CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

DIEPHOLTIA opp. Westphaliae, Comitatus, cognom. caput, sub Duce Brunsvicensi, ad Huntium amnem, cum exit ex Dummera lacu. Medium inter Bremam et Osnabrugum. Male habitum fuit ultimo bello Germanico. Olim sub proprio Comite, cuius Familiae originem a quodam Ludolfo derivari legimus, cuius nepos Godscalcus Osnabrugensis vita [orig: vitâ] functus est A. C. 1119. Alii praeterea Epp. Mindenses, Ultraiectini, Osnabrugenses, ex eodem sanguine oriundi fuere [orig: fuêre]. Masculorum ultimus Frideric. Comes Diepholtii excessit vita [orig: vitâ] A. C. 1585. unde ad Lunaeburgicos Comitatus delatus est. Fuit autem Frideric. hic Com. Diepholtinus et Bronchorstius, fil. Rudolphi ex Margareta Hoiensi, nepos Friderici etc. atque ex Anastasia Waldeccia, quae biennio ante maritum est exstincta, praeter filium, qui ilico obiit, filiam habuit Annam Margaretam, quae nupta Philippo Landgravio Hassiae in Butsbach. obiit A. C. 1629. sicque gentem terminavit. Phil. Iac. Spener. Theatro Nobilit. Europ. Tom. II. p. 21. Vide quoque Indic.

DIERNA Daciae urbs. Ptol. Torrenburg Germanis. Niger Chelo male interpretatur, Steph. Nunc Transylvaniae Baudr. Torda incolis, Thur Germ. oppidul. ad amnem Aranyos, 3. leuc. Germ. a Claudiopoli in Ott. 6. ab Alba Iulia in Bor.

DIES alius Civilis, qui 24. horis, quibus caelum vel potius terra, si Copernico fides, circumrotatur, finiebatur: alius Naturalis qui in 12. horas dividi solitus, quae pro ratione dierum crescebant vel decrescebant. Imo cum nondum adhuc horarum usus esset, in duodecim tamen partes, etiam Herodoti aetate, dies dividebatur, verum Aequinoctialis. Unde Salmas. ad Solin. inquit, Ad Aequinoctialis diei partes duodenario numero aequaliter dividendas, Babylonii Graecique omnes Astrologi vett. et Genomonici rationes suas accommodarunt. Post repertas dein horas et hcrologia inventa, quum horae ipsae variarent, et pro dierum ratione modo breviores, modo longiores ponerentur, Astronomi tamen Astrologique omnes et Gnomonici, insuper habita [orig: habitâ] horarum civili observatione, aequinoctiales solas ad usum ac rationes suas observabant etc. Et paulo infra, Quin etiam ad dierum augmenta vel decrementa per singulos menses indicanda, non aliis horis quam Aequinoctialibus vett. Calendariorum auctores usi sunt. Eodem modo clepsydris dies breviores et longiores metiebantur, duodecimque horis definiebant: quale horarium ex aqua primus fecit Romae P. Corn. Nasica; sed longe ante ipsum apud Graecos et Ctesibius. Diei initium Romani a media nocte, Babylonii ab Or. Umbri a Merid. Athenienses ab occid. Sole exorsi sunt. Apud Hebraeos Dies erat vel Naturalis, continens horas 24. tamquam *nuxqh/meron, vel Artificialis, qui cum Sole ortus cum eodem occidit, vide Ioh. c. 19. v. 18. Priorem subdividebant in Civilem, operibus huius vitae destinatum, Angl. a Working day, quem ab Ortu Solis ad sequentis diei Ortum extendebant, Matth. c. 28. v. 1. et Festalem, Angl. a Festival or Holy-day, quem rebus sacris dicatum, ab Occas. ad Occas. continuabant. Diei partes apud Romanos primum duae erant, Ante Merid. et Post Merid. Dein in quatuor partes, quemadmodum et nox, divilus est; id quod testatur consuetudo militaris, cum dicitur: Vigilia prima, secunda, tertia et quarta. Tandem vero plura Noctis et Diei tempora notata et propriis discreta nominibus, apud vett. inprimis Poetas passim deprehenduntur, de quibus vide infra. Apud Hebraeos in 4. itidem partes Diem distributam fuisse legimus, Matth. c. 20. v. 3. et seqq. quarum 1. incipiens a sexta matutina se ad nonam usque extendebat. 2. finiebat hora [orig: horâ] duodecima [orig: duodecimâ]. 3. ad tertiam pomeridianam pertingebat. 4. vero sexta [orig: sextâ] vespertina [orig: vespertinâ] finiebatur. Harum prima pars seu primus ternarius dicebatur hora prima quandoque, secundum Toletum: secundus secunda, et sic consequenter. Hoc certum, horas apuud Hebraeos fuisse vel minores, vel maiores, quarum illae 12. hae 4. fuere [orig: fuêre], qua [orig: quâ] distinctione observata [orig: observatâ] probe, non difficile erit inter se conciliare varia loca, quae sibi in Histor. Evang. contrariari prima [orig: primâ] fronte videntur. Priores dictae leguntur Horae Diei, posteriores Horae Templi, vel Horae Precationis, de quibus vide infra in voce Hora. Quot apud varias gentes quivis annus habuerit Dies, vide supra in voce Annus. Hoc observatu dignum, quod qui per Occas. in Indiam Or. navigant, Diem e numero dierum anni omittant: Dum enim Sol nautis huiusmodi semper serius et occidit et oritur, tandem absoluta [orig: absolutâ] tota [orig: totâ] navigatione, et tot minutis, quibus Sole quottidie serius fruuntur, in unum aliquem Numerum maiorem coeuntibus, tota dies efficitur, Chr. Beckmann. Hist. Orb. Terr. Geogr. et Civ. c. 1. Ceterum non omnes Dies apud Rom. unius erant generis, sed varia eorum fuere [orig: fuêre] discrimina ac diversitates. Numa primus, cum annum in 12. distribuisset menses, eundem etiam in certa Dierum genera divisit, ita ut quidam eorum essent Festi, alii Profesti, alii Intercisi: Festi iterum dividebantur in Sacrificia, Epulas, Ludos et Ferias. Profesti in Fastos, Comitiales, Comperendinos, Statos et Proeliares. De quibus, ut et aliis huc pertinentibus vide apud Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 4. c. 3. Porro Dierum periodus septenaria, nulli non genti iam ab antiquo videtur cognita. Unde Ioh. Philopon. de Mundi Creat. l. 7. c. 14. *sumpefw/nhtai pa=sin a)nqrw/pois2 e(pta\ mo/nas2 ei)=nai h(me/ras2, ai(/ tines2 ei)s2 e(anta\s2 a)nakuklou/men ai to\n o(/lon poiou=si xro/non, In illud certe omnes homines consentiunt, septem solos esse dies, qui in se ipsos revoluti totum tempus constituunt. Quibus subiungit, *ti/naou)=n tou/tou lo/gon e)sti\n ei)pei=n e(/teron h)\ mo/non, o(/n ei)/rhke *mwu+sh=s2, Huius rei quam certe aliam rationem dare possumus, praeter illam solam, quam Moses designavit? Nempe in Creationis historia numero septenario signata [orig: signatâ]. Et de cycli dierum septenatii apud Gentiles usu aliquo, saltem notiores plerosque, testimonium perinsigne exhibet Theoph. Patr. Antioch. l. 2. ad Autolyc. Certe Planetarum VII. nominum diebus hebdomadis adiectio eiusque observatio similiter ex intima petitur antiquitate. Dio Cass. Hist. l. 36. de bello Iudaico, fol. 37. ubi verba Latina sic habent Quod autem dies ad septem sider ailla, quos planetas appellarunt, referuntur; id ab Aegyptiis haud ita dudum ut paucis dicam, institutum ad omnes homines dimanavit. Nam priscis Graecis, quantum

mihi constat notus is mos non fuit.. Imo iam in vetusto Apollinis Oraculo legitur ex Porphyr. apud Euseb. Praepar. Evang. l. 5. c 14.

*klh+i/zein *)ermhn= h)d' *)he/lion kata tau=ta
*(hme/rh| *)heli/ou, *mh/nhn d' o(/te th=s2 de\ parei/h
*(hme/rh, h(de\ *kro/non h)d' e(cei/hs2 *)afrodi/ths2.

Invoca Mercurium, et pariter Solem,
Die Solis, Lunam itidem, cum aderit eiusdem
Dies, et Saturnum simili modo ac Venerem.

E quibus, ait Ios. Scalig. Prolegom. de Em. Temp. demonstratur, quod vetustissima sit appellatio dierum a Planetis, etiam apud Graecos: Ubi etiam adnotat, in Oraculi explicationem, vulgus credidisse, Planetas apparere quemque die suo; nempe omni die Martis ipsum Planetam sui videndi potestatem facere, et sic de ceteris: Idque, inquit, plane Orpheus designavit in *)/ergois2 kai\ *(hme/rais2,

*prw=ta men\ ei) prw/tw| eni\h)/mati fai/netai *)/arhs2,
*mh/nh d' e)s2 t' *)/arhn e)pite/lletai, i)/xeo d' e)/rgwn.

Nam diserte intelligit, si Neomenia kata *selh/nhn inciderit in diem Martis, i. e. feriam tertiam, abstinendum ab omnia opere. Quin et origo rei huius, ab Scriptore vet. Graeco nondum edito, Zoroastris et Hystaspis Scholae Chaladicae et Aegyptiacae tribuitur, apud Andr. Rivet. in Dissert. de Orig. Sabbat. c. 5. Fuit autem Zoroaster Magus nonnullis Abrahae ipsi coaetaneus. Oraculi etiam versibus modo citatis, continenter ista subiunguntur.

*klh/sesin a)fqe/gktois2 w(\s2 eu(=re *ma/gwn o)/x' a)/ristos2
*th=s2 e(ptafqo/ggou basileu\s2, o(\n pa/ntes2 i)/sasin.
Vocibus arcanis, quas Maximus ille Magorum
Septisonae Dominus reperit, notissimus orbi.

Quibus verbis ab Oraculo designari Hostanem seu Ostanem dixerunt [orig: dixêrunt], qui praesentes fuere [orig: fuêre]. Is vero itidem in Magia eo usque familiam duxit, ut Hostanae apud Persas dicti sint ipsi Magi, Suid. in voce *(osta=nai. Dicitur autem is Septisonae Rex, h. e. Concentus Septisoni (septem viz. Planetarum) dominus, vel teleth=s2 e(ptafqo/ggou, ritus Septisoni; ritus nempe a)stroqutai=s2, seu Astrorum Sacrisiculis sollennis, septies Deos illos seu Planetas verbis arcanis invocandi: Septies, sive ipsorum spectes per singulorum dies numerum, sive ritus eiusmodi sollennis septemplicem cuilibet repetitionem. Nam et ea videtur fuisse in Ostanis disciplina hac Magica: quod elicere est ex versu, quem simul ac nominatus est ab audientibus Ostanes effutiit Oraculum;

*kai\ sfo/dra kai\ kaq' e(/kaston a)ei\ qeo\n e(ptakifw/nhn forte e(/ptaxa fwnei=n )
Et valde et singulatim semper Deum septemplici voce (vel quemlibet suo die septies alta [orig: altâ] voce invocabis. )

Invocabantur nempe Dii velut, Planetae, quales existimari eos voluit antiquitas Gentilis. Unde etiam feriae seu dies septimanae, apud Astrlogos, diu postea h(merw=n tw=n qew=n, dierum Deorum, nomen retinuere [orig: retinuêre]. Lemma est apud Petr. Alexandrin. Isag. ei)s2 th\n a)potelesmatikh\, peri\ tou= gnw=nai, e(ka/sthn h(me/ran ti/nos2 tw=n qew=n e)sti\n, ut sciatur; quaelibet dies cuiusnam Deorum sit; i. e. cuinam in Orbe hebdomadico Planetae sit assignanda, seu, quomodo ordine feriarum sit denominanda. Nec praetermittenda est haeresis illa vetusta, quae dixit. Nomina dierum, Solis, Lunae, Martis, Mercurii, Fovis, Veneris, Saturni, a Deo ita posita ab origine Mundi, non hominum varia [orig: variâ] praesumptione nuncupata [orig: nuncupatâ], ut refert Philastr. de Haeres. n. 111. qui, dum eiusdum falsitatem detestatur, originem interea eiusinodi denominationi Planetariae Hermeti Aegyptio tribuit. Quin nec desunt in Magistris priscis, qui illud Decalogi, Memento diei Sabbati, ut sanctifices eum, sic seorsim intelligivelint, ut etiam tunc temporis velut monitum haberetur, ne numerarent dies hebdomadis more eorum, qui Planetarum nomina iis indiderant, sed quemlibet ipsius Sabbati vocamine denotarent, quemadmodum cum dicunt, Prima [orig: Primâ] Sabbati, Secunda [orig: Secundâ] Sabbati, Tertia [orig: Tertiâ] Sabbati etc. Plura hanc in rem vide apud Selden. de Fure Nat. ac Gent. iuxta Discipl. Ebr. l. 3. c. 19. et seqq. Salmas. ad Solin. pag. 637. et seqq. nec non infra, ubi de Hebdomade et Planetis; item litera [orig: literâ] H. ubi de compositis ex Graeco *hhme/ra. Inter Numina Diem quoque relatum dicemus, ubi de Dis.

Diluculum Angl. the break of Day. Mane the full morning. Ad Meridiem, The fore-noon. Meridies, Mid-day, Noon. De Meridie, Afier-noon. Solis Occasus, Sun setting. Hactenus Lux, sequitur Nox. Crepusculum, The Dusk of evening. Prima fax, Candle tinding. Vesper, The nigt. Concubium, Bed-time. Nox intempesta, The first sleep. Ad mediam noctem, Towards mid-night. Media nox, Mid-night. De media nocte, A little asie mid-night. Gallicinium, Codk-crowing. Canticinium, All the time from Cock-crowing to the break of Day. Vide Cenforin. Macrob. Sat. l. 1. c. 3. qui has noxqhmi/rou XVI. partes ad numerum duodenarium redigit, Alex. ab Alexandro Genial. Dier. l. 1. c. 12. l. 4. c. 20. nec non uti de antiquiore in partes VIII. divisione infra.

Aegyptiaci Dies dicebantur, quolibet mense, dies duo infausti, Aegyptiorum superstitione, habiti, quos observari vetatur Decret. 26. q. caus. 7. c. 16. vide Atri. Albi, nominati sunt, quos pro fastis atque auspicatis habebant: a Scythis, qui Crelsa nota [orig: notâ] istiusmodi dies notabant, voce mutuata [orig: mutuatâ]. Amphidromius, vide suo loco. Annales, vide infra Festa annalia. Atri dicti sunt, Graece *)apofra/des2, quasi nefandi, qui infausti

habebantur: ut Dies postridie Calendas, Nonas et Idus, unde et Postriduani vocitati sunt. Baronum, in vet. Charta, quibus sc. Barones convenire solebant, ad diiudicandas vassallorum lites. Bissextus, Graec. *)embo/limos2, dictus Dies est, qui quarto quoque anno addi solebat, ex horis quolibet Anno residuis constans. Boni, apud Sidon. l. 5. Ep. 17. i. e. dies feriati. Sic Gallis, Festa maiora, les Bons iours. Censorius, dies supremi iudicii. Cinerum, Syn. Benev. Anno 1091. can. 4. caput ieiunii. Civilis, vide supra. Comitiales, dicti sunt, quibus vadimonium licebat dicere; Hi iterum in triplici erant differentia. Communes, festis opponuntur, l. un. C. th. de Imag. Imp. Comperendini, quibus vadimonium iuberi licet. Graec. *kuri/ai h(me/rai. i. e. statuti dies. Conductus, id. cum Stato. Vide ibi. Consecrati, in Concil. Suession. Ann. 853. can. 7. etc. illi dicuntur dies, quos in Natali Domini celebrari praecipiunt Capitularia Caroli Mag. l. 2- c. 35. Consuetudinales, in vet. Charta, apud Guichenon. in Bibl. Sebus. pag. 325. dicuntur, quibus consuetudines, h. e. tributa, vel census exiguntur. Apud Graecos vide e)/dimos2 h(me/ra est dies sollennis, eo(rti/n. Dies Coronae, vide supra Curia Coronata. Depositionis, seu th=s2 teleiw/sews2 cuiusque Martyrum: cuius appellationis causam fuse explicat Ambros. Serm. 70. Fasti, quibus Praetori licebat fari tria verba sollennia, Do, Dico, Addico. Hos in triplici differentia ponit Manut. Feriati, qui et Festi, et Feriae, eranc Dies sacri, quibus ferire victimas solebant. Felicissimus, apud Commodianum, Instruct. 75. dies Paschatis est. Intercisi, Deorum hominumque communes erant: in quorum horis quibusdam licebat ius dicere, quibusdam minime. Innominales, fuere [orig: fuêre] dies non praeliares, ante quartum Kal. Nonas, Idus. Dies Irae, dies illa vide infra in voce Prosa. Iusti, dicebantur dies 30. qui debitori, ad conficiendam pecuniam, dabantur, iure interea silente: Item dies 30. cum, exercitu imperato et vexillo in arce posito, non licebat hostem lacessere. Legitimus aperiendarum tabularum Testamenti, post mortem testatoris, apud Paul. Sent. l. 4. tit. 6. intra triduum vel quinque dies fuit. Ligati, in Spec. Saxon. l. 2. art. 10. §. 1. feriati sunt et opponuntur legalibus. Dies Magnus, vide infra. Dies Marchiae, apud Thom. Walsingham. in Richardo II. p. 278. dies est condictus Anglis et Scotis, ad conveniendum invicem in marchis et limitibus utriusque Regni, pro pace firfirmanda. Natalis, antiquis dictus est, propter laetitiam aliquam insignem sollennis: unde in Historiis eiusdem Principis tot natales, nativitatis, delati Imperii, adoptionis. Apud Christianos quoque natalis ordinationis, natalis suscepti summi Sacerdotii, th=s2 teleiw/sews2 seu depositionis etc. Casaub. ad Spartian. in Hadr. Vide infra Natalis. Nefasti; quibus non licebat Praetori fari: ut dies pridie Cal. Fanuarii, Rerum prolationes, Messium, Vindemiarum et Dilationum causa [orig: causâ]: Fusti civiles et Nundinae. Negotiosi vocitati sunt, qui, hominum causa [orig: causâ] constituti, eorum negotiis impendebantur. Hi duplices erant, Fasti et Nefasti, de quibus Vide supra. Neophytorum, apud August. Ep. 119. c. 17. qui inter Magn. Pascha et Pascha clausum intercedunt, in quibus recens baptizati albis induebantur. Palmarum, vide Ramispalmae. Palustres, apud Guild. Tyr. l. 21. c. 35. et Pers. Sat. 5. v. 60.

crassi, quibus homines feriantur et genio vacant. Perendinus, dicitur Dies ab hinc tertius. Postridiani dicti sunt, dies atri atque Aegyptiaci, quod dies postridie Kal. Nonas atque Idus pro talibus haberentur. Proeliates, quibus fas erat repetere res, vel hostem lacessere: His Non-proeliares oppositi, Fusti viz. Atri, Innominales, et Feriae Latinarum; Saturnaliorum, Ditis ac Proserpinae. Profesti, quasi procul a sestis, dividebantur in Fastos, Comitiales. Comperendinos et Statos. Sacri, Deorum causa instituti, nefasti omnes, quibus insunt Sacrificia, Epulae, Ludi, Feriae, haeque vel publicae, vel privatae. Sancti, dicti dies Quadragesimae, vide Baron. Ann. 519. n. 42. Dies Sanctus vero apud Alcuin. dies Dominicus est. Sanguinus, quo Bellonae misso sanguine litabatur, Casaub. ad Lamprid. Stati, nominati sunt, qui iudicii causa [orig: causâ] cum peregrino institui solebant. Tertius Dies, id. cum perendio. Dies Tinearum vel murium, apud Audoen. in Vita S. Eligii, in quibus superstitiosi vana quaedam observabant faciebantque, ne tineae aut mures nocerent frugibus et segetibus etc. vide Alexandr. ab Alex. Genial. Dier. l. 1. c. 12. Bersmann. Annot. in Calend. Rom. Th. Godwyn. Anthol. Rom. l. 3. s. 1. c. 1. Car. du Fresne in Glossario, et Alios. Dies, inter otium et curas antiquitus divisus, Sen. de Tranquill. Vitae l. 1. Nempe sex septem horas negotiis tribuebant plerique, reliquas otio et curae corporis. Plutarch. Quaest. Rom. h( meshmbri/a perase)sti\ toi=s2 polloi=s2 tou=ta dhmo/sia kai\ spoudai=a pra/ttein, Meridies plerisque negotiorum seriorum terminus est. Unde Romanos post merid. neque foedera, neque pactiones, facere solitos addit. Et Poeta Epigrammatarius,

*(\ec w(=rai mo/xqois2 i(kanw/tatai: ai( de\ met' au)ta\s2
*gra/mmasi deiknu/ menai *z*h*q*i le/gousi brotoi=s2.

Alii, ut idem inquit Senec. medio die interiungebant. h. e. peractis maioris momenti negotiis, circa Merid. cibum sumebant, sed leviter; deinde meridiabantur, ac paulisper conquiescebant, quod Graecis quoque me/shmbria/zein: postmodum ad negotia redibant, sed quae levioris fere operae erant, Id. Sed diem totum curis impendebant Philosophi, et qui occupationrem vitam vivebant. Horat. Serm. l. 2. Sat. 3. v. 257.

Nec dies suffecit quandoque, sed maturius evigilandum erat, ut infra dicemus in hac voce. Vide plura hanc in rem, apud Casaub. ad Suet. Aug. c. 78. Ibi donec residua diurni actus, aut omnia, aut ex maxima parte conficeret, ad multam noctem permanebat. In lectum inde transgressus, non amplius, cum plurimum quam septem horas dormiebat: ac ne eas quidem continuas, sed ut illo temporis spatio ter aut quater expergisceretur. qui ad eundem passim varia quoque, de Dierum superstitiosa observatione, apud Rom. de Die, qui aditum ad honores patefecisset, Natali praelato, aliaque in hanc rem adnotavit. De certorum Dierum eventibus observatis, memorabilia non pauca collegit Christoph. Forstmerus Notis ad Tacit. l. 1. Dies Magnus, passim, Graecis mega/lh h(me/ra, item kuri/a e(orth\s2n Festum Palchatis. Vide infra Magna dies. In Campania vero Gallica, Dies Magni Trecenses, dicebantur Assisiae publicae et generales, quas Comites Campaniae tenebant, ad dirimendas et diiudicandas supremo iudicio maioris momenti controversias et quae per appellationem ab Assisiis Balliviarum eo devolvebantur, inprimis vero lites Baronum Campaniae, qui Comiti immediate suberant: idque ter aut quater quotannis. Postquam vero Campania Galliae Regibus accessit. missi identidem Trecas Iudices, dicti sunt Magistri Tenentes magnos Dies Trecenses. Etiam Rex Philippus Pulcher bis Dies illos teneri quotannis praecepit, Edicto Anni 1302. Sed et Magnos Dies vocarunt Galliae Reges placita extraordinaria, quae in Regm provinciis remotioribus cogebantur, delegatis ad ea tenenda selectis Iudicibus, qui supremo iudicio lites dirimebant, et in reos, quos regionis longinquitas in perpetrandis criminibus reddebat audaciores, severius inquirebant: cuiusmodi erant Missi Dominici, qui a Regibus ad Fustitias faciendas in remotiores Regni partes mittebantur, sub altera nempe Regum Franciae stirpe. Nomen autem his Conventibus inditum a Magnis Trecensibus Diebus, de quibus supra: adde saltem, interdum id privilegiis Regii Sanguinis Principibus quoque a Regibus indultum, ut Magnos iis perinde Dies cogere liceret etc.

DIES Nicanoris Festum Iudaeorum, de quo infra in voce Iudith. Diespiter, Iuppiter, quasi diei, i. e. lucis pater, uti Macrob. interpretatur. Hostat. l. 1. Carm. od. 34. v. 5.

DIESSENHOVIUM opp. ad Rhen. inter Scaphusiam et Steynam in Turgovia reg. Hic [orig: Hîc] praeter VII. Pagos veteres, penes quos Turgoviae dominium est, Berna quoque et Scaphusium iuris aliquid habent: sed tamen Diessenhovani octo tantum Pagis iuramento adstringuntur. Interim privilegiis satis amplis fruuntur, habentque peculiarem Senatum et Scultetum, ut vocant; quinetiam iurisdictio aliquot pagorum in vincula ad ipsos pertmet; verum omnes in praefectura Turgeae seu Turgoviae censentur, et una cum reliquis, sub oppidi tamen sui signo, Helvetiis militant. Simler. de Rep. Helvet.

DIESTA opp. Brabantiae, ad Demeram fluv. in confin. dit. Leodiensis; 4. leuc. a Lovanio in Ort. 2. ab Arscotio, sub dominio utili Principis Auriaci, in ditione tamen Hisp. alias munitum.

DIETA et ZETAMEL. QUAM Diaeta et Zaeta, Salmas. ad Hist. Aug. Vide suo loco. Eodem nomine in Communione Romana venit, Cursus Ecclesiae ordinarius seu officium, quod quottidie celebrari solet in Matutinis horis. Sic Beletus de Div. Offic. c. 21. in noctibus istorum dierum, qui sollennes non sunt, Psalmos 12. quos vulgus Dietam vocat, cum sex antiphonis cani ait, ac tres lectiones, totidemque responsalia etc. Vide quoque Durand. l. 5. c. 3. n. 29. Unde Dietarius, qui ad officium Eccl. stata [orig: statâ] die deligitur, Gall. qui est du iour, Car. du Fresne. COMITES FRISIAE, ITEM NASSOVIAE,

DIETERICUS [1] vir nobilis et strenuus, origine Frisius, Comitatus titulo magnam antiquae Frisiae et Bataviae partem, terras Normannorum quottidianis incursionibus fere vacuefactas, accepit a Carolo Simplice Gall. Rege; ea [orig: eâ] conditione, ut contra Barbaros eas tueretur. Et quidem ditio haec Frisiae seu Westfrisiae Comitatus dicta est, usque ad Dietericum eius nominis quintum, erantque sub eo, praeter Frisiam, Hollandia, Zeelandia, Traiectum et aliae ditiones, usque ad urbem Neomagum, priscum Regni Frisiae limitem. Postea vero Hollandiae Comites isti Comites appellati sunt. Georg. Horn. Orb. Imp.

DIETERICUS [2] primus Nassoviae Comitum memoratur Textori: antiquior Adolfo, qui A. C. 682. Nassoviae regendae praefectus, aliis primus dicitur; ex Clodunda Weibrechti Saxoniae Ducis fil. pater inter alios, Dieterici Successoris. Cui e Gertruda Engelberti Altorfii Com. filia nati sunt, Ottho, patris in Comitatu haeres, Engelbertus etc. Praefuit Dietericus hic, circa A. C. 703. per Annos 15. ut alios eiusdem familiae omittam, Cyr. Lentulus Geneal. Principum Comitumque Nassoviae MS.

DIETERICUS [3] Cunradus Gemunda [orig: Gemundâ] Hassus, Hypodiaconus Marpurgi A. C. 1599. Theologiae Professor Giessae, A. C. 1605. Ulmensis Ecclesiae Superintendens A. C. 1614. Gymnasium ibi instituit eiusque Director per 17. Annos fuit, exstinctus A. C. 1639. Aet. 65. Scripsit Philosophica, Politica, Theologica non pauca, de

quibus Vide Magi. Eponymol.Crit. Spizel. Theatro Hon. Paul. Freherum Theat. Viror. eruditione clarorum.

DIETGREMUS fil. Witikindi Iun. (qui Carolo Mag. contra Scotos militavetat) pulsus Saxonia [orig: Saxoniâ] ab Ottone D. agnato, pater fuit Dietmari et Friderici, quorum hic Marchionum Brandeburgicorum primorum (ex quibus Sigfridus ab Henrico Aucupe illi ditioni praefectus creditur) aliquorum Misniae et Ostlandiae Marchionum, et Mersburgiorum Comitum sator fuit: Ille, quod Henricum praefatum a Cunrando Imp. obsessum liberaverit, ab hoc bonis restitutus creditur. Vid. Phil Iac. Spener. Sylloge Geneal. Hist. in Familia Witikindea Saxonica.

DIETHERUS fil. Walravii Com. Nassoviae, qui Stemmatis Weisbadensis fuit auctor, ex Adelheida (Dieterici Com. Cattimeliboci fil.) matre non consulta [orig: consultâ], Praedicatorum ordinem Moguntiae ingressus, voluntate Bonifacii VII. reclamante licet Canonicorum Collegio, Trevirorum Archiepiscopus creatus est. Ob bellum postea Confluentinis illatum, cum apud Clementem VII. accusatus esset, in itinere morbo correptus decessit, postquam praefuisset Annos septem. Cyr. Lentulus ubi supra.

DIETHMARUS fil. Sigifredi, Comitis Sax. Ep. Mersburgensis. Scripsit Chronicon 7. libris, de Henr. I. et II. Ottone I. II. et III. Imper. Anno 1017. orsus. Praeclarae fidei historicus. Obiit Anno Aet. 41. Ep. 11. A. N. C. 1018. Paul. Lang. Chron. Citi. Georg. Fabric. Hist. Saxon.

DIETHUSA ins. Thraciae adiacens, non procul a Chersoneso. Plin. l. 4. c. 12.

DIETRICHSTENIA Familia Germaniae illustris: in qua mentio alicuius Ruperti a Dietrichstein, iam circa A. C. 1088. ab Ottone vero II. Domino de Ditrichstein continua [orig: continuâ] successione genealogia ostendi potest. Praecipua familiae divisio superiori saeculo facta est, in Pancratri filiis, Francisco et Sigismundo, e quorum utroque multa progenies derivatur: qui Principum partim, (hi a Sigismundo descendunt) partim Comitum et Baronum titulis insignes sunt. Et quidem Principalem lineam quod attinet, praefatus Sigismundus, qui obiit A. C. 1538. ex Barbara a Rothal, genuit Adamum, Patrem, ex Margareta de Cardona, Sigismundi Comitis Dietrichstenii: quo [orig: quô], et Iohanna [orig: Iohannâ] de Scala, genitus Maximilianns Princeps Dietrichstenius, obiit A. C. 1655. ex Anna Maria Liechtenstenia susceptis, Anna [orig: Annâ] Francisca [orig: Franciscâ] (ux. Walteri Com. de Lesle ) Iohanna [orig: Iohannâ] Beatrice (ux. Caroli Princ. Liechtenstenii) Eleonara [orig: Eleonarâ] (ux. Wilhelmi Com. de Kaunitz ) Maria [orig: Mariâ] Anna [orig: Annâ] Caecilia [orig: Caeciliâ], Francisca [orig: Franciscâ] Antonia [orig: Antoniâ], quae ambae exstinctae; Maria [orig: Mariâ] Clara [orig: Clarâ] (ux. Friderici Com. Trautmansdorfii) Ferdinando (cui obtigit uxor Maria Elisabetha, fil. Ioh. Antonii Princ. Eggenbergii) Maximiliano, Margareta [orig: Margaretâ] et Carolo, qui obiit. Vide Phil. Iac. Spener. Theat. Nobil. Europ. tom. II. p. 72. Ex altera vero uxore Sophia Agnete, Com. Mansfeldia, suscepit idem Maximilian. Francisc. Anton. Mariam. Theresiam, (ux. Caroli Adami Com. Mansfeldii, exstinctam) Ioseph. qui obiit, Philipp. Sigismund. et Sophiam. Idem tom. III. p. 88. Francisci autem praefati posteros quod attinet, is ex Barbara ab Erolzheim genuit Leonard. quo et Lucia [orig: Luciâ] de Lindeck natus Seifridus de Dietrichstein; Pater fuit ex Ursula de Hegersdorf Ersami de Dietrichstein; cuius ex Iuliana Wagnia de Wagensperg, fil. Sigismund. Ludovic. de Dietrichstein, genuit ex Anna de Meckau, Sigismund. Francisc. et Siegfrid. Comites Dietrichstenios. Vide eundem tom. III. p. 16. et utroque Indic.

DIEUCHES Medici nomen. Plin. l. 20. c. 5. Radicem eius Dieuches contra iocinoris ac lienis, ilium, lumborum et renum vitia ex aqua mulsa dari iubet.

DIEUCHIDAS historiam Megaricam conscripsit, ut ex Harpocratione et Clem. 1. et 6. Strom. constat. apud quem corrupte interdum *deuxi/das2 legas. At foedius etiam corruptum id nomen apud Schol. Apllonii. l. 1. Argon. ubi *dirhxi/das2 legitur.

DIEZA seu DECIA urbs Germaniae, in Wetteravia, sub proprio Comite ex familia Nassovica, ad Lanum fluv. ubi primum navigari incipit. Paret Gulielmo Friderico; Ernesti Casimiri fil. una cum Nassovia, Daussenovia, Emsia, Cattimelibocensis Comit parte, Beilstenii dominio et maiori Westerwaldiae parte, Lentul. Olim vero proprios Comites habuit, quorum ultimo Gerlaco sive Gebhardo mortuo A. C. 1388. ad Cattimelibocenses Comites, ut videtur, transiit, quem, his quoque exstinctis, cum Cattimelibocensi Gulielmus Iun. Hassus avitis terris adiecit. Inde lite cum Nassoviis orta [orig: ortâ], contra Philipp. Cattum sententiam tulit Car. Imp. A. C> 1551. qui cum captivitate se excusaret, tandem quarta [orig: quartâ] eius parte Nassoviis cessa [orig: cessâ], reliquum sibi Hassiae Landgravii stabilivere [orig: stabilivêre]. Pfanner. de praecipuis Germaniae Principum Gentibus. c. 8.

DIFFAMATI de Haeresi Concil. Tholos. c. 16. sunt, contra quos publica sama clamat; vel de quorum diffamatione apud bonos et graves coram Episcopo loci legitime constiterit. Talium poena, purgatio est Canonica; et alia poena ordinaria, iuxta c. Excommun. itaque. Extrav. de Haeret. §. Adicimus. Vide infra Purgatio Canonica, et plura de iis, apud Phil. a Limborch Historia [orig: Historiâ] Inquisit. l. 3. c. 12. et l. 4. c. 28.

DIFFIDATIO et DIFFIDENTIA pro Clarigatione, i. e. belli denuntiatione. Erat autem Romanis in more positum, cum bellum suscepturi essent, Faecialem seu patrem patratum ad hostem mittere: qui, iniecto in eius solum telo, sollenni formula [orig: formulâ] hoc indiceret, causamque simul denuntiaret: Formulam apud Aul. Gell. habes l. 16. c. 4. Quod. Populus. Hermundulus. Homines. Que. Populi. Heumunduli. adversus. Populum. Romanum, Bellum. Feccere. Delinquerunt. Que. Quod. Q. Populus. Romanus. Cum. Populo. Hermundulo. Hominibus. Q. Hermundulis. Bellum. Fussit. ob. Eam. rem. Ego. Populus. Que. Romanus. Populo. Hermundulo. Hominibus. Que. Hermundulis Bellum. Fudico. Facio. Que. Dicebabatur Clarigatio, quod clara [orig: clarâ] voce fiebat. Priscum morem imitatae ceterae gentes, ignavi pusillanimique esse duxerunt [orig: duxêrunt], quempiam vi opprimere, cui inimicitias prius non denuntiassent.

Proin Stephano Angliae Regi ignominae versum, quod Cestriae Comitem fratremque eius, omisso hoc ritu, obsidione cinxerat Lincolniae apud Malmesberg. Hist. novell. l. 2. Nec suffecit diffidasse quempiam, ni cavendi pariter idoneum tempus diffidato concederetur, etiam in privatis inimicitiis: unde constitutio Friderici I. Morem hunc a Saxonibus manasse, docet Theodor. de Nihem, in de Iuribus Imperii. Vide Spelman. Glossar. Arch. Per viros primarios, non vero per praecones, seu feciales aut heraldos, fieri consuevisse, docet Car. du Fresne, ex Villharduino n. 112. Saepe etiam, per Episcopos et Abbates, ex Matth. Parisio A. C. 1233. Scripto plerumque ad hostem misso, medio aevo, ex Foris Oscae A. C. 1247. fol. 26. aliisque Auctoribus, quos magno numero laudatos vide apud Eundem. Aliter vox sumitur, apud Suarez. l. 6. c. 6 S. 24. ubi sub voce Excommunicationis comprehenditur Depositio seu Dissidatio, quae per sententiam Canonicam interdum sit, sic veritatem continere illam propositionem, impune deponi vel occidi a quibuscumque posse. Sic in Excerptis ex libro Directoris Inquisitorum F. Nic. Exmerici, cum Comment. Franc. Pegne ad Gregor. XIII. Venet. apud M. Ant. Zalter. 1607. Haereticos diffidamus atque bannimus. Ubi Glossa, diffidare et bannire, significant statuere vel praecipere, ut impune possunt intersici etc. In Ecclesia vero Rom. Diffidatio poenae genus est, Haereticis irrogari solitum, ut diximus supra ubi de Banno.

DIFFISSIO seu DISSECTIO supplicii genus, de quo vide supra in voce Crux et infra in voce Stipes.

DIGAMI non cornoati olim, vide supra, ubi de Corona Nu ptiali: nec non voce Bigami.

DIGESTA pro scriptis, saepe apud Tertullian. Vide Salmas. Not ad Pall. In specie sic vocatur opus Pandectarum iuris Civilis, quia omnes disputationes ac decisiones in se habent legitimas, et quod undique fuit collectum, hoc in sinus suos receperunt [orig: recepêrunt], Iustinian. Ep. ad Sen. quae hodie secunda est in tit. de vet. iure enucl. Vulgo Opus hoc duplici ff. signatur, qua de re varias eruditorum sententias, vide apud Prateium IC. laudatum Ioh. Calvino in Lexic. Furic. qui maiusculo D. rectius notari asserit. Et in Corpore Iuris Can. respondet Decretum Gratiani. Vide infra in voce Prandectae. Ab eodem verbo, Digestus opum, apud Stat. l. 3. Sylv. 3. v. 87.

--- --- --- --- Fam creditur uni
Sanctarum digestus opum, partaeque per omnes
Divitiae populos --- ---

est Redituum Imperatoriorum administratio, quae penes Praefectum primo Aerarii, post Comitem Sacrarum Largitionum fuit. Vide Sitzmann. ad Itiner. Rutilii Numatiani l. 1. v. 581. Emeric. Cruceium, et Barth. ad Stat. d. l. nec non hic [orig: hîc] passim. Sed et digesti capilli occurrunt apud Ovid. Amor. l. 1. Eleg. 14. v. 19.

h. e. collecti et ordine positi, item positi in mille modos, seu compositi, ut idem loquitur ibid. l. 2. Eleg. 8. Initio

Ponendis in mille modis perfecta capillis,
Comere sed solas digna Cypassi Deas.

DIGITI Idaei apud Cic. de Nat. Deor. iidem qui Dactyli Idaei, Graecis *da/ktuloi *)idai=oi, Digitos Samothracios Arnob. appellat, l. 3. ubi de Laribus, In diversis Nigidius scriptis modo tectorum domuumque Custodes, modo Curetas illos, qui occultasse perhibentur Fovis aedibus aliquando vagitum, modo Digitos Samothracios, quos quinque indicant Graeci, Idaeos Dactylos nuncupari. Et in sine libri, Aut si Curetas pro Laribus invocaro, quos Digitos Samothracios pars vestrorum asseverat auctorum. Uti utrobique veram lectionem ex optimo exemplati Regiae Bibliothecae et membranis restituit Salmas. quem vide Exercit. ad Solin. p. 64. ubi alios ab his Digitios esse apud Auctor. c. 2. et Igidios, pro Icidios, legendum, hoc autem nomine Deos oi)kidi/ous2, Penates seu Lares Familiares, intelligendos docet. Vide in voce Dactyli.

DIGITULUS ferreus seu uncinus seris subaperiendis excogitatus, Gall. Lusciniolus, vide supra Dactyli.

DIGITUS [1] an ex digerendo an ex Graeco deiknu/ein? Primore digito in erectum pollicem residente, Deos olim a Gentibus salutatos docet Appul. Metam. l; 4. Et admoventes oribus suis dexteram, primore digito in erectum pollicem residente: ut ipsam prorsus Deam Venerem, religiosis adorationibus venerabantur. Ita nempe, primore digito pollicem premente, hunc ori admovebant sicque Solem aliaque sua Numina Vett. honorabant. Ritus eo recentior, quo iidem in adorando, dexteram ori admovebant, cuius iam mentio, imo iam Psalmo 17. v. 7. et 18. v. 36. et 1. Regum c. 2. v. 19. Prov. c. 2. v. 16. Ies. c. 41. v. 10. Zach. c. 3. v. 6. Vide Gerh. Ioh. Voss. de Idolol, l. 2. c. 3. In certaminibus digiti sublatione victos se fatebantur iidem, Sidonius Narbone, Palmam tu digito dares Menander: quod da/ktulon a)natei/nasqai Graeci dixere [orig: dixêre], et in Pugillatu ac Pancratio fieri solebat: quae proin Lacedaemoniis improbata esse, tradit Plutarch. In his enim usque ad a)pago/reusin certabatur, et vel confessio vocis, vel sine voce digiti sublatio, inferiorem ostendebat, Senec. de Benef. l. 4. c. 3. In Lucta vero nn item, ibi namque ter deiectus ab adversario victus habebatur. Vide quoque P. Fabrum Agnoistice l. 1. c. 8. vide quoque et infra ubi de Gladiatoriis ludis; it. Pancratio, in quo certaminis genere a)kroxeirismo\s2 et daktu/lwn ka/myeis2, digitcrum inflexiones, imprimis fuisse in usu, dicemus. At digito monstrari, signum eu)doci/as2 habebatur. Mart. l. 9. Epigr. 99. ad Iulium.

Rumpitur invidia, quod turba semper in omni
Monstramur digito rumpitur invidia.

De qua re vide Casp. Barth. Advers. l. 5. Sylv. 3. v. 139. quos ambos Diogeni Cynico Diogenis Laertii illustrando integros impendit. Contrarium notavit ostensio digiti medii seu impudici, de qua idem Mart. l. 1. Epigr. 93. cuius Epigraphe ad Mamuriamnum.

Saepe mihi queritur non siccis Cestus oc. llis,
Tangi se digito Mamuriane, Tuo.
Non opus est digito,

Rideto multum, qui te, Sextille, cinaedum
Dixerit, et digitum porrigito medium.

Vide quoque infra, uti de loquela Digitorum, ubi de Pantomimis; it. in voce Signum: et de Digitum incidendi in funeribus ritu, infra in voce Rogus: de more item Digito elato, in sectionibus, licendi, in voce Sector. etc. Ornatum Digitorum quod attinet, in Annulis est. Et quidem de digitis, quibus annuli inseri soliti, copiose Plin. l. 33. c. 1. Singulis primo digitis geri mos fuer at, qui sunt minimis proximi: Sic in Numae et Servir Tullii statuis videmus. Postea pollici proximo induere, etiam Deorum simulacris: dein iuvit et minimo dare. Galliae Britanniaeque in medio dicuntur usae. Hic nunc solus excipitur: coeteri omnes onerantur, unde videmus, inter digitos, qui annulo insigniebantur, primum fuisse eum, qui minimo proximus est, dictus ob id *dkktuliw/ths2 vel Annularis. Marcob. Medicinalem, Auctor ad Herenn. l. 3. Medicum vocat: ubi de memoriae artificio tractans, ita imaginem quandam instituit: Et reum ad lectum eius statuemus, dextra [orig: dextrâ] poculum, sinistra [orig: sinistrâ] tabulas, medico testiculos arietinos tenentem. Non enim dubium est, quin digito hoc suspensas haberi velit scorteas, i. e. e testiculis arietinis pelliceas crumenas, ut locum hunc interpretatur Politian. Miscellan. c. 62. Eidem sponsalitium annulum insertum, dicemus infra in voce Sponsa. Vide quoque ubi de Nuptialibus Veit. ritibus. Cur autem communis consensus in hoc digito, et manu praesertim sinistra, annulum sibi gestanum persuaserit, idem Macrob. dicto l. prolixe exsequitur, duas afferens rationes, Hetruscam unam, quod aptior coeteris: Aegyptiacam alteram, ex Anatomices fundamentis depromptam. Aul. Gell. l. 10. c. 10. quod nervus quidam de corde natus ad eum pergat. Vide quoque Ioh. Salisberiens. Polycrat. l. 6. c. 12. Isidor. de div. Offic. l. 2. c. 19. etc. Quae tamen opinio iam pridem explosa est, a Medicis recentioribus, qui nullo peculiari privilegio aut naturae indulgentia [orig: indulgentiâ] hunc digitum gaudere, ex diligenti et accurata corporum humanorum sectione observarunt. Porro eundem annuli honorem Indici tributum, cui qui inserebatur, peculiari nomine *kori/anos2 Graecis dictus est. Iul. Pollux l. 5. c. 16. *kori/anon ena/loun tw=| lixanw=| perihrthmen/on. Sed de hoc pauciora exstant, plura de minimo, de quo Plin. ibid. Sunt qui tres uni mimmo congerant: alii vero et huic unum iantum [orig: iantûm], quo signantem signent. Conditus ille, ut res rara, et iniuria usus indigna velut e sacrario promitur; et unum in minimo digito habuisse, pretiosioris in recondito supellectilis ostentatio est. Et notat Gorlaeus, plerosque annulos sigillaritios, qui hodie reperiuntur, circumferentia [orig: circumferentiâ] adeo esse arcta [orig: arctâ], ut, nisi raro admodum, alii quam minimo digito, aptari non possint: Dicebatur autem hic annulus *)aka e/. Medium digitum Plin. excipit, quamquam Gallis olim Britannisque morem fuisse asserit, ut eo annulos gestarent; cuius tamen rei testimonium vix alibi legitur. Romani vero videntur ideo vitasse, quod hic digitus infamis vulgo et impudicus censeretur, ut legimus apud Pers. Sat. 2. v. 33.

Interim prodidit idem Plin. l. 28. c. 6. singultum et sternutationem sedari, Si quis annulume sinistra in longissimum dextrae digitum transferat. Pollicem Plin. Praeterit: sed tamen eo etiam gestatos interdum annulos fuisse, non obscure indicat Iul. Capitolin. qui Maximinum Caesarem asserit fuisse pollice ita vasto, ut uxoris dextrocherio pro annulo uteretur, Vide Ioh. Kirchmann. de Ann. c. 4. Praeterea Digitis computandi ratio vetus admodum fuit, cuius origo ad Ianum refertur, de quo sic saepius iam laudatus Plin. l. 34. c. 7. Praeterea. Fanus geminus a Numa Rege dicatus, qui pacis bellique argumento colitur, digitis ita figuratis, ut trecentorum sexaginta quinque dierum nota, per significationem annui temporis et aevi, se Deum indicaret. Quod etiam Macrob. Sat. l. 1. c. 9. et Suid. traditum est in *)ianoua/rios2. Quorum verba sic capi debent, non quasi hunc dierum numerum manui haberet impressum, sed quia ad numerorum indicia digiti vel aperti essent, vel varie complicati, flexique: quam computandi rationem saepius tangunt Vett. paulo fusius vero expressit B. Hieronymus adv. Iovinianum, at accuratissime omnium Beda de Computo. Ex recentioribus Vide Lil. Girald., Annotat. Dialog. 2. Colv. in Apuleii Apolog. 2. Savaron. in Sidon. l. 9. Ep. 9. Wouwerium Polymathiae c. 7. laudatos Voss. de Idolol. l. 2. c. 16. et hic passim, vocibus Abacus, Numerarii etc. Certe Digitis numerandi, apud Vett. mos frequens, quos numeros etiam maximos iis expressisse constat. Hinc aureos digitis populo ostendisse, legitur Didius Iulianus apud Spartian. In Capitolium pergenti populus obstitit, sed ferro et vulneribus et pollicitationibus aureorum, quos digitis ostendebat ipse Fulianus, ut fidem faceret, summotus est. Vide Casaub. et Salmas. ad l. Simili modo apud Hebraeos sacrorum ministeriorum sortitiones factae sunt. Consentiebant enim primum in numerum aliquem, tum ministeriis diei integris, tum sortitioni, idoneum: sortes mox inibantur quatuor, de Altari sc. purgando, apparando igneque struendo; de Immolationibus aliisque sacrificiorum sollemnibus; de Suffimentis et de Membris sacrificii in altare levandis. Tunc ex clamante Praefecto [gap: Hebrew] [gap: Hebrew word(s)] Digitos extendite, quisque per gyrum extendebat digitum, sive duos, sive tres (pollicis et tertii nulla [orig: nullâ] ratione habita [orig: habitâ] ) ac dum daktulotoni/a illa fiebat, incipiebat praefectus numerate, ab eo cuius pileum primo sic exuerat. Numeratis inde digitis extensis, usque dum compleretur numerus, in quem erat consensum, is qui numerum illum digitorum gestu compleverat, primus erat ex sorte in ministerium

futurum etc. Vide Ioh. Selden. de Synedriis Vett. Hebraeor. l. 3. c. 11. n. 4. qui numerandi hanc, non personas, sed digitos extensos, rationem, adhibitam fuisse ex eo, quod receptum erat, Israelitas, velut capite censos, aut per se, numerari fas non fuisse, addit n. 5. etc. Nec omittendum, quod Digiti mutilatio inter poenas a Lege statutas, memoratur Walsinghamo p. 124. De Digiti vero crepantis signo apud Romanos olim delicatulos, in conviviis, adhibito, Vide Mart. l. 3. Epigr. 82. cuius Epigraphe in Zoilum:

Cum peteret seram media iam nocte matellam
Arguto madidus pollice Panaretus.

Dum poscor crepitu digitorum, et verna moratur,
O quoties Pellex culcitra facta mea est.

nec non Petron. ubi de Trimalcione, digitos, inquit, concrepuit. De more eorundem, digitos in capite servorum tergendi, dicemus aliquid, in voce Puer qua de re infra dicemus, ubi de Hebraeorum Numerandi ratione: etc. Hinc Digitale, cuiusmodi ex argento, quarum extrema muniebantur permarum cuspidibus, Citharaedos uti consuevisse, dicemus infra, in voce Plectrum Digitulus, vide supra etc.

DIGITUS [2] Aquae fluentis Gr. u(/datos2 tou r(eo(ntos2 daktulos2, vide infa fons, it. Silani.

DIGITUS [3] Impudicus apud eundem Poetam l. 6. Epigr. 70. cuius Epigraphe ad Martianum.

medius intelligitur, de quo suo loco. At Digitis impudicitiam ostentare apud Lamprid. in Heliogabalo, Neque enim unquam verbis pepercit infamibus, quum et digitis impudicitiam osten aret, nec ullus in conventu esset pudor, est digitos ita formare, ut obscaenam figuram ostendant, Salmas. ad l. Sed et LL. Angliorum et Werinorum tit. 5. §. 8. ut et apud Verpum Catul. Carm. 2. v. 3,

. Digitus impudicus dicitur, qui alias Medianus, Medicus, Medius quo praecipue improbi et obsceni deridebantur, ut et manibus similiter obscenum in modum formatis. Quemadmodum viri, quorum uxores moechabantur, corniculorum ostensione, h. c. duobus digitis, corniculorum instar erectis, deridebantur, uti supra suo diximus loco. Vide Salmas. ad Lamprid. et Tertull. de Pallio c. 4. ut et infra, in voce Sanna: De Digitorum vero micatione in voce Dimicare

DIGLITTO appellatur Tigris fluv. ubi tardior fluit, h. e. usque ad Medorum fines.

DIGMA dicta pars olim Piraeei, cuius praeter Grammaticos meminerunt [orig: meminêrunt], Xonoph. *(ellhn. l. 5. et Plyaen: l. 6. in Alexandro Pheraeo.

DIGNATIO titulus honorarius, in EPP. S. Augustini, Ruricii, Arnolsi Lexoviensis, aliorumque frequens. Guil. Brito Philippid. l. 6. apud Eund.

Audiat et nostris placide sermonibus aurem
Inclinare velit Dignatio vestra benignam.

DIGNITAS titulus itidem honorarius est, quo compellari Reges solebant apud Besl. in Comitib. Pictav. p. 257. et Casaub ad Pollion. In Ecclesia Romana, Dignitas dicitur in Ecclesiasticis beneficiis, quando beneficium habet administrationem rerum Eclefisticarum cum iurisdictione: vel ex eo, quod habet nomen dignitatis cum praerogativa, in Choro et Capitulo: denique, quando Constitutio vel Consuetudo Ecclesiae habet, quod beneficium habeatur et reputetur pro dignitate, Archidiac. de Consuet. l. 6. c. 1. apud Car. du Fresne. Sed et in eadem Commenione notum vulgariter functiones sacras distribui, in Ordines et Dignitates; de quorum illis vide infra. Istae sunt Episcoporum, Metropolitanorum, Archiepiscoporum, Patriarcharum, Cardinalium et Papae. Dignitatum gradus, in Rep. Rom. qui fuerint, memorat Trebell. Pollio in Vita Censorini, quos hic percurrit omnes a summo incipiens hoc modo: Censorinus --- bis Consul, bis Praefectus Praetorii, ter Praefectus Urbis, quarto Proconsul, tertio [orig: tertiô] Consularis, legatus Praetorius secundo, quaestorius tertio, aedilitius quarto. Nempe ascendentium ad Consulatum hi gradus erant: Quaestor, Aedilis, Praetor, Consularis, Proconsul, Praefectus Urbi, Praefectus Praetorio, Consul. Hic apicem omnium dignitatum et culmen obtinebat. Eodem ordine istas dignitates recenset vetus Inscr. Romae in Hortis Matthaeiorum, illustris etiamnum familiae: VETTIO. ABORIO. PRAETEXTATO QUAESTORIO. CANDIDATO PRAETORI. URBANO CORRECTORI. TUSCIAE. ET. UMBRIAE CONSULARI. LUSITANIAE PROCONSULI. ACHAIAE PRAEFECTO. URBI PRAEFECTO. PRAT. II. ITALIAE. ET. ILLYRICI. CONSULI. DESIGNATO.

apud Salmas. Not. ad Trebell. Sub postremis Impp. Dignitatum quatuor fuisse legimus genera, Perfectissimarum, quae dignitas prima erat, ad quam cuivis, nisi sordidae conditionis esset, aditus patebat: Clarissimatum, qua [orig: quâ] qui praediti erant, prioribus quidem digniores erant, at reliquis inferiores. Tertium enim gradum constituebant Spectabiles Magistratus, Proconsules, Augustales, Comites Orientis etc. Quartum Illustres; quibus licet Consules et Patricii superiores essent, nulla tamen iis dignitatis nota solebat attribui, Iustiniano proin sic indigitati, Qui iupra Illustres sunt, l. 26. C. de usur. etc. Vide Gothofred. ad l. 100. de verbor. signific. Cuiac. ad tit. de Dignit. Goth. ad Nov. 20. c. 3. et hic [orig: hîc] passim inprimis ubi de Officiis. Alia votis notio infra in Venustus.

DII [1] ingenii ab Unius notitia exerrantis figmentum, tot fuere [orig: fuêre] apud Gentiles, quot deprehenderunt [orig: deprehendêrunt] vel usui suo, vel terrori, vel admirationi apta instrumenta; omisso Eo, qui solus horum Auctor, natura [orig: naturâ] sua [orig: suâ] invisibilis, per visibilia haec sua opera ipsis, ni vana mens fuisset, cognoscendum se liberaliter suggessit. Unde Lactant. l. de Ira Dei c. 11. Ii omnes, inquit, qui coluntur ut Dii, homines fuerunt [orig: fuêrunt] et iidem primi ac maximi Reges: sed ees aut ob virtutem, quia profuerant humano generi, aut ob beneficia et inventa, quibus humanam vitam excoluerant, immortalem memoriam consecutos quis ignorat? nec tantum mares, sed et feminas. Theophil. Antiochen. contra. l. 1. ad Autolyc. Deos hos sceleratos ut plurimum fuisse docet: quod Cyprian. quoque tr. de vanit. Idolor. ostendit. Ab hominibus ad bruta, ad olera herbasque, apud Aegyptios inprimis, quorum,

Ad inanimatas etiam res, metalla, mineralia, lapides: imo ad vitia morbos aliaque innumera, se vero vacua Deo miserrimorum hominum devotio submisit. Nulli tamen creaturae plus venerationis, quam Soli Lunaeque, unquam exhibitum: Quare non male sub Sole omnes Deos mares, sub Luna omnes sequioris sexus, cultos docent Eruditi. Unde ad Graecos haec Deorum multitudo confluxerit, an ab Aegyptiis, ut Herod. vult: an a Thracibus, ut Plutarch. contendit, et ipsa vox qrhskei/as2 indigitare videtur disputent Eruditi, hoc certum non alitinde Deos omnes antiquiores, quam ex Asia ac Oriente petendos esse. Prisci enim illi mortales, contemplationibus dediti, a reipsa nomen in venere [orig: venêre] [gap: Hebrew] dicti: ita namque vocabantur qewrhtikoi\. Hi cum iam caelo recepti Indigetes essent, *ma/kares2 ex Hebr. origine, vocati sunt, quo nomine nullum frequentius et magis proprie apud antiquos Poetas Diis tribuitur. Denotat autem proprie eos, qui sagaci indagine in res etiam abstrusissimas penetrant et omnia etiam intime latentia in lucem eruunt. Latini Beatos seu Felices postea tales dixere [orig: dixêre], quam vocem Horat. l. 1. Serm. Sat. 9. v. 28.

ad mortuos transtulit: quod hoc soluti corpore, in melioris vitae possessionem venissent, ubi eadem ibi studia eos tractare persuasi risci illi erant, etc. Vide Georg. Horn. Hist. Philos. l. 1. c. 4. ubi Nectar Ambrosiamque Poetarum, cum reliquis huc facientibus, ex eodem sonte erudite arcessit. Cui adde Ioh. Gerh. Voss. celeberrimum tr. de Orig. et Progr. Idolol. Variae autem divisiones Deorum fuere [orig: fuêre], cum apud Romanos, tum apud Graecos, ut alias gentes tacitus praeteream. Quidam Consentes, quasi consentientes dicti sunt, quod sine illorum consilio nihil gravioris momenti susciperet Iuppiter: horum duodecim erant, de quibus vide supra in voce Consentes. Iis apud Athenienses responderunt [orig: respondêrunt] celebres illi Duodecim Dii, quos peculiari veneratione prosequuti sunt: praeter quos iidem Ascriptitios Deos habuere [orig: habuêre] quam plurimos, domesticos ac peregrinos, notos atque Ignotum illum cuius in Actis Apost. mentionem Paulus facit. Caelestes seu Maiorum gentium vocavere [orig: vocavêre], qui semper in caelo fuisse crediti sunt: hi iidem cum Consentibus. Ovid. Nobiles appellantur, habitique sunt pro Penatibus illis XII. quos Aeneas, e Troiae ruderibus secum in Italiam detulit, Alex. Gen. Dier. l. 6. c. 6. Alios appellavere [orig: appellavêre] Semideos, item Indigetes, quos in caelum merita vocarunt: Hi prioribus, Caelestibus nempe et Selectis inferiores erant, et proprie non Dii, sed Divi dicebantur, ut Serv. observat in Aencid. Virg. l. 5. v. 56.

(Haud equidem sine mente, reor, sine Numme Divum [orig: Divûm] )
Adsumus,

Eosdem Animales etiam appellatos esse deprehendimus, quoniam animae humanae verterentur in Deos, Ibid in Aeneid. l. 3. v. 114.

His addicti Semones, de quibus vide suo loco: qui omnes Minorum gentium Dii nuncupati sunt. Porro Patrii seu Tutelares sunt vocati, sub cuius tutela urbes gentesque erant: Peregrini, qui ab aliis gentibus colebantur: Communes, quibus ara communis, vel qui utrique parti communes erant, quales Mars, Bellona, Victoria etc.

Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. 1. 2. c. x. Thom. Godwyn. Amhol. Rom. l. 2. sec. 1. c. 2. Franc. Rossaeum Archaol. Atticae l. 2. c. 1. et seqq. E quibus veroentium classibus Deos sibi superstitio creaverit paucis ex Vossio subiungam: a Spiritibus incipiendo, inter quos ante animas humanas Angelos; ante Angelos bonos, Principem malorum, quem kat' e)coxh\n Satanam dicimus: non solum tamen, sed una cum Deo, boni ominis fonte, divino affectum fuisse honore contendit. Addam saltem prius, de Diis Animalibus, Conserentibus, Indigetibus, Localibus, Diis Manibus, *)oneiropompoi=s2, *pare/drois2, Syris, Vialibus, praeter praedictos Auctores accurate agere Salmas. ad Solin. p. 64. 71. 350. alibique passim, Selden. Iac. Ouzel., de Diis topicis inprimis seu municipibus, ad Minucium Fel. p. 29. et seqq. etc. de ratione eos ad sedes suas, quarum non unam habuere [orig: habuêre], festis diebus evoeandi, hisque peractis iterum dimittendi, infra in voce Epidemiae: de eorundem samulitio, lacrynus, pondere, sexu, statuis; de ritu eorum comas lavandi sacris sibi amnibus; de hominum prisco more encomia illorum decantanai super epulas, effigies item pro tropaeo figendi, contra conviciis illos, rebus non ex voto fluentibus, petendi, aliisque huc pertinentibus, Casp. Barth. Animadvers. ad Stat. inprimis Commentario Superstitionum, ubi totam hanc priscae Daemonolatriae Camarinam erudite movet, et hic [orig: hîc] passim: de omni vero eo, quod sub his fabulis boni latebat, Voss. praefato Op. et tob. Pfanner. in Theologia Gentili pur.

I. Principium duplex, unum Bonum, alterum Malum, apud antiquissimos, inter Gentiles, Legislatores, Sacerdotes, ac Philosophos, venerationem invenit. Persae, qui errorem hunc a Zoroastre hauserunt [orig: hausêrunt], Bonum Oromasden, quod alii Lucem: Malum Arimanium, quod Artaxerxes apud Plutarch. in Themistoele to\n ponhro\n *persw=n dai/mona, alii ditem, Tenebrasque, vocarunt. Aegyptii (exceptis Thebaidos incolis) in Bono, Patrem, Matrem et Ptolem colentes Osirim, Isin et Orum nominarunt: Malo Thyphonis nomine imposito. Graecorum quidam, a Pythagora edocti, Bonum to\ pe/ras2, item Concordiam: Malum to) a)/peiron, item Rixam dixere [orig: dixêre]. Sic et Romani Graecique reliqui, Deos omnes, pro malo bonoque effectu distinxere [orig: distinxêre]. II. Angeli, quos Genios, item Daemonas nuncupavere [orig: nuncupavêre], tamquam precum suarum apud Deum interpretes, divinae voluntatis internuntios, et humanarum rerum eustodes, coluere [orig: coluêre] Platonici inprimis hos sequuti vett. quidam Christiani. In specie Bonorum cultus in Phrygia et Pisidia viguit, vide Coloss. c. 2. v. 8. Haeretici dein Angelici dicti, eandem superstitionem amplexisunt. Malis, praeter Boncs, sacra fecerunt [orig: fecêrunt] olim Saxones, Ungari: ipsi quoque Platonici. Hodie Calecutenses, Iaponii, Mexicani, Tapuiae etc. III. Anima humana, non solum apud Augilas delubra sibi quaesivit et aras, ut Mela et Plin. credidere [orig: credidêre]: sed et apud Nasamones, ut Herod. ostendit. Imo eousque postea se earum cultus extendit, ut apud omnes Gentes nihil eo fuerit frequentius. Et quidem Romani animas consecrarunt vel privara [orig: privarâ] auctoritate: unde Lares, Larvae, Lemures, Manes orti. Vel publica [orig: publicâ] a)poqew/sei Diis intulerunt [orig: intulêrunt], unde Indigetes innumeri et Penates. Inter quos Aeneas, Quitinus, Semo Sancus, Faunus, Carmenta, Acca Laurentia, Flora, Anna Perenna, Romulus, Iulius etc. Graeci simili modo praeclarorum virorum Animas pro Diis habuerunt [orig: habuêrunt]: Unde Anius Eliensium, Aristaeus Arcadum, Dioscuri Heroes Argivorum, Laconum, Sicyoniorum etc. Cretenses itidem, unde illorum Iuppiter, etc. Phryges Cybelem cu, Attide, Silenum, Hectora, Sarpedona, Protesilaum, Homerum, Alexandrum Mag. etc. coluerunt [orig: coluêrunt]. Cilices Amphilochum et Mopsum, Nioben item venerati sunt. Cypriis Venus in honore fuit. Phoenices pro Diis habuere [orig: habuêre] Saturnum, Rheam, Iovem, Iunonem, alios. Syrorum Numen Atergatis erat, sive Derceto, quam, Parthi quoque coluere [orig: coluêre]. Indi, Aegyptii, Poeni, Celtae, Scythae, Iberi, Galli, Britanni, Germani etc. non minus, plurimas suorum Animas divinis affecere [orig: affecêre] honoribus.

I. Sol, antiquissimis temporibus, pro Deo habitus est, ut pater ex Deuter. c. 4. v. 19. Eum Syri sub nomine Bal, seu Bel: Phoenices sub Beel-Samen, Adon seu Adonidis: Amonitae sub nomine Molochi: Emesseni sub Alagabali: Assyrii sub Beli et Adad adorarunt. Idem a Moabitis et Madianitis Baal-Peor et Beel-Phegor: ab Aegyptiis Orus et Osiris: ab Arabibus Urotali; a Persis Mithras: ab Aethiopibus Assabinus, et Ammon: a Poenis Saturnus: a Graecis Apollo, Dionysius, Bacchus seu Iacchus, Hercules, etc. a Romanis Hercules, Mars, Ianus etc. ab Aquileiensibus Belenus, ut et Atemoricis ac Noricis, vocitatus est. Eidem et Massagetae equum mactarunt, et Indi, Haaulitae, Germani, Sarmatae: hodierni quoque Americani non uno in loco litare leguntur. Imolunt; qui omnium Deorum marium cultum, ut supra dictum, ad unicum referre Solem contendant. II. Luna, post Solem, praecipuum cultum meruit. Hane Orientales, ut et Afri *ou)rani/an sive Caelestem: phoenices ac Syri Astarten, Beltin, et Salambonem: Babylonii atque Assyrii Mylittam: Persae Anaitidem seu Zaretim, arabes Alilat vel Alittam, Chiumque: Aegyptii Isidem: Graeci *)astroa/rxhn, *ou)rani/an, Dianam, Venerem etc. Romani similiter Dianam, Ianam, Iunonem, Ilithyiam, Cererem, Rhcam, Suadam, Bellonam, Venerem, Proserpinam, Hecaten, etc. appellavere [orig: appellavêre]. Imo huc tota Dearum classis relata creditur. III. Venus sive Hesperus, quae una cum Luna quoque fwsfo/rou sive Luciferoe nomine culta est. Et Lucifero quidem Desultatorii in ludis Circensibus equi: alias equus albus, sicut Hespero futvus, sacer fuit. Inde Phosphoria festum, apud Plutarch. Phosphori templum apud Gaditanos etc. Coluere [orig: Coluêre] antiquissimis temporibus stellam Vencrem Ismaelitae; hinc Saraceni, qui oscela dant lapidi, quem Veneris dicunt:ut alias gentes omittam. Ipsi hodie Peruani Luciferum

religioso honore dignantur. IV. Mercurius, in Oriente itidem primo cultus est, ubi tamen per eum potius Sol, imo quandoque et Luna est intellecta, prout rationem vel orationem Mercurius signabat. Sed et stella Mercurialis, in honore fuit, apud Babylonios, sub Seches, Merkolis et Margemah nominibus: Eadem Graecis *)ermh=s2 et *sti/lbwn: Edessenis *mo/nimos2: Germanis Wodan, Teutates, Ermensul etc. nominata est. Vide Saturnus, cum Iove, idem Numen Orienti, nempe Solis, fuit: sed Astrologi varia unius Solis nomina inter Planetas partiti sunt. Dictus est Phoenon et Lampon: item Nemesis idem creditus est: et praeter alias gentes etiam Celtis in veneratione fint, qui eum Satar vel Sater, item Crodo, quod ex Crono forte corruptum, vocavere [orig: vocavêre]. VI. Iuppiter stella, alias Phaeton: Celtis vett. Taranis, q. *brontai=os2 seu Tonans, in Germania, et omni Septentrione latissime cultus est. Bohemiilli, ut et Marti, Bellonae, ac Plutoni, asino litarunt: Suecos illi serviisse Saxo Grammatic. refert l. 13. etc. VII. Mars, Pyrois cognominatus, Herculis stella quandoque dictus: apud Graecos sub *)/arews2: apud Babylonios sub *qou/r)r(as2: apud Germanos sub Hesi nominibus cultus, in variis Germaniae vicinarumque regionum locis templa habuit. Hungaris quoque una cum Hercule, in veneratione fuit, teste Bonfinio Hung. rer. l. 15. VIII. Stellae sixae, sub nomine Militiae caeli, etiam ab Israelitis idololatris cultae leguntur. Praeterea, Orionis, Arcturi, Pleiadum etc. nomina, idololatrico cultu fuisse profanata, docet Hieronum. l. de veste Sacerdot. Praecipua inter fixas Numina, sequentes fuere [orig: fuêre]: IX. Canis seu Sirius, inter stellas fixas, ad divinum honorem primus evectus est, ab Aegyptiis Hespero quoque praelatus, dignatusque nomine Isidis. Romani rufas ei canes immolabant, ad portam Catulariam: unde facile patet, cur Deo Robigo sive Rubigini, praeter ovem, etiam canem mense Aprili immolarent. X. Piscis, Graece dictus *no/tios2, Germanico Magnus, a Syris cultus est; in hunc enim Phacetis, Veneris filia cum in stagnum decidisset, transfigurata legitur. Hinc Aphacitis Venus, memorata Euseb. in Vita Constant. l. 3. c. 53. XI. Geniculator seu e)n go/nasin, quibusdam Theseus, aliis Orpheus, nonnullis Thamyris, Panyasi Hercules existimatus ist. XII. Ophiuchus, Hercules quibusdam, aliis Aesculapius fuit. XIII. Aries habitus est Iuppiter Ammon: etiam Minervae symobolum fuit. XIV. Taurus, ab Aegyptiis, sub nomine Osiridis vel Mizraim, cultus est. Quidam Iosephum quoque Patr. ob Aegyptum in fame servatam bovis meruisse symbolum et in eo tandem divinos esse honores nactum asserunt. XV. Gemmi Gr. *di/dumoi, receptiori Astrologorum opinione, fuere [orig: fuêre] Castor et Pollux: aliis tamen fuere [orig: fuêre] Hercules et Apollo: quibusdam Triptolemus et Iason. XVI. Virgo, ex vulgari sententia, fuit Astraea, sive Iustitia et Aequitas: Aegyptiis Isis, Ceres Romanis: aliis Concordia vel Pax, quae etiam Panda. XVII. Pisces duo, a Vett. dicuntur Dii Syri, nempe Venus et Cupido, vide Scalig. ad Manil. et Salmas. in Solin. Polyhistora. XVIII. Caelum ipsum seu Aether, Caelus Romanis, Uranus Graecis, his gentibus pro Numine fuit. Aliquando pro Saturno cultum est. Usitate Graeci Romanique per Iovem Caelum intellexere [orig: intellexêre]: quod factum imitatione Orientis, inque his Persarum, de quibus vide Herod. l. 1. et Strab. l. 16. Imo ipse Plato, et qui eum hic [orig: hîc] praeivit, Pythagoras, Caelum pro Deo agnovere [orig: agnovêre]. Idque ob duas inprimis causas, quia iudicarunt illud materiae esse perennis, ac incorruptibilis, et anima [orig: animâ] praestantissima [orig: praestantissimâ] vegetari. Insuper divinitatem ei adstruxerunt [orig: adstruxêrunt] Vett. quod omnia Lunae subdita gubernare dicatur. Hinc, quia res in terra triplici modo fieri videbant, ratione, fortuna [orig: fortunâ] et necessitate, tria pro istis Numina introducta sunt. caelumque cultum sub Minervoe, Fortunae, Fati, seu Parcarum nominibus. Minerva dictum est Caelum, quatenus ab aetherea natura, unde decerpta esse anima humana a multis credebatur, provenit tum Rotio, tum voluntas, qua [orig: quâ] libere homo secundum tectam rationem vivere possit. Haec Graecis *)aqhna=, a Chaldaeo [gap: Hebrew word(s)] meditatus est, suduit, Aegyptiis Neith: magno in honore in Oriente primum, dein in aliis Gentibus fuit. Sed notandum, cum per illam Caelum intelligitur, inprimis signari Aethera supremum et cum ea Mentem summi aetheris praesidem, et Mentis huius prudentiam: interim cum summo Aethere Solem quoque ac Lunam in considerationem venire, quia ab his ingenium ac hominum sagacitas. Fortunae nomen accepit Caelum, quatenus spectabatur, ut causa per accidens rerum inprimis humanarum, quae caeco ferri casu videbantur. Inprimis autem Luna hoc nomine venit, quam non solum credebant causam esse, ut res generentur et corrumpantur: sed etiam nascentibus vim quandam imprimere, pro cuius diversitate variet temperamentum, mores, fortunae. Coluerunt [orig: Coluêrunt] Caelum sub hoc nomine Graeci praecipue, et in Italia Antiates ac Praenestini, Romani quoque eidem aedem trans Tiberim statuere [orig: statuêre]. Parcae tandem Astrologis ad Aethera reducebantur ac siderum posituram. Nempe Parca iis vis fuit caelestis vitae productrix et conservatrix ad certum usque spatium, quod a nemine excedi possit. Interium, sicut Fortunam, ita et Parcas, ad Lunarem potius potestatem particulatim retulere [orig: retulêre]. Idem vero sunt Parca, Fatum, Necessitas; imo et Nemesis ac Adrastia. Quorum quantum habitum fuerit Numen, abunde illud arguit, quod Iovem ipsum Fatis subiecerint, non Poetae solum, sed et Philosophi, Stoici inprimis. Verum de his omnibus prolixe et accurate agentem vide Voss. praefat. de Orig. et Pr. Idol. l. 2. c. 44. et seqq.

I. Elementa in genere, communem caelis apud vett. Philosophos nacta honorem, a Prodico inprimis Ceo cum Sole et luna Pro Diis habita sunt. Empedocles Agrigentinus Elementa, cum lite et concordia inter Numina retulit. Integrae gentes, Graeci Romanique Rheae, Neptuni, Iunonis, aliisque nominibus Elementa signabant. Idem de Persis posterioribus apud Herod. l. 1. et Strab. l. 15. legimus. In specie, Tellus ex elementis, divinos ante alia obtinuit

honores, et primo quidem lexe ea [orig: eâ] voce accepta [orig: acceptâ], ut sighat globum terrae aquae permistum, caelesti seu aethereo aereoque oppositum. Sic Sapientes in Tellure universam coluere [orig: coluêre] naturam, quatenus ea ut femina consideratur: mascula [orig: masculâ] vi caelestibus corporibus attributa [orig: attributâ]: Proin, quemadmodum hanc Osiridem, Saturnum, aliisque nominibus vocarunt: ita illam Isidem, Opim etc. dixere [orig: dixêre]. Gliscente dein Deorum Dearumque numero, separato cultu Terram et Aquam, ut et Aetherem ac Aerem dignati sunt. Ita Tellus a Phrygibus culta est, sub nominibus Rheae, Cybeles, Matris Deum [orig: Deûm], Maiae, *dh/mhtros, *ferefa/ttas2: a Syris dicta est Venus Byblia, Iuno Assyria, Atergatis; quae nomina Telluri cum Luna fuere [orig: fuêre] communia: ab Aegyptiis isis. cuius sacra in honorem tum Lunae, tum Telluris itidem fiebant: Apud Samothraces, sub Meecurii terrestris: a Thracibus sub Dianae seu Bendis nomine culta est: Graeci eam *dh/mhtra, *p(e/an, *)=wpin, item suo nomine: Romani itidem modo Tellurem, modo Cerereim, modo Opem, modo Vestam; Iunonem, quoque, Venerem, Proserpinam; modo Infernalium Deorum Nominibus insignierunt [orig: insigniêrunt] etc. Galli eam sub nomine Ditis: Germani sub nomine Herthae: Scythae sub Apiae: Tartari sub Kyrgessis: Peruani sub Pachamamae nominibus venerati leguntur. III. Ignis cultum Nimrodus instituisse creditur: cuius sacerdotes nomen dedere [orig: dedêre] civitati Ur vel Uroe. ut et regioni Orchoe. Ei sacra fecerunt [orig: fecêrunt] Persae, Medi, Cappadoces, Phryges, Macedones. Etiam in insulis Chenerag obtinuit nuit aetate Beniamini Tudelensis hic cultus. Aegyptiis Vulcanus creditus est, utriusque sexus, Solis pater: Romanis Graecisque iunioris Vestae nomine, in eximia veneratione fuit. Sarmatis quoque ignem pro Deo fuisse, et inter alios Lituanis, quibus Znick dicebatur, refert Alex. Gaguinus de prisca Lituanor. religione. Ignem in Libya pro Deo habitum, refert Scalig. Exerc. 258. s. 1. IV. Aquam cunctarum gentium praecipue venerati sunt Aegyptii et Persae. Unde tantus Nilo, (quem Osirim quoque dixere [orig: dixêre] ) et Canopo, apud illos honor: ut apud hos Atergati, (quo nomine Lunam et Mare intellexerunt [orig: intellexêrunt] ) apud Palaestinos Dagoni, apud Babylonios Oanni. Apud Graeeos Romanosque diversorum sexuum variis nominibus culta est aqua: In Numinibus Aquarum masculis principatus cessit Oceano et Neptuno; in muliebribus familiam duxere [orig: duxêre] Tethys Et Amphitrite. Ut de fluviorum, fontium etc. Diis nil dicam. Vett. scythae Thamimasadem coluere [orig: coluêre], qui idem ac Romanorum Neptunus. Fontibus et lignis sacrificarunt Hessi ac Bohemi: Peruani Mare, sub nomine Mammacocha, flumina item ac fontes hodieque pro Diis habent. V. Aer, pro Numine habitus est ab Anaximene Milesio et Diogene Apolloniata. Similiter sapuere [orig: sapuêre] Assyrii et Arabes, quibus per Venerem caelestem tum Luna tum aer subiectus intelligebatur. Item Aegyptii, qui eum Minervam dixere [orig: dixêre]. Apud Graecos Romanosque dupliciter cum consideraretur, partim ratione potentiae activae, partim passivae: Priori respectu dictus est Iuppiter, ad quem Diiovis et Diespitris referenda nomina; Posteriori Iunonis adeptus est nomen. Quamvis enim utrique genti Lunam quoque ac Terram, ut supra vidimus, Iuno indigitet, ut plurimum tamen *(/hra sive Iuno est aer: Imo *(/hra solum traiectis literis ex *)ah\r factum videtur. Haec causa, cur Iuno Sospita nuncupata est; quod nempe in aere, quem attrahimus, valetudo multum sita est. aerem autem Graeci Romanique marem dixere [orig: dixêre], quatenus est spititus vegetans ac movens: feminam autem, quatenus recipit exhalationes et quae inde generantur. Quemadmodum hodieque Persae, non tantum in animalium, sed etiam in plantarum, ac inanimatarum rerum omni genere, sexum distinguunt.

I. Ventus a Persis pro Deo cultus: Eis in Phoenicia templum Uso olim statuit. Graecos quoque ventis supplicasse legimus: Apud Sicyonios aram fuisse ventorum, refert Pausan. Ipes Aug. Imp. Circio sacrificavit. Huc pertinet Boreae Otithyiam rapientis, Aeoli, Titanum etc. fabula. Quid quod flatus ventris Gentilibus in Deorum numero fuisse Clemens Rom. docet in 5. Recognit. ubi de Aegyptiorum Diis agit. II. Fulmen ac tonitru, Geryonis nomine cultum est. Apud Romanos, si non pro Deo, saltem pro re sacra ac divina fulmen est habitum. Pro Numine id habueruut [orig: habuêruut] Novogrodienses, quibus Perun dicebatur. Ingae, Peruviae loim Domini, Tonittu divino honore, sed minore quam [orig: quâm] Solem, venerati sunt. III. Cometae ab omnibus iis pro Diis sunt habiti, qui stellas putarunt Deos: namque et Philosophorum multi in harum censum Cometas retulere [orig: retulêre]. Anima inprimis Iul. Caesaris, in Cometam, ut creditur, versa, secuta [orig: secutâ] mox eius apotheosi, eorum cultum astruit. IV. Castor et Pollux, item Helena, qui inter ignea meteora, eximie apud Graecos inprimis culti sunt. V. Ros, ne segeti vitium afferat, Robigus Deus a Gentilibus imploratus est. Ei cum mel debeat originem, non abs re erit Aristaei meminisse, qui ob hoc inventum. in Deorum numerum relatus est. VI. Nubes, si Aristoph. credendum, a Socrate divinis affecta est honoribus: quod idem Christianis obiectum fuisse memorat Tertull. Apologet. c. 24. VII. Iris non incelebris Poetarum gregi Dea fuit, ab iis Thaumantias quoque dicta. Eidem purpureus aurigantium color in Circo Romano sacratus fuit. Peruani illam pro Numine habentes, eam cum duobus a latere serpentibus effingere dicuntur:ut non Aegyptiis modo vel Phoenicibus ac Graecis, sed his quoque serpertes symbolum divinitatis esse appareat.

I. Lapis *baitu/los2, in quo dormiens Iacob Patriarcha scalam vidit, magna in veneratione Israelitis fuit, usque dum divino coli honore a cultus nesciis coepit. Hinc baiu/lous2 et baitu/lia vocarunt lapides rudes, quos seu symbola Numinis credebant, seu etiam animatos et vere Deos Ethnicis Abaddir dictus est; Poetae illum pro Iove

obiectum fuisse Saturno fabulati sunt. II. Lapis Brachtham, ab Arabibus pro Deo habitus est, in quo Abrahamum cum Agare congressum finxere [orig: finxêre]. Alii camelum ei, cum Isaaccum sacrificaturus esset, alligasse commenti sunt. hunc religiose oseulari eos solitos esse, refert Euthym. Zigabenus in Panoplia. Iidem iugum locumque Arabiae altissimum, nomine Dysarem, pro Numine, ut et Dachareni, coluere [orig: coluêre]. III. Silicem Pessinuntios pro Deum [orig: Deûm] matre veneratos esse, testatur Arnob. l. 6. Quem a Legatis Romanis Romam deportatum, tradit Liv. l. 29. c. 9. et 10. IV. Pyramidem albam pro Venere coluere [orig: coluêre] Paphii, apud Max. Tyrium Orat. 38. V. Saxum ingens, seu prom. ad nasi sinilitudinem in mare prominens, hinc S. Nasus dictum, ante sesqueiseculum adhuc a Finlandis pro Deo sub nomine Semis cultum esse, refert Baro Herbersten. Comm. rerum Moscoviticar. Propitiabant hunc, avenae farinam butyro permixtam super eum fundendo. VI. Ferrum pro Numine: acinacem Scythae coluisse leguntur [orig: lêguntur], eique sacrificasse. Hinc et per acinacem iurat apud Luc. Toxartes. Securim geminam Tenedi mcolae venerati sunt. VII. Aurum atque argentum, stultorum mortalium Numen esse; docet eleganti carmine, apud Stobaeum, serm. 89. Menander. Haec pro Diis habita, sequentia Diis dicata sunt, hoc modo. VIII. Aes Veneri sacrum fuit: aereus tripus Apollini quoque consecratus est: Aesculanus Deus similiter inde originem apud Rom. habuit. IX Ferrum Martti sacrum fuit, ut et Vulcano: Namque et ferro pugnatur et igni ferrum mulcetur, h. e., mollitur, unde Mulcibris Vulcano nomen. X. Gemma dicta Beli oculus, Belo Assyriorum Deo consecrata fuit, teste Plin. l. 37. c. 10. Similiter Soli, qui non Belus modo, sed et Adad Assyrius vocatus est, tres hae gemmae fuere [orig: fuêre] dicatae, Adadi nephros, Adadi oculus, et Adadi digitus, eodem auctore. Apud Persas, ubi idem Mithra dictus est, Solis gemma Mithrax vel Mithridax fuit. Etiam Iovi ammoni sacra fuit gemma, quam Ammonis cornu vocarunt, quia is cum cornibus arietis fingeretur etc. Imo nec metalkla solum, sed etiam vasa inde fabricata, alia huic, alia alii Numini fuere [orig: fuêre] consecrata: Quomodo scyphus erat sacer Herculi, et cantharus Libero, ut ex Athen. et Macrob. liquet. Praeterea folia cultui Gentilium in sacris locis, rebus ac personis multipliciter inservierunt [orig: inserviêrunt], Aes inprimis, e quo templorum valvae, Deorum statuae, candelabra sacro usui destinata, pectoris tegmen et scuta, quae Salii ex Numae instituto gestabant etc. Sic lapidis usus in sacris Cybeles, eo sese evirantibus Gallis, sic alia.

I. Allium cepasque inter Deos habuit Aegyptus, Plin. l. 19. c. 6. Eosdem olera in hortis veneratos esse, docet Prudent. l. 2. contr. Symmach. Item frumentum, Osiridem colentes. II. Arbores ac sulvas coluere [orig: coluêre] Sclavi, Lituani, Celtae, (quibus altissimam quercum *dio\s2 a)/galma, Iovis simulacrum haberi, refert Max. Tyr. Orat. 38.) Gandenses, Vandali, Indi, Peruani hodierni, Samogitae etc. Alii, si arbores non habuerunt [orig: habuêrunt] pro Diis, habuere [orig: habuêre] tamen pro Deorum receptaculis: unde Dryades et Hamadryades. III. Quercus inprimis apud Germanos, Gallos, Romanos magna in veneratione fuit, Lipsio teste in Tac. de morib. Germ. Vide et infra. IV. Far, frumentum, semina, sub Cereris Proserpinaeque nominibus apud Graecos Romanosque culta sunt. Unde Clem. Alexandr. *dhw\, Ceres, interpretatur to\n si=ton frumentum, etc. Accessit alterum Idololatriae genus quo plantis Gentiles certa Numina praefecerunt [orig: praefecêrunt]: Sic Ceres frugibus praefuit: Seia et Segesta seu Segesia a serendo ac segete dicta est: Tutullina segetis tutatrix fuit: Occator, Sarritor et Stercurius ab officio quisque suo nomina habuere [orig: habuêre]. Nodinus curabat nodos et genicula culmorum: Hostilina segetes novis aristis aequavit. Lactucina praefuit laetescentibus frumentis: Patulena folliculis patescentibus, ut spicae exirent, opitulata est: Runcinae curae erat runcatio: fornax torrendis frugibus praefuit. Robigus robiginem arcere creditus est, quemadmodum hodie de S. Iudoco Latinis ritibus addicti opinantur. Arboribus praefuere [orig: praefuêre]: puta, a putando dicta: Spinenfis Deus, qui eradicaret ex agro spinas: Pomona, cui pomorum cura obvenisset: Flora invocata est, non ut frumenta modo, sed et arbores florescerent. Ciceris inventor Neptunus habitus est: Sirupos, qui e plantis fiunt, Serapis exoegitasse dicitur: Arbores glandiferae omnes Iovi, laurus Apollini, olea Minervae, myrtus Veneri et Baccho, populus Herculi, ulcis Libero, pinus Cybeli, Fauno et Pani: Ficus Baccho iterum: Gupressus Diti, palma Soli, buxus Cybeli, rosa Veneri etc. sacra fuere [orig: fuêre]. Plura vide apud praefatum Voss. toto l. 5.

I. Pisces pro Diis habuere [orig: habuêre] Syri inprimis ac Aegyptii. e quibus Oxyrynchum coluere [orig: coluêre] Oxyrynchitae: latum Latopolitani: nonnulli lepidotum; Syenitae phagrum: Elephantinae incolae Maeoten: alii anguillam, quem cultum antiphanes et Anaxandridas Comici facete riserunt [orig: risêrunt]. Et de Syris, notum est grande illorum Numen Atergatis seu Derceto. Apud Lydos quoque pisces quosdam sacros fuisse memorat Varro de R. Rust. l. 3. c. ult. Insideribus porro delphinus. et pisces duo, inter XII. signa Zodiaci: item piscis magnus, cuius hi nepotes dicuntur: Adhaec ecetus et hydra, cuius caudae corvus insidet: piscium divinos honores satis superque loquuntur. Et quid aliud in mari Triton Nereidesque, quam pisces fuere [orig: fuêre]. Eodem Sirenes quidam referunt: quos quidam vere pisces seu semipisces, aut plane mulieres, sed mutas ac pene brutas censent. Ut de aliis marinis monstris nil dicam. II. Serpentes, in Diis cultisunt, apud plurimas gentes. Aspides vehementer venerati sunt Aegyptii, ut loquitur Aelian. de Anim. l. 17. c. 5. Borussi, praeterferas arboresque, etiam serpentes coluere [orig: coluêre], teste Erasmo Stella [orig: Stellâ] de Antiqq. Borussiae l. 1. Samogitis serpentem pro Deo esse, tradit Baro Herbersten. Idem de Lituanis scribit Alex. Gaguinus de Sarm. Eur. in provincia Calecuto, pro Numine ab Rege serpentes vastissimo

capite coli, docei Scalig. in Hist. Anim. l. 2. Et quid aliud docuit Aesculapius, sub serpentis imagine, tanto in honore olim habitus: III. Canthari sive scarabaei, divino cultu apud Aegyptios honorati sunt, iisque templa dicata. IV. Formicas Thessali coluere [orig: coluêre], quoniam Iuppiter, sub formicae specie, ex Eurymdusa genuerit Myrmidonem. V. Muscis bovem in Acarnania, ubi templum est Apollinis actii, sacrificatum esse, tradit ex Heraclide Clemens. Nifi forte haec sacra potius Apollini, sicut Iovi Apomyio, muscarum depulsori fuisse oblata dicas. Interim si iis in Palaestina ab Accaronitis sacrificatum est, quod mirum de Acarnanibus. Censet illud Philastrius, cum scribit c. 13. Sunt qui muscam colunt, in civitate Accaron dicta: quod collegit ex nomine Beelzebub, Numine Accaronitarum; illud enim conflatum ex Baal, i. e. Dominus et zebub, quod est musca. Sed, ut verum fuerit hoc idoli, nomen, quod Scalig. (illud Baal Zebaum i. e. Deum victimarum vero nomine appellatum fuisse asserens) negat: Non Deus muscae, sed Deus muscae sive muscarius, h. e. Abacter muscarum, quod idem est ac a)po/mhos2 dictus frisse censedus est. Quo facit Plinian. l. 10. c. 28. Invocant Cyrenaici Ahorem Deum, muscarum multitudine pestilentiam adferente: quae protinus intereunt, qua litatum est illi die. Ubi Achorem Deum Voss. pro Achoron sive Accaron, seu Accaronitarum Deum dictum vult. Cum enim, quae Plin refert, conveniant nomini Beelzebub, Accaronitarum Numini, cuius tantum erat apud Palaestinos nomen, ut Iudaei etiam Principem daemoniorum sic dixerint: plane credibile est, Palaestinos in Cyrenaicam hunc cultum attulisse. Solitos autem fuisse Gentiles Numinibus suis nomina ab insectis, quibus se eorum ope liberari credebant, ridere, arguit etiam Trachiniorum Hercules *kornopi/wn, sic a fugandis locustis, seu potius pulicibus. Item Erythraeorum Hercules *)ipoktonos2, i. e. interemptor vermiculorum etc. Alia omittam, non tamen hoc, Crocodilum hodieque in certa Indiae gente divinis affici honoribus et tamquam oraculum consuli: Plura. Vide Voss. toto l. 4. Ut et paulo infra ubi de Quadrupedibus.

I. Ciconia, pro Numine; culta est a Thessalis, auctore Clem. Alexandrino in Protreptico. Sed negat hoc Voss. ostendens non alio Clementem fundamento niti, quam quod severe animadvertermit, in eum qui ciconiam necasset: quo honore illas mactatas ab eis vult, quia regionem a serpentibus expurgassent. Eandem avem ab Aegyptiis quoque divinis honoribus affectam, Lucian. in Deorum concilio refert. II. Corvum, pro Deo, ab iisdem Aegyptiis habitum esse, docet Ambros. in Ep. ad Rom. c. 1. unde *kora/kina seu Corvina sacra, prope Coptum celebrari solita. III. Acoipitres coluere [orig: coluêre], in eadem Aegypto, Tentyritae, telte Aelian. Hist. Anim. l. 10. c. 24. De Philarum incolis idem refert Strab. l. 17. Unde et apud Hermopolim simulacrum fuit Typhonis equi fluvialis, cui accipiter insisteret cum serpente depugnans. Contra Coptitae, crocodilos venerati, accipitres egerunt [orig: egêrunt] in crucem, Veluti Numinis sui hostes, teste Aeliano supra laudato. IV. Ibin cultam ab Aegyptiis Lucian. in Deorum concil. quoque refert: cui astipulantur Cic. l. 1. de Nat. Deor. Iuv. l. v. Sat. 15. Initio.

Aegyptiis portenta colat? crocodilon adorat
Pars haec: illa pavet saturam serpentibus Ibin.

et Plin. l. 10. c. 28. Eandem contra serpentes, ab iis invocatas esse, narrat Herod. in Euterpe. V. Aquilam venerati sunt Thebaei, tamquam animal Regium et maiestate Iovis dignum, ut docet Diod. Sic. l. 1. VI. Gryphes porro ab Aegyptiis, pro Diis habiti, telte Plutarch. Symposiacon [orig: Symposiacôn] l. 4. quaest. 5. ubi tamen alii legunt gupo\s2, vulturis, cuius pennis Isidis statuam exornasse leguntur. Quod si prior lectio vera, et e vulgo Aegyptio non defuere [orig: defuêre], qui tam stulte saperent: At Sacerdotes, et alii, qui paulum videre supra vile vulgus, non hauere [orig: hauêre] aves eas alio loco; quam pro Deorum symbolis, ut sentit Voss. Gryps enim sacer fuit Apollini sive Soli, Deorum summo; unde sub figura et nomine eius Apollinem coluere [orig: coluêre], quod [orig: quôd] et de reliquis dici potest. VII. Vespertilionem pro Numine adorasse Mexicanos narrat pul. Gyrald. Hlst. Ind. l. 3. etc. Pertinet ad hunc Avium cultum tota doctrina Auguralis, seu scientia ex oscinum captu, praepetum volatu, et pullorum tripudio fotura praedicendi. Vide Voss. Part. 2. l. 3. c. 76.

I. Bos geminus Aegyptiis cultus, Heliopoli unus, Memphi alter: utrumque Apim dixere [orig: dixêre], teste Plin. l. 8. c. 46. Bos in Aegypto etiam Numinis vice colitur Apim vocant. Ita vulgus; Sypientiores vero illum habuere [orig: habuêre] pro symbolo Solis, istum pro Lunae. Ab Aegyptiis Bovis cultus ad Indos manavit, teste Scalig. Exercitat. l. 258. sec. 1. quem ibi hodieque vigere docet pluribus p. de la Valle. Itin. tom. IV. II. Canem iidem coluere [orig: coluêre] Aegyptii, sed Cynopolitani prae reliquis, ut Cl. Alexandrin. Admonit. ad gentes docet. III. Felis sive Aelurus similem in eadem gente venerationem meruit. quam mortuam domi, solitam saliri, atque ita Bubastim deferri, ut sacra in urbe sepeliretur, tradit Herod. in Euterpe. IV. Ovem Saitae ac Thebani coluere [orig: coluêre]: sub ariete quoque Iuppiter Ammon cultus est. Samiis etiam ovem in veneratione fuisse, apud Clementem legas. V. Lupus pro Numine a Lycopolitanis est habitus, teste eodem. Delphis quoque eundem fuisse cultum, refert Aelian. Hist. Anim. l. 12. c. 40. VI. Cynocephalus, quod simiae caudatae genus est, Hermopolit arum fuit Numen. Sed nec inter Vett. convenit, utrum Cynocephalus habitus sit ipse Anubis, vel eius symbolum: an potius Mercurius, vel eies symbolum. Nam et Meretrio, ob sagacitatem canem sacravit antiquitas, unde huic quadrupedi nomen. VII. Cercopithecus, sub Cebi nomine, apud Aeguptios

Lucian, in Conc. Deorum etc. Gr. *kh=bon vocat Aristot. VIII. Leonem venerati sunt Leopolitani: Persae quoque Deum suum Mithram seu Solem leonina [orig: leoninâ] effinxere [orig: effinxêre] facie. Ambraciotae leaenam, velut vindicem suae libertatis, coluere [orig: coluêre]. IX. Hircus, Mendesiis pro Numine fuit. Etiam capras divino affecerunt [orig: affecêrunt] honore incolae urbis Copti. Pan quoque, ut Graecis ita Aegyptiis, pingi ac sculpi caprina [orig: caprinâ] facie et hircinis cruribus, solitus est. X. Mygalem, quasi *muoga/lhn. animal partim murem, partim mustelam referens figura [orig: figurâ] ac colore, ab Aegyptiis cultam testatur Plutarch. Symposiacon. l. 4. quaest. 4. XI. Ichneumona pto Deo Heracleotae habuere [orig: habuêre], testibus Aeliano de Animal. l. 10. c. 47. et Clat. Alexandrino Admon. ad Gentes. XII. Crocodilus, ab omnibus Aegyptiis, non minus ac Dii Olympii a Graecis Romanisque, est cultus, teste eodem Aeliano. Etiam Arsinoe, quae prius Crocodilorum urbs dicta, mirum in modum eum venerata est, Strab. qui addit, a peregrinis ad locum venientibus placentis, carne ac mulso eum donari fuisse solitum. Nec desunt hodie inte Indos, qui eodem cultu bestiam afficiant. Vide supra, ubi de Reptilibus. XIII. Asini suisque cultus etiam Iudaeis, a Plutarch. et Tacito, sed male tribuitur. Gnosticos utrumque animal coluisse, vel saltem Deum Sebaoth utraque [orig: utrâque] expressisse figura [orig: figurâ], indicat Epiphan. Imo de Asinicapitis cultus calumniam in veros quoque Christianos derivatam esse, innuit Minuc. in Octavio. XIV. Suem venerati Cretenses sunt, ut auctor est Athen. l. 9. sed an tamquam Numen ipsum, an velut symbolum Numinis, in incerto est. XV. Simias Pithecusii in Aegypto coluere [orig: coluêre], Diod. l. 20. nec ullum hodie apud Indos Orient. sacratius Numen. ut docet Petr. de la Valle stin. tom. 4. Fanum ibi simiae pulcherrimum memorat Maffaeus Hist. Ind. l. 1. Simiae dentem, in cistula auro gemmisque insigni, religiose asservatum in templo verticis Pico d'Adam, Lusitani, magno cum Regulorum loci dolore abstulere [orig: abstulêre] A. C. 1554. pro quo oblata iis septingenta ducatorum milia. XVI. Mustelae, pro Diis habitae sunt a Thebanis. XVII. Echinum terrestrem tota Zoroastris schola venerata est. XVIII. Sorices muresque apud Musoritas, Troadis incolas, Tenediosque in veneratione fuere [orig: fuêre]: an per eos Apollo cultus? Vide Voss. l. 3. a 6. 60. usque ad c. 76. P. 2.

I. Apud Babylonios Nabuchodonosor, quem puduit mandare, ut sibi sacrificarent supberstiti, fieri iussit sacra suae statuae. II. Ad Medos hinc cum imperio transiit adorandi Regis consuetudo, in tantum ut Reges colerent, sicut Deum ipsum. Persae dandem a Medis accepere [orig: accepêre], strab. l. 11. Vide Barn. Brisson. Regn. Pers. l. 1. Hinc Cleo Alexandri adulator, eorum exemplo Macedonas hortatus est, ad eundem cultum suo Regi praestandum, Curt. l. 8. c. 5. quonam modo caelestes honores usurparet infra. siquem intelligerent deum esse, confiterentur; Persas quidem non pie solum, sed etiam prudenter Reges suos inter Deos colere. III. Parthis, in minori Asia Lydis, in Africa Aegyptiis, Vide Virg. Georg. l. 4. cum Serv. notis, ut et l. 8. IV. Aethiopes publice pro Diis habuere [orig: habuêre] Reges suos ac privatim etiam alios, qui benefecerunt [orig: benefecêrunt]. Strab. l. 17. Apud Libyas Psaphon pro Deo cultus est: quem apud Poneos quoque ambiit Anno. V. Graeci, qui Asiam peninsulam habitarunt, festos statuere [orig: statuêre] dies Romanorum illis, qui iuste sancteque provinciam administrassent. Id factum fuit Q. Mutio Scaevolae, in cuius honorem Mutia celebrarunt, cic. in Verr. l. 2. Iidem in Luculli honorem Lucullea instituerunt [orig: instituêrunt]. Vide Plutarch. in eo et Appian. in Mithrid. VI. Graeci Europaei non minus hic [orig: hîc] impegere [orig: impegêre]: quorum plurimi Alexandrum Mag. divinis affecere [orig: affecêre] honoribus. Athenienses non Demetrium solum Poliorcetam, sed et adulatores eius divino prosequuti sunt cultu, Burichoque, Adimanti et Oxythemidi, (quod nomen illis) et aras et sacella et sacra statuerunt [orig: statuêrunt], Athen. l. 6. Idem honos Pyrrho Epirotae habitus. VII. Apud Romanos primus, dum viveret, divino honore Augustus est affectus. Hinc ei Lugduni ac Narbone ara: Templa passim in provinciis: Sacerdotes Augustales dicti et. Tiberium Caes. Deum suum vocat Scribonius Largus Ep. ad Iul. Callist. Caius Caligula sibi ipsi templum condidit, apud Suet. Claudius etiam vivus in Britannia cultus est. Quousque Domitiani processerit impudentia, notum. VIII. Christiani Imperatores ipsi, etsi gentilem illum non admitterent cultum, modos tamen loquendi reservarunt. Hinc de Constantino Mag. Amulin. Scripta caelestia Maiestatis vestrae accepta atque adorata. De Theodosio Pacatus, Deum dedit Hispania. Paria de Honorio Claudian. Ipsi Theodosius et Valentinianus nostram divinitatem: Honorius et Theodosius Nostrum Numen dixere [orig: dixêre] etc. IX. Germanis Velledam pro Numine habitam fuisse, monet Tax. Hist. l. 4. c. 61. cum ait: Mumius Lupercus, legatus legionis, inter dona missus Veldeae. Ea virgo nationis Bructerae, late imperitabat: vetere apud Germanos more, quo plerasque feminarum fatidicas, et augescente superstitione arbitrentur Deas. Sed non eam fuisse opinionem omnium, vel maioris partis, alibi docet. X. Apud Hungaros, Ianus, fil. Vathae, de castro Beli, qui primus Hungarorum daemoniis se dedicarat, pro dea coluit Rasdi, quae capta a Christiano Rege Bela carcereque conclusa fuit, usque dum proprios devorans pedes moreretur, Ioh. de Thwrocz in Chron. Hung, Parte 2. c. 39. Eandem Varasolo nominat Bonfinius rer. Hungar. l. 12. etc. XI. Barbari hodierni eodem fere honoris gradu plurimis in locis Principes suos venerantur. Et quorsum spectat, quod Mosci halitum suum, quo vivunt spirantque, Imperatori suo ferunt acceptum, ipseque omnium Russorum conservatorem se appellat. De iisdem narrat Thuan. Hist. l. 21. ad A. C. 1558. Moscos, ex Religionis suae instituto, eandem quam Deo omnipotenti deferunt fidem, se Principi suo debere existimare. Ut de aliis gentibus nil addam. XII. Nec homines solum, sed et omnia ferme eius: Labor, Quies, Somnus, Affectus, Iuventa, Senectus, Mors, Virtutes, vitia quoque,

Opera, alia, inter Deos relatata plurimas apud Gentes reperiuntur, sed de his infra agetur. Ipse Homerus non alium Iovem, quam mentem suam: non aliam Palladem, quam suam prudentiam: non alium Apollinem, non Mercurium, quam suam eruditionem suam facundiam etc. Orbi adorandos propinasse creditur. Vide Eustath. Comm. in eum passim, et plura de his apud Voss. Part. II. l. 3. a c. 1. usque ad c. 49.

I. Terminum cum viderent habere Gentiles, omnes res naturales, ipsam Tellurem, Oceanum ac Mundum, inter Deos eum retulerunt [orig: retulêrunt], quod primus Tatius Sabinus, Varroni: Numa Pompilius Dionysio fecisse dicitur. Quemadmodum initium rerum sub Iani nomine coluerunt [orig: coluêrunt]. II: Tempus ab Orphicis pro Deo cultum est; sub nomine Phanetis: a Graecis et Romanis, sub nomine Saturni: Tenebrae intra Terram Erebi: supra terram Noctis nomine, inter Deos relatae sunt, et huic quidem Gallum sacrificavere [orig: sacrificavêre] Romani: Diem Deorum numero addidit Plaut. prologo Menaechm. Diluculum ac aurora, sub Leucotheae et Matutae appellationibus, templa arasque habuerunt [orig: habuêrunt]. Quatuor anni tempestates Horarum nomine cultae sunt. III. Locus, a nonnullis Chaos, ab aliis Erebus dictus, ac sub utroque nomine pro Deo habitus est. IV. Numerus, Pythagoricis res sacra, et Deorum nominibus appellatus est. Quaternarium inprimis coluere [orig: coluêre], per quem etiam iurare soliti sunt. V. Vis generatrix, nunc Priapi nunc Veneris, nunc Genii nomine, adorata est: Fecunditati Poppeae, adulatio publica, in gratiam Neronis, aedem exstruxit, apud Tac. Hist. l. 114. c. 61. VI. Infantia, in plura Numina. Vagitanum, levanam, Ruminam, Edusam, Potinam, Cubam, Cuninam, Carnam, Ossilaginem, Statulinum, Fabulinum, Nundinam etc. divisa fuit. Quibus adde Intercidonam, Pilumnum et Deverram. VII: Iuventus Hora dicta est, item Hebe: aedem habuit Romae in Circo Max. VIII. Senectuti apud Gaditanos ara posita legitur, apud Philostr. de vita Apollonii l. 5. c. 1. IX. Sanitas, Salutis nomine, Aesculapio saepius iuncta reperitur, habuitque templum Aegii, Achaeorum urbe: Signum inauratum Romae. Eadem sub Iunonis Sospitae, Iuturnae, Iasonis, aliisque nominibus, culta est. X. Morbi quoque pro Numinibus habiti sunt: Febris Romae fanum in Palatio habuit, Pavorem Hostilius atque Pallorem coluit. Tussim, sub Dianae Chelytidis nomine coluere [orig: coluêre] Argivi ac Lacedaemonii. Scabiem divinis honoribus affectam fuisse. tradit Prudent. Mors Lacedaemoniorum Phoenicupque fuit Numen. Eadem una cum Vita, sub Parcarum nomine, venerationem invenit. XI. Anastasini Resurrectionem e mortuis Deam esse opinati sunt Athenienses, audito Paulo Apost. XII. Sonus Echo appellatus est: quam flantibus ventis adorarunt. Dodonae cultam Philostratus habet l. 2. XIII. Memoria per Mnemosynem culta est: Ipsa Oblivio inter Numina fuit. Et cum Vigilia Diis addita non fuerit, Somnus tamen placidissimus Deorum vocatur Ovid. et Papin. cui ove litatum. Eidem una cum Musis sacra Troezenii fecerunt [orig: fecêrunt]. Filii eius Morpheus, Icelos sive Phobetor et Phantasus similiter Diis leguntur accensiti. XIV. Fames, inter Deos Inferos fuit. Amor, Cupido, notissima Gentibibus numina. Gaudium in primis Orci faucibus collocatur a Marone. Dolor quoque in Diis inferis fuit. Indignatio, sub Nemesis nomine culta est, apud Romanos aeque Graecosque. Spes aedem habuit Romae, in Foro Olitorio: Audacia, Martis nomine, venerationem nacta est. Timor inte rNumina infera a Virg. reponitur: Romanis quoque pro Numine. Nec minus Pudor, et quod mireris, Impudentia inter Deos relata est: cui ut et Iniuriae aram consecravit athenis Epimenides. Ira, modum Hon tenens, Furoris Furiarumque nomine culta: Misericordia quoque pro Dea fuit, vide infra. XV. Alacritas sive *(ormh\, Athenis aram haburi: et sub Agenoriae, Hortae Numeriae, Stimulae, Agonii nominibus, invocata est. Labor ipse in Diis Infernalibus, et Otium sub Quietis et Vacunae, nomine fuit. Auxilium Deum in scenam Plaut. inducit in Ptol. Cistellariae: in Aulul. Act 1. Sc. 1. v. Xi. quo Axites Dii quoque referri possunt. Ad successum laboris Vertumni Numen pertinet. XVI. Actioni pinsendi praefuit Pilumnus: itinerationi Dii *)eno/dioi Graecis, Latinis Viales et Semitales: quales fuere [orig: fuêre] inprimis Mercurius et Trivia. XVIL. Opinio pro Dea fuit: multo magis Scientia, Prudentia et Ars, quae sub Minerve nomine fuere [orig: fuêre] cultae; item Bonae Mentis Deique Catii, quibus Dea Furina opposita est. Eloquentia seu facundia Poetica per Appollinem ac Musas: Oratoria per Palladem, Mercruium ac Suadam fuit culta. Arti Gaditani aram posuere [orig: posuêre]. XVIII: Virtutis Romae primus fanum posuit Scipio Numantinus: Virtuti et Honori Marcellus: Anaxagoras Veritati aram exstruxit: Romae Iustitiam consecravit Augustus: pietantem Manius Acilius Glabrio: Eucharistia, seu Gratituso tribus Gratiis denotata est. Fides aedem in Capitolio habuit, eadem sub Iovis Fidii vel Sancti Fidii homine in cultu fuit. Iustitia, per Mercurium Nomium seu Eunomiam, Themidem, Dicem, Irenem, Nemesin quoque culta est. Temperantia a Theognide inter Divas memoratur. Pudicitiae gemina Romae fuit aedes. Clementiae iRomani in Iul. Caesaris honorem templum decrevere [orig: decrevêre]. Fortitudo sub Virtutis, et Deae Streniae nomine venerationem meruit, sacellumque Romae habuit. XIX. Semivirtutes quoque in Deorum numero. Verecundiae ara Athenis fuit; Misericordia ibidem culta est. Indignatio, contra Supberbiam, invocata, eademque sub Adrasteae, Rhamnusiae, Nemesisque nominibus, variis in locis divinis honoribus est affecta. XX. Vitia quinetiam suos habuere [orig: habuêre] idololatras. Pro Numine Contumeliam vel Iniuriam fuisse, ex Theophrast, Clemente, Cicerone ac Zenodoto discimus. Calumniae aram erexere [orig: erexêre] Athenienses: Momus, maledicentiae Deus fuit. Conessationes ac conviviorum luxus, sub Comi nomine, in pretio fuere [orig: fuêre] etc. XXI. Felicitas, cum Priapo et Cloacina culta est, Augustin. de Civit. Dei l. 4. c. 23. Honori templum Romae dedicavit Q. Maximus: Famam Athenienses coluere [orig: coluêre]. Loquela, sub Aii,

I. Adamus in Saturno cultus est, sicut Saturnus in Nara, quod idem de Noacho etiam dici potest. In Natura autem per Saturnum praecipue signabatur Sol, a quo temporis mensura est: Nec Saturnus alius quam Phoenicum Molochus, qui idem ac Natura et praecipue Sol. Ita ergo Heros cum Naturae genio in Saturno venerationem nactus est. II. Tubalcainus in Vulcano, sicut Vulcanus in igne, cultus est: ut eadem [orig: eâdem] voce et natura [orig: naturâ] Ignis et artis ferrariae ac aerariae repertor fuerit adoratus. III: Chami et Solis similiter cultus apud Aegyptios ac Libyes mixtus fuit. Mycrob. Sat. l. 1. c. 21. Ideo et Hammonem quem Deum, Solem occidentem Libyes existimant, arietinis cornibus fingunt, quibus maxime id animal, valet, sicut Solradiis. IV. Iavan, sive Ianus, Ionibus *)/iwn, parens Graecorum, a Latinis, qui ab eo orti, pro Numine habitus est, sed sie, ut una cum eo Solem colerent, Ianum quoque dictum. Vide Mitsratim, Chami fil. Aegyptiorum genitor, sub Osiridis nomine apud posteros in veneratione fuit, sed quam cum Sole haberet communem. Porro, ut Osiris et homo et Sol, sic etiam Adonis: unde et Alexandrinis unus Osiridi Adonidique fuit honor. VI. Nimordi seu Beli cum Sole itidem divisa devotio. Pertinet ad mixtum hunc cultum, quod Aegyptii in duorum boum symbolis coluere [orig: coluêre] cum Solem Lunamque; tum Regem Aegyptium et Iosephum Patriarcham. Apis quoque symbolum fuit cum Lunae, tum Iosephi, ut hic quoque Numen geminum, unum naturale, alterum animale fuerit. Idem de Mnevi bove, in quo cum Sole Mitsratim quoque cultus, dici potest. VII. Uranus, cum caelo sive aethere communiter cultus est. Mixtus etiam fuit caeli et Regis Cretici, i. e. Iovis Cretensis senioris, qui Onosum condidit. Spartae uno cultu affecti sunt Agamemon Rex et Iuppiter, ac cum ttroque caelum seu aether. ViII. Mars non solum Nimrodus fit, sed etiam Ninus et Thurras,

itidem Assyriorum Reges. IX. Liber uterque Aegyptius et Thebanus, cum Numine Solis et Liquoris in vite a Sole excocti, mixtam nactus est venerationem. Cum Sole etiam cultus ahercules, cum antiquior ille Aegyptius sive Tyrius, tum recentior sive Thebanus. X. Aesculapii non minus mixtus cultus fuit: Animalis quiden, quatenus id Messenio illi Epidauri incolae nomen fuit: Naturalis, quatenus vim significavit salubrem de substantia Solis nobis subvenientem. XI. Aristaeus an cum caelo, an cum Apolline, i. e. Sole, cultus fuerit, in incerto est. XII. Cum Tellure interiori divinum cultum sortitus est aidoneus sive Orcus Molossorum Rex qui Proserpinam in campis rapuit Ennensibus, ac ob praeclarum scilicet facinus cum Dite sive Plutone meruit honorari. Ab Heroibus ad Heroinas transeoo. XIII. In Minerva colebatur cum summus Aether, tum virgo Boeota, quam Ogygis Thebani Regis fil. educarat. Heroinarum aliae sortitae sunt cultum cum Luna, Hespero, aut Tellure; de quibus pauca quaedam subiungam. XIV. Isis a morte cum Luna culta est, und eet capiti eius cornua addebantur, XV. Europa, Agenoris fil. cum Astarte, i. e. Luna, communem nacta est venerationem. XVI. Venus, Cinyrae Cyprii Regis amica, cum vi Naturae generatricis, vel Luna, aut Hespero mixtum habuit cultum. XVII. Atergatis seu Derceto, Syriae Heroina, Semiramidis mater, post mortem culta est cum Lunae Numine: item cum Numine Telluris et Aquae, quatenus Lunatem vim recipiunt. XVIII. Ceres, Heroina Sicula communem habuit cum Luna, Terraeque vi frugifera [orig: frugiferâ] venerationem. Quemadmodeum filia eius *ko/rh seu Libera aut Proserpina, cum Terra inferiore, imo et cum Luna infera culta est. XIX. Ino filia Cadmi, cum Lucifero, vel potius Diluculo seu Aurora, est culta. XX. Semiramis Regina et Tellus, tamquam unum Numen colebantur: Eandem Suid. Rheam vocatam scribit. XXI. Acca Larentia in Flora, et Flora in Acca Larentia, i. e. cum alla Tellus florifera sive vis naturae, per quam plantae florent, culta est etc. Praeterea. XXOO. Sol et Nilus, res aetherea et elementalis in eodem Osiride apud Aegyptios culti sunt. Quemadmodum in Iside simul Luna et Terra. XXIII. Sol et Humor, apud Thebanos, in Baccho divinis honoribus simul affecti sunt. XXIV. Luna et Aer, in Iunone convenere [orig: convenêre] etc. Addam etiam hic [orig: hîc] quaedam de cultu mixto seu sociato rei Aethereae et Aetheriae. XXV. Lunam et Hesperum, sive Dianam et Venerem, uno cultu venerati leguntur Persae apud Strab. l. 15. Hinc Anaitidos templum, quod in Lydia Persarum ritu exstructum erat, Dianae appellat Pausan. in Laconicis: Veneris Agath. Hist. l. 2. Persas secuti Arabes eodem cultu utrumque hoc sidus similiter complexi sunt: a quibus ea religio ad Saracenos derivata est; cuius reliquiae etiamnum apud Muhammedanos supersunt. Hi enim et sexta [orig: sextâ] die, Veneri sacra [orig: sacrâ], feriantur et Lunulis suis superbiunt: Etiam precatiuneulae eorum, Deus Deus maior et magna, nempe Luna et Venus Deus, meminit Georg. Cedren quam aliter paulo recenset Constantin. Porphyrogennetes Vide Voss. l. 7. passim.

I. Naturam Deum credidere [orig: credidêre] Chaldaei, Medi et Assyrii, sed ita, ut non omnes eius partes aeque esse divinitatis participes statuerent: verum caelum caelestiaque corpora potissimum. Hinc Beli apud Assyrios, Molochi apud Phoenices, Saturni, qui idem cum Iove et Apolline, apud Graecos Romanosque, cultus. II. Aegyptii sub nomine Amum [orig: Amûm] sive Ammonis omnem rerum Naturam venerati sunt: Nihilque aliud apud ipsos Iuppiter Ammon, quam apud Arcades Pan fuit: et apud Assyrios Belus. Vide supra. Iidem hanc occultam Naturae vim etiam Minervam ac Isidem dixere [orig: dixêre]. Nec obstat, quod Isis Lunam denotaverit, namque et haec Natura parens dicitur Apul. Metam. c. x1. Dixere [orig: Dixêre] eandem Osiridem quoque, diverso respectu, utrumque sexum illi tribuentes. III. Pan, vetustissimum Arcadum Numen, quid aliud fuit, quam to\ *pa=n, h. e. Omne seu Universum: et quia Sol in omnem Naturam imperium habet, Pan quoque Sol dicitur Macrob. Hinc apud Athenienses, cum triplex esset certamen, in quo lampadem alter alteri tradebat; unum in Pireaeo Minervae, alterum in Ceramico Vulcano, tertium Prometheo in Academia sacrum; universa tamen referebantur in honorem Panos, tamquam Numinis universa reliqua complexo. Interim non semper Panos nomine ipsam rerum Naturam, sed et Spiritum illum Mundi huius effectorem ac conservatorem adoratum esse, patet ex Plutarch. l. de defectu Oracul. IV. Iuppiter, ut Graecis, sic Romanis, caelum quidem vulgo seu aethera, et aerem, insuper autem terram et aquam, et quidquid videmus, significavit. V. Apollo non semper Solem denotavit solum, sed quandoque etiam totum mundum, unde ko/smou du/namis2, ko/smou pneuma, ko/smou fw=s2 Macrob. dictus est et Orpheo omnia fuit. VI. Ianum alii caelum, alii dixerunt esse mundum, verba sunt Augustini de Civ. Dei l. 7. c. 28. VII. Sturnus quoque, cum fil. Urani dictus est, totius Natnrae vim ac virtutem, indigitavit: quem ex Ope, tamquam principio Naturae corporeae passivo, generasse fabulati sunt filios tres Iovem, Neptunum, Plutonem: totidemque filias, Iunonem. Vestam, Cererem, in quos tota rerum Universitas divisa est. Aliter dein considerarunt quoque eum, quatenus tempus est temporumque conversio. VIII. Per Minervam etiam intellexisse Veteres Mentem divinam sese extendentem per Naturam universam, docet Athenag. in Apologia. Quae omnia ex Stoicorum placitis illustriora fiunt: Illis enim Mundus sive rerum Natura animal fuit divinum, constans mente divina [orig: divinâ] et corpore mundano, cuius singulae etiam partes Dii, vel Dei membra forent, quia divina illa mens partes singulas permearet. In rerum dein Natura omnium generationem ac corruptionem attenderunt [orig: attendêrunt], quae conversio cum esse non possit absque principii activi et passivi operatione, ratione activi considerarunt Naturam ut marem, ratione passivi vero, ut

feminam. Cum vero dicerent, Mundum esse magnum ac divinum animal, unum quidem Numen agnoscebant; illos vero plurimos, quos vulgus venerabatur, statuebant esse Dei seu animae mundanae sectiones mundano corpori permixtas, ac pro corporibus diversis diversa nomina sortiri. Ded satis de his: plura vide apud toties laudatum Voss. de Orig. et Prog. Idol. l. 7. a c. 1. usque ad 8. Quis vero tantam Deorum turbam non miretur, imo obftupescat? Quis etiam non rideat, an lugeat stultitiam Gentium, ubi videat admixta tot Numina vel ridicula, aut minuta, vel sordiad quoave aut obscena? Nec tamen aeque hac parte insanivere [orig: insanivêre] univerfi, vera enim eiusmodi Numina non esse videre [orig: vidêre] sapientiores Gentilium. Interim nulli propius accesserunt [orig: accessêrunt] ad veritatem Atheniensibus, qui cum praeter sibi nota Numina etiam IGNOTO DEO aram pofuissent, occasionem praebuere [orig: praebuêre] Gentium Apostolo, ad se de VERO DEO, verba faciendi: cui Uni, qui solus est OMNIA IN OMNIBUS, sit honos, laus, gloria, decus, in sempiterna saecula!

DII [2] Thraciae pop. Rhodopen incolentes. Thucyd. l. 2. *pareka/lei de\ kai\ tw=n o)reinw=n *qrakw=n pollou\s2, oi(/ *di=oi kalou=ntai, th\n *p(odo/phn oi( plei=stoi oi)kou=ntes2. Tacit. Ann. l. 3. c. 38. ubi inter Thraciae gentes enumerantur Caelaletae, Odrysaeque et alii, Lips. legit Astii, in Epistolic. Nam Strab. l. 7. inter Thracas nominat Astos: Sed in Comment. ad Tacit. mavult Dii. *augono/mous2 eos vocat Thucyd. ubi supra. Nic. Lloyd.

DII [3] Adelphi Philadelphus, Aegypti Rex et Arsinoe soror eius ac coniux, quodam a)poqew/zews2 connubio, in nummis et matmoribus, cum inscr. *Q*E*W*N *A*D*E*L*F*W*N comparent. Nempe exemplum ab Iside, quae fratri Osiridi nupserat, inter Macedonas invaluit: imo et ab aliis Deastrorum Gentilium apud Ovid. Metam. l. 9. v. 597. et seqq.

Dii melius: Dii nempe suas habuere sorores:
Sic Saturnus Opim iunctam sibi sanguine duxit,
Oceanus Thetyn, Iunonem rector Olympi.

DII [4] bene formula apud Gentiles exclamandi, cum bona ominatione, quam adominationem dictam esse, contrariam abominationi, docet ex Glossario vett. indito Barth. necdum vero talium constipatoribus, notatam miratur, cum illud alterum hinc ascendens, Dii meliora! longis logis illis illustratum sit. Stat. Theb. l. 2. v. 170.

Contrarium; Dii male, cum rem propositam non probarent. Idem Theb. l. 12. v. 99.

DII [5] Manes *dai/mones2, etiam unius defuncti. Liv. l. 3. Colleg. deor. manes, tou(\s2 tou= suna/rxontos2 dai/monas2. Gentiles enim defunctos Deos appellabant. Cic. de LL. l. 2. Deorum manium iure sancta sunt. Hos leto datos deivos habento. Vide quoque Plin. l. 7. c. 4. Unde Arnob. adv. Gentes l. 2. Si aut Deos nos fecerit, aut ad nihilum redigi corruptionis dissolutione permiserit. Et Prudent. contra Symach. l. 1. v. 484. Deos haberi, defunctos Gentilibus. Deos haberi probat.

Ecce Deos Manes cur inficiaris haberi?
Ipsa Patrum monumenta probant: Diis Manibus illic
Marmora secta lego; quaecumque Latina vetustos
Custodit tineres, densisque Salaria bustis.

DIITICUM insignis Monasterii nomen, quod a S. Dio Archimandrita Constantinopoli fundatum, Dii etiam nomine veniebat. Meminit Sancti huius Menologium Graecum ad d. 19. Iulii et Martyrologium rom. 8. Februar. apud Macros Fratres in Hierolexico.

DIITREPHES homo ex humili loco ad magnas opes, rapina [orig: rapinâ] aliisque malis artibus, provectus Athenis, quem plato Comic. ut peregrinum, insanum et Cretensem sugillat. Vide Aristoph. Avibus et Scholia, p. 578. Item p. 608. F. 1.

DILA seu DILIS portus Gall. Narbon. 12. mill. p. a Fossis Marianis, Anton. In Provincia, in ora littor. maris Mediterr. Nunc Port de Verdon; ubi alias Deluviates pop. Baudr.

DILHERR Ioh Michael, Themarae opp. Comit. Hennebergici natus, fil. Ioh. IC. per varias angustias eluctatus, Eloquentiae primum, inde Historiarum et Poeseos, tandem Thologiae Professor Ienae cunstitutus A. C. 1640. Sexennio post Norimbergae Ioh. Sauberto in Pastoratu ad S. Sebaldum et Bibliothecarii osficio successit. Leopoldum Aug. Epigrammate insigni ad portam Bibliothecae salutavit A. C. 1658. Numismatum Librorumque ingentem vim collegit, quam moriturus Collegio Sebaldino legavit, in Scholas quoque et Studiosos munificus. Obiit A. C. 1669. Aet. 65. Scripta eius magno numero, enarrat. Paul. Freherus Theat. Viror, erudition clarorum.

DILINGA urbs Sueviae, ad Danub. Fluv. in dit. Ep. Augustani, 4. leuc. supra Donavert. in Occ. Ulmam versus, 3. a Burgovia in Bor. cum Univers. a Cardin. Ottone Truccio, Ep. Aug. sub Iulio III. A. C. 1549. fundata. Parva et male culta.

DILLEMBURGUM opp. Qeteraviae Reg. in Franconia, ad Dillam fluv. cum castro munito. Hinc Comites Dillenburgici, e gente Nassovia, de qua vide in voce Herborna. 5. leuc. a Marpurgo in Occ. 4. a Vetzlaria, in Sept. Comitum haec Nassoviae, per multas aetates, sedes, Auriacorum Principum eximio pari, Gulielmo et Mauritio, incunabula praebuit, Arx inter munitissimas Germaniae, situ et opera [orig: operâ] humana [orig: humanâ], merito referenda; cum armamentario instructissimo, in excelsa rupe: imminet oppido in valle ad

ad Orient. Solem subiecto. Nomen a praeterfluente Dilla fluv. Familiam Comitum quod attinet, linea Dillenburgica omnium stirpis Nassoviae linearum praecipua, A. C. 1292. coepit, ab Othone Henric. I. Divitis fil. maiori natu, cui Dilleburgum cessit, Walravio fil. min. Weisbadensem Comitatum sortito. Pater fuit is Otho, Dillenburgi sedem qui primus fixit, ex Agnete Solmensi, inter alios Henrici, qui arcem non tam vetustate, quam incendio collapsam, ampliorem multo ac speciosiorem reddidit: Pater ex Adelheida Com. Arembergia, Othonis et Henrici, quorum hic Beilstenium obtinuit, ille Dillenburgensem lineam continuavit, Comitatu Viandensi, Baronaru S. Viti et parte dominii Grimbergensis; patrimonio aucto. Obiic autem A. C. 1369. relicto Ioh. qui ex Margareta fil. Engelberti Com. Marcarum et Cliviae liberos suscepit, Adolphum et Engelberrum: quorum is Dietzam avitae ditioni adiecti, ducta [orig: ductâ] Iutta [orig: Iuttâ], Gerhardi Com. Dietzensis filia [orig: filiâ] ac herede. Sed a filia eorum Iutta, Comitatus hic marito Com. Diepstenio ac Coninckstenio allatus est. Alter Ioh. fil. Engelbertus, ducta [orig: ductâ] Iohanna [orig: Iohannâ], Ioh. Leccae et Brecdae Toparchae, fil. Baronatum Bredae, a Ioh. Brabantiae D. emptum, ditioni avitae adiunxit; defunctus A. C. 1446. Eo genitus Ioh. Comes Nassoviae, Viandae, Baro Bredae, Toparcha Leccae, Praefectus Brabantiae; iuncta [orig: iunctâ] sibi Maria [orig: Mariâ], Ioh. Comit. Leccae ac Heinsbergae fil. ditiones iterum varias, ac inter eas, tertiam Iuliaci agri partem, nactus est: Pater, inter alios, Engelberti ac Ioh. inter quos, cum paternam crevissent hereditatem, convenit, ut utricumque haeres masculus defuturus esset, eius ditiones alteri lineae accrescerent. Quo factum, ut Engelberto, qui non modo Brabantiae, sed omnium per Belgium munitionum Praefectus, aurei velleris in domum Nassovicam decus intulit, Maximiliano I. Imp. percharus, sine liberis defuncto, A. C. 1504. Ioh. in omma eius bona, quae recentiora et in Gallico solo posita erant, succederet: Cattimelibocensi insuper Comitatu et reducto Dietzensi, avitis ditionibus adiectis. Pater hic ex Elisabetha Hassiaca, Annae Comit. Cattimelibocensis heredis filia, Henrici fuit, qui ditiones patrui Engelberti, ac Gulielmi, qui Dillenburgum et coetera in Germanico solo loca paterna nactus est. Quorum ille Arausionensem lineam primam orsus est, ex media uxore Claudia Auriaca [orig: Auriacâ] Renato Cabillonensi suscepto: Iste Catolo V. Caes. a consiliis, Gulielmi qui Auriacam gloriam in Dillenburgicam familiam intulit, genitor, obiit A. C. 1559. Aet. 79. Ex Walpurgi, Ioh. Egmondanifilia, Elisabetha [orig: Elisabethâ], et Magdalena [orig: Magdalenâ]; ex Iohanna vero, Bothonis Comit. Stolbergii nata, Gulielmo Auriaco. Ioh. suo in Germania successore, aliisque utriusque sexus susceptis. E quibus Gulielmus Renati Cabillonensis ultima voluntate haeres Arausionensis Principatus, hodiernorum Auriacorum Principum auctor est. Ioh. belli pacisque artibus clarus, Illustrem Scholam Herbornensem fundavit, Religionemque nuper repurgatam ad exteros usque promovit: defunctus Dillenburgi A. C. 1606. Aet. 71. Ei ex Elisabetha Liechtenbergica, nati sunt Wilhelmus Ludovicus, Frisiae, Groningae, Tencterorum et Tubantum Praefectus, Ioh. Georgius, Philippus, Mechtilda, Ernestus, Casimirus et Ludovicus Guntherus, praeter filias adhuc ahquot: ex Cungegunda Iacoba Friderici III. Elect. Palatini filia Amalia et Cunigunda, quarum illa Gulielmo Com. Solmensi nupsit: ex Iohanna denique Ludovici Senaei Witgenstenii fil. Ioh. Ludovicus, et quinque filiae. Inter quorum masculos hereditas sic divisa est, ut Gulielmo Ludovico Dillenburgum, Herborna [orig: Herbornâ], Dingenstenio, Ebersbachio, et Hegera [orig: Hegerâ] adiectis, Ioh. Sigena; Georgio, Westerwaldia; Ernesto Casimiro Dietza et Nassovia, Ioh. tandem Ludovico, Hadamaria obveniret: quo pacto Dillenburgensis linea in quinque Comitatuum flexus secta, tot sedes Principatuum titulo futuras nobiles exstruxit. Sed Gulielmo Ludovico, pastquam ex Anna Gulielmi Auriaci filia nullam suscepisset prolem, Leowardiae Frisiorum A. C. 1620. Aet. 60. exstincto; Sigenensislinea, cuius Ioh. auctor, inter Nassovicas, praecipua esse coepit: Georgius vero hodiernos Dillenburgicos sevit, defunctus A. C. 1623. Is enim, ex Anna Amalia Nassovia, genuit Ludovic. Henric. Principem Nassoviae in Dillenburg. quo, et Catharina [orig: Catharinâ] Sayno-Witgenstenia [orig: Witgensteniâ]; (quae novem annis ante maritum obiit A. C. 1651.) nati sunt Anna Amalia (nat. A. C. 1616. ux. Ludovici Com. Wiedani primo, dein Christiani Com. Saynae ) Georgius Ludovic. (nat. 1618. den. 1656. ux. Anna Augusta Brunsv.) Elisabetha (nat. 1619.) Iuliana (nat. 1620. den 1621.) Albertus (nat. 1621. den. 1622.) Catharina (nat. 1622. den. 1631.) Ludovica (nat. 1623. den. 1666. Uxor Ludovici Com. Isenburgici) Henricus Wilhelmus (nat. 1626. den. 1627.) Magdalena (nat. 1638.) Adolphus (nat. 1629. ux. Elisabetha Carola Holtzapfelia) Philippus (nat. 1630. den. 1657.) et Maria Eleonora (nat. 1632. den. 1633.) omnes Principes ac Comites Nassoviae etc. in Dillenburg. E quibus Georgius Ludovicus, ex Anna Augusta uxore, sustulit Elisabetham Catharinam (nat. 1639. den. 1641.) Sophiam Eleonoram (nat. 1640.) Henricum nat. 1641. ex ux. Dorothea Elisabetha Lignicio-Brigensi, patrem N. Principis) Carolam (nat. 1643.) et Ludovicam (nat. 1652. Vide Phil. Iacob. Spener. Theat. Nobilit. Europ. tom I. p. 82. et 163. Cyriac. Lentul. Princip. Nassoviae Geneal. MS. etc.

DILLIUS [1] Aponianus, Tertiae legionis Tribunus, in partibus Vespasiani. Tacit. Hist. l. 3. c. 9.

DILLIUS [2] Vocula, duodevicesimae legionis, in Germanico exercitu inferiore, legatus. Tacit. Hist. l. 4. c. 24. Militibus consensu eum ducem poscentibus, Hordeon. flaccus, summam rerum ei permisit. c. 26. Mox a militibus interfectus. c. 59.

DILORIS apud Vopisc. in Aureliano, Paragaudas vestes ipse primus militibus dedit: quum antea non nisi rectas purpureas accepissent, et quidem aliis monolores, aliis dilores, trilores aliis etc. dicitur a numero lororum. Sunt autem lora in hoc genere tonicarum segmenta vestibus adtexi solita: segmenta dico; Nam Latini hac voce intelligunt lora aurata vel facias auratas, vestibus et praecipue muliebribus praetexi consuetas et eas maxime, quibus summa vestis ora

praetexebatur. Aliter panni dicuntur, de qua voce vide infra. Duo itaque panni seu lora vesti adsuta, dilorem eam faciunt, ut in illo Horat.

Sic apud Virgil. chlamys praemium victori datur, duplic maeandro purpureo ornata, Aeneid. l. 5. v. 250.

--- --- --- --- --- --- quam plurima circum
Purpura moeanaro duplici Meliboea cucurrit, etc.

Atque huiusmodi tunicae vett. iam cognitae fuere [orig: fuêre], trilores vero, et quae plures in circuitum zonas haberent praetextas, vel adtextas, non nisi sequior aetas admisit. Salmas. ad Vopisc.

DILUTIUS Color, alias, blandus, Graece u(dare/steros2, austero et meraco opponitur. Vide supra in voce Austerus, Metaphora desumpta a vino: unde etiam ebriae et saturae dictae lanae, quae multum potavere [orig: potavêre]. Mattius in Mimiambis,

Est autem dilui, Graece kataklu/zesqai, unde Diluvies et Diluvium, kataklusmo\s2 etc. Vide plura hanc in rem, apud Salmas. ubi supra p. 268. 345. etc. de Diluvio vero, in vocibus Deucalion, Noe [orig: Noê], Ogyges, item Pyrrha: Huius enim potius, quam Deucalionis, nomine saepe apud Scriptores venit illud, quod in Thessalia, Crotopi tempore, eodem cum Phaetontis incendio, contigisse legitur. Unde post Pyrrham, apud Stat. Theb. l. XI. v. 469.

i. e. post diluvium; Pyrrhae saecula, apud Claudian. Bello Gildon. Carm. XV. v. 43.

C. Barth. ad Stat. loco cit. Addo saltem, quod M. Anton. Delrius ad Troades Senecae Aet. 4. v. 104. praeter generale Noachi diluvium, quod pulchre describit Alcimus l. 4. et Seneca Natur. Quaest. l. 3. c. 27. varia particularia commemorat. Primum in Aegypto, Promethei, et Herculis tempore, menstruum, apud Diod. l. 1. Secundum, in Attica, bimestre, Rege Attico Ogyge, de quo Pausan. Atticis et Diod. l. 6. Tertium, in Thessalia, aetate Deucalionis, quod integra hieme duravit, tcste Aristot. Meteor. Virgil. Georg. Ovid. Aliis. Quartum, Pharonium, in Aegypto, imperante Proteo, de quo Lucan. Civil. Bell. l. x. v. 509.

Tunc claustrum pelagi cepit Pharon. insula quondam
In medio stetit illa mari, sub tempore vatis
Proteos: at nunc est Pellaeis proxima muris.

DIMACHAERII Gladiatorum genus, vide infra: uti de Dimachis, militum genere, in voce Hamippi; it. Milites.

DIMASSUS ins. circa Rhodum. Plin. l. 5. c. 31. Item mons in insula Mycono, maris Aegaei, cuius incolae omnes calvescunt. Plin.

DIMICARE proprie est sorte ac micatione finem imponere controversiae. Et quidem micare de ea sorte dicebatur olim, quae fit per digitos subito sub certo numero expansis: cuiusmodi morem eleganter exprimit Nonnus l. 23. describens certamen inter Cupidinem et Hymenaeum, quos inducit miro iaculationis genere, Ganzmede Brabeuta [orig: Brabentâ], certare. Fuit autem micationis frequens usus apud Vett. in controversiis: nam etiam in contractibus, si de pretio aliave qua re non conveniret, micatione controversiam tollebant; sic res in foro, sic carnes de lanio emebantur. Quod postea iure mutatum, cautumque est, ut sub exagio, h. e. pro\s2 staqmo\n, non micatione, carnes emerentur, auctore aproniano Praefecto urbi, uti docet vett. Inscr. cuius initium, Ex Auctoritate Turci Aproniani V. C. Praefecti Urbis. Ratio docuit utilitate suadente, consuetudine micandi summota [orig: summotâ], sub exagio potius pecora vendere, quam digitis concluddentibus tradere etc. Vide Casaub. ad Suet. Aug. c. 13. Inde vox extensa, ad decisionem controversiae qualiscumque, etiam quae pugnis, unde pukteu/ein Graecis, et ferro fieret. Hinc Dimicatio singularis, pro monomachia, quam vocem vide. Sed et Micatio digitorum nonnullis lusus genus, frequens apud Graecos olim, quibus e)pallagh\ daktu/lwn, de quo aliquid supra, in verbo Decernere.

DIMIDIUM vox in re monetaria non antiqua; quae cum nummi speciei praeponitur, dimidium de eo demendum docet. E. g. Quintus dimidius solidus, in L. Ripuar. tit. 20. est quartus solidus cum dimidio, et ita de coeteris. Simili plane modo Graeci tri/ton h(miobo/lion dicebant, pro duobus obolis et semis; e(/bdomon h(mito/lanton, pro sex talentis cum dimidio, uti observavit Casaub. ad Theophrasti Characteres. Vide Iac. Gothofred. ad L. 4. C. Th. de Suariis, ubi de Semidecima, laudatum Car. du Fresne in Glossario.

DIMINIA vicus Boeotiae, a Graeco di/mhnon, bimestre, nomen nactus, quod in eius agro semen in terram iactum non nisi duos menses sub illa lateat, memoratur Iac. Spon. Itin. Graeciae l. 2. p. 89.

DIMISSORIAE Literae, quarum mentio in Canonibus Concil. Afric. can. 106. alibique passim, a)polutikai\ Synodo Trullanae can. 17. erant, quas Clerici ab Epp. impetrabant, ut in alienam dioecesin transirent, in ea manerent, aut ab aliis Epp. ordinarentur. Vide Sirmond. ad Sidon. l. 6. Ep. 8. Ferrar. de Antiqq. Eccl. Ep. l. 1. c. 8. Car. Labbeum ad Synops. Basil. p. 199. et seqq. Alios, laudatos Car. du Fresne, ubi supra: quibus adde Cl. Suicerum Thesauro Eccl. voce *)apolutiko\s2, ubi, inter alia, litetas has quoque

*)epistola\s2 ei)rhnika\s2, kanonika\s2 et sustatika\s2 dictas, quae tamen ultrmae proprie loquendo tantum ad tempus migrantibus concedi, fuerint solitae: porro sine *)apolutikai=s2 illis et commendatitiis, in Ecclesiae alterius clerum aut monasterium neminem recipi potuisse, docet ex Balsamone ad Concil. Trall. can. 17. Meursio, Fabroto ad Balsamonem. Aliis.

DIMOERITAE a voce Graeca *dimoiri/a, i. e. divisio, cognominati sunt Apollinaristae Haeretici, quod, cum prius cum Arianis asseruissent, Verbum Divinum in Incarnatione Animam non accepisse, postea ex textu Evangelii convicti, faterentur quidem suscepisse Animam, sed intellectu carentem, cuius vicem Divinitas suppleret, hinc Christum Dominicum Hominem appellantes, Gregor. Naz. Ep. 1. ad Claudin. apud Car. Macrum Hierolex. Vide quoque Ioh. Forbes. Instruct. Historico-Theologic, l. 1. c. 1. § 6. Et supra, ubi de Christomachis.

DINAH i. e. iudicium vel iudicans: Iacobi A. M. 2289 ex Lea uxore filia. Vide Gen. c. 30. v. 21. Hanc Sichem stupro subdidit, quod malum Iacobo immissum putant Rabbini, quod in occursu Esavi fratris filiam occultaret, ne eam in uxorem peteret. Ioseph. Antiq. l. 19. *parh=lqen ei)s2 th\n po/lin, o)yomen/h to\n ko/smon tw=n e)pixwri/wn gunaikw=n.

DINANNUM locus Britanniae min. a tribus sedibus Episcopalibus, Macloviensi vel Aletensi, cui attribuitur, Dolensi ac Redonensi non multum dissitus. Prioratus S. Maclovii de Dinanno, memoratur in Poliptycho Monaster. Fr. Ager vulgo le Dinannois. Hadr. Vales. Not. Gall.

DINANTIUM [1] opp. Britanniae min. ad Rinctum fluv. alias munitum; 5. leuc. a. Macloviopoli in Ort. quondam in delitiis Britanniae Ducibus. Ioh. Matal. Metell.

DINANTIUM [2] opp. Leodiensis dit. ad Mosam fluv. cum ponte, pluries captum et dirutum, nunc reparatum; in confin. Namurcensis Com. 12. leuc. a Leodio, 2. a Carolomontio in Bor. 4. fere a Namurco in Austr. Vide quoque Deonantum.

DINARCHUS [1] Corinthius, unus e legatis Gr. Polyperch. missis, in itinere morbo correptus, diuque Elateae moratus, iussu Polyperchontis iugulatus est. Plutarch.

DINARCHUS [2] fil. Sostrati, Atheniensis, vel. ut aliis, Corinthius, Orator, Auditor fuit Theophrasti, cum Alexander Mag. in Asiam iret. Plurimas opes arte sua [orig: suâ] comparavit, accusatus collusionis cum hostibus Reip. in Chalcidem se contulit, An. 15. post revocatus. Plutarch. de 10. Orat. Orationum eius 64. numerat, quas a se lectas Photius testarur, Cod. 267. Vide Amm. Marcellin. Hist. l. 30. c. 4. Dionys. in Dinarchis.

DINARCHUS [3] Delius, Cretenses fabulas collegit, ut cognoscimus ex Dion. Halic. in Dinarcho oratore, ubi ex Demi, vel potius Demetrii libro de eiusdem nominis viris, quatuor Dinarchos enumerat. Videtur idem signari ab Euseb. l. 1. Chron. ubi de Bacchi gestis loquens ait, Ut Dinarchus loquitur, non ille orator sed poeta. Voss.

DINCHESPILA seu DINKESPILA urbs Sueviae, iuxta Vernitium amnem, Imperialis est et libera, sed parva. 4. leuc. Germ a Nerolinga in Bor. Capta pluries ultimo bello a Suecis et Gallis, sed reddita.

DINDLOCHUS Syracusanus, vel Agrigentinus, Comicus, circa 72. Olymp. 14. comoedias composuit. Fil. an discipulus, an antagonista Epicharmi? Aelian. de animal. l. 6. c. 51. Suid.

DINDYME montes Troadis. Steph. Thessaliae item, et Phrygiae magnae; Ferr. Unde Dindymene Cybele dicitur. Emendandus Hesych. *dindu/mhn, mh/thr qew=n a)po\ *dindu/mwn o)rw=n th=s2 *frugi/as2. Rescribe *dindu/mh, vel *dindumi/hn, mhte/ra, etc. Horat. Carm. l. 1. Od. 16. v. 5.

O vere Phrygiae (neque enim Phryges) ite per alta
Dindyma, ubi assuetis biforem dat tibia cantum
Tympana vos, buxusque vocat Berecynthia matris
Idaeae: --- - --- ---

Nic. Lloydius. Sacrum speciatim hunc montem vocat Papin. Stat l. 1. Sylv. 1. v. 9.

quod in eo primum homines h)/rcanto *qeoi=s2 ka/toxoiei)=nai, Numine affiati perhibeantur. Biceps autem is, cum quo proin minime confundendus mons unius verticis in Cyzico Ins. ei cognominis, eidemque Numini sacer, uti videre est apud Scholiastem Apollonii l. 1. v. 985. Vide de utroque Casp. Barth. Animadvers. ad Stat. dict. l.

DINGLA urbs Hiberniae, in Momonia et Comit. Kerryensi, cum portu; unde et sinus Bay of Dingle, in quem cadit Mangus fluv. 7. mill. a Corcagia in Occ. 25. ab Ardato in Austr.

DINIA Item, Digna, Dina, Civitas Diniensium, Dienensium, Gall. Narbon. urbs, primum memorata Plin. l. 3. c. 4. hodie Digne sur la Bleone, urbs Sontionum, Baudt. Vales. Bodiontiorum olim vel

Sentiorum: et priorum nomen videtur hodieque servare vicus Baions, seu Bodiontium, 5. a Dinia leucis provincialibus. In vett. Not. inter octo provinciae Alpium Maritim. civitates secundo loco ponitur, in Not. recentioribus sub Ebrodunensi Metrop. primus Coepiscopus Diniensis collocatur. In Provincia ad amnem Bledonam, vulgo Bleone, qui in Druentiam delabitur, sita est: divisa quondam in Civitatem, et Burgum, e quibus illa ad radicem montis, tres portas habet, tria suburbia, ac moenia quadratis ornata turribus: hic in convalle situs, quam Mardaricus fluviolus praeterlabitur, non procul a civitate Bledonam aucturus, vix 200. passibus civitate fuit minor, muris quoque suis, portisque tribus instrustus. Et nunc quoque in Burgo est maior Ecclesia B. Virgini sacra. Solebant etiam ibidem quotannis binae vetustissimae nundinae celebrari, quas Renatus Rex A. C. 1437. in civitatem transtulit. Nunc Burgus desertus vix, tres vicos reliquos habet. Urbs Dinia peste A. C. 1629. Adeo oxhausta, ut ex incolarum milibus X. vix 1500. superessent, Burgus autem bello civili quater direprus est, inprimis A. C. 1562. et 1591. Distat 7. leuc. a Segusterone in Ort. et a confin. Deiphinatus, 9. a Regio in Bor. 3. a Sanitio, versus montes, Ep. sub Arch. Ebrodunensi. ex eius Episcopis piscopis Pentadius Concilio Agathensi, Hilarius Aurelianensi ac Arelatensi 5. Heraclius Parisiensi 4. et Matisconensi 1. ac 2. regnante Guntchramno, nepote Chlodovei Mag. interfuere [orig: interfuêre]. Continet. Episcopatus Eclesias, quas vulgo Curas vocant, non amplius 27. Cellas seu Prioratus 12. hinc Glannateva [orig: Glannatevâ] et Sanitio, inde Segusterone et Ebroduno Dioeceseos eius fines prementibus. Ad urbem Diniam quatuor Monasteria sunt, virorum duo, puellarum totidem. Vide Hadr. Vales. Not. Gall. Thermis celebris est. Casp. Allemann. de hac urbe. Seb. Richard. et D. Loteret, de eadem. Ptol. l. 2. c. 10. Gassend. notit. Eccl. Diniens. Columb. Papyrius Masson. notit. Episc. Gall. Bouchaeus, hist. Prov. l. 4. c. 3. §. 2. etc.

DINIAS [1] Historicus res Argolicas consignavit. Citatur ab Apollonii Scholiastae l. 2. *)en prw/tw| *)argolikw=n. Mentionem quoque Diniae facit Plutarch. in Arato, et Eurip. Schol. in Oreste, et Sophoclis Interpres in Electra, qui septimum Argolicorum citat.

DINIAS [2] Pheraeus, Thelesippi fil. qui Cranone, in paludibus et fluv. aviculas captando vitam toleravit; Deinde vigiliarum curam civibus locando, tandem astu summo tyrannidem Cranonis invasit, de quo vide Polyaen. l. 2.

DINIS unus Thracum montanorum, contra Tiberium rebellium, Dux; qui a Poppaeo Sabino cum sociis, in monre, acri obsi dione ac siti pressus, Tac. Ann. l. 4. c. 50. Verum e Ducibus, Dinis provectus senecta [orig: senectâ] et longo uss vim atque clementiam Romanam edoctus, ponenda arma, unum adflictis id remedium disserebat. Primusque se cum coniuge et liberis victori per misit: secuti aetate aut sexu imbecilli, et quibus maior vitae quam gloriae cupido..

DINOCHARES celebris Architectus, Templo Dianae Ephesiae ultimam manum imposuit, sub Alexandro Mag. cum prius, quod Herostrati scelere conflagraverat a Chresiphonte fuerit exstructum. Idem paucis post annis Alexandriam in Aegypto meratus est, hinc Ptolemaicae aulae conditor Auson. in Mosella, v. 3 XI.

Conditor hic forsan fuerit Ptolemaidos aulae
Dinochares: quadro cui in fastigia cone
Surgit, et ipsa suas consumit Pyramis umbras.

Etiam Arsinoes Templum inchoayit Plin. l. 34. c. 14. Eodem lapide (magnete) Dinocrates Architectus Alexandriae Arsinoes templum concamer are inchoaverat, ut in eo simulacrum eius e ferro pendere [orig: pendêre] in aere videretur. Inter cessit mors et ipsius Ptolemaei, qui id sorori suae iusserat fieri. Alii Dinocr atem vocant, sed meliores libri Plinii, praeter locum modo dictum, ut et Auson. ut vidimus, Dinocharem appellant. Vide de eo plura apud Salmas. ad Solin. p. 812. et seqq.

DINOCRATES [1] primus a Phocensibus, in locum Phalaeci, Dux constitutus. Olymp. 108. A. 2.

DINOCRATES [3] Messemus, Romae in convivio temulentus muliebri saltavit habitu, postero die cum ab Achaeorum imperio Messanam ad defectionem sollrcitate vellet, peteretque propterea praesidium a Tito Flaminio, de his respondit Flaminius, videbimus; Te vero miror vina tractare, ac saltare, et foreminam mentiri posse, quum res eiusmodi moliri audeas. Plutarch.

DINOCRATUS Alex. Mag. Architectus, Alexandriam opp. Aegypti, aedificavit. Plutatch. In Alex. Vide Dinochares.

DINOGETIA Moesiae seu Scythiae infer, urbs, Ptol. Nigro Drimago dicitur. Nunc in Bulgaria, ad Istrum fluv. 25. mill. a Succidava in Ort. 90. ab ostiis Istri in Occas. Baudr.

DINOMENES [1] Syracusanorum tyrannus. Pausan. Item. Statuarius. nobilis. Idem.

DINON [1] Praetor Ptolomaei, praesidens Damasco, quam amiosit, remissis vigiliis, superante Antiocho. Polyaen. l. 4.

DINON [2] pater Clitarchi, celebris auctor Historiae Persicae, tempore Alex. Mag. Laert. in Prolegom. et Protag. Athen. l. 2. Plutarch. in Alexandro. Aelian. de Animal. l. 17. c. 10. et var. Hist. l. 7. c. 1. Plin. l. 10. c. 49.

DINOSTRATUS Mathematius, Terragoni quandam speciem invenit, et Geometriam insigniter excoluit. Post Pythagoram vixit.

DINUMIUM seu DINUMMIUM vectigal, quod fisco vel Reip. praestahatur Alexandriae, pro mercibus, quae importabantur vel exportabantur, a praestationis quantitate et modo, ut videtur, appellatum, in l. un. C. de Alexandr. Primat l. 11. Glossae vett. Binio, di/noumma. Gall. Double. Vide Salmas. ad Solin. p. 1169,

DINUS [2] de Garba, Florentinus, Medicus praestantissimus. Sub finem sec. 13. fil. Bruni, Chirurgi famosi. Scripsit in Hippocratem,

Galenum et Avicennam. Item, de ponderibus et mensutis. Volaterr. anthrop. Trithem. Catal. Gesner. Bibl. Leand. desor. Ital. Petrarcha, l. 2. viror. ill. c. 3. de facetiis, et 4. de Iron. Euseb. Chronicl continuator.

DINUS [3] Mugillanus, IC. Bononiensis. A. C. 1300. celeberrimus sui saeculi, scripsit Comment. in 6. librum Decretalium syllogen Conciliorum, etc. Cardinalatum meritis quaesitum; quod obtinere non posser, prae maerore obiit A. C. 1303. Trithem. Catal. Leand. desor. Ital. in Hetr. medit.

DIO Cof. Romanu, Euseb. Dio Cassius, Historicus, et Cof Romanus, de quo vide Voss de Hist. Gr. l. 2. c. 15. et Dion.

DIOCAESAREA [1] Cappadociae urbs. Plin. in Asia min. versus Lycaoniam, 50. mill. ab Iconio, 65. a Caesarea in Occ. Nunc sub Turcis, paucis inhabitata, in Caramania Reg. Baudr.

DIOCAESAREA [2] urbs Ciliciae Asperae, inter Philadelphiam et Aphrodisiam, 20. mill. ab ora maris Mediterr. in Bor. 10. a Seleucia, in Occas.

DIOCAESAREA [3] urbs Asiae min. in Phrygia combusta, 20. mill. ab Apamea in Bor. Salmas. eadem videtur esse cum Ladoicea ad Lycum, quamvis diversas illas faciat Ptol. Et quidem primo *dio/spolin, dein Laodiceam, tandem *diokaisarei/an, composito nomine ex Iove et Caesave, a Polemone, Zenonis Rhet. filio, in gratiam Aug. dictam esse, docet ad Solin. p. 828 Vide in vocibus Diospolis et Laodicea.

DIOCLES [2] Heros, cultus apud Megarenses, in cuius honorem institutus agon Dioclea vocata, quem primus huic Diocli instituit Alcathus, Pelopis fil. Vide Schol. in Aristoph. Acharn. 409. B. 1.

DIOCLES [3] Atheniensium Dux, in hostili solo militibus nullo ordine dispersis, tesseram datam saepe commutavit. Milites arbitratinon longe hostes abesse receptsis armis, instructa [orig: instructâ] acie profe ctionem faciebant. Polyaen. l. 5.

DIOCLES [5] Atheniensis comicus, poeta antiquus, cuius fabulas nonnullas commemorat Athen.

DIOCLES [6] Historicus, primus Graecorum, de origine urbis Romae scripsit, Plutarch. in Romulo. Item, Eleeus Musicus.

DIOCLES [7] Medicus Carystius, Darii Histaspis temp. Reliquit et ipse commentarios. Suid. Ceterum de variis huius nominis hominibus videatur Voss. de Mathem. Poetis et hist. Gr. p. 355.

DIOCLES [8] Olympionices, delicium Philolai Corinthii, amatorem relicta [orig: relictâ] Thebas secutus, ibique mortuus est, de quo vide Aristotel. l. 2. Polit. c. ult.

DIOCLES [9] unus ex quatuor fratribus Syris, qui sub Persaeo Philosopho et Archelao duce, inter praesidiarios Acrocorinthi ab Antigono impositi erant. Vide Polyaen. l. 6. in Arato.

DIOCLES [10] Agitator celebris, in vett. Inscr. in qua trigatum, in curuli certamine, mentionem factam, observat idem Auctor Ibid p, 100. Item nomen servi, qui poftmodum Imp. factus. Diocletiznus, voluit appellari. Vide hic [orig: hîc] infra in voce, Valerius.

DIOCLETIANOPOLIS urbs Thessaliae inter Edissam et Thessalonicam. Polyb. Anton. Item urbs Palaestinae, quae et Baschat, inter Hierosolymam ad Bor. et Hebron ad Austr. Nunc in ruinis.

DIOCLETIANUS Iovius, 38. Rom. Imp. Erat oriundus Dioclea [orig: Diocleâ], Dalmatiae urbe, libertus Senatoris Annulini, fortitudine et bellicae rei gloria [orig: gloriâ] insignis. Transeunti in Galliam, fatidica quaedam anus imperium praedixit, si Aprum interfecisset. Hinc Imp. Apro, Numeriani socero, occiso, successit, A. U. C. 284. statimque Maximianum, successorem designatum, Caesarem fecit: Exin Gallia [orig: Galliâ] a praedonibus liberata [orig: liberatâ], sed maiore rerum mole mox ingruente, in eadem, in Magna Britannia, Africa, Aegypto, Oriente, consortem Impetii Maximian. Constantin. vero Chlorum, et Galer. Armentar. isti Valeria [orig: Valeriâ], illi Theodora [orig: Theodorâ], Maximian. privigna [orig: privignâ], in matrimonium elocata [orig: elocatâ], Caesares fecit. Sic rebelles domiti, et pax Imperio data. Ipsemer in Aegyptum profectus, Achileum vicit, neque unquam maior armorum, apud Romanos, gloria. Cultus sic a Maximiano, ab utroque Caesare, parentis loco, honoratus, in superbiam incidit, pro Deo adorari volens, pedibus ad osculum porrectis. Inde in saevitiam, qua [orig: quâ] Christianos, quos ab initio iam Imperii se non amare testatus erat, An. Imperii 19. crudelissima [orig: crudelissimâ] persecutione afflixit, de exstincto Christianismo, per tropaeorum vanissimas inscriptiones, quae hodieque in duabus Hispaniae civitatibus videntur, sibi gratulatus. Sed crescens sub malis Christianorum copia, una cum senectutis infirmitatibus, in causa fuerunt [orig: fuêrunt], ut Imperio so Nicomediae abdicaret, exemplum imitato Maximiano, cui prior aetas simile non habuit. 1. April. A. C. 304. Sic cum 22. annis, quibus in Imperio fuit, res magnas gessisset, deposito Imperio, Salonicae ruri vitae reliquum egit, non minori libertate, quam rei familiaris tenuitate. Obiit in hac solitudine, A. C. 316. postquam irritos suos in Ecclesiam conatus deplorasser, quam, e fuso tam ubertim sanguine, laetius effloruisse, vidit. Ut et hoc addatur, sub initium Imperii, prisco per Coss. numerandi more abolito, ab annis Imperii sui Epocham duci voluti quae Diocletiana dicta, scriptoribus Ecclesiasticis, usque ad Iustinian. Imp. usurpata, sub quo Dionys. parvus, a Chriosti nativitate, Annos numerare coepiut. Ceterum Princeps erat ingenio excelso, moderatione animi, si odium Christianorum excipias, consiliorum sublimitate, modestia [orig: modestiâ], inter paucos. Euseb. l. 8. Niceph. l. 6. et 7. Vopisc. in Caro et Carino. Cassiodor. in Faslis. Evagr. l. 3. Procop. l. 7. Amm. Marcellin. A. Victor, Oros. Panvin. Theodor. Onuphr. in Fastis. Muler. in tab. Fric.

p. 494. Christmann. de Conn. Ann. p. 422. 430. Kepler. in tab. Rodolph. Crucius, de aera Diocl. Langius, de Ann. Christ, l. 1. c. 1. Petav. de Doct. Temp. l. 11. c. 29. 30. et 33. Ricciol. Chron. Ref. t. 1. l. 4. c. 9. n. 17. Godeau, Hist. Eccl. l. 3. et 4. Coeffetau, Hist. Rom l. 10. et c. Palatii eius, quod amplissimum habebat Spalati, rudera egregio commentario illustravit Iac. Spon.Itin. Part. 1. p. 103 et seqq. ubi delineationem quoque eius aeri incisam exhibet.

DIOCLIA vel DOCELA urbs Phrygiae magnae Episc. sub Archiep. Laodiceno, urbi Laodicae proxima. Midaio et Armorio.

DIOCMITAE apud Capitolin. in Marco, Latrones etiam Dalmatiae atque Dardaniae milites fecit Armavit et Eiocmitas. Emit et Germanorum auxilia etc. Amm. Marcell. l. 27. e. g. Scalig. pro Docimitae, a Docimeo, Phrygiae urbe; Salmas. vero, dicti sunt a)po\ tou= diwgmou= sicque appellati videntur levis armaturae, adeo que expediti, et ad persequendum fugitivos, aut latrones, idonei milites: quos et *diw=tas2 appellabant. Certe Amm. Marcell. loco citato genus semier mium, inquit, hominum, quos Diogmitas appellant. Salmas. ad Capitol. *diogmi/tas2 vocat Metaphrast. in Vita Athanas.

DIODORI ins. Babelmandel, testel Rhamusio, in ore sinus Arabici, Primera Belloforestio. Ptol. Plin. l. 6. c. 29. Arr. in Periplo.

DIODORUS [2] e Ducibus Demetrii, per quem recepit Sicyonem. Postea, Epheso praesidere iussus, agitavit de urbe Lysimacho prodenda, consilia; Sed praeventus a Nicanora et ipso Demetrio poenas dedit perfidiae. Polyaen. l. 4. in Demetrio, com. 4.

DIODORUS [3] Antiochen. Tarsensis Praesul. Hieronym. Post mortem accusatus est, quod Nestorii praeceptor fuerit. Cyrillo proin in Ep. ad Ioh. Antiochen. et Acas. Meliten. hostis gloriae Christi dictus Contra Athanas. Basil. et Chrysostom. eius discipuli, tamquam sanctissimum Ep. et fortissimum Fidei defensorem, summis evehunt laudibus. Talis certe, dum viveret, habitus, at scripta eius post obitum iis referta erroribus deprehenda sunt, qui damnationem merebanrur. Theodoret. hist. l. 4. c. 23. 24. 25. l. 5. c. ult. et in Philos. c. 2. et 8. Socr. l. 6. c. 3. Sozomen. l. 8. c. 2. Baron. An. 370. 392. 428. 435. Vide et Phot. Bibl. cod. 18. 85. 102. 223.

DIODORUS [4] Ep. sapientissimus, velut quidam fluvius perspicuus atque torrens, oves quidem proprias irrigabat, luporum vero blasphemias penitus abluebat; ac generis sui nobilitatem spernens, libenter sustinebar quamlibet por Fide calamitatem Sozom. l. 8. c. 3. Trip. Hist. An idem cum Tarsensi Praesule, de quo prius?.

DIODORUS [5] Alexandrin. fil. Pollionis philosophi eius, qui composuit Dictionarium Attic. floruit Adriani temp. Suid Diodoros paraeterea duos e Lydia Tiberii temp. Strab. commemorat, ambos oratores.

DIODORUS [6] et DIODOTUS Grammatic. bella Attica scripsit. Item discipulus Aristoph. Alius Arythraeus, Athen. l. 10. Item Medicus, cognom. Petronius, Plin. l. 20. c. 8. Item Epicureus au)to/xeir. Sen. de V. B.

DIODORUS [7] cognomento Chronus, fil. Amenii, Dialecticus ex Iasso Asiae civitate fuit, Platonis temp. Euclidemque audivit. Dictus Chronus, ab Apollonio Chrono. eius praeceptore, cuius ut famam obscuravit, ita et cognomen usurpavit. Dialecticus autem, quia, teste Laert. primus involutum disserendi genus invenerit. Apud Ptol. Soterem commorans, cum, inter epulas, a Stilpone sermones quosdam dialecticos propositos ex templo nequivisset exsolvere, ob id a Rege per iurgium Chronus, i. e. cunctator, ut alii, duabus prioribus literis omissis, o)/nos2 appellatus, convivium deseruit, accedito per otium super ea propositione libro, ex animi maerore exinctus es. Plin. l. 7. c. 53. Diog Laert. invita eius.

DIODORUS [9] Echeanactis fil. cum fratribus Anaxagora et Codro Hegesiam Ephesi tyrannum obtruncavit. Qui tres fratres a Philoxeno, Alexandri Mag. praefecto, ob istud facinus in carcerem tracti sunt, vinctique in arce Sardiana catenis retenti. Ubi diu multum que cruciati se ipsos expediverunt [orig: expedivêrunt] carcere; accepta [orig: acceptâ] ab amico lima [orig: limâ], cuius adiutorio vincula disruperunt [orig: disrupêrunt], et servili habitu fallentes per noctem, ac quasi servi a carcere egressi, fune et vestimentis in longitudinem dissectis ea connexuerunt [orig: connexuêrunt], seque de moenibus dimiserunt [orig: dimisêrunt]. Diodorus subito ex alto delapsus claudusque factus, in eo loco deprensus a Lydis et ad Alexandr. missus est, ut supplicium lueret. Alexandro vero Babylone mortuo, Ephesum ad Perdiccam missus est, ut legum iudicium subiret. Anaxagoras vero et Codrus Athenas digressi, post mortem Alexandri Ephesum reversi, etiam fratrem suum Diodorum liberarunt. Polyaen. l. 6.

DIODORUS [10] Ephes. Anaximandri vitam scripsit. Diog. Laert. in huius vita. Item Sardibus oriundus, orator, tempore belli Mithridatici. Pater Diodori, Oratoris, Poetae et Historici. Strab. l. 13.

DIODORUS [11] Periegetes, terras descripsit, ut ex cognomine colligi potest. Idem de monumentis tractavit. Plutarch. in Themistocle. Meminit et idem huius scriptoris in Theseo, ac Cimone.

DIODORUS [12] Philosoph. Socratic. Hieronym. Quinque filias dialecticas insignis pudicitiae habuisse narratur. De quibus et Philo Carneadis magister plenissimam scribit historiam.

DIODORUS [13] Siculss. Res interim (inquit Voss.) apertior est de aetate Diod. Sic. Antiquiorem paulo esse aliquis dicat, quia, tempore Iul. Caesaris vixisse Euseb. in Chron. tradat: atque adeo ipse Diod. non uno hoc loco de sese testetur. Sed non male propterea Suid. qui sub Augusto vixisse dicit. Natale ei solum Argyrium, sive Angyrium; Siciliae opp. ut quidem vulgo legitur apud ipsum Diod. vel potius Agyrium, quod verum esse oppidi nomen probat Cluver. qui illud hodie San Filippo d'Agyrone dici ait. Scripsit biblioqh/khn i(storikh\n, in qua agit de Aegyptiis, Assyriis, medicis, Persicis, Graecis, Romanis, Pumcis, atque aliis. Constabat vero opus hoc libb. 40. quorum argumentum ipse in Praefatione recenset. Multa eius sphalmata sunt in Olympiadum Annis et Romanis

magistratibus, ut plane [orig: planê] verisimile sit corrupits ac mutilis fastis usum esse. Cetera si spectes, magna eius filoponi/a fuit, ut qui 30 Annorum operam in hanc se historiam impendisse scribat in praefatione sua. Ubi et quanto veritatis studio laborarit, ostendit peregrinatione sua [orig: suâ] in Asia atque Europa; nempe periculis vel aerumnis nullis territus fuit, quo minus loca ipsa lustraret, de quibus scripturus esset. Romae inprimis commoratus, ut inde variarum rerum notitiam eo certius hauriret. At egregium hoc Diod. opus non toi=s2 e)/cwqen modo, sed etiam Iustino Martyri ac Eusebiolaudatum, non caruit saeculo nostro reprehensoribus suis, seu rem seu dictionem spectes, Rem ipsam culpat Lud. Vives; qui in quinto de tradendis disciplinis; refert nihil Diodoro esse nugacius: Contra profecto quam Plin. iudicarat, qui in Praefatione scripserat, cum Graecorum alii magnificis titulis superbiant, Diod. qui a)plw=s2 biblioqh/khn vocat, primum Graecorum desiisse nugari. Quemadmodum verio ipsam rem Vives, ita dictionem Diod. arrodit Bodin. in Meth. Hist. Quanto melius de eo censuit Phot. Patriarcha muriobi/blou suae. c. 70 ubi ipsum ait fra/sei safei= te kai\ a)ko/myw|, kai\ i(stori/a| ma/lista prepou/sh|. Addit, non affectare nimis dictionem Atticam, sed neque devolvi ad vulgarem ac tritam dicendi formam, verum mediocri genere gaudere. Quae sane maioris, quam Bodini iudicium fieri debere, nobiscum fatebitur. qui vel de stylo iudicare per se possit; vel, quam exquisito in talibus iudicio Phot. fuerit, intelligat. Gesner. Biblioth. Voss. de Hist Gr. l. 2. c. 2. Nic. Lloydius.

DIODORUS [14] Stoicus, Cicer. Praeceptor in Dialecticis, ut in Bruto scribit ipse, Eram, inquit, cum Stoico Diodoro: qui cum habitavisset apud me, mecum vixisset, nuper est domi meae mortuus: a quo cum in aliis rebus tum studiosissime in dialectica exercebatur.

DIODORUS [15] Theban. multiforatilis tibise auctor, Polluci: quod inventum alii Pronomo, nonnulli Antigenidae, Thebanis itidem, tribuunt. Vide Salmas. ad Solin. p. 120.

DIODORUS [16] Tryphon, piratici dominatus primus auctor Cilicibus, ab Antiocho Demetrii in castello quodam conolusus et ad mortem adactus est, Strab. Mansit tamen haec peiratei/a Cilicum et in tantum progressu temporis crevit, ut Romani missis exercitibus et Imperatoribus suis eam evertere dignum habuerint. Salmas. ubi. supra p. 770. et 771.

DIODOTUS unus ex Politicis Atheniensium, qui crudele decretum, de exscindenda ob defectionem Mitylene, mitigavit. Vide Schol. in Aristoph. Equit.

DIOECESIS Graece *dioi/khsis2, dicebatur plurium provinciarum inter se copulatarum praefectura. Balsamon in can. 9. Concilii Chalcedon. *dioi/khsis2 de/ e)stinh( polla\s2 e)parxi/as2 e)/xousa e)n e(anth/|: quarum quaelibet suas habebat Merropoles: quae singulae regebantur a Comitibus et Vicariis; plures vero una et simul a Praefecto Praetorio. Earum mentio frequens in Cod. Thedos. et Iuctin. apud Amm. Marcellin. item. qui Tractus vocat. Auctor Constantin. Mag. fuit, qui totum Imperium Rom. in IV. Dioeceses distribuit, nempe Italiae, Illyrici, Orientis et Africae; e quibus vet. Imprium CP. duas medias integras comprehendit, Macedoniam nempe, Daciam, Orientem in specie sic dictam; Aegyptu, Asiam, Pontum et Thraciam: hodiernum vero Turcicum, tertiam insuper, Africam sc. complectitur. Vide Berten. l. 1. Pith. c. 2. et Iacob. Gothofred. ad l. 3. Cod. Th. de Med. et in Topogr. eiusdem Cod. part. I. Atque inde manavit ut Dioeceses dicerentur potissimum provinciae, quibus praeerant Metropolitani vel Archiepiscopi, ut in Concilio Chalcedon. can. 28. Has instituisse S. Dionys. Ep. Rom. dicitur Anastas. in Vita eius. Postmodum vero abusive sic dici coeperunt [orig: coepêrunt] Episcoporum districtus: qui proprio vocabulo Parochiae indigitantur passim. Vide Car. du Fresne Glossar. Hinc Dioecetes Gr. *dioikhth\s2, apud Hegesipp. cui Dioeceses a Constantino, ut diximus, institutae, notiores erant, quam procurationes apud vet. Aulam Rom. est Dioeceseos alicuius administrator, Praetorio Praefectus, l. 1. c. 44. Vide Ioh. Frideric. Gronov. Observ. in Eccl. c. 16. Minoris dignitatis erant Dioecetae, de quibus Anastas. in Eccl. Hist. ubi vox Administratores in genere notat. Dioecetae Ergasiotanorum, l. 5. Cod. de Episc. aud. et in l. Cod. Th. de Alexandr. pleb. Primat vocantur, qui operatiis et artificibus praerant. Sed et Dioecetae, publiicani, h. e. Collectores tributorum ac vectigalium sunt, Leoni Nov. 61. Theophani in Chron. Aliis. Unde legimus in Ep. Hadr. Pontif. ad Carolum Mag. in Cod. Carolino 92. Missi Graecorum duo Spatharii Imperatoris cum Diucitin, quod Latine dispositor Sicliae dicitur etc. His praeerat *me/gas2 *dioikhth\s2, cuius dignitatis meminit Cantacuzen. l. 3. c. 14. et Codin. de Offic. Vide Iac. Gothofred. ad. l. 1. praedictam. Car. du Fresne Glossar. At *dioikhth\s2 in vett. Aegypti Regum aula quantae dignationis fuerit munus, indigitavimus supra in voce Chiliarchus.

DIOETAS Achaeorum Dux, qui Heraeeam civibus recuperavit, duobus argutis et scitis stratagemate. De quo vide Polyaen. l. 2.

DIOGENES [1] Apolloniates, Anaximenis auditor, fil. Apollothemidis. Physicarum rerum notitia [orig: notitiâ] oelebris, Rhetor et Philosophus insignis. Tempore Anaxagorae viguit, ab invidis, in pericuum mortis, Athenis adductus, Demetr. in Ayol. Socr. Aerem elementum esse, quo condensato vel rarefacto mundi infiniti fiantvacumm esse infinitum, ex nihilo nihil fieri, nihil in nihilum erfolvi, terram in medio mundi consistere, immobilitatem suam a calore circumfuso, spissitudinem vero et soliditatem a frigore habere, asseruit. Diog. Laert. in eius vita l. 9. in Cynic. l. 6. Clemens 1. poedag. et. 1. Strom. Suid.

DIOGENES [2] Babylonius, quoa haud procul degebat, Stoicus Philosophus, Chrysippi discipulus praeceptor Antipatri. Cic. in de officiis. Seleucia [orig: Seleuciâ] oriundus, P. Scipione et M. Marcello Coss. tempore Punici belli sec. cum Carneade Academico et Critolao Peripatetico, ab Atheniensibus Romam missus. De Nobilitate scripsit, Athen. l. 4. Porro Cic. in Lucul. l. 6. de fin. l. 4. Tusc. et. l. 1. de Nat. Deor A. Gell. l. 7. c. 14. Macrob. Sat l. 1. c. 5. Seneca, de Ira, l. 3. c. 38. Diog. Laertius, in Diogene Cyn. Quintilian. l. 1. c. 1.

ibi. Reliquit 7. libros de patriae suae insulis, teste Steph. in *be/sbikos2. Vide Voss. de Hist. Gr. l. 2. c. 13. p. 221. et l. 3. p. 356. ubi hunc cum Diogeneto vel Diogene Suidae, qui librum de Patria sua composuit eundem facit. Item alius Tragicus Poeta.

DIOGENES [4] vel DIOGNETUS Erythraeus, Hygin. in poet. Astron. in Pisc. Alius Smyrna [orig: Smyrnâ] oriundus, Philosophus, discipulus Metrodori Chii, Praeceptor Anaxarchi. Clem. 1. Strom. Vofl. de Hist. Gr. l. 3. p. 356. 357. Item, pictor, Plin. l. 35. c. XI. Vide quoque Romanus IV.

DIOGENES [6] Laertius, sive, ut Tzetzes vocat, Diogenianus, Epicureus, cuius decem libros habemus de vitis Philosophorum. Parum idonee de eo iudicat Barthol. Keckermann. vir carteroquin eruditus, sed novellorum scriptorum, quam antiquitatis studiosior, uti notat Voss. Ait ille libro suo de Historia, scripsisie Laertium languide et frigide, saepe tamen non inutiliter. Quae profecto frigida laus est operis utilissimi, et auro contra non cari. Quippe ex quo discere sit, cum alia tam multa ad historiam temporum pertinentia, tum praeclara tot vett. apophthegmata; quorum Keckermann. malo sane exemplo, Erasmum laudare mavult auctorem, quam Plutarch. Laert. et similes. Quin, quod caput est; discrepantes ex eodem Laertio sectarum sententias discimus. Multa ex hoc opere suis doctrinae variae eclogis inseruerat Sopater, teste Phot. Tmem. 161. Atque hinc liquet vixisse Diogenem ante tempora Constantini Mag. a quo Soparer iste Apamensis, sive potius Alexandrinus, interfectus fuit ut Suid. narrat in *)ale/candros2. At Iunior omnino est Traiano. Siquidem in Speusippi, atque item Anaxagorae vita, Plutarch. meminit, qui Traiani, atque etiam Hadriani tempore floruit. Praeterea in Timone, mentionem facit decom librorum Sexti Empirici, item Saturnini, qui Sextum audivit. Nempe vixit sub Antonino Pio, vel paulo post, quemadmodum ostendit Voss. de Nat. et Const. Rhetorices c. 9. Hoc opus a Laertio scriptum fuisse ad feminam, recte tradit Lud. Vives l. 5. de trad. disciplinis, quae Atria forte, Imperatoribus grata, cuius meminit Gal. de Theriac. Antiquissimus eorum, qui huius scriptoris meminerunt [orig: meminêrunt], est Steph. in *xolli/dai, *)enesoi\ et *dru+i/dai. Reliquit quoque epigrammata omni genere metrorum: Unde hoc opus pa/mmetron inscripsit; multaque de Philosophis epigrammata inde adducit, et *)epigrammatogra/fon ex eo vocat Tzetzes Chil. 3. c. 61. Voss. de Hist. Gr. l. 2. c. 13. Nic. Lloyd.

DIOGENES [7] Sicyonius, qui Peloponnesiaca scripsit. Vide Voss. de Hist. Gr. p. 356.

DIOGENES [8] Sinopensis, Icesii fil. Philosophus Cynicus celeberrimus, Antisthenis Discipulus, h(mero/bios2, h. e. in diem vivens, vulgo appellatus, quod, omni abiecta [orig: abiectâ] sollicitudine, cibum suum in singulos dies emendicaret. Habitavit in portarum vestibulis, et porticibus civitatum, cumque se contorqueret in dolio, volubilem se habere domum iocabatur, et se cum temporibus immutantem. Hieme enim os dolii vertebat in Merid. aestate ad Septentr. et ubicumque sol se inchnaret, Diogenis praetorium vertebatur. Obiit ferme nonagenarius, mortique vicinus iussit cadaver suum inhumatum abici; quarentibusque amicis, volucribusne et feris corpus suum dilaniandum veller relinqui: Minime, inquit; sed bacillum apud me, quo illas abigam, ponitote. Irridens nimirum amicorum praeposteram curam, qui tantopere de humatione cadaveris, omnis sensus expertis erant foliciti: quasi magnum quiddam interesser, a ferisne, an a vermibus absumeretur. Cum in patria adhuc esset, Pythiam consuluit, quonam modo posset excellere, respondet: Si nummos adulteraret. Quo ille facto patria [orig: patriâ] pulsus; Athenas venit: iam senex a Scytalo pirata [orig: piratâ] captus; venundatusque Xeniali Corinthio est, qui cum manu misit, eique liberos suos ad erudiendum tradidit; apud quem Diogenes vivere voluit, cum posset ab amicis redimi. De eo scribitur, quod cum Antisthenes nullum discipulorum reciperer et perseverantem Diogenem removere non posser, novissime clava [orig: clavâ] minatus sit, nisi abiret; cui ille subiecisse dicitur caput, atque dixisse, Nullus tam durus baculus erit, qui me a tuo possit obsequi separare. Ferunt cum in suburbio quodam Corinthi degeret, accedentem Alexandrum rogasse, ne sibi apricanti a Sole obstaret. Plutarch. in Apophth. Iuven. l. v. Sat. XIV. v. 31. et seqq.

Sensit Alexander, testa cum vidit in illa
Magnum habitatorem, quanto felicior hic, qui.
Nil cuperet, quam qui totum sibi posceret orbem.

Patria [orig: Patriâ] Sinopensis fuit, ut dictum, teste Suida [orig: Suidâ]. Ovid. de Ponto, l. 1. v. 299.

Morali Philosophiae unice deditus, risit Grammaticos, Musicos, Oratores, Avaros, De ingeniose dictis eius videatur Diog. Laert. in eius vita l. 6. Obiit, vel bilis exundatione, quam bovini pedis crudi esu sibi contraxerat, vel morsu canis. Alii sponte retento spiritu exanimatum dicunt. Aet. An. 80. Nic. Lloydius. Vide Plutarch. in Alex. l. 8. Simp. qu. 1. etc. Basil. l. de leg. Gentil. libr. Hieron. l. 2. c. Iovin. c. 9. Valer. Max. l. 4. c. 3. ex. 19. etc.

DIOGENETUS Pictor insignis, sub quo pingendi artem didicit Marcus Imp. Capitolino: an idem cum Diogneto Philosopho, cuius, ipse Marcus meminit de Vita sua. Vide Casaub. et Salmas. ad Capitolin. ut et in voce Diognetus.

DIOGENIANUS [1] Tzetzi in Vitis Philosophorum citatru, qui vulgo Diogenes.

DIOGENIANUS [2] ex Heraclea, Grammaticus sub Adriano Principe, scripsit Dictionarium per ordinem literarum, multaque alia in arte Grammatica. Item de fluv. lacubus, montibus, et tabulam urbium. Diligens, elegans, ingeniosus, Suid. Paroemias eius A. Schottus primus edidit. Erasm. praef. adag. Vide et Diogenes Cyzicenus.