CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

CREONTIADES Herculis fil. ex Megara [orig: Megarâ] Creonitidis Thebanorum Regis flia [orig: fliâ], quem pater cum Theriomacho fratre ab inferis rediens, et in furorem versus, a Iunone, quod Lycum interfecisset, interemit.

CREOPHILUS Samius, quem aliquando tradunt, suscepto [orig: susceptô] hospite Homero [orig: Homerô], accepisse ab eo donum inscriptionem poematis, quod Oechaliae captivitatem vocant. Sed Callimachus, per epigramma quoddam, contrarium statuit, quod, quamquam Creophilus opus composuerit; Homeri tamen dicatur propter dictum hospitium. Quidam hunc Homeri magistrum tradunt, alii vero non hunc, sed Aristeam Proconnesium. Vide Strab. l. 14. Suid. Voss. Hist. Grac. l. 3. p. 347. et de Poet. c. 2. Item Historicus, Athen. l. 8.

CREPACORIUM oppidul. Italiae sat munitum, in agro Vercellensi, sub Princ. Masserano, cum arce.

CREPEREJUS Gallus, familiaris Agrippinae, tecto [orig: tectô] navis solutilis pressus ac statim exanimatus est. Tacit. l. 14. Annal. c. 5.

CREPHAGENETUS corrupte pro Knephagenetus, illus etiam corrupte pro *knh\f a)ge/nhtos2. Vide Cneph.

CREPI Luperci dicti sunt a crepitu pellicularum, quem verberantes faciunt. Mos enim erat Romanis nudos discurrere in Lupercalibus, et obvias quasquefeminas flagris ex pellibus confectis ferire. Festus.

CREPIACUM vulgo CRESPY, oppid. Gall. Valesiae primarium in provinc, Insul. Francicae, 13. leuc. a Lutetia in Caeciam, 7. a Meldis in Boream, 5. a Compendio in Meridiem.

CREPIDAE pallio peculiares fuere [orig: fuêre], sicut togae calcei. Liv. de Scipione in Sicilia otiante, l. 29. Ipsius etiam Imperatoris non Romanus modo, sed ne militaris quidem cultus iactabatur: cum pallio crepidisque inambulare in Gymnasio. Quod imitatus in Aegypto Germanicus est, qui, ut Tacitus, loquitur, l. 2. Annal. c. 59. pedibus intectis incelssit, et pari cum Graecis amictu. Dio quoque Cassius, l. 16. Claudium tradit Neapoli tamquam privatum egisse, atque in ludis Musicis i(ma/tion kai\ krhpi/das2, pallium et crepidas, gestasse [orig: gestâsse]. Idem calceamenti genus Baxea fuit, de qua vide supra. E corio crudo bubulo primitus fiebant, adeo que Carbatinae dictae sunt: *karbati/nh men\ a)groikw=n u(po/dhma, klhqe/n u(po\ *ka/rwn, Carbatina quidem rusticorum calceamentum, a Caribus nomen trahens. Iul. Pollux, l. 7. c. 22. Unde Catullus, Epigr. 99. v. 3.

Ista tamen lingua [orig: linguâ], si usus veniat tibi, possis
Culos, et crepidas lingere carbatinas.

Dein ex aluta coccina, ex pelle haedina, ex ferro, ex aere fiebant. Unde de Empedocle Tertullian. de Pall. aeratur crepidam incessit. Etiam purpura [orig: purpurâ] et auro [orig: aurô] distingui coeperunt; unde idem auctor, si Philosophus (loquitur de Aristippo) in purpura, cur non et in baxea Tyria. Nisi aurum minime Graecatos decet: atquin alius sericatus et crepidam auratus incessit. Vide Thom. Dempster. Paralipom. in Ioh. Rosini Antiqq. Rom. l. 5. c. 36. Octav. Ferrarium, de re Vestiar. Part. 2. l. 4. c. 10. etc. de Cothurnis item Crepidisque varii coloris, Caesarem Bulengerum Collectan. de Imperatore, l. 2. c. 8.

Saxum eminens, Lutatio est. Sed et firmitatem saxi vox denotat. Idem, l. 1. Silv. 1. Equo [orig: Equô] Max. v. 58.

--- - teneat quamvis aeterna crepido.
Quae superiniecti portaret culmina montis,
Caeliferique attrita, genu durasset [orig: durâsset] Atlantis.

Ubi Servius, Crepido est abrupti saxi altitudo. Crepidines etiam templorum dici ipsos suggestus, in quibus aedes sunt collocatae, et crepidines viarum, id est, ipsae eminentiae dextrae sinistraeque. Hinc polchre littarum crepitines dixit Prudentius loca, quae undae tundunt, non tamen imminuunt, Cathemer. 9. v. ult.

Fluminum lapsus et undae, littorum crepidines,
Imber, aestus, nix, pruina, silva, et aura nox, dies,
Omnibus te concelebrent saeculorum saeculis

Fluctus, ab undisoni ceu forte crepidine saxi,
Cum rapit Alcyonis miseros fetumque laremque,
It super aegra parens --- -

Vide Casp. Barthium, Animadversion. ad Statium Part. 2. p. 533. De Crepidine vero Circi, h. e. margine vel pulvino vel septo, e ligno facto, non tantum longo, sed etiam lato, infra in voce Euripus, item Spina. Sed et krhpi/das2 subselliorum, in eodem, a Tarquinio factas, videbimus in voce Fori.

CREPITACILLUM quo [orig: quô] infantum ploratus coercetur, memoratur Martiali, l. 14. Epigr. 54.

Si quis plorator collo tibi vernula pendet,
Haec quatiat tenera [orig: tenerâ] garrula sistra manu.

Sunt illa e ligno, et crecerella hodieque Gallis vocantur, e Latino facta [orig: factâ] dictione. Quemadmodum iidem eodem [orig: eôdem] nomine

tinnunculum avem insigniunt, a voce, quam edit inter volandum, quasi crepitacillum. Salmas. ad Solin. p. 340. Vide quoque infra, ubi de Exponendi more. Alias Crepitaculum, in Glossis podoyo/fion, h. e. scabellum, quo [orig: quô] saltantes olim Pantomimi, ad crepitum faciendum usi, vide infra in voce Crupezium, item Scabellum. Praeter quae, testarum etiam crepitus iis adhiberi consuevit. Vetus Iuvenalis Interpres ad illus, Sat. 11. v. 170.

Testis enim, inquit, antea percutiebant saltantibus Pantomimis, quia tunc non erat, ut Mesochori percuterent manibus. Quomodo autem hi manibus percuterent, dicetur infra. Sed et Crepiius aeris in bello adhibitus, ad terrorem hostibus incutiendum. Hinc inoppugnatione Capuae apud Livium, l. 26. c. 5. Proelium non soltio [orig: soltiô] more et clamore coeptum est, sed ad alium virorum, equorum, armorumque sonum, disposita in muris Campanorum multitudo tantum cum aeris crepitu, qualis in defectu Lunae, silenti nocte, cieri solet, edidit clamorem, ut averteret etiam pugnantium animos Vide quoque supra in voce Aes. De Crepitibus obscenis, inter Numina relatis, apud Aegyptios olim, dicemus infra voce Flatus.

CREPSA Insul. maris Adriatici una Absyrtidum, Liburniae proxima. Vide Crespa.

CREPUNDIA dicta sunt quibus infantes expositi vel adulti ludebant. Iis enim, qui exponebantur, Crepundia, quibus agnoscerentur grandaevi, addi solebant, seu gnwri/smata, raro nudis relictis. Monumenta Terentio, Eun. Act. 4. sc. 6. v. 15. In quae verba Donatus: Monumenta, inquit, quae Graeci dicunt gnwri/smata seu spa/rgana. Addita fuisse, tamquam fortunae viatica, ut, qui in infantulos incidissent, haberent, unde alimentum praestare possent, notum. Sed et praeter haec recenset Longus *xlamu/dio/n te a(lourge\s2 kai\ po/rphn xrush=n kai\ cufi/dion e)lefanto/kwpon, porro mi/tran diaxrison, u(podh/mata e)pi/xrisa kai\ periokeli/das2 xrusa=s2, Chlamydulam purpuream, fibulam auream, ensiculum eburneum, item (de foemella loquens) mitram auro [orig: aurô] pictam, crepidas inauratas, et crurales ex auro fascias, *poimenik. l. 1. Alia iterum Partheinus, Trallianus, alii, ut grandiores facti infantes noscitarentur, ex Plauto colligitur, Cistellaria [orig: Cistellariâ], Act. 3. sc. 1. v. 5.

Nam hic [orig: hîc] Crepundia insunt; quibuscum te illa olim ad me detulit,
Quae mihi deit: parentes te ut cognoscant facilius.

Et huc trahit Bartholinus Ciceronem in Bruto, Quoniam totum me non naevo [orig: naevô] aliquo [orig: aliquô] aut Crepundiis, sed toto [orig: totô] corpore videris velle cognoscere. Erant autem illa vel annuli, in signum libertatis, et ne ab hereditate viderentur exlusi, vel monilia matrum, quarum hic ornatus et brachialia, promiscui tunc usus; nonnumquam fasciis ipsis seu taeniis, quibus utriusque parentis insculptum nomen, involuti, et fibulae coniunctae. De Annulis Terentius, Heautont. Actu 4. sc. 1. v. 1.

--- -- --- -- Hic profecto est annulus, quem ego suspicor,
Is, qui [orig: quî] cum est exposita gnata --- -- --- --

De fascia seu taenia, Heliod. Aethiop. l. 4. *(/wste w(/ra soi pa/ntws2 e)pideikeu/nai moi th\n taini/an e)n th=| paidi\sunekteqei=san, h(/n u(podede/xqai meta tw=n a)llwn gnwrisma/twn, e)/leges2, Quamobrem tempus est omnini, ut mihi fasciam ostendas, quam cum filia expositam te cum coeteris indiciis recepisse dicebas. Vide Thom. Bartholinum, de Puerp. Veter. Coeterum Crepundia de colle gestata, discas ex Plauti Milite glor. Actu 5. v. 6.

Crepitacilla vocat Martialis, ut vidimus supra, Graeci krotopai/gnia. Cuiusmodi crepitacula, sistra, crotala, sub eodem nomine, in saltationibus adhibebant Veteres maxime Orientales, uti notat ad Iustin. l. 30. c. 1. Cl. Berneggerus. Vide quoque Scaliger. ad Copam Commentar. p. 255. ut et de utriusque generis Crepundiis aliquid infra quoqque ubi de Exponendi ritu.

CREPUSCULUM a crepus, et hoc a Graeco kne/fas2, caligo, indigitatur Papinio Statio, l. 10. Theb. v. 115. ubi de Somni aula,

Ut dicat mixtam noctem et lucem, quo fiat Crepusculum. Ovid. l. 11. Met. v. 595.

--- --- --- --- nebulae caligine mistae
Exhalantur humo [orig: humô], dubiaeque crepuscula lucis.

Duplex autem illud, uti videbimus infra, ubi de Die. Vide quoque voce Inter. *th\n prw/thn a)mfilu/khn, primum crepusculum, cuius colore nihil in Orbe pulchrius, quo [orig: quô] pacto [orig: pactô] repraesentariut [orig: repraesentâriut] Aegyptii, vide infra Lotos.

CRES primus Cretensium Rex. Gnossum condidit, Cybelae templo [orig: templô] dedicato [orig: dedicatô]. Euseb. in Chron. Item Cretae incola.

CRESA vel CRESSA Plinio, l. 5. c. 28. Cariae oppid. Ptol. Porto Malfetan Sophiano.

CRESCENS [2] patricius Romanus, qui cum Romae principatum sibi vendicaret, ab Othone est interfectus. Euseb. An Crescentius? Vide ibi. Item viri nomen a D. Paulo memorati. 2. Timoth. c. 4. v. 10. Baron. A. C. 110.

CRESCENS [3] libertus Neronis, qui Africam in partes Othonis traduxit. Tacit. l. 1. Hist. c. 76.