CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

CRABUS Deus Aegyptiorum, cui salsamentis sacra facere so itum erat. Cael. Rhodig. l. 12. c. 1.

CRACA in Tabul. Peutingeriana, ubi iter a Dascusa Melentenis (quomodo corrupte vocat Melitenen ) describit:

in Itinerar. Antonini Ciaca dicitur, Ptolemaeo *ki/akis2. Unde reponi vult Ciaca, pro Craca, in Tabula, Salmas. ad Solin. p. 625.

CRACEA Maga quaedam apud Saxones, quae appositas dapes in aliarum rerum formam commutabat, ludificatisque Idiotarum mentibus divinitatis fastigium sibi arrogabat.

CRACOVIA quasi Gracchopoli, Poloniae caput, in Polonia maiore amplissima, ad Vistulam fluv. tribus urbibus constans, a Craco condita, de quo infra. Episcopalis sub Archiepiscopo Guesnensi, olim sedes Regum, qui nunc plerumque Varsaviae degunt. Hic [orig: Hîc] Academia, fundata a Casimiro I. A. C. 1364. filia Sorbonae, sicut ipsa urbs Roma Poloniae, dicta. Institutus Episcopatus est, a Mieczislao Duce, qui cum Daumbrouca fidem Christianam est amplexus A. C. 965. Cromer. l. 3. Incensa est a Tartaris, sub Voleslao Pudico, A. C. 1241. Idem, l. 9. Eius regimen Tentonibus, ob fidem servatam, collatum est, a Lesco Nigro, A. C. 1288. Idem, l. 10. Disputatione hic [orig: hîc] a Iagielone Rege cum Hussitis instituta [orig: institutâ], A. C. 1431. Rex paulo post e Bohemia ministros evocavit, qui in templo S. Crucis Sclavonica [orig: Sclavonicâ] lingua [orig: linguâ] contionati diu sunt, uxorque Hedvigis Biblia S. Polonice verti curavit. Lasicius de gestis Fr. l. 1. Legato Pontificis A. C. 1448. advenienti Academia nihil honoris exhibuit, Concilio Basiliensi adhaerens. Postea vero A. C. 1591. Protestantium templum a studiosis destructum est, quod iterum A. C. 1635. factum. Academiae gravissimam litem moverunt Iesuitae, urbsque sanguine innocentium plurimo [orig: plurimô] repleta est, ut infremuerit tota Polonia, quae verba sunt Academicorum in epist. ad Lovanienses: qui inter alia librum emiserunt, cum titulo Gratis: quo [orig: quô] iussu Regis combusto [orig: combustô], decretum in Comitiis A. C. 1626. Iesuitae Schola suam in urbe claudant, et Academiae in posterum molesti esse desinant. Capta urbs bello [orig: bellô] Suecico [orig: Suecicô] et recepta est. An Corrodunum Ptol. Cromer. de situ Polon. Cluver. Inv. Geogr. Payen. itiner. Polon. p. 118. et seqq. vulgo Cracovv. Cum arce permunita. 9. leuc. a confinio Silesiae in Ortum, 11. a confinio Hungariae in Boream, 40. a Varsavia in Austrum, 23. Sandomir, in Occasum.

CRACUS [1] Poloniae Dux, postquam XII. Palatini, quos exstincta [orig: exstinctâ] Lechi stirpe Poloni elegerant, ad tyrannidem essent prolapsi, creatus est, A. C. 700. Hic in Vistulae ripa Cracoviam condidit. Crom. l. 1. Vide supra.

Poloniae Principes.

CRACUS [2] I. primus Poloniae Princeps, a Palatinis electus, A. C. 700. Vide supra. Ei filius

CRACUS [3] II. successit, fratre Lecho, paulo post in venatione occisus. Cellar. nova descr. Pol. Cromer. l. 1. Michov. l. 1.

CRAGUS mons Ciliciae, Tauri pars. Plin. l. 5. c. 27. ex opposito habens montem Anticragum. Aliis est mons Lyciae. Sic dictus a Crago Tremiletis (alias Trenedeti) et Praxidicae nymphae filio. Ovid. l. 9. Met. v. 645.

*)/enqa baqukrh/mnoio faei/netai ou)/rea *tau/rou
*pamfu/lwn kai\ me/xri. *kra/gon de\ e(\ fhmi/zousi.

Hic [orig: Hîc] ferunt esse Deorum agrestium antra, et incolas Cragi immortales fieri. Gentile Cragius. Steph. Nic. Lloydius. Coeterum male promontorium Plinio dicitur, cum sit mons e)n tw=n mesogei/w|, in mediterraneo, et quidem Lyciae, ut Strabo et Ptol. eum ponere videntur. Nec obstat, quod his ipsis a)/kra dicitur; haec enim vox non semper a)krwth/rion, seu promontorium, significat, sed summum quoque iugum montis cuiushbet aut verticem. Sic Arrianus Aspendum, e)n a)/kra| a)poto/mw|, sitam dicit, h. e. in edita ac praerupta rupe. Et Strabo scribit, Cragum montem habere o)ktw= a)/kras2, h. e. octo vertices vel octo capita, quod Plinium fefellit. Sed et improprie Livius, l. 21. c. 35. excelsum in Alpibus iugum promontorium vocat, ubi Hannibalem in promontorio quodam, unde longe ac late prospectus erat, consistere iussis militibus, Italiam ostenstasse [orig: ostenstâsse] memorat. Latini vero promuntoria tantum dicunt de prominentibus in mare saxis. Interim et Scylax Cragum promontor. revera Cariae facit, cuius para/ploun a Maeandro fluv. auspicatur, et Crago [orig: Cragô] promontorio [orig: promontoriô] terminat. Et Dionysius usque ad mare montem hunc porrigit. Quo [orig: Quô] pacto [orig: pactô] aut non erravit Plinius aut alios errantes sequutus est. Salmas. ad Solin. p. 785.

CRAMA Graec. kra=ma, Graecis orichalcum dicitur; Stephanus in voce *)/andeira: *)/andeira po/lis2, ou)dete/rws2, e)n h(=| li/qos, o(/s2 kaio/menos2 si/dhros2 gi/netai, ei)=ta meta\ gh=s2 tinos2 kamineuqei\s2 a)posta/zei *yeuda/rguron, ei)=ta kraqei\s2 xalkw=| o)rei/xalkos2 gi/netai. Andera urbs neutrius generis in qua lapis reperitur, qui ignis vim sentiens in ferrum indurescit; postmodum terra quadam [orig: quâdam] mixtus distillat pseudargyrum, inde temperatus aere orichalcum gignit. Clarius Strabo, l. 13. qui istiusmodi orichalci genus kra=ma discerte appellat. Unde

krama/tinon, quod ex aurichalco factum est, apud Auctorem veter. Glossarii, laudatum Salmasio, ad Lamprid. in Alex. Severo. c. 25.

CRAMBUSA insula Ciliciae apud Corycum promontor. et Calycadni fluv. ostia. Steph. Item urbs Lyciae. Strabo.

CRANAE insul. Laconica, quae nunc Helena, ante Getheum: sic etiam vocatur Attica a Cranao Rege. Gentile, si de Insula [orig: Insulâ] Laconica [orig: Laconicâ] accipiatur, est Cranaates, si de Attica [orig: Atticâ], Cranaus, Steph. Sunt qui Cranaen insulam esse velint adiacentem Sunio Atticae promontorio.

CRANAUS [1] Athenarum Rex II. qui Cecropi in regno per annos 9. successit, a quo inquilini Cranai dicti. Sub eo iudicium in Areopago institutum, de quo vide Ioh. Marshamum, Canone Chron. ad Sec. IX. et Diluvium Deucalionaeum contigit, Epochae Marmor. apud eund. Successit Amphictyon. Euseb. Chron. Iul. Afric.

CRANE [1] teste Ovid. l. 6. Fast. nympha fuit Helerni luco [orig: lucô] oriunda, venationi addicta, quae cum a multis procis nequiquam saepe petita fuisset, omnesque delusisset, tandem a Iano occupata, et compressa fuit, cui pro virginitate erepta [orig: ereptâ] dedit, cardinibus praeesse, et striges ab infantum cunis abigere. Unde postea Carna dicta est. Vide Carna, et Cardinea.

CRANEUM gymnasium apud Corinthum. Cicero et Diog. Laertius, l. 2. c. 58. Vide Gymnasium.

CRANEUS primus Macedovum Rex, cuius successores usque ad Alexandrum, annis fere quingentis regnarunt [orig: regnârunt]. Volaterran.

CRANGANORA urbs Indiae citerioris cognominis regionis caput, cum portu in ora Malabarica, 25 Milliar. a Cochino, antea sub Lusitanis, nun sub Hollandis. Ibi persaepe moratur Archiepiscopus Angamalae, incolae plerumque Christiani. Iarric. l. 6. c. 14. Govea, de progr. Eccl. l. 2. c. 19.

CRANON seu CRANNON Liviol. 42. c. 64. Ceres, teste Bellonio [orig: Belloniô], urbs Thessaliae in Macedoniae confinio, Plin. l. 4. c. 9. Val. Max. l. 1. c. 8. ex. ext. 7. et alii, vide Steph.

CRANOSTAVIA urbs Polon. parva, sed munita in Russia nigra, ad amnem Wieprz, ubi stagnum efficit. Sedes nunc Episcopalis Chelmensis, a Chelma 5. leucis, ut et a Lublino.

CRANTOR Solensis, Academicus Philosophus, Platonis auditor, et Xenocratis condiscipulus ac Palaemonis, qui novis opinionibus Academiam Platonicam repleverunt, Nic. Lloydius. Discilus Xenocratis, Cratetis, Plulemonisque condiscipulus, Moret. Commentarios scripsit ad 30000. versuum, plurimaque poemata, quae, sigillo [orig: sigillô] suo [orig: suô] obsignata, in fano Minervae reposuit. Vocum inventor admirabilis. Inprimis concinnavit librum de Consolatione, quem Cicero aemulatus est, et de quo hoc reliquit elogium: Est ille quidem non magnus, sed vere aureolus, et ad verbum ediscendus libellus. Periit aquae intercutis morbo [orig: morbô]. Taxavit Stoicorum indolentiam, quae esse nullo [orig: nullô] modo [orig: modô] potest, nisi plane hominem saxeum esse velimus, et omni sensu plane carentem. Diog. Laert. de vit. Phil. l. 4. Cum Chrysippo eum coniungit Horatius, ubi de Homero, l. 1. Ep. 2. ad Lollium, v. 3. 4.

Qui quid sit pulchrum, quid turpe, quid utile, quid non,
Plenius, ac melius Chrysippo [orig: Chrysippô], et Crantore dicit.

Item Crantor Pelei armiger, a Demoleonte Centauro interfectus. Ovid. Met. l. 12.

CRANTZIUS Albertus, Decanus et Professor. Theolog. Hamburgensis, Obiit A. C. 1517. Scripsit Historiam Eccles. a tempore Caroli M. Historiam Saxonic. 13. libris, Vandalicam 14. cum Chronico Daniae, Sueciae et Norvegiae: ab eodem Imperatore orsus, usque ad A. C. 1504. Georg. Fabric. Hist. Sax. l. 1. Simler. epit. Bibl. Gesner. Voss. de Hist. Lat. l. 3. c. 10. Vide et Albertus.

CRASNOSTAVENSIS Arx in Poloniae regno, in qua Maximilianus Austriae Archidux postquam a Ioh. Zamoiscio victus esset, A. C. 1588. per biennium detentus est. Vide Thuan. l. 96. Histor.

CRASPEDITES Phrygiae sinus. Plin. l. 5. c. ult. A Graeca voce kra/spedon, quae laciniam significat. Glossae, kra/spedon, lacinia, fimbriae. Proprie de vestibus, inde ad alia usu translato [orig: translatô]. Hinc Peloponnesum laciniatim sinibus allui quamplurimis, legas, quia multis eam locis incurrunt et laciniant scinduntque. Et ob eandem rationem Craspedites Sinus, uti docet Salmas. ad Solin. p. 14.

CRASPISCIS in LL. Aethelredi Regis, c. 23. Qui ad pontem veniebat cum bato, ubi piscis inest, 1 obolatus datur in telonium, et de

maiori navi 1. denar. Homines de Rothomago, qui veniunt cum vino vel craspisce --- monstrabant res suas et extolneabant: est qui alias Piscis crassus, Gallis et Anglis, Grampois Spelmanno, quasi gran poission, Poisson a Card, in LL. Maris Oleron art. 37. 38. 44. quique, sicut balaena, ad Regem peculiari et regio [orig: regiô] iure pertinet, hinc Piscis Regius vulgo dictus. Aliquando tamen ius hoc dominis feudalibus peculiari privilegio indultum fuisse, probat Car. du Fresne in Glossar. quem vide.

CRASSA locus Galliae, in dioecesi Narbonensi, Monasterio [orig: Monasteriô] veteri clarus, volgo la Grace, pro la Grasse. Eius meminit Petrus, Histor. Albig. c. 34.

CRASSITIUS Lucius Surrentinus, alias Tarentinus, ordinis Libertini, cognomento [orig: cognomentô] Pansides, Romae ludum Grammaticae aperuit, docuitque inter alios Iul. Antonium, M. Antonii Triumviri filium, totus postmodum Philosophiae se dedit. Sueton. De ill. Grammaticis, c. 18.

CRASSUS [1] Crassi divitis avus, numquam risisse fertur: ob id Agelastus est vocatus. Plin. l. 7. c. 19.

L. CRASSUS an. fil. P. Lic. Crassi, qui Consul et Pontifex, de quo infra? Orator, qui cum Antonio a Cicerone introducitur, in libris de Oratore, accusavit C. Carbonem eloquentissimum hominem admodum adolescens. Summam ingenii non laudem modo, sed etiam admirationem est consecutus; Defendit postea Liciniam virgihem, cum annos 27. natus esset. In Bruto Ciceronis, est elegantissima ipsius Crassi cum Antonio, et Scaevola [orig: Scaevolâ] comparatio. Deploratur multis verbis eius mors a Tullio in exordio, l. 3. de Oratore. vixit an. 90 ante Christ. Natum.

P. CRASSUS Oratoris frater, Iuris peritissimus, in dominatione L. Cinnae Marianarum partium, ne incideret in manus inimicorum, se ipsum interemit. Ceterum de morte eius, et patris sui variant auctores. Lucan. l. 2. v. 124.

M. CRASSUS P. Crassi Censoris filius, Romanorum omnium ditissimus: Negavit quempiam divitem habendum, qui annuo [orig: annuô] reditu exercitum alere non posset. Hic sub Cinna Marioque, in Hispaniam se recepit, ubi apud Vibium octo menses latuit, hinc in Africa, sub Sulla, meruit. Ad bellum Servile missus, adversus Spartacum gladiatorem, qui fugitivorum ingenti contracta manu, Vatinium, Gellium, ac Lentulum Roman. Imperatores fugaverat, 12. milibus hostium una cum eorum Duce caesis, apud Rhegium, iuxta Leucadis paludem, victoria [orig: victoriâ] potitus est, urbemque ovans intravit, lauro [orig: laurô], novo [orig: novô] exemplo [orig: exemplô] coronatus, cum ceteri ante eum non nisi myrteam coronam accepissent. Dein consul et Censor, cum Pompeio et Caesare, Triumvirum egit. Postremo cum ei Syria sorte obtigisset, templum Hierosolymitan. diripuit, tota [orig: totâ] Iudaea emuncta [orig: emunctâ]: Hinc profectus ad bellum Parthicum, ibi cum filio Publio a Surena [orig: Surenâ] Regis Praefecto captus, atque interfectus est. Et quoniam auri cupiditate expeditionem suscepisse credebatur, Barbari liquefactum aurum in os eius infuderunt, iubentes, ut saltem mortuus sese auro [orig: aurô] satiaret, cuius famem vivus numquam sedare potuisset. Plut. in eius vita. Flor. l. 3. c. 11. Ioseph. Iud. Antiq. l. 14. Lucan. l. 1. v. 104.

--- - Postquam crudeli funere Crassus
Assyrias Latio [orig: Latiô] maculavit sanguine Carras.

CRASSUS [2] M. Crassi divitis fil. Caesaris legatus fuit in bello Gallico: in Caesarianis tandem partibus adolescens occubuit. Fuit autem discipulus Ciceronis, de quo ille in Oratore. Fratrem habuit P. Crassum, qui et ipse bello [orig: bellô], Gallico [orig: Gallicô] militavit sub Caesare, immatura [orig: immaturâ] quoque morte raptus. Patrem enim in Parthos secutus interiit, vide supra [orig: suprâ].

CRASSUS [3] Frugi, praenomine Marcus, Consul fuit cum C. Lecanio Basso, DCCCXVI sub Nerone, qui ipse e Calpurniis Frugi, in Liciniam gentem, adoptione transiit. Pater Pisonis Liciniani, a Galba adoptati.

CRASSUS [4] P. Licinius ante aetatem Pontifex Max. factus, quod numquam antea contigit. Consul profectus est contra Aristonicum Eumenis filium, in quo praelio, profligato [orig: profligatô] exercitu, ipse, ne in manus hostium veniret, baculo [orig: baculô] Barbarum quendam in acie oculo [orig: oculô] converberato [orig: converberatô], in sui necem provocavit. Doctissimi, nobilissimi, eloquentissimi, Iuris peritissimique elogium meritus. Liv. l. 59. Strabo, l. 13. Iustin. l. 36. Velleius, l. 2. Flor. Val. Max. etc. Vide et Licinius.

CRASTINUS [2] Evocatus in exercitu Caesaris, in Pharsalicis campis occubuit, gladio [orig: gladiô] in os adversum coniecto [orig: coniectô]. Caesar, l. 3. Bell. Civil. c. 99. Videatur Plutarchus et Lucan. l. 7. v. 471.

CRASTUS urbs Sicanorum in Sicilia, Epicharmi Comici patria et Laidis meretricis. Gentile Crastinus. Herodotus Crastin vocat.

CRATAEUS sive CRATAEVUS quem Diodor. Sic. l. 14. Craterum vocat, ab Archelao stupratus et nuptiis promissae in matrimonium alterutrius filiae frustratus, in necem eius coniuravit. Aristoles, l. 5. Pol. c. 10.

CRATANDER Andreas, Typographus Basiliensis celebris, saecul. praeterit. Iohannem Oecolampadium, A. C. 1522. Augusta [orig: Augustâ] Basileam reversum hospitio [orig: hospitiô] excepit: apud quem ille Chrysostomi nonnulla Latine vertit. Urstis. Epit. Hist. Basil. c. 9.