CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

CONSISTOR in Charta Walteri de Gaht, in Monastic. Anglic. Tom. II. p. 848. quae sic clauditur: Testibus Roberia [orig: Roberiâ] de Gant, Wilhelmo [orig: Wilhelmô] Consistore Cestriae --- lamberto [orig: lambertô] Consistore: nomen dignitatis alicuius urbanae, Consiliarii Consistoriani forte. In Republ. Senensi hodieque Magistratum esse, qui Consistoro appelletur, tradunt Academici Cruscani, apud Car. du Fresne.

CONSISTORIANI sub posterioribus Imperatorib. ut et Comites intra Consistorium et Comites sacri Consistorii, iidem dicti sunt, qui Consiliarii Augg. sub prioribus, vide supra. Qui nempe sacro Augustorum Consistorio intererant, maximaeque erant apod Caesares auctoritatis: ad qum dignitatem admittebantur solum Praesecti Praetorio, Quaestores, Magistri Officorum, Comites sacrarum Largitionum etc. appellatione postmodum ad Comites ordinis primi extensa [orig: extensâ]. Itw=| perisole/ptw| *ko/mhti tou= sqei/ou sunedri/ou, Illustri Comiti divini Synedrii, ita enim Principum Consistorium Graeci exponunt, in Concil. Chalcedon. Aet. 1. etc. Fuit autem Consistorium proprie locus, in Palatio, Cubiculariis potissimum addictus, in quo excubabant ii po ius, quam cubabant, ut ad Domini nucus paratiores essent, Sidonius, l. 2. Ep. 9. Unde Monachus Sangall. de Caroli M. Gestis, l. 2. c. 8. quosdam Legatos, priusquam ad Imperatoris admitterentur conspectum, reperisse in Consistorio Cubicularios Imperatoris, circa Magistrum suum, ait. Cum igitur in hoc interiori Palatii vestibulo (e quo in Silentiariorum primum, dein in ipsum Principis cubiculum ibatur) consisterent, qui Principis andientiam praestolabantur, ipseque Princeps ex interiori cubiculo in hoc exterius progrederetur, quo supplices audiret, et causas ac negotia subditorum dirimeret, in eo sedebat pro tribunali, inquirentibus in negotium et dispicientibus Consistorianis, ut Ammianus ait, l. 15. Atque inde Consistorium appellari coepit generatim quivis locus, in quo de publicis rebus cum suis Consistorianis Imperator deliberabat. Donec iuri dicundo novum Consistorium exstruxit, Iustinianus, in ea Urbis parte, quam Hebdomum vocabant, de quo pluribus egit Carol. du Fresne, ad Villbardumum, num. 85. Stetisse vero, non adsedisse Consistorianos, in Principum Consistoriis, videtur indicare Ambros. Ep. 133. et l. 5. Cod. Theodos. de Fid. test. Interdum tamen adsedisse constat ex Vopisco in Aureliano; Ammiano, l. 22. Procopio, Aliis. Vide quoqu infra Silentiarii. In Ecclesia Romana Consistorium, exedra est aedi sacrae adiuncta, in qua forte consistebant Sacerdotes, de rebus sacris cum Episcopo disceptaturi; Unde postmodum ipse Consessus Episcoporum aut Presbyterorum, ad deliberandum de rebus magni momenti congregatorum, eadem [orig: eâdem] appellatione insignitus est, uti observat Holstenius ad Synodum Roman. sub Bonifacio II. p. 228. quomodo etiamnum Cardinalium Consessum coram Pontifice vocant. Vide de Consistorio Papali multa, in Ceremoniali Roman. l. 1. sect. 9. apud Car. du Fresne, Glossar. et Macros, in Hierolex. ubi Cardinales antiquitus pileatos interfuisse Consistorio, observant.

CONSOLAMENTUM apud Catharos, manus impositio et Baptismus appellatus est, cuius conferendi ritum, pluribus refert Ermengardus contra Valdenses, c. 14. Hinc ipsi Consolati dicti: qui alias Paterini in Lombardi Boni Homines in Germania, Car. du Fresne, Glossar. ex eod. et Reinero contra Valdenses, c. 6. de quibus vero suo [orig: suô] loco [orig: locô]. At in Eccles. Roman. Consolatio, Serotina cena, quae post collationem fiebat a Monachis, qui quod vice Consolationis et gratuitae refectionis post impensas orationi et lectioni horas complures, iis impertiretur, detorto [orig: detortô] illo [orig: illô] vocabulo [orig: vocabulô], Consolationem hanc refectionem, pro collatione, appellarunt [orig: appellârunt]. Chrodegangus Metens. Episcop. in Reg. Canonic. c. 8. *para/klhsis2 quoque Graecis, in Vita Nili Iunior, vide supra in Caritas.

CONSOLATI genus Albigensium, qui alias Perfecti quoque, quibus alii (alterum Albigensium genus) fecerunt pactum, quod ipsi vocant la Convenesa, i. e. convenientiam, quod in fine vitae per eos recipi vellent ad sectam ipsorum: cuiusmodi receptio passim vocatur haereticiatio, factaque est in hunc modum Bendicto Molinerii, in quadam infirmitate: Bernardus de Goch Albigensis manus ipsius infirmi tenuit inter manus suas, et quendam librum tenuit super ipsum infirmum, in quo legebat Euangelium B. Iohannis, in principio erat Verbum: tradiditque eidem infirmo filum subtile, quo [orig: quô] pro haeresi cingeretur. Circa mulierem autem infitmam ritus aliquantum variabat. Per abstinentias vero quasdam ad receptionem istam praeparabantur: et quia receptio illa credebatur animam recepti salvare, vocata fuit Baptismus spiritualis, seu Consolamentum. Unde et per eam credebantur sanctificari, ita ut nullum ita receptum a muliere tangi fas esset. Qui porro ita recipiebantur in sua infirmitate, illis praescriptum fuit, ut se ponerent in Endura, de qua voce infra, plura vero hanc in rem, apud Phil. a Limborch, Histor. Inquisit. l. 1. c. 8. (ex Libro Sententiarum Inquisitionis Tholosana, primo ab ipso in lucem edito) ubi de discrimine Albigensium et Valdensium prolixe agit.

CONSORANNI populi Galliae Aquitanicae, quorum primus omnium meminit Plin. l. 4. c. 19. Horum regio Conserans, iuxta Sallam fluv. in confinio Occitaniae, extenditur ad montes Pyrenaeos, prope Aragoniam et fontes Garumnae. Baudrand. Valesio ab ora Sardonum, marique Gallico [orig: Gallicô] non multum absunt, inter Areiam ac Garumnam fluv. siti, citra Garumnam tamen, quo [orig: quô] provinc. Narbonensis ab Aquitania dividitur. Eorum urbs inter provinciae Novempopulanae civitates 12. quinta, interdum sexta numeratur, in veterib. Notit. Civitas Consorannorum, aliquando, nomine Gentis, Consoranni; nonnullis etiam Austria, quod Austro, ab Hispania flanti, exposita sit, dicta. Hodie ab Episcopo quondam suo et Patrono, Fanum s. Licerii, vulgo S. Lezer nuncupatur, ut et nomine Gentis Conserans, Vasconice Coserans, et Couserans, parva admodum, ad Salatum fluv. Pyrenaicum, qui in Garumnam, post Cristam et Nigellam, tertius effluit, vulgo la Salle. 12. leuc. a Tholosa, totidem ab Ausens 25. autem a Perpiniano.

Episcopus eius, quartus inter Auscitanae Metropoli suffragantes, recensetur: Concilio Agathae, sub Alarico Rege et Messalla [orig: Messallâ] Consule habito Glycerius seu Licerius, unde urbi nomen, interfuit: sicut a Theodoro Episcopo missus Eleutherius Aurelianensi quinto. Primus Episcopus Valerius fuit, teste Gregorio [orig: Gregoriô]. Pagi cognominis urbs caput est, qui ad radices Pyrenaeorum, qua [orig: quâ] Hispaniam ab Aquitania et provinc. Narbonensi dividunt, inter Oceanum Aquitanic. et mare Gallicum, sed huic propior, iacet. Hoc [orig: Hôc] pago [orig: pagô] dioecesique continentur paroeciae vel vici 80. Oppida Castellio, S. Gerontii et Basida seu Bastita, Notit. Gall. Vide Fanum S. Licerii.

CONSORTIUM hercto non cito apud A. Gellium, l. 1. c. 9. Sed id quoque non praetereundum est, quod omnes simul, qui a Pythagora in cohortem illam disciplinarum recepti erant, quod quisque pecuniae familiaeque habebat, in medium dabant, et coibatur societas inseparabilis, tamquam illud fuit antiquum consortium, quod iure atque verbo [orig: verbô] Romano [orig: Romanô] appellabatur Hercto non cito: Societas proprie fuit inter coheredes qui a communione discedere nolebant. Consortes enim dicebantur, quamdiu hereditas divisa non erat. Glossae, consortes, koino/bioi, su/gklhroi; Unde Consortium istiusmodi societas et communio coheredum: Contra dissortes, postquam diviserant. Glossae, dissortes, diaklhrwqe/ntes2; at exsortes, a)/klhroi, quasi exheredes. Herctum autem, in antiqua illa Iuris formula ac verbo, hereditatem, patrimonium et bona significat, ut latius infra videbimus, in hac voce: Citum, divisum, a cio, quod ortum est ex antiquo verbo Graeco xi/w, pro quo xi/zw postmodum dictum est, i. e. divido, scindo. De coheredibus igitur, usurpata haec formula, qui Herctum inter se non ciebant, h. e. hereditatem divisam, experiebantur Quod si veo qui a Consortio Hercti non citi discedere volebant, et Herctum citum habere, i. e. hereditatem divisam, experiebantur actione Familiae erciscundae, constituta [orig: constitutâ] ex Legg. XII. Tabb. Quo [orig: Quô] iudicio [orig: iudiciô] non sola familia, sed tota hereditas dividi petebatur. Ubi obiter notandum, cum ercisci, pro dividere a Triboniano postium, nihili verbum sit et caelo Latino ignotum, actionem illam XII. Tabularum, quae dabatur Hercto ciundo, h. e. hereditati dividundae, ita conceptam fuisse, iudicate Salmasium, Familiae, hercti, ciundae, i. e. familiae et reliquorum bonorum, quae hercti nomine comprehenduntur, dividendorum. Quam in reni vide pluribus illum disserentem, ad Solin. p. 1263.

CONSP. in nummo Valentiniani: CONSPT. in Iuliani: CONST. in Constantii, Constantis et Valentis, significant Constantinopoli, vel Constantinopoli percussa. T. vero Monetarii nota est. Car. du Fresne, Dissertatione de infer. aevi Numismatibus.

CONSPERSA Farina apud Veteres Latinos, farina subacta est, Graece a)/leuron pefurme/non; Hesychio a)/lfiton quoque, ita enim is interpretatur, to\ a)po\ ne/as2 kriqh=s2 h)\ si/iou tefurme/non a)/leuron, farinam hordei aut tritici conspersam. Idem et ma/zan exponit, a)/lfita pefurme/na u(/dati kai\ e)lai/w|. Persius polentam appellat, Sat. 3. v. 55. ubi de Stoica iuventute,

Sequens Latinita pastam vocavit, Graeco [orig: Graecô] vocabulo [orig: vocabulô], quod conspersam significat: namque pa/ssein ide, quod palu/nein, conspergere. Subintelligitur autem aqua; --- Farina scil. conspersa aqua [orig: aquâ]: uti pul verem conspergere, est aqua [orig: aquâ] sparsa [orig: sparsâ] de pulvere lutum facere et sic pulverem sedare. Phaedrus, l. 2. Fab. 6. v. 15.

Alveolo [orig: Alveolô] coepit ligneo [orig: ligneô] conspergere
Humum aestuantem:

sedando nempe pulveri etc. Vide eundem Salmas. ubi supra, p. 227. et infra, in voce Polenta.

CONSPUERE extremi contemptus et contumeliae signum: idem cum Despuere, apud Minucium Fel. in Octavio, ubi Caecilius de Christianis, Deos despuunt, rident sacra: quod amplius esse, quam respuere, monet Ouzelius ad l. Petronius, Satyr. Nec contenta mulier tam gravi iniuria [orig: iniuriâ] mea [orig: meâ] convocat omnes quasillarias, et familiae sordidissimam partem, ac me conspui iubet. Seneca, de iniur. Sapientis, c. 1. Tibi indignum videbatur, quod illi dissuasuro legem, toga in Foro esset erepta, quodque a rostris usque ad arcum Fabianum --- voces improbas et sputa --- pertulisset. Vide quoque Hieronym. ad Domnionem. Nilum, de Causis Dissens. Eccles. l. 1. Alios. Hinc in Euangelio cruci damnandus Salvator noster, ne quid contumeliae non pateretur, a nequissmis Iudaeis etiam consputus legitur. Matth. c. 26. v. 67. Eodem [orig: Eôdem] itaque fine Christiani gentilium Deastrorum simulacra sputamentis oblinebant, quod Caecilius apud Minucium innuit, ut scil. tanto [orig: tantô] magis eorum exsecrationem manifestissimis signis testarentur: quo [orig: quô] fine et pedibus ea proturbabant. Templa quoque, aras, altaria et coetera huiusmodi despuebant, quin et in ipsa Praesidum, a quibus ad idololatriam compellebantur, ora, sputa coniciebant, ut ex Prudentio, in Martyrio Eulaliae, discimus. Qui tamen Zelus non omnibus probatus est. Certe cum obiceret Celsus Christianis, eos gloriari, quod Iovis aut aliorum Numinum simulacris impune maledicerent, ac colaphos im pingerent, negat Origenes de veris Christianis id vere posse dici, ut qui sciant, scriptum esse, *qeou\s2 ou) kakologh/seis2, Diis non maledices, contra Celsum l. 8. integrum locum, insignem omnino, ut et plura hanc in rem habes apud Desid. Heraldum, Castigat. et Not. ad Minucium, loc. cit. Uti vero Conspuere alios, vilipendii signum, sic insputare se ipsum, insaniae; uti notum ex Davidis Historia sacra, 1. Sam. c. 21. v. 13. Quod etiam Fanaticos ac Ariolos, furorem mentientes, factitasse [orig: factitâsse], dicemus voce Insania. Vide quoque infra Exsufflatio, Facies etc.

CONSTABILITOR in Charta Roberti II. Principis Capuani, apud Car. du Fresne, Glossar.

CONSTABULARIUS Munstero, l. 2. c. 15. Conestablius, Sigeberto, App. ad A. C. 1165. Conestalus, Germanis Rheni accolis Constafolarius, Gallis Connestable, Italis Conestabile et Contostabile,

etc. a Latino Comite stabuli, qui stabulo superiorm Imperatorum Praefectus, Amm. Marcellin. in Constantin. et Iulian. Sect. 3. appellatur Tribunus stabuli: Graecis inferioribus *konstau=los, *konostau=los2 et *kontostau=los2 dicitur, a Conto, pro Comite, et Stalla, Saxon. stabulo. Mutatum autem nomen Tribuni stabuli in nomen Comius stabuli, mox ab aevo Constantini seiunctae dein dictiones coniungi coeptae videntur saeculo [orig: saeculô] decimo [orig: decimô]. Rhegino enim, qui floruit A. C. 1010. Burchardum Comitem stabuli sui, inqait, quem corrutpe Constabulum appellamus, cum classe misit in Corsicam. Sed reperitur dici Constabuarius a Tertulliano, pro Curatore stabuli: et Constabulare apud Columellam, pro diversa ammalia eodem [orig: eôdem] stabulo [orig: stabulô] fovere. Itali non solum Comitem stabuli dixere [orig: dixêre] de Praefecto stabuli imperatoris, sed etiam de Praefecto Equitum; mox de omni turmae equestris Praefecto, ipsoque tandem peditum Centurione, quos hodie Capitaneos appellamus: quod etiam apud Graecos inferiores, Gallos et Anglos obtinuit: Nisi quod Graeci exotico [orig: exoticô] vecabulo [orig: vecabulô], de exoticarum tantummodo copiarum ductoribus usi sunt: Et inde o( me/gas2 *konestau/los2 appellatus est, qui caereris omnibus Conestauhs, i. e. ductoribus auxliarium copiarum imperabat, Codinus, in Offic. Constant. Saxonibus Anglis summus hic officialis Herelochius dicebatur, sed audita [orig: auditâ] voce transmarina [orig: transmarinâ] ipsi quoque eundem Stallrium appellabant, Con pro Comite omisso [orig: omissô]. Anglo-Normannis dein recepta passim vox Constabularius: et sub Guilielmo primo Walterus Glocestrensis Angliae Constabularius designatus est: cuius quoque filium Milonem, Mathildis Imperatrix anno [orig: annô] 6. regni Stephani, Comitem Herefordiae et Constabularium Angliae constituisse dicitur. Ei in paternum munus successere [orig: successêre] filii Rogerus, Walrerus, Henricus, Guillelmus et Mahelus, quibus defunctis sine prole, Comitatus Herefordiae et Constabularia Angliae, nuptiis margaretae, sororis eorum, quae obiit A. C. 1187. ad Humfredum de Bohun devoluta sunt. E qua familia numerantur decem Constabularii, Humfredi omnes dicti, praeter Iohannem unum, sub exitu Eduardi II. cuius filia Elianora haeres relicta Thomam de Woodestock, sextum filium Eduardi III. maritum suum, Angliae Constabularium salutavit. Hoc [orig: Hôc] vero exstincto [orig: exstinctô], cessavit hereditario dignitas transire, successereque [orig: successêreque] deinceps pro arbitrio Regis, alii ad terminum vitae; alii ad placitum, hoc [orig: hôc] ordine:

Eduardus Plantageneta Dux Albemarlae 23. R. 2.
Hen. Persie Comes Northumbriae, 1. H. 4.
Ioh. Dux Bedford, fil. et frater Regum, 8. H. 4.
Humfred. Strafford Dux Buckinghamens. 8. H. 6.
Ioh. Dom. Beaumont, 25. H. 6.
Ioh. Tiptoft Comes Wigorniensis ad placitum 1. Ed. 4.
Ric. Widuill. Comes Rivers ad vitam, 7. Ed. 4.
Antho. Widwill. Comes Rivers ad vitam Ed. 4
Ioh. Tiptoft Comes Wigorniensis. 10. E. 4
Georgius Plantageneta Dux Clarentiae, Ed. 4.
Ric. Plantageneta Dux Glocestriae. Ed. 4.
Henr. Stafford Buckinghamens.
Tho. Stanley Dom. Stanley, 18. Nov. 1. H. 7.
Edovardus Stafford Dux Buckinghamens. 1. H. 7.

quo [orig: quô] securi sublato [orig: sublatô] anno [orig: annô] 13. regni Henrici VII. apud Anglos deinceps diuturnus Constabularius non est constitutus. Fuit munus Constabularii arduum et amplissimum, nec bello [orig: bellô] solum sed etiam pace: Populo autem grave aliquando, ideoque statuto [orig: statutô] anno [orig: annô] 13. Richardi II. coercitum, ubi eius iurisdictio sic enarratur: Ad Constabularium pertinet de contractibus cognoscere, facta armorum tangentibus, et de bello extra regnum, etiam de rebus ad arma seu bellum pertinentibus intra Regnum, quae nec terminari, nec discuti possunt, per Communem legem, etc. Subiungitur etiam coercitionis formula, si vel Constabularius vel Marescallus aliquid in contrarium attentaverit. Rem latius exhibet diploma huius muneris anno [orig: annô] 7. Eduardi I. V. concessi, quod vide apud Spelmann. Glossar. Archaeol. ubi et de Constabulariis minoris notae, Castelli, Hundredi, Villae, Scaccarii, etc. De Galliae Constabulario vide in voce Conestabilis. Hic [orig: Hîc] saltem Catalogum eorum subrexam, ex Morerio, Diction. Hist.

Ebroinus et Rocco, sub Theodorico Rege Merensium. Geillo, sub Carolo M. Guilielmus, sub Ludov. Pio. Lendegisilus, sub Guntrano, Rege Aurelianensi. Albericus Montmorantius, sub henrico I. A. C. 1060. Baldericus, A. C. 1067. Gualterus, A. C. 1069. Adelmus sub Philippo I. Adamus A. C. 1079. Theobaldus Mommorantius, A. C. 1083. Walo, mortuus A. C. 1097. in obsidone Antiochiae. Matthaeus. Gasto, sub Philippo I. Hugo de Chaumont, ab A. C 1110. usque ad A. C. 1138. Matthaeus I. Mommorantius, usque ad A. C. 1166. Simon de Neruffle. Rodolfus Comes Claromont. Guilielmus Drocensis sub Philippo Aug. A. C. 1192. Druis de Mello, ab A. C. 1204. usque ad A. C. 1218. Matthaeus II. Mommorantius, hic dignitatem in fastigium evexit, Obiit A. C. 1230. Almericus III. Comes Montis fortis, usque ad A. C. 1241. Guichardus Bellovacensis, sub Ludovico IX. ut et Aegidius le Brun, et, Imbertrus Belliiocensis. Rodolfus Claromontanus occisus in praelio Curtracensi A. C. 1302. Ludovicus de Bellcioco. Scaevola Castellionaeus, quinque Regibus serviit, mortuus A. C. 1392. Rodolfus Comes Eusius. Rodolfus II. filius eius, sub Ioh. Rege capite plexus A. C. 1351. Carolus de la Cerda: occisus A. C. 1353. Scaevola Briennensis, occisus in praelio Pictav. A. C. 1356.

Iacobus Borbonius, occisus in pugna de Brignais, A. C. 1362. Robertrus Fiennensis. Bertrandus Guesclinus, ab A. C. 1368. usque ad A. C. 1380. Olivier Clissonus, obiit A. C. 1397. Phil. Artesius, A. C. 1402. Carolus Albretanus, occisus in praelio Azincourtio, A. C. 1415. Valeran Luxemburgicus ei ippositus. Beruardus Comes Armeniacus occisus a seditiosis A. C. 1418. Carolus II. Lotharingiae Dux. Ioh. Bouccanus, in praelio ad Vernoilum peremptus A. C. 1424. Arturus Brito, usque ad A. C. 1458. Ludovicus Lucemburgicus, A. C. 1465. capite plexus A. C. 1475. Iohannes II. Borbonius Dux usque ad A. C. 1488. post quem vacaure dignitare ann. 24. Carolus II. Borbonius, a Francisco I. hoc [orig: hôc] munere exornatus est A. C. 1515. Annas Montmorantius, occisus in praelio San-Dionysiano, A. C. 1567. post quem 27. ann. vacavit haec dignitas. Henricus Montmorantius fil. prioris sub Henrico IV. Connestabilis esse coepit; A. C. 1593. Obiit A. C. 1614. Post septem a morte eius annos Carolus Albretanus, Dux Luinaeus a Ludov. XIII. A. C. 1621. Connestabilis factus, obiit eodem [orig: eôdem] anno [orig: annô]. Successit Franciscus Deguierius Dux, qui obiit A. C. 1622. post quem a Rege dignitas abolita est.

CONSTAFFOLARII Germanis ad Rhenum, die Constoffler, Assessores Iudicii, Decuriones; a Staffolo Comitis seu Iudicis Fiscalis, seu Tribunali Iudiciario, quod sic vocabant a gradibus, per quos conscendebatur. Eraut autem olim sub Francisomnes provinciae, Comitum, qui Germanis Grafiones dicuntur, h. e. Iudicum Fiscalium, districtibus distinctae. Unde et Tribunal Praetoris Ger- manis Staffelstein dicitur. Sic in antiquissimis privilegiis Noveintensis Abbatiae quam Erhico Germaniae I. Dux, assentiente uxote Bertsuinde, non procul Selestadio [orig: Selestadiô] constituit, legitur, Und soll der Hof haben zween Staffelstein, und einen Stock. Vide Ioh. Calvin. Lexic. Iurid et infra, in voce Stapholum.

Imperatores Romani.

CONSTANS [1] I. tertius Constantini M. ex Fausta fil. Caesar a Patre factus est, A. C. 333. quo [orig: quô] mortuo [orig: mortuô], Italia, Africa et Illyricum cum Graecia illi obtigit. gallis devictis fratrem Constantinum, cui Gallia, Hispania et Britannia cesserat, sibi Occidentem erepturum, ad Aquileiam proelio [orig: proeliô] superavit, illique interfecto successit. Ab Orthodoxis, contra Arianos stetit, Sardicum concilium instituit, Constantio fratri, haereticorum contra Athanafium fautori, minatus est, Donatistarum in Africa schisma omni ope opprimere conatus. Post haec morbo [orig: morbô] morosior factus, evasit Rei publ. negligens, et crudelis, unde milites abalienati Magnentium Imperatorem salutarunt [orig: salutâtunt], Rhaetici limitis praesidem, qui per immissos percussores Dominum suum, in tentorio quiescentem, Aelnae, in Comitatu Ruscinonensi, interfecit, A. C. 350. aetat. 30. Imper. 13. Athanasius eum velut mattyrem laudat. Vide Socrat. l. 2. Sozom. l. 4. Eutrop. l. 10. Aurel. Victor. ep. hist. Orol. l. 7. c. 19.

CONSTANS [2] II. fil. Constantipi III. nepos Heraclii, Heracleoni patruo successit, A. C. 641. Monothelitarum fautor, Paulum Ecclesiae Constantinopolitanae praefecit, eius consilio [orig: consiliô] edictum, cui Typi nomen, divulgans, quo [orig: quô] utramque partem silere iussit. Hae statim Theodorus Papa damnavit, Paulo [orig: Paulô] excommunicato [orig: excommunicatô], quod cum et successor eius Martinus factitasset [orig: factitâsset], caprivus per Calliopam Exarchum Constantinopolim abductus, in Ponto exul obiit. Mox a Sarcenis victus Imperator Africam, Cyprum, Rhodum, etc. amisit, quibus tamen paulo post pacem et tributum extorsit, Muhavia [orig: Muhaviâ] Principe illorum, a quo magna [orig: magnâ] quoque clade ad Lyciae portum affectus fuerat, domesticis turbis im plicito [orig: plicitô]. Contra Romoaldum Beneventanum, in Longobardia, quoque infelix. Theodosium fratrem primo diaconum fecit, dein e medio sustulit, vocturna [orig: vocturnâ] postmodum eius voce, Bibe mi Frater, territus. Roma [orig: Româ] spolitatâ Syracusis resideus, dum Siciliam, Africam et vicina loca exactionibus vexat, in balneo, ab Andrea Troilo, qui ipsi a cubiculo erat, situla [orig: situlâ] interfectus est, A. C. 663. Imperii 26. Zonar, tom. 3. P. Diac. l. 5. et 10. Cedren. Hist. Aimoin. l. 4. c. 32. Anastasius Bibliothecar. in VItaliano. Theophanes, etc. Pater Constantini Pogonati.

CONSTANS [3] fil. Constantini tyranni, A. C. 407. a Patre Caesar factus, et in Hispaniam missus est. Primo felix, mox miserrime periit, ex monacho Imperator. A Gerontio Viennae occisus. Bloud. l. 1. Oros. l. 7. c. 40. Sozom. 1. 6. etc.

Feminae Principes.

CONSTANTIA [1] filia Constantii Chlori, ex Theodoro, nupsit Licinio, contra Constantinum M. rebelli, ex illo Licinii mater. Marito [orig: Maritô] ultimo [orig: ultimô] proelio [orig: proeliô] ab Imperatore devicto [orig: devictô], veniam nacta: ille vero, non cessans cum Barbaris commercium habere, strangulatus est. Ab Eusebio Nicomed. Ariano seducta, cum motituram frater rogaret, ecquid gratiae pereret, hunc ei ultimis votis commendavit. Hieronym. ep. ad Ctesiph. Rufin. l. 1. Theodoret. l. 2. Socr. l. 1.

CONSTANTIA [2] quae et Constantina, nupta Gallicano, qui Scythis miraculose superatis Christi fidem amplexus est, Filia fuit Constantini Imperatoris, Ut et altera, quae Annibalini primo, dein Galli, qui Caesar factus, uxor, ob mores Megaera dicta est. Amm. Marcellin. l. 21. Item, filia Posthuma constantii Imperatoris Gratinao nupta.

CONSTANTIA [3] filia Guilielmi V. Comitis Arelatensis, etc. ex Blanca, pulchertima, sed ferox, tetrica, intolerabilis, quam Robertus Rex Galliae maritus frustra corrigere annisus est. Eo [orig: Eô] mortuo [orig: mortuô], cum Odone Campano aliisque Proceribus, contrafisium

suum Henric. I. pro iuniore Roberto, primo postmodum Burgundiae Duce soedus iniit. Mezeray. Item filia alphonsi VIII. Castell. Regis alias Elizabetha, nupsit A. C. 1152. Ludovico VII. Galliae Regi, obiit A. C. 1159. mater Margarerae Francicae, quae primo Henrico Iuniori, filio Henrici II. Angliae Regis, dein Belae III. Hungariae Regi etc. nupfsit.

CONSTANTIA [4] filia Rogerii I. Siculi, iam provecta [orig: provectâ] aetate monialis, ut quidam volunt, nupst henrico VI. Imperatori A. C. 1186. A Salermtanis Tancredo prodita, aliquandiu in carcere detenta est, inde libera, in publico Panormi theatro, iam quinquagenaria filium peperit: Maritum, partim faevitia [orig: faevitiâ] in Normannos, partim adulteriis eius offeusa, veneno [orig: venenô] necavit. Obiit A. C. 1198. Friderico [orig: Fridericô] filio [orig: filiô] relicto [orig: relictô]. Blond. l. 6. Fazell. hist. Sic. l. 6 Aemil. l. 6. Cui a Caelestino III. Siciliae investituram conciliare frustra conata est.

CONSTANTIA [5] filia Caroli Archiducis Austriae, Styriae seu Graeciensis lineae conditoris, post sororis Annae mortem, (Ieluitis instantibus et Pontifice annuente, contra non Protestantium modo, sed et Catholicorum in Polovia, qui difficultatum in Sigismundi Angusti exemplo simili memores erant, sententiam) ducta a Sigismundo Poloniae Rege, mariti afflictam in senectute valetudinem sedulo curavit. Vide Phil. Iac. Spener. Sylloge Genealogico-Historica [orig: Historicâ].

CONSTANTIA [6] filia Leopoldi V. cognomine Honorabilis, Ducis Austriae, nupta Misniae marchioni, ex eo filios suscepit, inter quos, et Ottocarum Bohemiae Regem, alterius sororis Margaretae maritum, de Friderici cognomine Bellicost, Austriae Ducis fratris utriusque A. C. 1246. exstincti, hereditate lis fuit: donec Rudolfus I. Imperator caeso [orig: caesô] Ottocaro [orig: Ottocarô], Ducatum Imperio primum, dein suae familiae addixit. Vide Eundem, in Famil. Palatino-Bavarica.

CONSTANTIA [7] d'Avalos veteri stirpe, unde Ferrandus, Franciscus et Alphousus, sub Carolo V. exercituum Dux fortissimus, prodiere [orig: prodiêre]. Hilario Costus, de Foem. Illustr.

CONSTANTIA [8] de Carreto Neapolitana, nobilissimo [orig: nobilissimô] genere nata, virtute inclita. Idem.

CONSTANTIA [9] Francica, filia Philippi I. Hugonis primo Comitis Trecensis uxor, dein Boemundi I. Principis Antiocheni. Item, uxor Raymundi V. Comitis Tholosam, filia Ludovici Vi. cum prius Eustachio, Comiti Mortangiae, filio Stephani Blesensis, Angliae Regi nupsisset, hinc Reginae titulo [orig: titulô] servato [orig: servatô].

CONSTANTIA [10] Emanuelis, uxor Petri Iustitiarii, Lusitaniae Regis, filia Infantis Castellae, Iohannis Emanuelis, Penafieliae Ducis, etc.

CONSTANTIA [11] urbs libera Germaniae sub clientela tamen domus Austriacae probe munita, ad lacum Constantiensem, ubi Rhenus ex eo effluit, versus Acronium lacum. A Constantio Chloro dicta est. Obesessa fuit a Suecis, A. C. 1634. irrito [orig: irritô] conatu. 7. leuc. a Scaphusia. Alias sub dominio Episcop. In ea celebratum Concilium A. C. 1094. dein Concilium Oecumenicum Constantiense, A. C. 1414. opera [orig: operâ] Sigismundi Imperatoris coactum, ubi post hymnum, Veni S. Spiritus, charta in templum proiecta, in qua scriptum, Alus rebus occupati nunc, adesse non possumus. Hic [orig: Hîc] Iohannes. et Benedictus Papae deposit, Gregorius ultro cessit Martino V. electo, Calicis usus frustra petitus, Iohannes Hussus et Hieronymus Pragensis contra fidem datam, combucti etc. Laetus. Blarrerus Euangelium docuit, A. C. 1522. Vide Gannodurum. et Guilliman. Helvet. l. 3. c. 3. Georg. Brun. tom. 2. de Urb. Miraeum, Pistorium, San-Matth. in Francia Christian. tom. 2. p. 543. Ioh. baleum. in Ioh. 24. P. Simson. in Hist. Angl. Cent. 15. Concilia Lupar. Binii, impressionis Rom. etc. Episcopus primus Beatus ferrur, Dominus est castrorum, vicorumque ultra centum, Princeps Imperii, obnoxius Archiepiscopo Moguntino. In Dioecesi huius Ecclesiae, sub Sigismundo Imperatore numerati sunt Sacerdotes 17000. Boterus, in Relat. Plura apud B. Rhenanum, Rer. Germ. l. 1. cum Notis Cl. Ottonis, qui occasione Castelli Bodma haut procul urbe distantis, unde Lacui Potamico nomen, de Familia Potamica vulgo de Bodman, longe vetustissimae originis, ex Merovingis Galliae Regg. quippe per Agilofingos, Guelphosque deducendae, hodieque florente, plurima habet.

CONSTANTIA [12] Cypri urbs, prius Salamis dicta et alia Britanniae, a Constante nominata. Gentile Constantiates. Alia item inter Helvetios et Rhenum. Vide supra.

CONSTANTIA [13] Castra, quae et Cosediae, Ammian. Marcellin. Constance en Normandie quibusdam, melius Coutance. Urbs est Galliae, Oceano propinqua, quae muris et fossis et aquis (nam tenui rivulo assidet) carere dicitur. Condita est a Flavio Constantio A. chloro et Paupere congnominato, patre Constantini M. si Orderico fides: Alii malunt arcu aliquo [orig: aliquô], aut alio [orig: aliô] opere magnifico [orig: magnificô] exornatam urbem et ob id Constantiam dictam fuisse a Constantio Aug. fratre Constantis Aug. Constantii Chlori nepote: vide Amm. marcellin. l. 21. Quidquid sit, vetus urbs est, caputque alicuius gentis nobis ignotae ac sedes Episcopatus. Et forte Unelli illi vel Venelli fuere [orig: fuêre] Constantraque in Peutingeriana tabula Croucidcennm prius dicta est, vel Crocitanorum Veneloum, apud Ptolem. Ad amnem Bardum sita, 2. leucis ab ora maris Britannici, 8. ab Abrincis in Boream distar. Caput est regiunculae Constantin vel Coutantin, quae longe lateque diffusa a Septentrione Oceavum, a Meridie fretum Sagium, ad Occasum Armoricam habet. Cum titulo Comitatus. Hanc ditionem Insulam Constantini Walsingbamius vocat, quia maxima ex parte Oceano [orig: Oceanô] cingitur, more peninsulae, cuius angustiarum termini sunt hinc Carentonum, illinc Portus bassus. Quidam septum Constantiense, le Closet du Cotentin, alias la Hague de Coutantin appellate malunt, voce Germanica [orig: Germanicâ] silvam denotante: et certe tota peninsula huius ditionis silvis abundar, Hadr. Vales. Notit. Gall. Eam Robertus Normannus, cum Godosredo Bulltonaeo, in Orientem iturus, oppigneravit fratri suo Guilielino Russo. Quibusdam porro urbs videtur Augusta Roman-duroum Polydor. Virg a

Constantinovel Constantio postmodum vocata, quae Castra Constantia, ut dictum, Marcellin. Aliis est Brioneris vet. Morerius. Vide Chenaeum, de Urb. Rob. Cenalem, Hist. Fr. l. 2. periocha [orig: periochâ] 5. San-Marth. Gall. Christ. Part. 2. p. 537. et seqq. et in voce Conseliae.

CONSTANTIENSIS Lacus Bodensee, inter Sueviam et Helvetiam, maxime a Constantia, quam rigat, dictus. Per eum labitur Rhenus. Longirud est 40. mill. pass. Antea Brigantinus, Venetus, Podamicus. Rigat Lindavium, Uberliugam, Buchorniam, Brigantium, et Mersoburgum.

CONSTANTINA [1] Soror Claudii II. Imperatoris nupta Tribuno Assyriorum, apud Pollionem in Claudio, c. 13.

CONSTANTINA [2] Marmol. l. 6. c. 28. Numidiae Metropolis, prius Certa. Et Phoeniciae urbs. Euseb. Est et oppid. parvum Hispaniae in Vandalitia. Vide etiam Nicephorium. Prope montes Matianos, 12. leuc. ab Hispali, versus Clatravam, in Caeciam, totidem a Corduba in Occasum. Baudrand.

CONSTANTINATI nummi dicti suntanrei Byzantii, a Constantino Duc cusi. Sic Romanati, Michalati, alii, ab Imperaorib. quorum erant, vel quorum imagines praeferebant, nomen adenti. Car. du Frefne, Dissert. de Infer. aevi Numism. lidem et Constantini, quibusdam.

CONSTANTINIANA dicta est Romae Lateranensis Bafilica, a Constantino M. erecta, quae et S. Salvatoris nomen habuit. Cum exirem ab Ecclesia, quae vocatur Constantiniana etc. Item, Et sumpto [orig: sumptô] mecum omni Clero [orig: Clerô], privatim mansi in Eccclesia S. Salvatoris --- quae cognominatur Constantiniana, quae prima in toto mundo constructa et stabilitaest, a bonae memoriae Constantio Imperatore, quae est iuxta Episcopium, Martinus Papa, et Martinus in Ep. ad Theodorum, in Collect. Anastasii Bibl. a Sirmondo edna [orig: ednâ], p. 71. et 75. Quomodo vero S. Iohannis in Laterano postea dicta sit haec aedes, fuse exponitur, apud Macros Fratres, in Hierolex.

CONSTANTINOPOLIS prius Byzantium, Thraciae caput fuit; et cum a Severo A. C. 197. direpta esset, a Constantino M. instaurata est, et Imperii sedes constituta, Nova Roma dicta. In finibus Thraciae sita, tam commodo [orig: commodô] loco [orig: locô], ut nemo ultto, citroque traiectiones Asiae Europaeque facere possit, invita [orig: invitâ] Constantinopoli, cum sit, velut pons, et portus utriusque orbis. Nunc Imperatorum Turcicor. sedes, postquam a Mahumete II. A. C. 1453. capta est. Unde opulentissima, frequentissima, Europaearum maxima et potentissima evasit. Ambitus urbis 14. milliar. complectitur, et utriusque sexus 700000. numerantur. Portum habet commodissimum. Ipsa triangularis est, viae angustae et inaequales, 7. colles includit. Sita est iuxta Propontidem et Bosporum Thracium, ex adverso Asiae minoris. Ei adiacet ex parte Asiae Scutaret, alias Chrysopolis. Galata seu Pera suburbium est, quasi ultra aestuarium, ubi Latini fere omnes commorautur. Vide Cornu. Palatium Principis vulgo le Serrail. Turcae Stramboul dicunt, i. e. amplam, et regiam Civitatem. Huius descriptionem integram habes apud Petrum Gyllium, qui rerum Constantinopolitanarum libros 4. conscripsit. et P. de Valle, Itiner. tom. 1. Historia Urbis paucis sic haber: Constaurinus, prope Ilium, novae urbis fundamenta iactiurus, tum somnio [orig: somniô], tum omine aquilae, monitus, Byzantium elegit. Zonar. quam omnibus modis exornatam, sedem Imperii esse iussit. Bibliotheca [orig: Bibliothecâ] inter alia insigni collecta [orig: collectâ], quae a successoribus ad 26000. voluminum aucta, sub Consulatu Basilisei, arsit. Dedicavit Martyrum Deo hauc novam Romam, A. C. 330. Urb. Cond. 1083. Sub Arcadio, fulmine peritura videbatur, A. C. 396. Peste et fame afflicta est, A. C. 446. quo [orig: quô] tempore magna incolarum vis Nestorianismum fovebat. Anno [orig: Annô] post semestri terraemoru concussa, a Cyro reparata: Sub Leone et Cousule Basilisco, tantum non incendio [orig: incendiô] deleta, A. C. 465. Horribili terrae tremore denuo sub Iustiniano territa, A. C. 557. qui Sophiae templum, urbe reparata [orig: reparatâ], inter alia exstruxit, cuius descriptionem Procopius exhibet. Adversus septennalem obsidionem Saracenorum strenue defelisa est, a Constantino Pogonato, qui eorum classem igne Graeco [orig: Graecô] opera [orig: operâ] Callinici incendit, A. C. 673. Capta est ac direpta, a Theodosio Quaestore, Augusto creato, post 6. mensium obsidionem, Artemio, qui ex Secretario Imperator evaserar, in Clericum ronso [orig: ronsô], et Thestalonicam deportato [orig: deportatô], A. C. 716. Zonat. tom. 3. Cedren. in Hist. Sigonius, P. Diac. l. 20. Iterum a classe Solimanni obssesa graviter, Leonis Isaurii virtute defensa est, illa [orig: illâ] incensa [orig: incensâ] ac dissipata [orig: dissipatâ], A. C. 718. Rursus obessa, a Russis, A. C. 860. M. Cromer. Hist. Pol. l. 2. a. Mich. Palaeologo, fugienti, Balduino erepta est, A. C. 1259. Denuo ab Amurathe obelsa A. C. 1424. sub Iohanne Imperatore, Laonic. l. 4. 5. Georg. Phrantz. l. 1. c. 31. taudem post varias porro, et quasi saeculares calamirates, in Mahometis II. potestatem venit, sub Constantino Palaeologo, cognomine Dracose, filio Helenae, sicut a Constantino, filio Helenae condira fuerat. Triduum integrum ab immiti victore, omni crudelitatis genere, vastata: Ab eo tempore Ottomannici imperii et Mahometismi Metropolis. Vide pluribus Euseb. in Contantini vita, et Hist. Eccl. Idatium, Prosper. et Marcellin. in Chron. Niceph. Cedrenum, Zonaram, Sozom. Zosimum, in Hist. B. Egnatium, de Caesar. l. 2. Chalcondylam, etc. P. Iovium, in Mahom. II. Culpinian. de orig. Turc. Scalig. de. Emend. Temper. l. 5. Petav. Panciroll. Notit. dignit etc. Eius meminere [orig: meminêre] vetetes nummi, quotquot notas hasce, COM. COMOB. CON. CONA. CONT. CONE. CONOB. CONS. CONSA. CONST. CONSH. CONSP. CONSPT. CONST. KONOB. KONSA. KONSAV. PCON. PCONST. SC. SCON. SCONS. SMNC. TCON. etc. prae se ferunt, vide hic [orig: hîc] passim. Porro Metropolitana, sub Christianis Imperatorib. haec urbs fuit, et Patriarchae sedes, cui Episcopus Romanus secundum locum in Concilio II. Constantinopolitano et Chalcedonensi ipsi tributum, ut et Episcopi Universalis titulum ambiguum fecit, doncc a Phoca parricida decisa lis, in gratiam veteris Romae, postquam Gregor.

M. illum superbum, erroneum, schismaticum, imo blasphemum iudicaset [orig: iudicasêt]. Post varias dem dissensiones, Photius contra Ignatium insurgens, schisma orsus est, quod saeculo [orig: saeculô] 11. sub Patriarcha Mihaele Cetulario, penitus est exclusum. Ab illo tempore tres reliqui Orientis Patriarchae, Constantinopolitanum, pro Occumenico Patriarcha agnoverunt. Ut nil dicam de calamitatibus, quae Ecclesiae huic a Nestorianis, Eutychianis, et Monothelitis, iconolatris, etc. illatae sunt, Aliquid de Conciliis adiciam. Concilium Constantinopolitanum I. quod II. Oecumenicum est, a Theodosio Imperatore celebratum, quo [orig: quô] Macedoniani, Spiritus S. Deitatem negantes, et Apollinaristae, humanam Christi naturam anima [orig: animâ] rationali carere asserentes, damnati, fides Concilii Niceni stabilita, lege a Theodosio lata [orig: latâ], quam vide apud Sozom. l. 7. c. 9. Socr. l. 5. c. 8. et 10. Episcopo Constant. secundae tributae, etc. Paulo post Confessio sublata est. Concilium II. quod erat Oecumenicum V. a Iustiniano Imperatore convocatum, A. C. 553. Quo [orig: Quô] priorum Conciliorum fide confirmata [orig: confirmatâ], errores damnati: reiecta tria capitual Theodorus Mopsvestenus, Nestorii Praeceptor, Theodoretus nestorii auditor et Ibas, maris persae haeretici fautor. Niceph. l. 17. c. 9. 26. 37. Vigilius Episcopus Roman. cum altiori throno [orig: thronô] collocari frustra petiisset, consessu abstinuit, iam tum arrogantiae spiritu Roman. Praesules intumescere ostendens, etc. Concilium III. quod erat Oecumemcum VI. in palatio, quod Trullus dicebatur, a Constantino Pogonato, convocatum est, A. C. 681. quo [orig: quô] Monothelitae, secta ex Eutychianis orta, damnati, statutumque: in Christo, ut duas naturas, ita et duas Voluntates esse. Theophanes et Cedrenus in Annalibus P. Diac. l. 6. c. 4. etc. Iterum ibidem Synodo [orig: Synodô] celebrata [orig: celebratâ], A. C. 692. inter alia decretum, Ne quis Presbyreros cogeret, a ductis legitime uxoribus abstinere, quod scriptum sit: Honorabite in omnibus coniugium et torus immacutatus. Quod cum Sergius Papa approbare nollet, periclitatus est, et Iustinianus Imperator usque adeo offensus, ut ab Ecclesia Romana recesserit. Anastas. Bibliothecar. in vita Sergii. Sigon. Hist. l. 2. Concilium IV. quod Oecumenicum IX. est, a Basilio Macedone celebratum, quo [orig: quô] Photius, qui, a Barda, Ignatio Patriarchae substitutus, Impetarorem excommunicaverat, depositus, Ignatius dignitati redditus, sed Imaginum cultus confirmatus est, Basilio [orig: Basiliô] illos, qui earum invocationem susceperant, mirum in modum laudante. De aliis Conciliis, Synodisque hic [orig: hîc] habitis vide Morerium, in Diction. Hist. A. C. 1573. Colloquium instirutum est inter Hieremiam Patriarcham Constantinopolitan. Et iacobum Andreae, eiusque communionis Theologos, qui Confessionem Augustanam Graece versam ei trasmiserunt, quam humaniter acceptavit, impugnatis modeste nonnullis. Vices tum suscepit Luc. Osiander, A. C. 1575. Patriarchaeque respondenti Wirtembergenses Theologi scriptum opposuerunt, ad quod ubi repositum, illi officlosa [orig: officlosâ] gratiarum actiove Disceptationem clauserunt, A. C. 1579. Thuan. l. 70. Cyrillus dein, Confessionem Fidei Ecclesiarum Orientalium, Reformatae Religiovi pene in omnibus consentaneam, excepto [orig: exceptô] de processione Spiritus S. dogmate, edidit, in Anglia excusam: propterea a Iesuitis mire exagitatus: qui rem eo deduxerunt, ut deponeretur, A. C. 1628. Sed revocatus, novas iterum sensit insidias, martyrio [orig: martyriô] tandem coronatus. Vide Andr. Rivetum, in Iesuita Vapul. c. 11. sec. 11. 12. 13. ut et Byzantium, et Steph. in *buza/ntion.

CONSTANTINOPOLITANA nomen aedis sacrae Romae, de qua vide infra Hodegitria.

CONSTANTINOPOLITANI Solidi in veterib. Tabb. quas passim profert Ughellus, dicuntur nummi, quos Byzantios plerique Scriptores vocant. Sic Amatus Salernitan. Episcopus anno [orig: annô] I. Gaimatii Princ. Iud. 3. circa A. C. 990. Si talia omnia supradicta non adimpleverimus --- componere obligavimus et meos successores vobis vestrisque heredibus, --- quatuor milia solidos Constantinopolitanos, apud Car. du Fresne, Dissertat. de Infer. aevi Numismat. num. 83. Vide quoque supra, in voce Conob.

CONSTANTINOPOLITANUM Imperium cuius caput Constantinopolis, vel Vetus vel Novum est. Illud Graecorum fuit, initiumque sumpsit sede Imperiali Roma [orig: Româ] Constantinopolim translata [orig: translatâ], a Constantino M. Imperatore, qui Novae Romae nomen urbi huic indidir, nec minora ipsi privilegia, quam Veteris Romae erant, concessit. Vide L. an. Cod. de Privileo. Urb. Constantinop. sub finem sect. 4. In eius successoribus notae familiae Augelorum, Comnenorum Palaeologorum, in quarum ultima ad interitum pervenit. Horum complures nomen Porphyrogeneti gesserunt, a Porphyra loco, in quem Augustae partui proximae concedere solebant; quasi dicas in Porphyra genitos. Nomen item Novi Constantini multis commune erat, prout apud veteres in Hispania Reges Gorhicos erat nomen Flavii: illoque [orig: illôque] in Annalibus Turcicis promiscue appellantur. Vide Leunclav. Pandect. num. 51. Tenuerunt et Latini aliquando hoc Imperium, Balduinus nempe Flandriae Comes sociis Venetorum armis eo ptomotus, qui et eodem [orig: eôdem] tempore Archipelagi insulas sibi adiecerunt. Ultimus Imperatorum fuit Constantinus Palaeologus Dragoses XV. huius nominis, vita [orig: vitâ] et imperio exutus A. C. 1453. ipso [orig: ipsô] Pentecostes festo [orig: festô], non sine occulto Dei iudicio, quod plus quam duodecies a fide Spiritus S. cui sacrum hoc testum, Graeci recessissent. Sic Istud, qnod Novum dici potest et Turcarum est, in aprtcum prodiit, potiete apud Turcas rerum Muhammede II. Fuit autem Veteris istius Imperii non exigua amplitudo; Comprehendit quippe integras duas dioeceses imperii Romani, Illyrici nempe et Orientis, quarum nomine continebantur Macedonia. Dacia, Oriens in specie sic dicta, Aegyptus, Asia, Pontus et Thracia: quas simul cum inferioribus earum provinciis enarratas habes, apud pancirollum, Notit. Imperii Or. Vide Anonymum, Histor. Orbis Terr. Geogr. et Civ. c. 10. de Imp. Turcico, ubi Catalogum exhibet omnium Historicorum, qui de utroque hob Imperio aliquid literis prodiderunt.