CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

CROCOTA animal, aliis Crocotta seu Crocutta, quod vide. Item vestis genus, de quo mox.

CROCOTULA seu CROCOTA inter muliebres vestes numerata, Plauti Epidico [orig: Epidicô], Act. 2. sc. 2. v. 47. et proin non nisi molliorum ac effeminatorum gestamen fuit. Unde Cicer. de Arusp. responsis, c, 21. Clodius, inquit, a crocota, a mitra, a muliebribus soleis purpureisque fasciolis factus est repente popularis. Gallis matris Deum [orig: Deûm] effeminatissim si idem genus vestis tribuit Apuleius, l. 11. Met. Idem alibi, Simiam, inquit, pileo textili, crocotisque Phrygus catamiti pastoris specie. Merito proin apud Aristophanem ridet Hercules, Bacchum Crocotae leoninam superinduisse; Ridet inquam,

Ubi Scholiastes, Crocotam Bacchicum gestamen et muliebre indumentum interpretatur. Ita Lucianus Baccho. Silenum inducit vehentem asino [orig: asinô] *krokwtw=|, in Crocota. Inde ea saltatorum ac Pantomimorum propria, ut viri docti monuerunt. Ita Duris Saminus apud Athenaeum, l. 4. inducit Polysperchontem saltantem enduo/menon au)to\n krokwto\n; Sic Lucianus de Historia, Herculem apud Omphalem krokwtw=| kai\ porfuri/di pensa trahentem introducit. Atheniensibus etiam Bacchanalia agitantibus Crocotae adscribuntur, a Philostrato, l. 4. c. 7. Imo omnium Bacchantium, Gallantium et huiusmodi ceterorum mhtragurtou/ntwn, communis vestis: ut qui in purpureis et sericis vestibus incedebant saltabantque. Ex serico enim Crocota Fuit. Vetus hinc Scholiastes ad versum cit. a)po\ ph/nhs2 e)/nduma, sericum indumentum, krokwto\n interpretatur. Et Poeta,

Salmas. ad Tertullian. de Pallio, c. 4. Quoniam vero Crocotam appellatam Graeci tradiderunt, quod croceo [orig: croceô] colore esset infecta; hinc Infectores Crocotarii apud Plautum, Aulul. Actu. 3. sc. 5. v. 47. Indidem Turnebus illud Virgilii, l. 9. Aen. v. 641. de Teucris,

de Crocota interpretatur, quam effeminatorum et semivirorum propriam fuisse, diximus. Eandem quoque intellexisse videtur Ovidius, de Arte Am. l. 3. v. 179.

Ille crocum simulat, croceo [orig: croceô] velatur amictu,
Rosicda luciferos cum Dea iungit equos etc.

CROCUM seu CROCUS inter praecipua hortorum pratorumque decora, para\ to\ e)n kru/ei qa/llein, quod in frigores floreat, nomen nonnullis invenit. Floret enim sub Pleiade et paucos dies, Theophrast. de Plantis, l. 6. c. 6. Virgilio vero flos vernus est, honorque ridentis caluthi, in ros. appellatur. Coloris est flavi. Theocritus Eid. iq. ka/.

*(ai d' au)+te canqoi=o kro/kou quo/essan e)qei/rhn
*dre/pton e)ridmai/nousai --- --
Aliae porro flavi croci odoratam comam
Decerpebant certantes --- --

Ovidius vocat puniceum, l. 5. Fastor. v. 318. Sophocil xrusaugh/s2 est, aurei coloris, Tryphiodoro aureus. Certe, Nemo. ait Salmasius, pallidum crocum recte nuncuparet. Rubrum et rubentem appellant. Inde croceus color, qui non est pallidus, nisi sit dilutior, ad Solin. p. 1154. Quod vero Crocum Corycium colore plus aureo [orig: aureô] esse, dicit Solinus, c. 38. assensum non impetrat, ab eodem, p. 773. Neque vero solum coloris, sed et odoris nobilissimi est, hinc inter odoratissima aromata habitus, Theophrasto, de Plant. l. 9. Virgilio, l. 1. Georg. v. 56.

--- -- nonne vides, croceos ut Tmolus odores,
India mittit ebur, molles sua tura Sabaei?

Imo inter odorum delitias. Unde Crocum in Theatro olim sparsum. Spatrian. in Hadr. c. 19. In honorem Traiani balsama et crocum per gradus Theatri fluere iussit: kro/kou r(a/nsin optimae Glossae vocant et sparsionem simpliciter, eo quod ut plurimum e croco tantum hae sparsiones fierent. Vino autem admiscebatur, ut sic dilutum facilius spargi in spectatores posset, Plin. l. 21. c. 6. non sine bonorum querela, vide Senec. Ep. 90. et l. 2. nat. Quaest. c. 9. etc. Martialis, l. 5. Eptgr. 26. v. 7.

Hoc rogo, non melius, quam rubro [orig: rubrô] pulpita nimbo [orig: nimbô]
Spargere, et effuso [orig: effusô] permaduisse croco [orig: crocô]?

Cuius ritus causam Lucretius ad odoris fragrantiaeque suavitatem refert, l. 2. v. 416.

Neu simili penetrare potes primordia forma [orig: formâ],
In nares hominum, cum tetra cadavera torrent,
Et cum scena croco [orig: crocô] Cilici perfusa recens est,
Araque Panchaeos exhalat propter odores.

Hadrianus vero etiam balsama indidit, spargique iussit aquam balsamo [orig: balsamô] et croco [orig: crocô] *farmakeuqri=san: Hace enim per Graecismum illum, balsama et crocum, intelligit Spartianus, Calaubonus ad loc. Sed et Suetonius tradit, incedenti Neroni passim Romae victimas caesa, sparso [orig: sparsô] per vias identidem croco [orig: crocô], c. 25. Quem morem vetustissimum esse, discimus e loco Tryphiodori 20. ubi mulieres Troianas terram perfudisse vino [orig: vinô] odorato [orig: odoratô], nempe quod croco [orig: crocô] mixtum esset, refert. Porro lecto nuptiali spargebatur. Martianus Capella, l. 9.

Sic Homero, inter flores, quos terra continuo effudit, ut substernerentur Iovi et Iunoni, mutuis amplexibus intentis, crocus quoque memoratur Ihad. c. Hineque inter delicias matronatum recenserur Strepsiadi, apud Aristophanem, Nubib.

*)h d' au)= mu/rou, kro/kou, kataglwttisma/twn.
Haec vero (olet) ungentum, crocum, oscula etc.

Vide quoque supra, ubi de Crocino unguento. Cum autem variis in locis nascatur, Croco Cilicio primatum assignat Dioscorides: quod spica Cilissa dicitur Ovidio, l. 1. Fast. v. 77.

Non propter bulbum vel radicem, utl visum vito docto; sed quia in Croco fila lutea de medio surgunt, quasi quidam mucrones seu cuspides et tamquam in spica aristae, Graeci glwxi=nas2 appellant, alii tri/xas2. Unde kro/kos2 canqo/qric, Poetis; imo et staxuo/qric. Secundas Corycio, prope Lyciam. Praeter quae Croci genera memorantur, Aegaum, Centuripinum, cuius in Theatris usus fuit, dia\ to\ polu/xulon kai to\ eu)/xroun, ob multum sucum et praestantiam coloris, Dioscor. Cyrenaicum, Siculum, Theraeum etc. Sed et eius cultura in Anglia instituta est successu admodum felici, adeo ut ingentia arva Autumnali tempore eo [orig: eô] videre possis repleta, et commendatur inter optima hodie croci genera Crocus Britancus, coius ratio in natura plantae sita, quae quo propius Septentrionalibus Regionibus adducitur, eo maiora virium incrementa sumit. Vide Auctorem Anonymum Hist. Orbis Terr. Geogr. et Civ. ubi de Insulis. Optimae notae apud Oribasium, plh/rhs2, a)/qraustos2, a)liph\s2, ba/pton e)n th= parapie/sei tou\s2 dmktu/lous2 eu)xerw=s2, quae ultima verba sic reddit Dioscorides, o( ba/ptwn e)n pie/sei ta\s2 xei=ras2, qui manus tingit, dum premitur. Qua de re vide plura apud Plin. l. 21. c. 6. 7. et 20. et Salmas. ad Solin, passim, inprimis, p. 107. 773. et 1063. Coronis olim flos eius adhibitus frequenter, quod ebrietatem arceret. Idem Plin. l. 21. c. 20. Qui crocum prius biberint, crapulam non sentiunt --- -- Coronae quoque ex eo mulcent ebrietatem. Sociabatur autem hyacintho. Homerus, Hymno [orig: Hymnô] Hymno [orig: Hymnô] 18. in Panem, v. 25.

--- -- --- -- to/qi kro/kos2 h)d' u(a/kinqos2
*euw/deis2 qale/wn katami/sgetai a)/krita poi/hn,

--- -- --- -- aut suave rubens narcissus,
Aut crocus alterna coniungens lilia caliba [orig: calibâ].

In eorum numero creditus, quos terra produxit, e sanit hepatis Promethei, Scholiast. Apollon. Rhodii, l. 3. Vide Car. Paschal. Coronar. l. 3. c. 24. ut et in voce Crocus Iuvenis: de Croco vero trokisqe/nti et trixi/nw|, infra voce, Trochus.

CROCUS [2] venator, precibusque Musarum in astra relatus, Sagittarii nomen accepit. Sidonius.

CROCUS [3] puer formosissimus, qui cum Smilacem puellam deperiret, amoris impatientia [orig: impatientiâ] versus est in florem sui Nominis, illa [orig: illâ] in taxum conversa [orig: conversâ] Ovid l. 4. Met. v. 283.

CROCUS [5] in Charta henrici III. Angliae Regis apud Cat. du Fresne, ubi Clerici, crocos capillorum suorum deponere iubencur, cincinnus, quem Croc Galli dicunt, rerortus.

CROCUTAE cum tigribus exhibitae, ab Antonino Pio, apud Capitolin. c. 10. Adeo que iam ante Severum Romae visae, quod negat Dio. Hyaenae autem specicm Crocutam esse, docet Bochartus ex Diodoro, qui iuxta alios in Aethiopia reperiri et memigme/nhn e)/xein fu/sin lu/kou kai\ kuno\s2, mixtam habere naturam ex lupo et cane, scribit. unde Plin. l. 8. c. 21. Crocutas velut ex cane lupoque conceptas Aethiopia (generat:) hincque *kuno/lukos2 Graecis. Vide Bochartum hunc in erudito opere, de Animalibus S. Scripturae seu Hierox. Part. poster. l. 3. c. 11.

CROCYLEUM seu CROCYLIUM Aeoliae urbs. Stephanus Itacae insulae eam adscribit, auctoremque laudat Thucydidem, l. 3. apud quem tamen ea de renec vola, nec vestigium. Vocatur et Demos, vide Stephanum in *dh=mos2.

CROCYPHANTIA apud Ulpianum in l. 25. §. Ornamenta 10. ff. de aur. argento legat. nonnullis videntur esse muliebria ornamenta villosa, quae sub reticulis contexta per eorum plagulas apparent, Graece kroku/fanta. Turnebus ornamenta sine ullo stamine contexta interpretatur, Ad versar. l. 28. c. 23. Aliqui Crocotia malunt scribi seu Crocotula, cuiusmodi vestium meminit Plautus, Epid. Actu. 2. sc. 2. v. 42. Patagicacam calthulam aut crocotulam, etc. Vide Iohann. Calvin Lexic. Iurid. ut et supra.

CRODOLDUS fluv. Gal. le Crou, quibusdam Gaunissensis fluvius dictus, la riviere de Gonnesse, ortus in finibus Parisiorum, attingit Luperas, Lovures en Parisis, Gunsanaevillam, Gousainville, Tillidum aut Telleium Tillay, Castellionem Chastillon, Gannissam, Gonesse, Bonogilum Bonevil, et Bigargium Gorges: ibi fluviolum Rodonum recipit, vulgo dictum Rone, e Cersilla Cerselle, atque Ermenovilla Arnouville venientem. Tum alium amnem admittit, qui per Trimilidum vel Trembleium Tremblay, perque Villampictam Villeperinte, et Sabiniacum Savigny decurrit, auctusque rivo [orig: rivô] Ceuronum Ceuran, Fontanetum Fontenay, atque Alnetum Aunay alluente, per Albamdomum Blancum-Mansionile vulgo dictam, Blanc-Mesnil, et per Pontem-Iblonem in Crodoldum labitur. Non his contentus incrementis Crodoldus, infra vicum Duniaecum vel Dugni duos rivos aut si mavis amniculos capit, alterum e Graulido vel Groolaio Grôlay, Datentiaco Diancy, et Burgulo le Bourges; alterum ex

Balbiniaco Bobigny, Aquabona [orig: Aquâbonâ] Eaubonne, et Curte-nova la Court-neuve descendentes. Demum postquam Catolacum Regio [orig: Regiô] Monasterio [orig: Monasteriô] S. Dionysii nobilem olim vicum, nunc oppidum irrigavit, adiuncto [orig: adiunctô] sibi Mardreto [orig: Mardretô] Alberti villaris rivulo [orig: rivulô], ac flexuosis recursibus pererravir, in Sequanam influit contra insulam S. Dionysii Martyris nomine illustrem, asperam rupibus, et piscatorum casulis insessam. Hadr. Vales. Notit Gall.

CRODUS vulgo Krodo, inter Saxonum olim Numina: Saro Gramm. l. 1. Saxonum Dii, Crodus, Hama, Irmus; Flinus, Siba. Hartesburgi inprimis in veneratiohe, Crantzius, Saxoniae l. 2. c. 12. quo [orig: quô] nomine Saturnum indigitatum fuisse, sunt qui contendant. Et certe Saturno rempotis Praesidi Crodi seu Crodonis effigies non male eonvenit, a Georgio Fabricio, Origin. Saxonic. l. 1. his verbis proposita: Qui gentis Annales ediderunt, Numen memorant, Crodum quendam, messoris specie, qui cinctum lineum gestat, dextera [orig: dexterâ] ferens vasculum rosisimpletum, sinistra [orig: sinistrâ] erecta [orig: erectâ] rotam currus. Pedibus nudis insistit pisci squamoso et aspero, quem percam vocamus. Accepisse vero Saxones a Graecis hoc idolum videntur, Istriaccolis; atque ut Irmus eorum viderur esse ex *)ermh=s2, ita et nomen Crodi corruptum esse ex Croni. *kro/nos2 enim sive Saturnus, quo [orig: quô] tempus signatur, Graecis etiam ac Romanis est Deus falciger: et ut coetera mittantur, rota currus optime exprimit, quam volubile sit cempus, unde et vitam humanam suavissimus Anacreon rotae comparavit:

*troxo\s2 a(/rmatos2 ga\r oi(=a,
*bi/otos2 tre/xeikulisqei/s2.
Rota nam velut curulis,
Properat volucris aetas.

Carolus postea Magnus, ut aliorum Numinum sic et huius, statuam deiecit, Gerh. Ioh. Voss. de Idolo. l. 2. c. 33.

CROESUS Rex Lydorum, ex Mermnadis, quae Dynastia fuit III. quintus, et ultimus, Alyattae fil. omnium, quos hominum memoria celebrat, ditissimus. Unde etiam hodie, cum immensas opes significare volumus, Craesi Divitias dicim us. Ovid. l. 4. De Ponto, Ep. 3. v. 37.

Ardua res haec est opibus non tradere mores,
Et cum tot Croesos viceris, esse Numam.

Primus Graecos, adempta [orig: ademptâ] libertate, tributarios reddidit. Subiugavit Phrygas, Mysos, Paphlagones, Threcas, cares etc. omnibus formidabilis, et nominis sui fama [orig: famâ], etiam remotissimas gentes implevit. Hinc, cum se omnium Mortalium felicissimum crederer, monitus est a Solone, Nemnem ante cineres beatum dicendum, quod quoad vivimus, periculum sit, ne instabilis huius mundi felicitas dolore aliquo [orig: aliquô] contaminerur. Iuvenal. Sat. 10. v. 273.

Festino ad nostros, et Regem transeo Ponti
Et Croesum, quem vox iusti facunda Solonis
Respicere ad longaeiussit spatia ultima vitae.

Quam Solonis sententiam vetissimam esese Croesi calamitas postea declaravit. Victus enim a Cyro, Sardibus, regni Metropoli, captis, an. regni eius 14. M. 3510. Olymp. 59. Urb. Cond. 209. ab Argonre, primo ex Heraclidis Lydorum Rege. 675. a Gyge 170 pyraeque impositus, randem salubre Solonis consilium agnovit, eiusque nomen saepius inclamavit. Unde admiratus Cyrus, quisnam esset Deorum, hominumve, quem ille in extremo periculo solum invocater, remque totam edoctus, humanae vicissitudinis memor, Croesum ab incendio liberavit, summoque semper apud se in honore habuit. Herodot. l. 1. Plut. in Solone. Iustin. l. 1. c. 7. Hotat. l. 1. Ep. 11. v. 2.

Nic. Lloydius. Sic ergo florentissimum illud Lydorum Reguum, quod sub Attyadis, Heraclidis et Mermnadis diu cum gloria stetetat, iam corruit, et Persici Regni accessio facta est. Vide hlc passim.

CROJA [1] seu CROVIACA nomen Familiae perillustris, quam ex antiquis Hungariae Regibus, Attilaeque stirpe deducum. Aiunt enim Andream tertiogenitum Andreae II. Regis filium Bela [orig: Belâ] fratre a Tartaris capto [orig: captô], ad Venetos profugum, ibi ex Sibylla Petri Cumani Senatoris filia suscepisse Marcum filium, qui mercaturam perosus, circa A. C. 1266. in Franciam lares transtulerit, arque in aula Philippi Regis coniugem meruerit Carharinam heredem Baronis Arainae et Croiae. Ex huius posteris Iohannes duarum linearum auctor fuit, genitis Antonio [orig: Antoniô] et Iohanne: quorum iste priores Comites et Principes Cimacenses, Comites de Soire, Dominos de Saimpy et de Quivurain; ille, per secundum filum Iohannem Dominos de Crecq, Comites de Reux: per primum autem Philippum Comitem de Porcean, et ex marerna hereditate Dominum Arschorti, reliquos dedit, quibus illi tituli. Atque in his Philippus primus Arschotti Dux exstinctus A. C. 1568. ex Anna Lotharingica Gulielmi Marchionis Rentiacensis, Caroli Ptincipis Cimacensis, Philippi Ducis Arschottani (cuius filia Anna, fratris Carolihaeres, titulos et bona Carolo Lignesio Arembergae Principi marito acqnisivit) et Caroli Philippi Marchionis Haurechi pater fuit. Quorum ultimus ex Diana Dammartina genuit Caorlum Alexandrum, avum Ducis Haurechi moderni, et Ernestum Croiae Ducem defurctum A. C. 1620. quo [orig: quô], et Anna [orig: Annâ] Pomerana [orig: Pomeranâ], errincta [orig: errinctâ] A. C. 1660. genitus est Ernestus Bogislaus A. C. 1620. Dux Croiae et Arschorti Episcopus Caminensis etc. Vide Phil. Iac. Spenerum, Theat. Nobil. Europ. Tom. III. p. 10.

Lisanam fluv. antea permunita, in qua, capta [orig: captâ] prius, ab Amurathe Turcarum Imperatore cum Iohanne Principe Epirotarum et eius filiis, A. C. 1434. horum unus, A. C. 1442. illa [orig: illâ] recepta [orig: receptâ], nomine Georg. Castriorus, Scanderbeg dictus, Turcarum potentiam diu rerudit. Sed illo [orig: illô] mortuo [orig: mortuô] a Turcis rursus capta A. C. 1477 ipsis etiamnum subest, cum toto tractu. 35. milliar. a Dyrrachio, 25. ab ora proxima maris Adriatici in Ortum. Episcopalis olim sub Archiepiscopo Dyrrhachino. Crua Chalcondylae. Vide Leunclav. Pand. Turc. c. 126. Miraeum, Geogr. Eccl. Volaterran. etc.

CROMMYON Cypri insulae promontorium. 64. milliar. in Austrum, ab Anemurio promontorio Ciliciae, 50. a proximo littore eiusdem regionis. Baudrand. Item Libyae urbs. Steph. Locus in Atrica, Xenophon. Est et Corinthii agri vicus. Pausan. l. 2. et Thucyd. Strabo vero Megardi non Corinthiacae regioni attribuendum putat. Cromyon Ovid. l. 7. Mei. v. 435.

CROMNA in confinio Paphlagoniae oppid. Bithyniae. Strabo, l. 12. Val. Flace. l. 5. v. 105.

Vide steph. et Hesychium. Vix 10. milliar. a Cytoro in Occasum, Scsamum versus. P. a Via. Conditum est a Milesiis. Plin. l. 6. c. 2. Oppidum Mastya Milesiorum, deinde Cromna. Unus fuit ex quatuor pagis. e quibus Amastrim civitatem compositam tradit Strabo, ab Amastri Dionysii Tyranni Heracleae uxote, Datii sorote, quem vicit Alexander. Salmas. ad Solin. p. 889.

CROMWELLUS Oliverius, Anglus, bellica [orig: bellicâ] laude et prudentia [orig: prudentiâ] politca [orig: politcâ] clarus, sed perfidia [orig: perfidiâ] in Regem infamis, cuncta discordiis civilibus fessa, Protectoris nomine sub imperium accepit, A. C. 1653. quod confirmatum A. C. 1657. statuto [orig: statutô] novo [orig: novô] Parlamenti, quod ipse, priori abolito [orig: abolitô], ut morientis libertatis manerent vestigia, novum ex amicis obnoxiisque sibi conflaverat, additis etiam inaugurationis ceremoniis, et cula [orig: culâ] moneta [orig: monetâ], in qua [orig: quâ] scriptum: Has nisi periturus mihi adimat nemo. Id semper omni conatu egit, ut alius videretur, alius esset, religionem inter instrumenta dominatus numeravit, Politicus sine exemplo dictus: Subiugavit Hiberniam, adhuc pro Rege stantem, sub iura sua redegit Scotiam, eiecto [orig: eiectô] Carolo [orig: Carolô] II. cum Belgis bellum feliciter gessit, pactis cum Gallo initis, Dunkerkam Hispano ereptam Anglico Imperio adiecit: Obiit A. C. 1658. die 3. Septembr. die Anglis fatali. Hac [orig: Hâc] enim Scotos profligaverat, ad Dumbarum A. C. 1650. et Vigorniam A. C. 1651. Eadem [orig: Eâdem] Londinum conflagravit, A. C. 1666. Ei successit fil. Richardus, sed ad breve tempus, revocato [orig: revocatô] in regnum Carolo [orig: Carolô] II. Rege A. C. 1660. Vide pro eo Vitam eius Germanice editam Norimbergae A. C. 1663. in 12. et Panegyric. Londini A. C. 1656. in fol. Contra eum, Elench. mortuor. Bataei part. 2. Not. Politic. in vitam eius, etc. Adde Becmanum de regno Angl. in hist. Orbis Terr.

CRONBERGIA Familia in Germania illustris. Inter prisca decora sua Rudolphum numerat, qui filius Welphonis Ducis Norici et Iudithae Augustae, ex qua Ludovicus Pius Imperator Carolum Calvum Francorum Regem genuit, frater atque Cancellarius Francie A. C. 866. fuerit; hunc enim ex Cronbergia gente fuisse ex veter. Inscr. quae Lutetiae Parisiorum exstet, probare contendunt: de quo tamen aliorum alia est sententia. Porro in duos inprimis ramos stirps distincta est, quotum alter scutum sine corona et galeam alis vel auribus asininis ornatam gestabar, alter scuto coronam inscribere et cassidi uvam pineam imponere solet. Ille iterum subdivisus in duos surculos, abiit, qui tamen iam rerminati sunt ambo: et quidem alter in Elisabetha Iohannis Comitis Solmensis coniuge, quae ei Roedelhemium attulit. Hic nunc quoque dutat. Illustrioribus autem connumeratam olim Familiam fuisse, arguunt matrimonia ex stirpibus, hanovica [orig: hanovicâ], Nassovica [orig: Nassovicâ] Winspergica [orig: Winspergicâ], Isenburgica [orig: Isenburgicâ] aliisque obtenta. Inde Equestri dignitare contenta esse maluit: donec Adamo Philippo (cuius pacruus Iohannes Suicardus Moguntinus Archiepiscopus fuit) Baronis, dein Comitis dignitas ab Imperatore collara et feuda aliqua Geroldseccia concessa sunt. Hic, filius Iohannis Georgii ex Anna Margareta Cameraria de Worms, dicta de Dalburg exstincta [orig: exstinctâ] A. C. 1629. Generalis Vigilum Praefectus, ex Maria Sidonia Comite Falckenstenia, suscepit Cratonem Adolphum Ortonem (cui uxor obtigit Maria Francisca Comes Oetigensis) et NN. uxorem Emanuelis Maximiliani Wilhelmi Comitis de Schoenberg. Spenerus ubi supra.

CRONENBURGUM Latin. Coronaeburgum arx fortissima in Zeelandia, ad Fretum Sundic. 5. leuc. Hafnia [orig: Hafniâ] distans, prope Elsenorum oppid. a Friderico II. egregie munita, ut transitus, sive is ab Oceano, sive a mari Baltico illac tentetur, impediti possit. Ultimo [orig: Ultimô] bello [orig: bellô] a Suecis capta, sed reddita.

CRONIA orum, Saturni festa erant, quae Romae celebrabantur 14. Calend. Ian. Ita dicta a)po\ tou= *kro/nou, i. e. a Saturno, Latine Saturnalia vocantur. Horum Macrobius late meminit, l. 1. c. 7. extr. citata [orig: citatâ] etiam antiqui Poeta auctoritate, apud quem legerat:

Maxima pars Graium [orig: Graiûm] Saturno: et maxima Athena
Conficiunt sacra, quae Cronia appellantur ab illis.