December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0005

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0006

[gap: praeliminaria]

image: s0863a

CIMMERII [1] populi in Italia, apud Baias ad lacum Avernum, quorum oppid. Cimmerium fuit, ubi antraum Sibyllae olim fuisse dicitur. Hi in subterraneis domiciliis habitantes, et per cuniculos commeare soliti, toto in illis die delitescebant, noctu tantum ad latrocinia egressi, cum victum ex metallorum aliqui effossione, divinationum mercede, et proventibus a Rege designatis quaeretent, ut ex Ephoro scribit Strabo. Hinc Cimmeriae tenebrae proverbio [orig: proverbiô] celebrantur pro densissima [orig: densissimâ] caligine. Homer. Od. 11.

*)/enqa de\ *kimmeri/wn a)ndrw=n dh=mo/s2 te po/lis2 te
*)he/ri kai\ nefe/lh| kekalumme/noi, ou)de\ po/t' au)tou/s2
*)he/lios2 fae/qwn e)pide/rxetai a)kti/nessi.

De Italicis enim Cimmeriis haec intelligenda clarum ex Geographis. Tibullus, Panegrrico [orig: Panegrricô] ad Messalam, l. 4. Epigr. 1. v. 64. s.

Cimmerion etiam obscuras accessit ad arces,
Quis [orig: Queis] numquam candente dies apparuit ortu,
Sive supra terras Phoebus, seu curreret infra.

Iuxta hos Ovidius Somni sedem collocat, l. 11. Met. v. 592.

Est prope cimmerios longo [orig: longô] spelunca recessu
Mons cavus, ignavi domus et penetralia Somni:
Quo numquam radiis oriens, mediusve, cadensve
Phoebus adire potest. --- --- -

A tenebris itaque nomen habere Phoenices fabulati sunt, quia [gap: Hebrew word(s)] camar, vel cimmer, est nigrescere. Penes hos ingens quondam superstitio increbuit, loci natura [orig: naturâ] erroribus suffragante; ibi sacra nemora honorata, fluminibus etiam et fontibus suus honor fuit. Speeus praeterea famosi et ad Inferos crediti aditus, quo intrare fas non erat, nisi Diis Manibus sacrificio [orig: sacrificiô] placatis. Unde Homero suae fabulae oeconomia, quam in Odyssea comminiscitur, desumptz est, et liber sextus Aeneid. Virgilii. Idem Nic. Lloydius.

CIMMERII [2] populi Asiae gemini; Alii qur ex Scythia venerunt, habitantes circa Bosphorum, abipsis Cimmer ium appellatum. In Taurica Chersoneso, quae cum tractu adiacente olim Cimmeria dicta est; Post Scythia Europaea, seu parva, nunc Tartaria minor seu Precopensis. Baudrand. Horum regio perpetuis nebulis involuta, unde Tenebrae Cimmeriae, Proverb. Strabo, l. 1. et 3. Erasmus Adag. titul. Caecutientia. Alii inter Colchos et Iberos, quorum regio Havessen Ant. Curchinio in Georgianis appellatur. Orpheus in Argonauticis:

--- - *)/epeita de\ *kimmeri/oisi
*nh=a qoh\n e)pa/gontes2 i(ka/nomen, oi(/ r(a/ te mou=noi
*ai)/glhs2 a)/mmoroi/ ei)si puribro/mos2 h(li/oio.

Nic. Lloydius. Priores olim a Scythis, Asiam incolentibus, pulsi, in Asiam venerunt, et Chersonesum condiderunt, ubi nunc Sinope urbs Graeca, sita est, iter semper secundum mare tenentes. Inde ulterius progressi, Sardeis ceperunt, ut dicemus voce Lygdamis. Herodot. l. 4. c. 11. Quae tamen illorum expeditio non tam subversio urbium, quam depraedatio per incursionem, fuit. Illos vero insequentes Scythae, cum aberrantes via [orig: viâ] in Mediterranea conversi essent, Cyaxare Medorum Rege victo [orig: victô] Asiae imperio [orig: imperiô] potiti sunt, per annos 28. ut infra dicemus. Tandem ab Alyatte Lydorum Rege, Asia [orig: Asiâ] iterum sunt expuli, sub cuius avo Ardye Sardeis captae fuerant. Strabo, l. 13. 14. Vide quoque ubi de Scythis. it. voce Tyres.

CIMMERIS Troadis urbs, Edonis prius vocata. Plin. l. 5. c. 30. Item Cimmeris, mater Deorum apud Cimmerios. Hesych. *kimmeri\s2, mh/thr *qew=n.

CIMMERIUM [1] oppid. Tauricae Chersonesi, in ora Ponti Euxini, ad Bosphori Cimmerii fauces, 25. milliar. a Crocondama in Occasum, totidem a Panticapaeo in Austrum. Cimbricum Straboni.

CIMMERIUM [2] promontor, Asiae, in tractu Bosphorano, iuxta Bosphorum Cimmerium a parte Asiae, prope paludem Maeotidem. Dictum etiam Cerberion Sansoni, vix 4. milliar. a Parthenio in Ortum, 15. a Panticapaeo in Boream, Capa di Croce hodie.

CIMOLIS seu CINOLIS Arriano Quinoli Mercatori, oppid. Paphlagoniae in ora maris Euxini, inter Carambim promontorium ad Occasum et Sinopen urbem ad Ortum. Nunc Ginopoli, parvi momenti, indes deficit. Baudrand.

CIMOLUS [1] it. CIMOLIS Ptol. Cimolia Obsequenti, c. 100. Polino, teste Nigro [orig: Nigrô], insul. maris Cretici, cuius meminit Ovid. l. 7. Met. v. 463.

Hinc humilem Myconen, cretosaque rura Cimoli.

Bocharto, l. 1.Chanaan. c. 14. [gap: Hebrew word(s)] gum-ahal dici videtur, i. e. fossa smegmatis, propter terram saponatiam, quae ex ea eruebatur. Sic in Hippocrate Galenus et Erotianus smhkti/da gh=n exponunt th\n *kimwli/an. Dioscorides, l. 2. de falle: *su\n ni/trw| h' \ gh=| *kimwli/a| smh=gma kra/tiston. Idem habent Atistoph. in Ranis, et Iul. Pollux, l. 10, c. 31. Nic. Lloydius. Hinc smetris, eadem terra pinno, 1. 37. c. 10. Galactites, ex vino colore lactis est. Eandem dicunt leucam et leucogaeam et leucogr apbidem, et semptridem, tritam lactis succo et sapore notabilem. Uti legit Salmal. Dicta autem sic est, quod ea [orig: ] uterentur ad dealbanda ac pumicanda indumenta; cui eidem usui Cimolia terra inserviebat. Vide eum ad Solin. p. 137. ut et infra ubi de lapide Gelaxia et Morochtho.

CIMOLUS [2] a Scholiaste in Artstoph. Ranas, ponitur inter Cycladas, cuius terra ferax sit nitri. Vide supra.

CIMON Atheniensis, Miltiadis et Egesiphiles fil. liberalicate munisicenti1aque domi magis, quam militia [orig: militiâ] clarus, quapropter Lucullo comparatur. Nam cum hostium spoliis locuples esset, ea civibus suis distribuit, deinde amotis undique agrorum shorum


page 863, image: s0863b

septis, vulgopoma, frugesque sumendas impune dabat, Parabat quottidie inges domi convivium, quo [orig: quô] undique confluentes pauperes vescebantur. Plut. Primus Athenis scholas instituit, ut Pythagoras in Italia. Vitam eius pete ex Plut. et Corn. Nepote, l. 5. Obiir rebus pace belloque gestis clarissimus, in Cypro, classis Graecae Duae summus, post multas victorias, in urbe Citio motbo correptus. An. 302. Urb. Cond. Vide etiam Thucyd. l. 1. Iustin. l. 2. c. ult. Valer. Max l. 5. c. 3. ex. ext. 3. l. 5. c. 4. ex. ext. 2. Diodor. Sic. l. 11. et 12. Item Cimon, pictor quidam apud Plinium, l. 35. c. 8. Fuit etiam Cimon Historicus, qui Atheniensium et Amazonum pugnam descripsit. Arrian. l. 7. Incertum autem est, utrum idem lit cum Cimone illo, de quo Suidas in *)/aynrtos2. Nic. Lloydius.

CIN Latine possessio, vel emptio, sive nidus, aut lamentatio, nomen viri, a quo Cinaei, de quibus Numer. c. 24. v. 20.

CINA civitas in tribu Iuda. Ios. c. 15. v. 22.

CINADON vide Cinnadon.

CINAEDOCOLPITARUM Mons hodie Porta di Ferro, ut videtur Ortelio, mons Arabiae Felicis ad sinum Arabicum, ubi Cinaedocolpitae populi incolebant.

CINAEDOLOGIA species erat Mimicae Veterum Poeseos. in qua Cynaedorum mores exprimebantur ac repraesentabantur: continebat enim, ut Suidas habet, mi/mhsin a)gwgh=s2 th=s2 para\toi=s2 kinai/dois2 diale/ktwn kai\ th=s2 h)qopoii/as2. Et quidem Sotadem primum auspicatum esse to\ kinaidologei=n tradit Strabo, et post eum Alexander Aetolus, pedestri uterque sermone. Idem de Sotade, e)/grafe flu/akas2, h)/toi kinai/dous2. Post eos Lysis et Simus etiam carmine, unde *simw|doi\ et *lusiw|doi\ dicti, de quibus Athenaeus, l. 14. Simodi etiam *(ilarw|doi\ et *fluakogra/foi dicebantur, sicut Lysiodi iidem cum Magodis erant. Erat autem *(ilarw|di/a minus gravis ac severa, quam Tragoedia: sicur *magw|di/a lascivior obsceniotque, quam Comoedia, uti Aristoxenus memorat apud eundem. Huius enim argumenra, aliquando mulier, moechi et lenones: aliquando vir remulentus ad amicam comissatum vadens, quae omnia turpius obsceniusque repraesentabat, quam Comoedia. Quemadmodum eadem mimorum Latinorum argumenta, adulteria, lenocinia, perpotationes et similia. Sed et multa *kinaidologi/a in minis virilibus et muliebribus etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 108. et 109. ut et hic [orig: hîc] passim.

CINAEDOPOLIS insul. Doridis regionis in sinu Ceramico. Plin. l. 5. c. 31. paulo a Continente distans, versus Halicarnassum.

CINAEI [1] populi circa Libanum et Amanum.

CINAEI [2] et CENI qui a Iechro socero Moysis duxerunt originem, habitarunt [orig: habitârunt] in medio regionis Amalco et Madian, quibus pepercit Saul in excidio Amalec. Gen. c. 15. v. 18. Numer. c. 24. v. 20. Iudic. c. 1. v. 16. 1. Sam. c. 15. v. 6. 1. Paral. c. 2. v. 23. Ioseph. l. 6. Iud. Antiq. c. 8.

CINAETHUS Homeri carmina primus conventibus publicis recitavit: perperam enim tradunt nonnulli, Demetrium Phalereum primum dedisse eos, quos Homeristas cognominarunt [orig: cognominârunt]; cum Homeridarum appellationem etiam apud Pindarum legamus. Appellati autem sunt *(omhri/dai, sive ab officio, sive, ut aliqui voluere [orig: voluêre], quod ex eius familia illius cantum tamquam heredes circumferrent. Iul. Caes. Scaliger, Poetic. l. 1. c. 41. Vide quoque infra ubi de Homeridis et Rhapfodis.

CINAETIUS Halicarnassaeo Onugnathos Ptolemaeo, i. e. Maxilla asini, promontor. Peloponnesi, Xili teste Nigro [orig: Nigrô], aliis capo di Malvasia. In Lacoma provinc. ex adverso Cytherae insul. medium inter Maleam promontor. ad Ortum, et Cyparissam ad Occasum. Baudrand.

CINAMBRI Illyrica gens. Appianus.

CINARA apud Columellam, l. 10. v. 235.

Horrida ponatur Cinara. --- --

ex Graeco *kina/ra, Latinis Carduns, Siculis olim cactus est, quem articactum hodie Galli vocant, Artichaut. Athen. l. 11. *ti/s2 de\ tou/tois2 ou)xi peiqo/menos2 qar)r(w=n a' \n ei)/poi th\n ka/kton ei)=nai tau/thn th\n u(po\ *(rwmai/wn me\n kaloumenhn ka/rdon, ou) makran o)/ntwn th=s2 *sikeli/as2, perifanw=s2 de\ u(po\ th=s2 *(ellh/nwn, a)lla h= ga\r du/o gramma/twn ka/rdos2 kai\ ka/ktos2 tauto\n a)/n ei)/h. Sub finem addit, *)alla\ mh\n kai\ kina/ran w)no/mase paraplhsi/ws2 h(mi=n *sw/patros2 kai\ *pa/fios2. Refert ibidem verba Ptolemaei Euergetis, qui Ariltarchi discipulus fuit, ubi et kina/ran nominavit. Aliud est kuna/tra; seu kuna/ra a)kanqa, cuius veteres Poetae aliique Scriptores meminere [orig: meminêre]. Inter quos Sophocles,

*ku/naros2 a)/kanqa pa/nta plhqu/ei gu/hn.

Aut enim carduum agrestem hoc [orig: hôc] nomine appellarunt [orig: appellârunt]; de quo Virg. l. 1. Georg. v. 152.

--- - segnisque horreret in arvis
Carduus.

Aut cynosbaton, sive sentem caninam. Salmas. ad Solin. p. 223. 226. et 228. Vide quoque supra, ubi de Articacto et Carduo cduli seu hortensi.

CINARADAS ex familia Cinarae, ceremoniis Paphiae Veneris praesidens. Tacit. l. 2. Hist. c. 3.

CINCENSES Hispamae Tarraconensis populi. Plin. l. 3. c. 3.

CINCIA Lex, cuius auctor M. Cincius Tribunus Plebis M. Cornelio [orig: Corneliô] Cethego [orig: Cethegô], P. Sempronio [orig: Semproniô] Tuditano [orig: Tuditanô] Consulib. am. Urb. Cond. ICLIX. fuit Ne quis ob causam orandam donum, munusque caperet, Liv. l. 34. c. 4. Tacitus, l. 11. Annal. c. 5. Cicer. Ep. ult. ad Atticum, l. 1. etc. Eam Festus Muneralem a Plauto vocari scribit, his versibus:

Neque muneralem legem, neque lenoniam,
Rogata fuerit nec ne, flocci aestime.