CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

CHULMIA hodie Zachlumia et Chelmum, teste Ioh. Lucio [orig: Luciô], est provinc. Serviae, nunc Herzegovina, cuius partem maritimam incoluerunt olim Varlii, dein cum proximis Insul. Narentani, qui et Arentani et Pagani Porphyrogenetae.

CHUN i. e. praeparatio, sive placenta, aut Syriace senestra, nomen urbis, 1. Paral. c. 8. v. 8.

CHUNI Sarmatiae populi, Ptol. Honorii Principatu ex Maeotidis confinio in Europam, cum magna barbarorum gentium colluvie, irrupere [orig: irrupêre], Ricobaldns Ferratiensis, in Pomoerio urbis Romanae. Ausonius, Epigr. 1. v. 8.

Quae vaga Sauromates sibi iunxerat agmina Chuni,
Quaeque Getes sociis Istrum adsultabat Alanis.

Istis Ostrogothus viget patronis,
Vicinosque premens subinde Chunos,
His quod subditur, hinc superbit illis.

CHUNNA seu CHUNNAS in L. Sal. tit. 8. idem est, quod Latinis centum, Germanis Hundert; numerus scil. centenarius seu centuria denariorum, secundum quas centurias omnes Legum istarum poenae pecuniariae conceptae sunt et secundum easdem denariorum summa reducta semper, ad numerum solidorum, 40. denariis in solidum computatis. Vide Car. du Fresne in Glossar.

CHUQUAMIA una ex 15. Provinciis regni Sinarum, in mediterran. inter Honam et Chiamsi provincias.

CHUQUISACAE effigies apud Peruanos, memorabilis, cui nomen Tangatanga, h. e. in Tribus Unus et in Uno trinus: quam, magno [orig: magnô] honore in iis gentibus cultam, se vidisse refert Ioh. Hugo Linschottanus Histor. Indiae Occid. apud Pfannerum, Syltem. Theol. Gentil. pur. Cap. 3. §. 2.

CHURIUNTI apud eosdem, unius e tribus Solis statuis, quibus festo [orig: festô] Catapactayme sacra faciunt mense Decembri, qui iis anni primus est, nomen. Reliqua sunt Apointi et Intiaquacqut, Ibid.

CHUS filius Cham, Gen. c. 10. v. 6. 8. de quo, uti etiam de Chusaeis consulendas est Vit Magnus, in Phalege, l. 4. c. 2. Aethiopum pater. Unde niger? Ioseph. Ant. Iud. l. 1. c. 6. Tornie. A. M. 1657. 1931. Moret.

CHUSAI amicus David, Absolonis consilium, de persequendo Patre, ingeniose avertit, primus eius occisi postmodum nuntius. 2. Sam. c. 15. 16. 17. Iosepli. Antiq. Iud. l. 7. c. 8. 9. 10. Torniel A. M. 3005. n. 5. Salian. A. M. 3009.

CHUSANRASATHAIM Rex Mesopotamiae. Iosepho, Antiq. Iud. l. 5. c. 4. dictus Chusartes, Rex Mesopotamiae, vel Assyriae, Israelitas sub iugum mistit, per ann. 8. ab Othoniele, cum resipuissent, postmodum liberatos. Iudic. c. 3. v. 3. Ioseph. Ant. Iud. l. 5. c. 4. Torniel. A. M. 2601. Salian. A. M. 2623. et seqq.

CHUSISTANIA provinc. Persiae, versus Austrum, iuxta sinum Persicum extensa, ubi alias Susiana regio. Eius urbs praecipua Souster, alias Susa, ubi regia Aslueri, ad Eulaeum seu Choaspem fluv.

CHUTA regio Persica, unde Salmnaser gentes traduxit ad Palaestinam inhabitandem. 2. Reg. c. 17. v. 30. Unde Chutaei, vide infra et Cissii.

CHUTAEI populi Persiae, missi, ut Samariam, a Salmanassare vastatam, incolerent, Samaritani postmodum dicti. Ob Idololatriam, leonum praeda; hinc missis ex infima face Sacerdotibus, qui illos utcumque ad veri Dei cognitionem perducerent, miscellam quandam religionem amplexi sunt. Demum post Christi ascensionem verae de Deo doctrinae luce plene illustrati, Actor, c. 8. v. 5. Iosepho, Iud. Antiq. l. 9. c. ult. sic dicti, a Petsiae provinc. Chuta, fluvioque Chut. Vide 2. Reg. c. 17. v. 25. et seqq. Torniel. A. M. 3314. n. 2. 3315. n. 2. Saliam. A. M. 3315. Vide et in voce Cissii.

CHUTHER Taurus, Thebaidis in Aegypto tyrannus, post Semphucratem Regem, quem vide. Illum excepit Meuros, vide ibi.

CHUZICA casa fuit in tribu Beniamin, Monachi Iohannis, sita ad torrentem in parte. Septentrionali viae publicae, quae Hierosolymis egressos Hierichuntem defert. Niceph. l. 17. Hist. Eccles. c. 4.

CHYDA [1] Lyciae maritimae oppid. apud Ptol. ut Sophiano placet, et Latinis fortasse mendosis exemplaribus, nam Graeca Lydiae hoc [orig: hôc] loco [orig: locô] habent: Giva hodie eidem Sophiano.

CHYDA [2] Siciliae fluv. Ptol. Chrysa Diodoro. Rosmarino teste Fazello [orig: Fazellô] , inter Aluntium, et Calactam.

CHYDAEAE Graece xumai=oi, apud Plinium et Dioscoridem, palmulae dictar sunt mitionres, quae maturae sunt, quasi tum viliores,

quod vox Graecis notat, vide Plinium, l. 14. c. 16. de Vinorum generibus, et Dioscoridem, ubi de vino palmeo loquens, labw\n, inquit, foi/nikas2 tou\s2 *xudai/ous2 pepei/rous2, Cape palmulas chydaeas maturas. Nempe ex palamis, quae inveterati servatique negabant, aliae ad cibum sumebantur, aliae ad vinum faciendum: quarum illae viridiores colligi solebant, antequam maturescerent, has maturas esse fuit necesse. Cuiusmodi vino [orig: vinô] Parthos et Indos et Orientem totum uti solitum, ait Plinius. Nisi malis Chydaeas palmulas, de communibus dactyliferis exponere, quas Romani Graecique honori Deo tum dabant, quibus et victores coronabant. Sic autem vocabant eas Iudeai Hellenistae, non ut Deos Gentilium contumelia [orig: contumeliâ] afficerent, ut argutatur Plinius, sed ad differentiam caryotatum, quae apud se quoque nascebantur. Vulgaris autem illa et plebeia in Graecia nascebatur, non item caryotifera. Et fortasse hae sunt, quae pathtoi\ dicebantur, ex quibus calcatis vinum exprimebatur, etc. Vide Salinas. ad Solin. p. 1326. Alia notio vocis, cum de coronis usurpatur, quae *xudai=ai apud Athenaeum, l. 15. dictae sunt, quasi xu/dhn ple/ktai, confuse plexae, ac nullo [orig: nullô] ordine et dispositu florum, sed inordinatae et tumulturariae. Cuiusmodi coronae primitus fiebant, cum Flores ut indiscriminatim legebantur, sic ex indistinctis illis corollam sibi quisque plexterer. Postmodum, ut convicium dabantur iis, qui iubebantur exigi convivio [orig: conviviô]; plane dissimiles illis, quibus omnis generis flores inserebantur, et quidem multa [orig: multâ] cura [orig: curâ], multo [orig: multô] delectu parique dispositu. Ibi enim florum multitudo versicolorum certabat cum ordine et collocatione: unde processu temporis coronam tam accurate plexam, e)/rwta fuisse appellam inquit Auctor Etymologici. Qua de re vide Car. Paschalium, Coronar. l. 2. c. 12.

CHYDORUS Boeotiae fluv. qui a tot milibus Persarum, quot Xerxes Gearciam invasit, epotus non suffecit. Alex. ab Alex. l. 6. c. 25.

CHYER apud Aucturem Appendicis Latinae ad Historiam Willharduini, p. 230. Dederunt ipsam terram Imperatori Chyer Micoli Palaeologo Graeco, etc. Dominus est, ex Graeco *ku/rios2 seu potius *ku/ros2, aut *ku/ris2,uti recentiores Graeci efferebant. Ibidem Chyer Andronicus, quem Xor Andrinocho vocat Raimundus Montanetius in Chron. Catalanico Regum Aragon. c. 199. ubi Xor effertur, ut Chor, apud Car. du Fresne in Glossar.

CHYMENE Graece *xume/nh et *xume/nion, infima [orig: infimâ] aetate, dicta est herba tinctoria, luteum faciens colorem, qua [orig: quâ] excellentissimum in tota Graecia sericum luteum tingi solitum, scribit, eruditus Herbarius. Eius meminit, praeter alios, Psellus, in Iatrico, Iambicis versibus scripto de Urinis.

*)/epeiq' a)po/xrwon metri/ws2 bebamme/nmon
*th\n w)mo/braston ei/koni/zon xume/nth,
*bafe/e/n te ma=llon w)xro/n e)sti thn xro/an.

Ubi w)mo/brastos2 xume/nh, est cuius ius tinctorium nondum satis conferbuit, sed adhuc crudum est nec abunde decoctum. Corruptum autem est nomen ex oi)kome/nion, quod integrum leigitur in Pseudo-Democriti Physicis et cum aliis herbis rebusque luto [orig: lutô] inficientibus commemoratur: kai\ kro/kon, kai\ kni/kon, kai\ oi)xomeni/ou a)/nqos, kai e)lu/drion kai\ kroko/matma kai\ a)ristoloxi/an. Sed cum forma xume/nhs2 ad nos non pervenerit, incertum quomodo apud Veteres Graecos illa fuerit appelata. Zosimus *qayi/an fuisse putat. et certe Thapsiae flores lutei; unde *qayi/nai mulieres vocatae, quae lurore et velut luto [orig: lutô] infectos habebant colores corporum. Comicus,

Etiam thapso [orig: thapsô] tingi lanas et capillos colore luteo [orig: luteô], Hesychius habet. Sed eadem fieri potuere [orig: potuêre] ex Scythica radice et Lycio. Glaucii quoque colore lanas olim luteo [orig: luteô] colore tinctas fuisse novimus: unde glaucina pallia, apud Martialem, l. 9. Epigr. 27 Scriptores tamen Chymici diserte *qayi/an vocavere [orig: vocavêre] oi)xome/nion: quae nomina etiam affivitatem habent. Namque oi)xome/non videretur dictum, quod colorem efficeret luteum ex pallido, qualis e)n toi=s2 oi)xome/nois2, in morientibus, cernitur: et qa/yos2, quod colorem parem ostendat, ut esse in his solet, qui sepeliendi sunt; qa/yai enim sepelire est. Vide Salmas. ad Solin. p. 1163. et seqq.

CHYMIA vide supra Alchemia et Chemia: uti de Chymicis, Medicorum genere infra.

CHYNILADANUS in utroque regno Babylonico et Assyriaco, quae Asar haddon coniunxerat, tertius ab illo, Saosduduchinum excepit. anno [orig: annô] Iosiae Regis inIuda 12. regnavit annos 22. successore Nabo-pol-assaro, uti Canon Regum Babylon. eum vocat, seu Nabu-chodon-osore aut Nebucadnezare I. Contra eum ascendit Pharao Nechao Rex Aegypti, anno [orig: annô] 21. regni Chyniladani, Iosiae 31. qui Pharaoni occurrens, occisus est in Mageddo. Vide Marshamum Canone Chron. ubi et per ignaviam huius Regis, an Saosduchini, decessoris eius, Niniven descivisse, proprio [orig: propriô] sibi Rege electo [orig: electô], conicit. Vide in Cyaraxe seu Cyaxare I. infra.

CHYTRAE apud Ammian. Marcellin. l. 22. de Aegyptiis, Sunt Therma lurtra, quae Chytras indigenae vocant. Nempe profundiora loca paludis, uti peleka/nia, a pelvis profunditate, sic xutri/nous2 et xu/trous2 dicabant Graeci, ab eadem ratione. Hesych. xutri=noi ta\ koi=la th=s2 gh=s2, di' w(=n ai( phgai\ eni/entai. Arriano kuqei=noi dicuntur loca istinsmodi fluminis magis profunda et cava, in Periplo Maris Erythraei, oi( de\ kuqei=noi to/poi ei)sqi\n tou= potamou= batru/teroi me/xri baruga/zwn.Ubi xuqri=noi Ionicum est pro xutri=noi. Inde kuqri=noi et xutri=noi, fossae et canales ad aquam deducendam. Hesychius d. l. ut et alibi, *li/qwn xoai\, ai( dia\ li/qwn e)kxu/seis2 kai\ xutri=noi. xoa\s2 de\ e)k li/qwn, u(pono/mous2 kai\ xutri/nous2 kai\ diw/rugas2. Sic meminit tw=n *kw/an *xutri/nou, qui vaporem pestiferum exhalabat,

Antigonus, c. 176. quern o)xeto\n et r(euma/tion cocat c. seq. Unde videmus, tam naturalem, quam manufactum, rivum xutri=non vel xu/tron Graecos vocasse [orig: vocâsse]. Salmas. ubi supra. p. 117. et 118.

CHYTRAEUS David, Indelfinga [orig: Indelfingâ] vel secundum alios, Mentzinga [orig: Mentzingâ] Suevus, Theologus et Historicus clarissimus. Scrisit Onomasticon Bibl. atque in S. Scripturae maximam partem Enarrationes, Praelectiones, Commentarios, et Scholia. Praeterea Chronicon Saxon. etc. quae omnia 2. tom fol. prodiernnt Lipsiae, A. C. 1599. De hoc Melch. Adami, Scripta maluit edere, inquit, didaktika\, quam polemika\ aut e)ristika\, unde occultae aspergebatur societatis cum Pontificiis suspicione. Obiit Rostochii A. C. 1600. aetat. 70. Idem. Thuanus Hist. etc. Vide et Devid, it. Nathan. ac de utroque plura apud Anton. Teissier in Elogiis, Part. 2.

CHYTRI [2] festum fuit, apud Athenienses, percelebre, in quo omne seminum genus in olla coquere solebant, Dionysio, et Mercurio operantes, ut Theoph. scribit. Proprie pars Liberalium Anthestreiorum. Scholiastes Aristophanis ad Acharn. fhsi *)apollo/dwros, *)anqesth/riakalei=sqai koinw=s2 o(/lhn th\n e(orth\n *dionu/sw| a)gome/nhn, kata me/ros2 de\ *piqoigi/an, *xo/as2, *xu/trous2. Et quidem pithoegia celebrabntur die 11. mensis Anthesterionis, Choes 12. Chytri 13. teste Harpccratione: quamquam praefatus Scholiastes Choum et Chytrorum eundem esse diem statuit. In his autem, non minus ac in Dionysiis, Lenaeis ac Panathenaeis, fabulas suas committebant Tragici, uti discimus ex Diog. Laertio in Plat. Vide Sam. Petitum, Comm. in LL. Attic. l. 1. Tit. 1. dicatumque hoc festum Mercurio terrestri fuit, uti legimus apud Theopompum Scholiasti Aristophanis citatum; Quod enim sibi id sacrum dicit Bacchus, apud eundem Comicum Rams, hinc est, quod non solum per *dio/nuson seu Bacchum; sed per Mercurium etiam, Sol intelligatur, ut ait Vossius, de Idolol. l. 2. c. 13. sub fin. De Mercnrio vero verba Scholiastis Ran. ista sunt: *)epeita qu/ein au)toi=s2 e)/qos2 h)=n, *)olumpi/wn men *qew=n ou)deni\ to parapan, *(ermh=| de\ xqoni/w|, Hinc sacrificare iis mos erat, Olympiorum quidem Deorum nemini, Mercurio autem Terrestri. Idem de eodem ex Theopompo memorat, ut, cum Deucalionaeo [orig: Deucalionaeô] diluvio [orig: diluviô] periisset genus humanum, superstites omne seminum genus in olla coxerint Mercurio Terrestri, quo mortuis eum redderent propitium; neminem vero ex olla hac gustare ausum, atque illud esse initium festi istius, quod *xu/troi sive Ollare festum diceretur. Quis autem hic Mercurius fuerit, clarius exponit Vossius, l. 2. c. 57. ubi censet, Mercurium Olympium fuisse Solem nostrum: Terestrem autem illum Antipodum. Idem eo se mclinare quoque dicit, ut Charon Graecus et Romanus non alius sit quam Mercurius ille inferus, cui nomen forre a [gap: Hebrew word(s)] ira, quia minister sit irae divinae: ut sic proprie sit Angelus malus, malas animas ad loca suppliciis destinata deferens. Sane Psalmo [orig: Psalmô] 78. v. 49. habes hauc vocem. Latine est: Misit eos in iram [gap: Hebrew word(s)] naris suae, excandescentiam et furorem et angustiam, immissionem Angelorum malorum. Ubi Rabbini ex eo, quod subicitur de Angelis malorum, colligunt, Iram, Excande centiam, Furorem, Angustiam, esse nomina spirituum, quibus Deus utitur in malis puniendis. Vide omnino Voss. loc. cit.

CHYTROS Plinio, l. 5. c. 31. Chytri, urbs olim Episcopalis, nunc pagus Cypri mediterran. apud Famagustam. Chritri etiamnum.

CHYTRUM urbis Clazomenarum pars, cum altera parte, quae parva erat Insula, ponte commissa. Haec autem urbs, teste Aristotele, ob istum situm variis seditionibus laboravit, l. 5. Polit. c. 3. Hermolaus Barbarus putat Stephani esse Chytum: verum apud Stephanum sic mihi legendum videtur.

CIA vulgo ZEA, insula sub Euboea, non procul ab Attica, quae a Plinio, l. 4. c. 12. et Strabone Ceos, et Cea, appellatur. Populi Cii, qui a lasciviis, et voluptatibus alieni fuisse perhibentur, cum apud eos nec meretrices, nec tibicines essent. Contra Chii male tamquam effeminati audiebant. Unde adagium apud Athen. l. 13. Non Chius, sed Cius, de rebus valde discrepantibus.

CIABRUS vel CLAMBRUS Daciae fluv. Ptol. Morava Mercatori. Sucova Ortelio, qui male eum in Hungaria reponit, inquit Ferrarius, cui Mysiae superioris fluvius est, eam ab inferiori dividens. Aliquando Ciambus dicitur.

CIACA in tabula Peutingeriana; ubi iter a Dascusa ad Melitenen Cappadociae, per ripam Euphratis describitur, ad hunc modum:

Dascusa, Hispa XVIII.
Arangas IX.
Carac (lege Ciaca ) XXVIII.
Melentenis (pro Melitenen ) VIII.

Ptolemaeo *kia/kis2 dicitur, estque urbs Armeniae minoris, de qua vide in voce Ciacis.

CIACONIUS [1] Alphonsus, Baeza [orig: Baezâ] Andaluziae oriundus, Dominicani instituti, in Antiquitate Ecclesiastica optime versatus, post Petrum Ciaconium Toletanum, praecipuum Hispaniae lumen. Scripsit de Cruce Dominica, de Feiuniis, Historiam utriusque belli Dacici a Traiano gesti, etc. de Traiani anima a Gregorio I. liberata, de S. Hieronymi Cardinalitia dignitate, quae ambo censuram meruere [orig: meruêre] ipsius Bellarmini, Melch. Cani et Baronii. Pontificum porro Roman. unaque Cardinalium omnium seriem: quod opus ab illo coeptum continuavit Franc. Morales Cabrera ediditque A. C. 1601, et 1602. correxerunt dein Hier. Aleander et Andr. Victorellus, quorum hic novam editionem adornavit. A. C. 1630. Continuarunt [orig: Continuârunt] postea Caes. Bellus Urbinas, aliique usque ad Clementem X. prodiitque editio ultima A. C. 1676. in 4. Voluminib. in fol. Obiit A. C. 1599.

CIAMPA regnum Indiae ulterioris inter Cocinchinam, regnum Cambaiae et mare Sinicum.

CIAMUM promontor. Cretae, nunc Capo Sapda Sophian. In mare Aegaeum maxime excurrit, versus Cytheram Insul. et Peloponnesum, nunc in territorio Caneae.

CIANI Graece *kianoi\ et *kihnoi\, dicti sunt nonnullis, qui aliis *prousiei=s2. Galenus in Isagoge, *bithno\s2 *kihno\s2, o)/s2 kai\ /prousidu\s2 r)kalei=to, Bithynus Cianus, qui et Prusiensis dictus est. Nempe Cios vocabatur olim, quae postea Prusias appellari coepit. unde Cives modo Ciani, modo Prusienses. Condita est autem Cios, circa Olymp. 37. uti habet Eusebius in Chron. Meminit Ciani oppid. Plin. loc. cit. nulla [orig: nullâ] Prusiadis facta [orig: factâ] mentione, Amnes Hylas et Cios, cum oppido eiusdem nominis: quam cum Prusa ad Olympum perperam confundit, ut docet Salmas. ad Solin. p. 878.

CIBALIS Pannoniae inferioris urbs, Ptol. quibusdam Palyna, Urbecula Hungariae ad amnem Bozetham, prope Almum montem, in Valbonensi Comitatu inter Mursam minorem ad Boream et Sirmium ad Austrum. Aliis melius est Walma, oppid. seu vicus Siabou, in viciniis, ad amnem Bickium, in Rascia, vix 1. leuc. a Savo fluv. in Boream. Inter Polegam ad Occasum et Sirmium ad Ortum. Laz. Baudrand.

CIBARIAE Leges, alias Sumptuariae dictae, ab hominum luxu occasionem habuere [orig: habuêre]. Cum enim a veteri et avita Maiorum parsimonia posteri discederent, et nullum modum luxuria inveniret; cuius testes, Cincii porcellus Troianus et intergri apri conviviis illati: legum animadversione opus fuit. Lata igitur primum est Lex Orchia, quae numerum convivarum praescripsit, An. Urb. Cond. 566. Fannia dein sumptibus modum fecit assibus centum, an 588. cuius tenorem ad universam Italiam, ac eos etiam, qui vocati conviviis inter fuissent, extendit Lex Didia, an 606. Secuta Licinia, paucis mutatis, in reliquis cum Fannia congruit. Post quam lex Cornelia, minora rebus pretis imposuit: Ciborum genus et modum dein praescripsit Lex Aemilia: Quam paucis interiectis annis excepit Antia Lex, quae eos qui Magistratus essent, Magistratumque capturi, ad certas tantum personas cenatum ire permisit. Postremo lex Iulia, profestis quidem diebus ducentos: Kalendis, Idibus, Nonis, et aliis quibusdqm diebus festivis trecentios: nuptiis vero et repotiis H. S. millies permisit. Vide quamque harum Legum, suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Neque vero apud Romanos solum. sed et alias gentes, gulae obviam itum. Imo et ante lapsum Cibariam quandam legem fuisse, discimus ex Gen. c. 2. v. 16. 17. ubi de arboris scienriae fructu homini prohibito. Post diluvium dein occurrit lex sanguinis usi interdicens, Gen, c. 9. v. 4. quae sub lege repetita. Adipis eadem ratio: quae ambo Deo tum sacra erant, vide hic [orig: hîc] vocibus Adeps et Sanguis. Praeter haec, varia etiam animalium genera vetita fuere [orig: fuêre], de quibus vide Levit. c. 11. v. 9. Quae tameu omnia ceremonialia et typica fuere [orig: fuêre], ut apud Theologos videre est. Hinc lex illa sensim sub Novi Test. initia abrogata. Et quidem primo derogando illam quasi antiquavit Christus divina [orig: divinâ] dictione illa [orig: illâ], Matth. c. 15. v. 11. Quidqud in os ingreditur, hominem non polluit. Penitus dein et reapse [orig: reâpse] sublata ea est morte Christi, qui post expiatam peccati impuritatem, rerum omnium usum nobis vindicavit et postliminio [orig: postliminiô] restituit. Obliterata denique est usu, ex tempore ipso ascensionis Christi, post confirmatum Euangelium, Actor. c. 10. v. 1. etc. quando iam asserto [orig: assertô] in gloriam capite, beneficia eius pleno [orig: plenô] alveo [orig: alveô] in membra redundare coeperunt. Mansit interea, quae Lege Morali inculcatur, temperantiae regula, aeternum observanda, auremque de modo in victu sancte tenendo perpetuo vellit, donec esca [orig: escâ], quae ventri, et ventre, qui escae destinatus est, abolitis, 1. Cor. c. 6. v. 13. in beatas illas sedes transferemur, ubi nec esuriemus amplius, nec sitiemus amplius -- quia Agnus, in medio throni, pascet nos, et ducet nos ad vovos fontes aquarum, Apoc. c. 7. v. 16. 17.

CIBINIUM Daciae urbs mediterranea, quae Hermenstadt, vulgo dicitur. Caput Transylvaniae urbs maxima et perelegans, egregie munita, porens; illius incolae Saxones sunt. Ad Cibinium amnem, qui paulo infra in Alutham fluv. cadit. 15. leuc. Gerin. a Claudiopoli in Ortum, versus confinium Walachiae. In ea persaepe comoratur Princeps Transylvaniae. Baudrand.

CIBO nomen illustris in Italia Familiae; quam derivant a Guidone Genuensi, tempore Otonis I. Imperatoris claro [orig: clarô]. Ex ea Innocentius VIII. Papa fuit, et cum liberos ante ordines susceptos ex virgine Neapolitana genuisset, familiae ad maiorem fortunam viam stravit. Filius eius Franciscus Comes de Anguillara et Ferentillo fuit: nepos autem Laurentius, ab uxore Richarda, Malaspinarum herede, Massam et Carratiam stirpi suae acquisivit; quibus, in filio Alberico, Ducatus de Ayrllo accessit. Iam autem A. C. 1450. Arano Cibo, Senator Genuae, Prorex Neapolis fuit: qui ex Geneura de Mari, nobili Genuensi, genuit Iohanmen Baptistam, qui dein Innocentius VIII. obiit A. C. 1492. pater Francisci praefati: quo [orig: quô] et Magdalena [orig: Magdalenâ] Medicea [orig: Mediceâ], genitus Laurentius, exstinctus est A. C. 1549. Cuius ex Richarda, Maslae et Carrariae herede, filius Albericus Cibous Malaspina Princeps Massae Dux de Ayello, defunctus A. C. 1623. ex Elisabetha Roborea, Francisci Mariae Ducis Urbini filia, pater fuit Alderami,

ac reliquit ex hoc Alderamo Marchione Carrariae (ante patre mortuo A. C. 1606.) et nutu Marfisa [orig: Marfisâ] Estensi, nepotes, Carolum Principem Maslae Ducem Ayelli et fratres. Phil. Iac. Spenerus Theatr. Nobil. Europ. tom. 2.

CIBOLA vel provinc. novae Maxicae, hodie nova Granada, ab urbe cognomine. Plana, et frigida, incolas habet candidiores, et ingeniosiores, ut et sinceritatis iustitiaeque maiorescultores, quam in rellqua America. Unicam quisque ducit uxorem, quam solicire custodiunt. Adorant aquam, et vetulam quandam, quae Maga sine dubio, prope lacum quendam in abdito degit. Herrera, c. 11.

CIBORIUM non una [orig: unâ] significatione Graecis et Romanis notum. Scriptoribus vero Ecclesiasticis pro arca, nec non pyride, seu scriniolo, super altare, quo [orig: quô] Sacramentum conservatur in Larina Ecclesia. Pluries in Ecclesiasticae supellectilis catalogis. Vide Henr. Spelmann. Glossar. Archaeol. Antiquitus ita dictum est receptaculum, quo [orig: quô], continebantur grana fabae Aegyptiae, praegrandis instar papaveris capitis, in quo ipsa grana suis quaeque loculainentis ac capsis inclusa, paulum supra cellas suas exstantia; sfhki/on vocat Theophrastus, a similtudine favi vesparum, Dioscorides fuski/on. Nicander apud Athenaeum,

*)/espeiras2 ku/amon d' *ai)gu/ption o)/fra qerei/hs2,
*)/anqea men stefa/nous2 a)nu/h|s2 ta/d1e pepthw=tos,
*)akmai/ou karpoi=o kibw/ria dainume/noisi,
*ei)s2 xe/ra h)iqe/oisi pa/lai poqe/ousin o)re/chs2.
*(ri/zas2 d' e)n qoi/nh|sin a)feyh/sas2 proti/qhmi.

Ubi flores ad corollas expeti dicit, ta\ kibw/ria in manus tradi iuve num, ut pocula inde faciant, ubi fructus maturus inde extractus fuerit, aut deciderit: radicem autem in mensa coctam apponi. Nempeilludipsum Ciborium fabae Aegyptiae, granis excussis et membranaceis dissepimentis eiectis, poculi vicem usumque praebebat: cuiusmodi scyphi formam graphice habes expressam, apud Salmas. ad Solin. p. 1310. Atque hinc kibw/rion Graecis, poculi genus, scypho simile, quod ab inferiore parte in angustum contrahebatur, seu quod ab ambitu latiore seusim decrescebar, usque ad imum pediculum, ut ciborium fabae Aegyptiae. Athenaeus de ciborio poculo, *di/dumos2 de/ fhsi pothri/ou ge/nos2 einai, kai\ ta/xa a)n ei)/h ta\ lego/mena sku/fia dia\ to\ ka/twqen ei)s2 steno\n sunh=xqai. ws2 ta\ *ai)gu/ptia kibw/ria. Levia haec pocula vocat Horat. 1. 2. Od. 7. v. 21.

Sunt tamen qui de foliis Fabae praedictae vocem libentius accipiant, quae sponce sua [orig: suâ] ac natura [orig: naturâ] cavitatem exhibere quandam, poculis ac vasis idoneam, tradit Strabo: quod de foliis colocasiae ac nymphae se iridem legimus; e quibus proin variae species vasorum fiebant, paterae, catmi, scyphi. Unde magnum reditum per totam Aegyptum, ex foliis huiusmodi fierisolitum, adeo, ut agri hoc [orig: hôc] potissimum reditu censerentur, addit idem. Sed de calire potius, quo [orig: quô] tenerur semen inclusum, Nicandri kibw/ria interpretanda esse, facile liquet, ex verbis eius: ait enim, pepthw=tos2 a)kmai/ou karpou= ubi semen maturum decidit, calices usum praebere scyphorum. Praeterea kibw/ria Athenaeus sic vocata tradit, quod ab inferiore parte in acumen desinerent: at folia planum habent situm. Postremo calices ipsos sive capita colocasiae, quae semen continent, kibw/ria proprie appellata, plerisque constat, quo [orig: quô] nomine et fabas ipsas quidam nuncuparunt [orig: nuncupârunt], etc. Est autem *kibw/rion Graecae originis; nam kiba apud Aetolos pera vel sacculus: unde et ki/bhrtis2 pro eodem coeteris Graecis, inde kibwto\s2, Arca, quo aliquid includitur. Quam ist rem vide plura apud Salmas, ptaefatum, d.l. nec non p. 967 et 968. Inde in Ecclesiam Latinam translata vox, ut dictum. Sed et in Ordine Roman, tegimen et umbraculum Altaris appellatur, memoraturque Alcuino, Poem. 117.

Illud autem quatuor columnis, iisque praealtis, attollebatur et in fastigiatam formam eductum totum Altare contegebat, Auastasius Bibliothecar. in S. Gregorio Pontif. Cereis quoque adornatum et illuminatum, P. Silentiarius descript. S. Sophiae, part. 2. v. 330. Vide ad hunc Notas Car. du Fresne; qui addit, in iis Templis, ubi non exstant eiusmodi Ciboria, ut hodie fere apud Gallos, umbraculum super Altate dependere. Ceremoniale Eprscoporum, l. 1. c. 12. Quod baldachinum etiam superstatuendum erit, si altare sit a pariete seiunctum, nec supra habeat aliquod Ciborium ex lapide aut ex marmore confectum. Si autem adsit tale Ciborium, non opus est umbraculo [orig: umbraculô] etc. Porro Ciboria plerumque Sanctorum corporibus leguntur imposita, quod ea sub Altaribus olim recondi solerent, atque ita eodem [orig: côdem] cum Altaribus umbraculo [orig: umbraculô] obtegerentur, Gregor. Toronens. de Mirac. l. 1. c. 28. Unde Ciborii S. Petri meminit Adrianus Pontifex Romano. Ep. ad Carolum Magnum Quaest. 59. in Tom. III. Histor. Franc. illud vero construrerat Leo III. apud Anastasium Bibliothecar. et Baronium, A. C. 1130. Et Thiofridus Abbas Epternacensis, in versibus Operi florum Epitaph. Sanct. praefixis.

Exstruo pyramides, Ciboria, colligo flores.
Spargo super tumulos Sanctorum carne sacratos.

Ubi Ciboria paritet et Pyramides iungit, non quod hic pyramides, aliae sint a Ciboriis, sed quod haec illarum formam referaut. Atque hinc in Ciboriis Sanctorum corpora passim leguntur recondita. Vide Descriptionem Ciborii Aedis S. Marci Venetiis apud Sansovinum et Stringam in Venetia, l. 1. c. 41. et 42. nec non Ambrosianae Basilicae Mediol. apud Puricellum in Monum. eiusdem Basil. p. 127. et seqq. Inde autem Ciborium pro quavis concameratione superiori, quatuor potissimum pilis vel columnis susteutata [orig: susteutatâ], sumi coepit, uti videre est apud Gervasium Dorobernensem in Descript. Ecclesiae Cantuar, laudatum Carolo du Fresne in Glossar. ubiex praedictis alliisque

vult, perperam hanc vocem interpretari Ugutionem, qui Ciborium vas esse ad ferendos cibos dixit: Gropperum, qui Ciboria, de quibus Anastasius passim, pro pyxidibus, in quibus Eucharistia asservatur, accepit: et Goldastum, qui Ciborium, apud Ekkehardum, flasconem esse censuit. Vide quoque Macros Fratres in Hierolex. et infra in voce Supracaelum.

CIBOTUS Asiae civitas eadem, quae Apamia. Plin. 1. 5. c. 29. Graece *kibwto\s2, quam vocem arcam significare supra diximus. Sic autem appellata videtur haec urbs, quod emporium esset et receptaculum ac veluti arca mercium communis totius Asiae. Strabo, *)apa/meia d' e)sti\n e)mpopei=on me/ga th=s2 i)di/ws2 legome/nhs2 *)asi/as2, deutereu=on meta th\n *)/efeson' au(/th gar\ os2 tw=n a)po\ th=s2 *)itali/as2 kai\ th=s2 *)ella/dos2 u(po/dokei=on koino/n e)sti. Apamea vero est Emporium ingens Asiae proprie dictae, secundas ab Epheso tenens. Haec enim omnium ex Graecia et Italia mercium commune receptaculum est. Olim Celenas appellatam esse, docet Plinius loc. cit. et Solinus ex eo, c. 43. ac Marcianus. Vide Salmas. ad Solin. p. 826.

CIBSAIM i. e. congregationes, civitas ex tribu Ephraim data Levitis. Ios. c. 21. v. 22.

CIBUM Veteres quater in die sumere soliti sunt. Prima enim erat matutina ientatio, quam Prandiculum appellavere [orig: appellavêre] prisci; mox Prandium: tum Cena: postremo Comessatio. Quibus apud Graecos responderunt *)akra/tisma vel dianhstismo\s2, *)ariston, *dei=pono, *do/rpon: vel secundum Athenaeum, *)akra/tisma, *dei=pono, *(espe/rima, *do/rpon. Dein vero, ut luxus et nequitia serpit, cum a Merenda (quae olim eadem cum prandio fuit) ad Cenam, i. e. a Meridie ad vesperam, unde vesperam Cenam dixere [orig: dixêre], ieiunitas nimium videretur longa, prandii usus in Merendae locum ac horam socessit: merenda vero post eam horam, unde nomen sumpserat, i. e. post Meridiem producta est, qui mos hodieque retinetur. Inde non quater modo, sed quinquies Cibum capi mos erat: Quod de poeris, opificibus, servis, viatoribus, sembusque intelligendum. Reliqui enim homines liberaliter educati, semel tantum, aut plurimum bis comedebant, ut ex Vererum monumentis pluribus probant Hieron. Mercurialis, Var. lect. l. 4. c. 17. in arte Gymn. l. 1. c. 11. et Aldus Manutius Pauli filius, l. 1. de quaesitis per Epist. ep. 4. Antiquissimum autem Cibi genus glandes fuere [orig: fuêre], quas colligere tum solebant certi quidam homines, *balanistai\ dicti: quo [orig: quô] tempore nondum vigebat, Cereale solum, Et Mensas consumimus, Virg. l. 7. Aen. v. 111. et 116. In huius rei memoriam civicam coroham ex quernis foliis a Romanis consertam esse, docet A. Gellius, l. 5. c. 6. Quoniam, inquit, cibus victusque antiquissimus quernus capi solitus sit. Cui adstipulatur Plin. l. 16. c. 4. Civica iligna primo fuit, postea magis placuit ex esculo Iovi sacra; variatumque et cum quercu est, ac data ubique quae fuerat, custodito [orig: custoditô] tantum honore glandis. Hordei dein usus invaluit, quod postea meliori frumento [orig: frumentô] reperto [orig: repertô] in poenam datum esse indigitat Sueton. in Aug. c. 24. Decimatas hordeo pavit. Sic panis mortalibus concessus est, quo [orig: quô] tamen non ita frequenter veteres Romani, ac pulte victitabant, teste Valerio [orig: Valeriô] Max. l. 2. c. 5. ex. 5. Luxuries post haec sensim irrepsit, et duo primitus missus in conviviis erant, unus carnium sive epularum, alter pomorum: ut Servius prodidic ad l. 1. Aen. v. 220.

Dein, post Asiam inprimis domitam, usque adeo ingeniosi in gulam Principes viti exstitere [orig: exstitêre], ut novum aliquod convivandi deliciandique genus excogitare indies unice studuerint. Quidam apros integros epulis intulerunt, vetus Schol. Iuvenalis ad v. 141. Sat. 1. Alii non contenti naturalibus cibis, in una paropside, varias rerum species confundere gaudebant; Unde Aelii Veri Augusti ferculum tetrapharmacum vel pantapharmacum, scilicet sumen, phasianus, pavo, crustulana, aprugna, apud Ael. Spartian. c. 5. Nec deerant, qui tot in mensa stationes facerent, quot literae sont: ut de Geta Severi lumperatoris filio narrat Spattianus idem, c. 5. Ex omnibus elementis nonnulli cibos conquirebant: Lucan. Pharsal. l. 10. v. 155.

Infudere [orig: Infudêre] epulas auro, quod terra, quod aer,
Quod pelagus Nilusque dedit, etc

Denique erant, qui in vicinia parato; fastidientes cibos, e longinquo immani sumptu advehi cutabaut: Sic Vitellius in patina, quam Minervae clypeum vocavit, scarorum iecinora, fasianorum et pavonum cerebella, linguas phoenicopterum, muraenarum lactes Carpathio usque fretoque Hispaniae, per Nauarchos ac triremes petitarum, commiscuisse, legitur apud Suetonium in eo, c. 13. Et Apicius Traiano apud Parthos agenti, multorumque dierum itinere a mari distanti, ostrea recentia sollerter asservata, misit apud Suid. Unde Petronius Satyr.

Ales Phasiacis petita Colchis,
Atque Afrae volucres placent palato,
Quod non sunt faciles. At albus anser
Et pictis anas enovata pennis
Plebeium sapit; ultimis ab oris
Attractus scarus, atque arata Syrtis
Si quid naufragio [orig: naufragiô] dedit, probatur.
Mullus iam gravis est, amica vincit
Uxorem, rosa cimamum veretur:
Quidquid quaeritur, optimum videtur, etc.

Dicebantur autem Cibi illati Fercula, Graecis *)epitrapezw/mata, quae in aequales partes, ut unicuique convivae ex aequo portio tribueretur, vel a Tapulla seu convivii Magistro, vel a servis, vel a coquis, vel, quod communius erat, a Carptoribus,

dividebantur: quam vel servo donare, vel domum uxoribus mittere, coique convivantium integrum erat. Non vero Cibos Veteres capiebant nisi praecerptos prius et a Diis suis delibatos, ut infra videbimus, ubi de Conviviis, festis inprimis. Unde querela Caecilii, apud Minucium Fel. de Christianis, Sacra certamina, praecerptos cibos et delibatos altaribus potus abborretis A talibus enim, utpote, idolothytis, hi abstinebant, uti dicemus infra suo loco [orig: locô]. Idem mos apud citerioris aevi idoloatras quoque obtinuit. Ita enim de Lithuanis ac Samogitis Io. Meletus Epist ad Georg. Sabinum, In domibus sub Fornace, vel angulo vaporarii, ubi mensa est, serpentes fovent, quos Numinis instar colentes certo anni tempore precibus sacrificuli evocant ad mensam. Hi vero exeuntes per mundum linteolum conscendunt, et super mensam assident. Ubi postquam singula fercula delibarunt [orig: delibârunt], rursus descendunt, seque abdunt in caverms. Serpentibus digressis, homines laetifercula praegustata comedunt, ac sperant illo [orig: illô] anno [orig: annô] omnia prospera sibi eventura. Quod si fercula non delibaverint, tum credunt se illo [orig: illô] anno [orig: annô] magnam subituros calamitatem etc. Plura vide apud Thom. Dempster. in Ioh. Rosini Antiqq. Rom. l. 5. paralipom. ad c. 29. ut et infra in lemmate Convivandi ritus.

CIBUS Forruitus, Tacito, l. a. Hist. c. 5. ubi de Vespasiano, brevis et vilis, Ammiano; castrensis dicitur Ael. Spartiano in Hadriano Caes. c. 10. Ipse quoque inter manipulares vitam militarem magistrans, cibis etiam castrensibus libenter utens. *sklhra\n di/aitan vocat Dio, cuius sunt de Hadriano sklhra=| pantaxou= th=| diai/th| e)xrh=to, Duro [orig: Durô] ubique victu utebatur: quod alibi idem stratiwtikw=s2 peri\ th\n trofh\nzho=, militariter vesci, exponit. Quis autem hic cibus fuerit, addit idem Spartianus h. e. pergens, larido [orig: laridô] caseo [orig: caseô] et posca [orig: poscâ]. Apud Aristophanem in Equitib. allia et caepe, nautika\ et stratiwtika\ siti/a, nautica et militaria alimenta vocantur, ab eius Scholiaste. Apud Synesium de Regno, cibi, quibus in castris usus est Carinus Imperator, puls sunt e piso et laridum: *to\ de\ dei=pnon hn)= pi/ssinon e(/wlon e)/tnos, kai\ e)n au)tw=| temma/xia a)/tta, tari/xh krew=n u(ei/wn, a)polelauko/ta tou= xro/nou. Rodolfi. I. Imperatoris militaris seu castrensis cibus erat rapum tostum, cum Basileam obsidenti nuntius afferretur de dignitate imperiali ei delata. Vide de militaribus Cibis, passim Scriptores Historiae Aug. cum Notis Casauboni, ac Salmasii, nec non in Codice. De cibo vero Asceratum veterum Gladiatorumque, vide hic passim, inprimis, in vocibus Arida saginatioo, Ascetae, Colephia, etc. Cibum de Cadavere sumere, iuxta comestionem immolatitii, Christianis prohibitum legimus, apud Augustinum contra Faustum Manichaeum, l. 32. ubi is plura hanc in rem. Vide quoque Casp. Barthium, Animadversion. ad PapiniumStatium, Thebaid. l. 2. verbo, Incestat.

CIBYRA [1] urbs Phrygiae maioris Ptol. aut Cariae, Plin. l. 5. c. 27. in confinio Lyciae. Buruz Leunclavio, intra montes media, inter Alabandam ad Occasum, et Antiochiam Pisidiae ad Ortum, prope fontes Xanthi fluvii. Hinc Plinio Cibyritica iuga et Cibyritica praefectura: Tacito Cibyratica civitas, l. 4. Annal. c. 13. Steph. De qua Praefectura sic Plin. l. 5. c. 28. et 29. Prius terga et mediterraneas iurisdictiones indicasse [orig: indicâsse] conveniat, una appellatur Cibyratica, ipsum oppidum Phrygiae est. Conveniunt eo XXV civitates, celeberrima [orig: celeberrimâ] urbe Laudicia. Imposita est Lyco flumini, latera alluentibus Asopo [orig: Asopô] et Capro [orig: Caprô]. Ubi Laudicia est Laodicea ad Lycum, quam cum Diocaesarea Ptolemaei eandem fuisse, putat Salmas. ad Solin. p. 828.

CIBYRA [2] urbecula Ciliciae asperae, ad Cragum montem, Antiochiae urbi propinqua, ubi iuga Cibyritica a Plinio, loc. cit. memorata, Ferrar. quam interiisse scribit Thevetus. Dicta minor, ad alterius differentiam.

CICADA Apollini apud Gentiles sacra fuit, Deo Musico; quemadmodum et cycnus, ob cantum. Hinc etiam Poctae cicadae dicti, sed mali potius. Ita enim Simonides, apud Athenaeum, l. 15. c. 8.

*foi=bos2 e)sagei=tai toi=s2 *tundari/dh|sin a)oida\n,
*ta\n a)/metroi te/ttiges2 e)peste/yanto korw/na|.
Phoebus docuit Tyndaridas cantionem, i. e. Musicam,
Quam Cicadae, modorum nesciae, coronarunt [orig: coronârunt] corona [orig: coronâ].

Vide Isaac. Casaubonum Animadvers. in locum. Neque obscura est translationis ratio: cum Poetae boni suavem lusciniarum vel cycnotum cantum referant, mali autem, raucum quiddam, instae cicadarum strideant. Vide Voss. Institution. Orator. l. 4. c. 6. sect. 12. et plura de hac compatatione apud Dan. Heinsium Prafat. in sua Poemata. Apud Athenienses nobilitatis insigne cicada fuit, unde cicadas ex auro crinibus insertas gerebant, uti indigitarent se au)to/xqonas2 atque ghgenei=s2, e terra genitos, non vero advenas esse, uti discimus ex Tertulliano, de vel. Virg. c. 10. ubi, plexos illorum crines Crobylos vocans, iisque pro insigni ac nota cicadas tribuens, crobylos non sum sit pro scrobiculis et foraminibus aurium, ad inserendas gemmas, ut ait Solerius, de pileo, sect. 8. Indigitat ritum illum Atheniensium Virgilius seu potius Corn. Gallus in Ceirl de Niso, v. 129.

Ergo omnis caro residebat cura capillo,
Aurea sollemni comtum quem fibula ritu
Mopsopio, tereti nectebat dente cicadae.

Ad quam locum vide omnino Scaligerum. Nempe mos vetustissimus gentium, gestandi crinibus nobilitatis aut gloriae indicia. Sic de Alcmena Statius, Theb. l. 6. v. 289.

--- -- --- -- parvoque [orig: parvôque] Alcmena superbit
Hercule, tergemina crinem circumdata Luna [orig: Lunâ].

Ad indicium trium noctium, quibus continuis in complexibus Iovis fuisse fingitur. Totas vero gentes parvis sagittis capillaturam exornasse [orig: exornâsse], dicemus infra, vide quoque Hadr. Tumebum, Adversarior. l. 29. c. 17. et Casp. Barthium Animadversion. ad Statium dicto [orig: dictô] lero [orig: lerô]. De puero cicadam captante, diximus supra in voce

Berninus Eques. Rhegii mutas esse cicadas, tradit Solin. c. 2. Cicadae apud Rheginos mutae, nec usquam alibi: quod silentium miraculo est, nec immerito, cum vicinae quae sunt Locrensium, ultra coeteras sonent. Causas Granius tradit, cum obmurmurarent illic Herculi quiescenti, Deum iussisse, ne streperent: itaque ex eo coeptum silentium permanere. Vide quoque Antigonum in Mirabil. Illarum vero proprium sonare est, Graece h)xei=n, unde h)xe/tas2 te/ttic. Salmas. ad Solin. p. 89. etc.

CICAE Insul. in ora Gallaeciae, Islas de Bayona dicuntur, et melius Deorum Insulae. Vide ibi.

CICATRICES adverso [orig: adversô] corpore acceptae, decorae: unde occasione poscente ostentati solebant, Liv. l. 2. c. 23. Magno natu quidam cum omnium malorum suorum insignibus se in Forum proiecit. Obsita erat squalore vestis --- -- ipse testes bonestarum aliqnot locis pugnarum, cicatrices adverso [orig: adversô] pectore ostentabat. Apud eundem Servilius, l. 45. c. 39. orationem satis prolixam, his verbis claudit: Ex omnibus= cum quibus manus conserui, spolia retuli, insigne corpus honestus cicatricibus omnibus adverso [orig: adversô] corpore exceptu habeo. Dein nudare se coepit, etc. Contra aversae infames, quae scil. in tergo fugientium conspiciuntur. Unde de Siccio Dentato Tribuno Plebis narrat A. Gellius, l. 2. c. 11. scriptum esse, in Libris Annalibus, pugnasse [orig: pugnâsse] in hostem centum et XX. praeliis; cicatricem aversam nullam, adversas quinque et XL. tulisse, etc. Uti autem in corpore cicatrices e vulneribus remanent: sic Cicatrices, ex vitiis animabus imprimi, in ultimo Iudicio, apparituras, creditum Veterum non paucis. Hinc Plato, diamemastigwme/nth kai\ ou)lw=n mesthn u(po\ e)piorkiw=n kai\ a)diki/as2, a(\ e(ka/stw| h( pra=cis2 au)tou= e)cwmo/rcato ei)s2 th\n yuxh\n, Regum et Magnatum aumos plerumque periuriis atque iniustitia [orig: iniustitiâ], quasi quibusdam verberibus, cicatricibusque infectos, qualia cuiusque actio contraxit, impressitque animo, deprehendi, dicit, in Gorgia. Et apud eundem Etis Armenius inter alia, quae apud mortuos observaverit, etiam hoc recenset, iniustos a Iudice ad sinistram infra ire iussos esse, e)/xontes2 e)n tw=| o)/pisqen shmei=a pa/ntwn a(\ e)/pracan, Omnium, quae fecerunt in vita, post tergum signa ferentes. Expressius Plutarchus de his qui sero a Num. pun. ubi de improborum post mortem iudicio supplicioque loquitur, Cicatrices, inquit, et vibices restant a singulis vitiis, maiores aliis, aliis minores --- Squalidus iste et caliginosus (color) illiberalium sordium est pigmentum atque avaritiae. Sanguinolentus et igneus, crudelitatis atque saevitiae. Caeruleus intemperantiae circa voluptates; lividus et violaceus, et qualis atramenti, quod sepia emittit, invidiae ac malignitatis. Etenim ut hic vitiositas per Animae motus in corpora certos colores dedit, ita etc. Hinc apud Lucian. Catapt. Tom. 4. p. 82. Cyniscus, vestibus detractis, tribus quatuorve cicatticibus, pene tamen obliteratis (vitiis scil. Philosophiae studio [orig: studiô] postea abstersis) et qui una idem iudicium subiisse finguntur, Micyllus sutor, purus et ne punctulo [orig: punctulô] quidem notatus, atque ex adverso Megapenthes Tyrannus totus lividus, et prae cicatricibus caeruleus, Rhadamantho Iudici exponuntur, etc. Vide Tobiam Pfannerum, System. Theol. Gentilis purior. c. 20. §. 7. uti de capitis tegmine cicatricibus in eo occultandis adhibito, infra in Viriola.

CICER frigi torrerique solebat. Hinc in Aristophanis Pace, rusticus descributur,

Et in *)ekklhsiazou/sais2, p. 2. Scholiastes, u(popi/nontes2, ait, e)/kopton friktou\s2 e)rebi/nqous2, Largius poti frictum cicer tundebant. Sed et fricti ciceris non semel memmere [orig: memmêre] Romani Scriptores: inter quos Plautus, Bacchidibus, Act. 4. Scen. 5. v. 7.

Inter recentionres quoque Bellonius, Singular. l. 2. c. 53. observat, in Aegypti urbe Caito multas esse officinas, in quibus nihil venditur, praeter frictum cicer, quod magna [orig: magnâ] copia [orig: copiâ] comparatur a peregrinis, qui quotannis inde Meccham proficiscuntur. Et c. 90. idem de Damasco refert, Damasci plures sunt officinae, frigendo ciceri vacantes. Erevithia vocant ( e)rebi/nqia ) Graeco [orig: Graecô] nomine. Illa autem in aereis sartaginibus fricta et exsiccata us percommoda sunt, qui longum iter suscipiunt. Unde in Alexi Comico, apud Athenaeum, l. 2. verula quaedam, inopiam suam deflens, inter plebeios cibos, quibus miseram vitam aegre sustinet, e)re/binqon et la/quron, cicer et cicerculam, recenset. Et Horatius de Arte, iis qui ex fricto cicere et nucibus victitant, divites opponit, v. 248.

Offenduntur enim, quibus est equus, et pater, et res,
Nec, si quid fricti ciceris probat, aut nucis emptor,
Aequis accipiunt animis, donante corona [orig: coronâ].

Quo facit, quod Romae in spectaculis, qui honores ambibant, Plebeculae gratiam captaturi, inter missilia, cum fabis et lupinis, cicer spargebant. Persius, Satyra [orig: Satyrâ] 5. v. 177.

--- -- --- -- Cicer ingere large
Rixanti populo; nostra ut Flora.ia possixt
Aprici meminisse sener.

Similiter in Aegypti eremo Scetica, ubi Monachi miram frogalitatem profitebantur, frictum cicer illis pro cibo fuit, uti testatur Cassianus, ubi de Sereno Abbate, etc. Hinc Tertullian. Cicerculam pro re minimi pretii usurpat, contra Marcion. l. 1. c. 11. Et apod Graecos e)rebi/nqinos2, i. e. Cicernus, pro vili sumitur. Unde e)rebi/nqinos2 *ba/kxow, Cicernus Bacchus, Proverb. apud Hesych. de re vili usurpari solitum, ut exponit Suidas. Etiam, cum faba et lente, feralibus cenis, non aliam ob causam, cuer adhibitum est, teste Plut. in Rom. quaest. c. 95. quam quod lugubre tempus decent tenues cibi, ut sunt legumina omnia, quae corpus quidem implent, sed parum

alunt. Sed et in pervigiliiis religionem illud adhibuisse, in Plinio reperimus etc. Vide plura hanc in rem, apud Bochart. Hieroz. Part. poster. l. 1. c. 9. et infra Kali. Hinc Cicernus, Graece e)rebi/nqinos2, cognomen Bacchi, apud Hesychium et Suidam. Vide supra.

CICERES Pagus in Rhaetia, haud procul Curia [orig: Curiâ] Urbe, quem sub Plessura Rhenus tortuosior ingressus adit.

M. T. CICERO natus est, 3. Ian. an. 648. Urb. Cond 168. Olymp. Oratorum omnium Romanorum celeberrimus, idemque Philosophus egregius, cuius libri exstant plurimi Orationum, Epistotarum, et Philosophiae, omnium, qui unquam Latine scriptiti sunt, tum doctrima [orig: doctrimâ], tum eloquentia [orig: eloquentiâ] primi. Equitis Romani, cui a Titio Tatio, Sabinorum Rege origo, ex Helvia filius, in prima iuventa, contra Sullae amicos tauta [orig: tautâ] cum libertate causam egit, ut huius offensam veritus, in Graeciam transiret. Ubi Athenis, Antiocho [orig: Antiochô] Ascalonita [orig: Ascalonitâ], Philosopho [orig: Philosophô] Alexandrino [orig: Alexandrinô] usus, inde in Asiam profectus est, ut Xenoclem, Dionysium, Menippum audiret: hinc Rhodi, Apollonium Molonem, hommem eloquentissimum praeceptorem habuit, dein per omnium honorum gradus, in Sicilia nempe Quaestor, exin Aedilis, Verrem accusavit, Praetor, Ciliciam a praedonibus purgavit, tandem in Consulatum pervenit, in quo loeges saluberrimas tulit; Legem Agrariam fregit, Catilinae coniurationem Consul coercuit; Postea vero a Publio Clodio Tribuno poebis per invidiam urbe pulsus, omnium populi Romani ordinum summo [orig: summô] consensu, ipso [orig: ipsô] Pompeio, cuius ope pulsus erat, satagente, revocatus est. Huius partes, bello [orig: bellô] civili, sequutus, illo [orig: illô] sublato [orig: sublatô], veniam impetravit a Caesare, cul Ligarium, sola [orig: solâ] sua [orig: suâ] facundia [orig: facundiâ], reconciliavit. Bruti amicus, non tamen coniurationis in Caesarem conscius, hoc [orig: hôc] occiso [orig: occisô], Augusti partes amplexus est, qui Consul cum illo esse voluit, mox tamen sententia [orig: sententiâ] mutata [orig: mutatâ], cum Autonio Lepidoque Triumviratum instituit. Ita senex tandem a M. Antonio, qui occasionem vindictae, Philippicis eius offensus, diu quaesiverat, et C. Octavio [orig: Octaviô] tyrannis, quod nimium amans Rei publ. esset, proscriptus, una cum patriae libertare periit, quam usque ad extremum spititum constantissime defenderat, a Popilio, quem olim contra hostes, a quibus parricidii fuerat accusatus, erat tuitus, capite truncatus, cuius insuper linguam excisam Antonii uxor Fulvia aciculis pupugit, quod olim dixisset, nullum iracundius animal femina [orig: feminâ] esse. Opera eius vulgo in quatuor partes tribuuntur, in quarum prima de arte Rhetrorrca [orig: Rhetrorrcâ] agit, ut sunt 2. libri de Inventione, 3. de Oratore, de Illustribus oratoribus, seu Brutus. Ad secundam Orationes pertinent. Epistolae ad tertiam. Quartae vero opera eius Philosophica adscribuntur, ut Quaestiones Academicae, de finibus bonoium et malorum, Tusculanae quaest. de natura Deorum, Amicitia [orig: Amicitiâ], Senectute, etc. Historiam quoque sibi scribere proposuerat. Versibus tres libros conscripsit, de rebus in Consulatu suo gestu. In quos digitum intendit, l. 3. ep. fam. 9. Eius vitam, vide apud Plutarchum, plurima etiam de eo habes apud Dionem Cassium Ciceroni paulo infensiorem, Appian. Sallust. Florum, Orosium, Dionys. Lambinum, in initio operum, etc. T. Tyro libertus Ciceronis illam quoque persecutus est. Vide et infra. Epicharmi illud maximi fecit,

Sobrius esto, et memineris virum, qui sic sapiat, non oportere esse credulum. Quod et alicubi sic extulit: Nervi, atque artus sapientiae sunt, non temere credere. Hunc vero Homeri versum paidio/qen a seadamtum fuille, scripsit, l. 3. ad Qu. fratrem, Ep. 5.

Quod est, semper agere optime; et praestantem esse aliis, vulgo celebratum, maximam quamque eius orationem optimam esse, Plinius auctor est, l. 1. Ep. 20. Iuvenal. Sat. 10. v. 114.

Eloquio [orig: Eloquiô] sed uterque perit Orator: utrumque
Largus, et exundans leto dedit ingeni fons,
Ingenio manus est et cervix Caesa;

Disertissime Romuli nepotum,
Quot sunt quotque fuere [orig: fuêre], marce Tulli.

Tullius aeratas raptabat in agmina turmas
Regia progenies, et Tullo sanguis ab alto:
Indole proh quanta [orig: quantâ] iuvenis, quantumque daturus
Ausoniae populis ventura in saecula civem,
Ille super Gangem, super exauditus et Indos
Implebit terras voce, et furialia bella
Fulmine compescet lingua [orig: linguâ], nec deinde reliques
Par decus eloquio cuiquam sperare nepotum.

Quintilian, l. 10. c. 1. Oratores vero vel praecipue latinam eloquentiam parem facere Graecae possunt. Nam Ciceronem cuicumque eorum fortiter opposuerim. Ille se profecisse sciat, cus Cicero valde

placebit. Lactant. l. 1. c. 15. Non tantum perfectus Orator, sed etiam Philosophus fuit, siquidem solus exstitit Platonis imitator. Liber eius de officiis omnium primus typis excusus fuit, de quo recte Ingens Grotius, Ep. 16. ad Gallos, Liber non suo [orig: suô] pretio [orig: pretiô] babitus, ideo quod omnium manibus teritur. Nefas illa Plinii praeterire, l. 7. c. 30. Salve primus omnum parens patriae appellate, primus in toga triumphum, linguaeque lauream merite, et facundiae literarum Latinarum parens: atque ut Dictator Caesar, hostis quondam tuus, de te scripsit, omnium triumphorum lauream adepte maiorem. Quanto plus est ingenii Romam terminos movisse, quam Imperii. Tit. Livius, natura [orig: naturâ] candidissimus omnium magnorum ingeniorum censor, ut Seneca Pater eum loco [orig: locô] mox citando [orig: citandô] appellat, hoc epitaphium ei apud istum ipsum Senecam Suasoria [orig: Suasoriâ] 6. sive, ut aliis placet, 7. reddidit: Vixit, inquit, tres et sexaginta annos, ut si vis affuisset, ne immatura quidem mors videri possit: Ingenium et operibus et praemiis oeprum selix: Ipse fortund diu prosperae, et in longo tenore felicitatis, magnis interim ictus vulneribus, exiloio [orig: exiloiô], ruina [orig: ruinâ] partium, pro quibus steterat, filiae morte, exitu tam tristi, atque acerbo [orig: acerbô], omnium adversariorum nibil, ut viro [orig: virô] dignum et at, tulit, praeter mortem, quae vere aestimanti minus indigna videri potuit, quod a victore inimico nil crudelius passurus erat, quam quod eiusdem fortunae compas ipse fecisset: Si quis tamen virtutibus vitia pensarit [orig: pensârit], vir magnus, acer, memorabilis fuit, et in cuius laudes sequendas Cicerone laudatore opus fuerit. Paterculus post narratam caedem eius in haec verba etumpit, l. 2. c. 66. Nihil tamen egisti M. Antoni, mercedem caelestissimi oris et clarissimi capitis abscissi numerando, auctoramentoque [orig: auctoramentôque] funebri ad conservatoris quondam Rei publ. tnatique Consulis irritando necem. Repuisti tu M. Ciceroni lucem sollicitam, et aeatem senilem, et vitam miseriorem te principe, quam sub te triumviro mortem: famam vero, gloriamque factorum, atque dictorum adeo non abstulisti, ut auxeris. Vivit, vivetque per omnem saeculorum memoriam, dumque hoc vel sorte, vel providentia [orig: providentiâ], vel utcumque constitutum rerum naturae corpus, quod ille pene solus Romanorum animo vidit, ingenio [orig: ingeniô] complexus est, eloquentia [orig: eloquentiâ] illuminavit, manebit incolume, comitem aevi sui laudem Ciceronis trabet: omnisque posteritas illius in te scripta mirabitur, tuum in eum factum exsecrabitur: citiusque in mondo genus hominum, quam huius nomen cadet. Vide Ciceronis laudes amplissimas apud Senecam, Suasoriarum, l. 1. Nemo tamen, inquit, idem Senec. Suasor. 7. ex tot disertissimis viris melius Ciceronis mortem deploravit, quam Cornelius Severus, cuius versus hic [orig: hîc] subiungam:

Oraque magnanimum [orig: magnanimûm] spirantia pene virorum
In rostris iacuere [orig: iacuêre] suis: sed enim abstulit omnis
Tamquam sola foret, rapti Cueronis imago.
Tunc redeunt animis ingentia Consulis acta,
Iurataque manus, deprensaque federa moxae.
Patritiumque nefas etiam tum, ut poena Cethegi
Deiectusque redit vous Catilina nefandis.
Quid favor, aut coetus pleni quid honoribus anni
Profuerunt? sacris et vita quid artibus acta?
Abstulit una dies aevi decus ictaque luctu
Conticuit Latiae tristis facundia linguae,
Unca sollicitis quondam titela, salusque,
Egregium semper patriae caput; ille senatus
Vindex, ille fori, legum; ritusque, togaeque,
Publica vox saevis aeternum obmutuit armis.
Informes vuluts, sparsumque cruore nefando [orig: nefandô]
Ciniciem, sacrasque manus, operumque minsitras
Tantorum, pedibus civis proiecta superbis
Proculcavit ovans: nec lubrica fats Deosque
Respexit, nullo [orig: nullô] luet hoc Antonius aevo [orig: aevô].
Haec nec in Emathio mitis victoria Perse,
Nec te, dire Syphax, non fecit in hoste Philippo,
Inque triumphato ludibria cuncta fugurtha [orig: fugurthâ]
Abfuerant: nostraque cadens ferus Annibal ira [orig: irâ]
Membra tamen Stygias tulit inutolata sub umbras.

Verum de Cicerone nos alibi plura. Nic. Lloydius. Addo, quod Elegias eius Servius laudat Ecl. 1. quarum tituli aliquot recensentur Iulio Capitolino in Gordianis, c. 3. Alcyonas, Uxorium, Nilum; Ipse servius Talemastis meminit, etc. Interim Vir tantus, quem meliorum, de quibus benignius sperate liceat, coetuirpse Lutherus adnumerat, quibus naevis notabilis fuerit, ex iis apparet, quae ipsi Sallustius in eum Declam. et apud Dionem Cassium, l. 46. Fulius Calenus exprobrant, prostitutum nempe quorumcumque libidini corpus, stupri cum filia consuetudinem, avatitiam, et erercitas in cives rapinas. Quae si non vera, quippe ab inimicis dicta, ex veto tamen multum traxisse non immerito credere queas, Tob. Pfannerus, System Theol. Gentil. purioris c. 22. §. 33.

Q. CICERO frater oratoris, Legatus in Gallia Caesaris, dein proconsul in Asia, munere secunda [orig: secundâ] fama [orig: famâ] administrato [orig: administratô], inclitus: post in numero proscriptorum, cum filio suo interfectus est. Plut. et Appianus memorant, utrumque rogasse [orig: rogâsse] percussores, ut prius occideretur, tandem eodem [orig: eôdem] momento [orig: momentô] ambos necatos. Idem etiam nomen Ciceronis filio secundum quosdam fuit, qui Consul ab Augusto creatus, statuas Antonii deici iussit, ut Plut. in Cicerone, et Appian. de Bell. Civ. l. 4. referunt. Interim nec in Cassiodori Chronicis, necin Consularibus Fastis eius nomen apparet. Vide infra.

M. CICERO M. T. Ciceronis oratoris filius, Bicongius ob temulentiam dictus, nihil patre dignum gessit, nisi quod interfectoribus Caesaris pertinacissime favit, antea cum patre proscriptus, post tamen ab Octaviano restitutus, et Praetor factus. Plut. Imo et Consul an. Urb. Cond. 723. C. Antistio suffectus est die 13. Septembr. usque ad Novembr. quo [orig: quô] tempore Antonii statuas evertit. Nic. Lloydius.

Caes. c. 25. Adrianus Baias petiit, Antonino [orig: Antoninô] adimperandum Romae relicto [orig: relictô]. Ubi --- -- periit --- Invisusque omnibus, epultus est in Ciceroniana villa Puteolis. Vide Ciceranis Villa.

CICERONIS Aquae sive fontes calidi, Bagni di Ciceroni, et Bagni di Britolin, teste Pighio [orig: Pighiô], locus Campaniae. Plin. l. 31. c. 2. Baudrando Bagni di Tritolino, balnea Campaniae, prope Baias et lacum Avernum, in colle, ex adverso Puteoli. Vide Itiner. Italiae Schotti.

CICERONIS Castra Caesar. in comment. l. 5. Veltsik hodie, pagus nunc, a Gandavo plus minus tribus milliaribus distans, ubi multa antiquitatis monumenta eruuntur. Goroplus.

CICERONIS Villa hodie Ciceroniano, locus Campaniae apufl Puteolos et Baias, ad lacum Avernum. Plin. l. 31. c. 2.

CICESTRIA quae Neomagus Ptolemaeo, urbs Angltae in Australi Sussexiae parte, vulgo Chichester. Baudrando illa distar 40. milliar. Anglic. a Londino in Austrum, 15. a Vecti Insul. 18. a Vintonia Urbe. Iuxtaamnem Lavant, 4. milliar. ab oramaris Britannici, totidem a confinio Hantoniae provinc, et 30. milliar. a Ncomago in Austrum.

CICHORIUM Graece kixw/rion, herba Aegyptia, ut et nomen; Planta quidem agrestis est et sponte provaniens, sed quae satu quoque mitigetur: cuius cum plures sint species, ut videre est apud Plinium, l. 19. c. 8. quod Graecis est kixw/rion, Latinis Intybum erraticum dicitur, item Ambula, qua de voce diximus supra. Vide Salmas. ad Solin. p. 829. Pater autem Cichoreum multis usibus, miraculo [orig: miraculô] poller: radicem habet longam et amaram, consurgit caulis in multos ramulos cavos, stidem disparator, ad folia minuscuta; adnascuntur plurimi noduli, virides per extrema, ex quibus erumpit flor elegantissimus caerulei colorus: ubi flor decidit, maturescit semen in rotunda viridique stellula. Ea ipsi natura, ut per universam astatem, usque ad autumnum, floreat, exoletis deciduis, novis succedentibus, perpetua [orig: perpetuâ] nodulorum sobole. Mirum, florem salutare Solem orientem adversa [orig: adversâ] facie, sequi decurrentem et respectare, tamquam cum maerore, occiduum; ita tamen, us caliculus floris ad orientem Solem conversus, dilatet paulatim labia et cum Sole ascendente attollat, unde ad Meridiem erigitur, tamquam triumphum gratulans; sed ad vesperam vergenti inclinatur paulatim vertext, contrabuntur extima, ut evanido [orig: evanidô] Sole concludantur, donec ex altero orbe ad nos redeat Sol et radio [orig: radiô] aliquo [orig: aliquô] gratioso [orig: gratiosô] blandiatur denuo. Illud vero summum, etiam caelo [orig: caelô] nubilo [orig: nubilô], eandem spectari amicitiam, adeo ut sic quovis tempore cursus Solu et perinde hora diei observari possint. Altera species florem feri byacinthinum, altera candidum. Auctor Anonymus, Sinae et Europae c. 33. De usu vero Medico Magicoquevide Plin. ubi suprae.

CICI vel Ricinus, Hebr. Cicaion, inter herbas Aegypto peculiares Plinio, unde oleum ad lucernas confectum dicit, l. 15. c. 7. de oleo factitio: Proximum fit et e cici arbore in Aegypto copiosa: aliis Crotonem, aliis Sili, aliis Sesamm agreste appellantibus: Quae non pridem et in Hispania repente provenit. In aliis tamen locis sponte proveniebat: In Aegypto vero etiam serebatur. *si/le *ku/prion antiquissimi Graeci vocabant, h. e. Seseli Cyprium: *siliku/prion, una [orig: unâ] voce Herodotus, l. 2. ubiolco [orig: ubiolcô] inde facto [orig: factô] Aegyptios inungere se consuevisse, narrat. Idem apud Assyrios arborescere hanc plantam tradit, ex soli bonitate. Et revera arboreus frutex est, Plinio arbor oleae magnitudine, in Hispania hodieque arbor est, Dioscoridi de/ndron mikra=s2 sukh=s2 me/geqos2 e)/xei, mediocris ficus magnitudinem habens etc. cuius proin umbra [orig: umbrâ] Ionam recrcatum fuisse, legimus in Prophetia eius, c. 4. v. 6. Vide salmas. ad Solin. p. 977. et 1002.

CICINDELA vel Noctiluca, Aristoteli putolampa/s2 et lampouri\s2, Histor. l. 4. c. 1. quod cauda illius noctu tam luceat, quam si facem haberat tergo infixam: Unde Plin. l. 11. c. 28. Lucent ignium modo [orig: modô] noctu, laterum et clunium colore lampurider. Pulvere vescitur, quo [orig: quô] tamen numquam saturatur, ideo solum, quod timet, nedeficiat terrae pulvis, atque illa fame perecat, utde hoc animalculo scribit Algiabid Atabs apud Bochartum, Hieroz. parte prior. l. 1. c. 4. etc. Inde id nominis tributum lychno, cuius.

ut Fortunatus loquitur de Vita S. Martini, l. 4. apud Car. du Fresne Gglossar. Vide quoque infra, Vulpes.

CICLAS melius CYCLAS proprie vestis feminea, quod instar ku/klou seu circuli esset, longa, urpote terram verrens et sinuosa. Matth. Paris. in apparatu nuptiarum Henrici III. A. C. 1236. virilem facit: Cives, inquiens, Londonienses sericis vestimentis ornati, cycladibus auro [orig: aurô] textis circumdati. Vide Henr. Spelman. Glossar. Archaeol. Vide Cyclas.

CICONES populi Thraciae, iurta Hebrum, quos Ulysses post dirutam Troiam ventis eo adactus debellavit, eorumque urbem Ismarum diripuit, paucis ex sociis amissis. Ovid. l. 15. Met. v. 313. mita quaedam de fluvio eorum prodit:

Flumen habent Ciconer, quod potum saxea reddit
Viscera, quod teclis inducit marmora rebus.

Apud eos Orpheus, obsceni concubitus inventor, a Bacchis dicitur laceratus. Virg. l. 4. Georg. v. 520.

--- -- Spretae Ciconum quo [orig: quô] munere matres
Inter sacra Deum [orig: Deûm], nocturnique orgia Bacchi,
Discerptum late iuvenem sparsere [orig: sparsêre] per agras.

Quod autem ait, Orpheum obsceni concubitus auctorem fuisse, paiderasti/an intelligit. Ovid. l. 10. Met. v. 83.

Ille etlam Thracum populis fuit auctor, amorem
In teneros transferre mares. --- --

CICONIA [1] Thessalis olim magno in honore. Plin. l. 10. c. 23. Honos its serpentium exitio tantus, ut in Thessalia capitale suerit occidisse; eademque legibus poena, quae in homicidam. Unde factum, ut Ciconias Thessalis pro Numine fuisse cultas, scripserit Clemens Alcxandr. Protrept. Similiter inter Aegyptiorum Dcos hanc alitem fuisse, sunt qui ex Luciano in Deor. Consil. colligant: qui error inde ortus, quod Obsopaeus, Luciani interpres, vocem i)/bis2, Ciconiam reddidit: quia ibis et ciconia serpentibus pascantur, hinc utramque avem confundens. Apud Romanos primus niensae adhibuit Sempronius Rufus, vir Praetorius: de quo Horatius Flaccus, l. 2. Sat. 2. v. 49.

Tutus erat rhombus, tutoque Ciconia nido
Donec vos auctor docuit Praetorius.

Quem ad locum vetus Interpres hoc in Rufum Epigramma esse factum memorat, cum repulsam tulisset Candidatus:

Ciconiarum Rufus iste conditor,
Hic est duobus elegantior Plancis.
Suffragiorum puncta non tulit septem,
Ciconiarum populus ultus est mortem.

Consulatum nempe ambiit, cum vir Praetorius esset; ut enim Aedilitatem curulem Praetura, sic Praeturam sequebatur Consultus. Unde videmus, cur Apiciis, Horrensiis, et similibus lurconibus Rufosaddar Terrullianus, de Pallio, c. 5. uti observavit Salmas De eadem ave sic Plin. l. 10. c. 23. Cornelius Nepos, qui Divi Augusti Principatu obiit, cum scriberet, turdos paulo ante coeptos saginari; addidit, Ciconias magis placere, quam grues: cum haec nunc ales inter primas expetatur, illam nemo velit attigisse. E quibus liquet, quantopere etiam pro teniporibus varient iudicia hominum in iis, quae rem attinent cibariam. Quippe hic [orig: hîc] videmus, Corn. Nepotis aetate, in pretio fuisse ciconias: vixit autem ille Attico, Ciceroni, Catollo. amicissimus. At hinc usque ad imperium Vespasiani, sub quo Plinius inclaruit, anni sint 110. quo [orig: quô] plane cibus is despectui erat. Quod si gratidiusculum viderur intervallum; quid de eo statuendum, quod uno cum homine iudicium de alicuius sapore et nascitur et denascitur? Neque hoc solum in alitibus, sed quadrupedibus etiam, ac piscibus, usu venit. Sic pullos mularum eplilari Maecenas instituit, multum eo [orig: eô] tempore praelatos onagris: post eum interiit auctoritas saporis, apod Plinium, l. 8. c. 43. Et cum Romae Hadrianus Pontifex merluccia [orig: merlucciâ] pisce caperetur, qui saporis non boni, eoque pretii vilis habebatur: multi iudicium hoc sequuti sunt, ut is piscis mox supra mediocre pretium divenderetur, ridente piscarlo [orig: piscarlô] foro [orig: forô], Paul. Iovius libro de piscibus Rom. etc. Vide Voss. de Idololatr. l. 3. c. 93. Caererum Ciconia inter migratorias aves est, ut notum Petronius ex Public.

De qua migratione sic Gaspar Heldelinus, Idibus Augusti ciconiae --- iter laboriosum illud pernocte Luna [orig: Lunâ] aggrediuntur. Priusquam vero mare traiciant, omnes, quas quidem nostri agri emisere [orig: emisêre], Athesim Galliae stumen. non ita procul a Sextis Aquis, vel, ut aliis placet, Sestiants aris congregantur. Illic, babitis inter se publicis ocncionibus, commurmurant, exercitum lustrant. --- Ceterum abiturae Aquilonis secundum flanom prudenter exspectant, qui simul atque pronior incidit, ceu lege praedicta [orig: praedictâ] die, abitum maturant. Et Bellonius: Cum cerca Abydum essem, 24. die Augusti ingentem ciconiarum vim conspexi --- Volabant illae a Russia et Tartaria, et Hellespontum agmine decussato [orig: decussatô] transversum traiciebant. Et cum supra Tenedum essent, longo [orig: longô] per anfractus traciu se convertebant, doncc in circulum omnes colligerentur. Inde priusquam longius a facibus Proponitidis pergerent, in minores aliquot turmas supra 20. se distribuebant, et se invicem versus Meridiem sequebantur: At, quonam e loco vemam, aut quo se referant, incumpertum adhuc est, Plin. Histor. l. 10. c. 23. neque satis constat, unde veniant, et quo revertantur: quidam ex Lxciy volare aiunt. alii ex Aethropia, Oppian. in Ixent. Quod posterius confirmati potest, ex historia Gesnero indigitata: apud quem Goblerus refert, vesaliae ciconiam quotannis in eadem domo nidificare solitam, postquam hominis clementiam per multos annos experta esset, e consueta migratione sub Veris tempus redeuntem, viridem zingiberis radicem, ranquam pro xenio ad eius pedes gratulabundum proiecisse. Num in Aethiopia, vel, quodidem, Arabia Troglodytica, ut plurimum crescit zingiber, Dioscorides, l. 1. Plin. l. 12. c. 7. Galenus Simplic. l. 6. Quamvis fatendum, varia Indiae loca, Malabariam, Bengalam, Babul, Becam, idem ammatis genus proferre. Quod et de Arabiae Felicis terra Oman, legitur apud Abuchanipham, Scriptorem Arabem, laudatum Bocharto, Hieroz. Part. poster. l. 2. c. 29. Vide quoque Auctorem, Sinae et Europ. c. 48. et infra, voce Pelargi.

CICONIA [2] genus sannae, apud Persium, Sat. 1. v. 58. quum ciconiae collum manibus fingebatur. Salmas. ad Tertullian. de Pallio.

CICONIAE locus Galliae, in Lingonibus, pertinens ad pagum Terndorensem; Vulgo Chichles en Tonnerrou. Hadr. Vales. in Ternodorum.

in CICONIAM versus planus quidam sub M. Antonino Philos. apud Capitolin. c. 13. Tanta [orig: Tantâ] clementia fuit --- ut plano cuidam, qui, deripiendae urbis occasionem cum quibusdam consciis requirens, de caprifici arbore in Campo Martio contionabundus, ignem de caelo lapsurum, finem mundi affore, diceret, si ipse lapsus ex arbore in ciconiam verteretur: quum statuto [orig: statutô] tempore decidisset, atque ex sinu ciconiam emississet, perducto ad se atque confesso veniam daret.

CICONIUM promontor. iurca Bosphorum, Petro Gyllio, qui hodie Cornio hoc appellari ait.