December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

image: s0044a

DERA Iberiae urbs, sive regio. Steph.

DERADIOTES Apollo dictus a loco, ut ait Pausan. cuius vaticinium etiam sua [orig: suâ] tempestate durare asserit, eoque ritu fieri, ut a viro mulier secubaret, et singulis mensibus noctu, ut de agno rem sacram faceret, cuius agni sanguine epoto, numinis Apollinei instinctu responsa daret.

DERADRAE Indiae intra Gangem pop. Ptol.

DERAE locus in Messenia, ubi Anno 1. Olymp. 24. Messenii (anno primo post defectionem) signa contulere [orig: contulêre] cum Lacedaemoniis, ac Aristomenes, ob praeclara facinora, post pugnam Rex a Messeniis salutatus est; quod cum is recusasset, *etrathgo\n au)tokra/tora, Imperatorem, eum elegerunt [orig: elegêrunt]. Sequuta est Anno post pugna, ad Apri monumentum. vide supra [orig: suprâ], et plura hanc in rem apud Ioh. Marsham. Canone Chron. Sec. XVII. ubi de Bello Messeniaco II.

DERANGAE pop. Indum fluv. accolentes, aliis Drangae.

DERANOBILA Carmaniae opp. Ptol.

DERASIDAE insulae iuxta Magnesiam. Plin. l. 2. c. 89. l. 5. c. 29.

DERBE et DERBEN Lycaoniae civitas. Act. c 14. v. 6. Dervase teste Leunclavio. In Pisidiae et Cappadociae confin. versus montes, 40. mili. ab Iconio, in Austr. 30. ab Isauria in Ort. uti 80. ab Antiochia Pisidiae. Nunc quid sit, non constat. Baudr.

DERBICES pop. iuxta Caucasum. Hi supra Stoicam severitatem minimum quodque delictum poena [orig: poenâ] capitis puniunt, Terram venerantur, femininum animal neque edunt, neque sacrificant, eos qui 70. Annos excesserunt [orig: excessêrunt], iugulant: cognatorum carnes vorant, anus strangulant, obeuntes non edunt sed humant. Strab. Dicuntur Derbies item seu Derbiae, et Derbii. Derbicii Dionys. ubi Dercebii maluit Salmas. in Plinian. quem vide.

DERCE fons frigidissimus aestate, inter Bilbilin, et Segobrigam in ripa fere Salonis amnis. Dercenna Mart. l. 8. cuius Epigraphe ad Licinian. Epigr. 50.

Avidam rigens Dircenna placabit sitim.

DERCETAS Philasius nomen Comicum, Aristoph. l. 4. sc. 5. qui per Boeotos amiserat boves suos.

DERCETO vel DERCETIS fabulosa Dea, quae apud Ioppen, auctore Plin. l. 5. c. 13. et 23. aut, ut Diod. l. 1. placet, iuxta Ascalonem colebatur, humana [orig: humanâ] facie, reliquo corpore piscis. Hanc Syri Ater gatin vocant. Ovid. Met. l. 4. v. 44. et seqq.

--- --- Dete, Babylonia, narret
Derceti, quam versa [orig: versâ] squamis velantibus artus
Stagna Palaestini credunt celebrasse figura [orig: figurâ]:

Fabulam narrat Diod. Sic. Ceto etiam dicta, Salmas. ad Solin. p. 574. Filiam habuit Semiramidem, quam a columbis educatam ferunt. Syris autem aves illae sacrae. Tibull. l. 1. eleg. VIII. v. 18.

Alba Palaestino sancta columba suo?

DERCILLIUS trigesimus primus Assyriorum Rex.

DERCULUS Caupo seu ebriosus Athenis, de quo Schol. in Aristoph. Vespas.

DERCYLIUS unus ex praefectis Pyrrhi. Plutarch.

DERCYLLIDAS [1] cognom. Sysiphus, Lacedaemoniorum Dux Thimbroni, minus ex sententia res in Asia gerenti, fustectus, Troadis urbes plures Hamaxiton, Colonas, Arisben impetu cepit: postea Illion et Cerebreniam et omnes alias partim dolo, partim vi, in potestatem redigit: inducias cum Pharnabazo, a quo cum olim Atheniensibus militaret clypei supra brachium elati infamia [orig: infamiâ] notatus fuerat, octimestres pactus, Thraces circa Bithyniam colentes populationibus vexavit. Chersonesum a Thracum incursionibus vindicavit, muro a mari in mare intersepiens. Scepseis libertatem restituit, Gergitem subegit; undecim Isthmi civitates muro cinxit, Atarneam occupavit. vide Diod. l. 14. et Xenoph. Hist. Gr. l. 1. 3. et 4. Quomodo Scepseis libertatem restituerit, vide Polyaen. l. 2. Inter alia eius memorabilia, octo diebus 9. urbes cepit, animo excelso praeditus. A. U. C. 356. An 2. Olym. 95. e Chersoneso in Cariam profectus, cum Persis de pace egit, eius articulis Spartam et ad Artaxerxem perlatis.

DERCYLLIDAS [2] nomine Antipatri, Atticae praefectus.

DERCYLLUS historicus, de quo videndus Voss. de Hist. Gr. p. 354.

DERDAS Puer quidam videtur aut adolescens obnoxius Amyntae min. Quod cum ipsum gloriaretur, sublatus est. Aristot. l. 5. Pol. 10.

DERE it. DIRE Strab. Aethiopiae emporium ad sinum Arabicum, Zeila Moletio.

DEREA urbs Arcadiae. Steph.

DERECTARII vide infra Directarii. Derelictae seu Deperditae, Res, vide infra ubi de Occupatione.

DERELICTORIA Virga in Tabula S. Aniani Aurelian. videtur illa esse, qua utebantur vulgo in investituris seu traditionibus rerum, quas Ecclesiis derelinquebant, et quam ad id in manus donatorum aut restituentium Canonici vel Monachi tradebant, Car. du Fresne Gloss.

DEREMISTAE pop. Illyrici, quorum urbs Drivasto putatur.

DEREMMA Mesopotamiae opp. Ptol.

DERENUS apud Rainald. A. C. 1323. n. 9. moneta eadem forte, quae Tarenus vide ibi.

DERETINI Dalmatiae pop. Plin. l. 3. c. 22.

DERIA ; seu DERRIA urbec. Hibern. in Ultonia, in Ins. Inis Owen, in Comit. Tyrnoceliae, Ep. sub Arch. Armachano.

DERIADES vide Dardae.

DERIDENDI apud Vet. modi varii, vide infra Manus gesticulatio, it. in voce Nutus.

DERMONES Libyae interioris gens. Ptol.

DERNES unus e 7. Persis, contra Magum coniuratis. Ctesias.

DEROGARE vide infra Erogare.

DERPATUM seu TORPATUM DERPT urbs Livoniae Ep. sub Arch. Rigensi, ad fluv. Beccum, Embeck, cum arce munita, in


image: s0044b

regiunc. Oldenpoa, inter lacus Werczerum et Perbum, versus Moscoviam. Munita est, parerque iam diu Suecis.

DERRA Laconiae locus. Steph. urbs Macedoniae, Plin. l. 5. c. 10.

DERRHAE Thraciaepop. Steph. Herodotus Derfeos vocat. Iterna Arabiae Fel. gens. Ptol.

DERRHIMA Chalybonitidis in Syria urbs. Ptol.

DERRHIS Marmaricae prom. Ptol. Dercat. Mercatori.

DERSAEI sive DERSES vide Derrhae.

DERTONA Gall. Tortone, civitas Lombardiae Cispadanae, probe munita, cum arce valida, in Apennini flectentis se iugi cubito, ita Plin. l. 3. c. 5. qui coloniam nuncupat in Liguribus Cisapenninis, itemque Antonino Ptolemaeoque dicta, sed Strab. cui polis2 a)cio/logos2 dicitur, Darthona. Capta est a Gallis A. C. 1642. sed sequente Anno ab Hisp. recepta. Aliqui tradunt eam a Liguribus ortam: sed Hieronymus Albertutius quosdam velle a Gallis conditam, appellatamque primum ab illis Antiliam scribit. Alii Tertonam, quod in Apennini dorso seu tergo sita sit: Nonnulli prius Antiliam, dein Terdonam, a tribus donis quae habebat, quorum primum erat saxum in loco Paena copiose oleun. emittens, alterum fons prope Garbamanum, quotannis festo natalis D. Ioh. Baptistae largissime fluens. tertium, quod paulo ante quam nobiles aliqui viri mortem erant oppetituri, iuxta Petram Bissariam panis sectus sanguinem stillaverat: quapropter et urbis sigillum hanc tenet inscriptionem. Pro tribus donis similis Terdona leonis. Sub Hisp. 8. mill. a confin. dit. Genuensis in Bor. 45. a Placentia in Occ. A Friderico Aenobarbo Imp. eversa, a Mediolan. instaurata est, numquam tamen in magnitudinem pristinam rediit.

DERTOSA Hisp. Tarracon. opp. Hodie Tortosa. Urbs alias Illercaonum, nunc Cataloniae, satis munita, iuxta Iberum fluv. qui 4. leuc. Hisp. infra se in mare Medit. exonerat. 4. leuc. a consin. Valentiae Regni, 14. ab Ilerda in Austr. Cum castro satis firmo, et ponte ad Iberum fluv. Deficit in dies. Capta est a Gallis, A. C. 1649. sed recepta ab Hisp.

DERVENSIS Saltus vulgo Der, silva excisa et culta, ubi Dervum Monaster. Monstier en Der, in dioecesi Catalaunica et pago Pertensi, non longe ab amne Vigera, ln Voire. Conditum id a Berchario, et immunitatibus a Childerico Rege donatum est: quibusdam Montirandel. Hadr. Vales. Not. Gall.

DERVENTIO opp. et fluv., Angliae, Derwent, Derbii civitatem praeterfluit, teste Talboto. Camd. autem Derventio est opp. in Orientali parte Eboracens. Comitat. nunc Auldby, ad fluv. etiam Derventionem. Hic fluv. in Ousam fluv. effluit, et cum ipso postea in Album aestuat. cadit. Opp. autem, nunc Auldby i. e. antiqua habitatio, Camd. est vicus tantum; et 2. mill. infra, nempe ad locum Stanfordbridge, Haraldus Angliae Rex Haraldum Norwegum, qui 200. navibus Angliam in festabat, magna Danorum strage docidit. Quod praelium vix 9. dies ante Gul. Normanni adventum accidit. Distat autem Derventio locus 50. mill. Angl. a Darbin in Bor. Baudr.

DERVISII quinam apud Turcas, vide Mastimi.

DERUSCI pop. Persiae; Steph. Oratores Persici Herod. l. 6.

DESANAUS epitheton Herculis Phoenicii. Euseb. Chron. ad n. 497. Hercules, inquit, Cognomento Desanaus, in Phoenice clarus habetur. Unde et ad nostram usque memoriam, a Cappadocibus et Eliensibus, Desanaus adhuc dicitur. Quae verbis iisdem legas, apud Marian. et Florentin. Wigorniensem. Apud Georg. Syncell. vero, qui Euseb, exscribere solet, pro Eliensibus Iliensibus et pro Desanaus *diwda=s2 legimus. Etiam Desani vocem suspectam reddit mira Latinorum Eusebri codicum, et eius exscriptorum, inconstantia. Quorum quidam dosinaus, quidam Desinas, ut alia omittam, habent, unde suspicatur Voss. haec ex *dorsa/nhs2, quo nomine Hercules apud Indos audiit, teste Hesych. esse corrupta. Dorsanes autem vicinum est Chaldaico [gap: Hebrew word(s)] daras, i. e. calcare, premere, incidere: quod inter praecipuas Herculis laudes ponitur, ut qui Tyrannos calcarit et oppresserit. Etiam Persis *sa/ndhs2 dicebatur, auctore Agathia [orig: Agathiâ], ad quod posterioribus syllabis multum accedit *dorsa/nhs2, etc. Interim nec illud damnari potest, quod nonnulii Desanaus vel Desanes legunt: praesertim cum vicinum sit [gap: Hebrew word(s)] daschen, h. e. pinguis, et per tralationem pollens, cuiusmodi appellatio optime conveniat fortissimo Herculi: qui idcirco in antiqus etiam Inscr. Pollens vocatus reperitur. Ut isthac Interamnae Nahartium in Umbria, apud Gruter. Inscr. 315. 7. LOCUS SEPULTURAE CULTORUM HERCULIS DEFENSORIS POLLENTIS INVICTI. Dici etiam possic, Desanaas conflari ex duobus vocabulis, quorum prius sit [gap: Hebrew] , quod pinguem vel opulentum significare diximus et [gap: Hebrew word(s)] ai, quod fortem notat, ut Genes. c. 49. v. 3. ubi id nomen a Iacobo tribuitur Rubeni primogenito: sicque Herculi nomen id impositum sit ab opibus et fortitudine. Vide Voss. de orig. et progr. Idolol. l. 1. c. 22.

DESARENA Indiae intra Gangem Reglo. Arrian. in Periplo.

DESCENDERE apud C. Nep. Aristide c. 1. Nam postquam Xerces in Graeciam descendit: idem quod movere, expedition em adornare bellum inserre est. Quo sensu et katabai/nein. Graecis usurpatur. Diod. *teqar(r)hko/rws2 xatabai/nein ei)s2 to\n polemon. Sed et a)nabai/nein, simile quid. Unde *ana/basis2 illa inclita Cyri: proprie de expeditione navali, ut apud Hom. et Xenoph. videre est. Vide Herod. Uran. Iustin. l. 2. c. 6. in fine.

DESCENSIONES Latinis quae Graecis e)mba/seis2, recentioribus ska/fai, item tita/des2 vel titi/des2, alvei sunt in balneis. Salmas. ad Iul. Capitolin. in Clodio Albino. Apud Anastas. in Hist. Eccl. ubi


image: s0045a

Theophanes Anne 5. Leonis Isauri kataba/sin habet, Descensus est Latinis Consessio, seu lcous sub altari, ubi recondebantur Sanctorum reliquiae, et in quem gradibus descendebatur. Vide supra in voce Confessio, et in hanc rem plura, apud Car. du Fresine in Glossar.

DESCENSOR cogn. Iovis, de quo vide supra Arae pro terminis.

DESCRIPTOR in Glossario Arab. Latin: qui populum per centurias et tribus dividit, apud Eund.

DESENSANUM oppid. Venetorum in Brixiano agro, in ora lacus benaci. 10. mill. a Piscaria in Occid. 18. a Brixia in Ort. Valde lepidum est et cultum, in planitie,

DESERTA Boiorum Wienerwald, Lazio, tractus Norici, olim a Vindelicis per Noricos Pannoniam usque protensus, Strab.

DESERTORUM Bellum apud Lamprid. in Commodo, Ante bellum desertorum calum arsit: illud est, quod excitavit Maternus, Militiae desertor, quodque unus Herodian. describit. Spartian. meminit in Pescennio Nigro, Pescennius Severo, eo tempore, quo Lugdunensem provinciam regebat, amicissimus fuit: nam ipse missus erat ad comprehendendos desertores, qui innumeri Gallias tunc vexabaut. Casaub. ad. h. l. De Desertorum poena, infra ubi de Excubiis, et Militaribus poenis.

DESERTUM [1] Bethlehem solitudo erat in tribu Iuda, vastissima, in qua leones erant, ursi, aliaeque ferae: tempore Hieronymi plena erant omnia ferocium barbarorum, quas indicat poeta, queaum dicit,

--- --- Lateque vagantes Barcaei,

ab opp. Barcaea, quod ibi situm est.

DESERTUM [2] Engaddi in tribu Iuda: Hic David aliquando latuit, cum a Saul hostili animo ad mortem inquiteretur. 1. Sam. c. 24. v. 1. 2.

DESERTUM [3] Hai Ios. c. 7. v. 2. c. 12. v. 9. Ioseph. l. 5. Antiqq. in tribu Beniamin.

DESIDERATA [1] in Gloss. Lat. Gr. leitourgi/a, teleth\, Scalig. et Casaub. est, initiatio in Christianismo, i. e. Baptismo; imprimis vero S. Eucharistia, teletarum teleta, sacramentorum sacramentum: de quo peculiariter usurpari verbum desiderare, apud Lat. PP. iisdem observatum. Quo pertinet locus elegans Gregorii Mag. l. 7. Ep. 24. de Iudaeorum quorundam conversione loquentis, Si sanctum Pascha elegerint exspectare, iterum cum Episcopo loquere, ut modo quidem catechumeni fiant atque ad eos frequenter accedat geratque sollicitudinem et animos eorum admonitione suae adhortationis accedat, ut quanto exspectatur eis longa festivitas, tanto se praeparare et eam desiderio fervente debeant sustinere. Vox e sacris Gentilium, ut aliae non paucae, petita, qua [orig: quâ] illis epopta, ultima mysteriorum pars, fuit deotata. Ad hanc dum toto quinquennio praeparabantur, docebantur hoc temporis spatio futuri epoptae ardentissimo desiderio et cum suspiriis (quorum meminit Terull. c. Valentinianos ) e)poptei/as2 diem exspectare. Similiter ergo in Ecclesia erudiebantur Catechumeni, ut magna cum aviditate S. Communionempeterent, unde illis Competentium nomen, sicut docent Augustin. Isid. Alii. Exstant certe PP. qua Graecorum, qua [orig: quâ] Latinorum, Homiliae non paucae ad Catechumenos, in quibus multa dicuntur, ad excitandam hanc in illorum animis cupiditatem. Vide Casaub. Exercitat. XVI. §. 43. 45. Proprie autem Desiderare, significat finem et exitum tempestatis vel sideris, quod desiit xeima/zein, seu siderare: unde desiderari res dicta, quae abiit, nec amplius exstat. Salmas. ad Solin. p. 425.

DESIDERATA [2] una ex Antillis, sub Francis, parva sed fertilis et probe cuta. 10. leuc. ab Ins. Guadalupia in Or. Sic dicta a C. Columbo, qui primus eam detexit, cum rursus in Americam tenderet.

DESIDERII Fanum opp. Campaniae in Gall. Vulgo S. Didier. Metel. et Merula. Vales. S. Desiderii opp. vulgo S. Disier, a Desiderio Lingonum Episc. a Vandalis, sub Honorio Galliam depopulantibus, iugulato, nomen accepit: ex Usuardo et Sigeberto in Chr. Ibi Matrona ponte iungitur.

S. DESIDERII vicus vulgo S. Geri , locus est Galliae, prope urbem Cadurcos, a Desiderio Cadurcorum Episcopo, quem S. Geri vocitant, cognominatus. Hadr. Vales. Not. Galliae in voce S. Gaudentii Castrum.

DESIDERIUS [1] XXI. et ultimus Longobardorum Rex post Ataulphi, S. Aistulphi, cuius Comes stabuli erat, obitum ei successit A. C. 756. Fautore usus est Stephano III. contra Bachin, monachum, praecedentium Regum fratrem, hac lege, ut Romanae sedi ditionibus quibusd. cederet. Sed promissis minime stans, Italiam sibi subiecturus, Adrianum Papam infestavit, plurimis Exarchatus urbius captis, Romaeque vicinia [orig: viciniâ] vastata [orig: vastatâ]. Quare imploratus a Pontifice Carolus Mag. in Italiam properavit, captoque primum Adalgaiso fil. Desiderii; dein ipso Desiderio, in Galliam abducto et raso, A. C. 774. post Regnum Anno 18. Longobardorum Regno finem imposuit, quod duraverat Ann. 206. Aimon. l. 4. c. 69. 70. Eginhart. in vita Caroli Mag. Acciaiolus itid. in Carolo Mag. Sigebert. et Ado in Chron. P. Diacon. de gestis Longob. Sigon. de Regno Italiae l. 3. et 4.

DESIDERIUS [2] Arch. Viennensis, a Brundehilde, in cuius vitia acriter invectus erat, in exilium pulsus, A. C. 603. et tandem eius iussu, interfectus est. Ad illum Gregorius Mag. tres epistolas scripsit. Aimon. l. 3. c. 90. Fredegar. addit. ad Gregor. Tur. c. 22. Sigebert. Ado Chron. Gregor. Mag. l. 7. ep. 117. l. 4. ep. 62. et l. 10. ep. 39. etc.

DESIDERIUS [3] Ep. Cadurc. post Rusticum fratrem, educatus fuit, in aula Regis Dagoberti; praefuit Ecclesiae ab A. C. 635. usque ad A. C. 660. San Marth. Gall. Ohrist. et Catal. Episc. Cadurc. tom. 2. p. 460. Morerius.

DESIDERIUS [4] Abbas Montis Cassini. Vide Victor III.

DESIDERIUS [5] Erasmus Roterodamus a solo natali: Varro sui saeculi et Cicero Germaniae, Iovio: Alterum orbis iuber,


page 45, image: s0045b

maximumque rei literariae decus, Gifanio: Ingeniosus vett. Scriptorum cenfor, Lud. Viv. Vir ubique magnus, Aliis dicitur. Contra inter Latinos aliquando Germanus, Giraldo de Poet. sui temporis, videtur Hales. vero notis in Chrys. ad Hebr. acumen et certitudinem eius censurae, quam in Latinis praestitit, in Graecis desiderat. In religionis negotio his Desiderium, illis Erasmum esse voluisse, queritur Iac. Verheid. Imo Eduard. Leigh. Res et verba, inquit, Philippus, Res sine verbis Lutherus, verba sine re Erasmus: In quo iudiciorum aes, quid de Viro, omnium suffragiis maximo, sentiendum, ut ipse noris, adi ipsiusmet Desiderii huius scripta, et vide quae infra addentur in voce Erasmus.

DESIDERIUS [6] Lombardus paupertatis vorum, tamquam inutile et illicitum, reiecit. Sec. 13. Genebr. in Clemente 4.

DESIDERIUS [7] Spretus Ravennas, patriae suae historiam condidit. Contemporaneus Leandri Alberti. Vide hunc de scr. Ital. p. 310. edit. Ven. An. 1581.

DESIDIATES et DESITIATES Liburniae pop. in conventu Narbonesi, Plin. l. 3. c. 22. *daisitiw=tai Strab. l. 7. Ubi ait, Batonem quendam Desitiadarum ducem fuisse: Forte vero Batonem eum intelligit, de quo Dio l. 55. multa narrat et appellat Dysidiatum, ena/gontos2, ait au/tou\s2 o(/ti ma/lista *ba/twno/s2 tinos2 *dusidia/tou. Nic. Lloydius.

DESIGNATORES apud Romanos dicti sunt, qui constituendae funebri pompae praeerant, unicuique incedendi locum ordinemque praescribentes, Sext. Pompeius. Sit Designator, in l: Athl. in princ. ff. de his, qui not. infam. illum significat, qui decernit ac disponit loca sedentium: hodie Ceremoniarum Magister, Carolo Marco in Hierolex. Vide quoque Corras. Miscellan. l. 4. c. 24. et infra Occanus. Praeerant nempe hi cuitumque pompae, et locum ordinemque incedendi, sedendique designabant. Plaut. in Prolog. Poenuli. v. 19.

Neu Dissignator praeter os obanbulet,
Neu sessum ducat, dum Histrio in scena siet.

Horat. l. 1. Ep. 7. v. 5.

--- --- --- --- Dum ficus prima, calorque
Designatorem decorat lectoribus atris.

DESPONSATIO vide infra Nuptialis annulus.

DESILI Thraciae pop. Steph.

DESITIATES pop. Illyrici fuere [orig: fuêre], in Dalm. Sansoni. Vide Desidiates.

DESLAN et DESSAU nomen Castelli, 2. Mach. c. 14. v. 16. Aliis Dessaro.

DESMONIA vulgo Desmound Countie, prov. Hibern. in Momonia reg. in Austr. maxime extensa. Habet ab Occid. Oceanum, et a Mer. ab Ort. Corcagiensem Comit. a Sept. Kerriensem Com. Ibi alias Iverni pop.

DESPAUTERIUS Ioh. celebris Grammaticus praeteriti, seculi Linguam Lat. plurimis egregiis scriptis illustravit. Circa A. C. 1539. Trithem. 2. add. Chron. Vide et Iohannes.

DESPERATI vide supra Confectores. Hinc appellatio per convitium, ad Christianos translata a Gentilibus. Lactantius l. 5. c. 9. In eos vero totis carnificnae suae viribus velut sanguinem sitiant incumbunt et desperatos vocent, quia corpori suo minime parcunt: quasi quicquam desperatius esse possit, quam torquere ac dilantare eum, quem scias esse innocentem. Adeo nec pudor ullus apud eos superest, a quibus abest omnis humanitas: et retorquent in homines iustos convitia sibi congruentia. Nempe, quod Christiani cum quiete vivere et libere sine noxa abire negato Christo poterant, torqueri et mori maluerint, sultos et desperatos Gentilibus vocari solitos fuisse, Origenes quoque c. Celsum l. 7. et Tertull. Apologet. c. 50. ubi Desid. Heraldum vide, notant.

DESPOSYNI qui iuxta carnem Christo cognati, apud Euseb. Hist. Eccl. l. 1. c. 7.

DESPOTES seu DESPOTUS dignitas maximae aestimationis in Aula CP. ex Graeco *despo/ths2, Dominus; qua [orig: quâ] donatos praesertim Imperatorum filios et consanguineos, ex Scriptoribus Byzantinis discimus. Ioh. Lascaris dignitatem hanc Regiae aequalem, Imperatoriae proximam fuisse, docet. Postquam enim vox *basileu\s2, qua [orig: quâ] olim Reges designabantur, Imperatorum Graecorum propria esse coepit; nomen Despotae Regibus tributum in Graecia, qui post Imperatorem coeteris omnibus praeferebantur, quemadmodum in Occid. post Imperator. nomen. Regium praecellit. Hinc Caesares *sebastokra/tores2 alias ab Augusto appellati, sicque ad maiorem dignitatem evecti, Despotae dicti sunt: quemadmodum, qui primus ex Palaeologis Imperium occupavit, Ioh. fratrem, quum is adversus Aetoliae seu Acarnaniae Despotem strenue se gessisset, eadem dignitate ornavit, ne Duci hostium inferiorem dignitate Ducem opponeret, ratus optime dictum, ad desiruendum Regem altero Rege opus esse. Inprimis autem, uti dictum, Imperatorum filii hoc titulo, insignibusque, nulli alii Principi concessis, ornabantur; Aliquando tamen extranei quoque Principes, cum quibus vel affinitas vel foedus initum, uti de Serviae seu Triballorum Exarchis legimus. Alloquentes Despotam: h( basilei/asou, eum compellabant; sicut uxorem eius *basi/lisan: ipsevero Despotes Imperatoris uxorem *dispoi/nas2 appellatione salntabat. Potestatem Despotarum quod attinet, Regna eorum in Graecia duo fuere [orig: fuêre], Peloponnesi, quae nunc Morca, et Aetoliae pariter ac Acarnaniae, cum circumiacentibus Insulis; quorum illud non nisi a filio fratreve Imperatoris tenebatur: istud hodieque Despotatus peculari nomine appellatur. Hactenus Lascaris praefatus ad Card. de Aragonia in MS. Latini Latinii Viterbiensis, quod Hierolexico suo inseruere [orig: inseruêre] Macri Fratres. Sed et ipsos Impp. hanc appellationem ambiisse, ex nummis eorum discimus, in quibus non *basile/ws2, seu *despo/tou, titulum describi curarunt, ut potissimum observare est, in Alexii et Manuelis Comnenorum nummis aureis. Habetur enim quidem aureus Nicephori et Stauracii, in cuius altera facie ipse Nicephorus, cum Inscr. NIK


page 46, image: s0046a

*h*f*o*r*o*s *b*a*s*i*l*e*u, in aversa vero Stauracius, cum lemmate STAURACIb DESPOT. unde ea [orig: ] aetate *despo/tou appellatio, *basile/ws2 seu Imperatoris nomine, inferior fuisse colligut: Subsequentes tamen Impp. aliquot, se ipsos *despo/tas2 in nummis inscripsere, Constantinus vel michael Ducas, Nicephorus Botaniates, Romanus Diogenes, Alexius, Ioh. et Manuel Comneni, Isaac. Angel. Alexius Angel. quique post imperarunt Augusti qui hacce nomenclatura [orig: nomenclaturâ] a subdiis vulgo etiam compellabantur, cum adiectione Sanctitatis hoc modo, *despo/ta mou e(/gie. Vide Car. du Fresne de Inferioris aevi Numism. n. 35. et Notis ad Cinnam. p. 468. ubi titulum hunc, in locum Domini, Latino idiomate exolescente, invectum et proprium primo Imperatorum; inde honoris causa [orig: causâ] cum affinibus proximioribus communicatum (quod a Michaele Duca primum Avunculo factum) tandem in Pasatii praecipuam dignitatem, de qua retro dictum, migrasse, tradit: de qua sententia quid iudicandum, ex dictis non obscure colligas. Rasciae Despotam idem habet, ex Decretis Alberti Hung. Regis A. C. 1439. in Glossar. De primo Despotae. Vide infra in voce Umbella. Hinc *depotika in formula iurisiur. Novell. Iustiniani 8. qua voce designantur pecuniae, quae ab Impp. cum honores deferebant, accipiebantur, ut videbimus infra in voce Suffragium.

DESPUERE apud Minuc. Fel. in Octavio, Deos despuunt, rident sacra, Christiani sc. de quibus Caecilio ibi sermo; extremi contemptus signum est, uti diximus supra in verbo Conspuere.

DESSAVIA opp. munitum, Anhaltini Princ. caput, ad Albim fluv. Ibi recipit Multam, medium inter Vittebergam ad Ort. et Magdeburgum ad Bor. 4. leuc. a Bernaburgo in Ort. Arcem habet nobilem. Hic Mansfeldius, ab Alberto Wallenstenio victus est, A. C. 1625. etc. Dessaviensem lineam, divisione facta [orig: factâ], orsus est Ioh. Georgius (filius Ioachimi Ernesti, qui unus post plura saecula totius principatus possessor fuerat, et mortuus est A. C. 1586.) De lite eius, cum Saxonibus Vide Thuan. l. 130. Ei successit Ioh. Casimir. pater ex Agnete Hassiaca Ioh. Georgii, qui natus A. C. 1627. Brandeburgico Electori gratus, eiusque Vicarius, Henr. Catharinam Arausionensem coniugem habet, ditionesque post patrem regit. Reliqui quaturo Ioachimi Ernesti filii, Bernburgicam, Plaezkensem, Servestanam et Cothensem lineas orsi sunt vide Philipp. Iac. Spener. Syllog.

DESSOBRICA urbs inter Asturicam et Tarraconem. Anton.

DESTICO ins. exigua Thraciae adiacens, non procul a Chersoneso. Plin. l. 4. c. 12.

DESTINARE digito, apud Tertull. de Pallio, Graece daktulodeiktei=n, contumeliae genus, de quo vide infra Manuum gesticulatio.

DESUDABA Medicae reg. urbs Liv. l. 44. c. 26.

DESULTORES Gr. metaba/tai, dicti olim qui ex equo in equum transiliebant, non sine arte: Origo a barbaris gentibus, quibus in bellis equorum mutatio probata, ut uno equo fesso aut sudante in alium siccum validumque celeriter transite possent. Tales Scythas fuisse, docet Amm. Marcell. l. 22. Indos Herod. l. 7. Numidas Strab. et ante illum Liv. l. 23. c. 29. ubi nec omnes Numidae, inquit, in dextro locati eorum, sed quibus desultorum in modum binos trahentibus equos inter acerrimam saepe pugnam in recentem equum ex fesso armatis transsultare mos erat. Usus eorum apud Romanos in cumlibus et Circensibus stadiis, ubi non quadrigae solum, sed et Desultores, qui uno tanrum equo uterentur, certate solebant. Liv. Dec. 5. l. 4. Semel quadrigis, semel desultorio misso. Horum officium descripsit Hyginus l. de fabulis c. 80. Unde etiam Romani servant instituta, cum Desultorem mittunt: Unus duos equos habet, pilcum in capite, ex equo in equum transilit: cui suffragatur Isid. l. 18. c. 39. Desultor, cum ad finem cursus venisset, desiliebat, et ex equo in equum transiliebat. Vide quoque Suet. in Caesare c. 29. Varron. de Re Rust. l. 2. c. 7. Cic. Orat. pro L. Muraena etc. Manil. Astronomic. l. 5.

Nec non alterno Desultor sidere dorso
Quadrupedum et stabiles poterit desigere plantas,
Per quos vadit equos, ludet per terga volantum,
Aut solo vectatur equo, nunc arma movebit.
Nunc licet in longo, per cursus, praemia Circo,
Quidquid de tali studio formatur, habebit.

Propert. l. 4. eleg. 2. v. 35.

Est etiam aurgiae species Vertumnus, et eius
Traicit alterno qui leve pondus equo.

Graece i(/ppon ke/lhta e)lau/nein, equum desultorium agitare dicuunt, Interpreti Artemidori Oneirocritic. l. 1. qua de re vide supra in voce Celes; item infra in voce Pararius, it. Singulator, et ubi de Sarmatico Ludo. Eorundem, ut et gladiatorum, porro in funebribus ludis usus erat. Fest. Pomp. l. 17. Simpludiaria funera sunt, quibus adhibehantur D. T. ludi corbitoresque quidam ea dixerunt [orig: dixêrunt] esse, quibus neutrum genus interesset ludorum. Nam Indictiva sunt, quibus adhibebantur non ludi modo, sed etiam Desultores, quae sunt amplissima etc. Neque vero binos solum, sed et quaternos et senos transire aut transilire nonnumquam dicebantur, ut de Teutobocho legimus, apud Flor. Hom. Desultoris meminit, qui quaternos transiliret. Il. d. quod difficile admodum esse, notat Eustath. Hinc Vertumnus, a vertendis alternandisque equis, Propertio istiusmodi Desultor dictus est, ut vidimus. In quo equestri lduo, quia Sarmatae praecellebant, Sarmatici nomen accepisse videtur, ut notat Salmas. ad Vopiscum in Carino; ubi de Desultoribus quoque, qui in Circo olim exhibebantur, ut missus nuntiarent, varia addit ex Cassiod. Variar. l. 3. Ep. 51. Hygin. Isid. Aliis. Hinc Desultorium ingenium Prov. pro inconstanti et in horas mutabili. Vide Thom. Dempst. Paralipomena in Rosini l. 5. Antiqq. Rom. c. 24.

DESUVIARII Galliae Narbon. pop. Plin. l. 3. c. 4.

DETRIANUS Architectus insignis, apud Spartian. in Hodr. Vide supra Dentrianus.