CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

CHARONEA [1] orum, locus, vel regio est Asiae ad Maeandrum fluv. vicina Hierapoli, Characi, Magnesiae, et Myunti, terram habet acvernosam, putridam, et mcendtis obnoxiam: Strabo, l. 12. Aves exhalatione excaecat. Alter huiusmodi locus apud Magnesiam reperitur Plutonia Ciceroni dictus. Ferrar.

CHARONEA [2] Porta appellabatur una ex portis Atheniensis nomophylacii, per quam damnati ad supplicium ducebantur.

CHARONEA [3] Scrobs, locus Italiae, Plinio, l. 2. c. 93. memoratus: Spiritus, inquit, letales alibi, aut scrobibus emissi, aut ipso [orig: ipsô] loci situ mortiferi: alibi volucribus tantum, ut Soracte vicino [orig: vicinô] urbi tractu; alibi praeter hominem coeteris animantibus, non numquam et homini, ut in Sinuessano agro, et Puteolano Spiracula vocant, alii Charoneas scrobes, mortiferum spiritum exhalantes.

CHARONIAE Scalae in Theatro veteri, machinae similis, non tamen machina erat, unde simulacra emittebantur, quemadmodum in Hecuba Euripidis. Sicut privatim quibus e locis exiliebant Erinnyes, *)ana/baqmoi, gradus imi, quales in Oedipo et Oreste, et Athamante, et Amata Scaligeri. Vide hunc Poetices l. 1. c. 21. ubi de Theatro.

CHARONIUM antrum inter Tralles et Nisam, ubi aegroti sollemnibus quibusdam superstitionibus a morbis liberari credebantur. Strabo, l. 12.

CHAROPS [1] Aeschyli fil. Princeps Atheniensium decimus quartus. Alcemaeone Archonte perpetuo [orig: perpetuô] mortuo [orig: mortuô], placuit Atheniensibus, ut Archontes in decennium tantum imperium obtinerent, primusque hic Carops creatus est, anno [orig: annô] primo [orig: primô] principatus [orig: principatûs] eius incidente in an. 2. Olymp. septimae, quo [orig: quô] tempore Roma condita fuit. Sigonius. Vide Euseb. Olymp. 6. Circa A. M. 3300. Nic. Lloydius. De tempore Romae conditae, ut et de Nabonassari initio, quod similiter ad Caropis tempora refertur, prolixe agit Ioh. Marshamus Canone Chronol. ad Sec. XVI. quem videre operae pretium erit. Successit Caropi Aesimedes, de quo suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Ad do saltem, etiam hos *dekastei=s2 Archontas dici basileu/ein, regnare, nonnumquam apud Scriptores, sed minus proprie, vide Suidam in pari/ppon, et Eusebium Chron. n. 1333. ubi post Eryxiam, ipsorum postremum, Annui Principes, ait, constituti sunt, cessantibus Regibus.

CHAROPS [2] vel CHAROPES vir Troianus, Hippasi fil. et Soci frater, quos ambos uno [orig: unô] die Ulyffes interemit. Homer. Il.

CHAROPS [3] inter Epirotas primarius, qui T. Quinto Flaminio Consuli Romano, contra Philippum bellum gerenti favit. Plut. in vita Flaminii.

CHARROTIUM vulgo CHARROUX, oppid. in Ducatu Bituricensi, inter Avaritum, et Issoudunum, Metell.

CHARSACI nomen, quo [orig: quô] Persae a Scythis insigniti. Vide infra Chorsaci.

CHARSAN apud Alkazuinium Arabem, animal est haedi statura [orig: staturâ], ad cursum agile, unum in capite cornu habens, ut cornu monocerotis, pernicitate pedum super omnes feras, in Segestanae et Bulgariae silvis: Damir ungues Leonis ei addit, refertque nulla [orig: nullâ] ratione a venatoribus capi posse, nisi virgo ei incorrupta obiciatur, in cuius gremio requiescens soporetur. Vide quoque Isidorum, Originum l. 12. c. 2. Eustathium, in Hexaem. p. 40. Petrum Damianum, l. 2. Ep. 18. Albertum M. Tzetzem, Chiliad. 5. c. 7. Alios. Cui fabulae toties iactatae et tot modis interpolatae, dedit occasionem, quod Veteres monocerotem scripserant, solitarium esse animal, et marem a femina plerumque dissidere: certo [orig: certô] tamen anni tempore feminae amore mansuescere et cum illa pasci, Aelian. Histor. l. 16. c. 20. et Phile, c. 36. Itaque ad puellas translatum est, quod a veterib. de femina monocerotis traditum fuerat. Pertinet ad Borealem hunc monocerotem, quae citat Gesnerus, c. de Oryge, ex Epistola Antonii Schnebergeri, de rupicapris unicornibus, Polon. Skalnakoza, in Carpatho monte, versus Russiam Transsylvaniamque, degere solitis, unde Cracoviam, in Aulam Regiam, a venatoribus saepe deferantur, vide Bochart. Hieroz. Parte prior. l. 3. c. 26.

CHARTA [1] Tyri urbs, ex qua, ut quidam volunt, Dido egressa est, et ab se conditam urbem Chartagenem appellavit.

CHARTA [2] Vossio aliud aliud papyrus vel biblus. Papyrus materia, ex qua charta fieret: cui nomen non datum, nisi cum Epistolis salutatricibus inservire coepit. Etenim *xa/rths2 Graecum a xai/rein, i. e. gaudere, salvere, ut ad verbum notet salutator. Unde Epistolam sic circumscribit Martialis, l. 9. Epigr. 101. v. 2.

Primus autem Cleon, teste Luciano [orig: Lucianô], pro laps. in salut. et Laertio [orig: Laertiô], in Plat. in Epistolis *xai/rein usurpavit: quo [orig: quô] reiecto [orig: reiectô] primus eu)= pra/ttein, praetulit Plato, Plato in Charm. et Ep. 3. Modum conficiendae ex papyro chartae, docet Plin. l. 13. c. 11. et 12. Praeparantur ex papyro chartae, diviso acu in praetenues, sed quam latissimas, philyras. Ubi clare Plinio papyrus est totus scapus sive caulis, ex cuius libro plures philyrae fiebant. Unde sequitur, Principatus medio [orig: mediô], atque inde scissurae ordine: pro quo postea dicit, Proximarum semper bonitatis diminutione usque ad deterrumas. E quibus cognoscimus, uti caepa tunicas habet multas, quas acu melius, quam cultro [orig: cultrô], dividas: sic papyrum solere dispesci in tenues philuras, iis acu a se invicem separatis, ita ut suo [orig: suô] quaeque ordine detraherentur. Porro philurae illae acu separatae, ad modum cratis sterni solebant, super tabulam sive asserem ligneum, madentem turbida [orig: turbidâ] Nili aqua [orig: aquâ], quae contexebat ac conglutinabat plagulas. Id

contextre biblos vocat Lucanus, l. 3. v. 222. quia nempe plagularum una staminis, altera substeminis instar se haberet. Similiter locutus Cassiodorus, l. 9. Pulchrum plane opus Memphis ingeniosa conceptis ut universa scrinia vestiret, quod unius loci labor elegans texuisset. Ira vero contextae plagulae imponebantur praelo, ut humor exprimere- tur: inde exemptae exponebantur Soli, ut magis siccarentur; siccatae digerebantur in scapum, qui summum erat philurarum 20. uti hodie 25. Verum nunc ita usus obtinet, ut fere pro scapo dicamus volumen papyraceum: vulgo et librum chartae nuncupant, pro philyra autem folium usurpant. Sed de turbida Nili aqua quod dictum est, perpetuum non fuit. Nam initio quidem ea affusa fuit marginibus, ut iungerentur schedae sive philyrae papyri: postea vero pro Nili liquore usi fuere [orig: fuêre] vero [orig: verô] glutino [orig: glutinô], unde duo haec coniungit Firmus apud Vopiscum, c. 3. cum ait; Exercitum se alere posse papyro et glutino, sed de glutino vide infra. Hodie ista est conficiendae chartae ratio: Chartopoeus, in mola papyracea, eam conficit e linteis vetustis, quae in pulmentum contunduntur, quod normulis haustum diducit in plagulas aerique exponit, ut siccentur: harum 25. ut dictae, conficiunt scapum; 20. scapi volumen minus, horum 10. volumen maius: Plura apud Gerh. Ioh. Vossium de Arte Gramm. l. 1. c. 37. Charta autem illa e linteis concerptis ac contusis, iam ab aliquot fuit saeculis, cum mos e papyro eam efficiendi, iam Eustathii desierit aetate: utpote qui Odyss. f. chartas Veterum culoxa/rtia appellat, ad discrimen nempe earum, quibus vulgo utimur, ut Salmasio monitum Notis ad Vopiscum. Veteris vero chartae, quae ex papyro ab Aegyptiis fiebat, Aegypto [orig: Aegyptô] demum in potestatem Graecorum redacta [orig: redactâ] et condita [orig: conditâ] Alexandria [orig: Alexandriâ], per Graeciam vulgaris esse usus coepit: usque dum ex aemulatione inter Ptolemaeos et Pergamenos Reges (qui de Bibliothecae nobilitate certabant) Rex Aegyptius vetuit chartam Aegypto [orig: Aegyptô] efferri. Tum Pergamenus Rex ne ab studio priori remitteretur, curavit, ut membranae, quarum antea rarior erat usus, frequentissimae haberentur; quae, quia optimae adferebantur Pergamo [orig: Pergamô], hinc Pergamenae dictae sunt. Unde patet, quo [orig: quô] pacto [orig: pactô] intelligendus sit Plinius, qui l. 13. c. 11. ex Varrone refert: Pergami ab Eumene Rege inventas esse membranas, supprimente Chartas Rege Ptolemaeo [orig: Ptolemaeô]. Vide iterum Voss. c. seq. Bonitas autem Chartae apud Veteres spectabatur ex ordine philyrarum, e quibus fiebat: principatus in medio, atque inde sicissurae ordine, ut dictum. Ergo omnium deterrima, quae ex proxima cortici exteriori phlyra texebatur. Cuiusmodi Emporeutica fuit, quae, scribendo inutilis, involucris chartarum segestriumque in mercium usum inserviebat. Unde de Chartis salsamenta et pigmenta culinaria tegentibus, toties Martialis, etc. In evolvendis vero Chartarum voluminibus, Veteres partem adhuc inevolutam mento subiciebant: primorem vero partem subinde explicantes ambabus tenebant manibus, simulque legebant, eam interim, quae nondum erat explicata, sub mento convolutam tenentes. Hinc de Charta virgine, et quae adhuc intacta erat, eam mento tritam non esse, dicebant. Horridior quippe fiebat manibus, et mento [orig: mentô] trita, excitatis inarum filamentis et fibris, ut latius videbimus infra in voce Mentum. Sunt autem inae tenuia Chartae filamenta, Festo; Enae, Empirico Marcello; quae in Chartis usu detritis subrigebantur, et veluti batba, asperos reddebant libros, unde Barbatae Chartae, quae inis excitatis inhorrescunt, apud Martialem: quam in rem vide plura apud Salmas. ad Solin. p. 392. et 1003. ut et de tota Re Chartaria, ad Vopiscum in Firmo, loc. cit. adde quae infra dicemus passim, in vocibus Payrus, Protocollum, Scapus, Volumen, alibique. De Chartis vero per perticas pendentibus propter grandinem avertendam, vide paulo infra: uti de Chartaceis nummis, ubi de Monetae usu.

Amphitheatrica, sic a loco ubi fieret, appellata est: quam quidam Athribiticam potius dictam vult sicque legit apud Plinium, loc. cit. a praefectura Aegypti, cuius caput Athribis. Sed nihil impedit, quo [orig: quô] minus Amphitheatro additae essent officinae, in quibus, quando ludi nulli essent, chartae fierent. Haec in Aegypto curata recurabatur Romae: cumque advecta solum 8. esset digitorum, malleo [orig: malleô] ita extendebatur, ut novem fieret; ac dicebatur tum Fannia, vide hic [orig: hîc] infra, ut et in voce Hieratica. Athribitica, vide hic [orig: hîc] supra. Augusta, ex Hieraticae itidem speciebus una, cui ab Augusto Caesare nomen, lata fuit digitorum 13. Apud Isidorum, Orig. l. 6. c. 10. male Augustea dicitur. Barbata, vide supra. Claudia, a Claudio Caesare appellata est, qui cum Augusta, ob tenuitatem, vix calami mucronem ferret, chartam reperit tenuicrem Livia, minus tenuem Augusta. Corneliana, Plinio praeterita, nomen habuit, teste Isidoro [orig: Isidorô], loc. cit. a primo eius Auctore Cornelio Gallo, Aegypti Praefecto, quem Muro celebrat Ecloga [orig: Eclogâ] 10. Emporetica seu Emporeutica, infimae dignitatis erat, hinc dicta, quod ei( *)emporoi seu Negotiatores ea [orig: eâ] merces involverent. Scribendo enim erat inepta et ex scheda fiebat, cortici proxima [orig: proximâ]: 6. solum digitorum. Fauniae seu Fannianae, a nobili illo Grammatico Rhemnio Fannio Palaemone, qui chartarum habuit officinas, nomen traxit Amphitheatrica, postquam illa Romae recurata est, ut dictum; Interim Fanniam 10. fuisse digitorum, notat Voss. loc. cit. Pretium eius, supra Saiticam, sed infra Augustam, Liviam et Claudiam. Hieratica, dicta est quae maioris formae esset; quia hac [orig: hâc] Annales, Rituales, aliique libri sacri ab Hierophantis scriberentur. Unius formae non erat, ac generis: una enim Augusta, altera Livia dicta est; post quam Claudia ac

Amphitheatrica fuit. Quae vero simpliciter Hieratica dicebatur, digitorum fuit 11. Isidorus Hieraticae tertium datlocurn, post Augustam et Liviam. Livia, altera species Hieraticae in honorem Liviae Augustae, dicta, Liviana quoque appellata est, et secunda Isidoro recensetur: qui eam Lybianam vocat, perperam sine dubio. Nempe ut iis temporibus beneficium pro venesicium dixere [orig: dixêre]. Magna Charta quid sit, vide in voce Magna. Plumbea. Suetonio in Nerone, c. 20. laminae plumeae dictae sunt, quibus literae olim incisae. Quomodo et Lysimachus Alexandrinus locutus est, cuius meminit Flav. Ioseph. advers. Appionem l. 1. ubi inter coetera cum memorantem introducit, ut Bocchoris, Rex Aegyptius, Iudaeos lepra [orig: leprâ] ac depetigine laborantes iusserit ei)s2 molubdi/nous2 xa/rtas2 endh/santas2, plumbeis chartis involutos, in mare dari praecipites. Saitica, cui nomen dedit Aegypti oppidum Sais, Minervae cultu et Psammetichi Regis sepulchto [orig: sepulchtô], inclitum, plebeia etat charta; quam proin Fanniae postponit Plin. loc. cit. ea [orig: eâ] magis plebeia tamen Taeniotica fuit. Isidorus vero quartum locum Taenioticae tribuit, quintum demum Saiticae. Pauciorum digitorum Amphitheatrica [orig: Amphitheatricâ]. Taeniotica, charta erat magis plebeia Saitica [orig: Saiticâ], sic dicta, quod prope Taeniam, i. e. taini/an stenho, angustamfasciam, quam inter Canopicam fosiam et mare statuit Strabo, sieret. Haec Saitica [orig: Saiticâ], ut dictum, deterior, adhuc tamen supra Emporeticam fuit, pauciorum quam Saitica, digitorum. Isidorus vero eam loco [orig: locô] reponit quarto [orig: quartô], et a loco Alexandriae, uti fieret, dictam asserit. Quod valde adversatur Guilandino, qui Tanitica reponit, apud Plinium: ut nomen dederit Tanis, quae nunc Dameata, et Nili ostio secundo, Tanitico dicto, adiacet. Sed Taniticae chartae, inquit Vossius, loc. cit. ante Guilandinum meminit nemo. Taeniotica autem legi debet, cum in eo Plinii et Isidori codices consentiant, etc.

CHARTA [3] apud Normannos, Angliae dominos, scriptum obsignatum, quo [orig: quô] praediorum cessiones, contractus, conventiones, et huiusmodirata fiunt, denotavit. Romanis Symbolum, Tabulae. Inferioribus, Epistola, Testamentum, Chirographum, etc. Anglis hodie Factum. Inter Saxones vix reperta haec vox Charta, nec sigillis firma, sed e subsignatis crucibus. Magna Charta, sacrum illud diploma, anno [orig: annô] 9. Henrici III. quo [orig: quô] regni Angliae libertates (multo [orig: multô] sanguine et bello [orig: bellô] funestissimo [orig: funestissimô] partae) confirmantur. Vide Henr. Spelmann. Glossar. Archaeol.

CHARTA [4] Caritatis, in Annalibus Francorum Victoriani MSS. A. C. 1108. Hoc [orig: Hôc] tempore facta est Charta Caritatis a S. Stephano Cisterciensi Abbate et aliis 20. Abbatibus, auctoritate sigilli Apostolici confirmata. Ab illo ergo tempore reiecerunt frocos, et pelliceas, staminia, capucia et feminalia, coopertoria et stramenta lectorum ac diversa ciborum in refectorio fercula et sagimen, et omnia, quae probitati regulae adversabantur, abdicarunt [orig: abdicârunt], etc. Sic dicta est prima Cisterciensis Monasterii institutio, quod caritatem undequaque saperent illius decreta, ut ait Clemens IV. vel, ut Calixtus II. quod omnium tam Abbatum et Monachorum (eiusdem ordinis) quam Episcoporum, in quorum parochiis prima illorum Monasteria constituta fuerant, consensu ac deliberatione communi, ac mutua [orig: mutuâ] caritate sancita fuerint, apud Car, du Fresue ubi supra.

CHARTAE per perticas pendentes propter grandinem, avertendam (scil. superstitio, quae prohibitur in Capitulis caroli M. A. C. 789. c. 18.

CHARTERIUS [1] Alanus, Secretarius Caroli VI. et VII. magni nominis, scripsit plurima, quorum Catalogum Verderius, in Bibl. p. 17. recenset: quaedam Du Chesnius edidit. In suo Somnio Viridario auctoritatem Papae non parum deiecit. Revius in Hist. Pontif. Laetus. Hunc cum Margarita Scotica, Delphini, postmodum Ludov. XI. uxor, in cubiculo quodam regiae aulae, dormientem deprehendisset, illac transiens, osculum ei posuit: quaesita respondit, non Vitum se, hominem admodum deformem, sed facundum eius os osculo [orig: osculô] dignatam esie. Aegidius Corrozetus.

CHARTERIUS [2] Guilielmus, Episcopus Parisiensis, A. C. 1448. Tempore Ligae Boni publici, Principum animos ad obsequium reducturus, colloquium cum Duce Bituricensi habuit, hinc Regis offensa. Obiit A. C. 1472. non sine suspicione insidiarum. P. Aemylius, in Lud. XI. Franc Christ. t. 1. p. 458.

CHARTERIUS [3] Iohannes, Monachus, auctor Chronic. magn. S. Dionysii, etc.

CHARTOPHYLAX [1] et CHARTULARIUS Qui publicas tabulas, epistolas et instrumenta curabant, Scriniarii, vulgo Registratores. Hic autem in palatio Principis minister fuit, ille in Ecclesia, ut perspicue Codinus. Confunduntur tamen saepissime: Et Gregorius M. Ep. ad Maxim. Episcop. Solonit. Registr. l. 7. c. 129. inquit, Castorio [orig: Castoriô] cartulario [orig: cartulariô] nostro [orig: nostrô] remanente. In Eccles. Orientali Chartophylax Sigilli Patriarchalis (instar Cancellarii) custos erat, ipsumque is in pectore gestabat: Et ab Andronico iuniore Magnus Chartophylax nominatus est, quod epitheton ad Successores transiit. Vide Codium, hic [orig: hîc] infra et fusius Meursium in xartofu/lac.

CHARTOPHYLAX [2] in Ecclesia Constantinopolitana, custos erat annuli Patriarchalis, quem ille a Patriarcha sollenniter acceptum, in pectore gestabat; ut dictum: quemadmodum Magno Logothetae vel etiam Accubitori palae, cura annuli vel sigilli, quo [orig: quô] literae Imperatoriae obsignabantur, commissa fuit. Et quidem de Chartophylace ita Balsamon de privilegiis Patriarch. p. 458.

*)egxeirizei tou/tw| kai\ xrusou=n, w(st a)/n tis2 ei)/poi, daktu/lion, kaqw\s2 ei)+pe *ku/rios2 pro\s2 *mwshn=. *kai\ e)piqh/teis2 to\ logei=on e)pi\ to\ stqos2 tou= *)aarw\n kai\ poih/seis2 daktu/lion xrusou=n kai\ sun armologh/seis2 au)to\n tou= logei/ou toi=s2 xei/lesin, e)f' w(=| di' au)tou= tw=n uiw=n *)israh\l a)po\gra/fesqai ta\ o)no/mata. *poi=os2 de\ ou(=to/s2 e)sti, to\ *patriarxiko\n boullwth/rion to\ para\ tw=n sth/qei tou= xartofu/lakos2 a)ph|wrhme/non, w(s2 ei)/wqe, doxei/w| kaqesthko/ti logikou= pantoi/ou spouda/smatos2, Etiam ei porrigit in manum annulum aureum, sicut et Dominus ad Mosem dixit: Et impones Rationale super Aaronis pectus, et annulum facies aureum et accommodabis eum labris ipsius Rationalis, ut per eum nomina filiorum Israelis describantur. Et quinam is est? Patriarchale bulloterium pro more suspensum ad Chartophylacis pectus, receptaculum studii doctrinarum omnis generis. Vide Ioh. Kitchmannum, e Meursio, de istis agentem, l. de Annulis c. 9. sub fin. Apud Car. du Fresne de eadem dignitate, sic Anastasius ad VIII. Syn. Act. 2. Chartophylax interpretatur, chartarum custos. Eungitur autem officio [orig: officiô] Chartophylax apud Ecclesiam Constatinopolitanam, quo [orig: quô] Bibliothecarius apud Romanos, indutus videlrcet infulis Ecclesiasticorum Ministrorum et agens Ecclesiastica prorsus obsequia, exceptis illis solis, quae ad Sacerdotale specialiter ac proprie pertinere probantur officium. Sine illo praeterea nullus Praesulum ac Clericorum a foris venien, in conspectum Patriarchae intromittitur, nullius Epistola Patriarchae misse recipitur, nisi forte a coeteris Patriarchis mittatur, nullus ad Praesulatum vel alterius Ordinis Clericorum, sive ad Praeposituram Monasteriarum provehitur, nisi iste hunc approbet et commendet, atque de illo ipsi Patriarchae suggerat et ipse praesentet. Quibus addit Pachymeres, l. 3. c. 24. quod sine illius nutu et assensu, nuptiales Bencdictiones non administrentur. Sed et in Chartophylacis cura libros Ecclesiae fuisse, patet ex Synodo VI. Act. 1. p. 17. et Act. 13. p. 152. Edit. 1618. ubi innuitur, eos libros repositos, e)n xartofulaki/w| tou= patriarxei/ou, quod in VII. Synodo Act. 1. p. 486. biblioqh/kh tou= eu)agou=s2 patriarxei/ou, Bibliotheca venerandi Patriarchici, dicitur, etc. Sed et Chartophylax Augusti N. occurrit in vet. Inscr. 587. 11. et Davidis Charthophylacis Hormisdae, Palatii sic nuncupati, meminit Paulus Diaconus, Histor. Misc. l. 17. p. 528. Unde Palatinam quoque dignitatem fuisse patet. Certe Chartophylacium, pro Archivo, apud medii aevi Scriptores non raro. Vide Goarum, Codinum, Meursium inprimis supra laudatum.

CHARTUITUS Episcopus Hungariae, scripsit vitam S. Stephani, primi Regis, opere Colmanno Regi dicato [orig: dicatô]: ut et alia quaedam. Baron. A. C. 998. et 1011.

CHARTULARIUS in Ecclesia Romana, idem cum Chartophylace, sed minoris aestimationis: Certe in Gloss. Graeco-Lat. Chartularius xartofu/lac exponitur. Nec mitum quum is; qui Commentariensis vice fungitur, idem et Chartophylacis munus obeat, et Chartas suas servet. Sic apud Ioann. Diaconum, in Vita Gregorii M. l. 2. c. 55. Castorius Diaconus et Chartularius Ravennae nuncupatur, qui ipsi Gregorio, l. 4. Ep. 23. et 24. Notarius et Diaconus dicitur: unde eandem fuisse in hac Ecclesia Chartularii, et Notarii dignitatem, liquet. At in Ecclesia Constantinopolit. diversum Chartularii ac Chartophylacis munus, et Chartularius Chartophylaci subditus fuit, uti docet Balsamon in Medit. et Codinus de Officis, c. 1. num. 44. qui Chartularium inter minora Ecclesiae officia recenset. Apud Romanos Chartularii dicebantur omnes ii, qui Chartas tractabant, iisque inserviebant, l. 10. Cod. iidemque erant cum Commentariensibus, Gloss. Basil. erantque eorum tot, quot serinia, ut ex Senatore colligitur, l. 11. Ep. 38. Praeter hos, Chartularius regiorum equorum, occurrit apud Nicetam, de qua apud Byzantinos dignitate, multa habet Car. du Fresne ad Cinnamum: Chartularius sacrorum cubiculorum. Nov. 8. c. 8. h. c. Imperatoris Secretarius, seu qui Codicillos Imperatoris asservabat: Chartularii numerorum milttarium, in Nov. 117. c. 11. et in l. 19. Cod. de Erogat. milit. ann. l. 12. qui in acta referebant nomina militantium et qui eorum essent mortui, seu qui circa tou= stratou= katagrafhn kai\ a)nazh/thsin versabantur, ut et in Tacticis Leonis, c. 4. §. 3. etc. Nec omittendi Chartularii, servi per Chartulam seu Epistolam manuissi, Franchi de Charta, Vitali Episcopo Oscensi, apud Blancam, Commentar. Rerum Aragonic. p. 727. Vide plura hanc in rem apud Car. du Fresne Glossar. et Cl. Ottonem Iuriscons. Notis in B. Rhenanum, p. 292. nec non infra Protochartularius.

CHARUS seu CARUS et CARIS fluv. Gall. le Cher, qui per Bituriges et Turones labitur, et in Ligerim se exonerat paulo infra Caesarodunum. Vide Caris.

CHARYBDIS gurges vorticosus in freto Siculo, versus Meridiem, iuxta litus Tauromenitanum, Scyllae oppositus, contrariis fluctuum concutsibus in miram altitudinem allurgens, statisque temporum vicibus obvia quaeque absorbens, iterumque evomens. Virg. l. 3. Aen. v. 420.

Dextrum Scylla latus, laevum implacata Charylbdis
Obsidet: atque imo [orig: imô] barathri ter gurgite vastos
Sorbet in abruptum fluctus rursusque sub auras
Erigit alternos, et sidera verberat unda [orig: undâ].

*tw=| d' a)po\ di=a xa/rubdis2 a)nar)r(oibdei= me/lan u(/dwr,
*tri\s2 me\n ga\r a)ni/hsin e)p' h)/mati, tri\s2 d' a)naroibdei=.

Quid? quod nescio qui mediis concurrere in undis
Dicuntur montes, ratibusque inimica Charybidis,
Nunc sorbere fretum, nunc reddere; cinctaque savis
Scylla rapax canibus Siculo latrare profundo?

Nec potes infestis conferre Charybdin Achaeis,
Ter licet epotet, ter vomat illa fretum.

Hesych. *xa/rnbdis2, xa/sma qala/sshs2, h)\ kataigi\s2, Charybdis Bocharto, l. 1. Chanaan, c. 28. est Chor-obdan, h. e. foramen perditionis; nempe ut ait Seneca, in Consol. ab Marciam, c. 17. Hiatu magno [orig: magnô] profundoque [orig: profundôque] sorbet navigia. Hinc. Isidor. l. 13. Origin. c. 8. Charybdis dicta, quod gurgitibus occultis naves absorbeat. Inde laudandus Horatius, qui meretricem rapacissimam, et voracissimam atque avatissimam nominat Charybdim, l. 1. Od. 27. v. 19.

--- -- --- -- Ah miser
Quanta laboras in Charybdi,
Digne puer meliore flamma [orig: flammâ].

Poetae fabulantur, Charybdim mulierem fuisse rapacissimam, a Iove, cum Herculis boves surripuisset, fulminatam, et in voraginem hanc conversam. Ceterum Charybdin hanc fusissime iuxta ac eruditissime describentem vide cluver. Sicil. Ant. p. 64. etc. Hodie Capo di Faro, et Capo Faro, a Pharo illic excitata, iuxta Pelorum promontor. ex adverso Scyllae, prope Messanam, in Boream. Charybdim definit Etymologus *pa=n to\ ei)s2 xa/os2 kai\ o)/leqron kata/gon. Et praeter hanc, quam diximus, aliam describit circa Gades. Et Strabo, l. 6. Charybdin vocat Syriae locum inter Emessam et Apamaeam, in quo Orontes absorptus post XL. stadia russus emergit. Nic. Lloydius. Addo quod Charybdis natura haec, ut nunc velut subiecto [orig: subiectô] igni cacabo perpetuo bulliat, nunc vortices, veluti turbinibus agitatos agat, quo tanto [orig: tantô] navigantibus sunt periculosiores, quanto [orig: quantô] ebullitiones minori eosdem periculo exponunt; siquidem per ebullientem Syotim impune transire licet, pereundum vero est, si vorticibus agitetur: observatumque fuit longa [orig: longâ] nautarum experientia [orig: experientiâ], tum maxime. Charybdim ebullire, quando Surophoenix freto dominatur; quod tanta tum violentia fieri solet, ut in columnae formam aquarum diluvia eructare videatur. Indagata fuit vorago haec, tempore Friderici Siciliae Regis ab urinatore Siculo, quem ob summam natandi peritiam Pescecola, seu Nicolaum Piscem, vocitare solebant: Hic testatus est, se sensisse in ea, 1. Aquae ex imo ebullientis tantum impetum, ut homo nullatenus ipsi resistendo esset, eoque [orig: eôque] se ipsum impeditum per diverticula nonnulla fundum petere oportuisse. 2. Scopulorum passim occurrentium ingentem multitudinem. 3. Euriporum aestus contrariis violentissimis agitationibus impense formidabiles. 4. Ingentes polyporum, etiam homine maiorum, greges, horrendis cirris instructos, quibus quem stringerent, inevitabili exanimarent morte. 5. Carchariarum denique maximorum copiam, dentium acutissimorum triplici serie horribilium. Eodem [orig: Eôdem] cum secunda [orig: secundâ] vice Pescecola, auri, quod Rex in Charybdim proici curabat, cupidine allectus, se demisisset, ibi periit, numquam postea repertus: vide Athanas. Kircherum, Mundi subterr. l. 2. c. 15. et 16.

Rabbi CHASDA praesedit Pumbeditae in Babylonia ann. 22. habuitque 12000. discipulos. Sub initium Millenarii V. iuxta calculum Rabbi Ganz.

Rabbi CHASDAI auctor libri Or adonai, h. e. lux Domini, obiit A. M. 5156. iuxta Rabbi Ganz. Vide et Iuchasin, p. 234.

CHASELON Villa praegandis, in finibus Aeliae, in tribu Beniamin. Item, pater Eldad Principis tribus [orig: tribûs] Beniamin. Numer. c. 34. v. 21. Hebraice Chislon dicitur.

CHASLUIM fil. Misraim, Gen. c. 19. v. 14. Hebr. Chaslubim populi nomen, qui et Philistini, sive corrupte Palaestini. Eos Colchos esse, multis argumentis probantem vide sis Virum magnum in Phalege, l. 4. c. 31.

CHASPHOR Palestinae oppid. 1. Macchab. c. 5. v. 26. Ioseph. Iud. Ant. l. 12.

CHASUARII qui CASUARIIPtol. Chatuarii Strab. Germaniae populi pars Istaevonum, Thuringos putat Althamerus. Cluverio, aliisque habitarunt [orig: habitârunt] inter Amasium et Visurgim fluv. ubi nunc Dioecesis Monasteriens et Osnabrngensis ex parte. Erant clientes Cheruscorum, inque eorum confinio, longe a Thuringis. Baudrand.

CHAT Mercurii Trismegisti fil. floruit anno [orig: annô] ante urb. conditam 737. Euseb.

CHATIGAN Urbs Asiae, in India extra Gangem. Metropolis in Bengala, cuius incolze sunt natura [orig: naturâ] versuti et malitiosi, unde inter nequissimos totius Indiae Slavos connumerantur, mulieres lascivia [orig: lasciviâ] et luxu diffluunt, quo [orig: quô] vitio [orig: vitiô] per Indiam nihil est familiarius. Mos est apud eos, ut in eadem olla nullo [orig: nullô] modo [orig: modô] bis coquant, sed quaque [orig: quâque] vice recentes usurpent. In adulterio deprehensis nates cultro [orig: cultrô] detruncantur, fitque divortium, si ita velint coniuges; quae constitutio stricte observatur. Habent quaecumque vitae necessaria in magna copia, et abunde habere possunt tam vili pretio [orig: pretiô], ut scribenti haec vix fides deberi videatur. Bos integer venit plerumque uno [orig: unô] Laryn, quod in nostra moneta quatuor batzios facit: sic et oves, gallinae, etc. suo [orig: suô] quaeque pretio [orig: pretiô] prostant vilissimo [orig: vilissimô]. Ibi oriza in tanta est copia, ut unum Candel, quod tantundem capit, quantum apud nos 14. medimni, vendatur in Bengala dimidio [orig: dimidiô] Ioachimico [orig: Ioachimicô]. Saccharum et alia aromata suum habent pretium admodum tolerabile. Crescunt in Bengala Rhinocerotes, quorum cornu, dentes, caro, sanguis, ungula, et ceterae partes, toto [orig: totô] genere resistunt venenis, qua de causa maximo in pretio sunt apud Indos. Est in Imperio magni Mogolis, ad Cosminum fluvium.