CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

EBERUS Paulus Kitzinga [orig: Kitzingâ] Franco, Norimbergae Ioach. Camerarium, Wittenbergae dem Melanchthonem audivit, huicque tam familiaris ac gratus evasit, ut nihil magnae rei sine illo Melanchthon susciperet. Grammaticam inde publice docuit, mox in professione Theol. Forsteri successor, tandem ad pastoratum Ecclesiae Wittebergensis admotus est. Obiit A. C. 1569. aet. 48. In articulo de Caena Domini cum Reformatis sensit, mentem tamen suam hac de re aperire non ausus, imo, metu exilii, contra scribere coactus: cui respondit Ioach. Cureus l. cui tit. Spongia exigua et mollis comparata ad eluendos colores, quos illevit controversiae de S. Cena P. Eberus, Hospinianus Histor. Sacr. P. II. p. 291. Vide quoque Melch. Adami de Vit. Theol. Cuenstedium Patr. Illustr. Vir. Luc. Osiandrum Histor. Eccl. Centur. XVI. l. 3. c. 65. Alios, Seriem scriptorum eius in lucem editorum habes in Elogiis Anton. Teissier Part. 1.

EBIBAS fil. Aphri, seu Ophri, Abrahae filii ex Ketura. Ioseph. Antiqq. Iud. l. 1. c. 1.

EBION Haeresiarcha, circa A. C. 72. divinitate Christi negata [orig: negatâ], scelera perpetravit, quae Carpocratianis exprobrantur. A carnis esu abstinebat, Legem Evangelio praeferens. Samaritanorum et Nazareorum dogmata, cum suis, Carpocratis et Cerinthi deliriis miscuit. Polygamiam suis permisit, Pseudo-Apostolica Acta composuit, Canone, inprimis N. T. calcato, solo Matthaei Evangelio, sed depravato, usus. Hunc contra Apost. Iohannes divinum Evangelium suum scripsit, ut et Cerinthom, qui saltem in eo differebant, quod hic mundum ab Angelis, Ebion vero a Deo conditum statuerit. Ignat. ep. ad. Philad. Tertull. De Praescr. c. 48. Irenaeum, l. 1. c. 26. Epiph. haer. 19. et 30. Ang. de haer. Euseb. hist. l. 3. c. 31. Theodoret. haer. fab. l. 2. Philestrius, de haer. c. 38. etc.

EBIONITAE Haeretici purum hominem ex communi nativitate e viro et muliere Christum natum asserentes, legemque Mosaicam necessatio observandam. Euseb. Hist. l. 3. A. D. 81. Vide Ebion.

EBLANA Hiberniae opp. Ptol. hodie Dublin, Stanihurstus. Urbs prim. Hibern. in Comit. cognom. ad ostia Lifnii fluv. cum portu commodo, et castro permunito. Emporium celebre 25. mill. a Drogheda in Austr. Hinc Eblanii pop.

EBLES vel EBLON fil. Ranulphi I. Com. Pictav. Abbas S. Germani, minister status sub Odone Com. Patisino, Parisios contra Normannorum conatus strenue defendit, Monachi Abbonis elogio. Interfuit praelio, quo iidem victi, in obsidione castri Billaci, in Pictonibus occisus. A. C. 892. Rhegino in Chron. Morerius. Item, Comes Pictav. et Dux Aquitaniae, fil. Ranulphi. Cuius fil. cogn. Ep. Lemovic. fuit, qui obiit A. C. 975. Item Baro Roucius, dux famosus, sed latrociniis potius, quam rebus contra hostes gestis, memorabilis. A Ludovico Crasso, fil. Philippi I. in ordinem coactus A. C. 1103. Mezeray, in Philippo I.

EBODIA vulgo ORNAY, ins. parva maris Brit. versus oram Normanniae, tractumque Constant. vix 2. leuc. a prom. Haguae in Occ. Longa circiter 2. leuc. Quibusdam Aldernay dicitur; aliis Riduna. 5. leuc. a Sarnia ins. in Bor. 30. ab ostio Sequanae in Occ. Fretum inter ipsam et Gall. leras de Blanqvert. Eius frequens est apud P. Longobard. mentio.

EBOLUM al. EBURI opp. Principatus cit. in Regn. Neap. cum Princip. tit. 6. mill. ob ora litt. sinus Salernitani in Ort. 15. a Salerno.

EBON vel EBES obscurissimo genere natus, collactaneus et condiscipulus Ludov. I. Pii, Imp. Hinc, iussu Paschalis I. Normannorum Danorumque praeco, postea Archiep. Remensis, A. C. 822. Dissidiis Ludovici et Lotharii filii implicitus, huic contra patrem favit, effecitque ut Ludovicus, A. C. 833. deponeretur. Quo restituto ipse depositus, apud Lotharium effecit, mortuo patre, ut redderetur sedi suae. Mox iterum pulsus in Germaniam se recepit, a Ludovico Germ. Abbas Hildesheimensis factus. Obiit A. C. 851. Burchard. l. 6. c. 5. Annal. Fuld. A. C. 822. Flodoard. l. 2. c. 20. Hincmar. c. Gothos, c. 36. T. 7. et 8. Concil. etc.

EBORA [1] Lusit. urbs, ampla et Archiep. in quam dignitatem, rogatu Ioh. III. evecta est a Paulo III. Ebura Ptol. quae et Liberalitas Iulia Plinio nominatur. Evora hodie, provinciae inter Taguni et Anam caput, intra colles. Academia [orig: Academiâ] a Cardin. Henrico primo Archiepiscopo, postea Rege, instituta [orig: institutâ] celebris. 16. leuc. a Pace-Augusta in Occ. 20. ab Ulyssipone in Ort. 8. ab Ana fluv. Andreas Rescendius Episcoporum catalogum edidit. Provincia, cuius caput Ebora, fertilitate soli, incolarum genio, victoria [orig: victoriâ] primi Portugalliae Regis Alfonsi de 5. Maurorum Regulis A. C. 1139. parta [orig: partâ], et prom. sacro, unde emissis classibus Henricus Infans plurimos Principes Lusitaniae regno subiecit, celeberrima est: Hisp. Alenteio. Vide Sanson. Du Val. Oliver. Marianam, etc. Item Baeticae urbs ad sinum Gaditanum. Strab. Steph. Ad ostia Baetis fluv. Nunc S. Lucar de Barameda, opp. celebre Vandalitiae, cum portu capaci. 3. leuc. a Xera in Occas. 6. a Gadibus in Bor. 15. ab Hispali in Afric. Baudr. Alia denique Turdulorum urbs in eadem Baetica, sed interius versus Mediterranea. Ptol.

EBORA [2] Alta, castr. Lusitaniae, in prov. inter Tagum et Anam, in colle, 5. leuc. ab urbe Ebora in Ort. 2. ab Extremis. Ibi Hispani grandi clade affecti a Lusitanis A. C. 1663.

EBORACENSIS Prov. Angliae Septentrionalis, inter mare Germ. ad Ort. Lancastriam, ad Occas. Darbiam et Lincolniensem prov. ad Mer. et Dioecesim Dunelmensem ad Bor.Dividitur in 3. partes

Westriding, Eastriding, et Northriding. Ibi olim Btigantes pop. mai. ex parte et Parisii. Camden.

EBORACUM ampla Septentr. Angliae civitas, caput Brigantium, secunda totius Regni, Caerfrock, vel Caer-effroc Camdeno Britannice. Vulgo Yorck, prov. Eboracensis caput, ad Urum amnem, Ouse, ubi alias Legio 6. Victrix, cum Duc. tit. Hinc Eboracenses Duces, e domo Regia, inter quos et Lancastrenses; sub nomine Rosae albae et Rubrae, de regno contendentes, Anglia diu exercita est; donec Henricus VII. victo et interfecto Richardo III; Elisabetham superstitem ex Eboracensi familia filiam, in uxorem duxit, et fratre eius Eduardo Plantageneta [orig: Plantagenetâ], Eboracensium ultimo, in vinculis Londini detento, finem intestinis his turbis imposuit. Vide Camden. Hist. etc. Hic [orig: Hîc] colloquium, inter Iacobum V. et Henricum VIII. illum Scotiae, istum Angliae Reges de finibus regni, institutum A. C. 1524. sed sine successu, mox enim Scotus ab Anglo ingenti praelio victus est. Buchanan. Hist. Scot. l. 14. 15. 16. Abest 27. mill. Angl. ab ora litt. Oceani Germ. 35. a Lincolnia in Bor. 40. a Dunelmo in Austr. 120. a Londino, pauloque minus ab Edinburgo. I. Speedus.

ubi Ebosita legendum docet I. C. Gevart. eadem cum Ebuso, seu Ebusia, ins. est longe fertilissima, una e Pityusis Strab. e qua ficus praestantissimae et amplissimae Romam apportabantur; Graece *bou=sos2, *)/ebousos, *)/hbousos2 et *)hbo/seia nh=sos2. Vide Salmas. ad Solin. p. 279. et 938. ut et in voce Ebusus.

EBRAEI dicti sunt posteri Semi, eo quod a Nimrodianis se separassent: quorum proin errores ac placita reiciebant, a Semo et Noacho melius edocti. Unde et Sethus Pater omnium filiorum Eber dicitur, Genes. c. 10. v. 21. de quo Interpretes variant: Sed nihil similius vero, quam ita dici, quod sectatores eius a Nimrodianis, qui Chamitae et Iaphetii erant, fuerint distincti. Unde et nepos eius Eber appellatur, et ipsi Euphratem transiisse leguntur: Hinc scribit Kimchi, quod Ebraeus sit [gap: Hebrew] Nisi tamen [gap: Hebrew] idem, quod Praeceptorem et Magistrum, notat. In sola hac Eberi familia aliquandiu sincerior Philosophia haesit, donec et ipsa cessit ingruenti barbariei, Georg. Horn. Hist. Philos. l. 2. c. 2. Hinc Ebraea lingua, ab eodem Ebero dicta, quod, cum illa antiquissima esset ac sanctissima, post Babylonicam confusionem, penes domesticos Ecclesiae Dei Noachum, Semum, Eberum inprimis, fuerit recondita ac conservata. Quare Augustin. de Civ. Dei l. 16. c. 11. linguae huius conservationem Ebero et piis eius posteris attribuit, ab eoque sic dictam contendit: Quia ergo, inquit, in illius familia remansit haec lingua, divisis per alias linguas coeteris gentibus, quae lingua prius humano generi non immerito creditur fuisse communis, ideo deinceps Ebraea est nuncupata. Quae etiam causa videtur esse, quod Genes. c. 10. v. 22. quum coepissent enumerari filii Semi, qui singuli gentes singulas procrearunt, primus commemoretur Eber, quum sit abnepos ipsius, fil. Shelah nepos Arphacsad, quem tertium Semus genuerat. Viguisse autem iam ante Diluvium linguam hanc, nomina propria Patriarchis ante diluvianis data satis evincunt: Ipsam elegantia [orig: elegantiâ] Graecam ac Latinam antecellere, prolixe ostendit Erpen. Orat. 3. de ling. Hebr. p. 106. 107. Babylonem bina [orig: binâ] vice fatalem experta est. Una, cum universalis, ut dictum, omnium gentium esse desineret, post exstructam famosam illam turrim: Altera [orig: Alterâ], cum etiam a Iudaeorum vulgari usu removeretur, Iudaeis temporis captivitatis suae linguam ex Ebraea Chaldaica [orig: Chaldaicâ], et Syriaca [orig: Syriacâ] mixtam assumentibus. Dialecti illius sunt, Samaritana, et duae modo ultimo nominatae: e quibus Syriaca, a Chaldaica haud multum abludens; SERVATORIS tostri ac Discipulorum eius vernacula fuit. Huius Sub-Dialectos recenset Waltonus Babylonicam, omnium purissimam, in qua scripta sint capita quaedam Danielis et Esdrae, Targum Babylonicum etc. Hierosolymitanam, qua [orig: quâ] scripta sint Talmud et Targum Hierosolymitanum: Antiochenam seu Syriacam in specie sic dictam, quam Christiani per Orientem sibi propriam fecerint, dum V. T. versiones hac habuere [orig: habuêre] Dialecto, sacra quoque sua hac lingua [orig: linguâ] celebrantes. Eiusdem etiam distinctas literas Christiani Antiocheni, nascente Ecclesia [orig: Ecclesiâ], introduxerunt [orig: introduxêrunt], ne quid cum Nazaraeis et Ebionitis Iudaeis, commune haberent. Sed omnes haec iam vulgo adhiberi, etiam cum matre sua, fere desierunt [orig: desiêrunt]. Auctor Anonymus Hist. Orb. Terr. Georgr. et Civ. c. 9. s. 3. de Linguis. Vide quoque in voce Hebraei. De Hebraeorum vero Ritibus, aliisque ad eam gentem pertinentibus, vide Ioh. Buxtorf. utrumque passim, inprimis in Synagoga Iud. Ioh. Selden. de Synedriis, alibique, Th. Godwyn. Alios.

EBRAHEM Calipha Saracenorum XVII. Successit Iezido III. fratri, regnavit mens. 4. nullo facto memorabilis. Eum excepit Marwan, quem vide.

EBRANCUS fil. Mempricil, V. Angliae Regis egregius, et bello contra Gallos Inclitus. Eboraci conditor fertur, eique post regnum An. 40. Brutus II. successisse dicitur. Chenius, Hist. Angl. l. 2. c. 11. p. 61.

EBREMARUS Patr. Hierosolymitanus, Daiberto a Rege Balduino oppositus. Alberic. in Chron. Guil. Tyrius hist. l. 5. c. 4. Baron. A. C. 1107.

EBRIETAS filia Veneris, apud Mythologos, uti verbis Praxillae Poetriae Sicyoniae docet Hesych. in voce *ba/kxou *diw/nhs2. Cuius ex aere simulacrum Praxitellis memorat Plin. l. 34. c. 8. Coronam eius fuse exsequitur Car. Paschal. Coron. l. 2. c. 6. et diximus aliquid de ea supra, in voce Dissoluti. Primus Aeschylus in scenam tragicam huiusmodi spectaculum intulit, cum in Cabiris introducit

Iasonis comites ebrios: ipse fortasse haud multo minus, cum illa scriberet; uti ait Scalig. Poet. l. 1. c. 16. Vide quoque infra Ithyphalli etc. Illam certe eleganter Bacchylides definit glukei=an a)na/gkhn seuome/nwnkuli/kwn, quod mentem sui compotem esse non patitur. Vide Plin. l. 14. c. 21. et Salmas. ad Solin. p. 1085. ubi de voce a)nagkh multis erudite disserit, ut et hic [orig: hîc] passim, inprimis ubi de Vett. Bibendi more, in voce Lynx, it. Morbus S. Martini et Thyrsus: uti de Ebriorum paena apud Muhammedanos aliquid in voce Verbera.

EBRODUNTII Inalpini pop. a Galba Imp. Narbonensi provinciae adiuncti. Plin. l. 3. c. 4. et 31. Hodie Le pays d'autour d'Ambrun.

EBRODUNUM [1] et EBORODUNUM urbs Galliae Narbonensis in Delphinatu ad Druentiam fluv. probe munita, in colle, in finibus Caturigum. Vert. est Ebrodunum Caturigum, vel Alpium maritimarum, caput regiunculae cognom. Ballivi et Praefecti sedes est. Ecclesia, cuius primus Praesul S. Marcellinus fuit, Capitulo 24. Canonicorum, inter quos Rex quoque sedem habet: et reliquiis gaudet variis, inter quas trabea Regalis est a Rege quodam Angliae huc dono data, in qua omnes eius Antecessores videre est. Moret. Diction. Histor. Vulgo Embrum vel Ambrun. Valesio. Caturigum caput, in Alpibus Cottiis, *kw/mh i. e. vicus, improprie Strab. dicta. Itinerarium a Burdigala Hierusalem usque Mansionem Ebridunum appellat: Mansio autem, Graecis monh\, militum iter facientium erat, mutatio cursus publici, Graecis a)llagh\. Vett. Not. provinciae Alpium Maritimarum Metropolim faciunt: Nimirum Ebrodunum, quod cum Statione Martis et Brigantione ac Rame Caturgisque in Alpibus Cottiis Vett. posuerant, Alpibus Maritimis recentiores adscripsere [orig: adscripsêre], licet Ebrodunum a mari longissime absit. Sub ea, tamquam Metropoli, Gervasius Tisseberiensis, Digniensem, Niciensem, Antipolitanum, Glandetensem, Senecensem et Venciensem suffragantes Episcopatus constituit. Pro Antipolitano Grassensem ponit Notitia paulo recentior: Hodieque Ebrodunensi sedi subiacent Dinia, Nicaea pro Cemenello, pro Antipoli Grassa, Glannateva, Sanitium et Vincium. In concilio tamen Epanonensi et in Matisconensi secundo, Ebrodunensis cum Vesontiensi non inter Metropolitanos Episcopos; sed inter provinciales tantum locum habuit: Sic in Reiensi Concilio Armentatius Ebrodunensi Episcopatu deiectus esse dicitur, propterea quod sine Metropolitani auctoritate fuisset ordinatus. Unde pro Metropoli Ebrodunum eo tempore nondum fuisse habitum colligitur. Nomen habet a re. Positum enim est in monte seu duno, cuius radices alluit Druentia. Ab eo Dalfini Comites Ebroduni olim vocitati sunt. In provincia Galliae Ripensi fuisse Praefectum classis Bracatorum, vel Barcariorum Sabaudiae, docet Notitia Imp. Rom. Continebantur autem tum Sapaudiae nomine pars Dalfinatus vel Delphinatus, ut portio provinciae Viennensis, ad ripas Rhodani, Isarae ac Druentiae, et ad oram maris posita, Gallia Ripensis dicebatur. Haec classis in Druentia stabat, a quo nautae Druentici in priscis lapidibus, Hadr. Vales. in voce Caturiges.

EBRODUNUM [2] opp. clarum Helvetiorum, olim Verbigeni pagi, nunc in finibus Bernensium, vulgo Yverdon. Ad lacum Novicastri, ubi recipit Orbam fluv. 3. leuc. a confin. Comit. Burg. in Ort. In Notit. Imp. Rom. inter castra ponitur, teste Gullim. qui id unum ex 12. Caesaris oppidis fuisse credit, Romanosque hic [orig: hîc] habuisse praefectum, per quem curarint abietes ex monte Iura, ad navigationem parari dicit. Sed tempore Caesaris fuisse hoc opp. mera coniectura est, nulli enim vett. ante Antoninum et libr. Notit. eius meminerunt [orig: meminêrunt]. Prope Ebrodunum, in pagulo Treycovagne, inscriptio in rotundo albi marmoris lapide reperta, sic habet. IMP. CAES. L. SEPT. SEVERO. PERT. AUG. ARAB. PAR. H. G. MAX. P. P. IMP. CAES. M. AUR. --- NON NO. POTE --- COS. --- --- --- --- --- Cum quoque canalis inter Albonam et Ebrodunum, per mediam paludem, mercibus, praecipue vino, huc usque transvehendis opportunus, haud pridem conficeretur, inter rupes praescissas Serratae, reperta est haec in lapide inscriptio, A. C. 1640. IMP. CAES. TR. P. AILIO. HADRIANO. AUG. P. M. TRIB. POT. COS. III. P. P. AVENTICUM M. P. XXXXI. Vide Ioh. Baptist. Plantin. de script. antiquorum Helvet. locorum. Olim crat, sub Sabaudiae Principe, quibus ereptum est ab Helvetiis, fidemque cives Bernensibus, Friburgensibus et Soloduris iurare coacti sunt, A. C. 1475. quam paulo post fefellerunt [orig: fefellêrunt], untro receptis Catoli Burgund. D. amicis, verum nullo successu. Post praelium Muratense, reddita urbs a Friburgensibus Sabaudis, A. C. 1476. Sed A. C. 1536. cum tota vicina regione, in Bernensium manus pervenit: postquam a Barone de Laserra Sabaudiae Ducis praefecto, qui, amissis reliquis Vaudi oppidis, huc tamquam in ultimum Asylum se receperat, fuisset deserta. Vide Stumpf. de Pago Aventic. c. 13. etc.

EBRODUNUM [3] EBURODUNUM seu ROBODUNUM quod vide, celebris et munita Moraviae, Brin vulgo, ad Suartzabe fluv. Cluv.