CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

DIAZIUS Ioh. Cuenza [orig: Cuenzâ] Neapolitanus, iuvenis Lutetiae Parisiorum ultra 13. Annos commoratus, insignem eruditionem, Hebraicae inprimis Linguae peritiam, sibi acquisivit. Ex S. Scripturae lectione veritatis caelestis cognitione ibidem hausta [orig: haustâ], Genevae Calvinum, Argentinae Bucerum, audiit; huicque ad Colloquium Ratisbonense Comes a Senatu datus est, A. C. 1546. quo finito Neoburgum discessit, ut ibi quendam Buceri librum typis exscribendum curaret; sed nefaria [orig: nefariâ] Alfonsi fratris trucidatus fraude, propositum perficere non potuit. Factum autem id A. C. praef. die 27. Martii. Iac. Verheiden de Theologis, qui Papam oppugnar.

DIBAMBYLON Graece diba/mboulon, apud Codin., vide infra Monobambylon, it. Stephanomata: et supra Diabambylum, it. Bammulum. Addo hic [orig: hîc] saltem, in concilio Florent. S. 4. c. 23. p. 99. *)epe/tace de\, i(/na kate/xwsi kai\ to\ diba/mboulon kai\ to\ dekani/kion e)/mprosqen au)tou=, voce hac papilionem aestivum designari. Sic enim verba Latine habent, Mandavit insuper; ut aestivus papilio et pedum Patriarchale ipsi in altum praeferrentur. Ubi quidem diba/mbhlon mallet Cl. Meurs. quasi dibamvelum. Sed dibambou/lou vox huc transiata, quod velum huiusmodi, dum umbram arcet a conto longiori supra capitis fastigium explicatum, incurvi et camerati fornicis instar praebet: dum vero rursus ad contum reducitur, ventosam lagunculam aut ampullam repraesentat. Certe et diba/mpoulon nonnumquam scribi, Cl. Suicer., docet in hac voce. Vide plura apud Rob. Creygihon. Not. ad Concilii praefati S. 3. c. 17. et S. 4. c. 23. Vide et Diabambylum.

DIBAPHUM purpurae apud Vett. epitheton, quia bis tingebatur. Horat. l. 2. Od. 16. v. 35.

Non tamen, quod purpura [orig: purpurâ], ut apud Graecos, sed quod cocco bis tinctum est, apud Hebraeos id sonat, quibus [gap: Hebrew word(s)] sani dicitur: a verbo [gap: Hebrew] , quod iterare et duplicare est. Vide supra. De istiusmodi purpura Plin. l. 9. c. 39. nec multo post rubra, Tarentina, huic successit dibapha Tyria, quae in libras denariis mille non poterat emi. Hac P. Lentulus Spinter Aedilis curulis primus in praetexta usus improbabatur: qua [orig: quâ] purpura [orig: purpurâ] quis non iam triclinaria facit? Fuit autem is Spinter Aedilis A. U. C. septingentesimo, Cicer. Cos. etc. Casp. Barth. ad Stat. Theb. l. 9. v. 690.

DIBON urb magna et munita, quae cum prius fuisset filiorum Moab, et post eam Seon Rex Amorrhaeorum belli iure tenuisset, eo pulso a filiis Israel capta, et tribui Gad attributa est. Vide Ios. c. 13. v. 9. et 17. c. 15. v. 2. DIBON-GAD locus in quo Israelitae fixere [orig: fixêre] textoria profecti de Oboth. Num. c. 33. v. 43. 44. et 46.

DIBRAE Epiri, opp. a Turcis, in unicum urbis puteum cadavere canis iniecto, captum: cum, Petro Perlato praef. coram civibus aquam inde haustam bibente, hi tamen illam aversati, libertarem mallent amittere. Circa A. C. 1442. Martin. Barilet. in Hist. Scanderbegi l. 2. et 3.

DIBUTADES Sicyonius, primus figulus Corinthi, qui ex creta docuit pingere, primusque personas regularum extremis imbricibus imposuit. Plin. l. 35. c. 12. Dibutades sicyonius figulus primus invenit Corinthi filiae opera.

DICAEA [2] quae et Dicoearchea, nunc Puteoli, quod ea civitas quondam iustissime regebatur. Sil. Italic. punic. bell. l. 13. v. 384.

Forte Dicarchea [orig: Dicarcheâ] iuvenis consedit in urbe
Scipio. --- --- --- ---

Strabo l. 5. Cumanorum navale Dicaearchia, a Samiis condita, quam Romani, deducta [orig: deductâ] eo colonia [orig: coloniâ], Puteolos vocarum. Post Dicaearchiam est Neapolis etc. Vide Puteoli.

DICAEARCHUS [1] Discip. Aristot. Mathematic. Historic. et Philosoph. Messen. qui opinatus est hominum exordium nullum exstitisse. Scripsit de Rep. Spartana; de gentibus et antiquit. Graeciae urbium. Hieron. l. 2. c. Iovin. Ei etiam de montibus liber attribuitur, et Strab. inter Geographos refert. Composuit 3. libros, in quibus scripsit antmam nihil aliud esse, quam vim quandam, atque potentiam aequabiliter fusam, tam in corporibus brutorum, quam hominum, quae a corpore foret inseparabilis, ut a morre nullus sensus supersit, sed omnia cum anima moriantur. Vide Cic. l. 13. ep. 32. ad Att. Tertull. de Anima, c. 15. n. 178. edit. Pamel. Athen. l. 11. 13. etc. Diog. Laert. in Platone et Thalete. Plutarch. in Theseo, Agesilao, etc. Aul. Gell. l. 4. c. XI. ita haec remotiora sunt his, quaeclearchus, et Dicaearchus memoriae tradiderunt [orig: tradidêrunt]. Voss. de Hist. Gr. l. 1. c. 9. de Mathem. c. 43. 59. et 69. etc. Censorin. de die nat. c. 4. Strab. l. 1. Steph. Byzant. etc. Idem Aegyptiaca tempora tractavit, Syncello quidem non memoratus, sed ex vetustissimo Apollonii Rhodii Scholiaste superest egregium eius Fragmentum, quod profert Ioh. Marsham. Canone Chron. ad S. x. Alius Lacedaemonius Grammaticus Aristarchi auditor. Suid. Vide Ions. de Script. Hist. Philos. l. 1. c. 16.

DICAEARCHUS [2] laudatur peri\mousikw=n a)gw/nwn, ab Auctore Scholiorum in Aristoph. Ranas Act. 5. Sc. 2. 273. D. Item in Crabron. p. 519. E.

DICAEOGENES Poeta, scripsit Tragoedias, et Dithyrambos. Suid. Harpocration.

omnibus suis civibus libertatem constituetet, quod tum demum fore censuit, si a populo iudicia redderentur. Itaque provocationem a Magistratibus ad Iudices hac [orig: hâc] lege dedit: *peri\ enei/nwn, o(/sa ai( a)rxai\ kri/nousi, ei)s2 to\ dikasth/rion e)fe/seis2 ei)=nai toi=s2 boulomen/ois2, A Magistratuum scntentia ad Iudices provocanto, Plutarch. in Solone. Inter Iudices autem, allgebantur omnes ex aequo cives Athenienses, sine ullo census discrimine: nam etiam *qh=tes2 Solonis lege, tw=| sunekklhsi/azein kai\ dika/zein mo/non metei=xon th=s2 to/litei/as2, in Comitiis et Iudiciis partem habebant, modo essent famae integrae, Annos triginta nati, neque relati inter aerarios; quamquam poterant ex lege capi in Iudices etiam illi, qui Senatu moti fuerant, contrarium obtinente apud Rom. Legis verba, *)ecei=nai e)n tw=n dikasthri/w| katade/xesqai tou\s2 enfulloforhqe/ntas2, In iudices allegere eos qui Senatu moti sunt, fas esto. Capiebantur v. Iudices sorte, e lege Solonis, qui Dicasteria klhrwta/ fecit: *pa/ntas2 *)aqhnai/ous2 laxei=n ei)=s2 ta\ dikasth/ria, Athemienses in sua quisque fora distribuuntur; cuius legis mentio apud demosth. c. Aristogit. Horum Tribunalium seu Dicasteriorum fuisse decem, docent Comici Interpretes ad Plutum, inscripta singula una [orig: unâ] harum decem literarum, *a. *b. *g. *d. *e. *z. *h. *q. *i. *k. Athenienses, itaque, qui vellent iudiciis reddundis vacare, nomina sua dabant tabellae inscriptae, adscripto Patris Populique nomine: totidem etiam tabellae erant, quarum aliae aliis harum decem literarum essent notatae, pro numero sc. eorum, qui in hoc vel illo Foro essent iudicaturi: Atque ita fiebat, ut prout quisque hanc aut illam literam sortiretur, ita huic aut illi Foro iudex traderetur. Quicumque autem literae sortem nactus erat, Fori eius praeconi ostendebat: tum ei tabellam dabat Praeco, in qua nomen illius itemque Fori inscriptum, virgam item cum eodem Fori nomine, quibus potestatem iudicandi kai\ to\ dikastiko/n nanciscebatur. Quod si quis, qui non sortitus esset, inter Iudices sedere veller, multabatur: In frontispicio autem cuiufque Dicasterii rubris literis scriptum erat *a*l*f*a. vel *b*h*t*a etc. quo nomine nempe quodvis veniebat. Ab hoc numero denario Tribunalium ortum Prov. est, *lu/kou deka\s2, Lyci enim Herois statua, lupi specie, in Atheniensium Dicasteriis collocata erat. Olim quinque peri fonikw=n tragma/twn de criminalibus iudicabant, quibus tum adscripti erant Epherae, de quibus vide infra: postea Areopagitico, uni ex his 5. adscripsit Solon Iudices, qui Areopagitici dicti sunt, ita ut quatuor tantum reliquis Ephetas adscripserit, qui cum non multo post deridiculo fuerint; quatuor his Fribunalibus alii dati sunt Iudices sorte capti. Ita inter decem illa Dicasteria, quorum Iudices forte legebantur, recensenda sunt quatuor ista, peri\ fonikw=n pragma/twn, Nempe to\ e)pi\ *palladi/w, to\ e)n *delfini/w|, to\ e)pi\ *prutanei/w, et to\ e)n *freattei. Praeterea sex erant tribunalia, quae peri\ dhmotikw=n tragma/twn, de rebus civilibus, sententiam ferebant: Nempe Heliaea, Trigonum, Parabystum medium, Parabystum maius, Eorum ad Lycum et tribunal Metichi: quibus septimum addit Aristoph. Vespis, to\ *kaino\n dictum. Ex his Parabystum medium, in quo Undecimviri, non sedentes, quemadmodum in reliquis Dicasteriis, iudicabant res minimi momenti, quae ne tantillum quidem pretio unum superabant Choem, i. e. duodecimam partem metretae vini seu drachmam) expungi vult Petit. ita ad denarium redibitur. Vide Sam. Petit. Commentar. in leges Attic. l. 4. t. 1. SERIES DICASTERIORUM IN ATHENIENS. REPUBLICA. *to\ e)pi\ *palladi/w, iuxta Palladium, cui nomen a Palladio ibi loci consecrato. Hic caedes per ignorantiam commissae disceptabantur, primusque in hoc Dicasterio iudicatus legitur Demophoon. *to\ e)n *delfini/w| iuxta Delphinium, sic dictum in honotem Apollinis Delphinii ac Dianae Delphiniae. Hic [orig: Hîc] iudicabatur de caedibus, quas reus iure fecisse se dicebat: Primusque Dicasterio huic se stetit Theseus. *to\ e)n *prutanei/w|, in Prytanaeo; Hic [orig: Hîc] actum de caedibus, quarum causae fuissent inanimatae res, ligna, lapides, ferrum etc. si forte in hominem fuissent prolapsa, sive ab aliquo, sed qui ignorabatur, in eum proiecta. Iudices huius Dicasterii *fulobksilei=s2 dicti: causa caedis exilio multata, Aesch. c. Ctesiphontem. Primum hic [orig: hîc] iudicata fuit securis, qua [orig: quâ] Sacerdos, quem *boufo/non vocavere [orig: vocavêre], bovem ad Iovis Poliaei altare, tempore Erechthei Regis mactavit. *to\ e)n *freattoi=, in Phreattye: locus erat in parte Pireaei mari proxima, cui a Phreato heroe nomen. Hic [orig: Hîc] iudicabatur, si quis ob involuntariam caedem aliunde hunc delapsus, tempore exilii sui sciens volensque homicidium commisisset. Cogebatur autem in navigio causam dicere, th=s2 gh=s2 ou/x a(pto/menos2, terram minime attingens. Coram his Iudicibus primus comparuit Tencer, innocentiam suam probaturus ob caedem Aiacis, ut sic reditum in Patriam, e qua eiectus propterea fuerat, impetraret. Heliaea, sex ultimorum marimum, de pluribus causis cognoscebat et gravioribus quam reliqua: Constabat ex 500. Iudicibus, sicut et de duobus aliis legitur, Poll. Unde mille quingenti Iudices, tribus nempe Tribunalibus in unum convenientibus, coacti leguntur, apud Dinarch. Habuerunt [orig: Habuêrunt] hi Heliastae dicti, iuramentum quoque peculiare, neque Apollinem Patrium, ut in reliquorum iureiurando, sed Neptunum in testem ac vindicem appellabant. Trigonum, a figura triangulari appellatum, ut videtur. *parabuston mei=zon kai\ me/son, Parabystum maius et medium; Erat in loco admodum obscuro; et hoc inprimis, ut supra dictum, de rebus levissimis iudicabat. Unde e)n parabu/stw|, apud Ulpian. pro clam, seu privatim, Proverbialiter sumptum, reperitut. *to\ e)pi\ *lu/kw|, Forum ad Lycum, sic nominatum a statua Lyci Herois, et Iunonis, quorum uterque lupina facie ibi figurabatur. Alias Lycistatua omnibus Dicasteriis erat conimunis. Erat etiam templum prope hoc

Forum Lyco sacrum, in quo Iudices diurnam mercedem, tres nempe drachmas in diem, capiebant. *mhti/xou dikasth/rion, Metichi Dicasterium, seu Tribunal, cui nomen a Meticho Architecto: amplum admodum erat, et admittebat Iudices, qui triginta Annis maiores, claris parentibus, nec aeratu erant. *to\ *kaino/n, vide supra. His addiderunt [orig: addidêrunt] quidam to\ e)n *)ardh/ttw|, Tribunal Ardettum; occasione verborum Pollucis l. 8. p. 46. e)n *)ardh/ttw| dikasthri/w, sed legendum: *)/wmnuon e)n *)ardh/ttw| dikasthri/a, Iurabam in Ardetio Iudices. Locus is autem erat prope fluv. Ilissum, dictus ab Ardetto cive nobili, qui populum seditione collisum, ad mutuam concordiam, iuramento ibi adegit: Unde factum; ut ibidem loci postmodum Iudices per Apollinem Patrium, Gererem ac Iovem Regem, iuramento se sollenni adstringerent, se sententiam laturos secundum receptas leges. Fuere [orig: Fuêre] autem multa omnibus Iudicibus communia, in quae omnes iurabant: inprimis Capur istud, quod post exactos 30. Tyrannos adscriptum funt, haberutque apud Andocid: e)n tw=| peri tw=n *musthri/wn: *kai\ ou) mnhsikakh/sw ou)de\ a)/llo pei/somai. *yhfiou=mai de\ kata tou\s2 keimen/ous2 lo/gous2, Neque praeteritorum in malum meminero, neque alteri meminenti assensum praebebo: sed sententiam feram secundum receptas leges. Pausan. in Atticis, inter minus celebria Dicasteria Trigonum refert, ubi etiam *batraxiou=n kai\ *foinikiou=n, a coloribus sic dicta, memorat, verum haec forte non erant diversa a decem praefatis; sed ita appellata sunt ea, quae his coloribus (suus enim culiber Dicasterio color) erant insignia; Ita enim Aristot. de Athen. Rep. ga\r *dikasthri/ois2 xrw=ma e)pige/graptai e)f' e(ka/stw| e)pi\ tw=|sfhki/skw| th=s2 ei)so/dou, o( de\ labw\n th\n bakthri/an badi/zei ei)s2 dikasth/|rion to\ o(mo/xroun men\ bakthri/a, e)/xon de\ to\ au)to\ gra/mma o(/per e)n th=|bala/nw|. Plura vide apud praedictum Petit. Fr. Rossaeum Archaologiae Att. l. 3. c. 3 et segg. Possard. de Magistr. athen. Emm. de script, Rrp. Athen. Meurs. Athen. Ar. l. 2. c. 12. etc.

DICATIO in l. quadam Constantini Cod. Theodos. Edictum autem continens indulgentiam nostram ad devotionem tuam misimus, ut tua dicatio et quii cuncti vecognoscant, quid pracstitimus memoratis: idem quod Devotio est, Graecis a)fasi/wsis2, kaqosi/wsis2, titulus honorarius, quo Principes erga sibi subiectos uti solebant. Hinc in vett. saris, Numini Maiestatique Principis dicatus et devatus etc. Salmas. ad Treb. Pollion. in Gallien. Vide quoque supra; in voce Devotio.

DICE Dea et praeses iudiciorum apud antiquos credebatur, cuius ministri dicebantur *dikastai\, i. e. litium diremptores. Virgo dicebatur, quia iudices puri, integrique esse debent. Iovis vero filia, quia Iuppiter est Nomothetes, princeps ac Imp. universorum, Cael. Rhodig. l. 23. c. 16.

DICEBAM exprobratio non creditae veritatis est. Stat. l. 4. Sylv. 3. v. 124. ubi de Sibylla,

Tunc si virgineo profatur ore;
Dicebam, veniet (manete campi,
Atque amnis.) veniet favente caelo,
Qui soedum nemus et putres arenas
Celsis pontibus et via levabit.

--- --- --- --- ubi inclita fama
Antigone? mihi nempe iaces: mihi victus es uni.
Dicebam, quo tendis iter? quid sceptra negata
Poscis?

Quasi diceret, utinam mihi paruisses. Dicebam enim tibi; Mane hic etc. Vet. Schol. Auson. Epigr. 13. ad Gallam puellam iam senescentem.

Similiter Dicte exprobrantis est, apud eundemStat. l. 5. Sylv. 5. v. 5. ubi in Musas invehitur Poeta,

--- --- --- --- quae vestra sorores,
Orgia, Pieriae, quas incestavimus aras?
Dicite: --- ---

DICENEUS Boroista vir doctissimus, Gotrhorum consiharius, omnem eos edocuit philosophiam, et Theologiam, sacella fieri iussit, sacerdotes instituit. Iornandes.

DICERIUM Graece *dikh/rion, dicebatur in Imperio Graeco bulla cerea duplex, rubra et prasina, qua [orig: quâ] utraque utebatur Imp. ut innueret, ad se pariter atque ad Patriarcham, docendi munus, pertinere. Balsamo de privilegiis Patriarch. p. 444. *)enteu=qen ga\r oi( pistoi\ *despo\tai kai\ *au)tokratores2 kathxhtikw=s2 o(milou=si tw=|xristwnu/mw| law=| h) qimiw=sin w(s2i(erei=s2 kai\ meta\ dikhri/ousfragi/zousi, i. e. Hinc enim usu venit, in fideles Princlpes et Imperatores catechetico more cum Populo Christiano colloquantur, aut suffitum faciant more Sacerdotum et cum cera duplici obsignent. Sed Patriarcha prasinam solum adhibuit: itaque legitur bis in Solutionibus quarundam quaest. Manuelis: ei)=xe tw=| mhni\ *)iouli/ou e)pinemh|sews2 h)\ kai\ th\n khri/nhn prasi/nhn sfragi=da. Vide Ioh. Kirchm. de Annulis c. 8. Salmas. *dikh/rion explicat, de signo utrinque seu utroque latere expresso, quod et di/ptuxon bou/llhn et di/ptuxon khro/boullon Graecis, duplicem Bullam, Latii vocaverint; quemadmodum simplex Bulla dicta est, ubi ab una tantum patrte signum erat impressum. Idem *dikh/rion id duplex facit, rubrum et prasinum, de Subsex. et Subsign. Testam. p. 330. Quod non alienum a more bullandi Pontificum Rom. qui ante coronationem subscribunt, Datum Anno I. die tertio, suscepti a nobis officii Apostolatus; tuneque bullam solum simplicem adhibent, h. e. ab una tantum parte DD. Perti et Pauli imagines, in plumbo, habentem; altera [orig: alterâ] parte plana [orig: planâ] exsistente: post coronationem autem, Dicerio utuntur, cum praedictissc. imaginibus ab una, et nomine Pontificis ab altera parte. Gerh. von Mastricht Hist. Iuris Eccl. n. 402. Idem Salmas. Dicerati nomine postulasse exactores folles sedecim. ait Not. ad Tertull. de Pallio, ubi quid Dicerati nomine intelligat, vide: illud enim Graecis dike/raton est.

DICIS causâ apud Plin. l. 28. c. 2. Sub calcem si Pantifici accidae Ditis causa [orig: causâ] epulanti, in mensa utique id reponi, adolerique ad Larem, piatio est: est boni ominis causa. Cum enim inaugurationes et sacra fierent, epulis interesse solebant quondam Pontifices, atque ad vetustartis memoriam et imitationem quibusdam in sacris epulatio retinebatur, quod aiebant, Dicis causa [orig: causâ] fieri. *)afosiw/sews2 e(/neka, di/khs2 vel dikai/ou xa/rin, exponit Constantinus, nim. ut omen triste averterent, sacris rite peractis, quum epulabantur. Duaren. Adv. l. 1. c. 47. non serio, non vere, sed perfunctorie tantum, et per simulationem, interpretatur. Et quidem in mancipationibus olim interveniebat, et commodabatur pecunia nempe sestertius nummus, ut dicis gratia [orig: gratiâ] numerationis loco intercederet, praesertim in donationibus, quae fiebant per emancipationem, Gr. no/mou xa/rin, ut satisfiat iuris sollennitatibus, vel lo/gou xa/rin, ut dicere possent se enisse, vide Cuiac. Observ. l. 10. c. 37. At Arnob. princ. l. 4. c. Gent. Dicis causa [orig: causâ], clarissime usurpat, pro boni laetique ominis gratia. Dalechamp. ad l. h.

DICTAE sive Dictaeus mons. Plin. l. 4. c. 12. mons Cretae, Lasthi seu lassiti nunc; in parte Orient. inter Gnossum ad Occ. et Samonium prom. ad Ort. nunc sub Turcis, cum toto illo tractu. Habet duo brachia, quorum alterum procurrit ad prom. Samonium, alterum ad prom. Siderum in Bor. Baudr. hinc Dictaeus pro Cretensis. Virgil. Eclog. 6. v. 56.

DICTAEUS Iuppiter vocatus, a Dicto vel Dicte, monte Cretae. Utroque enim modo dicitur. Fuit et Dictaeum spelaeum, dicti montis. Alii di/kthn insulam esse aiunt a piscatoribus derivatam, diktu/wn, ubi imberbe Iovis simulacrum fuit, quod Dictaeum dicebatur. Nic. Lloyd.

DICTAMNUM [1] et Dictynna, Cretae opp. Ptol. Nunc Dictamo: in territ. Cydoniae, sub Turcis. Baudr. Inde dictamnus herba. Virgil. Aen. l. 12. v. 412.

Dictamnum genetrix Cretaea carpit ab Ida,
Puberibus caulem foliis, et flore comantem
Purpureo; non illa feris incognita capris
Gramina, cum tergo volucres haesere sagittae

Aristot. l. de Mirabil. auscult. *(ai e)n *krh/th| ai)=ges2, o(/tantoceuqw=si, zhtou=si to\ di/ktamnon, to\ enei= fuo/menon; o(/tan ga\r fa/gwsin, eu)qu\s2 enba/llousi ta\ toceu/mata. Tertul. de Poenit. c. 11. Cervus sagittis transfixus, ut ferrum et immedicabiles moras citus de vulnere expellat, scit sibi dictamno medendum. Idem habent Cic. l. 2. de Nat. Dear. et Plin. l. 8. c. 27. Sat. l. 1. Sylv. 4. v. 595.

--- --- Idaea [orig: Idaeâ] profert quam Creta sub umbra
Dictamni florentis opem.

DICTAMNUM [2] herba odorata, Lucinae olim coronamentum fuit. Euph. de Lucina,

*steyamen/h qaleroi=si sunh/qeto dikta/mnoisi,
Coronata floremibus ornabatur dictamnis.

Conveniebat enim Deae, quae parientibus praeesse credebatur, herba quae confert pro\s2 tou\s2 to/kous2 tw=n gunaikw=n, ad partus mulierum, uti loquitur Theophrast. de Plant. l. 1. Plin. l. 25. c. 8. Illam autem ostendere cervae vulneratae, pastu statim decidentibus telis. Non est alibi, quam in Creta --- nec ibi spatiose nascitur: mireque capris expetitur --- Qui legere eam, in ferula vel harundine condunt, praeligantque, nepotentia evanescat etc. Vide Paschal. Cor. l. 4. c. 2.

DICTARE ad memoriam, apud Vopisc. in Caro, diccbatur, qui Memoriae dictator erat, Graecis *)antigrafeu\s2 th=s2 mnh/mhs2:

quemadmodum et Dictator Epistolar. o( *)antigrafeu\s2 tw=n e)pistolw=n etc. Quatuor enim erant Dictatores seu *)antigrafei=s2, Libellorum, Memoriae, Epistolarum et Dispositionis, totidemque scrinia; a Dictando dicti: et sub se scribas habebant, ut diximus supra in voce Antigrapheus. Atque hinc factum, ut recentiores Graeci summi Imperii Magistratum in veteri Rep. h. e. Dictatorem *)antigrafe/a dixerint, cum ille tamen nihil minus fuerit quam *)antigrafeu\s2. Hinc ille in Chr. Alex. *papi/rios2 *kou/rswr a)ntigrafeu\s2 kate/sth, *drou=sos2 *strathgo\s2 i(ppe/wn, quod ineptissimum est. Dictator, qui epistolis aut libellis dictandis media [orig: mediâ] aetate dabat operam, is proprie est, qui Graecis a)ntigraf\eu\s2: Sed Dictatorem, qualis apud Vett. fuit, de quo infra [orig: infrâ], summae nempe et regiae potestatis Magistratum, nemo sanus verterit *)antigrafe/a: Dionys. aliique Graeci vett. *mo/narxon interpretantur. Sed et Dictatores pro ipsis Scribis infima aetas posuit; et dictare, pro scribere usurpavit Epistola Gregorii, quae in vett. et pluteariis libris reperitur et praefixa legitur Notis Tironis ac Senec. per dictatos (h. e. Dictatores suos) scribendum curavit etc. Salmas. ad Vopisc. in Caro. In vett. Inscr. apud Gruter. p. 214. Dictator, nomen est Magistratus municipalis etc. Aliam verbi notionem vide infra, Rescripti ad flagrum.

DICTATA dare, proprie dicebantur Lanistae, quando tironibus illa dabant praecepta, quae Hirtio commemorantur de Bello Af. Suet. Iulio c. 26. Tirones neque in ludo neque per lanistas, sed in domibus per Equites Romanos, ac etiam per senatores armorum peritos, erudiebat; precibus enitens quod Epistolis eius ostenditur, ut disciplinam singulorum susciperent, ipsique dictata exercentibus darent: ad quem I. vide Casaub.

DICTATOR [1] summus Magistratus, apud rom. A Consulibus, periclitante Rep. nominatus. Primus F. Lartius Flavus Consul, A. C. 256. qui seditionem sedaverat: Adiunxit sibi Spurium Cassium, Equitum Magistrum, qui iussa exsequeretur. Dignitas semestris tantum, sed a Sulla et Caesare perpetua facta est. Securibus 24. Dictator usus, absolute imperabat, cessantibus reliquis omnibus Magistratibus, Tribunis Pl. exceptis. Polyb. l. 3.. Vide et Pompon. Laet. de Magistr. rom c. 16. Sic autem dictus est, teste Varrone Ling. Lat. l. 4. vel quod a Consule diceretur; vel quod eius dicto omnes audientes essent. Alio nomine Magister populi est appellatus, sicut is, quem ipse Dictator postea ascivit, Magister equitum vocatus est. Et primo quidem seditionis sedandae et rei gerendae causa [orig: causâ] hic Magistratus est institutus: Postea vero propter alia etiam ardua negotia creatus Dictator est: ut clavi figendi, Comitiorum habendorum, Latinarum feriarum, Senatus legendi etc. causa [orig: causâ]. Conferebatur dignitas haec alicui viro Consulari spectatae virtutis, non a populo, aut per suffragia, nec a Senatu, sed a Consule, viva [orig: vivâ] voce (rarius per literas:) Quae cum regulariter semestris esset, ad annum tamen, necessitate poscente, continuata est Camillo, bis L. Papyrio Cursori et Q. Fabio Maximo. Hinc illa Cic. lex: Ast quando duellum gravius, discordiaeve civium crescunt, unus ne amplius sex menses, nisi Senatus creverit, idem iuris, quod duo Consules, teneto, isque ave sinistra [orig: sinistrâ] dictus populi Magister esto. quin etlam de pluribus legitur, quod ante legitimum tempus, decimoquarto vel quinto die, postquam Dictaturam adepti fuerant, eandem deposuerunt [orig: deposuêrunt]. De Dictatore porro notandum, non licuisse illi equum, nisi ituro ad bellum, conscendere, aut ullos sumptus facere ex aerario, sine Senatus, (quem convocandi ius habebat) consulto vel populo iussu: Proditque Dionys. l. 5. Neminem Dictatorum in hoc Magistratu gessisse se immodeste vel inciviliter; vulgoque fuisse creditum, unicum id esse cuiusvis in sanabilis mali remedium: et extremam hanc salutis spem reliquam, ceteris deficientibus. Donec quadringentis annis elapsis a T. Largii vel Lartii Dictatura, L. Corn. Sulla primus et solus acerbe crudeliterque ea [orig: eâ] usus effecit, ut tum primum sentirent Romani, quod superioribus temporibus ignoraverant, Dictaturam esse Tyrannidem. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom l. 7. c. 17. Stad. Notis in Flor. l. 1. c. 11. ut quod vi et iniuria [orig: iniuriâ] occupaverat imperium, religione atque iustitia [orig: iustitiâ] gubernaret etc. Quo factum est, ut quemadmodum olim Regnum, propter tyrannidem Tarquiniorum, ita Dictatura, propter odium dominationis Sullanae, adde et Iulianae, sub titulo potestatis huius exercitae, in flagrantissimam omnium detestationempervenerit: atque, uti Regnum instituto Valerii, ita Dictatura, lege Antonia [orig: Antoniâ] ex Rep. in perpetuum quasi exilium fuerit relegata. Itaque Dictaturam, quam pertinaciter ei deferebat populus, constanter repulit Augustus, apud Vell. Paterc. Hist. Rom. l. 2. c. 89. Vide Boecler. Notis in h. l. Interim sub Dictaturae nomine et honore eum regnasse ex Eutrop. ad l. 1. docet Schegkius. DICTATORUM APUD ROMANOS SERIES. T. Lartius primus Dictator A. U. C. 256. Magister Eq. ei additus Sp. Cassius. A. Posthumius A. U. C. 257. Mag. Eq. T. Ebutius. M. Valerius Volesi fil. A. U. C. 260. L. Q. Cincinnatus A. U. C. 294. L. Tarquinius, Mag. Eq. L. Q. Cincinnatus A. U. C. 316. Magister Eq. C. Servilius Hala. Mamercus Aemilius A. U. C. 318. L. Q. Cincinnatus Mag. Eq. A. Servilius Priscus vel Structus, A. U. C. 319. Mag. Eq. A. Posthumius Ebutius Helinus. Mamercus Aemilius iterum, A. U. C. 321. Mag. Eq. Posthumius Tubero. A. Posthumius Tubertus A. U. C. 324. Mag. Eq. Iulius. Mamercus Aemilius denuo A. U. C. 329. Mag. Eq. A. Cornelius. Q. Servilius Priscus, cuius fil. C. S. Hala Mag. Eq. P. Cornelius A. U. C. 342. C. Servilius Hala Mag. Eq. M. Furius Camillus A. U. C. 358. M. Eq. P. Cornelius Scipio. M. Furius Camillus iterum. Mag. Eq. L. Valerius, A. U. C. 365. M. Furius Camillus Dictator

tertium, Mag. Eq. C. Servilius Hala A. U. C. 366. A. Cornelius Cossus, T. Q. Capitolinus Mag. Eq. T. Quintius Cincinnatus A. U. C. 375. Mag. Eq. A. Sempronius Atracinus. M. Furius Camillus iterum, Mag. Eq. L. Aemilius. P. Manlius, statim post Camillum: Mag. Eq. C. Licinius. M. Furius Camillus Dictator quintum, A. U. C. 380. Mag. Eq. T. Quintius Poenus. L. Manlius Imperiosus Dict. clavi figendi, A. U. C. 391. Magister Eq. L. Pinarius. Appius Claudius, paulo post. T. Quintius Poenus A. U. C. 393. Magister Eq. Sergius Cornelius Maluginensis. Q. Servilius Hala A. U. C. 396. T. Quintius Mag. Eq. C. Sulpitius. A. U. C. 397. Mag. Eq. Marcus Valerius. Cn. Marcus Rutilius primus Dictator de plebe, A. U. C. 399. Mag. Eq. etiam de plebe C. Plautius. T. Manlius L. fil., Mag. Eq. A. Cornelius Cossus. C. Iulius; Mag. Eq. L. Aemilius. M. Fabius Dict. Quintus Servilius Mag. Eq. L. Furius Camillus Dict. P. Corn. Scipio Mag. Eq. T. Manlius Torquatus Dict. A. Cornelius Cossus Mag. Eq. L. Furius Camillus II. Dict. Cn. Manlius Capitolinus Mag. Eq. P. Valerius Publicola Dict. feriarum, Q. Fabius Ambustus Mag. Eq. M. Valerius Corvinus Dict. L. Aemilius Mamercus Mag. Eq. L. papyrius Crassus Dict. L. Papyrius Cursor Mag. Eq. P. Philo Dict. Iunius Brutus Mag. Eq. Claudius Regillensis Dict. C. Claud. Hortator Mag. Eq. vitio creati. L. Aem. Mamercus Dict. Comitiorum causa [orig: causâ], P. Philo Magister Eq. P. Corn. Ruffinus Dict. M. Antonius Mag. Eq. vitio creati. M. Papyrius Crassus Dict. P. Valerius Publicola Mag. Eq. Cn. Quintilius Dict. clavi figendi, L. Valerius Mag. Eq. M. Claudius Marcellus vitio creatus Dict. Spur. Posthumius Mag. Eq. L. Papyrius Cursor, Dict. Q. Fabius max. Rutilianus Mag. Eq. Q. Cornelius Arvina Dict. M. Fabius Ambustus Mag. Eq. q. Fabius Amb. Dictator, Q. Aemilius Paetus Mag. Eq. vitio creati. M. Aemilius Pap. Dictator, L. Val. Flaccus Mag. Eq. L. Aemilius Dict. L. Fulvius Mag. Eq. Q. Fabius Dict. A. Caeretanus Mag. Eq. in praelio moritur, succedit Fabius. G. Menenius Dict. quaestionibus exercendis, M. Follius Mag. Eq. C. Petilius Dict. M. Follius Mag. Eq. C. Iun. Bubulcus Dict. L. Papyrius Cursor III. Dict. C. Iun. Bubulcus Magister. Eq. P. Cornelius Scipio Dict. P. Decius Mus Magister Eq. C. Iunius Bubulcus Dict. M. Titinius Mag. Eq. M. Valerius Maximus Dict. M. Aemilius Paulus Mag. Eq. L. Cornelius sulla Dict. perpetuus. C. Iulius Caesar similiter. Post quem Augustus Imp. dictaturam a populo oblatam recusavit, vide supra.

DICTATOR [2] Imperii suo tempore dictus vulgo est Alb. Wenceslaus Euseb. ex Comite Wallenstenio Dux Fridlandiae, qui meritis in Ferdinandum II. eo potentiae ascendit, ut bis mus Imperatorii exercitus Praefectus, cum amplissima potestate, renuntiaretur. Et quidem, cum Imperii Ordinibus ob nimiam potentiam asperosque hinc mores et aequalium neglectum, iam dudum suspectus, prima [orig: primâ] vice imperium militare deponere iuberetur, non moleste id visus est: ferre, ut qui forte brevi ad se rediturum prospexerat. A. C. dein 1632. cum Caesareis rebus Lipsiensi praelio attritis, novus Militiae Dux postularetur, renuit primum oblatam denuo dignitatem accipere, ab Eggenbergio dein Principe animum suum expugnari passus, suscepit quicem illam, sed iis conditionibus, ut suo arbitratu bellum gereret, hospitia et hiberna pro lubitu adsignaret, pacem cum quibus visum esset faceret, neque eorum quae gereret rationem reddere cogeretur: quod quid aliud, quam ut Dictator Imperii esset. Quo facto, Caesaris rem non parum quidem refecit, tandem tamen cum novo sacramento omnes primorum ordinum Duces obstrinxisset, Ne paterentur sibi invito imperium abrogari, exitium sibi maturavit, et Egrae - Leslaeo auctore, a praesidiariis loci Scotis et Hibernis, cum consiliorum complicibus, trucidatus tragicum tantae potentiae habuit exitum, variantibus de eius delicto vel innocentia iudicis, Brahel. Hist. nostri temp. l. 5. Phil. Iac. Spener. Artis herald. parte II. l. 2. c. 108. §. 4. etc.

DICTATUS [1] nomen Legum seu Canonum, quibus Gregorius VII. sub quo Pontificia auctoritas ad apicem pervenit, potentiam Sedis Romanae in posterum stabilitam voluit: Privilegia Apostolica Sedis et Romani Pontificis, vocat Baron. in Ann. ad A. C. 31. 32. et 33. ubi de iis ipsius Gregor. VII. l. 2. Ep. 55. laudat, et ex iis Dictatus Papae appellatos scribit. nempe a Dictatura (quo nomine quid priscis Romanis fuerit indigitatum, constat) Dictatus hi appellati sunt, ex quibus Ius canonicum in immensum crevit, uti diximus supra, ubi de Canonico Iure: et audientia Episcoporum in iurisdictionem, voluntaria aditio in necessitatem, arbitrium in legem transiit. Unde non immerito Auctor Apologiae Cleri Leodic. dixit, ultimam manum sacris Canonibus imposuisse solum Hildebrandum. Quales autem illi fuerint, infra videbimus. De iis iudicium Onuphr. Panvin. h. e. in Vita huius Pontific. Gregorio in media quadragesima Romae, in Basilica Lateranensi, quae Constantiniana appellatur, primo Synodum generalem multorum Episcoporum --- congregavit; in qua circa triginta edidit Capitula seu Canones, quos

DICTATUS [2] appellavit: quorum maior pars antea parum in usu fuerat, et a nemine praedecessorum suorum unquam attentata: verum ad firmissimum Ecclesiae statum iaciendum et ad onmia tentanda, quae animo agitabat, idonea. Vide

Gerh. von Mastricht Iuris Eccl. Hist. n. 257. et seqq. de ipso vero Gregorio hoc VII. qui prius Hildebrandus dictus erat, suo loco. DICTATUS GREGORII VII. VIGINTI SEPTEM. I. Quod Romana Ecclesia a solo Domino sit fundata. II. Quod solus Romanus Pontifex iure dicatur Universalis. III. Quod ille solus possit Episcopos deponere, vel reconciliare. IV. Quod Legatus eius omnibus Episcopis praesit in concilio, etiam inferioris gradus et adversus eos sententiam depositionis dare possit. V. Quod absentes Papa possit deponere. VI. Quod cum excommunicatis ab illo, inter cetera, nec in eadem domo debeamus permanere. VII. Quod illi soli licet, pro temporis necessitate, novas leges condere, novas plebes congregare, de Canonica Abbatiam facere et e contra, divitem Episcopatum dividere et inopes unire. VIII. Quod solus possit uti Imperialibus insigniis. IX. Quod solius Papae pedes omnes Principes deosculentur. X. Quod illius solius nomen in Ecclesia reciterur. XI. Quod unicum est nomen in Mundo, Papae viz. XII. Quod illi liceat Imperatores deponere. XIII. Quod illi liceat de sede ad sedem, necessitate cogente, Episcopos transmutare. XIV. Quod de omni Ecclesia, quocumque voluerit, Clericum valeat ordinare. XV. Quod ab illo ordinatus alii Ecclesiae praeesse potest, sed non militare, et quod ab aliquo Episcopo non debet superiorem gradum accipere. XVI. Quod nulla Synodus absque praecepto eius debet Generalis vocari. XVII. Quod nullum Capitulum, nullusque liber Canonicus habeatur, absque illius auctoritate. XVIII. Quod sententia illius a nullo debeat retractari; et ipse omnium solus retractare possit. XIX. Quod a nemine ipse iudicari debeat. XX. Quod nullus audeat condemnare Apostolicam sedem appellantem. XXI. Quod maiores causae cuiscumque Ecclesiae ad eum referri debeant. XXII. Quod Romana Ecclesia numquam erravit, nec in perpetuum, Scriptura [orig: Scripturâ] testante, errabit. XXIII. Quod Romanus Pontifex, si Canonice fuerit ordinatus, meritis Beati Petri indubitanter efficitur Sanctus, testante Sancto Ennodio Papiensi Episcopo, eique multis sanctis Patribus faventibus, sicut in Decretis beati Symmachi Papae continetur. XXIV. Quod illius praecepto et licentia [orig: licentiâ] subiectis liceat accusare. XXV. Quod absque Synodali conventu possit Episcopos deponere et reconciliare. XXVI. Quod Catholicus non habeatur, qui non concordat Romanae Ecclesiae. XXVII. Quod a fidelitate iniquorum subiectos potest absolvere.

DICTE vel DICTAEUS inter montes albos Cretae, in Orient. eius latere; mille ab idaeo passibus: a quo Dictynnaeus diversus, qui ad Occid. est. Dicaearchus de Cretaemontibus.

Et in hoc Dictynna fuit templum, de qua diximus suo loco. Dicte autem, Graece *di/kth, Arato *di/ktos2 dicitur, sollenni Poetis enallage. Sic enim is,

In medio utriusque montis Ida mons est, ad Septentrionale latus Insulae, uti videre est apud Salmas. ad Solin. p. 171. et 391.

DICTUM [1] Britanniae opp. Lib. Notit. Diganway Camd. Opp. fuit Comit. Denbighensis, in ora Walliae littorali, apud Conovium opp. inter Asaphopolin, et Bangoriam. Ante aliquot saecula fulmine deflagravit, nunc vix rudera supersunr. Speedus.

DICTUM [2] apud Solin. c. 9. Macedonem Caranus insequitur, dux Peloponnesiae multitudinis, qui iuxta responsum dictum Deo, ubi caprarium pecus resedisse adverterat, urbem condidit: est quod dixit Deus, et proprie de Oraculi responso accipitur. Unde et dictio, pro oraculo, o( xrhsmo/s2. Pacuv.

Et apud Accium, aperte fatur dictio, o( xrhsmo/s2. Sic dictum, to\ xohsqe/n. Salmas. ad d. l. Solin. p. 156. In Sacris, Dictum Domini, frequentissimum, ut constat. Alia notio vocis in Fragm. Corneliano, ex C. Nep. Epistol. l. 2. apud Macrob. Saturnal. l. 1. c. 2. Itaque nosti cum omnia, quae dixissemus, dicta essent; quae facete et breviter et acute locuti essemus, ea proprio nomine appellari Dicta voluerunt. Ubi Schottus Dicteria reponit, ut et Pontanus. Sed in optimis editionibus Dicta excusum cernitur, Bosius ad l.

DICTYNNA Nympha Cretensis, quae casses venatorios prima creditur inventsse; unde Dictynna dicta, cum antea Britomartis appellaretur. Ferunt autem, hanc in Creta Dianae consuetudine familiarissime usam fuisse, quae ipsa ob id a Poetis nonnumquam Dictynna dicitur. Sunt qui Dictynnam a Minae adamatam ferunt, eiusque vim cum alioqui effugere non posset, ex edita rupe se in mare praecipitasse, retibusque piscatoriis exceptam fuisse, indeque nomen accepisse. Item Cretae urbs, a qua mons Dictynnaeus et prom. Dictynnaeum. Strab. Vide Dictamnum.

DICTYNNAEUS mons et prom. Cretae ad occid. latus Insulae, in quo olim Dictynnae templum, uti vidimus supra in voce Dicte. *di/ktamon dicitur ptol. corrupte pro *diktunnai=on, sicque etiamnum montem Graeci appellant. Vide Salmas. ubi supra p. 891. ut et in voce Dictynna.