CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

CRATE capiendi avec artificium indigitatur Senecae, Octav. Actu 2. v. 409. ubi de tertii saeculi moribus,

Mox inquietum, quod sequi cursu feras
Auderet acres; fluctibus tectos graves
Extrahere pisces rete; vel calamo, aut brevi.
Decipere volucres crate, cervos et leves etc.

Ubi brevem vocat, quia quum alioqui Crates in opere rustico, aut in militia appellantur, ut infra videbimus, ampliores animo [orig: animô] fingimus, Gronov. ad Senec. d. l. Plura de hoc aucopii genere, apud Brodaeum, Miscellan. l. 1. qui eius iam apud comicum mentionem extare contendit, in verbis, concinnavit aream, effundit cibum, Asinar. Actu 1. sc. 3. v. 64. ubi unum diversum, quod post paulo retia, non crates ponunt etc.

CRATEK sinus Campaniae inter Misenum, et promontor. Minervae, qui et sinus Puteolanus dicitur. Strabo. l. 5. Hodie Golfo di Napoli.

CRATER [1] a)pi\ tou= ke/ratos2, quasi kerath\r, quoniam in cornua potio olim fundebatur; cuius rei vestigia certissima in antiquis inscriptionibus. D. Ambrosius, l. de Elia ac ieiunio, c. 17. Per cornu etiam fluentia in fauces hominum vina decurrunt, et si quis respiraverit, commissum flagitium, soluta acies, loco [orig: locô] motus habetur. Athenaeus, Dipnos. l. 11. Priscos fama est, atque homines cornibus olim bibisse boum; liquet hoc ex eo, quod adhuc, dum aquae vinum permiscent, kera/sai dicunt, et vas in quo vinum miscetur, craterem appellant, manet etiam nunc cornuum ad hunc usum fabrica: quidam eiusmodi pocula Rhyta vocant, Poetarum quoque multi antiquos bibentes cornibus inducunt. Xenophon, l. 6. exped. Cyri, *katakei/menoi oi( e)n stiba/sin e)dei/pnoun kai\ e)/pinon e)n kerati/nwn, Quum in grabatis inter caenandum discumberent, ac biberent e poculis cornu factis. Idem; l. 7. hanc Thracicam legem vocat. Alluscrunt ad eundem ritum Poetae. Pindarus,

Aeschylus in Perrhoebis, a)rgurhla/tois2 ke/rasti, argento [orig: argentô] ductili factis cornibus etc. Primum autem hoc [orig: hôc] poculi genere usum Bacchum ferunt, quem cornutum fingi pueruli quoque Grammaticorum sciunt. Unicus Ovidius fufficiet, Epist. 15. Heroid. v. 23.

Sum fidem et pharetram, fies manifestus Apollo,
Accedant capiti cornua, Bacchus eris.

Indi talibus quoque poculi vum, ut ex Ctesia Photius annotavit in Bibl. Ita autem ille, Asinos silvestres habet India, ke/ras2 e)/xoustin e)n metw/pw|, cornu habent in media fronte; et paulo post, kataskeuazousti ga\r enpw/mata, conficiunt enim ex his pocula. In conviviis tertium poculum Iovis servatoris fuit (sicut primum, ut Franc. Luisinus ait, l. 1. Parerg. c. 7. Iovis Olympii, alterum Heroum erat) *krath\r *dio\s2 swth=ros2, Crater Iovis Servatoris Polluci dictum, in memoriam pluviae derepente irruentis, qua [orig: quâ] pocula vino [orig: vinô] semiplena, cum temperata essent, salutarem ipsius usum homines didicerunt: prius enim meracum biberant, non sine noxa. Eustath. in Homer. Vide Thomae dempsteri Paralipomena in Rosini Antiqq. Rom. l. 5. c. 30. Qua [orig: Quâ] aetate vero luxus maxime invaluit, uti coronarum et unguentorum missus praeibat secundae mensae, sic Crater statuebatur in medio, qui ebibendus erat. Plutarchus *sumpos2. problhm. ia/. *)/adei men\ ga\r i)/sws2 ta\ kalou/mena skolia/, krath=ros2 e)n me/sw| prokei men/ou kai\ stefa/nwn dianemo men/wn etc. Et quidem coronatus, ut et alia pocula, de quo more Virg. l. 1. Aen. v. 728.

Non solum eo [orig: eô] sensu, quod vino [orig: vinô] implerentur, sed et quod plerumque caelata [orig: caelatâ] corona [orig: coronâ] redimirentur. Certe Athenaeus, l. 5. in quadam pompa meminit Crateris argentei amphorarum sexcentarum, qui vehebatur quatuor rotarum curru, quem sexcenti viri trahebant. Sub eius labris, ansis et basi imagines fuere [orig: fuêre] animalium torno [orig: tornô] sculptae. Ipse vero aurea [orig: aureâ] gemmataque [orig: gemmatâque] corona [orig: coronâ] praecingebatur. Quamvis aliquando crateribus poculisque addita corona fuit, non decoris, sed utilitatis gratia [orig: gratiâ]. Quemadmodum collum vasis corona [orig: coronâ] pulegii sive calamintae, ne inde vinum effluat, redimiri consuevisse, tradit Constantinus Caesar, l. 6. c. 14. etc. Vide quoque infra Lanea corona. Verum natis in usum laetitiae scyphis pugnavere Thraces, et Crateres pro telis iacti Centauris leguntur. Statius 3 l. 1. Achill. v. 114.

--- - Hic hominum nullos experta cruores.
Spicula, nec truncae bellis genialibus orni,
Aut consanguineos fracti crateres in hostes.

Antiquus crater, quem vastum vastior ipse
Sustulit Aegides; adversaque misit in ora.

Inter quos Pholus inprimis immani cratere mira Hostibus vulnera intulit, apud eundem Statium, l. 2. Thebaid. v. 564. quod socio eius Hylaeo tribuit Virg. l. 2. Georgic. Sed et ipse Pholus aliocratere [orig: aliôcratere] ab Aesone stratus est, apud Val. Flaccum, l. 1. v. 337.

--- - --- --- - sed fortior Aeson
Attollens dictis animos: o [orig: ô] si mihi sanguis
Quantus erat, cum signiferum cratera minantem
Non leviore Pholum manus haec compescuit auro.

Vide de hoc Pholi cratere, imprimis olim celebri, Apollodorum, l. 2. Scholiastem Theocriti ad finem Thalysior. Lucanum, l. 6. etc, Peior abusus, cum Inferis rem divinam facientes prisci, Crateras ipsos

cum libamentis in flammas coniciebant, quo de more vide Servium ad Virg. l. 6. Aen. Statium, ubi de Achemori sepultura, et ad hunc Casp. Barthium, Animadversion. Part. 3. p. 426. uti de Helenae cratere non minus, ac ii de quibus diximus, claro, aliquid infra, voce Helena: de Nestoris, voce Nestoreus: et de more insignia avita crateribus inscribendi, ubi de Insignibus. de more vero, minoribus poculis remotis, maiusculum Cratera poscendi, cum ad cantum accederent Graeci, voce Scolium: Crateras vertendi, in lemmate, Vertendi crateras mos, ut alia omittam, passim hic [orig: hîc], ubi de Bibendi more, Poculis, Scyphis, ia dicta dicendave. Sed et vide hic [orig: hîc] infra in Craterra, ut et voce Patera.

CRATER [2] Aureus, in caeruleo solo, cruciculis brachiatis et spiculatis aureis consito (Compestellanae peregrinationis indicio [orig: indiciô] ) Gallaeciae, unius ex Hispaniae Reginis, insigne est. Crater scil. seu Calix tectus, aliqua [orig: aliquâ] nominis allusione, quamvis Gallicia seu Gallaecia, non a calice, seu Gallaecis, sed Callaecis, aut Callaicis, dicta sit. Inter apices Reineccii scuti, similiter Craterem aureum cum operculo, observat Cl. Spenerus, Artis Herald. Parte II. ubi de Famil. Comitum de Sintzendorf.

CRATERRA apud Naevium, Lycurgo [orig: Lycurgô], Nam ut ludere laetantes inter se vidimus propter amnem, craterris sumere aquam ex fonte. Varronem, de Vita Pop. Rom. l. 3. Ad Sybaritanam praedam, in qua sunt tripodes, craterrae, anancae, a Populo nobilium Tarentinorum, et Ciceronem, de Nat. Deor. l. 2.

Nonio Marcello situla est. Barthio vero idem cum Cratere seu Cratera, nam et feminino [orig: femininô] genere Crateras Romanos dixisse notum. Persius, Sat. 2. v. 52.

Servius, l. 1. Aen. v. 728. Graecum est, hic crater. Nam Latine haec ratera dicitur. Vide quoque Isidorum, Origin. l. 20. c. 5. Nec certe Naeevii et Varronis loca ad Nonii situlam faciunt, optime ad crateras Latinas; Ciceronis vero versus penitus in os hom ini contradicit. Erant autem Crateres ingentia vasa, quae in medio conviviorum loco statuebantur, ut inde minoribus poculis hauriretur, uti supra videre est. Quam vis et minutiora nonnumquam sic appellata legamus, apud Val. Flaccum, l. 5. v. 615. Prodentium in Diptochaea, Alios. Nonium tamen absolvat Onomasticon priscum quod u(dri/an, creterram (uti Docti cum MSS. legere malunt) interpretatur; et Cratera illum caelestem Urnam aquariam facit scholiastes Germani. Vide Casp. Barthium ad Statium, Part. 2. p. 300.

CRATERUS [1] Macedo e comitibus Alexandri, qui etiam eius res gestas conscripsit. Rei militaris et literatae gloria [orig: gloriâ] florentissimus. Eius ad Aristophatram matrem epistol. de admirandis, quae vidisset, citat Strabo. l. 15. Vide Plut. in Alexandro. Curt. l. 3. c. 9. l. 4. c. 3. 13. l. 5. c. 4. 6. etc. Arian. l. 4. Expedit. Alex. Voss. de Hist. Graec. l. 3. p. 347. et l. 4. c. 9. p. 462.

CRATERUS [2] Macedo, Historicus, quem laudant Schol. in Aristoph. Aves. Stephanus citat tertium et nonum, e Crateri libris, peri\ *yhfistma/twn.

CRATERUS [3] Medicus insignis, quo [orig: quô] T. Pomponius Atticus usus, Cicer. l. 12. ad Attic. ep. 13. 14. Huius servum scribit Porphyrius Tyrius morbo [orig: morbô] inusitato [orig: inusitatô] affectum, quum medicamenta non prodessent, vipera [orig: viperâ] piscis in formam figurata [orig: figuratâ] et ab eo devorata sanum factum. Crateri meminit etiam Horat. l. 2. Serm. Sat. 3. v. 161.

CRATERUS [4] Pictor, qui Comoedos Athenis in Pompeio pinxit. Plin. l. 35. c. 11.

CRATERUS [5] Statuarius nobilis, quem probatissimis signis Palatinas domos Caesarum replevisse, auctor est Plin. l. 36. c. 5.

CRATES [1] Atheniensis, Poeta Comicus, antiquae Comoediae, auditor Polemonis Philosophi. Suidas.

CRATES [2] fil. Ascondi, cira 113. Olymp. Thebanus, Philosophus Cynicus, Diogenis discipulus, Hipparchiae maritus, qui, Suida [orig: Suidâ] ac Diogene Laertio [orig: Laertiô] testibus, in pecuniam omnem substantiam redigens, apud Trapezitam deposuit, hac [orig: hâc] lege, ut, si filii Philosophi essent, eam indigentibus civibus distribueret, nihilo [orig: nihilô] Philosophos indigere existimans, Si autem idiotae, eis redderet, ut, vacuis virtute, saltem opes opitularentur. Philostratus autem in vita Apollonii, et Diocles, eum substantiam suam aiunt in mare proiecisse, ut liberius philosopharetur, atque dixisse, Abite pessum malae cupiditates, Ego vos mergam, ne ipse mergar a vobis Neque enim putavit se posse, et virtutes, et divitias simul possidere. A Nicodromo citharoedo, alapa [orig: alapâ] accepta [orig: acceptâ], ista [orig: istâ] Epigraphe, Hoc Nicodromus secit, illum notavit. Emicuit autem Demetrii Poliorcetae temporibus, ad quem Thebas obsidentem missus legatus, sua [orig: suâ] auctoritate, eum ab obsidione patriae removit. Plut. Diogen. Laert. l. 6.

CRATES [3] cognomine Mallotes, fil. Timocratis, Stoicus et Grammaticus sub Ptol. Philometore, aequalis Aristophanis Grammatici, cognominabatur Criticus, sive Homericus. Scripsit in Iliaden et Odysseam libros 59. Comment. Suidas. Studium Grammaticae Romam primus intulit, teste Suetonio [orig: Suetoniô], de Illustr. Gramm. c. 2. missus enim ad Senatum ab Attalo Rege, sub ipsam Ennii mortem plurimas acroases fecit, assiduoque per omne tempus legationis

disseruit. Plin. l. 4. c. 12. Varro, l. 8. de L. L. Strab. lib. 1. 3. 13. et 14 Voss. de Hist. Graec. l. 3. p. 347. de Poet. c. 8.

CRATES [4] Pergamenus, res mirandas de variis gentibus literis prodidit. De quo Plin. l. 7. c. 2. et Aelianus de Animalibus, l. 17. c. 9. Item Orator, ex familia Isocratis. Voss. loc. cit.

CRATES [5] sub Alexandro M. machinariae rei artifex. Item Philosophus Peripateticus: Item Philosophus Academicus, Tarsensis. Item Epigrammatista. Geometra tandem, etc. Diog. Laert. in Cratete Academico, l. 4.

CRATES [6] Aeratae, apud Statium, l. 4. Theb. v. 110. ubi de lucta Acheloi cum Hercule.

Aere scil. seu ferro [orig: ferrô] obductae, ait verus Scholiastes. quae mens fuit dubia tamen Lipsio de Mil. Rom. l. 3. c. 6. Certe non alia, quam de ligneis cratibus laminis ferreis obductis, Papinio, pro illo videl. aevo, armaturae ad talia solidioris nondum vulgato [orig: vulgatô] usu. Quare et singularem notam hanc iis populis adscribit. Pari sensu illa sunt capienda, Apud Virg. l. 7. Aen. v. 632.

Salignae enim crates, umbones ferrea harum munimenta designant. Nam quid ad ligneas solum crates, quod sequitur.

--- - --- alii thoraces ahenos
Aut leves ocreas lento [orig: lentô] ducunt argento [orig: argentô].

Nec satis circumspecte servius, qui coria iis inducta de Sallustio accersit. Tales vero et thoraces intelligi vult Papinius. Vide ad loc. cit. Barthium. Non autem pectori solum muniendo, sed et in urbium oppugnationibus, Crates adhibitae, uti ex Curtio discimus, l. 5. c. 3. caesa materia [orig: materiâ] cratibus et pluteis faciendis, ut, qui turres admoverent, extra teli ictum essent. Nempe antelatae hae tegebant. Imo et fossas iis explebant, ac mixto [orig: mixtô] aggere [orig: aggerê] quasi per pontes ibant. Verum hae non fuerunt elaboratae, ad modum stabilium, quas in obsidione defigebant, sed leviores; fortasse nec tecto [orig: tectô] aut lateribus, sed simplici textu vimineo [orig: vimineô], quem ante se ferebant; iterum Lipsius, quem omnino vide hanc in rem, uti et de pluteis, qui, ex cratibus corio intentis, recentioribus fiebant, aliquid etiam infra in Testudo.

CRATES [7] Contabulatae, pontis genus, apud Solin. c. 56. Ascitae Arabes, quibus e re nata datum nomen: nam bubulis utribus contabulatas crates superponunt, vectarique hoc [orig: hôc] ratis genere praetereuntes infestant etc. Sed hic [orig: hîc] de tabulato agitur; vocat enim Plinius, quem Solinus exscribit, pontem tabulas iunctas et utribus superstratas: nec utres ponte sternere aliud est, quam utribus iunctis tabulas stratas superponere. Unde pontilis stratus, apud Vegetium, de tabulato [orig: tabulatô], quo [orig: quô] stabuli pavimentum constratum est. Et pontila Graeci recentiores usurparunt [orig: usurpârunt] pro quibuslibet tabulatis, etiamsi ad speciem pontis strata non essent, sed suspensa. At Crates texticiae sunt et diversae utique a tabulatis, quae non aliud sunt, quam tabulae stratae iunctaeque, uti vidimus. Nisi forte scripserit Solinus, Bubulis utribus contabulatos stratus superpommt. Ceterum pontium ex utribus factorum usus olim apud diversos fuit populos, fluviis transnatandis, et praecipue in bello. Cuiusmodi pontem *)askoge/furon vocat Auctor Anonymus de Rebus Bell. Vide supra in voce Ascogefri, et plura hanc in rem apud Salmas. ad Solin. p. 1266. et 1267.

CRATES [8] Harundineae, Graecis tarsoi/, dicebantur viminea texta; super quibus siccabantur casei, uti videre est supra, ubi de Caseo. Aliu i quid erant tarsoi\ kala/mwn, apud Herodot. Musa [orig: Musâ] 1. texta videl. cannarum seu cannicia, quae, in Babyloniis muris, singulis laterum ordinibus interposita erant et bitumine oblita, ad continendam structuram. Hesychius, tarsou\s2 kala/mwn, ple/gmata kala/mwn. De Craticuis enim parietibus ibi sermo est, quibus luto [orig: lutô] inductis cum cannarum duplex ordo vulgo adsigeretur, ut tectorium superinductum firmius adhaeresceret: in muris Babyloniis inter singulos ordines laterum texta cannarum stipata erant et bitumine adglutinata, vide de huiusmodi parietibus Vitruvium, l. 7. c. 3. Ut frustra sint, qui tarsou\s2 illos kala/mwn Herodoti exposuere [orig: exposuêre] de cratibus, quibus im positi lateres siccabantur. Licer enim non casei solum, sicusque et alii fructus, qui siccabantur, exponi solibus super crate aut vimineo texto solerent, quod tersai/nesqai proprie dicebatur: sed et lateres sic siccarentur; id tamen de crudis tantum accipieudum. At lateres, quibus structi muri Babylonis, igne cocti erant: hinc iam praecessit de eorum coctura, pli/nqous2 o)ptth/santes2; cuiusmodi modi lateres nihil opus habent siccescere et arefieri. *tarsou\s2 igitur illos kala/mwn interpositos constat lateribus, in muri structura: quod clare ostendit verbum diastoiba/zein, in eodem loco. quam in rem vide salmas. ad Solin. p. 1267.

CRATESIPOLIS mulier factiosa, quae Acrocorinthum Ptolemaeo astute tradidit. Polyaen. l. 8. c. 58.

CRATEVAS Medicus Plinio, l. 24. c. 17. et alibi aliquoties memoratus, thapsi inventor apud Cael. Rhodig. l. 18. c. 9.

CRATHIS [1] pastor, qui caprae amore deprehensus, infantem sustulit, qui cruribus matrem, facie vero patrem referebat, Deorum numero mox ascitus, et Hylaeum numen Napeumque nominatus. Cael. Rhodig. l. 25. c. 32.

CRATHIS [2] nomen duorum fluviorum, quorum alter est in Achaia proprie dicta, prope Aegas, in sinum Corinthiacum influens. Strabo, l. 8. Alter in Magna Graecia iuxta Sybarim oppid. cuius aqua barbis, comisque flavum colorem inducere traditur. Ovid. l. 15. Met. v. 315.

Crathis et huic sybaris vestris conterminus, oris,
Electro similes faciunt, auroque capillos.

Schol. Theocriti, Idyl. 5. ex Nymphodoro, et Theophrasto, ait *kra/qidos2 u(/dwr canqi/zein. Europides in troadibus, o( canqa=n xai/tan poreu/wn *kra/qis2, non ut perperm legitur *kra/nqis2. Vibio Sequestri auream comam facit. Denique Strab. l. 6. canqotrixei=n, kai\ polla\ pa/qh i)a=sqai tradit. Nic. Lloydius. vide infra.

CRATHIS [3] seu CRATIS fluv. Calabriae citerioris. Consentiam rigat, et prope Bisinianum labitur. Hinc auctus Busento [orig: Busentô], Turbido [orig: Turbidô], Cotili aliisque minoribus fluviis in sinum Tarentinum influit. Baudrand. Vulgo Crate.

CRATICULA Dureri, inter instrumenta Geometrica admirandi operis, in Musaeo Kircheriano, apud Georg. de Sepibus, in Collegii Romani Societatis Iesu Musaeo, p. 17.

CRATICULAE et Equulei ardentes, inter suppliciorum genera, quibus olim in Christianos saevitum, uti apud veterem Pradentii Scholiastem videre est, qui Catastas hoc [orig: hôc] modo [orig: modô] exponit. Vide Casp Barthium, Animadversion. ad Stat. l. 2. Sylv. 1. v. 72. Sed et sub Crate necatorum, a Tarquinio, mentio apud Festum. Vide infra ubi de Novendiali sacro: it. voce Submersio.

CRATINUS [1] Poeta Comicus, clarus apud Athenienses, qui primus in Dionysiis Athenis Satyricam Fabulam induxit. Horat. l. 1. Serm. Sat. 4. v. 1.

Scholiast. Aristoph. *krati/nos2 o( th=s2 palaia=s2 kwmw|di/as2 poihth\s2 au)sthro\s2 tai=s2 loidori/ais2 e)sti/n. *)on ga\r w(/sper *)aristofa/nhs2 e)pitre/xein th\n xa/rin toi=s2 skw/mmasti poiei=, to\ *fortik\n th=s2 e\pitimh/sews2 dia\ tau/ths2 a)nairw=n, a)ll' a(plw=s2 kata th\n paroimi/an gumnh=| th=| kefalh=| ti/qhsi ta\s2 blasfhmi/as2 kata tw=n a(martano/ntwn. Hinc nec Pericles ab eius censura immunis, Plut. in Pericle. Scripsit 21. comoedias, novies victor. Obiit sub initium belli Peloponnesiaci, circa 87. Olymp. Vixit ann. 95. Aristoph. Fuit supra modum gulae ac omni voluptatum generi deditus, et praecipue ebrietati, ad quod alludit Horat. l. 1. Ep. 19. v. 1.

Prisco si credis, maecenas Docte, Cratino,
Nulla placere diu, nec vivere carmina possunt,
Quae scribuntur aquae potoribus. --- --

CRATINUS [2] insignis luctator. Pausan. Item statuarius, omniumque formosissimus, cui, postquam alios in lucta superasset [orig: superâsset], exercendorum puerorum officium demandatum est. Pausan. l. 6.

CRATINUS [3] ostentator quidam atque audax Athenis, quem upote furiosum et ebriosum Aristoph. Achara. traducit. Vide Antistrophen Act. IV. sc. 7.

CRATINUS [4] Asiae fluv. a lacu Sicyone in Oceanum fluens, iuxta quem nonnulli fabulati sunt electrum nasci. Plin. l. 37. c. 2.

CRATIPPUS [1] Mitylenaeus, quem Athenis docentem audivit Marcus filius Ciceronis, ut est in prooemio librorum de Officiis. Hic Pompeium post Pharsalicam pugnam fugientem, apud Mitylenem, conveniens ultro solatus est verbis philosophicis, ad spemque hortatus, cum quaedam de Providentia [orig: Providentiâ] disseruisset, resque Romanas tandem labi esse necesse affitmaret. Plut. in Pompeio.

CRATIPPUS [2] Historicus, Thucydidi su/gxronos2, huius omissa sollicite annotavit. Dionys. Halicarn. Marcellmus, in Thucydidis vita.

CRATIS in Regula Monialium Damianitarum, c. 5. Non liceat Sororibus loqui ad locutorium, vel ad cratem, sine licentia Abbatissae. Mox, Ad cratem vero pannus interius apponatur, qui non removeatur, nisi cum proponitur verbum Dei, vel aliqua alicui loqueretur: repagulum est ferreum, in modum cratis, quo [orig: quô] Sanctimonialium locutoria clauduntur, Gall. la Grille. Sed et in Regula Clarissarum occurrunt Crates ferreae, per quas Communio accipitur, quibus apponitur pannus interius, ita ut nulla inde valeat exterius in Capella aliquid intueri, apud Car. du fresne, Glossar.

CRATO Iohannes, Vratislavia [orig: Vratislaviâ] Silesius, Philosophus et Medicus excellens. Melanchthonis et Lutheri discipulus, huiusque per sexennium domensticus, edidit Sermones convivales Lutheri: inde Veronae sub Ioh. Baptista Montano Medicinae operam dedit, atque in patriam reversus, Ferdinandi I. Maximiliani II. ac Rudolfi II. Imperatorum Medicus fuit, horum medio facie simillimus. Coeterum religionis, quam sub tantis Magistris hausit, tenacissimus. Obiit A. C. 1585. aetat. 67. Scripsit plurima, quorum seriem exhibet in Elogiis Anton. Teissier, Part. 2.

CRATOR libertus Aurelii veri Imperatoris Consulum reliquorumque Magistratuum, per 453. ann. nomina tempusque acturate notavit. Theophil. Antioch. l. 3. ad Autolycum. Voss. de Hist. Graec. l. 2. c. 14. et l. 4. c. 17.

CRATYLUS Philosophus, Platonis Praeceptor, post Socratem, cui Plato, librum de significatione nominum, inscripsit. Diog. Laert. in Platone, l. 3.

CRATZIA Familia, in Germania illustris. Inter Equestres Rhenanas diu eminuit, donec Iohannes Philippus primus axioma Comitis de Scharpfenstein meruit. Fuit is filius Antonii Cratz de Scharpfenstein, nepos Friderici, pronepos Philippi, abnepos Caspari, omnium nominis Cratz de Scharpfenstein; et ex priore coniuge Maria Metternich genuit Ioh. Antonium Cratz Comitem

Scharfenstenium, patrem ex N. de Sotern. N. Comitis moderni: ex secunda vero coniuge, familiae de Vels, pater fuit Eleonorae, quae nunc etiam in toro Ioh. Augusti Comitis Solmensis vivit. Phil. Iac. Spenerus, Theatr. Nobil. tom. III.

CRAUCASIS vel CRAUCASUS Caucasus Indicus, a Scythis dictus est, quasi nivibus candidus. Plin. l. 6. c. 17. princip. de Scythis, Persae illos Sacas in universum appellavere [orig: appellavêre] a proxima gente, antiqui Arameos, Scythae ipsi Persas Chorsaros: et Causasum montem Craucasum, hoc est, nive candidum. Inde Macedones, cum in illis locis essent, pro Craucaso vel Crancasi, ut ab indigenis vocabatur, Caucasum nominaverunt, ob affinitatem soni de proximo inflectentes in notissimi montis Ponitci vocabulum. Vide Salmas. ad Solin. p. 788. Hodieque certe Grau Germanis canum notat. Unde inter alia colligit Grotius, Scythicam linguam matricem fuisse Germanicae: Credi enim id iubent, inquit, primum ipsum Scitharum nomen, sag ttarios significans --- deinde Maeotis palus a Scythis, qui accoluere [orig: accoluêre], dicta Temerinda, id est, maris finis et Caucasus mons dictus ipsis a candore Graucasus, Prolegom. ad Histor. Gothor. Vandal. et Longobard.

CRAUGIAE Peloponnesi insulae duae, Spiraeo promontorio obiacentes. Plin. l. 4. c. 12.

CRAUSIUS nomen viri proprium, qui Britanniam ann. octo obtinuit. Eutrop. Oros. Insidiis Allecti socii sui occisus est, an. Urb. Cond. 1046.

CRAUXIDAS Cranonius, Olymp. 31. equo [orig: equô] celere victoriam adeptus est, quamquam sint qui velint equos celetes Olymp. demum 85. introductos esse. Verum aliter censet Pausan. in Eliacis, et Arcadicis.

CRAZZACUM castrum Galliae, in Bituricensi agro, a Philippo Augsto Rege captum A. C. 1196. Vulgo Gracay, nunc locus obscurus, non procul ab Exolduno. Hadr. Vales. Notit. Gall.

CREATORES in l. ult. Cod. Theodos. de Decur. et l. 1. de Curator. Kal. dicuntur, qui ad publica munera alios nominant: in Glossis Graeco-Latinis *xeirotonhtai\. Car. du Fresne, Glossar. Vide infra, ubi de Digitis et Manu.

CREBENNUM Senonum, vulgo Crevan, oppid. Galliae ad Icaunam fluv. non procul ab eius et Chorae confluentibus, in finibus Autissiodorensium. Nonnullis Crevennum Carpentum, Crespans, Crespantum. etc. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.

CREBRATA Tela, apud Plin. l. 11. c. 24. ubi de aranearum teils, Quam non ad haec videtur pertinere crebratae pexitas telae et quadam politurae arte, per se tenax ratio tramae: est tela dense texta et multo [orig: multô] subtemine farta, quae res pexitatem floccorum facit. Ideo vestes, quae ad hiemem et frigus parantur, denso [orig: densô] subtemine texi iubet Hesiodus in e)/rgois2, v. 536. quo molliores sint calidioresque:

In solo enim subtemine est mollities illa lanuginosa, quae panno supereminet, et quam pectit ac polit spina fullonis. Quam in rem insignite facit locus Platonis in Politico, *(/osa de\ g' au)+ th=| gna/yews2 o(lkh=| e)mmetrws2 thn malako thta e)/xei, tau=ta a)/ra kro/khn men/ nhqe/nta, th\n de\ e)pi, etag men/hn au)toi=s2 ei)=nai texnhn, krokonhtikh\n, Quae spinae fulloniae tractui et politurae accommodatam habent mollitiem, ea postquam neta sunt, subteminis nomine vocantur etc. Sensus est, in subtemine nendo ita haberi rationem floccorum excitandorum, ut possint commode pecti et poliri fullonis spinis. Cum itaque subremen sit mollius stamine, quo densius subtemen et crebrius, eo vestis mollior et pexior: utque kroku\s2, floccus, in subtemine, quod malacam vestem facit, ita et pexitas, quae arte politurae concinnatur, h. e. th=| gna/yei. Porro ab uno tantum latere pexi illi flocci; unde prosa, pexa tunica in Glossar. cui opponitur inversa etc. Vide Salmas. ad Solin. po. 391. et plura de voce Crebrescere, apud Barthium, Animadvers. ad Statium Part 2 p. 885.

CRECIACUM [1] Ambianorum, villa olim Regalis Galliae, sub Merovei posteris in pago Pontivo, ad Alteiam fluv. Creci en Pontieu, silva [orig: silvâ] cognomine insignis, quam Ebroinus olim armatus invasit, Theodoricum Regem ac Leudesium Maiorem domus [orig: domûs] persequens. Ibidem Philippus Valesrus Rex ab Anglis fusus acie, maximam accepit cladem. Dicitur vulgo silva la forest de Crecy. Aliud Creciacum vel Crisciacum est in pago Briegio Creci en Brie, non procul ab urbe Meldis, ad Mucram flumen in Matronam decurrens: a quo silva proxima nomen quoque habet. Vide Eundem et infra in voce Cressiacum.

CRECIACUM [2] Remorum, ad Satam, Crecy sur Sere, villa quondam Regia Galliae, in agro Laudunensi, postea e villa dominica castrum facta est. Hadr. Vales. Notit. Gall.

CREDENTES [1] in Lombardia dicti, qui Valdenses in Gallia et Germania vocati sunt. Circa A. C. 1260. Mornaeus in Myster. p. 891. Quod crederent haereticorum erroribus et haeresibus, vel quod iudicarentur ipsis credere, et id iudicabatut ex illorum verbis ac factis. Quia vero initio [orig: initiô] delegatae Inquisitionis valde dubitatum fuit, ex quibus factis aliqui Credentes haereticorum iudicari possent, declaravit id Concilium Narbonense, c. 29. in cuius ex plicatione distinguunt Pontificii, inter facta, in quibus error exprimitur manifeste, et facta, ex quibus violentae oriuntur suspiciones, item in quibus de ritu infidelitatis nihil apparet. Quorum priora haereticum demonstrabant, ultima saltem haereseos suspectum. Phil. a Limborch, Histor. Inquisit. l. 3. c. 7. de Credentibus haereticorum et Schismaticis.

CREDENTES [2] nomen quod sibi ipsis sumunt, qui perniciabilem Muhammedis fectam amplectuntur; proprio [orig: propriô] idiomate Muslimi seu Musulmanni, quos vide infra. Sic Credentium Princeps seu

Fidelium Dominus, communis titulus Sultanorum inter Saracenos olim, hodieque Arabiae Regulorum. Vide infra voce Miramolinus. Sed et in Gentilium Sacris soli oi( pisteu/ontes2 tw=| qew=|, Credentes Deo admissi olim, ut videbimus voce Prorrhesis.

CREDENTIA Italis Credenza, et Credentiara, abacus est seu tabula vel mensa, in qua mensaria suppellex ad convivia reponitur, item in Communione Romana mensula, quae vasa Altaris continet. Ceremoniale Rom. l. 1. sect. 3. Credentiam appellant mensam, supra quam vasa argentea, sive aurea ad convivium opportuna praeparantur: et similiter in divinis --- Dicitur et Credentia actus ipse praegustationis cibariorum et alioarum rerum. Vide Ceremoniale Episcop. l. 1. c. 12. de Credentia Ecclesiae, ubi pluribus describitur. Sed et fidem datam interpositamque vox notat, Gall. Creance, Ital. Credenza. quibus etiam Far la credenza, est securitatis gratia [orig: gratiâ] cibos praegustare sicque fidem facere nihil illos nocituros, ut observat Scipio Ammiratus in Stemmat. Neapolit. Tom. I. p. 53. Porro idem est, quod Creditum, Italis iterum Credenza, Gallis Credit et Creance, apud Matth. Parisium A. C. 1247. Qua [orig: Quâ] notione Credentiam vel Creditionem habere dicebantur domini, iure quodam [orig: quôdam] peculiari in rebus praesertim ad victum necessariis, quas emebant a subditis, quasve ab illis mutuo sumere iis fas erat, qua de re vide prolixe disserentem Car. du Fresne, in Glossar. Tandem Italis sic dicitur publicus civium Conventus, de publicis rebus, deliberandi causa [orig: causâ] coactus. Quippe cum in civitatibus Consules essent, qui curam Rei publ. gererent, litesque ac controversias civium dirimerent, si quando res maioris momenti agenda incumberet, ex singulis Artificum corporibus eligebantur, qui consiliis istis publicis interessent, suasque in iis sententias rogati expromerent; quos inde Credentiarios appellabant, quod in Secretorum Rei publ. partem adhiberentur, cum eorum fidei prudentiaeque publica negotia a contribulibus crederentur. Unde Sigonius, de Regno Ital. l. 7. A. C. 995.Credentiae nomine appellatos dixit, reliquos cives, qui artes opificiaque tractabant. Vide Otton. Morenam Histor. Rerum Laudensium, p. 5. Felicem Osium, Not. ad eam, aliosque laudatos Carolo du Fresne, in Glossario.

CREDILIUM castrum Galliae in Bellovacis ad Isarem, vulgo Creil. Vide Creolium.

CREDITOR in debitorem quid iuris habuerit, apud Romanos, indigitat ista decemvirorum lex: ERIS. CONFESSI. DEBITI. Q. IURE. IUDICATIS. TRIGINTA. DIES. IUSTEI. SUNTO. POST. DEINDE. MANUS. INIECTIO. ESTO. IN. IUS. DUCITO. NI. IUDICATUM. FACIT. AUT. QUIS. EUNDO. EM. IURE. VINDICET. SECUM. DUCITI. VINCITO. AUT. NERVO. AUT. COMPEDIBUS. QUINDECIM. PONDO. NE. MINORE. AUT. SI. VOLET. MAIORE. VINCITO. SI. VOLET. SUO. VIVITO. NI. SUO. VIVIT. QUI. EM. VINCTUM. HABEBIT. LIBRAS. FARRIS. IN. DIES. DATO. SI. VOLET. PLUS. DATO. Erat autem ius interea paciscendi; ac nisi pacti forent, habebantur in vinculis dies sexaginta; inter eos dies trinis nundinis continuis, ad Praetorem in Comitium producebantur, tertiis autem nundinis capite poenas dabant, aut trans Tiberim peregre venum ibant. Sed eam capitis poenam, sanciendae fidei gratia [orig: gratiâ], horrificam atrocitatis ostentu, novisque terroribus metuendem reddiderunt. Pergit enim lex; TERTIIS. NUNDINIS. PARTIS. SECANTO. (si videl. plures Creditores essent) SI. PLUS. MINUS. VE. SECUERUNT. SE. FRAUDE. ESTO. Quo tamen vix unquam perventum: addici saltem et vinciri consuevisse legimus, dissectum quem antiquitus non legimus. Vide A. Gellium, l. 20. c. 1. et ad eum Notas Oiselii ICti, nec non infra, ubi de Debitoribus ac Nexis. it. verbo [orig: verbô] Proscribere. Quia vero Creditores iure illo [orig: illô] trahendi et ad operas serviles adigendi debitores suos frequenter abutebantur, et in terga miserorum crudelissime saeviebant, hinc querela illa obaeratorum, apud Livium, l. 2. c. 23. Se foris pro libertate et imperio dimicantes, domi a civibus captos et oppressos esse: tutioremque in bello, quam in pace, inter hostes, quam inter cives, libertatem plebis esse. Quam invidiam sua [orig: suâ] sponte gliscentem, insignis unius calamitas accendit, ut ibidem legere est etc. Plura infra ubi de Foenore et Usura.

CREDO vulgo Craon, amnis Galliae, in finibus Andium, nomen oppido vel castro cognomini dedisse videtur Massono: sed nullus est eius nominis fluv. in Andibus; et Credo ad ripam Oldae iacet, qui Oudon vulgo dicitur, et aliquot fluviolis auctus, in Meduanam delabitur, ad Novam Villam Neuville. Caput agri Credonensis, le Craonois. Eius meminit Wilelmus Britto, de Amalrico Guillelmi de Rupibus genero ac herede unico, sic canens Philipp. l. 10.

Eiusdem lateri gener illius unicus haeres
Haeret Amalricus, qui de Credone trahebat
Et genus et nomen et erat dominator eidem.

CREDULITAS inter opera Aristophontis clari Poctoris, memoratur Plinio, l. 35. c. 11. Aristophon Aneaeo (laudatur) vulnerato ab apro cum socia doloris Astypale: numerosaque tabula in qua Priamus, Helena, Credulitas, Ulysses, Deiphobus, Dolon. Vide Dalechampium ad loc.

CREFENNAE Scandiae populi. Iornandes. Scritifinni Procopio, hodie Scritfinner Ortelio.

CRELLIUS Nicolaus, Christiani Saxoniae Electoris Cancellarius, post decennii cacerem, dato [orig: datô] ei criminis, quod Calvinism um, ut vocant, in Saxoniam introducere voluerit, capite plexus est, A. C. 1592. Fuit alius Iohannes, Francus gente, fide Socinianus, qui obiit A. C. 1642. Pluribus scriptis orbi gravis. Vide

Bibliothecam Unitatiorum, ubi Socini, Crellii, Schlichtingii, Volzogenii opera simul edita prodierunt Irenopoli A. C. 1654. etc.

CREMA [1] oppidum Lombardiae Transpadanae, caput Cremensis agri, sub Venetis, olim ViceComit. Placentin. et Cremon. dein Mediolan. Duc. eo [orig: eô] loci situm quo [orig: quô] forum Diuguntinorum a Ptolemaeo memoratum exstitit. Inter Cremonenses et Mediolanenses belli occasio, A. C. 1140. Sunt qui existiment Parasinos cives eam exstruxisse, quum Mediolanensium Episcopus Parasium, urbem haereticam, destruxisset A. C. 1151. Addunt Creman appellatam, quod eo [orig: eô] loco [orig: locô] Parasium esset crematum. Excisa a Friderico Barbarossa. A. C. 1160. Alluitur Serio [orig: Seriô] fluv. a Cremona 24. milliar. in Occas. totidem circiter a Brescia. Episcopalis est, sub Archiepiscopo Bononiensi. Merula, de Vicecomit. Cremonensibus, l. 4. 6. 7. 8. Blond. l. 14. Leand. Alb. descr. Longobardiae. Miraeus, Geogr. Eccl. Olim villa seu castellum simplex, sed inter tria Italiae praecipua, et urbium aemula, numeratum: Barletta in Puglia Prato in Toscana, Crema in Lombardia. Iam palatio [orig: palatiô] insigni, arce et munitionibus inclitum oppidum.

CREMA [2] Austriae oppid. ubi plurimi Valdensium cremati, circa A. C. 1312. Ad 80000. enim, illis in locis excreverant, hinc in Bohemiam effusi. Laetus, Comp. Hist. Univ.

CREMANDI Cadavera consuetudo plures apud gentes olim recepta fuit; qui, quod in nobis divinum est, igneo [orig: igneô] velut hoc [orig: hôc] vehiculo [orig: vehiculô] caelestibus inferri putabant sedibus, subsidente terra [orig: terrâ]. Apud Romanos L. Syllam auctorem habuit, qui metuens, ne idem sibi accideret, quod hosti suo C. Mario ipse fecerat; cuius cadaver erutum in Anienem fluv. iusserat abici, post mortem cremari voluit, Plut. in eo, c. 74. A quo tempore mansit Romanis ritus, sequenti modo [orig: modô] peractus. Postquam cadaver per itegrum septiduum lotum, unctum et a proximis agnatis conclamatum fuit, tandem sollenni pompa [orig: pompâ] (de qua, vide aliquid supra, in voce Cadaver ) ad pyram deferebatur, quae, quandiu ardebat ignis, dicebatur Rogus, quod tunc temporis rogari solerent Manes, Servius, l. 5. Aen. postquam autem deflagravit, Bustum quasi bene ustum. Hic [orig: Hîc] cremando digitus incidebatur ab amicis, ut postea ei iusta de novo fierent, quamquam, ne id semper liceret, XII. Tabb. legibus cautum fuerit, nisi quis in bello vel peregre mortuus esset. Tum cadaver curatum ad Pyram efferebatur, quae in modum arae lignis constructa erat, cui laricem, piceam, taxum aliasque arbores intexebant, circa eam constitutis cupressis, ne odore offenderetur populi circumstantis corona. Iacebat cadaver supinum, oculis caelum versus erectis, naulumque Charontis ore tenebant; quibus rite peractis, qui defuncto necessitudine proximus erat, aversus rogo facem inferebat, quo [orig: quô] ardente cadaver liquoribus quibusdam pretiosis perfundi et aurum multaque alia pretiosa, vestes, arma atque alia, quae defuncto dum viveret cara erant, inici moris erat, quod ne fierer XII. Tabb. sanxere [orig: sanxêre]. Interea turba circumstans Praeficae, id est, planctuum principi, respondebat, sanguisque humanus, teste Servio [orig: Serviô], vel captivorum, vel gladiatorum, qui Bustuarii hinc dicti, effundebatur, velut in sacrificium Infernalibus diis, quod Inferias vocabant. Horum copia fi non erat, laniantes genas suum fundebant cruorem, ut, sanguine ostenso [orig: ostensô], Inferis satisfieret, quemadmodum Varro loquitur, quod tmen lege XII. Tabb. iterum interdictum fuit: Mulieres genas ne radunto. Mox ubi ustulatum cadaver erat, cineres et ossa, lota prius lacte ac vino [orig: vinô] a proximis, urna [orig: urnâ] colligebantur, Ovid. l. 4. Met. v. 166.

Quo [orig: Quô] facto [orig: factô] a Sacerdote ter aqua [orig: aquâ] pura [orig: purâ] aspersis lustratisque, Praefica novissimum verbum illud alta [orig: altâ] voce pronuntiabat, Ilicet, i. e. ire licet: Tum, qui comitati funus erant, domum abituri, extremum vale alta [orig: altâ] voce pronuntiabant, hoc [orig: hôc] modo [orig: modô]: Vale, vale, vale, nos te ordine, quo [orig: quô] Natura permiserit, sequemur. Tandem cineres et ossa sepulchro inferebantur, ante quod ara constituta erat, quam Acerram Festus vocat; in hac odores adolebantur. Vide Virg. l. 6. Aen. v. 212. ubi de funere Miseni sic canit:

Nec minus interea Misenum in littore Teucri
Flebant, et cineri ingrato suprema ferebant.
Principio [orig: Principiô] pinguem taedis et robore secto [orig: sectô]
Ingentum struxere [orig: struxêre] pyram: cui frondibus atris
Intexunt latera, et ferales ante cupressos
Constituunt, decorantque super fulgentibus armis.
Pars calidos latices et ahena undantia flammis
Expediunt, corpusque lavant frigentis, et ungunt.
Fit gemitus: tum membra toro desseta reponunt,
Pupreasque super vestes velamina nota
Coniciunt: pars ingenti subiere feretro,
Triste ministerium, et subiectam more parentum
Aversi tenuere [orig: tenuêre] facem, congesta cremantur
Thurea dona, dapes, fuso crateres olivo [orig: olivô].
Postquam collapsi cineres, et flamma quievit:
Relliquias vino, et bibulam lavere [orig: lavêre] favillam:
Ossaque lecta cado [orig: cadô] texit Chorineus aheno [orig: ahenô].
Idem ter socios pura [orig: purâ] circumluit unda [orig: undâ].
Spargens rore levi, et ramo [orig: ramô] felicu olivae:
Lustravitque viros, dixitque novissima verba.
At pius Aeneas ingenti mole sepulchrum
Imponit, suaque arma viro, remumque tubamque
Monte sub aerio etc.

Fiebant haec omnia nocturno [orig: nocturnô] tempore, ad funalium lucem, unde et Funeri, teste Servio [orig: Serviô] in l. 11. Aen. v. 143. nomen. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 5. Salmuth in Pancirolum, l. rer. deperditarum

de exsequiis, Alex. Genialium dier. l. 3. etc. Magi apud Persas, mortuos cremare a)no/sio/n ti, profanum quiddam, habebant, Diogenes Laertius, l. 10. ob piritatem ignis, quem Dei instar coluerunt. Apud Graecos utroque [orig: utrôque] modo [orig: modô] curabantur defuncti, sed potior habebatur Crematio: unde infantibus, au)tofo/nois2, iisque qui fulmine interempti, hic honor negatus. Primus Hercules Argii, bello [orig: bellô] contra Laomedontem interempti, corpus ustulasse [orig: ustulâsse] dicitur, ut, saltem ossa cineresque ad patrem eius Licymnium mittendo, fidem utcumque exsolveret de reducendo ei filio datam. Ritus talis erat: Pyra [orig: Pyrâ] exstructa [orig: exstructâ], cadavereque imposito [orig: impositô], ignem accendebant: Homer. Il. w. v. 787.

Struebatur autem pyra vel ex quercu, ut apud Eurip. in Herc. furente, vel ex olea, apud Sophoclem in Trachiniis, vel ex pinu, ut apud Athenaeum, quod inprimis, cum virgo cremabatur, erat in usu: si naufragio [orig: naufragiô] periisset mortuus, ex tabulis rogus fiebat. Manilius, l. 4.

--- - --- Ut corpus sepeliret naufragus ignis,
Et collecta rogum facerent fragmenta carinae.

Circa eum lugentes ventos invocabant, ut largiter afflantes ignem ampliorem redderent, quemadmodum de Patrocli funere apud Homer. legimus: qui si forte fortius flabat, optimi ominis erat loco [orig: locô]. Interea Praeco, ne ossa legerentur, observabat: quae postquam cadaver crematum, una cum cineribus, sollicite a propinquis asservabantur, in rogum, ne ulterius arderet, vino [orig: vinô] effuso [orig: effusô]. Tum ossa diligenter ablebant aqua [orig: aquâ] in xu/trais2 allata [orig: allatâ] feminae ad id destinatae, et postquam unguentis et lardo [orig: lardô] inunxere [orig: inunxêre], linteo [orig: linteô] involuta in cista quadam, quam qh/khn seu pu/elon seu soro\n appellarunt [orig: appellârunt], recondebant. Homer. Il. y. v. 91.

*(ws2 de\ kai\ o)/stea nw=in o(mh= soro\s2 a)mfikalu/ptoi.
Ut autem et ossa nostra eadem cista tegat.

Urnam hanc Lycophron krwsso\n: Moschus, Idyllio [orig: Idylliô] 4. *xru/seion krwsso\n, Plut. in Numa li/qinon soro\n vocat; plerumque tamen ex ligno, et quidem cedro [orig: cedrô] constabat, quae quoniam putredini minime obnoxia, nekrw=n zwh\, mortuorum vita, dici consuevit. Unde apud Eurip. in Alceste, v. 365. optat Admetus, e)n tai=sin au)tai=s2 kedrois2, in iisdem credris, i. e. e cedro confectis loculis, cum uxore sua quiescere. Quod de Monica quoque, Augustini matre, legimus. Hinc Ovid. l. 4. Metam. fab. 4. v. 156.

--- - Quos certus amor, quos hora nivissima iunxit,
Componi tumulo [orig: tumulô] non invideatis eodem [orig: eôdem].

Urnae ergo hae in sepulchris reponebantur: apud Athenienses plerumque unius solum hominis, apud Megarenses vero, ut Pausan. l. 1. auctor est, quatuor quoque virorum ossa continentes, Haec lei/yana postea, seu reliquiae dicebantur, quas religiose asservari mos erat, ne, ut Schol. Euripidis in Oreste ait, hostibus in praedam cederent. Quod si peregre defuncti corpus crematum erat, ossa eius cineresque magna [orig: magnâ] cum pompa, in urna floribus exornata [orig: exornatâ], referebantur in patriam. Unde Ovid. iterum, l. 3. Trist. El. 3. v. 65.

Ossa tamen facito parva referantur in urna,
Sic ego non etiam mortuus exul ero.

In via, quoties ad trivium veniebatur, a propinquis ComItalia celebrabantur, qew=n a)guiai/wn e(ortai\ geno/menai e)n tai=s2 o(doi=s2 u(po\ tw=n proshko/ntwn toi=s2 nekroi=s2, vet. Gloss. Tandem, post Manes ter vocatos, in tumulo toti familiae communi urna reponebatur. Soli prodigi a)po/tafoi erant, Diog. Laertius, vide Franc. Rossaeum, Archaeologiae Atticae l. 5. c. 29. et hix [orig: hîx] passim. Cessasse [orig: Cessâsse] vero Antoninorum Imperio [orig: Imperiô] mortuos cremandi morem hunc, dicemus infra voce Humatus.

CREMENECA Urbs Polon. in Volhinia superiore in colle, ad amnem Ikuam, 8. leuc. a Leuceoria in Austr. versus Russiam nigr. haud pridem male a Tartaris habita.

CREMERA fluv. parv. Tusciae, 300. Fabiorum clade nobilitatus, qui Veientum insidiis circumventi, ad fluvii eius ripas ad unum omnes trucidati sunt: unde et dies ille inter atros annumeratus est, et porta, qua [orig: quâ] egressi sunt, scelerata dicta. Ovid. l. 2. Fast. v. 205.

Ut celeri passu Cremer am tenuere [orig: tenuêre] rapacem,
Turbidus hibernis ille fluebat aquis.

Vide sis Cluver. Ital. Antiq. l. 2. c. 3. Nunc la Varca seu la Valca: in Tiberim fluv. se exonerat, 5. milliar. supra Romam, prope vicum la Valca ex adverso castri Iubilei. Quibusd. etiam Baccano Braudrand.

CREMIA seu Fomites, Graece fru/gia seu *fru/gana sunt, igni excipiendo. Hunc enim eliciebant Veteres, lignum ligno [orig: lignô] terentes et inter se vertentes: unde puro/strofon dictum veteri Glossarum Auctori ignitabulum. Assulae dein ambustae, seu ingna arida adhibita, quibus ignis foveretur, quae cremia dicta, unde arbores cremiales, e quibus ad ignem faciendum cremia desumuntur. Vide infra in voce Ignitabulum, it. Phryx, et plura hanc in rem, apud salmas. ad Solin. p. 180.

CREMMIA urbs Cretae insul. quae Cortyn postea dicta est, apud Stephanum.

a Corintho, iuxta quod Theseus incredibilis magnitudinis suem occidit. Ovid. l. 7. Met. v. 435.

CREMNI vel CREMNOS emporium paludis Maeotidis circa Tanain fluv. Herodot. Ptol.

CREMONA ad Padum, Episcopalis urbs Galliae Gisalpinae, non procul a Mantua, quae etiam hodie nomen retinet: Illustris colonia Romanorum, caput agri Cremonensis. Liv. Epit. l. 20. et l. 21. c. 56. Tacit. l. 3. Hist. c. 19. et l. 4. c. 67. 72. Plin. l. 3. c. 19. Strab. l. 5. Annibalis primo in Italiam transitu plurima passa. Dein eius cives cum contra Augustum cum Antonio consensissent, Caesar victor veteranis suis eorum agros assignavit, qui cum non suffecissent, adiecit etiam Mantuanorum agros, nullam aliam ob culpam, nisi quod Cremonensibus vicini essent. Hinc Virgil. Ecl. 9. v. 28.

Postea sub Vitellio, sub Gothis, misere afflicta, ab Agilulpho subacta, A. C. 593. a Dalmatis et Longobardis destructa, A. C. 630 Sabel. l. 3. Enn. 7. Paul. Diac. l. 4. Blondus, l. 9. Cori p. 1. Reparata A. C. 1284. a friderico Barbarossa cum turre totius Europae celsissima: Hinc sub Vicecomitibus propriis, Gallis, Venetis, Ducibus Mediolanensibus fuit. Leand Alb. descr. Italiae. p. 405. Graecis auctoribus eius formatio variatur. Polybio siquidem *kremw/nh dicitur, Ptolemaeo Latinam terminatione *kremw=na. Reliquis, Appiano videl. et Dioni Cassio. *kremw/n *po/lin e)pifanh= appellat Strabo, l. 5. longitud. 31. 50. latitud. 44. 20.

CREMONIS Iugum, Alpium pars, qua [orig: quâ] nonnulli putant transgressum Annibalem. Liv. l. 21. c. 38.

CREMPA urbecula munita, Holsatiae, in Stormaria rigione prope Storam fluv. vix 1. milliar. German. ab Albi fluv. paulo amplius a Glucstadio, sub Daniae Rege.

CREMSA urbs Austriae ad Danub. ubi ponte traicitur. Aliis Moraviae. Hic [orig: Hîc] Hussitarum, ubi primum initium congregationis factum est, alii eiecti, alii in carcerem compacti, alii dissecti, alii ustulati sunt: inter quos Benedictus Tlumacensis pastor, cuius mors tanto dolori fuit, ut ad 8. milliaria homines confluerent, ad tumulum eius: Iodoco [orig: Iodocô] Episcopo [orig: Episcopô], non esse tales cremandos, rem non confict assa [orig: assâ] carne, dictitante. Circa A. C. 1460. Camerar. Hist. Fr. Bohem. Lasicius de gest. Fr. l. 2. Laetus.

CREMUM civitas Tauricae Chersonesi, seu Tartareae minoris muro [orig: murô] antiquissimo [orig: antiquissimô], maximo [orig: maximô] ac praealto [orig: praealtô], magnitudine ac celebritare reliquis civitatibus Tauricae Chersonesi Mediteraneae praestans: ea est quae Ptolemaeo Taphros, Plinio vero Taphrae dicitur. Metel. Aliis est Crimaea, vulgo Krim.

CREMUTIUS Cordus, accusatus est a Satrio Secundo Pinario Natta Seiani clientibus, quod editis annalibus laudatoque [orig: laudatôque] M. Bruto [orig: Brutô] C. Cassium Romanorum ultimum dixisset. Quod Caesar Tiberius pro crimine statim admisit ac truci vultu Cordi defensionem accepit. Verum hic tali modo [orig: modô] vitam reliquit: Usus est balneo [orig: balneô], et quo plus imponeret, in cubiculum se quasi gustaturus contulit: et dimissis pueris, quaedam per fenestram, ut videretur edisse, proiecit. A cena, quasi ia satis in cubiculo edisset, abstinuit: alteroque [orig: alterôque] die et tertio [orig: tertiô] idem fecit. Quarto [orig: Quartô] ipsa [orig: ipsâ] infirmitate corporis faciebat indicium. Cognito [orig: Cognitô] consilio [orig: consiliô] eius accusatores, seiano [orig: seianô] auctore, adeunt Consulum tribunalia: queruntur mori Cordum, ut interpellarent quod coegerant. Dum deliberatur, dum accusatores iterum adeunt, ille se absolverat. Libros per Aediles cremandos censuere Patres. Tacit. l. 4. Annal. c. 34. 35. Sueton. in Augusto, c. 35. in Caligula, c. 16. etc. Sed hic curiositatis ergo colligi legique permisit, T. Labieni, Cremutii Cordi, et Cassii severi scripta, licet Senatusconsulto [orig: Senatusconsultô] damnata. Vide porro Senecam, in Consol. ad Marciam filiam eius, c. ult. et elogium, a Cicerone ipsi tributum, Controv. suas. 6. Plin. l. 20. c. 26. Solin. c. 43. Nic. Lloydius.

Graece oi( *krh=noi,regio illa, in qua habitavit Marsyas; sic dicta a duobus fontibus Maeandi et Marsyae amnis, qui ibi ex eodem loco oriebantur. Nisi potius legendum Crenae. Certe et *au)lokrhni\s2 convallis et regio inde nomen invenerit. Salmas. ad Solin. p. 835.

CRENIDES urbs Siciliae, quam Philippus postea Philippos nominavit. Steph. Item Bithyniae locus ad Pontum Euxinum. Arrian. in Periplo, et locus circa Heracleain Ponti. Steph. Vide Philippi.

CRENKINARII apud Chapeavillum in Ernesto Episc. Leod. c. 14. dicuntur Iustitiae Ministri, apud Leodienses: Crenqveniers, in Stylo Leod. c. 12. artic. 5. sic nuncupati ab arcubalista, quam deferebant, quamque Kraeneke Kilianus vocat. Apud Froissardum certe, Monstrelletum et Comineum passim, Crannequiniers sunt milites arcubalista [orig: arcubalistâ] instructi, ut plurimum Equites: de cuius vocis origine agit Fauchetus de Milit. Francica, quem Car. du Fresne, Glossar. laudat.