Baudrand. Etymon eius sic explicat Bochartus, l. 1. Chanaan, c. 25. Insulae nomen, inquit, ab urbe factum, quam Poeni appellabant, [gap: Hebrew word(s)] Ceracin, i. e. frouri/a, o)xurw/mata. Hinc Plinius, Cercina cum urbe eiusdem nominis. Et Strabo, l. 17. *(h *kerkinna eu)mege/qhs2 e)/xousa o(mw/numon po)lin. Et Diodorus, l. 5. *)ech=s2 d' e)sti\ *ke/rkina, pro\s2 th\n *libu/hn neneukui=a, po/lin e)/xousa so/mmetron. In Strabone cercina et Menix, sunt pa/risoitoi=s2 mege/qesi, aequales magnitudine, sed in Plinio Menix longa est 35. mill. pass. lata 25. Cercina longa duntaxat 25. mill. pass. lata dimidium eius, ubi plurimum, ac in extremo non plus 5. mill. pass. Itaque Menix Cercina [orig: Cercinâ] multo est amplior: At Gercina non minus ferax. Unde est, quod apud Polybium suorum agrorum depopulationem a Cn. Servilio Cercinates mango [orig: mangô] redimunt. Et apud Hirtium, de Bello Afric. c. 8. Sallustius. Praetor ab iisdem receptus magno [orig: magnô] numero [orig: numerô] frumenti Cercinae invento [orig: inventô], naves onerarias, quarum ibi satis magna copia fuit, complet, atque in castra ad Caesarem mittit. Nic. Lloydius. Distat haec insul. ab Adrumeto in Ortum 25. milliar. a Tacapis 100. circiter in Boream 90. a Lopadusa 50. a. Lottophagite seu Meninge Insula in Borcam. Aegre a paucis habitatur, Chercare Italis. Baudrand.

CERCINA [2] mons Thraciae, versus Macedon. Sinthos et Paeones populos coniungens, in Dantheletica regione. Thucydid. l. 2.

CERCIUS vel RHETIUS et Amphitus, aurigae Castoris ac Pllucis, Dioscuriadlis Auctores, memorantur Ammiano, l. 22. et Dioscurias nunc usque nota, cuius auctores Amphitus et Cercius Spartani traduntur, aurigae Castoris et Pllucis, a quibus Heniochorum natio est instituta. Ubi forte Rhecius scribendum esse, conicit Salmas. ex Strabone, cui alter horum *(re/kas2 dicitur, vide eum ad Solin. p. 193. Sed et Cercius antiquis Circius dictus, Siculis *kerki/as2. Vide ubi de Circio. Quam vero partem Circi kerki/da vocaverint Graeci, dicemus infra, in voce Cuneus,

CERCOPES [1] populi Pithecusae insul. qui cum nullo [orig: nullô] flagitii genere abstinerent, a Iove in simias mutati sunt. Ovid. Met. l. 141 Fab. 3. v. 91.

Quippe Deum [orig: Deûm] genitor fraudem et periuria quondam
Cercopum exosus, gentisque admissa dolosae,
In deforme viros animal mutavit, ut iidem
Dissimiles hommi possent, similesque videri.

CERCOPIA magnae Phrygiae oppid. Ptol. Versus Lydiam, iuxta Cryam amnem, qui paulo infra in Hermum cadit. Nund Arcobia Castaldo. Prope Eucarpiam.

CERCOPITHECUS Graece kh=bos2, Aristoteli, Histor. Animal. l. 1. simia est habens caudam: ut plane idem sit ac kerkopi/qhkos2, secundum Martial. l. 14. Epigr. 202.

Hunc coluere [orig: coluêre] Babylonii, qui iuxta Memphim; sicut Cynocephalum, Hermopolitani, teste Strabone, l. 17. et legas de prioris cultu etiam apud Iuvenalem, Sat. 15. et Lucianum in Deorum concil. Nempe Cercopitheci divinum apliquid habere visi sunt: animal enim valde ingeniosum est. Praecipue eo [orig: eô] valent illi, qui ab odore moschi, Italis Moschini vocantur, de quibus Scaliger in Exercitat. et Clusius in Exoticis. Accessit tum exterior hominis similitudo, tum interior etiam, de quaAriftoteles, Hist. Animal. l. 2. c. 9. *(oi de\ kh=boi ta\ ento\s2 diaireqe/nta o(/moia e)/xousin a)nqrw/pw|,

Cebi partes inferiores habent similes humanis. IMo omni hoc simiae convenire putatur: unde et Anatomici, si humanum defuerit cadaver, vivam secant simiam. Sed et illud ad divinum Cercopitheco tribuendum facere honorem videbatur; quod hoc animal colorem variet, horti instar diversicoloribus consiti floribus: unde etiam nomen ei aiunt datum kh/pou, h. e. horti, e quo postea kh=bos2 factum. Verum de isto dissentit Vossius: *kh=bos2 enim vel kh=pos2 omnino est ex Hebraeo [gap: Hebrew word(s)] Koph, i. e. simia, ut 1. sive 3. Regum, c. 10. v. 22. Imo et literae inde Koph nomen datum; quia figuram referat simiae, perticae insidentis, etc. Vide eum de Idolol. l. 3. c. 74. Paenula Cercopithecorum, apud Martialem, occurrit, l. 14. Epigr. 128. cuius lemma, Bardocucullus,

Gellia Santonico [orig: Santonicô] vestit te bardocucullo [orig: bardocucullô],
Cercopithecorum paenula nuper erat.

Hoc enim cum breve esset vestis genus, ut patet ex Epigr. 93. l. 1. v. 8. prae se ferebat tunicam, qua [orig: quâ] simiae et kerkopi/qhkoi amiciri consuevere [orig: consuevêre], etc. Vide quoque supra Cebus, et infra Simia.

CERCOPS Milesius, Historiae fabulosae scriptor, Apollodoro, l. 2. Biblioth. laudatus. Itemque Philosophus Pythagoricus. Vide Clem. l. 1. Strom. Voss. Hist. Graec. l. 4. p. 509.

CERCOSIUM oppid. a Diocletiano ampliatum moenibus, turribusque inexpugnabilibus munitum; Pompon. Laetus.

CERCYON latro insignis, apud Eleusinem, Atticae civitatem, tanto [orig: tantô] corporis robore, ut validissimas arbores incurvare posset, quibus viatores alligatos discerpebat. Filiam habuit nomine Atopen, quae a Neptuno vitiata Hippothoonta peperit. Quod cum nutricis iudicio [orig: iudiciô] rescivisset Cercyon, tam aegre id tulit, ut puerum quidem in silvis devorandum feris obiecerit, filiam vero carceri inclusam fame enecarit [orig: enecârit]. Interfectus est tandem a Theseo eodem [orig: eôdem] supplicii genere, quo [orig: quô] ipse in viatores saevire consueverat. Ovid. Met. l. 7. Fab. 23. v. 439.

Quaeque Ceres vidit laeto pereuntia vultu
Corpora, Thesea [orig: Theseâ] Cercyonea manu.

CERCYRA insul. maris Ionii, quae a Latinis litera [orig: literâ] una [orig: unâ] immutata [orig: immutatâ] Corcyra dicitur. Populi Cercyrei, qui quoniam crebris seditionibus agitabantur, consueverant gestare flagra ingentia ansis eburneis exornata.

la CERDA nomen illustris in Hispania Familiae, quo [orig: quô] primum usus est Ferdinandus, Alfonsi Castellae Regis primogenitus, sed ante patrem mortuus. Cuius posteritas cum Regno [orig: Regnô] excluderetur a Sancio Ferdinandi fratre, nomen de la Cerda ei mansit. In his Ferdinandi nepos Ludovicus Comes de Claromonte filiam habuit Isabellam, nuptam Bernardo Gastonis Phoebi Foxii Comitis de Foix et Du. de Bearn, filio naturali: cui Henricus Rex concessit Medinamceli, cum dignitate Comitis, A. C. 1371. Sucessit filius Gasto, ac iterum huic patri Ludovicus: qui ex minori filio Iohanne Dominos de Torrequadrada sevit; maior Gasto, Ludovici fuit parens, qui primus Ducis de Medinaceli et Comitis del Puerto de S. Maria axiomate insignitus est, ac Iohannem genuit, hic Ludovicum I. Marchionem de cogolludo, Gastonem et Iohannem, Patris in Ducatu successores. Solus vero Iohannes stemma propagavit, non tam per secundo-genitum Sancium Marchionem de la Laguna, quam primogenitum Iohannem, qui ex Ioh. Ludovico prioris matrimonii filio aliquorum Ducum genitor fuit; ex altero vero filio Consalvo, qui a Matre cognomen de Lama sortitus est, Marchionum de Ladrada auctor. Ioh. itaque Ludovicus praefatus, matre natus Isabella [orig: Isabellâ] Aragonia [orig: Aragoniâ], obiit A. C. 1607. pater, ex Antonia de Toledo et Davila, Iohannis de la Cerda Ducis de Medinaceli Marchionis de Cogolludo. Vide Phil. Iac. Spenerum, Theatro Nobilitatis Europ. tom. 2. Hic Iohannes, seu antonius Iohannes Ludovicus, ducta [orig: ductâ] Anna [orig: Annâ] Maria [orig: Mariâ] Luisa [orig: Luisâ] Portocarrere Duce Alcalae, novis titulis auctus, utpote de la Cerda Henriquez Ribera Portocarrero, Ducis de Medina celi et Alcala, ex ea pater fuit Iohannis de la cerda Ribera Portocarrero Ducis de Medina celi et Alcala, atque ab uxore Catharina de Sandoval de cardona, Duc. de Lerma et Cea: Antoniae, quae nupsit Gaspari Guzman de la Paz Duci de Carpio et -- de la Cerda, ux. Ioh. Thomae Henricii de Ribera Admir. Castellae Duc. de Medina de Rio secco Com. de Melgar. Idem Spenerus, tomo [orig: tomô] 3.

CERDO [1] seu CERDON Patriarcha Alexandrin. praefuit, ab A. C. 100. usque ad 110. Baronius in Annal.

CERDO [2] seu CERDON Haereticus, discipulus Heracleonis, sectator delitiorum Simonis Magi et Saturnini, in Syria errores snos sparsit. Duos statuit Deos, bonum et malum, Legem et Prophetas etc. reiecit, sola [orig: solâ] evangelii Lucae parte aliqua [orig: aliquâ], et quibusdam Paulinis Epistolis retentis. Verum Christi corpus, corporisque resurrectionem inficiatus est: Hinc Christum vere esse passum negavit. A. C. 152. Romam veniens, mentita [orig: mentitâ] abiuratione errorum suorum Orthodoxis imponere frustra conatus, mox pulsus est. Tertullian. de Praescr. c. 51. Irenaeus, contra Haeret. l. 1. 3. etc. Epiph. Haeres. 41. Augustin. Haeresi 21. Euseb. l. 4. c. 12. ex recentioribus G. Hornius, Histor. Ecol. Novi Test. cum Notis et Oberservationibus M. Leydeckeri, p. 148.

Atque utinam his potius nugis tota illa dedisset
Tompora saevitiae, claras quibus [orig: queis] abstulit urbi
Illustresque animas --- ---
Sed periit, postquam cerdonibus esse timendus
Coeperat --- ---

nomen est seu convitium potius, quo a Gentilibus Christiani tum aspersi, quod artes manuarias, quas Romani pro vilibus et abiectis habebant, non aspernarentur, sequuti monitum Apostoli 1. Thessal. c. 4. v. 11. Vide infra voce Sellularii. Vult itaque Satyricus, obiisse Domitianum, cum in Christianos saevire incepisset. Est autem Cerdo, a Graeco ke/rdos2, quasi lucrio, idem quod ba/nausos2, vox generalis: ad coriarium postmodum bursopoio\n, ac sutorem denotandum restricta, Perot.

CERDOUS dictus est Apollo, ut et Mercurius a *ke/rdos2, i. e. lucrum: Hic quidem, quia negotiis praesit ac lucro, qua [orig: quâ] ratione illi marsupium assignatur, ille vero, quia oraculis editis ad lucrum conferre insigniter crederetur. Cael. Rhodig. l. 16. c. 19. Suidas, *kerdw=|os2 qeo\s2 o( *(ermh=s2, w/s2 ke/rdous2 poihtiko/s2. *kai\ a)/ggelon de\ au)to\n kalou=si, kai\ klw=pa, dio\ kai\ ma/rsipon au)to\n poiou=si hasta/zein. Unde Ausonius divitem vocat ep. 21. ad Paulinum, v. 6.

CERDYLIUM Argiliorum locus, non procul distaub ab Amphipoli. Thucyd. l. 5. *)/esti de\ xwri/on tou=to *l)rgili/wn, e)pi\ metew/rou, pe/ran tou= potamou=, ou) polu\ a)pe/xon th=s2 *)amfipo/lews2.

CEREA Bulla Imperatoribus Graecis in usu fuit, cum ad matrem, uxorem, filium scriberent; fuitque, sicut et plumbea, quam iidem in literis ad Despotam, Patriarchas et reliquos Principes honoratiores, adhibebant, ab accubitore pali vel annuli signata, ut, docet Codinus Curopal. de offic. Aulae Constantinop. quemadmodum auream, forte et argenteam, magnus signabat Logotheta. Sed Ceream quoque in Novellis Constitutionibus appendi solitam reperimus: quod sollennis testatur formula, di' e)ruqrw=n gramma/twn tou= *basile/ws2. kai\ h( dia\ khrou= sunh/qhs2 sfragi/s2: qua [orig: quâ] multorum Imperatorum Novellae concluduntur. Ipse etiam Alexius Comnenus, in quadam Novella, tom. 2. p. 186. edicit, ne in posterum cuiuscumque Rescripti ratio habeatur, quod alicui Iudicum transmissam ad se l item exhibere prohibeat, ka)/n dia\ kinnaba/rews2 u(poseskmasme/nh tugxa/nh, ka)\n th\n khroboullon sfragi=da fe/rhtai, Licet minio forte subscriptum sit, licet bullae cereae sigillum habeat. Et Nicol. Patriarcha in Synodali Epist. ad Alexium Imperator. Affirmat, se accepisse eius qei/an e)pi/lusin dia\ sfragi=dos2 e)k khrou= kai\ foinikiw=n au)toxei/rwn gramma/twn to\ a)cio/piston kekthme/nhn, Divinum rescriptum per sigillum cereum puniceasque propriae manus literas idone munitum. Erat autem bulla Cerea duplex, rubra scil. et prasina, dicebaturque *dikh/rion. Et utebatur quidem utraque [orig: utrâque] Imperator: quo [orig: quô] innuebatur, ad eum pariter atque ad Patriarcham, munus docendi pertinere. Balsamo de privilegiis Patriarch. p. 444. *)enteu=qen ga\r oi( pistoi\ *despo/tai kai\ *au)tokra/tores2 kathxhtikw=s2 o(milousi tw=| xristwnu/mw| law=| h)\ qumiw=sin, w(s2 *(ierei=s2 kai\ kata dikhri/ou sfragi/zousi, Hinc enim usu venit, ut fideles Principes et Imperatores, Catechetico [orig: Catecheticô] more, cum populo Christiano colloquantur aut sufsitum faciant, more Sacerdotum, ac cum cera duplici obsignent. Sed Patriarcha tantum prasina [orig: prasinâ]: itaque legitur bis in Solutionibus quarundam quaest. Manuelis: *ei)=xe tw=| mhni\ *i0ouli/w| e)pinemh/sews2 h)/ ka(\n th\n khri/nhn prasi/nhn sfragi=da; Praeter eam vero, etiam plumbea [orig: plumbeâ], suum fusse, discimus ex Sanctis quorundam Patriarcharum, quae exstant Iuris Graeco- Rom. tomo 1. Vide Ioh. Kirchmannum, de Annulis c. 8. et supra in voce Bulla, it. infra Sigillum.

CEREA Cena apud Lamprid. in Heliogabalo, c. 25. Parasitis in secunda mensa saepe cercam cenam, saepe eburneam, aliquando fictilem, nonnumquam vel marmoreum vel lapideam exhibuit: ita ut omnia illis exhiberentur videnda de diversa materia quae ipse cenabat, quum tantum biberent per singula fercula, et manus, quasi comedissent, lavarent, imitatio fuit verae cenae, ex cera, ciborum simulacra exhibens. Sic etiam Ptolemaeus Sphaero Philosopho, ut illi veternum excuteret disciplinae Stoicorum, qui sapientem falsa opinaturum negabant, in secunda mensa ceream cenam apposuit: khri/nas2 nempe r)oia\s2, ut refert Laertius, l. 7. Casaubonus ad loc.

CEREAE Coronae apud Artemidorum, l. 1. c. 79. *ste/fanot kh/rinoi pa=si kako\n, ma/lista de\ nosou=si. e)pei\ kai\ to\n qa)naton kh=ra kalou=sin oi( *poihtai\, Coronae Cereae omnibus malum (portendunt) Maxime vero aegrotantibus; siquidem et mortem kh=ra vocant Poetae: videntur nescio quid magicae superstitionis continuisse. Car. Paschalius, Coronar. l. 4. c. 4.

CEREAE Icones multo in usu Veterib. utpote quae optime et ad nativum vultus repraesentant, nulla [orig: nullâ] pictura [orig: picturâ] veritatem magis, quam cera [orig: cerâ], imitante. Unde simiarum sollertiam hoc [orig: hôc] maxime argumento [orig: argumentô] demonstrat Plinius, quod fictas cera [orig: cerâ] icones visu distinguere, et a veris vultibus eas discernere queant, l. 8. c. 54. Vide supra in voce Cera. at nefandus ille, ad quem icunculas e cera Veneficae adhibuere [orig: adhibuêre]. Poeta.

Limus ut hic durescit, et haec ut cera liquescit,
Uno [orig: Unô] eodemque [orig: eôdemque] igni: sic nostro [orig: nostrô] daphnis amore.

Ubi venefica ipsa sui iconem de limo, Daphnidem de cera [orig: cerâ] fecit; ut hic instar cerae mollesceret, ipsa vero in eius amorem induresceret magnis. Imo non ad amatoria solum, sed et cum aliquem excruciare volebant, usas fuisse istiusmodi imagunculis olim, hodieque id Strigum genus, illustri exemplo [orig: exemplô] de Cardin. Lotharingo Thuanus, et de Scotiae quodam Rege, Buchananus, hoc veneficii genere ad tabem adductis, docent. Vide salmas. ad Solin. p. 1088.

CEREALES Ludi, in Cereris honorem, more a Graecis ex Eleusine ducto [orig: ductô], apud Romanos celebrabantur, prid. Idus April. per 8.

dies. Repraesentabatur in illis a matronis luctus Cereris, ob raptam Proserpinam, et eius peregrinatio cum face filiam quaeritantis. De iis Alexander ab Alex. Genialium dierum, l. 6. c. 19. A solis matronis hi ludi fiebant annis singulis, Romanique in toga candida spectare ludos mulieresque in veste alba, pariter sacrum facere solebant: in quo id observatum fuit, ut tunc Diis gratum esse censerent, si a laetis nec funere pollutis celebraretur: utque in sacris Cereris ante noctem epularetur nemo, atque a vino inprimis et Venere abstineret: Utque quinto [orig: quintô] quoque anno [orig: annô] ex Sibyllinis carminibus prodigiorum causa [orig: causâ] ieiunium fieret, inter quae praecipum, ut sacris initiatos calda [orig: caldâ] abluerent primum, quod castitati prodesse ducerent. Hinc, cum a lugentibus non possent hi ludi peragi, bello [orig: bellô] Punico [orig: Punicô] secundo [orig: secundô], post cladem Cannensem, Senatus finiri luctum 30. diebus iussit, cum alias centenos requireret. In iis Pompa producebatur cum Deorum signis; continebat autem Pompa Simulacrorum seriem, imaginum agmen, currus thensas, armamaxas, sedes, coronas, exuvias. Tertullian. de Spectac. c. 7. quae tria ultima in Supplicationibus et publicis Festivitatibus. ob partem de hoste victoriam insignem, adhibebantur. Porro ovum non omittebatur in his ludis, imo Ovum in Cerealis pompae apparatu numeradbatur primum, Macrob. et inter arcana Cereris erat, an quia id muni imago est, nam sicut in mundo, ita in ovo vis vitalis, Cael. Rhodig. l. 27. c. 17. an quia ex eo Castor et Pollux prognati, unde Horatius, Serm. l. 2. Sat. 1. v. 26.

Circus erit pompa [orig: pompâ] celeber numeroque [orig: numerôque] Deorum,
Primaque ventosis palma petetur equis.
Hinc Cereris ludi, etc.

Exhibebantur namque his ludis certamina equestria, Dio, l. 47. iisdem missilia, i. e. nuces, cicer et alia dabantur ac spargebantur in vulgus, ad plausum et populi favorem captandum: Illis etiam Aediles praeerant ut plurimum; Dictatorem tamen et Magistrum Equitum eos ex Senatusconsulto fecisse refert Livius, l. 30. Nec omittendum, duas porcas, unam auream, argenteam alteram, huic sacrificio fuisse adhibitas, ex Festo. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 4. c. 8. l. 5. c. 14. et Scaligerum, Poetices l. 1. c. 32.

CEREALIA orum, sacra Cereris a Triptolemo instituta, quae Plinius, l. 24. c. 9. Thesmophoria vocat, a Cerere Thesmophoro, h. e. legum latrice. Haec autem festa tanta [orig: tantâ] religione celebrabantur, ut feriae pollutae crederentur, si quis eo [orig: eô] tempore cum uxore concubuisset. Praeterea in sacrificiis Cereris vinum non adhibebatur. Unde Plaut. in Aulul. Megadorum Cereri nuptias esse facturum, ait, quod nihil vini ad nuptias esset allatum. Salmasic duo sic dicta sacra erant Athenis, Eleusinia et Thesmophoria, quorum illa Boedromione mensem ista Pyanepsione illi proximo, celebrabantur. Haec cum luctu solebant agitari, unde Plut. skuqrwpota/thn *qesmofori/wn h(me/ran vocat: in Eleusiniis vero omnia laeta; hinc Mystis Epostisque illorum Initiorum vetitum fuit etiam ad puteum sedere, cui Ceres adsedereat, cum filiam quaerens in pagum Eleusinis venit, quia tristis tum erat. Nempe non luctum Cereris significabant aut repraesentabant illa, sed eam iam exhilaratam maerore deposito [orig: depositô] monstrabant, quum facetiis Baubonis (de qua suo [orig: suô] loco [orig: locô] ) ad risum incitata, cyceonem potum sumpsit, quem prius recusaverat. Praeterea ob fruges repertas ea instituta, quae laetitiam hominibus et faciliorem victum attulerunnt. At tota Thesmophoriorum mythologia Proserpinae raptum depalabat, et ex eo raptu, Cereris ostendebat maerorem. Porro Thesmophoria fiebant in Urbe, Eleusinia in pago cognomine. Thesmophoria solae mulieres candidis indutae vestibus obibant, unde *qesmoforia/zousai Aristophanis; Eleusiniorum initia soli viri accpipiebant. In iis quippe *)ierofa/ntai, *dadou=xoi, *spondofo/roi, *kh/rukes2. Et quidem in Thesmophoriis Cereris Sacerdotes a viris separabantur, vel nullos habebant. Unde Plinius, l. 24. c. 9. Agnon--matronae Thesmophoriis Atheniensium castitatem custodientes, his foliis cubitus sibi sternunt. Et Tertullian. de Pallio, Cum ob cultum omnia candidatum et ob notam vittae et privilegium Cereri initiantur. Vide quoque supra in voce Cadurcum. Denique Eleusinia cereri Eleusiniae; Thesmophoria, Cereri *qhsmofo/rw| sacra fuere [orig: fuêre]. Interim varia habuere [orig: habuêre] communia; nam utrisque Iacchus iunctim cum Cerere et Libero colebatur; utrisque porci immolabantur, quos mustikou\s2 Graeci, Latini sacres vocarunt [orig: vocârunt] etc. Unde non mirum, ea saepe ab Auctoribus confundi, Arnobio praesertim, l. 5. At Clemens, unde sumpsit ad verbum, quaecumque de Mysteriis illis habet, ea accurate distinguit: Baubo enim, Triptolemus, Eubuleus, Eumolpus, Dysaules, Caduceatores, Hierophantae, Daduchi, Praecones, et tota illa scena, quam ibi traducit, Eleusiniorum fuere [orig: fuêre]. Ipsa denique symbola quae rogati sacrorum in acceptionibus responderis: ieiunavi aetque ebibi Cyceonen, ex cista sumpsi, et in calathum misi; accepi rursus, in cistulam transtuli: haec symbola Eleusiniorum fuerunt, etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 750. et seqq. plura vero de utroque hoc festo suo [orig: suô] loco [orig: locô].

CEREALIS [2] Consul, Collega Laeti, an. Urb. Cond. 967. Thermas Romae aedificavit. Novercam Iuliam uxorem duxit. Spartion. Oros. Eutropius.

CEREALIS [3] Episcopus Afer, saeculo [orig: saeculô] 5. Carthagine, contra Maximianum Episcopum Arianum, qui ipsum, coram Rege Vandalorum, erat aggressus, scripsit. Vide Biblioth. Patrum edit. 2. tomo 4. Gennad. c. 96.

Petilius CEREALIS Dux Romanus, in Anglia, ad Bundvica caesus. Tacit. Annal. l. 14. c. 32. 33. Item, avunculus gratiani Imperat. Valentinianum, filium huius, an. 10. aetat.

CEREALIS [4] et Primus, memorati Suidae, cum in Romanum solum irrupissent, modos excogitarunt [orig: excogitârunt] varios, quibus secreto literas et nuntios mitterent, quos Auctor recenset: Epistolas nempe mortuorum, qui efferebantur, arcis inferendo, aut cum fiscinis fructuum missitando, aut inter calamos aucupatorios occultando. Salmas. ubi supra, p. 1205.

CEREALIS [5] quae alio [orig: aliô] nomine Ebura dicitur, Hispaniae urbs. Plin. l. 3. c. 1.

CEREBELLA phoenicopterûm struthionum et turdorum, ingenti copia [orig: copiâ] apposita Palatinis, ab Heliogabalo, apud Lamprid. c. 20. de phasianorum et pavonum; caponum et gallinarum cerebellis, vide infra in Gallina, uti de cerebro lupi piscis, Rabbinis magnopere commendato, suo [orig: suô] loco [orig: locô]; de mulli, itidem ubi de eo. At Graeci veteres a cerebri esu sollicite abstinuerunt, ob rationem dicendam infra voce Sternutatio. In homine Cerebrum, una cumcapite, in quo est, Iovi sacrum fuit, apud Gentiles. Nota eius compendiaria, in antiquis Graecorum libris Hippocratis est [gap: Hebrew] . uti docet Salmas. ad Solin. p. 1238. De eo sic Plin. l. 11. c. 37. Hoc est viscerum excelsissimum, proximumque caelo capitis, sine carie, sine cruore, sine sordibus. Hanc habent sensus arcem: huc venarum omnis a corde vis tendit, hic [orig: hîc] desinit: hic culmen altissimum, hic [orig: hîc] mentis est regimen. etc. De cerebro hostis a Tydeo sorbillato, diximus alibi: de Sacerdotis, in immunditia sua sacra obeuntis, fustibus eliso, dicemus aliquis infra voce Zelotae. Addam hic [orig: hîc] solum, Cerebrum optimis Scriptoribus caput non raro dici. Hinc Avienus ubi de Sirio.

Aethereae canis ille plagae; Cui plurimus ardos
Aestuat in cerebro, multus rubor, etc.

Me truncus illapsus cerebro
Sustulerat, nisi Faunus ictum
Dextra [orig: Dextrâ] levasset [orig: levâsset]. --- -- --- --

--- -- --- -- dextra [orig: dextrâ] sublimis ab aure
Erigitur, mediumque ferit librata cerebrum.

Plautus quoque Rudente, Actu 4. sc. 3. v. 68. Verbum adde etiam unum, iam in cerebro colaphos abstrudam tuo. Serenus, c. 10. Allia nonnulli comedunt oleique liquore Perfundunt cerebrum, etc. Nec Poetae sosum sic locuti. Victor Utic. l. 3. Singulos in modum canum, cerebris comminutis, exstingui. Hugo Falcandus, Equi velocitate fretus altius ensem sublatum cerebro fugientis immersit, Alii. Vide Casp. Barthium, Animadversion. ad Statium d. l. uti de convitio, Musca in cerebro, infra. Ab homine translata vox ad palmas, in quarum quibusdam (ut in Chydaeis palmis) in parte, quae radici proximior: in aliis, in summo trunco, teneram medullam, in qua tota palmae vis, hoc [orig: hôc] nomine venire, et cor quqoe, Graecis e)gka/rdion dici, albamque esse, docet Salmas. ad Solin. p. 1327. ubi inter alia, et medullam hanc dulcem esse, et vescentes inebriare, addit.

CEREI [1] apud Romanos, multo in usu divitibus. Martialis, l. 5. Epigr. 18. v. 1.

Quod tibi Decembri mense, quo [orig: quô] volant mappae,
Gracilesque ligulae, Cereique, chartaeque
Et acuta senibus testa cum damascenis,
Praeter libellos vernulas nihil mis.

Nempe Cereos Saturnalibus muneri dabant humiliores potentioribus, quia candelis pauperes, locupletes cereis utebantur, ut ait Festus. Vide quoque Macrob. Saturnal. l. 1. c. 7. et infra voce Sigillaria. Hodieque in Ecclesia Romana occasione Candelabri septem ramos habentis, in Tabernaculo, Exodi c. 25. v. 31. s. de quo quid sentiendum, Theologis relinquimus. Hoc certum, Cereos Ecclesiae, qui a Gentilibus coram idolis, vel ab Arrianis, Athanasii tempore consumebantur, uti is queritur Epist. ad Orthodoxos, non diurnis exercitiis, sed nocturnis, fuisse adhibitos. Epiphanius quoque de suo dicebat, l. 3. in fine Comp. doctr. Perpetuo fiunt in Ecclesia orationes matutinae, lucernalesque simul Psalmi et orationes. Sic Nazianzenus, orat. 2. in S. Pascha, agit de luminaribus in Paschatis vigiliis, ad noctem illustrandam accensis. Et Hieronymus contrae Vigilant. c. 13. ad obiectionem de Cereis clara [orig: clarâ] luce accensis, Cereos autem, respondet, non claraa [orig: claraâ] luce accendimus, sicut frustra calumniaris, sed ut noctis tenebras hoc [orig: hôc] solatio [orig: solatiô] temperemus, et vigilemus ad lumen, ne caeci dormiamus in tenebris. Quod autem aliqui faciebant, imperitiae et simplicitati saecularium hominum, vel religiosarum feminarum, ascribit, quibus aptat illud Apostoli, Zelum Dei habent, sed non secundum scientiam. Sed et Tertullian. Apol. c. 35. in Gentilibus id reprehendens, negat a Christianis idem fieri, Die laeto [orig: laetô], inquit, lucernis diem non infringimus. Vide quoque Lactantium, l. 6. c. 66. Aliosque. Imo et Ethnici ipsi sibi temperare non potuerunt, quin morem illum etiam apud suos perstringerent. Accendere, ait Seneca, Ep. 95. aliquem lucernas Sabbathis prohibemus; quoniam nec lumine Dii egent, et ne homines quidem delectantur fuligine. Qui idem alibi quoque populo obicit, quod ad Sacerdotem lampada praeferentem concurrerent; de Vita beata c. 27. Cum laurum linteatus senax et medio lucernam die praeferens conclamat iratum aliquem Deorum, concurritis. Neque vero iis pagani

solum ad superstitiones suas, sed etiam ad lupanaria indicanda, utebantur, uti iterum Tertullianus docet loco [orig: locô] cit. qui prin de Idolol. c. 35. Accendant igitur quottidie lucernas, quibus lux nulla est: adfigant postibus lauros postmodum arsuras, quibus ignes imminent: illis competunt testimonia tenebrarum et auspicia poenarum, etc. Vide quoque infra in voce Cereus.

CERELLIA Gens itidem Romana e qua Macrinus, Faustinianus et Iulianus, inter Nobiles, iussu Severi, sine causae dictione occisos, memorantur Spartiano in Severo Imperat. c. 13.

CEREMISSI seu CREMISSI populi Moscoviae Orientalis, discreti in cis-Volganos et trans-Volganos, Brietio aliisque. Vulgo Nagornoy, i. e. montuosi. Extenduntur ad montes Riphaeos, habitantque in silvis, inter Novogardiam inferiorem et Casanum.

S. CERENISI castellum Galliae vulgo S. Celerin, ad ripam Sartae; eiusque ac Sartulae confluentes, in dioecesi Saiensi, Alentionem inter ac Fraxinetum. Nomen habet ab Abbate quodam, qui ibi monasterium exstruxit: Prioratu gaudet insigni, ac novo [orig: novô] S. Celerini nomine, quam veteri S. Cerenici insignior est. Ordericus Vital. Hist. l. 8. Hadr. Vales. Notit. Gall.

CERES Saturni et Opis filia, frugum inventrix, et cultus [orig: cultûs] terrae. Virg. l. 1. Georg. v. 147.

Prima Ceres ferro [orig: ferrô] mortales vertere terram
Instituit: cum iam glandes atque arbuta sacrae
Deficerent silvae, et victum Dodona negaret.

Ex qua Iuppiter Proserpinam suscepit: quam cum postea Pluto rapuisset, Ceres, accensis in aetna monte taedis. filiam toto [orig: totô] orbe maximo [orig: maximô] labore perquisivit. Stat. Theb. l. 12. v. 270.

Qualis ab aetnaeis accensa [orig: accensâ] lampade saxis
Orba Ceres, magnae variabat imagine flammae
Ausonium Siculumque latus, vestigia nigri
Raptoris, vastosque legens in pulvere sulcos:
Illius insanis ululatibus ipse remugit
Enceladus, ruptoque vias illuminat igni.
Persephonen amnes, silvae, freta, nubila clamant,
Persephonen tantum Stygii tacet aula Tyranni.

Qua in peregrinatione, cum ad Eleusium Regem pervenisset, filium eius Triptolemum alendum suscepit, cumque alumnum immortalem reddere vellet, interdiu divino [orig: divinô] eum lacte alebat, noctu vero igne obruebat. Verum cum Eleusius insolitum fieri incrementum admiraretur, nutricem sibi observandam putavit, clam se abscondens ea [orig: eâ] in parte domus [orig: domûs], ubi illa puerum ad ignem fovere solebat. Cum itaque illam intueretur puerum in ignem mittentem, subito expavescens, clamore se suo [orig: suô] produdit. Quam rem aegre ferens Ceres, nimiam hominis curiositatern morte punit. Puerum autem serendarum frugum rationem docuit; eundemque in alatorum draconum vehiculum inposuit, ut orbem peragrans frugum usum mortalibus communicaret. Postea arethusae nymphae indicio [orig: indiciô] certior facta, Proserpinam apud inferos esse, Iovem adiit, fratrisque iniurias cum eo expostulavit, tandemque filiae reditum ea [orig: eâ] conditione impertraavit, si nihil illa apud inferos gustasset [orig: gustâsset]; Verum cum Ascalaphi indicio [orig: indiciô] palam factum esset, eam in Plutonis pomario forte obambulantem, malum Punicum decerpsisse, aliquotque inde grana degustasse [orig: degustâsse], reditus ei in perpetuum fuit interclusus. Quam rem aegerrime ferens Ceres, Ascalaphum in bubonem commutavit. Tandem tamen Iuppiter, ut sororis dolorem mitigaret, Proserpinae permisit, ut dimidia [orig: dimidiâ] anni parte apud inferos cum viro, reliqua [orig: reliquâ] apud superos esse posset. Fabulae Historiam de Cerere, Siciliae Regina, cuius filia ab Orco, Rege Molossorum rapta, occasionem dedisse sunt qui velint. Poetae aliquando Cererem accipiunt, pro Luna, sicut Liberum pro Sole. Virgil. l. 1. Georg. v. 5.

--- -- Vos o [orig: ô] clarissima mundi
Lumina, Labentem caelo [orig: caelô] quae ducitis annum,
Liber et alma Ceres. --- -- --- --

Quamquam aliqui, per Clarissima lumina, intellgiant Solem et Lunam, distinguantque a Baccho et Cerere. Nonnulli Cereris appelatione terram intelligi volunt. Unde et a Graecis *dhmh/thr dicitur, quasi *gh= mh/thr. Est enim Terra frugum omnium Genitirix, unde Eurip. in Phoeniss.

Ceres Dea, omnium domina, omnium terra creatrix. Ita granum, quod in terram conicitur, per Proserpinam, per Plutonem tellus, aer per Iovem intelligi poterit, etc. Eadem et Thesmophorus dicta est, h. e. legum latrix, quia, antequam illa agriculturae usum docuisset, homines nulla [orig: nullâ] lege vivebant. Postea vero, Cereris beneficio [orig: beneficiô], monstrato [orig: monstratô] frugum usu, coeptum est de agrorum finibus (qui nulli erant antea) disceptari: quam primam volunt fuisse iuris et legum originem. Ovid. Met. l. 5. v. 341.

Prima ceres unco [orig: uncô] terram dimovit aratro [orig: aratrô],
Prima dedit fruges, alimentaque mtia terris,
Prima dedit leges. --- ---

Notandum vero, quod Ceres rebus omnibus rusticanis putabatur praeesse. Docebit illud locus Pausaniae in Arcadicis, ubi arae cuiusdam meminit, inqua Cereri offerebantur fructus arborum

favi, lana, alia item, ut serpentes, porca feta, papaver inprimis, etc. Cum hoc facit, Cererem appellantam ab eodem Pausania mallofo/ron, h. e. laniferam, quo [orig: quô] cognomine culta est in Megaride, et *mhlofo/ron, h. e. oviferam. Dicitur autem Ceres, teste Varrone de L. L. l. 4. quod gerat fruges, quasi Ceres. sed Scaliger deducit a cereo, quod est creo. Si Geres prius dicta, a Graeco gh=rus2. Gesychius. *)axerw\ kai\ *)wpi\s2 kai\ *(/ellh, kai\ *gh=ros2 kai\ *gh=, kai\ *dhmh/thr h( au)th/. Sed sic neque Graeca vox erit; sed potius Hebraea a [gap: Hebrew word(s)] geresh, quod est frumentum tritum, a [gap: Hebrew word(s)] garash frangere, contundere. Est et vicina vox *ku/rh; sic vocata est Ceres apud Cuidios, quid sit kuri/a tou= zh=n, h. e. vitae domina. Ponitur interdum Ceres pro pane. Terentius, Eun. Actu 4. sc. 5. v. 6.

Nic. Lloydius. Nomen aliis ab Hebraeo [gap: Hebrew] , unde et Horus, Heros, Herus, et interposita [orig: interpositâ] unica [orig: unicâ] litera [orig: literâ] *(ermh=s2, orta, acceppisse videtur, ad Solem relata [orig: relatâ] tota [orig: totâ] poluqei/+as2 Ethnicae fabula [orig: fabulâ]. Et de Cerere res manifesta, quae inventatum Dea frugum dicitur: Nimirum quia Sol inter praecipuas fructificationis causas est, a civius temperato calore et ipsius terrae nativa fecunditate praecipuum antiquitatis argumentum duxere [orig: duxêre] Aegyptii, apud Iustinum, l. 2. c. 1. Unde et eam quidam antiquorum cum Vesta confundunt, quae sane non aliunde, quam ab [gap: Hebrew] denominatur: Et ad [gap: Hebrew] proprius accedit *gh=rus2, quomodo eam ab antiquis Graecis vocatam esse, docet Hesychius, cum ait: *)axerw\ kai\ *)wpi\s2 kai\ *(ellh\ kai\ *gh=rus, kai\ *gh= kai\ *dhmh/thr, h( au)th\, Achero et Ops et Helle et Geres et Tellus et Ceres, una eademque est. Quid, quod Plutarchus Cyri nomen lingua [orig: linguâ] Persica [orig: Persicâ] Solem significare scribit? ut omnino ex eadem cum Cerere radice descendat. addi potest, Cererem antiquis qesmofo/ron seu qesmoqe/thn dictam esse. Ovid. Met. loc. cit.

Ut sic non minimam inventae Sapientiae, et ad homines propagatae laudem reportarit [orig: reportârit]: cuius rei indicinam non levem praebent mysteria eius *qesmofo/ria, quae in memoriam illius, tamquam legum et frugum, i. e. omni humani cultus auctoris, celebrata sunt. Videntur enim illa secretiorem Philosophiam, per occultas traditiones, non nisi inter initiatos, propagari solitam continuisse, quemadmodum apud Hebraeos Cabbala idem praestabat. Vide Cicer. l. 2. de Legg. Seldenum de Diis Syris proleg. 3. etc. Inprimis autem Divinitatis unitatem ac simplicitatem iis aperiebaut. At Sapientiae omnis parentem Apollinem seu Solem statuere [orig: statuêre] Veteres, vide Macrobium, l. 1. Saturn. c. 17. et l. 2. c. 7. Communiter tamen per Cererem terra indigitatur, in cuius honrem Cereales ludi habiti snnt. Coli coepta fuit Ceres in Urbe Palantio, quam arcades in monte Palantio condiderunt, et in ea Deae templum, teste Dionysio [orig: Dionysiô], l. 1. addita [orig: additâ] ei Graeca [orig: Graecâ] sacerdote, quemadmodum et sucta 5. Kal. April. ei fieri solita Graeca sacra, quod e Graecia ab Euandro Romam perlata, dicta sunt. Postea an. Urb. Cond. 257. A. Posthumio, T. Virginio consulib. ab A. Posthumio Dictatore, post victoriam a Volscis reportatam, de spoliis aedes Cereris locata est: quam triennio post alter Consulum Sp. Cassius, in urbe relictus, dedicavit. Sita illa est in fine Circi maximi super ipsos Carceres. Aliarum eius aedium meminit. P. Victor. Solebant eius sacra peragi sub auroram, a sacerdotibus feminis quae ad furiosarum instar cum accensis facibus hinc inde discurrebant: has puras esse (nihil enim polluti fanum ingredi audebat) et pertinaci silentio mysteria involvere erat necesse, quod ut fidelius servarent, a vino abstinere cogebantur. Unde Cereri sacrificare Proverbialiter dicuntur, qui convivis vinum non exhibent. Simulacrum Deae solebat sic pingi, ut sertum ex aristis seu spiceam coronam capite gestaret: Nonnumquam maesta, cum lampade seu face describebatur; interdum manipulum spicarum et papaverum gerens, quemadmodum in nummis antiquis cernere est. Vide Rosin. Antiq. Rom. l. 2. c. 11. Thom. Dempster. Paralipom. in illud, Salmas. ad Solin. Casp. Barthium ad Statium, Alios. De Festo eius, apud Athenienses duplici, diximus supra, in voce Cerealia: de Festo eiusdem apud Romanos, in voce Cerenales. De eius primo Romae simulacro sic Plin. l. 34. c. 4. Romae simulacrum ex aere factum Cereri primum reperio, ex peculio Sp. Cassii, quem, Regnum affectantem, pater ipsius interemerat, etc. Epitheta Cereris. Actaea. Alumna. Attica. *xloh\, in segete viridi. Eleusina, seu Eleusinia, ab Eleusine oppid. ubi illa praecipuo [orig: praecipuô] honore culta. Vide in hac voce. Ennensis, ab Enna civitate iuxta quam rapta est Proserpina. Frutis, a fruendo nominata, apud Solin. c. 2. ubi de Aenea, Dum simulacrum, quod secum ex Sicilia advexerat, dedicata Veneri Matri, quae Frutis dicitur. Eadem enim Ceres, Isis, Venus, Luna, Appul. Vide Salmas. ad Solin. p. 70. Inferna, apud Papin. Statium, Thebaid. l. 5. v. 156. h. e. Proserpina; quae et Nigra Ceres Pausaniae, l. 8. et Profundae Ceres eidem Statio, Thebaid. l. 4. v. 460. Sic autem dicta Ceres, ob fructus satos in terrae visceribus aliquandiu latentes. *)ioula\, in segete matura. Isis, Aegyptiis. Legifera. Licmea, a Ventilabro. Mallophoros, quasi Lanigera, Templum habuit in portu Megarensi; a vicinis pastoribus hoc [orig: hôc] cognomine insignita. Unde aries ei sacer, uti docet Sponius, Itiner. Graec.

part. 2. ubi Cereris Eleusiniae, ex optimo marmore, iconem exhibet p. 282. et seqq. Mammosa, apud Arnobium adv. Gentes, l. 3. Apud Iachum Cererem (Musa ut praedicat Lucretii) mammosam. Versus est hic, l. 4. v. 1161. At Lamia et mammosa Ceres, et ipsa ab Iaccho. Vide Lud. Carrionem, Emendation. l. 2. c. 18. Idem Arnobius Cererem mammis cum grandibus habet, l. 7. Simile Isidis epitheton Multimammia, de quo suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Nigra, vide supra Inferna. *pammh/teira, apud Orpheum, Hymno [orig: Hymnô]. Panda sive Pantica, a Pane dando. Profunda, vide supra Inferna. Rharia, a Rhario agro Eleusinis, quem a Cerere consitum primum fuisse volunt, vide Pausan. in Atticis. Sancta. Thesmophoros, seu Legifera, cui Thesmophoria sacra fuere. Sic autem dicta est nonnullis, quod, inventis frugibus, feritas inter homines cessaverit et leges accpetae sint, apud Servium. Venus, etc.

CERESSUS [1] oppid. Hispaniae Tarraconensis in Iaccetanis. Ptol. Ubi postea Celsona urbs, in Caltaonia videtur fuisse, Brtetio [orig: Brtetiô] teste. Vide Celsona.

CERETANUM castrum Siciliae in colle, in valle Neaetina, ad radices montis Hiblae, prope oppidulum Montem Rubeum. 25. milliar. a Leonitinis in Austrum.

CERETHI [1] i. e. cincisio, sive transfossio, vel exterminatio, populi qui et Philistim, ut Lyra ait, in libro Differentiarum, sive nomen legionum, aut bellatorum David. 1. Sam. c. 30. v. 14.

CERETHI [2] i. e. milites, sive cursores, aut arietes, Hebr. Cari. 2. Reg. c. 11. v. 19.

CERETICA provinc. Valliae meridionalis in Anglia, iuxta oram maris Hibernici cum urbe cognomine Cardigan, ad ostia Tivii fluv. olim Tuerobius. 14. milliar. a Mariduno, 17. a Menevia. Ibi olim Demetae populi Kardiganshire Angl.

CERETUM oppidul. satis amoenum in Ruscinonibus, in confinio Galliae Narbonensis prope Tecum fluv. 16. mill. pass. a Perpiniano. Hic [orig: Hîc] habitum A. C. 1660. colloquium inter Galliae et Hispaniae Regum Legatos de figendis regnorum limitibus, in ea Pyrenaeorum montium parte.

CERETUS Daniel, Brixiensis, Medicus celebris, patriae panegyricum, et virorum in illa illustrium elogia versu scripsit, saeculo [orig: saeculô] 15. Voss. de Hist. Lat. l. 3. c. 10. p. 810.

CEREVISIA vox Gallica vetus, qua [orig: quâ] otum ex hordeo confici solitum haec gens significat, Plin. l. 22. c. 25. extr. hodieque Cervoise appellat; ex Celia vel Ceria Hispanorum, de qua supra: Belgis et Germanis Bier, Danis Oel, Anglis Ael. Hic potus, antequam fiat, redigitur prius in maltam hordeum. Est vero malta, quam Dani, Belgae, Germani, Mout et Molt dicunt, vix aliud, quam Aetii Amydeni bu/nh, quam exponit hordeum aqua [orig: aquâ] madefactum ac maceratum, e quo germen erumpit, quod deinde cum eodem germine sive enatis filulis, torretur; Ac mox aqueo humori inditum una cum lupulo salictario igne excoquitur, fitque liquor potui gratissimus, Gallis, Anglis, populisque Septentrionalibus frequens: quem tamen apud Car. du Fresne Glossar. his versibus improbat Henricus Abrincensis, qui floruit sub Henrico III. Angliae Rege

Nescio quid Stygiae monstrum conforme paludi,
Cervisiam plerique vocant: nil spissius illa [orig: illâ],
Dum bibitur: nil clarius est, dum mingitur; unde
Constat, quod multas faeces in ventre relinquat.

CEREUS [1] candela ex cera, cuius, praeter alia, in nocturnis tenebris pellendis usum fuisse olim, supra diximus: unde hodieque bBelgis candelae etiam sebaceae Keerssen dicuntur. Innuit consuetudinem Romanam Plautus, Curculin. Act. 1. sc. 1. v. 9.

Quas etiam patrimi et matrimi pueri faces praeferebane, in nuptiis, haec Cerei fuerunt, iique numero [orig: numerô] quini; cuius rei causam non unam adfert Plutarchus, Quaest. Rom. 3. ubi illos nominat pe/nte lampa/das2 a(\s2 khriw/nas2 o)noma/zousin, Quinque faces, quas Romani ipsi cereos vocant. In Ecclesia quoque Cereorum usus antiquis obtinuit temporibus; prius quidem, ad tenebras pellendas, quia, ut ex Plinii, Ep. 97. l. 10. constat, noctu potissimum, ad persequutionem effugiendam, coetus fiebant: postea vero lacuit, ut in sacris de die quoque veteri luminarium insisteretur consuetudini; quod multum culpabat in Ecclesia Occidentali Vigilantius, de quo vide B. Hieronymum, contra Vigilantium, c. 3. cui adde Isidorum, Origin. l. 7. c. 12. Alcuinum de divinis offic. c. de tonsura cler. et c. de celebratione Missae, Amalarium, l. 3. c. 18. Alios, et supra in voce Cerei. Porro et baptizandis Cereus solebat in manus dati: quam consuetudinem indicant Cyrillus sive Ioh. Hierosolymitanus, in Procatechum. et catech. 1. Mystagog. venant. Fortunatus Carm. l. 4. Gregor. turonens. Histor. l. 5. c. 11. Niceph. Callistus, l. 3. c. 37. et Sim. Metaphrastes in constantino M. Vix tamen sub hoc Caesare eam consuetudinem obtinuisse, censet Vossius; saltem apud neminem, qui Constantino [orig: Constantinô] fuerit prior, invenitur. Interea mos vetus: ac luce illa [orig: illâ] cerei

externa [orig: externâ] significabatur interior animae illuminatio; a qua Baptisma dicebatur fwtismo\s2, illuminatio; baptizati item fwtisqe/ntes2, illuminati, vide Nazianzenum, Orat. de Bapt. cum Comm. Nicetae, Ivonem Carenutensem, Serm. de Sacramento Neophyt. Hug. Victorinum, de Sacram. c. 20. et Voss. l. de ritibus Baptismi. Quia vero cera conducebat tenebris pellendis; inde est, quod ea [orig: eâ] quoque in Christianorum martyriis usus sit Nero. Nam molesta [orig: molestâ] eos tunica [orig: tunicâ] induebat, quae interius papyracea, foris cerea erat; qualis khroxi/twn dicitur Poetae veteri: uti Christiam ipsi ex eo vocati khri/wnes2, h. e. cerei. Nempe, quia hoc [orig: hôc] pacto [orig: pactô] ardentes noctu pro ceris erant, teste Tacito [orig: Tacitô], Annal. l. 15. c. 44. et Sulpitio [orig: Sulpitiô] Seyvero [orig: Seyverô], l. 2. c. 41. Papyro [orig: Papyrô] autem, quae cera [orig: cerâ] esset circumlita, indui consuevisse, indicat vetus interpres, ad illud Iuvenal. Sat. 1. v. 155.

Pone Tigillinum; taeda lucebis in illa,
Qua [orig: Quâ] stantes ardent, qui fixo [orig: fixô] gutture fumant.

Sic enim scribit: Tigillinum si laeseris, vivus ardebis, quemadmodum in Munere Neronis vivi arserunt, de quibus ille iusserat cereos fieri, ut lucerent spectatoribus, cum fixa essent illis guttura, ne se curvarent. Nero maleficos homines taeda [orig: taedâ], et papyro [orig: papyrô] et cera [orig: cerâ] supervestiebat, et sic ad ignem admoveri iubebat, ut arderent. Ubi per maleficos, Christianos intelligit: quo [orig: quô] nomine quamvis iam Constantini temporibus dicebantur illi, qui exsecrandas artes Magicas exercebant, Lactant. iv. Institut. l. 2. c. 17. tamen Sacerdotes gentes, maleficos vulgo traducebant Christianos: cum miracula illa, quae ab ipsis fierent divina [orig: divinâ] virtute, nihil esse aliud dicerent, quam praestigias et artes exsecrabiles, etc. Vide Gerh. Ioh. Voss. de orig. et progressu, Idolol. l. 4. c. 92. etc. Hinc apud Scriptores medii aevi, Cereophala, in Actis Proconsul. sub Munatio Fel. apud Baronium, A. C. 303. num. 120. videntur esse candelabra, cereis instructa, quae posterior aetas fara et phara vocavit; quod Phari instar aedem lumine perfunderent. Porro quas pharos dicunt Latini, Galli Falots appell\runt, laternas nempe castrenses, quarum inventionem Manucli Imperatori Constantinopolitano Cinnamus tribuit. Sic Cereophalum erit, un falot de cire Gall. At Cereostata, candelabra, quae per se stant, vel in quibus cerei stant aut manibus deferuntur. Gregorius M. in Sacrament. Pontifex lotis manibus procedit cum 7. cereostatis ad Missam. De cuiusmodi candelabris intelligendus Bibliothecarius de Munific. Constantini M. apud Baron. A. C. 324. num. 64. Fecit autem candelabra ex auricalcho in pedibus decem, numero [orig: numerô] quatuor argento [orig: argentô] conclusa; cum sigillis argenteis, etc. Unde Cereostatarii, Acolythi, qui Cereostata in Ecclesiasticis processionibus aut ceremoniis deferunt, alias Ceroferarn. Petrus Diac. Chron. Casin. l. 4. c. 37. Baiulos, Cereostatarios, Stauroferos, Aquiliferos, etc. apud Car. du Fresne. Sunt autem Ceroferarii, Graece *khria/ptai et *khrofo/roi, proprie in eadem Ecclesia dicti olim, qui cereos deferebant in Ecclesiasticis ceremoniis, aut qui luminaria accendebant. Quod munus cum Acolythis potissimum incumberet, inde postmodum a Latinis Ceroferarii appellari coepere [orig: coepêre]. Unde, cum ordinatur Acolythus, inter alia, ab Archidiacono accipit ceroferarium (h. e. candelabrum) cum cereo, ut sciat, sed ad accendenda Ecclesiae luminaria mancipari, cum verbis: Accipite hoc gestatorium luminis, ut per illud valeatis adversariorum tenebras effugare, ut habetur apud Gregorium M. in libro Sacram. E quibus liquet, Ceroferariorum munus etiam fuisse, cereos accendere in Ecclesia, uti dictum: cuiusmodi etiam fuit in Ecclesia Graeca Cerofororum, qui non khrofo/roi solum, sed et lampadhfo/roi Graecis dicuntur, etc. Vide Car. du Fresne Glossar. et Macrum Hierolex.

CEREUS [3] Paschalis, in Communione Romana dicitur, cui in Sabatho Paschatis a Diacono benedicitur et qui novo [orig: novô] igne accenditur, auctore Zosimo [orig: Zosimô] Pontifice Romano, ut Amalarius, Rupertus, Durandus, Sigebertus, volunt. Baronius vero ad A. C. 418. n. 70. usum eius, utpote a Prudentio laudati, antiquiorem statuens, Zosimum saltem statuisse existimat, ut Cereus hic, qui in maioribus Basilicis tantum hactenus accendi solebat, aeque singulis Parochiis concederetur. Alii tamen Hymnum Prudentii, qui ad incensum lucernae inscribitur, non de Cereo Paschali, sed de lumine olim, vespere quottidie sollenni ritu in Ecclesia accendi solito, capiendum contendunt, etc. Duae benedictiones eius, quae Praeconii nomine proprie veniunt, exstant apud Ennodium, Opusc. 9. et 10. Et Diaconus quidem, qui hoc [orig: hôc] ritu defungitur, ipsemet ex una trianguli candela cereum accendit, illamque ad cereum inclinat, ad denotandum, ut aiunt, SS. Tradis consensum in Christi resurrectionem, ac praecipue Verbi, qui denuo animam corpori univit. Lumen vero sumitur ex novo igne, ante Aedis sacrae fores accenso ac benedicto, eoque [orig: eôque] lapide excusso [orig: excussô]; quod veritatis lumen a Redemptore, qui verus Ecclesiae angularis lapis est, trahatur. Antiquitus tamen ex lumine in feria 5. maioris hebdomadae conservato, accendebatur cereus; idque super candelabrum lapideum, formam columnae liabens: Cuiusmodi candelabra in antiquis quibusdam Galliae templis, Romaeque, etiamnum visuntur. Sed et praeter Cereum maiorem, deferebantur processionaliter in Sabbatho Sancto duo alii minores, ex maiori accensi, ad denotandum, Apostolos a Christo illuminatos, per totum mundum, claritudinem Euangelii diffudisse. Usque quo autem Cereus iste durare debeat, certi nil apud scriptores reperitur. Fratres Minores decreverunt A. C. 1263. accensionem hanc in Missis saltem sollennibus; usque ad Ascensionem, continuandam esse. Sac. Rit. Congregatio A. C. 1607. accendi iussit tribus Paschae diebus, in Sabbatho in Albis et in omnibus Dominicis, Missa [orig: Missâ] cantata [orig: cantatâ], Vesperisque durantibus. Romae tamen per totam Paschae octavam accenditur atque in omnibus Dominicis, usque ad Ascensionem: quod sit incipiendo a Vesperis, et exstinguendo, in fine Euangelii diei Ascensionis. In Ecclesia vero galliae Turonensi, a Sabbatho S. remanet accensus usque ad secundas Paschales Vesperas, at in aliis diebus

Matutini, Missae et Vesperarum tantum tempore ardet. Porro soliti sunt Veteres in appensa ad Cereum tabella, annum currentem Creationis orbis et Incarnationis notare: hodieque Cistercienses annum incarnationis Epactae Indictionisque ineo observant, etc. Vide Macros Fratres in Hierolex. ut et infra aliquid in paschalis Epistola. Plura alia in hoc titulo vel tabella, quam Paschalem vocant, a Praecentore inscribi consuevisse, observat Car. du Fresne, ex Udalrico in Consuetudinibus Cluniac. l. 1. c. 14. et veterib. Consuetudinib. Floriacensis Coenobii c. I. exemplumque tale exhibet, et Regesto camerae Comput. Paris. Titulus Cerei Paschalis Capellae Regis Paris. scriptus in Pascha anno Dom. MCCCXXVII. Annus ab origine Mundi 6526. Annus ab Incarnat. Doinini 1327. Annus a Passione Domini 1294. Annus Indictionis 10. Annus Bissext. 3. Annus susceptionis sanctae Cornoae spineae 88. Annus susceptionis sanctae Crucis, Sanguinis Domini, Catenae cum magna parte sepulchri et vestimentorum infantiae, et quadamtabulae, quam tetigit facies Christi, et quodam frusto ligni sanctae Crucis et Sanguine, qui fluxit de imagine Christi percussa [orig: percussâ], et cum lacte B. Mariae Virginis, et superiori parte capitis B. Foannis Baptistae, cum capitibus S. Clementis, S. Blasii et S. Simeoms, 87. Annus susceptionis sacrosancti ferri et lanccae cum veste purpurea et arundine et spongia Domini, et cum linteo quo fuit praecinctus in Cena et cum Peplo B. Virginis et Virga Moysi, 79. Annus dedicationis Capellae, 87. Annus transitus S. Ludovici, 57 Annus canonizationis eiusdem, 29. Annus translationis capitis eiusdem, 20. Annus aetatis Caroli Regis praesentis, 32. Annus Regni eiusdem, 6. Annus Episcoptaus Hugonis Paris. Episc. 2. Porro sub anni finem alteri cedit, et cum cera virgine ac oleo, ut vocant, benedicto, miscetur, Ceremon. Sarc. l. 1. tit. 7. ut inde Agnus-Dei confiant. Ibidem.

Qua de re vide supra in voce Agnus Dei, et plura hanc in rem apud Rivetum, Summae Controvers. Tracts. 2. quaest. 7. ubi primam Cerei Paschalis mentionem fieri Concilio [orig: Conciliô] IV. Toletano [orig: Toletanô], saeculo [orig: saeculô] VII. celebrato [orig: celebratô], docet. Eius emim Canon 8. sic habet, Lucerna et Cereus infra Vigilias, apud quasdam Ecclesias non benedicitur et a nobis cur benedicatur, inquirunt. Propter gloriosum enim noctis ipsius Sacramentum, hoc sollenniter benedicimus, ut sacrae resurrectionis Christi mysterium, quod tempore huius noctis votive advenit, benedictione sanctificati luminis incipiamus. Et quia haec observatio per multarum loca terrarum -- in Ecclesiis commendatur, dignum est propter unitatem pacis, ut in Galaecianis Ecclesiis conservetur. Sic ergo in ardente et singulis annis renovato cereo, Christi resurrectionem ostendere illis visum est, etc.

CERIADA *keiria/dh, vicus Atticae regionis in Hippothoontide tribu. Stephan.

CERIALIS [1] Anicius, post Silium Nervam et Atticum Vestinum, Consul designatus, retecta [orig: retectâ] Pisoniana [orig: Pisonianâ] coniuratione pro sententia dixit, ut templum Divo Neroni quam maturrime publica [orig: publicâ] pecunia [orig: pecuniâ] poneretur. Tacit. l. 15. Annal. c. 74. Huic paulo post assimilata [orig: assimilatâ] scriptura [orig: scripturâ], in codicillis Annaei Melae causa exitii quaesita est, tamquam ante feinem Mela questus esset, se quidem mori nullis supplicii causis, Anicium vita [orig: vitâ] frui infensum Principi. Quare haud multo post vim sibi attulit minore miseratione, quia proditam C. Caesari coniurationem ab eo meminerant. Tacit. l. 16. Annal. c. 17.

CERII populi in Tuscia sunt Diodor. l. 14. in calce. Gentile a Caere forte.

CERILIANUS Fabius, Historicus sub Caro, Carino, et Numeriano, Vopisc, in vita horum, c. 3.

CERILLUM melius Cerilli, Lucaniae locus in Italia. Strabo l. 6. *khri/llous2 vocat, plhsi/on *la/ou, h. e. prope flumen Laum esse ait. Silius Carillas (forte metri causa [orig: causâ] h mutato in a ) l. 8. v. 580.

CERINTHUS [1] Haereticus cuius meminit Dionysius, cum de Ioannis Revelatione dissereret, Cerinthus, inquit, affirmabat futurum regnum Christi voluptarium, mores suos fassus, quod gulae luxuriaeque deditus esset. Discipulus Simonis Magi, et Carpocratis, Apostolis molestus, Antiochiae iam schisma meditabatur, ceremonias legales Euangelio miscendo. Iesum ex Iosepho etiam genitum, Christum vero specie columbae, in animam eius, decidisse, etc. Iesu porro paslo [orig: paslô], Christum in caelum subvolasse [orig: subvolâsse], etc. asserebat; auctor etiam Chiliasmi. Huic ut occurreret Iohannes Apostol. Epheso [orig: Ephesô] redux, post mortem Domitiani, Euangelium suum divinitus actus scripsit: nec eodem [orig: eôdem] quidem cum illo balneo [orig: balneô] lavati dignatus, Fugiamus, inquiens, ne balneum corruat, in quo Cerinthus, est, veritatis hostis. Iren. l. 3. c. 3. non sine omine, mox enim ruina [orig: ruinâ] eius haereticus oppressus est. Epiphan. haer. 22. Theodoret. Baron. A. C. 35. 41. 51. 57. 74. 97. Irenaeus etiam secretiora ipsius, in primo sui operis, manifestat. Euseb. l. 3. Plura de illo et Cerinthianis, illius sectatoribus, apud G. Hornium, Histor, Eccl. NoviTest. ex edit. Leydekeri p. 132.

CERINUS coloris genus, Graece khrino\n xrw=ma; et khrino/xrous2, occurrit apud Plinium, l. 19. c. 5. ubi cerini cucumeres: Crescunt qua [orig: quâ] coguntur forma [orig: formâ]. In Italia virides et quammnimi, in provinciis quammaimi et cerini aut nigri placent, copiosissimi in Africa, grandissimi in Asia ubi cum magnitudine excessere [orig: excessêre], pepones vocantur. Epiphanium, de Gemmis, ubi beryllis cundem colorem tribuit: *)/allh de/ tis2 bh/rullos2 tai=s2 korai=s2 tw=n o)fqalmw=n tou= dra/konto/s2 e)sti paraplhsi/a, e)/sti de\ kai\ a)/llh pa/lin o(/moia khrw=|. Sic cerina pruna, apud eundem Plinium alibi, l. 15. c. 13. quae cerea, in Copa Virgilii; Cerei calcei, apud Vopiscum, in Aurelian. c. 49. h. e. ceram imitantes, etc. VideSalmas. ad Solin. p. 1107 et Histor. Aug. loc. cit. Sed et Ceritem gemmam, quod cerae similis sit, memorat Plinius l. 37. c 10.

CERIOLANUS Fridericus Furius Valentiâ Hispanus Parisiis contra Bononiam Siculum Theologiae Professorem, circa versiones Bibliorum, acriter disputavit, disputationemque postmodum in germavia publici iuris fecit, quae censura [orig: censurâ] notata est. Nihilominus Carolus V. discrimini illum exemit, ac ad Philippum II. fil. suum misit, apur quem reliquum vitae exegit. Eloquentia [orig: Eloquentiâ] inetr sui saeculi principes, scripsit docuitque publice Rhetoricam libris 3. quae Lovanii prodiit, praeterea de Officio Consiliarii ac caelebs obiit A. C. 1592. aetat. circa 60. Bibliotheca Hispan. Anton. Teissier in Elogtis Part. 2.

CERISOLAE vicus Pedemontii in colle, celebris victoriaem Gall.Duce Anghiano contra Hispanos, A. C. 1544. Sub Henric. II. 5. milliar. ab Alba, 4. a Clarasco, Carmaniolam versus.

CERITES populi, quos cum vicissent Romani, statuerunt, ut numquam leges conderent, vel haberent. Vide Caere.

CERIUS Severus, Praetoriae cohortis, Galbae tempore, tribunus. Tacit. Hist. l. 1. c. 31.

CERMALA vel GERMALUS locus ubi expositi Romulus et Remus, memoratur varroni, de L. L. l. 4. Germalum a Germanis Romulo ac Remo, quod ad Ficum Ruminalem et hi inventi, quo aqua hiberna Tiberis eos detulerat expositos. Palatio coniunctum fuisse, idem alibi habet. Vide Salmas. ad Solin. p. 1157.

CERNA vel CERNE insul. Aethiopici maris. Plin. l. 6. c. 31. Ptolemaei Menuthias esse videtur, quae hodie ab Hispanis Insul. S. Laurentii dicitur, quia detecta hoc [orig: hôc] die, A. C. 1504. ab incolis Madagascar. Persaepe ab Europaeis lustrata, nunc inhabitata a Francis, praesertim versus oram Australem, in Carcanossia provinc. ubi Arx Delphina, Insula est amplissima et cultissima. Vide Delphina Insul. et Madagascaria.

CERNAS Graece *ke/rnas2, Sacerdos Matris Deum [orig: Deûm], in Epigrammate Alcmanis, apud Plut. l. peri\ fugh=s2,

*sa/rdies2 a)rxai=ai, pate/rwn vo/mos, ei' me\n e)n u(mi=n
*)etrefo/man, *kernas2 h)+n tis2 a)/n h)\ bake/las2 ktl.

Quais dicat, bene secum actum, quod Sardibus in patria Lydia non fuerit educatus, in qua Cernas forte, h. e. Sacerdos factus esset, uti legit in membranis Palatinis Salmas. *kern enim dicebantur, quae Deorum Matri sacrificabantur, et *kernofo/ros2, qui sacra praeibat. *bake/las2 autem est intestis, ut erant Galli eius Deae sacerdotes. Alii tamen *ke/llas2 legunt, qui Hesychio est mono/fqalmos2: cuiusmodi homines plerumque ministerio Deorum deputari consuevisse, innuit Poeta,

Vide Salmas. ad Solin. p. 825. Sed et *ke/rnos2, poculi genus, Scaligero, unde Cernophoros, inter saltationis furiosae genera. Vide eum Poetices l. 1. c. 18. de Saltatione.

CERNE Atlantici maris insul. contra Atlantem montem. Ptol. Hanc nonnulli Maderam, quae etiam Ombrio. ad Boream, Fortunatarum, prope Aprositou Insul. nunc Porto S. in Occasum. Sub Portugalliae Rege, alii Graciosam esse putant. Est etiam Cerne Lycophroni insul. Oceani, Auroram versus, quam eius Scholiastes. Tzetzes olim Amphimetrium dictam subdit. Ratio nominis (ait Bochartus, l. 1. Chanaan, c. 37.) non est obscura. Cerne Phoenicibus erat [gap: Hebrew word(s)] Chernaa, postremum habitationis, i. e. ultima habitatio, plene scriberetur, [gap: Hebrew word(s)] achernaa, ab Arabico [gap: Hebrew word(s)] acher, vel achir, quod respondet Ebraeo [gap: Hebrew word(s)] acharon. Sed prima radicalis saepe excidit. Nempe Phoenices, ultra Cernen, nullam deduxere [orig: deduxêre] Coloniam, ut vel ex Hannonis periplo constat. Quin et nonnulli ultra Cernen non crediderunt mare posse navigari. Scylax: *th=s2 *ke/rnhs2 dh\ nh/sou ta\ e)pe/keina ou)k e)/ti e)sti\ plwta\ dia\ praxu/thta qala/sshs2, kai\ phlo\n, kai\ fu/kos2. Inde est quod puma/thn, h. e. ultimam appellarunt [orig: appellârunt]. Dionysius.

Ac si ad illam finis esset naturae, rerum, et Nautarum meta ultima, tunc saltem cognita Plin. l. 6. c. 31. Contra sinum Persicum Cerne nominatur insula, adversa Aethiopiae, cuius neque magnitudo, neque intervallum a continente constat. Nic. Lloydius.

CERNERE veterib. Latinis idem quod decernere postmodum, i. e. dimicare. Aliquando cum casu, ut Cernere bellum apud Poetam Latinum, cuius meminit Seneca, Ep. 58. Cernere vitam, in versibus Ennianis: quod Euripides in Medea dixit, w(s2 tri\s2 a)\n par' a)spi/da sth=nai, qe/loim' a)\n ma=llon, h)\ tekei=n a(/pac. Eodem [orig: Eôdem] modo [orig: modô] kri/nesqai apud Graecos, item kri/nein ta\ o(/la, kri/nein to\n po/lemon kai\ diakri/nein, sumitur. Vide Keuchenium, ad Miltiadem Nepotis, c. 2.