CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

DIOSTECNOSIA fons in Andro ins qui quotannis Nonis Iau. vini sapore fluit. Plin. l. 2. c. 103.

DIOSTRA lucta vett. Graecis dicta est, a)po\ tou= diwqei=n, ut e)/cwstra; ab e)cwqei=n; w)qismoi\ enim in lucta praecipue locum habebant, imo lucta nil aliud est, quam w)qismo\s2. Hinc zw/stran recentiores fecere [orig: fecêre] Graeci et zou=stran, unde Gallicum iouste. Salmas. ad Capitolin. in Pio.

DIOTIME mulier Philosophiae sectatrix, cuius lectionibus interesse non erubescebat Socrat. Plato in Sympos.

DIOTIMUS [2] Atheniensis, qui cognominabatur Chone. Cael. Rhodig. l. 29. c. 1.

DIOTIMUS [3] Nauarchus Atheniensis, rei nauticae peritia [orig: peritiâ] celeber, utpote ingenio plurimas de Lacedaemoniis victorias in mari consecutus: de quo Vide Polyaen. l. 5.

DIOTREPHES vir pessimus, filoprwteu/wn, uti testatur B. Ioh. Ep. 3. v. 9. et 10.

DIOXIPPUS [1] Athen. poeta Comic. cuius fabulas commemorat Suid. Vide Voss. de Hist. Gr. p. 359. Item nobilis Athleta. Plin. Item. Alex. Mag. miles, mira [orig: mirâ] fortitudine, provocatus a Corrago (quem Horratum vocat Curt.) milite item Macedonico, clava [orig: clavâ] eum occidit. Aelianus et Curt. l. 9. c. 7. Item Medicus, A. Gell. l. 17. c. XI. laudatus.

DIOXIPPUS [2] inter Alcimachi, clari Pictoris, opera memoratur Plin. l. 35. c. XI. Alcimachus Dioxippum, qui Pancratio Olympta, citra pulveris iactum, (quod vocant aconiti) vicit; sub. pinxit. Vide de hoc Dioxippo Aelian. Hist. l. 10. c. 22. et l. 12. c. 58.

DIPHILAS tertius ex iis, quos Lacedaemonii Rhodum, ad exstinguendos eos, qui factionis erant Atheniensium, miserunt [orig: misêrunt] Diodor. l. 14.

DIPHILUS [1] Atheniensis Imp. A. U. C. 311. Item architectus in perducendis ad finem operibus tardissimus, adeo ut locum fecerit proverbio, Diphilo tardior. Cic. ad Qu. fratrem l. 3.

DIPHILUS [2] Sinopensis Comic. paulo iunior Menandro. Vide Voss. de Poet. Gr. c. 8. p. 60. et 61. nec non de Hist. Gr. l. 3. p. 360.

DIPHTHERA propria servorum olim, cum exomide, vestis fuit. Unde apud Aristoph. Vespis conqueruntur urbani senes, Philocleonem herum a servis suis domi clausum, sub custodia teneri, oblitis munerum quae ab eo acceperant; neque enim illos subire memoriam *difqerw=n kai\ *)ecwmi/dwn, quas ipsis emerat etc. Ubi Diphtheram quidem Vett. Grammatici vestem ex corio sive pellibus interpretati sunt, quae propria Pastorum et Agricolarum. Idem Comicus Nubib. Ubi grandior eris, capellas agito e Phelleo, ut et Pater tuus *difqe/ran e)nhmme/nos2, scorteam vestem indutus. Ubi Scholiastes peribo/laion poimeniko\n e)n de/rmatos2, reddit, i. e. sagum ex pellibus, quod exomidi iniceretur. Quod autem viliorum tegmen esset, propterea chlamydi, ut et r)a/kos2 et tribonium, opponebatur, Lucian. Timone, Pro molli chlamyde hanc Diphtheram sibi paupertas circumponit. Ibienim Timon ad inopiam redactus, enaya/menos2 difqe/ran, terram exercet: atque idem infra a Iove u(podi/fqeros2, item difqeri/as2 dicitur, h. e. sago pelliceo amictus. Vide quoque Dion. Chrysostom. Orat. 72. et Philostratum in Heroic. Polluci tamen. l. 7. Diphthera dicitur tunica stricta cucullum habens. Sed potuit quidem et tunica ex corio confici, proprie tamen de sago sive veste exteriori Diphtherae nomen sonat: quam *bai/thn quoque vocat Theocrit. Idyll. 3. et. 5. Has vero pelles caprarum fuisse, docet Varro de Re Rust. l. 2. c. ult. Fuitque harum vestium usus in ingenuis quoque tempore pluviae, ut scorteae paenulae, apud Romanos. Unde Anaxagoram profectum in Olympiam, sudo ac sereno caelo, sedisse e)n dermati/nw, quasi brevi eruptura [orig: erupturâ] pluvia [orig: pluviâ], sicque evenisse, natrat Laert. Philostrat. eandem rem referens l. 1. c. 2. u(pokw/dion vocat. Vide Ferrar. de Vest. p. 208.

DIPLOIS Gr. *diplo+i/s2, pallium duplex, Cynicorum olim vestis. Antipater de Diogene (qui hinc *diploei/matos2 dictus est) cui una pera, una Diplois. Et infra, Baculus et pera, kai\ diplo/on ei(=ma. Latini duplicem pannum vocarunt. Horat. enim l. 1. Ep. 17. de eodem Diogene, v. 25.

Quid autem pallium diplw/sai, seu duplicare, dixeint Graeci, exponit Oct. Ferrar. de Re Vest. Part. 2. l. 4. c. 19. Cum nempe tunica Cynici carerent, necesse habuerunt [orig: habuêrunt], cum humero brachium exserentes, totam pallii partem dextram sinistro humero iniicete, ut retro ad pedes caderet atque ita totum corpus involverer et constringeret, ut, nisi detraheretur, dilabi non posset. Quod duplicare pallium vocarunt, quemadmodum fuse ad Tertullian. Viri docti demonstrarunt. Habitus auctorem primum fuisse Antisthenem, docet Laert. ubi Diogeni tunicam petenti, mandasse ptu/cai qoima/tion, i. e. complicare seu duplicare, ait. Idem tamen ex aliorum sententiae Diogenem moris auctorem facit, primumque eum pallium duplicasse, ob necessitatem, uti dictum, et ut in eo cubaret, narrat etc. Interdum tamen Diplois pro pallio communi usurpatur. Ita enim Euseb. l. 7. c. 18. de statua Christi Domini atque Haemorthoissae. *diplo+i/da, inquit, kosmi/ws2 peribeblhme/non. Diploidem seu Pallium decenter indutus. Figuram Cynici duplicato pallio involuti, Roma [orig: Româ] ab Illustri Puteano sibi transmissam, inseruit idem libro praefato.

DIPLOMATA apud Suet. Aug. c. 50. In Diplomatibus libellisque et epistolis signandis initio Sphinge usus est: literae sunt indices ac testes concessi beneficii ab eo, qui praeest Reip. Sic Diplomata civitatis Rom. dicuntur eidem Nerone, codicilli, quibus delatum erat ius civitatis: Et Apollon. Tyaneus Diplomata vocat, quibus Euphrates commendabatur Regionum et Urbium Praefectis. Ep. ad eum: Graece dipla=. Maxime vero sic appellabantur literae, propter publicum cursum dari petique solitae. Nomen inde, quod formabantur in modum tabellarum duplicium: cum aliae literae Principum,

quibus aliquid iubebatur aut vetabatur, a(/pla gra/mmata dicerentur, unde h(plwto basilika\ gra/mmata, et h(/plwto basilika\ diata/gmata, apud Euseb. l. 8. In illis porro, quidquid occasione illorum acciperetur, adnotari solebat, ut ex Ep. Apollon. cit. discimus; neque encausto solum decorabantur, sed etiam ex solida materia, puta argento vel quor, nonnumquam fiebant, unde appellata xruso/boulla; et de/ltoi sfurh/latoi, apud Themist. Orat. 4. etc. Vide Casaub. ad Suet. d. l. et infra Logotheta, item litium, Praeceptum, Sacra, Sigillum.

DIPNIAS urbs Thessaliae circa Larissam, ubi aiunt Apollinem primum esse pransum, cum ex Tempe purgatus reiit. Steph.

DIPOENUS et Scyllismarmore sculpendo primi omnium inclaruerunt [orig: inclaruêrunt]. Hi Sicyonem se contulere [orig: contulêre], quae diu fuit officinarum omnium metallorum patria. Plin. l. 36. c. 4.

DIPOLIS Lemnos vocatur, habet enim in se Hephaestiam et Myrniam. Item civitas Emporiensibus vicina, quam murus dividit, quosdam ex Indigetibus inquevilinis prope se habens, qui etsi per se suam agerent Remp. communia tamen habere moenia cuin Graecis tutelae gratia [orig: gratiâ] voluerunt [orig: voluêrunt], Strab. l. 3. cuius verba ab huius Lexici compilatore male sunt concepta. Nihil enim aliud sibi voluit Strab. quum de Emporio dixit, *di/polis2 de\ e)sti, quam quod Liv. l. 26. c. 19. et l. 28. c. 42. et l. 29. c. 25. dicit, Emporias duo fuisse oppida muro divisa. Vide Casaub. ad locum.

DIPOTAMUM vulgo Mesanacta, Turcice Dipnanos, Leuncl. castrum Phrygiae. Cedren.

DIPSACUS Vett alias *diya\s2 a)/kanqa, Spina sitiens, quae quod in confinio Arabiae et Aegypti nasceretur, modo Arabica, modo Aegyptia dicta est, caput echinatum seu echino simile habuit, et proin carduus fullonius nonnullis creditur esse, quam virgam pastoris vulgo vocat. Recentiores certe Graeci vocem sic usurparunt. Nicomedes, diyakos, a)kanqokte/nion, w)=|per e)/cainon ta\ *kamelau/kia, vide de illo Plin. l. 14. c. 13. et Salmas. ad Solin. passim. Alias Dipsas anguis genus est seu serpentis aquatilis, cuius morsus inextinguibilem sitim affert vix ullis remediis sedandam, de quibus eundem, vide Plin. l. 24. c. 13. et l. 27. c. 19. ut et in voce Dipsas.

DIPSAS [1] adis, lena, quam Ovid. insectatur, quod puellam suam meretricia [orig: meretriciâ] arte instrueret. Locus est, l. 1. Amor. Eleg. 8. Initio.

Est quaedam (quicumque velit cognoscere lenam,
Audiat) est quaedam nomine Dipsas anus.
Ex re nomen habet nigri non illa parentem
Memnonis in roscis sobria vidit equis.

In Aegypto et Arabia, frequens, morsu suim excitat inexplebilem, unde nomen. Est autem viperae similis, vix dodrantalis, albo corpote, cauda [orig: caudâ] gracili, duabus lineis nigris insigni, quam incedendo sursum attollit; Aliter causon, et prester et melanurus et ammobates et centrides, dictus: de quo, praeter Nicandr. et Medicos, vide Aelian. Hist. l. 6. c. 51. Lucian de Dipsadibus, Nazianzen. Iambico 22. Epiphan. in Marcostis, Isid. qui situlam Latine vocat; Soplin, qui in genere aspidum perperam eum censet, Sam. Bochart. Hierozoici Parte poster. l. 3. c. 8. ubi vocem Hebr. tsimmaon, Deut. c. 8. v. 15. non esse Dipsadem, sed di/yan, sitim vel siticulosum locum: pluribus decet etc.

DIPSAS [2] santis, fluv. Ciliciae ex Tauro profluens. Lucan. Bell. Civ. l. 8. v. 255.

DIPSON Arabiae locus montibus asper, et aquarum inops, unde hoc nomen traxit. Plin. l. 4. c. 5.

DIPTAGUS in Chart, quibusdam vett. apud Car. du Fresne Glossar. pro di/ptuxon, Diptychum, occurrit. Erant autem *di/ptuxa, tabellae plicatiles, geminas se pandentes ac porrigentes: in quibus amores scribebantur, Papias. Quem in usum triplices etiam tabellae fuere [orig: fuêre], imo et polyptychae, unde Gallorum Puletica vel Puleta. De duplicibus certe Ovid. ubi conqueritur, inanes suas tabellas rediisse, Amor. l. 1. Eleg. XII. v, 27.

Postea Diptycha Coss. Quaestorum et maiorum Magistratuum, eorum nominibus inscripta et imaginibus adornata, tabellae erant, quas ipsi ad amicos mittebant, vice apophoreti, in Magistratus initi symbolum. Cuiusmodi Diptycha tria repraesentat, cum imaginibus eorum ac inscriptionibus, Alex. Wilthenius Comment. de Diptycho Leodiens. c. 1. et 7. et aliud egregium Consulare Car. du Fresne in Syntagm. de Nummis Impp. CP. Ecclesiae tandem vox propria facta est, observataque doctis tria Diptychorum in Ecclesia Graeca genera, Episcoporum nempe Vivorum et Mortuorum. Et quidem Diptycha Episoporum, aliis Tabellae Episcopales, Synod. Laod. 24. *kanwn, Cyrillo i(erai\ de/ltoi, item kata/logos2 tw=n *)epioko/pwn, dicebantur, in quibus Episcoporum vita [orig: vitâ] functorum, qui Ecclesiam sancte rexerant, nomina exarabantur; eorum praesertim, qui prae aliis vitae innocentia [orig: innocentiâ] inclaruetant, aut matyrii gloriam fuerant adepti. Horum memoria in sollennibus precibus celebrabatur, ad superstites in imitationem eorum accendendos: unde sequiori aevo divorum invocatio occasionem traxit, vide supra in voce Canon. Quia igitur scribi in Diptychis, erat quodammodo inter Sanctos collocari; ita ex iis deleri, erat aboleri ex hominum memoria et perpetua infamia [orig: infamiâ] notari: quod in Haereticis potissimum aut Schismaticis, vel etiam aliqua [orig: aliquâ] vitae labe infectis (qui Episcoporum o(moiopaqw=n errore in Diptycha irrepserant:) contigit, ut de

Cyro; Sergio, Paulo, Pyrrho, Petro, Athanas. in Agathone; de Theodoro Mopsvest. Iustinian. in Edicto de Fide Orth. de Teorgaudo et Gunthario. Hincmarus Rem. Opusc. 17. ad Nicolaum Pontif. testantur. Sed et interdum Ecclesiarum Praesules, vel haeresi infecti vel odio ducti Orthodoxorum Episcoporum nomina, vicissim eraserunt [orig: erasêrunt]. Ita apud Victorem Tunn. in Chron. Pettus Patr. Antiochen. nomina Proterii et Salafavarii de Ecclesiasticis Diptychis sustulit et Dioscori et Helluri, qui Proterium interfecerant, eorum loco inscripsit: quod postmodum Synodi CP. decreto iterum mutatum. Diptycha Vivorum dicebantur ea, in quibus exarabantur nomina eorum, qui Ecclesiasticam aliquam functionem obibant; Impp. item. Augustarum, et aliorum dignitate conspicuorum; eorum porto, qui oblationes faciebant; plebis tandem populique mentione addita [orig: additâ]. Quibus successu temporis accessere Diptycha Mortuorum, eorum nempe omnium, qui in fide obdormierant; pro quibus Deum orabant. Quorum nomina recitabantur, non tamen omnium, sed eorum solum, quae Sacerdoti a Diacono indicabantur. Liturgia S. Marci, *(o dia/konos2 ta\ *di/ptuxa tw=n kikoimhmen/wn, Diaconus Diptycha eorum, qui obdormierant, sc. legit. Cui sacerdos se inclinans, apprecatur, *kai\ tou/twn, dicens, pa/ntwn ta\s2 yoxa\s2 a)na/pauson de/spota *ku/rie o( qeo\s2 h(mw=n e)n tai=s2 tw=n a(gi/wn sou skhnai=s2 etc. Et horum ommiunt animabus dona requiem dominator Domine Deus noster, in sacris tuis tabernaculit. Quem usum mox amplexata est Romana Ecclesia, ut testatur Alcuin. Post illa verba, quibus dicitur, In somno pacis, usus fuit antiquorum, sicut etiam hodie Romana agit Ecclesia ut statim recitarent a Diptychis nomina defunctorum. Memoria vero illa, quae in Communione eadem hodieque peragitur. in Missa, post consecrationem, in haec concipitur verba: Memento etiam Domine, samulorum famularumque tuarum ill. qui nos praecesserunt [orig: praecessêrunt] cum signo sidei et dormiunt in somno pacis. Ipsis Domine, et omnibus in Christo quiescentibus, locum refrigerii, lucis et pacis, ut indulgenas, dprecamur, apud Gregor. Mag. in libro Sacram. Quae quidem oratio a Sacerdote sacra faciente, inter ipsa Missae sollennia, recitatur; At in Ecclesia Graeca legebantur Diptycha, a Diacono; ad Altare: quibus lecits Sacerdos adprecabatur iis, quorum nomina recitata Fuerant, ut vidimus: varie autem, pro varia Diptychorum parte. Nam cum vivorum et defunctorum recitabantur nomina, Sacerdos pro iis Deum deprecabatur: cum v. Praesulum aut aliorum pietate illustrium virorum, tunc Populus iis acclamabat, dicendo, Gloria tibi Domine, ut videre est in Synodo V. Oecum. etc. Nec omittendum, in Diptycha quoque relata fuisse IV. prima Concilia, i. e. eorum titulos, Nicenum viz. I. Constantinopolitanum I. Ephesinum et Chalcedonense, uti docent Acta Synodi CP. e quorum Canonibus conflatus est Codex Canonum Ecclesiae Catholicae, de quo supra. Erant et alia vero Diptycha, ut recens baptizatorum et susceptorum etc. sed de illis vide Gerh. von mastricht IC. in Schediasmate de Susceptoribus infantium ex Baptismo: item Rosweid. in Onomastico ad Vitas PP. Cardin. Bona Rer. Liturgic. l. 2. c. 12. et Steph, Baluz. ad Capitul. p. 1129. laudatos Car. du Fresne Glossar. qui inter alia de Diptychis hisce egregia, voce Diptycha, casulam quoque seu planetam, vestem Sacerdotis sacra peragentis, nonnumquam intelligi, docet ex Hier. Rubeo Hist. Ravenn. l. 3. sub Ann. 515. ubi de casula Diptychorum imaginem referente, quae in sacrario Classensi asservetur, multa. His autem Diptychis inserere vel inscribere, Graece periptu/ssesqai dici Nov. 115. c. 4. §. 14. pr. contendit idem Gerh. von Mastricht Hist. Iur. Eccl. n. 47. Vide quoque infra, PP. Canones, it. ubi de Polyptychis, Pugillaribus tabulis in voce Regula.

DIPYLON una ex Athenarum Urbis portis, quae Porta Thriasiae prius, quod per eam illo iretur, dicta est. Vide de illa Iac. Spon. Itin. Gr. Part. 2. p. 195. praeter Auctores ceteros, qui de rebus Atticis scripserunt [orig: scripsêrunt].

DIRADES pars tribus [orig: tribûs] Leonitidis a Dirade quodam dicta. Steph.

DIRADIOTES Apollo dictus est, a Dira loco, ubi vaticinabatur. Dabat ibi mulier oraculum, sed prius eam viri concubitu abstinuisse oportuit. Singulis autem mensibus agnum nocut immolabat, cuius sanguinem cum epotaret, repente Dei numine afflari credebatur. Pausan.

DIRAE [2] quasi Deorem irae, Acherontis et Noctis filiae, animorum sibi male consciorum exagitatrices. Virgil. l. 4. Aeneid. v. 473.

Dicuntur geminae pestes, cognomine Dirae,
Quae et tartaream Nox intempesta Megaeram
Uno eodemque tulit partu: paribusque revinxit
Serpentum spiris, --- --- --- ---

Diras easdem facit eum Furiis, et in caelo Diras quidem vocarl ait, in terris Furias, et Eumenides, apud inferos autem Stagias canes. Ex Graeco *dei=nai, n. in r. mutato; Graecis tres, geminae Latinis erant, et precibus evocabantur in hostium perniciem. Unde

carminis genus, quod imprecationes explicaret, eodem nomine nuncupatum est. Itali vocant Desperatum carmen: cuiusmodi permulta gravia legimus atque illustria, inprimis apud Virgil. ad Battarum Ovid. in Ibm, Catull. in Ariadnae conquestione. Vide etiam in l. 4. Aeneid et quae fundit Statian. Oedipus, sumpta de Graecis Tragicis. Item Senec. Theseus ex Euripide; Hypsipyle Iasoni in Medeam etc. Feralia vota, Stat. appellat Theob. l. XI. v. 343.

Non ego te contra Stygiis feralta sanxi:
Vota Deis, caeco nec Erinnyas ore rogavi

Eorum enim votum omne in malis, monstris, morbis, suppliciis, exiliis, interitu, Scalig. Poet. l. 1. c. 53. Formula sollennis, qua [orig: quâ] inimicos suos discedentes prosequebantur, abeas numquam rediturus: Sic dirarum adventitia [orig: adventitiâ] Solem ortum excepisse, et similibus imprcationibus digressum eius et occasum lacessivisse, Atrantes vel Atarantes pop. Africae, refert Mela etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 411. infra in voce Exsecratio; uti de Augurio ex Diris, supra.

DIRBAE locus Scythiae, in quo Teos civitas est, si recte legitur apud Steph. *te/ws2. Nic. Lloya.

DIRCE [1] Lyci Thebarum Regis uxor, quam ille, repudiata [orig: repudiatâ] Antiope, duxerat, quae cum Antiopen gravidam esse animadverteret (nam post repudium, a Iove compressa fuerat) suspicata virum suum clam cum illa consuescere, in vincula eam coniecit. Verum instante iam partus tempore, Iovis miseratione vinculis soluta, in Cithaeronem montem confugit, ubi Amphionem et Zethum gemellos peperit. qui postea Lycum interfecerunt [orig: interfecêrunt], Dircen vero caudae indomiti tauri alligarunt, quae diu ita per terram raptata tandem Deorum tommiseratione in sui nominis fontem coversa est, non procul a Thebis. Prop. l, 3. Eleg. XV. ad Cynthiam v. 37. et seqq.

Tu reddis pucris matrem, puerique trabendam
Vinxerunt Dircen sub trucis ora bovis.
Antiope cognosce Iovem; tibi Gloria, Dirce

Cadmaea Dirce, Lucan. Bell. Civil. dicitur l. 4. Cuius nomen (inquit Bochart.) palam factum est Arabico [gap: Hebrew word(s)] zirca vel zraca, permutatione literatum z. et d. qiod caerulum sonat, quod ipsissimum Dirces epitheton est apud Papin. Stat. l. 1. Theb. v. 38.

Hinc Aelian. Varro l. 12. c. 57. *di/rkh kaqarw=| kai\ h(dei= r(e/ousa u(/dati, Dirce pura [orig: purâ] ac dulci aqua [orig: aquâ] fluens; Et in Euripidis Phoenissis, eidem tribuitur kallipo/tamos2 noti/s2, i. e. pulchrifluus humor. Hinc Amphion Dircaeus pro Thebano apud Virg. et Cycnus Dircaeus pro Pindaro apud Horat. Lucan. Bell. Civil. l. 4. v. 549. et seqq.

--- --- Sic semine Cadmi
Emicuit Dircaea cohors, ceciditque suorum
Vulneribus, dircum Thebanis fratribus omen.

--- --- Dircaeis qualis in arvis
Messis cum proprio mox bellatura colono
Cognatos strinxit gladios, cum semine iacto
Terrigenae galea [orig: galeâ] matrem nascente ferirent,
Armiger et virdi floreret milite sulcus.

DIRCE [2] de forma cum Pallade contendens, in piscem mutata est. Oiud. Metam. l. 4. v. 726.

Nunc laterum costas nunc qua tenuissima cauda,
Desinit in piscem, falcato vulnerat ense.

DIRCENNA fons Hispaniae gelidissimus non procul a Biblili. Mart. l. 1. Eipgt. 50. cuius Epigraphe ad Licianum de Hisp locis.

DIRCHOVIA vulgo DIRSCHOW, opp. Poloniae, in Prussia Reg. ad Vistulam fluv. 3. leuc. Pol. a Mariaeburgo in Occ. 6. a Gedano in Mer. Polonice etiam Tscozow, Alias munitum. Quibusdam est Dirsavia.

DIRE prom. et urbs eiusdem nominis iuxta Aethiopiam. Steph. Item civitas Atheniensium socia. Idem. Ex Graeco: *deirh/, i. c. Cervix. Sed et ta\ stena\ kata *deirh\n dicebantur fauces et angustum Arabici Maris, a quibus adhuc conductum mare, usque ad prom. Mossylum, ubi traiectus 200. ferme stadiorum est: Tum demum mare expanditur et aperitur ingens. Patebant illae non plus, quam in stadia sexaginta, h. c. octo milia passuum. Strab. l. 16. Atque hucusque progressus est Sesostris, non vero usque ad Mossylicum Sinum, uti tradit Plin. l. 6. c. 29. Qua de re vide Salmas. ad Solin. p. 1265. ubi Promontorio huic *deirh=|, ex adverso in Arabico littore, Ocelim respondere, addit.

DIRECTANEUS in Reg. S. Aureliani ad Virg. c. 40. Ad Lucernarium, directaneus parvulus, i. e. Regina terrae cantate Deo --- Quottidianis vero diebus ad nocturnos inprimis directaneus dicatur, Miferere mei Deus, alibique passim: dicitur Psalmus vel hymnus, unico vocis tono, sine modulatione dictus pronuntiatusque; quem psallendi modum primitivam Ecclesiam maxime probasse, docet Isid. de Eccl. Offic. l. 5. c. 5. et Ioh. Sarisberiensis Policratici l. 1.

c. 6. quorum hic, Proinde quidam, ait, venerabilis vir: circiter septingentarum Monialium Pater, hanc Monasteriis suis praescripsit Legem, ut omnia earum cantica totius melicae pronuntiationis exuant modos, et ut sola [orig: solâ] Psalmorum ac Laudum sint significativa [orig: significativâ] pronuntiatione contentae, Suspecta equidem fuit Viro sancto voluptati cognata molities etc. Hinc Psalmus in directo dictus, est qui non sollenniter, sed sine modulatione antiphonae pronuntiatur, apud Amalar. l. 4. c. 48. et in Statutis Sempringham. apud Car. du fresne Glossar.

DIRECTARII dicti qui in alienas aedes dirigebant, furandigratia [orig: furandigratiâ]. Glossae, Directarius o( ei)s2 ta\s2 a)llotri/as2 e(/neken tou= kle/yai ei)serxo/menos2 oi)ki/as2, quae interpretatio ab Ulpian est, qui l. 9. de Offic. Proc. Directarios ita exposuit. In iisdem Glossis, derectarii, exponuntur ei)sphdisiw=ntes2 et ei)sphdhtai\ et qurepanoi=ktai. Dirigere nempe absolute positum est in medium procedere. Vopisc. in Probo, Occisi sunt praeterea multi (leones) qui dirigere nolebant, sagittis. Tertullian. in Scorpiaco, Nam et rursus ad Apostolos dirigit. Sic apud Appul. in aspectum dirigere. Nec multo secus apud Manil. l. 1.

In cuius caudam contento dirigit arcu
Mixtus equo, volucrem missurus iamque sagittam.

Vide Salmas. ad l. cit. Vopisc. et infra Haspatici. Proprie vero dixotomei=n, in duas rectas et aequales partes semdere, ac dissecare. Plaut. in Curcul. Act. 3. v. 54. Clypeatus elephantum ubi machaera [orig: machaerâ] dissicit. Titinn. apud Nonium, pernam totam dirigit etc. Unde Festi abbreviator, dirigere apud Plaut. invenitur pro discindere. Hinc itaque potius Directarii dicti, qui fores effringerent ac dirigerent: *direkta/risi Basilio in Ep. usque eos cum latronibus iungit. Idem ad Solin. p. 1191.

DIREPTIO aliquando militi concessa, aut in populatione, aut post praelium oppidive expugnationem, ut signo dato discurreretur, antiquis saeculis rarius occurrit. Occurrit tamen. Namque Suessam Tarquinius militi diripiendam dedit: castra Aequorum Q. Servilius Dictator Veios urbem Camillus: castra Volscorum Cos. Servilius. Permisit et direptionem L. Valerius in agro Aequorum, Q. Fabius fusis Volscis, captaque Ecetra [orig: Ecetrâ], mox alii saepe. Victo Perseo Paulus Cos. spolia iacentis exercitus peditibus, equitibus praedam circumiacentis agri permisit. Idem ex S. C. diripendas dedit militi Epiri urbes, ut Athenas Sulla; Lucullus Tigranocerta, Severus Ctesiphontem etc. apud Liv. Dion. Appian. Ponitque Cic. inter modos acquirendi, dominii, si quid ex hostibus eaptum sit, evius praedae sectio non venierit, de Invent. l. 1. Qua de re quid sentiendum, vide Hug. Grot. de Iure Belli et Pacis l. 3. c. 6. §. 18. Interdum vero concessa direptio, quod impediri non posset. Sic in expugnatione Cortuosae, Hetruscorum oppidi, narrante Liv. l. 6. c. 4. Publicari praedam Tribunis placebat: sed imperium, quam consitium segnius fuit dum, iam militum praeda erat; cunctantur, nec nisi per invidiam adimi poterar. GalloGraecorum quoque castra a C. Helvii agmine direpta, contra Ducis voluntatem, legimus apud eundem l. 38. etc. Ad huius vero direptionis militaris imitationen, Direptionis venatio instituta est, Heliogabalo auctore, de quo Spectaculi genere, vide infra in voce Silva. Sed et si quis Consuli aut Praetori non obtemperabat, apud Romanos, lictores mittebantur, qui supellectilem eius diriperent, sicque damno cum coercerent, ut ait Cic. e quo in super discimus, fabros, si aditus non Pateret, solitos adhiberi et publicis operis omnia disturbari. Ad quem coercitionis modum respicit Suet. in Caesare c. 17. Vettium pignoribus capitis et direpta [orig: direptâ] supellectile male multatum ac pro Rostris in contione paene discerptum coniecit in carcerem, ubi vide Casaub. Medio aevo, Episcoporum, statim postquam obiissent, domos expilari, ipsorumque bona diripi consuevisse, liquet ex. Actis Synodi Rom. sub Ioh. IX. A. C. 904. can. 12. ubi id prohibetur. Vide quoque infra in voce Vicedominus.

DIRGUS vulgo Lough Dirgh, lacus Hiberniae, in Ultonia et Comitatu Dungalensi. In eius Ins. est locus dictus S. patricit Purgatorium: de quo mira indigenae narrant.

DIRIBITORES dicti sunt olim Romanis, qui in Comitlis tabellas ministrarent populo suffragium inituro; quarum una [orig: unâ] scriptum erat: Utirogas, duobus tantum primis elementis U. R. Alterae Antiquo, unica [orig: unicâ] etiam litera [orig: literâ] A. idque hoc ordine. Sortitione inter Tribus et Centurias de praerogativa facta [orig: factâ], Magistratus in Tribunali, quod erat in campo Martio, sedens, per praeconem vocabat Praerogativam centuriam ad suffragium: quae deloco, in quo consistebat, in septum prope Tribunal, Ovile dictum, disceslura ibat per pontes, qui erant augustae viae eo ferentes. Horum in initiostabant Diribitores, qui tabellas praefatas singulis ministrabant. Tum ingredientibus in Ovile Rogatores proponebant cistam, im quam conicerent eam, quam vellent tabellam. Postquam dein totius centuriae tabulae collectae, tum educendis suffragiis Custodes adhibebantur, quorum erat describere suffragia, i. e. tot puncta in tabella notare, quot tabellae similes reperirentur etc. Nomen itaque iis a diribendo; i.e. distribuendo. Transsata dein in convivia vox, et Diribitores apud Appul. Milesiar. l. 2. audiunt, qui alias Structores et Carptores dextre dissectos cibos conviviis dividerent. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 5. c. 14. et Thom. Dempster. Paralipom. in eiusdem l. 5. c. 29. nec non infra, in voce Penis, it. Scissor. Hinc Diribitorium, quale Romae ab Agrippa mirandae artis inchoatum, persecit post eius obitum Augustus et publicavit, Dio l. 55. ad A. U. C. 757. locus plinio, ubi lustrabantur milites. In vetustissimo Lexico, in quo stipendia militibus persoluta. Primitus pars domus, quae Paedagogium alias, quod seorsim in ea pueri a reliqua familia diriberentur ac secluderentur, vide Hadr. Iunium ad Nonium et G. Stewech. ad Arnob. l. 5.