CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

CORNUTIUS Vicus, Gregor. Turonensi memoratus, cum ait, Britannos pagum Redovicum vastantes usque ad Cornutium vicum pervenisse: Forte hodie est S. Aubinle Cormier, vel du Cormier. Hadr. Valesius, Notit. Gall.

CORNUTUS [1] Leptites genere (est autem Leptis Africae civitas) Stoicus Philosophus, quem a Nerone, propter liberiorem de eius carminibus vocem, multatum exilio [orig: exiliô] referunt, Dio et Eusebius in Chronico. Multa de eo falsa et inepta Suidas, cui fidem habere caveant tirones Persii praeceptor fuit, ut non obseure in penult. Sat. v. 30. 31. 36. iple testatur:

Cum primum pavido custos mihi purpura cessit,
Bullaque succinctis Laribus donata pependit,
Me tibi supposui, teneros tu suscipis annos
Socratico [orig: Socraticô], Cornute, sinu. --- -- --- --

Multa eum in philosophicis scripsisse, conicimus ex Hieronymi ad Magnum oratorem epistola: putamus enim, hunc esse Cornutum illum, de quo multa Origenes in Stromateas suos transtulisse dicitur. Fuisse vero non solum philosophiae cognitione clarum, sed et aliis studiis, historia arguit, quam Dio narrat, de adhibito illo a Nerone in consilium, super instituto carmine de rebus gestis Romanorum. Nam Neronem ab omni philosophia fuisse alienum constat, neque vero causae quicquam erat, cur de pangendis versibus Stoicus consuleretur; nisi etiam eruditionis laude, et disciplinis humanioribus excultus fuisset Cornutus. Quare Dio illum ait, e)pi\ paidei/a| eu)dokimh=sai to/te, (eruditionis opinione claruisse) non autem, e)pi\ *filosofi/a|. Vide A. Gell. l. 2. c. 6. et l. 9. c. 10. Euseb. in Chron. Cum igitur in utroque genere excelluerit Cornutus, quaestionis est, idemne hic, au alius ab hoc diversus fuerit Annaeus ille Cornutus Grammaticus, quem in Virgilium et alios Poetas commentarios edidisse constat, et paulo ante Gellii memoriam Romae Grammaticam esse professum, ex Macrobio, l. 5. Saturn. c. 19. De hoc igitur studioi quaerant amplius: nobis quidem non videtur. Multa quoque Porphyrius, in *ei)sagwgh=| in Categorias, de Cornuto quodam: ubi inter alia eum scripsisse ta\s2 *p(htorika\s2 te/xnas2 et grafh\n pro\s2 *a/qhno/dwron Stoicum, auctor est. De hoc quoque quis ille fuerit cogitemus, Casaubonus. Fuit et coaevus aemulusque Livii, quem praeceptoris Persii patrem fuisse, probabile est. Suid. Voss. de Hist. Lat. l. 1. c. 26. Nic. Lloydius.

CORNUTUS [2] Praetor urbanus Romae, Ciceronis tempore de quo sic ipse scribit, l. 10. Ep. 12. Plavit nobis, ut statim ad Cornutum Praetorem urbis literas deferremus, qui, quod Consules aberant, Consulare munus sustinebat more maiorum.

COROCONDAMNE Sarmatiae Asiaticae oppid. ad feuces Bospori Cimmerii prope Hermonassam. Colotacorca Moletio, IN ora Ponti Euxini. Hinc Lacus adiacens Corocondamus, effluit ibi in Euxinum 50. stad. a Phangagoria in Austrum, Sansone teste.

COROCOTTA apud Iul. Capitolin. in Antonino Pie, c. 10. Edita munera, in quibus elephantos et corocottas, et strepsicerotas et crocodilos etiam atque hippopotamos, et omnia ex toto orbe terrarum, cum tigridibus, exhibuit: animal est, de quo Plinium consule. Ante Severum Imperatorem Romae corocottas visas, negat Dio: sed ita ut pudori suo consulat; ait enim, o(/sa kai\ e)gw\ e)pi/stamai, quantum quidem scio. Aliud hic [orig: hîc] docet Capitolinus. E leaena et hyaena gigni in Aethiopia, dicit Solin. c. 27. hinc via leaenae canibus, hyaenae lupis similes, kuno/lukon vocant Graeci, quasi mixtam ex lupo et cane formam habens; non vero, quod ex cane et lupo concipiatur, ut alii dicunt. Hinc vetus Auctor ludicri testamenti, cognomen porcelli finxit, Grunnii Corocottae: nec abs re, allusions facta [orig: factâ] ad hyaenae nomen, qua [orig: quâ] corocotta generatur. Imo corocottam hyaenam esse Indicam, tradit Prophyrius peri\ a)pixh=s2 e)myu/xwn, Est autem u(/aina ab u(=s2, imo idem fere quod u(=s2; ut enim mu/ros2 et mu/raina, sic u(=s2 et u(/aina. Et videtur hyaena dicta a)pi\ th=s2 lofia=s2, quod porcinae similem liabeat; nam et piscis u(/aina similiter lofia\n, setam, habet. Salmas. ad Solin. p. 337. Aliud est, Leocrocotto, de quo infra.

CORODAMUM Arabiae Felicis promontor. Ptol. vulgo Capo Razalgate. 150. leuc. Hispan. a Syagto promontor. Baudrand.

COROEBUS [2] Mygdonis fil. qui Cassandrae amore incensus, quam Primus ei desponderat, postremis belli Troiani temporibus ad Troiam venit, socero et Phrygibus auxilium laturus, frustra ei suadente sponsa [orig: sponsâ], ut in patriam reverteretur, certissimoque [orig: certissimôque] exitio [orig: exitiô], quod tori urbi imminebat, sese eriperet, cuius verbis cum fidem non adhiberet, postrema [orig: postremâ] illa [orig: illâ] nocte, qua [orig: quâ] Ilium cecidit, a Peneleo Graeco quodam fuit interfectus, Virg. l. 2. Aen. v. 341.

--- -- Iuvenisque Coroebus
Mygdonides, illis qui ad Troiam forte diebus
Venerat insano [orig: insanô] Cassandrae accensus amore.

COROEBUS [3] Cursor optimus Elidensis, qui primus in Olympicis ludis coronatus, A. M. 3278. ante Christum Natum 766. coquinariam alias artem professus, Athenaeo, et a Neoptolemo interfectus est. Paulan. l. 5. et 8. Nic. Lloydius. Nempe is stadium vicerat, anno [orig: annô] attico [orig: atticô] 807. Olympiade Iphitea [orig: Iphiteâ] XXVIII. Phlegon Fragm. Aeschylo [orig: Aeschylô] Archonte Athenis. Hinc nec primus fuit Olympionices, nec eius Olympias prima: sed eorum fuit primus victorum, e)c ou(= to\ sunexe\s2 tai=s2 mnh/mais2 e)pi\ tai=s2 *)olumpia/sin e)sti/, Ex quo continuatie est in actis publicis Olympiadum, Pausanias, Eliqc. I. Cum [orig: Cûm] igitur sero conscripta sint Olympionicarum nomina, et illorun series in chronologiam assumpta fuerit, non nisi amplius DC post Olympia ab Iphito instaurata, nihil mirum, si desiderentur vetustissima Victorum nomina. Quare cum nulla Hellenodicarum aut

Chronologorum sollertia [orig: sollertiâ] investigari potuerit, quisnam ille fuerit, qui proxime ante Coroebum victoriam adeptus est, is primus, et Olympias eius prima haberi coepit. Syncellus, p. 196. c. Principio certamen in stadio tantum fuit, et nullius Victoris nomen insoribebatur, ipsis id negligentibus: XXVIII. autem Olympiade Coroebus --- inscriptus est; eiusque Olympias prima constituta, a qua Graecis tempora exacte numer are placuit. Sic Coroebus Victorum, quorum nomina catalogo diu post inscribi coeperunt, Coryphaeus fuit. Qualiscumque autem fuerit haec *)olumpia/dwn a)nagrafh\ (namque et ipsa suos patitur manes) tanto [orig: tantô] tamen favore et studio [orig: studiô] a Graecis recepta est, ut Coroebus, tamquam Mercurius bifrons, Fabulosi temporis Verique Index collocetur, et, quidquid eius victoriam praecessit, *muqiko\n habearur, nihi! *(istoriko\n, nisi post primam hanc Olympiadem: consensu Chronographorum errorem protegente et Epocham ab omni controversia vindicante, ut quorum nihil interest, utrum Coroebi Olympias sit vere prima, an sit postulatitia; dummodo stabilis sigatur terminus, a quo putentur tempora. Vide Ioh. Marsham. Canone Chron. Sec. XVI. ubi de Prima Olympiade Vulgari.

Et gravis Acrisius, speciesque horrenda Chorebi,
Et Danae culpata sinus --- -- --- --

Lutatio est, qui monstrum Apollinis interemit, et pro omnibus se devovit. Ideo addit horrenda, i. e. venerabilis, aut horrendae specie, i. e. terribili, quasi contemptor vitae mortisque. Eius signum lapideum, omnium, quae per totam Graeciam fuerint, vetustissimum sibi obvenisse, scribit Pausanias. Qui utinam elegiam eam posteritati adscripsisset suis Commentariis inditam, quam Psamathes et Herois huius rem complexam, tum super sepulchrum eius conspicuam fuisse, memorat, l. 1. Casp. Barthius, Animadversion. ad Statium Theb. l. c.

COROLLA Graece stefani/skos2, quasi tenuis, sive gracilis corona. Plin. l. 21. c. 2. Sic coronis e floribus receptis --- Paulatim et Romae subrepsit appellatio corollis inter initia propter gracilitatem appellatis: eaque ut plurimum florea aut herbacea. Palladius, Epigr. 4.

E subitatio opere facta ex eo flore, qui vigeret. Cuiusmodi corollas plerumque imponebant statuis Numinum, quae domi servabantur, ac si illo [orig: illô] quottidiano [orig: quottidianô] et qualicumque cultu ea sibi irent propitiatum. Appuleius. Metam. l. 3. Respicio Hipponae Deae simulacrum --- quod accurate corollis roseis equidem recentibus fuerat ornatum. Aliquando tamen et e metallo fuisse, idem Plin. docet d. l. mox et Corollariis, postquam e lamina tenui aerea inaurata et inargentata dabantur. Nempe a corolla, alterum diminutivum est Corollarium, de istiusmodi lamina. Qui significatus postmodum translatus est, ad quamlibet additiunculam sive auctarium, forte non debitum, sed additementum ad totam summan. Sic corollarium nummorum, apud Ciceronem, 5. Verr. c. 79. Corollarium Cleopatrae, apud Plinium, de unione huius Reginae, l. 9. c. 35. etc. Vide Car. Paschal. Coronar. l. 1. c. 7. uti de Corollariis histrionicis aliquid infra, voce Scenici. Addam saltem, Gallos aliosque barbaros, signum amicitiae praelatam olim floream corollam habuisse, teste Polybio [orig: Polybiô], uti observavit, ad Caesarum, Belli Gall. l. 2. Iohann. Rhellicanus. Vide Casp. Barthium, ad Statii l. 5. Theb. v. 417.

COROMANDELA regio Indiae citerioris in regno Bisnagaris, iuxta sinum Gangeticum, versus Narsingam, et Negapatanum, e regione Taprobanae, ubi quaedam Coloniae et fortalitia Anglorum et Batavorum, in ora littorali. Et quidem Littus Coromandelicum, a Cap. Comerio usque ad fluxum Gangis in Begalae sinum sese extendens et littori Malabarico ad Ortum obiacens, Ptolemaeo Catigardamna vocatur: celebrisque est hic tractus Braminum, seu, ut Veteres vocabant, Brachmanum frequentia, item Christianorum S. Thomae, cuius sepulchrum in vico Meliapour ostenditur. Reliquae urbes sunt Negapatanum, Armaguna etc. Herbertus, Itiner. p. 153. et seqq. Eodem pertinet regnum Narsinga, cum urbibus suis nobilioribus Narsinga et Bisnagaria, cuius Rex olim totius litoris Coromandelici Dominus erat; nunc ad 12. circiter grad. Elevat. Boreal. extenditur; Coetera a Belgis maximam partem tenentur. Vide Itiner. Pauli van Caerden part. 2. Auctorem Anonymum, Hist. Orbis Terr. Geogr. et Civ. c. 6. sect. 2. etc.

COROMANE vel COROMANIS urbs ad sinum Persicum. Steph. Carmon, vel Carman Moletio.

CORONA [1] Urbs Daciae mediterranea forsan Palmissa antiqu. Nunc urbs Transylvaniae ad Burciam amnem, Stephanopolis et Brassovia etiam: munita in regiuncul. Burcza; ubi 3. suburbia, quorum unum Bulgari, 2. Hungari, 3. Saxones incolunt. 12. leuc. German. a Cibinio in Ortum. German. Kronstatt.

CORONA [3] dignitatis, perfectionis ac plenitudinis symbolum. Unde apud Homer. Od. a. v. 149.

--- -- --- -- *kou=roi krhth=ras2 e)peste/yanto potoi=o.
Crateres magnos siatuunt et vina coronant.

Hoc est, crateres ad summa labra replent. Inter Iani bifrontis ponitur inventa et usurpata est olim in sacrificiis, apud Athenaeum, l. 15. et Q. Fabium Pict. l. 1. qui idem farris et vini inventor perhibetur. Nempe utrumque praebuit, non tam cibo aut potui, quam divino cultui et sacris instaurandis, in priscorum enim sacrificiis haec duo iungi consuevisse discimus, ex Lactantio, l. 7. c. 6. Plinius primum hominum Liberum patrem coronam imposuisse capiti

suo ex hedera, scribit, l. 16. c. 4. Tertullianus primum caput coronatum fuisse a Charitibus tradit, de Coron. mil. Apud eundem Pherecydes Saturnum primum coronatum refert etc. Hoc certum, Ianum in Italia, sicut Liberum in India et Asia, praeclarissimae cuiusque rei auspicem facere solitos Veteres itaque ratem et coronam ei loco [orig: locô] praemii sculpserunt. Et merito inventor farris et vini, Coronae quoque auctor cluet, quia far et vinum ab altaribus Deorum translata sunt ad mensas hominum, apud quos, gravedini capitis ex vino minuendae natae primum coronae sunt. Sed nomen nondum tum usurpatum; struppos vel stroppos vocabant vincula ex duabus aut tribus taeniis invicem tortis Romani; nondum invento coronas e floribus texere, unde Strophiola nata, de quibus suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Dein rami adhibiti. Plin. l. 21. c. 2. arborum ramis coronari in sacris certaminibus, mos fuit primum. Quibus flores accessere [orig: accessêre]: Cuiusmodi coronae e ramis floribusque textae serviae et Serta dici coeperunt. Tandem ipsum Coronae vocabulum communicatum est, inter sacra tantum et bellicos honores coronis suum nomen vindicantibus, Plin. d. l. Nectebantur autem ista prima setta seu coronae e floribus, e gramine, salice, arundine, lana, lino, hedera, omnique adeo materia ple ctili, nexili, plicatili, tornatili, flexili. Unde plectiles coronae, Graece plektai\, florales nempe, quae proprie dicebantur plecti: eadem pactiles, Graece phktai\, quasi e floribus artificiose mixtis compactae, cuiusmodi coronae summam auctoritatem fuisse, ait Plinius, l. cit. c. 3. Sed et nexiles dicebantur, item tortiles, Graecis e(liktoi(; quibus proxime accesserunt cylistae, sive encylistiae; sutiles quoque aliae, de quibus hic [orig: hîc] passim. Et prima quidem illa corona, quae unum vinculi usum praebuit, ex Amerina salice plectebatur: quali Megisthen totos 10. mensibus fuisse evinctum, tradit Anacreon, Carm. l. 2. Vel ex arundine vernacula, qua [orig: quâ] Lacedaemonii festis Promachiorum diebus sese coronasse [orig: coronâsse] leguntur. Postmodum ex herbis et floribus in hoc lectis, ut vim vini compescerent, coronae factae, interquas refrigerantes inprimis celebres, ex rosa, similace, semine albae spinae, herba hirsuta, gramine dactyli, iberi et quinquefolio; e pulegio, amethysto, Chamaepiti, e caepis, ex hedera, ex filo cui haereret folium oleae, in quo scriptum esset nomen Minervae etc. In conviviis autem coronas triplices habuere [orig: habuêre] Veteres quae caput primo, dein frontem, tandem collum redimtrent: iis addita unguenta. Praeterea calices, ianuae, ministri coronabantur. Nec sine coronis ullius convivii apud Veteres mentio. A privata laetitia ad publicam mos transiit, unde Coronae fcstae, quae coniciebantur in eum, qui universorum studiis excipiebatur. Vide supra ubi de Coniectu florum. Uti vero hi flores primitus indiseriminatim legebantur, ita ex indistinctis corollam sibi quisque plectebat, nullo [orig: nullô] aut exiguo [orig: exiguô] coloris, odoris, nitoris, iudicio [orig: iudiciô]. Unde xudai/as2 dixere [orig: dixêre], quasi confuse plexas. At temporis processu accurate corona plexa e)/rws2 dicta est. Vide Athenaeum, l. 15. et Etymolog. voce e)/rws2. Quod nectendi coronas artisficium, a Sicyoniis manasse [orig: manâsse], Plinius est auctor, c. 2. cit. Hi dicuntur accendisse odores et colores, ex ingenio Pauliae pictoris, et Glycerae coronariae, dilectae admodum illi. Vide quoque eum, l. 35. c. 11. Consistebat autem id, in floribus, foliis, herbis, ramulis in orbem nectendis: quod fiebat in filo, aut scirpo, Tertullian. de coron. milit. seu philyra, Etymolog. *filu/ra, et similibus. Erantque hae philyrae simplices primum, h. e. nulla [orig: nullâ] arte fucatae, aut diffimulatae, Plin. l 21. c. 3. Publ. Claudius Pulcher primus bracteas addidit, i. e. bracteatas fecit. Accesserunt postmodum lemnisci, seu fasciolae e coronis pendulae: quae pro ratione coronarum, laneae, lineae, aureae, caelatae etc. fuere [orig: fuêre]. Porro corona fiebat vel ex uno flore, ut hypoglettis, Isthmia, Antinoia, lotina, pyleo, iecche, e palma, melilotina, cyliston, struthia, pothos e serpyllo, e myrto, tiliacea etc. vel ex pluribus. Quorum loco [orig: locô] pinnis alarum, Musae, apud Pausan. l. 9. sagittis Indi et Bactriani usi, apud Prudentium, Hamartig. Atque hae proprie Coronae convivialis laetitiae, sive privatae, sive publicae, de quibus vide plura hic [orig: hîc], ubi de Convivialibus et Nuptialibus Coronis. A mensis ad Sacra usu translato [orig: translatô], simulacra ipsa Numinum coronari coeperunt. Inter quae, Bacchus e vite, corymbis, racemis, pampinisque; Iuno similiter e vite; Dioscuri, ex arundine, uti et Flumina; Apollo ex arundine primum, inde lauro; Saturnus, e ficis recentibus; Iuppiter e floribus; Hercules e populo; Pan, ex pinu et ebulo; Lucina e dictamo; Horae, e fructibus unicuique tempestati anni proprits; Gratiae ex oleae ramis; ut et Minerva; Venus ex rosis; Ceres e spicts; Lares e myrto et rore marino; Alii ex aliis, coronas habuere [orig: habuêre]. Quid? quod luci, arbores, spinae, termini, pari modo [orig: modô] ornati fuere [orig: fuêre]? Sed et sacris annumerandae, quae mortuis olim imponebantur, auctore Lycurgo [orig: Lycurgô]; quod institutum Lacedaemone Athenas, hincque Romam, migravit. Hae Lacedaemoniis ex olea, apud alias gentes nunc ex olea, nunc ex lauro; quandoque e liliis, factae sunt: quarum loco [orig: locô] Regibus mortuis, diademata imposita, legimus. Hinc et mortuis e)di/doto o( ste/fanos2, inquit Suidas, w(s2 to\n bi/on dihgwnis2 men/ois2, data est mortuis corona, tamquam vitae huius agonem decertassent [orig: decertâssent]. Quo alludens, apud Enstathium, Ismen. pater filii obitum acerbe deplorat, hisque verbis prosequitur: pw=|s2 se katastefanw/sw toi=s2 da/krusi, quomodo te coronabo fletibus? Eodem [orig: Eôdem] modo [orig: modô] Astyanacta nepotem Hecuba componit, apud Euripidem, Troad. Imo et urnae mortuorum coronatae, rogi item et sepulchra, apio [orig: apiô], hyacinthis, liliis, sertis et taeniis, vide infra, inprimis in ultima hac voce. Ut de Coronis Diis dicatis et inter a( aqh/mata in templis suspensis, nihil dicam: de quibus videre poteris, inter alios, Livium, l. 32. c. 27. ubi de Corona aurea ab Attalo rege in Capitolio posita [orig: positâ], 246. pondo: Item, l. 36. c. 35. ubi de alia 100. pondo a Legatis Philippi ibidem dedicata etc. Certe, pars nulla divini cultus apud Gentiles coronis carebat, imo in solis coronis nonnumquam constitit; quomodo Dianam Ephesiam cultam esse, discimus ex Plinio, l. 21. c. 3. Neque vero Dii solum, sed et homines, qui Diis sacra faciebant, coronati, vittati, infulati, fuere [orig: fuêre]: Sacerdotes videl. et Sacrificantes, quorum corona oleagina vel aurea fuit. Flamen autem laureatus erat. Etiam qui quidpiam Deo

dedicaret, libaretque, Flaminicae quoque, Bacchae, Vestales, coronas gestavere [orig: gestavêre]. Porro qui ab oraculo Delphico, quod non nisi lauro [orig: laurô] coronati adibaut, accepto [orig: acceptô] responso [orig: responsô], revertebantur, coronam unam capiti, alteram fronti, tertiam collo adhibuisse, Athen. ait, l. 15. Et in Supplicationibus, maiores annis duodecim coronatos fuisse apud Romanos; idem Livius docet, l. 40. c. 47. Ipsas victimas fuisse coronatas, notissimum, cupressu inprimis et pinu. Sed et domus coronabantur, sacro [orig: sacrô] durante: alvei item, lintres, naves, vehendis sacris adhibitae;nec non equi et asini, eidem usui adhibiti: Arae tandem, vide infra Cupressus, nec non Altaria, Sacella, Aediculae, Templa, Vasa, et Cistae, in quibus sacrificio necessaria condebantur. Sacris proximae coronae sunt, quibus leguntur coronati Magistratus, quae apud Athenienses ex myrto fuere [orig: fuêre]; Legati item, quibus verbena aut olea adhibita, Supplices, quibus myrtus itidem placuit; Vates, Viri fortes, bene meriti de Republ. etc. quorum omnium et statuas coronari mos. Inprimis Hieronicarum celebris corona, quam illi in sacris Ludis victores reportavere [orig: reportavêre]. Vide ubi de huiusmodi Ludis passim. Et quae ex his natae, Militares, castrensis scil. vallaris, civica, muralis, navalis, equestris, obsidionalis, ovalis, triumphalis etc. Cuiusmodi coronas non singuli tantum adepti sunt, verum etiam interdum tota cohors, populus, publici Ordines, universi, totae urbes: ut de Rhodiorum populo, apud Livium, l. 21. de urbe Athenarum, apud Aristidem, Panathen. de aliis apud alios legimus. Multum his dissimites illae, quae datae sunt coquis talibusque voluptatum lenonibus, apud Sybaritas, Athen. l. 12. potoribus, apud Diogenem Laertium in Xenocrate; sycophantis, apud Diodorum Sicul. l. 12. et Magis, apud Scholiastem in Theriac. Nicandr. quae plerumque ex myrica erant. Sed et servorum captivorumque venalium signum Corona fuit, de qua alibi. Inter Magistratus, supra indigitatos, Imperatores, Reges, Duces, Comites, hodieque Diademata et Coronas gestant, de quibus vide hic [orig: hîc] passim, inprimis ubi de Cidari, Diadmate, Tiara, item ubi de Imperatoribus, Regibus etc. Ut Coronas, quarum in supellectile quoque mentio, aliaque praeteream. In luctu contra coronari nefas habitum, atque proin Aeschylus e(pt. e)pi\ *qhb.

*pe/plwn kai\ stefe/wn
*po/t), ei' mh\ nu=n, a)mfi\ lita\n e(/comen,
Coronas et pepla
Ecquando potius quam nunc, conversae ad supplices preces proiciamus?

Uti Scholiastes interpretatur. Qui ritus Polluci est a)na/r)r(hcis2 stefa/nwn: Nam tunc temporis, si coronae iam essent allatae, frangebantur, lacerabantur et abiciebantur. Sic qui de hominis capite cognoscebat, capiti detrahebat coronam, teste Tullio [orig: Tulliô], ad Attic. Idem faciebant Romani, tempore quo [orig: quô] Res publ. turbata esset, Plin. l. 21. c. 3. Bacchae quoque, indignatione accensae, apud Oppianum, Cynegetic. l. 4. Tandem adimebantur iis lacerabanturque coronae, qui indignos se muneribus honoribusque, in quibus versabantur, reddidissent; uti legimus apud Auctores passim. Sed et Christiani olim coronas respuebant, eo quod, ut praedictum, iis in Sacris inprimis suis ac idolorum cultu Gentiles uterentur; qui proin capitibus Christianorum, cum eos ad Sacra sua compellerent, easdem omni ratione ingerebant. Hinc Cyprianus de Lapsis, Ab impio, sceleratoque velamine quo illic velabantur sacrificantium capita captiva, caput vestrum liberum mansit. Frons cum signo [orig: signô] Dei pura, Diaboli coronam ferre non potuit. Vide quoque Clementem Alex. Paedagog. l. 2. c. 8. Neque hoc solum, sed, ne quidquam cum Gentilium moribus commune haberent, etam mortuos coronandi ritum repudiabant. Sic Tertulliam. de Coron. Quid tam indignum Deo [orig: Deô], quam quod dignum idolo [orig: idolô]? quid autem tam dignum idolo [orig: idolô], quam quod et martuo [orig: martuô]? Nam et mortuorum est ita coronari, vel quoniam et ispi idola statim fiunt et habitu et cultu consecrationis, quae apud nos secunda idololatria est. Vide iterum Clementem, d. l. Utrmque complexus, apud Minucium, Octavius Caecilio obicienti, Christianos capiti et sepulchris coronas denegare, Sane, respondet, quod caput non coronamus, ignoscite. Auram boni floris naribus ducere, non occipitio [orig: occipitiô] capillisve solemus haurire. Nec mortuos coronamus. Ego vos in hoc magis miror, quemadmodum tribuatis --- non sentienti coronam: cum et beatus non egeat, et miser non gaudeat floribus. At enim nos exsequias adornamus eadem [orig: eâdem] tranquillitate, qua [orig: quâ] vivimus: nec adnectimus arescentem coronam, sed a Deo aeternis floribus vividam sustinemus. Interim floribus et sparsis uti ac solutis, et sertis colla complecti, consuevisse, addit ibid. Plura hanc in rem, vide apud Plin. l. 21. c. i. et seqq. Ioh. Rosinum, Antiqq. Rom. passim, et Car. Paschalium, Coronarum libris; uti de investitura per Coronam, suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Hinc Coronaria mulier nectendarum corollarum artifex, item quae illas vendit, Graece stefanhplo/kos2, seu stefano/pwlis2, vide infra Stephanoplocos. Coronarium aurum, vide supra in voce Aurum, ut et paulo infra: Coronata lustra, apud Statium, l. 4. Sylv. 2. quibus ob coronas certabatur, singulis quinquenniis evolutis, vide M. Raderum, Commentar. ad Martial. l. 4. Epigr. i. I. C. Bulengerum, de Imper. l. 3. etc. Adde quae dicemus inra vocibus Stemma, Stephanita, Stephanomata, Stephanos, Stephusa, Taenia.

Antinaeae Coronae. Vide supra. Augustales, vide Paschalium praefatum, l. 10. c. 7. Aureae, militibus ac Triumphatori datae: quod primo a Posthumio Dictatore factum refert Plin. l. 33. c. 2. Castrensis, seu Vallaris, quod valli insigne haberet: donata ei est, qui primus hostium castra pugnans intravit. Fuit ex auro, vide supra. Cereae, apud Artemidorum, l. 1. c. 79. ubi illas omnibus, maxime vero aegrotantibus, malum portendere, ait. Contineri illis aliquid Magicae superstitionis solitum videtur. Paschal. l. 4. c. 4. Chydaea, vide spura.

Civica, e querna fronde; item ex ilice, praemium servati in praelio civis. Talium 14. accepit Sicc. Dentatus. Classica, dabatur Ducibus, ob rem mari egregie gestam. Vide infra Rostrata, item Navalis. Cylistiae, vide Encylistiae. Donaticae, vide infra. Ellotis, vide infra Ellotia, et Myrtea corona. Encylistiae, vide infra suo [orig: suô] loco [orig: locô]. *)/erws2 dicta est corona, quae non ex floribus indistinctis fiebat, ut Chydaeae; sed in quibus pro ratione coloris, nitoris, odoris, flores artificiose seligebantur. Vide Car Paschal. l. 2. c. 12. Exploratoriae, a Caligula inventae, quas ipse Solis, Lunae, siderumque specie distinxit, Sueton. in eo, c. 4. et 5. Vide quoque Paschal. l. 9. c. 10. Ferales, quae gestantem necent, de quibus vide Plin. l. 21. c. 3. Festae, dictae sunt, quod more Romano [orig: Romanô] festis ludis omnis aetas coronata spectabat, Serv. Aen. l. 5. Florae, antiquissimae et honoratissimae fuere [orig: fuêre]: de quibus vide Paschal. l. 2. c. 13. etc. Funebres, vide supra: item ubi de Cadaverum cura. Graminea, in re militari, maximae honorationis. Vide Obsidionalis, et Car. Paschal. l. 4. c. 11. et l. 7. c. 16. Hederacea, vide infra ubi de Hedera. Hetruscae, aureae erant et gemmatae, vide Paschal. l. 2. c. 12. et l. 8. c. 6. Histrionicae, vide eundem, l. 9. c. 1. et infra, in voce Cotinus. Hypoglottis, in fine convivii data, vide Paschal. l. 2. c. 4. Hypothymides, Ibid. Imperatoria, vide Diadema. Inversa, non minus ac lapsa, aut rupta, mali ominis erat, de qua vide Paschal. l. 4. c. 13. Lanea, in expiatoriis et Magicis sacris receptissima; apud Plin. l. 21. c. 3. Propert. El. 5. l. 3. etc. Eadem [orig: Eâdem] nova Nupta coronabat ianuam mariti, apud Paschal. l. 2. c. 16. Homerum Plato, ibid. Sed et adulteri hac [orig: hâc] alicubi cincti etc. Vide quoque Barthium, Animadversion. ad Statium, l. 2. p. 1121, et l. 3. p. 724. Laurea, Imperatorum, Poetarum, aliorum, vide infra. Lemniscata, vide itidem infra. Lineae, vide Paschal. l. 2. c. 12. Longae, quarum mentio in XII. Tabb. dictae sunt ad differentiam rotundarum, qualibus busta, sepulchra, sellae curules, theatra et currus triumphales exornari consuevere [orig: consuevêre]. Ludicrae, vide infra. Martyrum, e floribus. Paschal. l. 2. c. 15. Militares, vide supra aliquid, et plura infra, ubi de Militibus, et Militari corona. Muralis, velut muri pinnis decorata, dari solita est ab Imperator. ei qui primus hostilem murum subiit. Talium tres meruit Sicinius Dentatus. Myrtea, non conviviis solum, ubi tum capiti ornando, rum, flabelli loco [orig: locô], muscis abigendis, ut apud Athenienses, adhibita est; sed bellicis quoque se rebus inseruit, Plin. l. 15. c. 29. ovationis insigne, Posthumio Tuberto primum collata. Vide infra ubi de Myrto. Navalis, vide infra. Nuptialis, itidem. Obsidionalis, quam ii, qui liberati erant ab obsidione, Duci liberanti dare solebant. Harum una [orig: unâ] donatus est supra memoratus Sicin. Dentatus, miles fortissimus; e gramine fuit. Oleagina, praemium erat in Olympicis ludis victorum. Ovalis corona myrtea fuit, qua [orig: quâ] Imperatores, qui ovantes introibant urbem, donati sunt. Vide supra Myrtea. Pactilis, vide in hac voce. Pampinea, vide ubi de Pampino. Pancarpiae, vide Paschal. l. 2. c. 13. Corona e panibus, vide supra Buccellatum, et infra Conona Oblationis, Panis. Plectilis, dicta est corona ex integra fronde lauri lplexa, apud Plautum, in Bacchid. Actu 1. sc. 1. v. 37. et A. Gellium, Noct. Attic. l. 18. c. 2. Vide quoque infra. Plumea, cum pennis tribus puniceis aut nigris, nigris longitudinis fere cubitalis, militibus concessa est, ut aspectu pulchri, hostibus vero terribiles evaderent. Vide Casp. Barthium, Animadversion. ad Papinium Statium, l. 2. p. 936. Plicatiles, apud Paschal. l. 1. c. 13. Pontificia, vide infra Regnum, Triregnum. Psilinae, Ibid. l. 6. c. 21. Querna, eadem cum Civica. Radiata, Diis maiorum gentium, et praecipue Soli, Iovi et Baccho attributa est: ad cuius similitudinem Viri Principes, qui Dii haberi volebant, similem gestabant, ut de Augusto, aliisque legimus. Vide Car. Paschal. l. 9. c. 13. Refrigerantes, vide supra. Regia, vide infra Regnum. Rosea, vide infra. Rostrata, itidem. Rutilae, vide Paschal. l. 8. c. 5. Sacerdotalis, Ibid. l. 4. c. 13. Sacrae, vide infra. Salutis, vide infra Liberati. Spicea, Cereris fuit; vide Spicea infra. Spinea, infausta. Vide Paschal. l. 7. c. 15. Stellata, Ibid. l. 9. c. 14. Vide quoque Radiata. Subtiles quaenam dictae, vide infra. Tonsa, scu Tonsilis, plectili opposita, texebatur e foliis detonsis et ex mero folio funiculis suebatur. Vide Salmas. ad Solin. Serviumque ad istum Virgilii versum, l. 3. Georg. v. 21. Ipse caput tonsae foliis ornatus olivae. Tortiles seu Volubiles aut Volventes se, dictae sunt in quas tantum admissae sunt, res orbiculares, poma, et fructus ii, qui duriusculi erant, prae herbis et foliis, quae molliora: A volvendo. Vide Paschal. l. 1. c. 13. Triumphales ex auro fuere [orig: fuêre], quae a sociis et amicis gentilibus mittebantur Imperatoribus, atque in triumpho praeferebantur, numero [orig: numerô] saepe admodum frequenti. In Scipionis Asiatici triumpho aureas coronas ducentas triginta quatuor Livius: in Caesaris, duo milia octingentas viginti duas Appianus, numerant. Id vulgo aurum Coronarium: olim ex lauro erant,

propter paupertatem; ut Festus affirmat. Vide A. Gellium, l. 5. c. 6. et Paschal. l. 8. c. 1. et seqq. Vallaris, valli habebat insigne, darique militi solita est, qui hostile vallum pugnans introiit: eadem cum Castrensi, de qua supra. Vitiginea, partim Iunoni, partim Baccho, in usu erat, uti diximus retro. Volubiles dictae, quae volvi possunt, utpote ex pomis fructictibusque duris nexae, vide supra Tortiles etc. et quarundam Coronarum praefatarum icones apud Rosinum in Antiqq. Rom. De Coronis vero illis, de quibus prolixius dicendum erit, hic [orig: hîc] infra.

CORONA [4] signum caelesta supra humerum Arctophylacis est, novem stellis constitutum in orbem dispositis, cum Scorpione exoriens, occidens autem exoriente Cancro [orig: Cancrô], Virg. l. 1. Georg. v. 221.

Ante tibi Eoae Atlantides abscondantur,
Gnossiaque ardentis decedat stella Coronae.

At parte ex alia [orig: aliâ] claro [orig: clarô] volat orbe Corona,
Luce micans varia [orig: variâ], nam stella [orig: stellâ] vincitur una [orig: unâ]
Circulus in medio radians, qua proxima frontem
Gnossia desertae fulgent monumenta puellae,
Candidaque ardenti distinguit lumina flamma [orig: flammâ].

CORONA [5] ornamentum quod in aedibus sacris pendebat, apud Anastasium Bibliothecar. cuius typum ex Matyrologio quodam membranaceo Bibliothecae Vaticanae et Templo S. Clementis Romae, exhibet Dominic. Macer in Hierolex. Addit frater Carolus, ante Imperatorem Graecorum lampades duas coronatas, stefanw/mata, i. e. coronas, Balsamoni dictas, olim deferri consuevisse; ut indigitaretur, ad Maiestatem Imperialem seu coronam rerum divinarum ac humanarum curam spectare: unicam vero, ante Patriarcham, quod sola spiritualia ad ipsum spectarent; ante Imperatricem similiter unicam, quod non nisi humanarum rerum ei cura esset etc. Idem nomen est nummi aurei Francici, apud Car. du Fresne in voce Moneta. Item candelabri, in modum coronae ac circuli, variis lucernis instructi, a Templorum laquearibus dependentis, apud Anastasium in Silvestro Pontif. etc.

CORONA [6] Clericalis, in Communione Romana, dicitur tonsura Clericorum eorumque, qui sacris Ordinibus initiati sunt, in modum coronae facta, papalh/qra Graecis recentioribus: cuius inventionem Petro Apostolo videtur tribuere Gregorius Turonens. de Mirac. l. 1. c. 28. e quo colligitur, fuisse illam olim talem, ut superior omnis capitis pars nudaretur, circulus in in fima capillitii parte coronam formaret. At posterioribus saeculis coronulam sub fronte detulisse Clericos, auctor est Etheluredus, l. 4. c. 9. etc. De Corona Athletarum, ad cuius imitationem forte haec excogitata, vide supra, ubi de Circumtonsis, it. voce Campio. Hinc, quia in eadem Ecclesia insigne hoc Clericatus ac Sacerdotii praecipuum, Corona ipsa dignitas Clericalis, Sacerdotalis, Episcopalis, imo et Pontificalis, dici: atque hac [orig: hâc] voce, ut illustri honoris titulo [orig: titulô], ipsi Episcopi atque Pontifices compellati coeperunt. Vide Synodium, l. 4. Ep. 22. ad Symmachum, alios; qua [orig: quâ] notione Graecos Patres ste/fanon usurpasse [orig: usurpâsse], discimus ex Concilio Ephes. part. 2. Act. 3. initio [orig: initiô]. Unde Coronati quoque, pro Clericis, Hisp. Clerigos de Corona: quemadmodum Gentilium etiam Sacerdotes dicuntur, Innocentio Epist. ad Episc. in Synodo Tholos. et Firmico, Mathes. l. 3. c. 4. c. 7. c. 14. etc. De Benedictione Coronae, quae ad Abbares pertinet, seu primae Tonsurae, vide Auctores Car. du Fresne laudatos, et plura hanc in rem infra passim, imprimis in vocibus, Papalethra, Platta, Tonsura: Adde Macros Fratres in Hierolex.

CORONA [7] Honoris, memoratur Corn. Nepoti, Thrasybulo, c. 4. Huic pro tantis meritis, honoris Corona a populo data est, facta duabus virgulis oleaginis: quae quod amor civium, non vis, expresserat, nullam habuit invidiam magnaque fuit gloria. Nempe in Graeciae civitatibus, maxime autem Athenis, si quis de Republ. bene esset meritus, huic corona ex duabus virgulis oleaginis, praemium dari solita est, quae eius capiti imponebatur, cum vel sacrorum, vel ludorum causa [orig: causâ], maxima undique hominum turba convenisset. Accedbat Praeconis elogium, et ut ita dicam, superdictum, proclamantis haberi tw=| dei=na hunc honorem: *eu)noi/as2 e(/neka ti/seis2 to\n dh=mon, Casaubonus, ad Nepotis loc. vide et Meursium in Arboreto sacro, praeter Paschal. Opere Coronar. l. 6. c. 9. et 16. Uti de Coronis aureis aeneisque, quibus a populo Alcibiades donatus, apud eundem Nepotem, in eo, c. 6. Gebhardum, aliosque: de Corona itidem aurea, Damaretae Gelonis uxori Carthaginiensibus donata, Diodor. Siculum, l. 11.

CORONA [8] Natalitia, prae foribus die tertio [orig: tertiô] apud Romanos: quinto [orig: quintô] apud Graecos suspensa, publice restabatur gaudium ob recens natum infantem. Iuvenal. Sat. 9. v. 85.

Quam ob causam, notante Meursio [orig: Meursiô], Attic. lect. l. 4. c. 10. Puerperae domus coronata, stefanhfo/ros2, dicta est. Ad easdem coronas alludit Nonnus, Dionys. l. 25.

*bakxou= ste/mmata tau=ta lexw/i+a, tau=ta *luai/ou.
Bacchi coronas hasce puerperio condecentes, hasce Lyaei.

Fuere autem hae Coronae eaedem fere, quibus Nuptialium festo [orig: festô] frontem crinesque hasta [orig: hastâ] compositos cinxerat nova Nupta, in honorem Latis familiaris, foribus praesidentis. Ita enim alias quoque in nuptiis postes coronati, vel ad arcendum fascinum, ex Hetrusca superstitione, quomodo et anterior lecti pars ornabatur; vel potius ad Vestam, cui postes sacri, placandam, quae in puerperio visa sibi erat laesa et alioquin, ut Iunonis soror, ad puerperium aliquid

contulerat; vel denique in amoris victoriam, qua de re pluribus hic [orig: hîc] infra: Addendum hoc. Athenis masculis oleagineam coronam suspensam, laneam foemellis, uti apud Hesychium legimus. Romanis laurus, ob generis perpetuitatem et hedera apiumque certarumque herbarum fragrantium corollae solebant adhiberi. Vide Thom. Bartholin. de Puerperio Veterum, cum Notis eruditis Caspari filii.

CORONA [9] Nuptialis, olim celebri in usu. Apud Hebraeos, in ipsa deductione seu nuptiis, Sponsos antiquissimis iam temporibus coronis ornari solitos fuisse, in Misna legimus. Et quidem Sponsi Corona, sive aurea, sive argentea, sive ex farre tosto formata, atque sulpure depicta, sive rosea, sive myrtea, sive oleagina: Sponsae aurea seu aurata, scilicet forma [orig: formâ] [gap: Hebrew word(s)] urbis aureae seu turrita [orig: turritâ], qualem Deum [orig: Deûm] Matri vulgo tribui consuevisse, suo [orig: suô] loco [orig: locô] dicemus, erat: pro varia nempe Neogamorum conditione. Qui mos duravit, usque ad secundi Templi excidium, a quo tempore, uti ritus ramorum myrti ac palmarum, cum cantu, praeferendorum, ita et coronae hae prohibitae sunt; Ioh. Seldenus, Uxor. Hebr. l. 2. c. 15. Nec minus, apud veteres Paganos, frequens Coronarum nuptialium mentio. Bion certe Epitaph. Adonidis ste/fos2 gamh/lion memorat. Et Clytemnestra apud Euripidem Achilli, de Iphigenia, inquit:

--- - --- --- - *)all' o(/mws2
*soi\ kataste/yas2 e)gw/ nin h)=gon w/s2 gamoume/nhn.
Attamen
Ego coronans eam adduxi, tamquam nupturam.

Sed mhi cum retulit coronam, ob collocandas Nuptias,
Tibi ferebat, cum simulabat sese alteri dare,
Tum ad te, ludibunda docte et delicate detulit.

Vide quoque Lucanum, Pharsal. 1. 2. ubi de Mariae nuptiis agens, eandem similiter turritam facit; Libanium, Declam. 8. Artemidorum, Oneirocrit. l. 1. c. 79. Alios. Apud Adolphum Occonem nummus Adriani Aug. idem repraesentat, cuius parte altera [orig: alterâ], CONIUGIUM AUG. altera [orig: alterâ], M. P. T. NOB. in Corona. Nec coniectura deest, duplicem fuisse Sponsae Coronam, ex illo Valerii, Argonautic. l. 8. v. 235.

Materies iis adhibita pro arbitrio, ut videtur, et varia [orig: variâ] Sponsorum conditione. Et Baeotarum coronas h vius modi ex a)sfaragwni/a| (an asparago?) fuisse, scribit Plut. in Praec. Coniug. Atque sisymbrio [orig: sisymbriô] coronari solitos sponsos, eliciunt aliqui ex illo Aristophams, Act. 6. ubi cum Epopis dixerat, suis in hortis pascere alba sesama, myrta, papavera, et sisymbria: respondet Euelpis,

*)umei=s2 me\n a)/ra zh=te *numfi/wn bi/on.
Vos igitur vivitis Sponsorum vitam etc.

Vide de his fuse agentes Auctores, apud praefatum Seldenum eiusd. lib. c. 23. Sed et idem mos in Occidentali Ecclesia, non tamen circa Digamos, retentus; Unde inter ritus Ecclesiae huius matrimoniales prisci recentiorisque aevi, quorum aliqui summatim designantur in illo Nicolai I. Pontif. ad Bulgaros responso, sub A. C. 860. post sponsalia, arras, annulum, dotem dictam, benedictionem in Templo et velamen, memorata, ista habentur: Post haec autem de Ecclesia egressi Coronas in capitibus gestant, quae semper in Ecclesia ipsa solitae sunt reservarrt. Et ita, festis nuptialibus celebratis, ad ducendam individuam vitam, Domino [orig: Dominô] disponente, de cetero diriguntur. Formulam benedicendi in Nuptiis tum annulum, tum Coronam huiusmodi, ex veter. Liturgiis hanc observavit Laur. Pignorius, Ep. 1. et 19. Benedic Domine annulum istum, et Coronam istam, ut, sicut annulus circumdat digitum hominis, et corona caput, ita gratia Spiritus S. circumdet Sponsum et Sponsam, ut videant, filios et filias, usque ad tertiam et quartam generationem etc. In Orientali non minus idem viguit, qua de re, ut et aliis Paganisimi ritibus Nuptialibus, recte Antonius Gubertus ICtus, l. de Sponsal. §. de Ritu Nupt. §. 34. Cum pietate, inquit, et industria [orig: industriâ] Constantini idolorum cultus ubique gentium exolevisset, ritus Nuptiarum indifferenter, qui magis ad ornatum et celebritatem earum, quam ad ullum impium cultum, vel iam abactam Idololatriam pertinebant, Christiam in usum revocamus, atque ideo nubentium coronas. Vide iterum Seldenum, c. 25. loc. cit. atque infra ubi de Nuptiis. De Corona baptizatis ex myrto vel palma aliisque similibus, apud Aethiopes, imponi solita, vide Severum Alexandrinum, de Rit. Bapt. sub fin. et Anselm. Solerium de Pileo, sect. 4. etc.

CORONA [10] Oblationis, in Roman. Ecclesia, dicitur panis bedictus, in modum Coronae seu forma [orig: formâ] rotunda [orig: rotundâ] confectus: qua [orig: quâ] panes gradiles olim fuisse, dicemus infra. Vide et infra in Oblata. In eadem Communione, Coronam de Racemis, quam annuatim debebant Abbates et Conventus Humolariensis, memorat Charta Ludovici Galliae Regis A. C. 1223. apud Car. du Fresne. Ut de Corona linea Laicorum Militum, quarum mentio in Constitut. Petri Episcop. Ruthenensis, Legati Apostolici ut vocant, in Cypro A. C. 1313. de Coronis cum delphinis et liliis, de quibus Car. du Fresne in Descr. S. Sophiae num. 48. de variis monetis Francicis, quibus Corona expressa, inter quas eminent Denarii aurei cum corona, Gall. Deniers d'or fin a la couronne, et simpliciter Couronnes et Couronnes de France Froissardo Tom. VI. capp. 26. 64. 66. sub Carolo VI. cusis etc. nihil addam. Non tamen omittendae, Coronae, quae apud Vitruv. l. 3. c. 3. subiciebantur cameris, tenuis subtilisque operis, ac aliquando ex cupro, aliquando ex marmore Cretico producebantur, et modo purae, modo caelatae fiebant: Quem ornatum cum laquearibus quidam male confuderunt; cum trullissatis politisque cameris subiceretur. *(upoxa/rtwsis2 dici istiusmodi Coronarium opus quibusdam

videtur, Ep. 6. Pontific. idque a chartae tenuitate ac subtilitate, et idem esse, quod u(popla/kwsis2. Aliud tamen sentit Salmas. quem vide omnino ad Vopisc. in Aureliano, c. 46. ut et Philandrum ad Vitruvium, ac infra voce Gypsum, item Hypochartosis.

CORONA [11] Regia, Ordo Equestris a Carolo M. institutus, cuius insigne Corona, cum lemmate, Coronabitur legitime certans. Favin. theatr. Eq. l. 3. p. 528. Mart. Anconius.

CORONAEBURGUM arx permunita Daniae, in Zeelandia Insul. iuxta Helsingoram, in angustiis Sundici Freti, ex adverso Helsinburgi Scaniae; cum palatio superbissimo. Illic vectigal i singulos malos. Exstructa a Friderico II. A. C. 1577. capta est a Suecis A. C. 1659. sed reddita Danis.

CORONAEUS Sinus inter eos, quibus ora Peloponnesi alluitur, memoratur Plinio, l. 4. c. 5. ubi eorum decem enumerat, Corinthiacum primum, ad Isthmum ipsum, Chelonatem sinum, Cyparissium, Asinaeum, Coronaeum, Laconicum, Aegylodem, Gytheatem, Argolicum et Saronicum, addens: Tot sinus Peloponnesi oram lancinant. Vide Salmas. ad Solin. p. 140.

CORONARIUM [1] Aes memoratur Plinio, l. 33. c. 9. et l. 34. c. 8. extr. ubi inter alia, In Cyprio (aere) coronarium et regulare est utrumque ductile. Coronarium tenuatur in laminas, taurorumque felle tinctum speciem auri in coronis histrionum praebet. Nempe histrionicae coronae regias forma [orig: formâ] quidem imitabantur, sed materia differebant; illae quippe ex auro, hae ex aere: quod aes pars fuit aeris Cyprii tenuissimi. Ocissime autem illud aeruginem contrahebat, recisamentis in acetum additis. Hinc inter e)piblh/mata seu indumenta Histrionum apud Pollucem, l. 4. c. 18. connumeranur tia/ra, kalu/ptra, mi/tra, pi=loi; quibus redimiebantur illi histrionici Atrides, Agamemnones, Ulysses, talesque alii. Quamquam et histrionibus quandoque coronae datae sunt, non ex auro huiusmodi ementito, sed, uti Olympicae, ex cotino: quales Favonium Aedilem Pleb. Romae in spectaculis exhibuisse, Plutarchus est auctor in Catone. Vide Car. Paschal. Coronar. l. 9. c. 1.

CORONARIUM [2] Aurum, de quo sic A. Gellius, l. 5. c. 6. Triumphales coronae sunt aureae, quae Imperatoribus ob honorem triumphi mittuntur. Id vulgo dicitur aurum coronarium: hae antiquitus e lauru erant etc. Verum non tantum coronae; sed aurum postea ad coronas missum, etiam cum gravi exactione, in aliis causis, vide tit. Cod. l. 10. de Auro coronario, Lipsium, de magnitud. Rom. l. 2. c. 9. etc. Hoc non decrescebat, in probatione obrussae: Id enim quod voluntate offertur, non debet consequi necessitatis iniuriam, l. 4. de auro Coron. i. e. non debet subiectum esse illi acerbitati, quae adhibetur in illo, quod necessario praestatur: quae acerbitas in collatione voluntaria pro iniuria esset. Idque merito, Nam quae dono [orig: donô] contingunt, minus scrupulose probantur, ut ait Columella, l. 9. c. 8. Peccavit ea in re Nero, quum parans expeditionem adversus Vindicem, exigit ingenti fastidio [orig: fastidiô] et acerbitate nummum asperum, argentum pustulatum, aurum ad obrussam: ut plerique omnem collationem palam recusarent. Galba non minus, quum oblata [orig: oblatâ] ad conflandum a Tarraconensibus e vetere Templo Iovis conona [orig: cononâ] aurea [orig: aureâ] librarum quindecim, tres uncias, quae ponderi deerant, iussit exigi, teste Suetonio [orig: Suetoniô]. Vide Ioh. Frider. Gronov. de Pec. Vet. l. 4. c. 15.

CORONAS [2] in Deorum pulvinar iaciendi ritus indigitatur Capitolino in Marco, c. 4. In Saliatu omen accepit Imperii, coronas omnibus in pulvinar ex more iacientibus, aliae aliis locis haeserunt; huius, veluti manu, capiti Martis aptata est. Ubi quod de Saliis solus hic Auctor habet; de reliquis etiam Divis alibi legimus, in eorum scil. pulvinaria et statuas iaci coronas et flores omne genus, diebus praesertim festis, consuevisse. Unde in Deorum cultu stefa/nous2 etiam ponit Iustinus Apologetico [orig: Apologeticô]; ubi e)n r(afai=s2 stefa/nwn, i. e. sutilium coronarum, quas r(a/mmata a)/nqina vocat Hesychius, meminit. Salinas. ad locum. Vide quoque supra in voce Coniectus.

CORONATI militum genus, quorum cohortis meminit Theophanes, p. 43. ubi de Valentiniano, postmodum Imperatore, *tribou=nos2 to/te w)\n ta/gmatos2 *kwrwna/twn legomen/wn noume/rou, Tribunus tunc cohortis Coronatorum. At *kornou/twn restituunt Viri docti, Car. du Fresne, Glossar. Sed et Coronatus, pro Sacerdote. Licet enim Iosephus, Antiqq. l. 3. c. 8. soli Pontificiae cidari coronulas adscribere videatur, Lyranus tamen in c. 39. Exod. in Sacerdotali quoque eas agnoscit; non quidem aureas, quales Pontificum erant, sed byssinas, quo trahit is locum Exod. c. 39. v. 25. Et ab his, apud Augustin. Serm. 13. de Temp. Simeon inter alia coronatus appellatur; quod licet quidam de multis eius operibus bonis accipiant, alii tamen ex sententia, de coronato Sacerdotum Iudaicorum capite, denominationem arcessunt. Namque et suam Sacerdotio quoque Coronam fuisse, etiam Rabbi Simeon in Capitul. Patr. testatur: Tres sunt coronae, corona Legis, Sacerdotii et Regni: corona autem boni nominis ascendit supra omnes. Sed et apud ipsos Ethnicos, Coronatum idem sonare, quod gerentem Sacerdotium, probat Car. Paschal. de Coron. l. 4. c. 13. ex eo, quod Theopus, apud Plutarchum de Socr. Daemon. iugulans Cabirichum Sacerdotem, Tyrannorum fautorem, dixit: Iace cum his, quibus es adulatus: Neque enim liberis Thebis tu coronabere, i. e. Sacerdotium geres. Mox enim addit: Neque post hac sacrifices illis Diis, quorum Numina periurio [orig: periuriô] violasti, dum saepe pro hostibus vota fecisti. Tertullianus item, l. de Idol. memorat aureas provincialium Sacerdotum coronas: et Prodentius corona [orig: coronâ] repexum aurea [orig: aureâ] Sacerdotem scribit, Peristephan. Hymn. 14. v. 1014. Ita ergo apud Hebraeos omnes Sacerdotes coronati: si non ex auro, quod Pontifici proprium, saltem ex bysso vel lana. Pontificem autem aurea [orig: aureâ] splendere par fuit, utpote reliquorum caput, et veri Pontificis nostri IESU CHRISTI insignem typum. Celebrat maguifice eam cidarim, Siracides, c. 45. v. 14. ubi tegmen illud vocat gloriam honoris, opus virtutis seu fortitudinis, desideria oculorum ornata etc. Vide etiam Prosp. Stellartium de Coronis, et Anselm.

Solerium de Pileo, sect. 13. Imo et Coronati dicti, in Eccles. Oriental. in Nuptialibus sacris Sponsi, vide infra,

CORONATOR apud Anglos, officialis Coronae pervetustus, ad tuendam pacem et dignitatem regiam, in quovis Comitaru, populi suffragiis constitutus. Olim non minor Equite aurato [orig: auratô], sed demmuta [orig: demmutâ] hodie potestate, quatuor plerumque eliguntur, qui in exquirendis homicidis operam praesertim navant. Universis praeest Capitalis Iustitiarius Banci Regis, qui hinc Summus Angliae Coronator habitus est. Henr. Spelmann. Glossar. Archaeol.

CORONATUS nummi genus: Hic sive aureus, drachma [orig: drachmâ] aurei censetur; sive argenteus, superat uncialem, quem Thalerum vocitamus, duabus drachmis, et propterea decem habet denarios, proportione Romae et Athenis bonis temporibus observata [orig: observatâ]. Alias Scutatus dicitur: quem stuferis sexaginta aestimat Fridericus Gronov. de Pec. Vet. l. 3. c. 7. Vide eundem, l. eod [orig: eôd]. c. 8. Sed et Coronatus, nummus aureus Ducum Burgundiae et Comitum Flandriae fuit, apud Froissardum, Volum. 4.c. 27.

CORONE [1] hodie vocatur, urbs Transylvaniae, quae olim Samozagetusa. Vide Corona.

CORONE [2] olim Colonia Thebanor. Urbs Peloponnesi Messeniorum, Plin. l. 4. c. 5. Sita sub monte Thermatio. Oppid. Achaiae, a quo sinus Coroneus. Strabo, l. 8. Corone urbs est mari vicina, et hanc nonnulli Pedasum a Poeta nominatam esse inquiunt. In Provinc. Belvedere; egregie munita cum portu capaci: Venetis erepta est a Baiazete II. Baudrand.

CORONEA urbs Boeotiae a Corono, Thersandri filio. Steph. Byzant. In hac talpa nulla apparet, cum alioqui per totam Boeotiam talpae sint. Et si quis aliunde in Coroneam regionem inferat, vivere non possunt. Sita est loco [orig: locô] edito [orig: editô], prope lacum Copaidem, ubi Cephissum fluv. recipit, inter herroneas ad Occasum, et Copas ad Ortum, 20. milliar. a Thespiis in Boream, 10. ab Orchomeno in Austrum. Nunc parvi momenti; Sub Turcis. Altera civitas est Peloponnesi, Sicyonis et Corinthi, alia Phthiotidis; est etiam Ambraciae castellum, et Cypri civitas. Plin. l. 4. c. 7. Strab. l. 9.

CORONIA vulgo Landskron, urbs Scaniae provinc. in ora littorali Freti Sundici, cum portu, e regione Hvenae Insul. Nunc Suecis paret.

CORONIS [1] Dea fuit, quae in Sicyone colebatur, cuius tamen simulacrum peculiare templum nullum habuit, sed, cum sacrificii tempus accessit, id in Palladis sacraria transferebant, honoreque prosequebantur.

CORONIS [2] quae et Arsinoe, Phlegyae, vel, ut alu tradunt, Leucippi filia; quae, cum forma [orig: formâ] esset non ineleganti, Apollini placuit, a quo et vitiata et gravida facta est. Verum cum postea Ischidi cuidam Thesalo, mutuo [orig: mutuô] eius amore capita, sui copiam faceret, a Corvo, cui ob nuntium candor pennarum in atrorem transiit, deprehensus est, ex quo cum Apollo amicae perfidiam cognovisset, telis eam confodit, puerumque (qui postea Aesculapius dictus est) ex utero eius exemptum Chironi Centauro tradidit educandum. Alia, Coronaei, Phocidis Regis filia, vim Neptuni fugiens, in cornicem a Minerva transmutata, garrulitate sua [orig: suâ] paulo post, gratia [orig: gratiâ] excidit. Ovid. Met. l. 2. fab. 7. 8. et 9.

Pulchrior in tota [orig: totâ] vam Larissaea Coronis
Non fuit Aemonia [orig: Aemoniâ]. --- --

CORONIS [3] nota quam Veteres in fine librorum suorum subiungere solebant: Hanc lineam brevem ab inferiore parte flexam fuisse, annotavit Cael. Rhodig. l. 15. c. 20. Alii Romanis priscis in usu positum dicunt, ut non minus frontispici librorum, quam finom, crescente Lunae imagine signarent. Unde lux adagio, a)po\ th=s2 arxh=s2 me/xri th=s2 *korwni/dos2, a principio ad Coronidem. Schrevelius in Martialem, l. 10. Epigr. 1. v. 1.

Si nimius videor seraque [orig: serâque] coronide longus
Esse liber: legito pauca, libellus ero.

Ait: Coronide, i. e. fine, signo [orig: signô] absoluti operis in calce libri posito [orig: positô], hac [orig: hâc] figura [orig: figurâ] V. vel 7. alae scilicet cornicis: transtatione ab aedificio, cuius iamabsoluti fastigio apponitur cornix. Vide plura apud Cael. Rhodig. loc. cit. Hanc notam quidam eandem faciunt cum illa, quae Cornu Latinis dicitur; cuiusque meminit Ovid. l. 1. Trist. El. 1. v. 8.

Sed aliud quiddam hoc esse notant Eruditi, per Cornua superiorem et inferiorem chartae partem, frontem vero ipsam paginam intelligentes. Scribebant enim antiqui in altera tantum paginarum facie, perpetuo [orig: perpetuô] ductu ad exetemum usque folium: in quo firmitudinis gratia [orig: gratiâ] cylindrum seu bacillum teretem cedrinum seu eburneum agglutinabant, pro modo latitudinis membranae praecise, eundemque nominabant Umbilicum, quod, sicut umbilicus in medio ventre, sic ille libro [orig: librô] iam circum voluto [orig: volutô] medius esset. Huius bacilli capita superne et inferne eminentia, argento [orig: argentô], auro [orig: aurô] aut ebore, ornatus causa [orig: causâ] praemuniebant, quae Cornua dicebantur. Postea paginas instar spirae convolutas complicabant, unde Voluminis nomen a volvendo. Pont. in Martial. Vide et Paul. Manutium in Ep. famil. 7. l. 3. Pierium, Hieroglyph. l. 34. Thom. Godwyn. Anthol. Rom. l. 3. sect. 1. c. 2. Sed et *korwni\s2 per excellentiam Graecis corona dicta est, e violis plexa, Etymol. in hac voce, vide et infra Viola.

CORONUS fil. Lapithae. Alius Thersandri filius. Item Asiae mons. Ptol. Basarasi Castaldo.