CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

DIRIS [1] mons Mauritaniae, quem propter altitudinem caeli columnam vocaverunt [orig: vocavêrunt]. Ex eventu ab Atlante Rege in eum mutato Atlas nunc vocatur.

DIRIS [2] Vitruv. fluv. est, qui ex montis Atlantis Septentrionali latere ortus, in decursu, Nigri nomen assumit, Salmas. alius a Nigro, et ipse tamen ingens per Garamantas Aethiopas fluit, et sub terram absconditus Nubam paludem efficit. Giris auctori Tabulae Pent. aliis Siris, Ptolomaeo *gei\s2. Vide Auctorem praefatum, ad Solin. p. 420. et 421. ubi haec nomina Nigris, Giris, Diris et Siris saepeconfundi, seu potius haec flumina cum Nilo, et ex Hebr. [gap: Hebrew word(s)] Schicor, quo Nilus indigitatur, Aethiopes lingua [orig: linguâ] sua [orig: suâ] fecisse Schichri, hincque Siris et Giris vel etiam Diris corrupta esse, contendit.

DIRPHYX mons Euboeae, ubi Dirphya Iuno colitur, ut apud Steph. videre est.

DIS Iovis et Neptuni frater, Inferorum Deus, qui et Pluto, utroque nomine a divitiis deducto, quae ab inferis, h. e. ex intimis terrae visceribus eruuntur. Vide Voll. Theolog. Gentil. Item Dis, qui et Samothes, nae fil. primus omnium Celticas colonias fundavit. Caes. de Bell. Gall. l. 6. c. 4. Galli se omnes ab Dite patre prognatos praedicant: Tacit. l. IV. Hist. c. 84. Plurimi Ditem patrem insignibus quae in ipso manifesta, aut per ambages coniectant.

DISAN vel DISHAN fil. Seir Horraei, Gen. c. 36. v. 21. i. e. trituratio sive pinguedo; vel cinis, dens, vel ebur abundans.

DISARES memoratus Tertull. Apologet. c. 24. Unicuique etiam provinciae et civitati, suus Deus est: ut Syriae Astartes, ut Arabiae Disares: Arabum fuit Numen, Dusares Steph. sive Hermolao Byzantio dictus, ubi ait, *dousa/rh, sko/pelos2 kai\ korufh\ u( yhlota/th *)arabi/as2: ei(/rhtai de\ u(po\ tou= *dusa/rou: *qeo\s2 de\ ou(=tos2 para\ *)/arayi kai\ *daxarhnoi=s2 timw/menos2, Dusare, locus Arabiae sublimis. Sic vero a Dusare vocatus, qui Deus Arabibus et Dacharenis cultus. Qui Dachareni Felicis Arabiae populus, aliter Nabathaei dicti sunt. Eiusdem Numinis, ac pariter Obodae, meminit idem Tertullian. adv. Nation. l. 2. c. 8. quem Obodam Numen animale, ac Regem in Deos relatum fuisse, docet Gerh. Ioh. Voss. de Idolol. l. 2. c. 8. sub fin. Vide quoque in voce Dysares.

DISCEDITE formula dimittendi contionem, apud Romanos: sicut, Nihil vos moramur Patres Conscr. Senatum. Exstat apud Tull. et Tit. Liv. non semel. Casaub. ad Capitolin. in Marco. De carmine, quo Discedentes prosequimur amicos, vide infra Propemptione, mu neribus, qui iisdem praebemus, voce Vale: uti de S. C. per Discessionem facto, voce Senatusconsultum.

DISCERA natio in Cyrene, quam Corn. Balb. cum plerisque aliis duxit in triumpho. Plin. l. 5. c. 5.

DISCERNENTES Sectarii in Hispania memorati in L. Wisigothorum l. 12. tit. 2. §. 2. ubi disputationes de Fide prohibentur: Nullus antiquorum PP. impugnattonibus suis sacras definitione irrumpat: nullus modernorum Discernentium congruentes fidei tractatus spernat. Sic *diakrinomen/ous2 quosdam habet Codin. in Origin. CP. apud Car. du Fresne Glossario.

Nonio acus est, quae capillos mulierum ante frontem dividit. Alias discriminalis acus, vide supra in voce Acus. Ornatus autem ipse, quo capilli sic dividuntur, Discrimen appellatum est, ut infra dicemus.

DISCIPLINA index doctrinae est, Tertull. de Praescript, c. 43. Hinc illa astricta olim admodum et severa in Ecclesia fuit, cuius ordinem sic describit Cyprian. Agunt paenitentiam iusto tempore, et secundum discrplinae ordinem ad exomologesin veniunt, et per manus impositionem Eipscoipi et Cleri ius communionis accipiunt, l. 3. Ep. 14. Distinctius Concilium quini Sextum c. 87. ubi 4. poenarum Canonicarum gradus recensentur: A Patribus nostris statutum est, ut qui sunt eiusmodi, Annum defleant, e)niauto\n prooklai/ein; biennio audiant, dieti/an e)pakroa=sqai; triennio, substernantur, trieti/an u(popi/ptein, et septimo cum fidelibus consistant, kai\ tw=| e(bdo/mw| suni/stasqai toi=s2 pistoi=s2. Et sic oblatione digni habeantur, kai\ ou(/tw th=s2 prosfora=s2 kataciou=sqai. Quod de paenitentibus intelligendum. Impaenitentes autem tum Abstentione tum Excommunicatione feriebant, qua [orig: quâ] ii, post multiplices ac fraternas admonitiones totque amoris circa fratrem laborantis specimina et formas, per Scripturarum e)/legxon tandem peracta, ligati eousque detinebantur, donec resipuissent: quo casu per gradus praefatos in Ecclesiae sinum recipiebantur denuo. Clavium potestatem Spiritus S. vocat in Evangelio, similitudine ab Oeconomorum et Administratorum domus Es. c. 22. v. 22. aut a Doctorum Legis, qui inter alia clavium traditione creabantur, Luc. c. XI. v. 32. aut etiam a Ianitorum officio, deducta [orig: deductâ], Ezech. c. 44. v. 5. Vide de illa Ioh. Forbes. Instruction. Hist. Theologic. l. XII. Franc. Burmann. Alios. De Disciplina vero Donmestica, et Militari, infra in voce Oecuria, et ubi de Militibus. In LL. Wisigothorum vox passim occurrit, pro flagellatione vel alia poena, ex Iudicis decreto infligi solita. Apud Monachos itidem flagellatio est, interdum virgae ipsae. Flagelli disciplina, in Reg. S. Aureliani c. 41. De qua sic Liber Ordinis S. Victoris Parisiensis MS. c. 33. Si aliquis disciplinam accipere debeat; crigens se super genua, modeste vestimenta sua exuat, deinde procumbens a cinctura deorsum eisdem vestimentis tectus remaneat, et sic iacens aut prorsus taceat, aut hoc solummodo dicat, Mea culpa, ego me emendabo. Sed neque alius interim loquatur, nisi forte aliquis de Prioribus pro eo intercedat, usque ad iussionem Abbatis. Qui dum cessaverit, adiuvet illum fratrem ad

induendum: qui indutus et erectus non sc moveat, donec Abbas dicat, Ite sessum: et tunc inclinans eat in locum suum. Hoc etiam sciendum, quod ille, qui inferioris gradus est, non aebet verberare superiorem --- sed aequalis aequalem, vel superior inferiorem etc. Vide Car. du Fresne Glossar.

DISCIPULI Graece *maqhtai\, dicti sunt, qui postmodum Christianorum accepere [orig: accêpere] nomen. Actor. c. XI. v. 26. *)ege/neto --- xrhmati/sai te prw=ton e)n *)antioxei/a| tou\s2 maqhta\s2 *xristianou\s2, Factum est --- ut Discipuli nominarentur primum Antiochtae Christiani. Ad differentiam sc. aliorum Discipulorum Haereticorum, ut refert Athanas. quia Dositheus, Iuda et Ioh. qui antea fuerant Apostolorum Discipuli, invenerurit [orig: invenêrurit] falsa dogmata, Religioni Christianae contraria etc. Vide Macros Fratres in Hierolexico: et de Discipulorum gradibus, apud varias gentes infra, ubi de Gradibus Acad. item in voce Lecticula in Rab.

DISCOBOLI dicebantur olim, qui disco vicissent, quod ununi erat e quinque ludis, in stadio exerceri solitis. Se exercebant autem Disco et Milites, uti Homer. de Myrmidonibus, quos Achilles ducebat, scribit. Il. m. et Athletae, tum in Gymnastis, tum in publicis certaminibus: quod ut melius percipiatur, notandum, penes Scriptores varia discum significasse. Suid. fuit instrumentum rotundum, quod aliquando adeo grave erat, ut vix ab uno homine elevari posset. De quo videtur locutus Solon apud Lucian. ubi interrogatus, numquid in Gymnasio globum quendam iacentem aeneum atque teretem, in parvi scutt figuram formatum, neque lorum neque balteum habentem, vidisset, qui gravis et comprehensu difficilis erat; eum manu sursum extortum in aerem aliquos iaculari consuevisse, subiungit. Aliquando figuram Solis corpori similem habuit, unde Discus Solis apud Alexandr. Trallian. Probl. 2. Eadem voce dicta est quadra rotunda, qua [orig: quâ] epulae in mensas ferebantur, unde *diskofo/roi. Postremo, instrumentum significabat, de quo hic [orig: hîc] sermo. Quod quale fuerit, exponir Eustath. o( *par\ekboli/ths2 ad Il. l.

ubi inquit. *di/skos2 e)sti\ li/qos2 baru\s2, o(/n e)r)r(i/ptoun oi( gumnazo/menoi, to\n ga\r sidhrou=n so/lon prosagoreu/ousi, Discus fuit lapis gravis, quem exercentes se proiciebant; ferream enim massam vocabant. Cui suffragari videtur Mart. l. 14. in Apophoretic. Epigr. 164. cuius epigraphe Discus.

Splendida cum volitant Spartani pondera Disci,
Este procul pueri: sit semel ille nocens.

Alii, quibus Mercurialis accedit, credunt Discum fuisse laminam quandam trium vel quatuor digitorum crassitie, longiorem paulo plus pede, alias lapideam, alias ferream, (aeneam quoque, ex sepulchro Marci Mannii Philopatris Athletae, In via Salaria) cuiusmodi maiorem partem, ne, dum ex alto rueret, frangeretur, fuisse putant planam, quasi lentis speciem referentem, quam in aerem proiciebant, sed modo a iaculorum missione diverso. Siquidem in mittendis iaculis brachia pandebant, mox prorsum impellebant; contra in Disco manu ad pectus adducta [orig: adductâ], atque extorsum et deorsum reducta [orig: reductâ], rotationis instar illum in aerem eiaculabantur, uti docet Propert. l. 3. Eleg. 14. v. 9.

Figuram hanc praeter Dioscorid. lenticulam *di/skos2 nominantem, probat Discoboli marmorea statua, quae hodie Romae, in aedibus Ioh. Baptistae Victorii servatur: Alterius item Discoboli brachium lapideum, hodie in Magni Tusciae Ducis aedibus Pittis vocatis asservatum: e quibus similiter eiaculandi modum intelligere licet. Quibus statuis similes alias duas Discobolorum fuisse verisimile est: quarum unam ex aere Myronem finxisse, aliam Tauriscum pinxisse, refert Plin. l. 35. c. XI. Interim non unam Discorum formam fuisse, ex eo conicias, quod Cyprian. de Spectac. Discum vocat orbem aeneum: et in Marc. Aurel. Imp. nummis quibusdam Apolloniae Illyrici excusis, huiusmodi lusus repraesentatur, in quo Discum quadram quandam orbiculatam et in medio perforatam fuisse, apparet, ut ex quatuor *diokobo/lwn icone, apud praefatum. Mercurial. de Arte Gymnast. l. 2. c. 12. videre est. Neque illud praetereundum, in hoc lusu, artificio, ut Pindari ostendit Interpres, fuisse omnino opus, ne iaculatores laude frustrati deriderentur, et damna afferrentur spectatoribus; uti inter alia Hyacintho contigit, quem a Phoebo hoc modo interfectum esse, docet idem. De Disci Medico usu, vide apud eundem Mercurial. l. 5. c. 10. Simile huic, alterum fuit exerciationis genus, quod a)lth=res2 Graeci, Latini etiam Halteres appellatunt; de quo dicemus infra suo loco. Hic [orig: Hîc] saltem, Disci Halterumque diversam figuram, Halteresque variis contorsionibus altius actos; Discum vero etsi in altum proiceretur, tamen longitudinem spatii iactatione peracti potius mensum fuisse, eo ferme pacto, quo hac tempestate faciunt, qui sese in lateribus oblongis proiciendis exercent, monuisse sufficiat. Vide infra.

DISCOPHORUS cognom. Abacuc Propheta, apud Hieronym. et Sebastiani, inter Sanctos relati, in Vita S. Deicoli Abbatis Lutr. c. 1. n. 4. quod ille Danieli, iste pauperibus sanctisque cibos attulerit. Est enim Discophorus, seu Discifer, idem quod Dapifer, in Glossis Aelfrici, Gall. Maitre [orig: Maître] d'Hostel. Sic Discoferae, in Monasteriis feminarum dicuntur ministrae mensarum, discos ferentes. Discus enim quid sit, notum: Caesarius Arelat. Ep. ad Oratoriam Abbatissam, apud Cat. du Fresne; ubi supra. Vide quoque Macros Fratres in Hierolexico.