CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

COLUMNA [1] Graece stu/los2, item kolw/nh, in multiplici olim usu. Necesstati enim et ornatui inserviebant, de quibus Plin. l. 36. c. 23. Columellae in aede densius positae crassiores videntur. Genera earum quatuor. Quaesextam partem altitudinis in crassitudine ima habent, Doricae vocantur: quaenonam, Ionicae, quae septimam, Thuscanicae. Corinthiis eadem ratio, quae Ionicis. Sed differentia, quoniam capitulis Corinthiarum eadem est aliitudo, quae colligitur crassitudine ima [orig: imâ], ideoque graciliores videntur. Antiqua ratio erat columnarum altitudims, tertia pars latitudinum (MS. habet altitudinum ) delubri. In Ephesiae Dianae aede --- primum columnis spirae subilitae et capitella addita. Placuitque altitudinis octava pars in crassitudine et ut spirae haberent crassitudinis diminidum, septimaeque partes detraherentur summarum crassitudim. Praeter has sunt, quae vocantur Atticae colummae: quae ternis angulis pari laterum inter vallo [orig: vallô]. Nempe quod [orig: quôd] in Aedibus, tum sacris tum profanis, culmina sustinerent, hinc nomen illis secundum nonnullos. Neque vero ad necessitatem solum, sed et ad magnificentiam et censum ostentadum, plurimas eas habebant aedificia nonnumquam, Romana inprimis, cum paucae sustinere fastigia possent. Papinius Statius, l. 1. Sylv. 2. v. 152.

Pendent innumeris fastigia nixa columnis,
Robora Dalmatico [orig: Dalmaticô] lucent satiata metallo [orig: metallô] etc.

Nec tantum ex vili lapide, sed e marmore eoque peregrino, quod L. Crassus primum usurpavit, Idem Plin. l. 36. c. 3. Iam enim L. Crassium Oratorem illum, qui primus peregrini marmoris columnas habuit in Palatio, Hymettias tamen, nec plures sex aut longiores duodenum pedum, M. Brutus in iurgiis ob id Venerem Palatinam appellaverat. Postmodum crescente luxu, ex onyche, quatuor modicas in theatro suo Balbus posuit. Nos ampliores triginta vidimus in cenatione, quam Callistus Caesaris Claudii libertorum potentia [orig: potentiâ] notus, sibi exaedificaverat, idem Plin. l. d. c. 7. extr. Adde et florum nitorem, quo [orig: quô] hae in domibus columnae quoque coronabantur. Lucianus Nig. *)/enioi de\ keleu/ousin kai\ ste/fein ta\s2 sth/las2 a)/nqesin, Nonnulli vero iubent et coronare columnas floribus etc. Quam in rem vide plura apud Ioanne Meursium, de Luxn, c. 12. Sed et porticus ac ambulacra Columnis interstinguebantur. Statius, l. 3. Sylv. 5. v. 90.

Quid nunc magnificas species, cultusque locorum,
Templaque: et innumeris spatia interstincta columnis
Et geminam molem nudi tectique theatri etc.

Quibus quo [orig: quô] pacto [orig: pactô] a Veteribus ornatae fuerint Civitates, ubique legitur; et ex parte hodie quoque conspicitur. Vide aliquid huic loco collatum, apud I. Passeratium, Commentar. Propert. l. 2. El. 31. etc. Memoriae Columnas inservisse disciunis ex Columnis Sethi duabus, apud Iosephum, l. 1. Iud. Ant. c. 3. quibus is praecipua Astronomiae optimatumque artium arcana insculpsisse, quo sic ad posteros memoria eorum propagaretur, dicitur. Quem eundem in usum, posteriori aevo [orig: aevô], columnas adliibuisse Astronomos, docent Analemmata eorum et Parapegmata, de quibus vide suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Iisdem Leges incisae, et Foedera, quo testatior omnibus eorum memoria esset. Et quidem de legibus vide suo [orig: suô] loco [orig: locô]; de Foederibus, insignis est Livii locus, l. 2. c. 33. extr. ubi de Foedere cum Latinis, Ita fusi Volsci Antiates, Corioli oppidum captum, tantumque sua [orig: suâ] laude obstitit famae Consulis Marcius, ut nisi foedus cum Latinis, columna [orig: columnâ] aenea [orig: aeneâ] insculptum, monumento esset, ab Sp. Cassto uno --- ictum; Postumum Cominium bellum gessisse cum Volscis, memoria cessisset. Eodem facit devotio Alcibiadis, in pila lapidea excisa, apud Corri. Nepotem in Vita eius, c. 4. Nec nostri aevi exempla desunt. Cippi inprimis et columnae sepulchrales, de quarum triplici usu, vide infra aliquid, voce Rachel etc. Honori praeclarorum virorum insuper Columnae chcatae; quas et ungi et coronari consuevisse legimus. Certe Alexander M. cum Ilium transgressus Minervae sacrificaret et Heroibus, Columnam Achillis, hoc est, eius statuam (de qua aliquid supra diximus) pingui inunxit oleo [orig: oleô]; dein una cum sociis nudus ad eam cum incitato [orig: incitatô] cursu perrexisset, eam coronavit, teste Plutarcho [orig: Plutarchô], in Vita eius. Idem discimus ex versibus Clement. l. 1. Strom. citatis.

*kalliqo/h kleidou=xos2 o)lumpia/dos2 *basilei/hs2
*(/hrhs2 *)argei/hs2, h(\ ste/mmasi kai\ qusa/noisi
*prw/th e)ko/smhsen peri\ ki/ona makro\n a)na/sshs2.
Callirrhoe clavem Reginae gestans Olympiae
Iunonis Argivae, quae sertis atque corollis
Prinia exornavit columnam longam Reginae.

Qui mos statuas columnasque praeclarissimorum virorum, etiam superstitum, coronandi, Romae quoque sub Principibus viguit, ut e Tacito liquet, l. 4. Annal. c. 23. Iamque tres laureate statuae in urbe et adbue raptabat Africam Tacfarinas. His porro eorum, quos honoratissimos volebant, superponebant simulacra. Sueton. Galba [orig: Galbâ], c. ult. Senatus, ut primum licitum fuit, statuam ei decreverat rostratae columnae superstantem, in parte fori, qua [orig: quâ] trucidatus est. Arnob. l. 7. Et in altioribus columnis signa quaedam et simulacra sunt constituta. Alii. Imo primis temporibus Columnas pro simulacris erectas easque simulacrorum loco [orig: locô] cultas, scribit Clemens, l. 1. Strom. et Euseb. de Praepar. Euang. l. 1. Inprimis hic [orig: hîc] indigitandae Columnae Triumphales, de quibus, inter alia Triumphi ornamenta, agunt Plinius, l. 34. c. 5. 6. et 7. et Val. Max. l. 2. c. 5. ex. 1. et c. 8. Vide etiam, ubi der Triumpho et Tropaeis et. Tandem ignominiae quoque et supplicio Columnae destinatae leguntur. Sic ad Columnam Meniam, in ius vocabantur Romae, obaerati ac decoctores: unde Columnarii ii appellati, Caelio ad Ciceronem, l. 8. Ep. 9. Apud eandem, fures et servos nequam, coram Triumviris Capitalibus, puniri solitos, monet Asconius, Commentar. in 1. Verrin. Hinc in Maenam Pompeianum Horat. Epodon Ode 4. v. 11.

Etiam qui in crucem agebantur, prius flagris caedebantur ad istiusmodi columnam, uti infra videbimus, ubi de Cruce, Flagellatione, Verberibus etc. Nec omittendus Columnarum sanctior usus. Uti enim in mediis aedibus erectas habuere [orig: habuêre] Romani: Sic apud Hebraeos quaevis Synagoga, in medio Columnam habuit, in quam ascendebant Doctores verba ad populum facturi. Quo alludere proin visus est divinus Paroemiastes, c. 9. v. 1. cum septem Columnis excisis Sapientia domum aedificasse [orig: aedificâsse], ab illo dicitur. Quo [orig: Quô] eodem [orig: eôdem] sensu et ipsa Ecclesia Apostolo dicta videtur, s2u/los2 kai\ e(drai/wma th=s2 a)lhqei/as2, Columna et stabilimentum veritatis, i. e. Columna seu cathedra, e qua Veritas sacra praedicatur, publicaturque, 1. Timoth. c. 3. v. 15. Fr. Burmannus, Orat. Inaugurali de Collegtis Theologiscis ac Philosophicis. Plura de Columnis, vide hic [orig: hîc] passim, inprimis paulo infra, ut et in voce Coluria (quae tamen proprie erant pilae, ex multis Iapidibus compositae, non columnae,) Item Monolithae Columnae et Stelae: etiam in voce Cionita.

COLUMNA [3] Hieronymus, ex posteris Cardinal. Pompeii Colunae Siciliae Viceregis, Graece Latineque doctissimus, scripsit varia, quae inter eminent Commentarii in Fragmenta Annalium Ennit, Metulae, Barthio et Auctori Bibliothecae Neapolit. magnopere laudati. Pater Iohannis, Pompeii et Fabii, quorum hic in Naturali Historia versatissimus varia edidit. Obiit A. C. 1586. aetat. 54. Vide Elogia Anton. Teissier, Part. 2. ex Thuano, praefatisque Scriptoribus collecta.

COLUMNA [7] urbs Moscoviae Episcopalis sub Archiepiscopo Moscoviensi. Ad confluentes Moscuae fluv. in Occam. 38. mill. pass. a Moscovia urbe in Ortum; Kolom.

COLUMNA [8] vicus in Carnutibus, ubi secundum quosdam iussu Chlodomeris Francorum Regis Sigismundus Burgundiae Rex cum coniuge et duobus filiis iugulatus ac in puteum deiectus est, A. C. 524. hodie forsan Coloumelle, in pagi Aurelianensis Belsiaeque confinio: vel Columiers, Ecclesia cum vico hic proxima. Sed prior sententia potior. Valesius puteum s. Sigismundi, hodie S. Simond, in quem hic praecipitatus est, diversum a Columna vico pagi Aurelianensis esse ostendit, in huius tamen vicinia: Notit. Gall.

COLUMNA [9] Nubis et Ignis Dei ante castra Israelitarum procedentis sedes augustissima, memoratur, Exodi c. 13. v. 21. et 22. Febova vero antecedebat eos (Israelitas) interdiu in columna Nubis ad deducendum eos via [orig: viâ] illa [orig: illâ] et noctu in columna Ignis, ad afferendum eis lucem, ut progrederentur interdiu ac noctu. Non amovit columnam illam nubis interdiu, aut columnam illam Ignis noctu a conspectu ipsius populi. Vide quoque Psalm. 105. v. 39. Nempe in vastissimo illo Deserto, ubi nec viae, nec vestigia hominum visebantur, alii quidem illac iter facientes, velut in mari navigantes, ad stellarum cursum gressus suos dirigebant: Israelitas vero ipse Filius Dei, in visibili Columnae signo, praeivit, viamque qua pergendum esset monstravit. Quae columna quamvis una esset, geminum tamen usum praebuit, nimium Solis ardorem de die umbra [orig: umbrâ] sua [orig: suâ] infringendo, et noctis caliginem lumine suo [orig: suô] minuendo. Factum autem id, quam primum ex Aegypto exierant Israelitae. Postea, quo [orig: quô] die erectum Tabernaculum est, operuit nubes ipsa Tabernaculum interdiu, versus tentorium Testimonii: vespere autem erat super Tabernaculum, quasi species ignis usque mane. Prout autem efferens se nubes illa supra Temptorium illus proficiscebatur, ita postmodum proficiscebantur filii Israelis et in loco, ubi residebat, ibi castrametabantur, uti videre est Numer. c. 9. v. 15. et seqq. Tumque fiebat illa precatio, Surge Iehova et dispergantur inimici tui, fugiantque osores tui a facie tua. Item, Da quietem Iehovae myriadibus, milibus Israelis, quae habetur, c. 10. seq. v. 35. et 36. Praeibat vero columna haec, quandiu peregrinatio illa durabat, uti patet ex c. 9. cit. etc. Quibus omnibus significabatur Angeli vindicis praesentia, qui ista [orig: istâ] nube vehebatur, ac circum Israelitarum castra metabatur. Vide Esaiam, c. 63. v. 9. Perpetua item Ecclesiae protectio, ac illuminatio, quam, tamquam castra sua, per mundi huius mansiones, praesenti cura [orig: curâ] ambit ac incingit, Esai. c. 4. v. 5. Praecipue vero Angeli Foederis incarnatio, qui, sicut tunc in nube habitabat, inque eo signo ab Ecclesia videbatur: ita olim in humano corpore hospitaturus erat istaque [orig: istâque] veste Maiestatem suam dissimulans sese eidem populo olim videndum contrectandumque praebiturus, Iohann, c. 1. v. 14. Vide Franc. Burmannum, Synops. Theol. Christ. Part. 1. l. 4. c. 32. §. 2. et Commentar. in Exodum, ad d. l. nec non infra voce Nubes.

COLUMNA Regia civitas in Brutio. Mela, l. 2. c. 4. Graeci *sthli/da vocant, i. e. Columellam, hodie la Cothona, aliis Stylurion, unde solvitur in Siciliam. Vide Cluverium, Ital. Antiq. l. 4. p. 1295.

COLUMNA Traiani ingens Romanae magnificentiae monumentum. Haec in medio Fori Traiani, post bellum Dacicum ab hoc per Apollodcrum aedificati, sita fuit, hodieque adhuc apparet, alta, ut habet P. Victor, pedes 128. Praeter enim arcus triumphales columnasque plurimas gigantei contextus, ut loquitur Amm. Marcellinus, statua ipsius Traiani in medio porticus atrico columnis altissimis superposita, prae coeteris vero in foro medio Cochlis columna marmorea erecta fuit, Anton. Thysius, in A. Gellium, l. 13. c. 24. De qua sic Dio Cassius, In foro ingentem columnam statuit (Traianus) sive ut ea pro sepulchro esset, sive in ostentationem eius operis, quod ille circa forum egit. Clivus surgebat, quem effossa [orig: effossâ] quoquo versus terra [orig: terrâ] ita complanavit, ut undique columna conspiceretur, forumque deinde in areae modum aequatum mansit. Basis 12. pedum est, lapidibus constat viginti quaturo tantae vastitatis, ut opus videatur non ab hominibus sed a gigantibus perfectum: Horum quilibet gradus octo, per quos ascenditur, habet. Lumen praebent fenestellae quadraginta quatuor: Caelatae sunt in circuitu res

gestae Caesaris Traiani bello [orig: bellô] Dacico [orig: Dacicô], aliisque militaribus expeditionibus. Inscriptio autem talis:

Unde apparet, Columnam rebus Dacicis insulptam, non, ut voluit supra Dio, a Traiano ipso, sed a Senatu P. Q. R. imperatori erectam esse: Factum enim hoc est, Traiano [orig: Traianô] bellis Asiaticis implicito [orig: implicitô], qui etiam in reditu Seleuciae Syriae moriens columnam ne vidit quidem; interim cineres eius in urbem relati intra auream pilam, in eiusdem summitate reconditi sunt. Vide praefatum Thysium, loc. cit. Adam. Preyelium, Sinae et Europae c. 17. A. Ciacconium inprimis, qui columnae huius delineationem, quemadmodum hodie superest, aeri incisam edidit, addita [orig: additâ] simulacrorum in eius extima superficie insculptorum, quae historiam utriusque belli Dacici continent, explicatione.

COLUMNAE Altaris quibus in Communione Romana Altare sustentatur et quas prehensare solebant, qui fugiebant ad Ecclesiam (sicuit in Vet. Test. cornua Altaris) occurrunt in Epistola Clericorum Italiae Concil. Gall. Tom. 1. p. 196. Quo [orig: Quô] viso [orig: visô] sanctus Papa columnas Altaris complexus est. Sic apud Aimoinum, Histor. Franc. l. 2. c. 32. in Basilicam S. Eufemiae confugit, tenuitque columnam Altaris, etc. Vide quoque Eadmerum, in Vita S. Wilfridi, c. 16. Theophanem, ann. 20. Iustiniani, Pachymerem, l. 7. c. 17. p. 31. Alios. Erant autem hae Columnae numero [orig: numerô] quatuor, uti docet Honorius Augustodun. l. 3. interdum quinque, uti Car. du Fresne refert, ex Vita S. Theodardi Archiepiscopi Narbonensis, apud Catellum, p. 761. Vide omnino eum in Golssar. ut et in Descript. S. Sophiae, c. 55.

Plebeium in Circo positum est, et in aggere Fatum.
Quae nudis longum ostendit cervicibus aurum,
Consulit ante Falas Delphinorumque columnas:

dicebantur, quae insculptos habebant delphinos, de quibus infra; vel quibus delphini pro basi erant. Sustinebant autem illae Sessias, Messias et Tutelinas, i. e. simulacra Dearum, Sessiae, Messiae et Tutelinae, Tertullian. de Spectac. Vide quoque Plin. l. 18. c. 2. Ibique viles et triviales Astrologi a mediocribus et plebeiis feminis consulebantur. Eas Neptuno delphmas vomere, idem Tertullianus eleganter dixit; quod circa capitula vel basim sculptos eos praeferrent, sed magis est, ut circa capitella sculpti fuerint. Salmas. ad Solin. p. 912. ubi in ea Circi parte, quae inter utrasque metas interiacebat, in modum aggeris satis alte e terra elati, et Euripus vocabatur, has columnas constitutas fuisse, addit.

COLUMNAE Herculis duae esse perhibentur in Occidente; quia ex Oceano mare nostrum intrantibus duo montes occurrunt, quorum alterum in Mauritania Abylam vocant, alterum in Hispania Baetica Caplen. Hos quondam iunctos perpetuo iugo fuisse finxerunt, sed ab Hercule diremptos; inter quos nunc Fretum Gaditanum: cuius latitudo 4. leuc. Hispan. longitudo ab Ortu in Occasum 12. leuc. ab Abyla ad Cotem promontor. Aliqui tamen hos montes procul spectantibus geminas columnas videri dicunt. alii asserunt, Columnas Herculis in Gaditana insula fuisse ex aere octo cubitorum, ad quas proficisci solebant, qui navigationem absolvissent, tamquam Herculi sacra facientes. Hic [orig: Hîc] etiamnum ostenduntur turres 2. dictae Torres di Ercole, prope Gades.

COLUMNAE Sepulchrales apud Athenienses olim in usu, quas trium cubitorum altitudinem excedere Leges vetabant: His vel icon defuncti imposita, vel hieroglyphicon aliquod additum fuit. Sic Diogenes, utpote Cynicus, canis imagine honoratus est: Isocratis, tamquam Oratoris, columna, Sirenem in apice ostendit etc. Vide hic [orig: hîc] passim, in vocibus Columella, Monumentum, Stela et uti de Columnato ore Naevii infra, ubi de eo.

COLURI [1] duo sunt circuli in Sphaera se mutuo ad angulos rectos sphaerales secantes, ad polos mundi, et Zodiacum ita transeuntes, ut alter per principia Arietis et Librae feratur, alter per principia Cancri, et Capricorni; ita dicti ab imperfecta sui conversione, a kolou/w mutilo et ou)ra\ cauda, quod imperfecti omnibus qui sub Aequinoctiali non sunt, et tamquam cauda praecisa apparent. Vide Scalig. in Manil.

COLURIA apud Sidonium, l. 2. Ep. 2. Ab ortu lacum porticus intuetur, magis rotundatis fulta coluriis, quam columnis invidisa volubilibus, semicolumma sunt, ab una parte in acumen desinentia. Vocis origo a medicamentis rotundis, et oblongis alteraque [orig: alterâque] parte crassioribus, quae kolou/ria appellata sunt, quod muris caudae truncatae similia essent. Inde enim nomen ko/louron, cui cauda curta est, a quo kolou/rion; quae, ut fistulis immitti possent et naribus, aliisque suriggw/desin, ea [orig: eâ] forma [orig: formâ] fiebant: cum collyriis neutiquam confundenda, uti diximus supra in voce Collyra. Vide Salmas. ad Solin. p. 257. et 924.

COLUS com lana, et fusus cum stamine, in pompa nuptiali, apud Romanos olim, Sponsae praeferri solcbant a duobus, ad lectum usque, tamquam operis, in quo futura esset, auspicia, utque sic sedulitas futurae Matrisfamilias designaretur. Sicuti apud Graecos etiam cribrum praeferebatur, et ante thalamum pistillum alligabatur, uti videre est apud Scaligerum, Poetices l. 3. c. 101. et infra, ubi de Nuptiis. Sed et olim Tanaquillae, Prisci

uxori, statua a Romanis posita, lanam, fusum et colum tenens in probitatis ac virtutis muliebris argumentum, uti testatur Festus, Plinius, l. 8. c. 48. et Plut. Problem. 30. Prisci moris vestigiis etima recentiori aevo [orig: aevô] perdurantibus: Sepulchro enim filiae Ottonis I. Imperatoris cognomine Magni, Conrado Franconiae Duci nuptae, fusum argenteum honoris memoriaeque ergo appensum fuisse, discimus ex Dietmaro, l. 2. p. 25. Vide quoque infra in voce Fusus.

Nunc pretiosa venit per marmora lubricatque clivum,
Donec virenti fluctus colymbo.

Et Lamprid. in Heliogab. c. 23. Marinae aquae colymbos exbibuit. Graece ko/lumbos2 in Epigramm.

Natatio est seu piscina: pro kolu/mbhsis2. Vide infra, ubi de Natatione et Piscinis.

COM in nummo Theodosii, est Constantinopolitana Moneta interprete Car. du Fresne, de infer. aevi Numismatibus.

COMA [1] olim libertatis insigne, apud Gallos praesertim: unde Regalis capillitii ius priscis Francis, adeo celebre, apud Hottomannum, Francogalliae, c. 9. Aimoinum, de Gestis Francorum, l. 3. c. 61. etc. Certe omnes Galliae Reges usque ad Pippinum Caroli M. patrem, longis capillis semel tantum in anno conspiciebantur, P. Faber Saniorianus, Semest. l. 2. c. 20. Originem ritus hanc aftert. Ado Viennensis, Chron. aet. 6. Post Pharamundum, Franci Chlodionem filium eius sibi Regem statuunt: abhinc Franci in finibus Thuringorum habitantes crinitos Reges habere coeperunt. Quae Coma tanta fuit in reverentia, ut illam tetigisse sanctissimi iuramenti vice fuerit. Vide Idacium, l. 3. ubi de Clodovaeo et Alarico loquitur. Hinc in praef. legis Salicae, Chlodovaeus Comatus dicitur. Claudianus, de 4. Honorii Consulatu, Sicambros cum Francis confundens, ait, v. 446.

Ante Ducem nostrum flavam sparsere [orig: sparsêre] Sicambri
Caesariem, pavidoque orantes murmure Franci
Procubuere [orig: Procubuêre] solo. --- -- --- --

--- -- --- -- Ingentia quondam
Nomina, crinigero flaventes vertice Reges, etc.

Nec Gothi minus comati fuere [orig: fuêre], ut adnotavit Savaro ex Procopio, l. 4. Cassiodoro, l. 4. Ep. 49. ad Sidonium etc. Prudentius de Roma a Gothis capta, l. 2. contra Symmach. v. 692.

Vide etiam infra voce Norvegia, ubi de regia Hartagerorum, i. e. Comatorum, familia. Apud priscos quoque Romanos viri incomi comatique incedebant, unde statuae illis capillis demissis collocabantur. Horat. l. 1. Od. 12. v. 41.

Hunc, et incomptis Curium capillis
Utilem bello [orig: bellô] tulit. --- --

i. e. vinum valde vetus. Sed postea mos ille exolevit, ita ut non nisi in squalore et luctu barbam comamque promitterent: Hinc Sueton. de Aug. c. 23. Per quatuor, inquit, continuos menses barba [orig: barbâ] capilloque [orig: capillôque] summisso [orig: summissô]: et ante eum Liv. l. 27. c. 56. de Marco Livio, et l. 6. c. 16. de Manlio, quem vide. Eodem [orig: Eôdem] pacto [orig: pactô] Graeci promissas alebant comas, karhkomo/wntes2 propterea perpetuo Homero dicti, neque capillum hunc nisi maximo [orig: maximô] urgente periculo [orig: periculô] exuebant. Unde celebris apud Aristotelem lex. l. 1. Rhetor. Crinitus servile officium subire non potest. Idem Philosophorum ornamentum fuit; unde Lucianus, Cynico [orig: Cynicô]: Quid tu tandem barbam quidem habes et comam, tunicam non habes etc. Hanc calamistro [orig: calamistrô] crispare molliores solebant, merito Poetis irrisi: Quo [orig: Quô] enim spectant flexae pectine comae? Petron. Satyr. Unde Martialis, l. 2. Epigr. 36. v. 1.

Pectere te nolim, sed nec turbare capillos,
Splendida sit nolo, sordida nolo cutis.

Muliebrisenim hic luxus; quibus hac [orig: hâc] fini inservicbant ancillae, Ornatrices dictae, quae ministerium iis in capillis disponendis, digerendis, crispandis ac torquendis adhibebant. Cuius obsequii meminit Ovid. l. 2. Amor. El. 7. v. 17.

Ponendis in mille modos perfecta capillis,
Comere sed solas digna Cypassi tuas.

Idem praeter hanc Cypassidem, Napen eodem [orig: eôdem] ministerio [orig: ministeriô] insignem,

laudat, l. 1. Amor. El. 11. et de capillis amicae suae agit iterum eiusd. l. El. 14. Exstat quoque in lapide quodam Romae inscriptio: CINERIBUS. CAMILLAE. ALPIONILLAE. QUIRITAE. ORNATRICI. FESTUS. M. SEPTIMI. GALLIS. DISPENSAT. etc. Porro Comam olim, iter aliquod periculosum aggressuri, vovebant alicui Deo. Val. Flaccus, l. 1. v. 379.

Tectus et Eurytion servato [orig: servatô] colla capillo [orig: capillô],
Quem pater Aonias reducem tondebit ad aras.

Eadem [orig: Eâdem] mente Papinius Achillem, ad Troiam euntem, Sperchio comam, ex Homero, servasse [orig: servâsse] scribit, l. 3. Sylv. 4. in Comam Earini, v. 84.

Huic et purpurei cedat coma saucia Nisi,
Et quam Sperchio tumidus servabat Achilles.

Unde eidem Crenaeus intactus comis, l. 5. Theb. v. 221. Sed et inluctu abscissae sunt. Idem, l. 12. Theb. v. 489.

--- -- --- -- non thurea flamma, nec altus
Accipitur sanguis, lacrimis altaria sudant,
Maestarumque super libamina secta comarum
Pendent, et vestes mutata [orig: mutatâ] sorte reliciae.

Quem lugentium morem suo [orig: suô] iam aevo [orig: aevô] notat Homerus, Il. y. Aue saltem turbatae, vide Barthium ad Satium, Animadversion. l. 3. p. 157. Aliis quoque occasionibus vel coma vel crinis, pars nempe comae, abscissa est, uti diximus supra, ubi de Capillis, item Caesarie; dicemusque infra, ubi de Coma Earini, Crinibus. De triplici vero Comae ornandae apud Veteres more, vide hic passim, inprimis in vocibus Apochyma, Discrimen, Spatalium etc. et plene de eorundem circa haec luxu, non mulierum solum, sed et Viroru, Car. Paschalium, Coronar. l. 1. c. 5. Ab homine ad arbores translata vox apud Poetas passim. Unde Horat. l. 4. Carm. Od. 7. v. 1.

Sicut et Capilli. Sed aliud coma in illis, aliud Capillus, ko/mh kai\ sqri\c. Comosum est polu/fullon et polu/komon; capillacem, to\ trixw=des2, quod instar est capilli tenue ac gracile. In vitibus Coma Poetae appellant frondes, quae am putantur. Virg. l. 2. Georgic. v. 368.

Hinc koma=|n Graeci xlohforei=n interpretantur. Salmas. ad Solin. p. 581. ubi pluribus de Coma et capillis balsami fruticis. Vide quoque supra Capillacea coma.

COMA [2] Ascititia, Latinis olim Galerus, meretricibus inprimis in pretio fuit, et quidem flavi coloris: Unde vetus Schol. Iuvenalis Sat. 6. v. 120. Crine, inquit, supposititio [orig: supposititiô] rotundo [orig: rotundô], muliebris capitis tegumento [orig: tegumentô], in modum galeae facto [orig: factô], quo [orig: quô] utebantur meretrices flavo [orig: flavô] 3 Nam nigro [orig: nigrô] tum matronaeusae sunt. De Messalina, Iuvenal. ibidem loci.

Nunc tibi capitivos mittet Germania crines,
Culta triumphatae munere gentis eris.

Vide Thom. Dempster. in Ioh. Rosini Antiq. Rom. l. 5. c. 37. et l. 10. c. 29. Ioh. Laurentium, Not. in Phaedrum, l. 4. fab. 5. Sed et matronis usurpati sutiles hi, textilesque et ascititii capilli. Non enim illae nativam comam irrufare, aliisque coloribus inficere contentae; cui luxui Coronae nomen inditum, ut apud Tertullian. de Coronmil. videre est: adoptitiam quoque adhibuere [orig: adhibuêre]. Idem. Affigitis praeterea nescio quas enormitates sutilium atque textilium capillamentorum, nunc in galeri modum, quasi vaginam capitis et operculum verticis, nunc in cervicem retro suggestum. Utrumque dedecus expressit Hieronymus, l. 2. Ep. 18. Quando eras in secuol, ea quae erant saeculi diligebas, polire faciem purpurisso [orig: purpurissô] et depingere, ornare crinem et alienis capillis turritum verticum struere. Quae res usque eo processerat, ut ad hoc peritissimi capillaturae structores adhiberentur; uti diximus retro in voce Capillatura, item Collyra. Et hinc galeatus ille vertex, illi coronae affinis, qua Prudentius redimit superbiam in Psychom. v. 183. his verbis.

Turritum tortis caput accumularat [orig: accumulârat] in altum
Crinibus, exstructos augeret ut addita cirros
Congeries, celsumque apicem frons ardua ferret.

Quae exprimunt Graecum illud purgwto\n, turritum nempe verticem, de quo infra. Quippe hic omnino ille est ornatus ascititius adiutor formae et comes incessus fastuosi ac cerviculae tumidae qualem Synesius tribuit illi, quam vocat purgofo/ron kaqa/per *kube/lhn, turritam sicuti Cybelem: cui Virgilius affimilat Romam, l. 6. Aen. v. 785.

--- -- --- -- qualis Berecynthia mater
Invehitur curru Phrygias turrita per urbes.

Alio [orig: Aliô] longe sensu quam quo [orig: quô] Mariam Magdalenam turritam Hieronymus vocat in Epitaphio Marcellae Virg. ob sedulitatem videl. et

ardorem fidei; Quam in rem vide plura, apud Car. Paschalium, Coronar. l. 1. c. 5. et infra passim, inprimis ubi de Comam struendi more, ut et in voce Lampadion.

COMA [5] Earini, nomen carminis, quo [orig: quô] Flavii Farini Comam, prima [orig: primâ] tonsione positam, prosequutus est Papin. Statitus, l. 3. Sylv. 4. cuius initium:

Ite Comae, facilemque percor transcurrite pontum:
Ite coronato recubantes molliter auro:
Ite, dabit cursus mitis Cytherea secundos etc.

Nempe Capilli prim um positi, tam verticis, quam genarum, sueti Diis a Gentilibus dedicari; et ita commendari ipsis sequentium annorum prosperitas, talibus velut aetatis aut corporis libamentis, de quo retro diximus. Vovebantur autem et in pueritia certis Numinibus, quibus depositi postea sacrabantur. Hinc Earini, Domitiani Catamiti, hi capilli hic [orig: hîc] prima [orig: primâ] tonsione Pergamum mittebantur, in Fano Aesculapii consecrandi: eo quod Ephebus is ex ea civitate esset oriundus, ut indicari videtur hoc [orig: hôc] excellenti carmine. Mittebantur autem in pyxide auro facta [orig: factâ] et sertis coronata [orig: coronatâ], quod indigitant verba, v. 2.

Uti illa explicat Ioann. Bourdelotius, ad Petronium, p. 162. magis ad sensum Poetae, quam ea sunt, quae Paschalius affert ad b. l. Coronar. l. 1. c. 5. Nisi malis circulum hic [orig: hîc] aureum et gemmatum intelligi, de quo infra qui et ipse cum capillis fuerit pyxidi inditus etc. Ex eodem carmine discimus, quomodo pueri istiusmodi ornatam habuerint frontem, quoque [orig: quôque] ritu capilli soliti sint incidi. Ita enim Poeta, v. 86.

Ipsi, cum primum niveam decerpere frontem
Decretum est, bumerosque mann nudare nitentes,
Accurrunt teneri Paphia cum matre voluces,
Expediuntque comas, et serica pectore ponunt
Pallia, tunc iunctis crinem incidere [orig: incidêre] sagittis,
Atque auro, gemmisque locant --- --

Tales einim, frontem, erectis calamistro [orig: calamistrô] capillis vittatisque ornatam, gerebant: cuiusmodi effigiem propesuit Laur. Pignorius de Servis, p. 75. primae edit. Additum capillis mittendis speculum, habes in seqq. nec sine precibus, quas Auctor in fine subiungit, v. 99.

At puer egregius, tendens ad sidera plamas:
His mihi pro donis, hominum mitissime custes,
(Si merui) longa [orig: longâ] dominum renovare iuventa [orig: iuventâ],
Atque Orbi servare velis etc.

Vide Casp. Barthium, Animadversion. ad hoc carmen, et plura hanc in rem praeter ea, quae supra diximus, apud A. Hottomannum, l. de Barba, Hadr. Iunium, de Coma, l. 4. Barthium modo dictum, Adversarior. l. 24. c. 13. Achillem Statium, ad Catullum, p. 293. Matth. Raderum, ad Martialem, l. 9. Epigr. 17. Bourdelotium ubi supra, Alios.

COMA [6] Hyacinthina, apud Poetas frequens. Sic apud Longum, ubi describitur forma decusque Daphnidis, Coma ei adscribitur, hyacinthino flori similis, *(ora=|s2 w(s2 u(aki/nqw| me/n th\n ko/mhn o(moi/an e)/xei; imitatione scil. Homeri, qui, ut Ulysses Nausicaae gratior esset, ait Palladem e capite eius demisisse comas, hyacinthino flori similes, Od. y. v. 157.

--- -- --- -- ka/dde ka/rhtos2
*ou)=las2 h(=ke ko/mas2 u(akinqi/nw| a)/nqei o(moi/as2.

Quem versum alicubi citat Aristaenetus. Et de muliebri capillo Lucianus, de imag. *kai\ dayilei=s2, inquit, me\n a)po\ tw=n bostru/xwn th=s2 kefalh=s2 e(/likes2 u(aki/nqois2 to\ kalo\n a)nqou=sin o(/moia porfu/rontes2, Et longae capillorum capitis texturae perinde ac suaviter florescentes hyacinthi nigricantes. De Nymphis quoque Philostratus, in imag. *(ai de\ a)nqou=sai ta\s2 xai/+tas2 e)kpefu/kasin u(akinqi/nois2 o(moi/ws2 a)/nqeuin, At florentes coma [orig: comâ] exibant, hyacinthinis similes floribus. Et Himerius, in comitatu Apolinis, lyram pulsantis, tum Gratiarum et Cupidinum colludentium, facit Venerem strinxisse comam suam hyacintho [orig: hyacinthô]; etsi hic [orig: hîc] dici potest, hyacinthum lapidem fuisse. Certe hyacinthus adeo pulcher et amabilis flos est, et eius pulchritudini formosissimus quisque adolescens comparetur a Poetis, et Hyacinthus quoque vocetur. Lucianus, in ep. Sat. pai=das2 de\ au)tw=n tou\s2 w(rai/ous2 kai\ komh/tas2, ou(\s2 u(aki/nqous2, h)\ *)akille/as2, h)\ narki\ssous2 o)nrma/zousi, Pueros ipsorum speciosos et comatos, quos Hyacinthos, aut Achilles aut Narcissos vocant etc. Quam in rem vide plura apud Car. Paschalium, Coronar. l. 3. c. 11. Cum autem omnes hyacinthi vulgares caerulei sint coloris, sed dilutioris, raroque imbuantur purpura [orig: purpurâ] saturatiore ac nigra [orig: nigrâ], non ab illis Comam cognominatam esse certum est. Nigricantem enim sic vocatam, diximus supra ex Luciano; et nigros crines Indorum lucentesque Dionysius Hyacinthi flori comparat:

--- -- --- -- *ei)dome/nas2 d' u(aki/nqw|
*piota/tas2 fare/ousin e)pi\ kra/tesfin e)qei/ras2.

Quod de nostro hyacintho neutiquam accipi potest: nec enim est eius nigroris, ut commode sumi queat ad comparationem nigri capillitii. Sed et apud Homerum comas u(akinqi/nw| a)/nqei o(moi/as2, Grammatici me/lainas2, i. e. nigras, exponunt: me/lan ga\r, inquiunt, to\ a)/nqos2, mger enim (qui color est atrae purpurae, saturatioris videl. et meracae) flos est. Und Theocritus,

Ubi grapta\n u(a/kinqon nigram esse dicit, ut sunt violae nigrae. Quem proin sequutus Virgilius ait, Ecl. 10. v. 39.

Nam vaccinium Latini vocant Graecorum hyacinthum etc. E quibus omnibus colligit Salmasius, hyacinthum illum Veterem a quo Comae hyacinthinae, gladiolum esse nostrum et veterum Romanorum, qui, euri/s2, vel eiri\s2 Dioscoridi, florem habet purpureum, in medio rubrum et puniceum, adeo que inde purpureos et rubentes hyacinthos Poetis appellari. Vide eum ad Solin. p. 1223. Aliter tamen de Hyacinthi colore Bochartus, Hieroz. Part. poster. l. 5. c. 10. quem vide, ut et infra suo [orig: suô] loco [orig: locô].

COMA [7] Massalianorum, memoratur Epiphano, Haer. 80. ubi eos aluisse comas muliebrem in morem promissas referens, id alienum esse monet a doctrina Apostoli 1. Corinth. c. 11. v. 14. Vide supra in voce Caesariati, etc.

COMA [8] Soluta et libera priscis temporibus quoddam velut insigne Virginitatis fuit, unde Virgines in priscis monumentis plerumque tales describuntur. Virg. de Venere, l. 1. Aen. v. 319.

Namque humeris de more habilem suspenderat arcum
Venatrix, dederatque comam diffundere ventis.

Quo de more Comam ornandi, vide supra in voce Apochyma. Postmodum comas Virgines in vertice concumulatas, absque ulla diakri/sei, nodo [orig: nodô] substringebant, de quo ornatu, vide infra, in voce Spatalium, ut et hic [orig: hîc] passim in vocibus, Botronatus, Corymbus etc. At Coma coacta et coronata argumentum habebatur instantis, aut iam praesentis, laetitiae coniugalis. Et quidem tum cogi et frenari coma dicebatur. Claudian. de Raptu, l. 2. v. 148.

Nec. quae Parthenium canibus serutatur odorem,
Aspernata toros; libertatemque comarum
Iniecta [orig: Iniectâ] tantum voluit frenare corona [orig: coronâ].

Unde apud Euripidem in Aul. Clytemnestra, alloquens Achillem, Tibi, inquit, adduxi Iphigeniam natam meam et quidem coronatam, in hoc ut nubat,

--- -- --- -- --- -- a)ll' o(/mws2
*soi\ kataste/yas2 e)gw/ nin h)=gon, w(s2 gamou me/nhn.

Ipsae quoque Virgines, cum ducebant choreas, corollis redimitas habuere [orig: habuêre] comas, velut haud multo post coronas nuptiales sumpturae, apud Homerum, Il. s. v. 593.

*)/enqa me/n h)i(qeoi kai\ parqe/noi a)lfesi/boiai
*)wrxou=nt' a)llh/lwn e)pi\ karpw=| xei=ras2 e)/kontes2.
Ibi quidem adolescentes et virgines Alphesibaeae
Tripudiabant, invicem in vola manus habentes.

*kai\ r(' ai(\ me\n kala\s2 stefa/nas2 e)/xon --- --
Et hae quidem pulchras coronas habebant etc.

Vide Car. Paschal. Coronar. l. 2. c. 15. et infra ubi de Nuptialibus coronis.

COMACINUS et Magister Comacinus, in L. Longobard. l. 1. tit. 9. §. 9. et 10. videtur appellari, qui vulgo Macio, Gallis Macon: forte a Comacina Insul. in Romandiola, ubi periti eo [orig: eô] aevo [orig: aevô] fuere [orig: fuêre] architecti. Glossarium apud Lindebrogium, laudatum Car. du Fresne.

COMACULA seu COMACLUMComacchio urbs Ducatus Ferrariensis in ditione Pontific. intra paludes Valli di Comacchio. 3. milliar. ab ora littorali maris Adriatici 20. a Ravenna in Boream, 12. a Volana in Austrum. Parva, et ob caeli gravitatem a paucis, iisque maiore ex parte piscatoribus, inhabitata.

COMACUM apud Plin. l. 12. c. ult. In Syria gignitur et comacum, quod Caryopon appellant, Graece *kw/makon; aromatis species est, cuius cum casia et cinnamomo meminit Theophrastus, inter eas species, quae ex Arabia et India afferebantur: *oi(=on pro\s2 tw=| kinnamw/mw| kai\ th=| kasi/a| kai\ kw/makon, e(/teron de\ ei\=nai to\ kw/makon karpo\n, to\ de\ e(/teron parami/sgousin ei)s2 ta\ spoudaio/tata tw=n mu/rwn. Ubi duo genera facit comaci unum quod est semen vel fructus, alterum quod pretiosis unguentis admiscebatur. Quod fuerit Plinii comacum, sucus scil. ex nuce expressus. Sed Cumanum is forte pro cinnamum legit, Comacum certe fructus vel semen, cubebat est nostra, hodieque in Iava, ubi plurimum nascitur, Cumuc vocatur; in reliqua India Cubac et Cubab Sini, h. e. Cubabum Sinense, Arabibus Cubebe. Vide infra, et plura hanc in rem, apud Salmas. ad Solin. p. 1208.

COMAGENA [1] Syriae pars, supra Ciliciam in Ortum sita, trans Amanum montem excurrens usque in Mesopotamiam, a qua Euphrate fluvio [orig: fluviô] ditimitur. A Romanis in provinciam redacta. Cuius Metropolis Samosata, ad Euphratem, patria Luciani Athei, et Pauli Patriarchae Antiocheni, haeretici. Vide Strab. l. 11. et 17. Nigt. deser. Asiae. Populi Comageni haruspicinae olim peritia [orig: peritiâ] prae ceteris nobilitati. Iuvenal. Sat. 6. v. 548.

Spondet amatorem tenerum, vel divitis orbi
Testamentum ingens, calidae pulmone columbae
Tractato: Armenius, vel Comagenus Aruspex.

COMAGENA [2] locus Norici, nunc vicus Langenhabar, ad confluentes amniculi Anzespach in Danub. in Austria. Cluver.

inferioris ad Danubium, in confinio Hungariae, 3. leuc. a Posonio, 6. a Vienna in Ortum, et e regione Morava fluv. in Danubium labitur. Vide Trebell. Poll. in Claudio, c. 10. ibique Gruterum et Salmas.

Iactare est. Natura enim hoc affert, ut homines comati levi motu et iactatione cervicis crinem inaequaliter circumfusum et aliqua in parte conglobatum discutiant, ac in suum locum redigant. Quatere crinem, vacat Seneca. Nat. Quaest. l. 1. c. 17. Coniugum quidem manu crinis ille, quem effundere olim mos viris fuit, attrectabatur; sed ilum sibi sine ullo artific formosi quatiebant, non aliter quam iubam generosa animalia. Ita namque in Hercule Fur. Actu 4. v. 948. apud eund. leo rutilat iubam cervice iactans. Et apud Petronium Thessali quadrupes solet altas quatere iubas. Et Silio bellator equus excussu cervicis aptare iubas dicitur. Citata igitur verba Senecae pronuntiantur cum gestu Astyanactis mota [orig: motâ] paulum cervice comam disicientis: quod in puero alacritatis signum est. Idem, Hippolyto [orig: Hippolytô], Actu 2. v. 394. Sic teere iactae colla perfundant comae. Ab eodem gestu *dw/riee/s2 te trixa/i+kes2 Grammaticis antiquis, oi( sunexw=s2 ta\s2 tri/xas2 dia\ to\ drastiko\n kinou=ntes2. Ioh. Fred. Gronov. ad loc. Troad. cit.

COMAM struere apud Tertullian. de Pallio, c. 4. est, eam multis graibus ac spiris convolutam in altitudinem exstruere. Sic enim solebant mulieres multis compagibus capillaturam exstructam olim gerere. Iuvenal. Sat. 6. v. 502.

Idem Suggestum comae alibi vocat, Lucianus e)pana/s2atin trixw=n, Latini tutulos. Istae autem convolutiones crinium muliebrium spirae vocabantur. Inde spirosus capillus Apuleio in spiram cumulatus et convolutus, Metam. l. 2. Ex alienis autem et ascititiis capillis struebantur hae spirae, Hieronym. ad Marcellam: cuiusmodi crinium adtextorum compositio, quod in modum galeae fieret, galerus appellatur passim, et una cum vitta, inter Matronarum apud Romanos, privilegia fuit. Val. Max. l. 5. c. 2. ex. 1. Sanxit uti feminis semita [orig: semitâ] viri cederent, confessus, plus salutis Rei publ. in stola, quam in armis fuisse, vetustisque crinium insignibus novum vittae diserimen adiecit. Ubi crines, Graecis e)mplo/kia, sunt rotundus ille comarum suggestus; de quibus capiendus Plautus. Uni gerundum morem censeo et capiundos crines. Nam quae nubebant, crines capiebant, quo [orig: quô] discrimine Matronae a Meretricibus distinguebantur. Festus, Senis crinibus nubentes ornantur, quod is ornatus vetustissimus fuit. I. e. senis crinium spiris, quae in orbem convolutae et aliae aliis superstructae tutulum seu galerum efficiebant. Graeci perikefalai/an, item peri/qhton ko/mhn aut periqetiko\n vocarunt [orig: vocârunt]. Pollux in eadem re fena/kas2 appellat, Galli hodie perrucas. Sic itaque galerum et vittam matronae gerebant: non uno [orig: unô] tamen omnes modo [orig: modô] ornabantur. Siquidem praeter illam capillorum constructionem, aliquando et pone cervices comarum suggestum, in modum umbonis, aut collyridis cuiusdam sive popani formatum gerebant, qua de re diximus retro, in voce Collyra, etc. Cum autem et Meretricibus galerum istiusmodi, seu fictitiorum crinium concumulationem tribuant Veteres, annotat Vetus Scholiastes ad Iuvenal. ad discerniculum, Matronas nigros, Meretrices flavos sumpsisse: quod Servius confirmat ad l. 4. Aen. v. 698.

Qui tamen eodem in loco verba haec Catonis adducit, de crinibus matronarum: Comas flavo [orig: flavô] cincre ungitabant, ut rutilae essent, etc. Qui vero istiusmodi capillorum struices formabant, Structores capillaturae Tertulliano dicuntur de Cultu Femin. quos Perrucarios vulgo Galli vocant. Vide Salmas. ad Tertullian. loc. cit. ubi addit, galeris talibus etiam viros, qui calvitio [orig: calvitiô] erant deformes: item veteres Comoediarum actores priusquam larvas gestarent, usos fuisse, ex Suetonio in Othone et Diomede Gramm.

COMANA [1] orum, nunc Com, et Tabachzan incolis, civitas est in convallibus Antitauri montis, insigni Bellonae fauo [orig: fauô] celebris. Inde Comani dicuntur sacri servi Bellonae, quorum Strabo, l. 12. sua [orig: suâ] aetate supra sex milia fuisse tradit, qui omnes sacerdotis imperio parebant, et statis quibusdam Bellonae festis sese mutuis vulneribus laniabant. Val. Flaccus, l. 7. v. 636.

COMANA [2] civitas in Armenia minore. Procop. Cappadociae, Baudrando, ad fontes Sari fluv. alter Comana Crusa, versus montem Taurum Cilicium. Arminacha vulgo, et Cappadociae, ut distinguatur ab altera [orig: alterâ] Pontica dicta [orig: dictâ], sita [orig: sitâ] ad Sarum, ubi in Irim labitur. P. a Via.

COMANA [3] Taprobanae insul. oppid. Ptol. Alia item in Phrygia, et Pisidia eidem.

COMANIA Asiae regio circa Hyrcaniam. Xenoph. Inter Georgiam et Tanaim fluv. ubi etiam Circassi populi, sui pene iuris, quidam tamen sub clientela Turcarum; et alii sub Moscis.

COMANI populi a Ladislao Ungariae Rege apud lacum Hood victi, A. C. 1279. populi circa Margianam, Plin. l. 6. c. 16.

COMARA urbs munita Hungariae in extrema parte Insul. Schutt. cum arce triangulari, quae alias Brigaecio dicta, in Pannonia superiore. Caput est comitatus cognominis Komora; 4. leuc. German. a Iavarino in Ortum, 2. a Neuheselio in Austrum, 5. supra Strigonium.

COMARI Asiae populi super Scitharum deserta ad Caspium sinum, Mela. l. 1. c. 2. Vide sis illic Vossium.