December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

image: s0128b

ECCION Pater Cypseli.

ECCIUS vide Eckius.

ECCLESIA Graec. *)ekklhsi/a, occurrit apud Graecos vett. ut Curia et Senatus, apud Romanos; non solum pro coetu et congregatione, sed etiam pro loco in quem convenitur. Lucian. *kai\ diastrw/santa th\n *)ekklhsi/an, i. e. ubi Ecclesiam sc. Curiam in qua consultant, undique stravero. Synodus Laodic. *)en th=| a(giwta/th| *)ekklhsi/a| th=s2 a(giwta/ths2 ma/rturos2 *eu)fhmi/as2. Tertullian. l. de fug. in persecut. s. 3. Convenerunt [orig: Convenêrunt] in Ecclesiam, confugiunt in Ecclesiam. Hieronym. in Esaiam c. 60. v. 7. Videmus Caesares aedificare Ecclesias expensis publicis. Plura apud Bernhard. Decretorum l. 3. qui de Ecclesiis inscribitur, et spelmann. Glossar. Archaeol. Atque hac inprimis notione vox accipitur, in Communione Rom. Unde, primam Ecclesiam a B. Petro Romae constructam et consecratam, cuius dedicationem referant vett. Martycologia ad Kalend. August. hodie ignorari: primam vero Ecclesiam palam et publice a Christianis conditam, eam esse Romae, quam S. Salvatoris vocent; primam denique in honorem Deiparae aedificatam, fuisse Diospolitanam seu Lidensem, 18. milliar. ab Hierosolymis; secundum alios, Tortosanam seu Antaradensem in Syria, tradit Car. du Fresne. Vide omnino eum in Glossario et Macros Fratres in Hierolexico. Sed et fastigium thuribuli, quod in modum aedis sacrae assurgat; ciborium item, quo Altare ibi tegitur, hoc nomine venire, idem Car. du Fresne addit, ex Visitat. Thesaurariae S. Pauli Londin. A. C. 1295. et Ademaro Caban. in Abb. S. Mart. Lemov. apud Labeum Bibl. tom. II. Vide et infra, in voce Ecdici, locum Plinii Iun.

ECCLESIANI appellati sunt a Caesarianis, qui pro Pontifice stabant, durante Schismate, in Histor. Trevir. p. 225.

ECCLESIARCHA vide infra Praesectus.

ECCLESIASTERIUM apud Vitruv. l. 7. c. 6. parvum theatrum, in quo scena apud Alabandanos ab Apaturio concinnata, Ioh. Cal. vin. Lexic Iurid.

ECCLESIASTES Liber Canonicus S. Scripturae, Hebr. Coheleth: A Salomone in senio scriptus, Hieron. in. c. 1. Eccl. August. in Psalm. 126. et Philastrius, c. 132. etc. In Ecclesiasten exstant: Abini Comm. Basil. An. 1521. Agathius. Alcuinus. Arboreus. Beda. Bezae Paraphrasis in octav. Bonaventura, Brentius. Borthai Comm. in fol. Basil. An. 1564. Buceri item, An. 1532. Argentinae et Brougthoni. Calovii Annotationes. Campensis. Cartwrighti Comm. Coch. Cope. Corranus. Costus, Danaeus. Duporti *solomw=n e)/mmetros2. Egardi Theologia Pr. An. 1622. Fabri Comment. Fayus, Genev. An. 1608. Ferdinandus. Ferus. Geieri Comment. in quart. Lipsiae, An. 1653. Gregorius Nazianzenus. Neocaes. et Nyssenus. Gulielmus. Hieronymus. Honorius. Iansenius. Iermini Comment. Angl. in fol. Londini An. 1639. Don Ioseph aben Iechiia. R. Isaac. ben Arama. de Lapide. Lavateri Comment. Lechem Setharim. Leigh Annotationes, Angl. Londim An. 1657. Lorinus. Lutherus; Maldonatus. Malvenda. Mansus. Matthiae Comment. Basileae An. 1589. Melanchthonis Explicatio. Mercerus. Moringus. Oecumenius. Olaus. Olympiodorus. Osorius. Pembelii Expositio Anal. Pinedae, Antverpiae An. 1620. Piscatoris Comm. in 8. de Pomis. Portus. Remus. Rupertus. Salonius. Sanchez. Sanctius. Scultetus, in 8. Heidelb. An. 1619. Sertanus. Sidonius. Sixtus. Sen. Strigelius. Titelmannus. Tollenarius. Tusa. Varenii Gemmae de S. Victore. Viviani Paraphrasis metrica Cantabr. An. 1662. Werenfelsii Contiones, in quarto Basileae. Wolberonis Commentar. in quarto Coloniae etc. Vide Crowaei Elenchum.

ECCLESIASTICAE Literae apud Lupum, Ferrar. Ep. 122. eaedem cum Commendatitiis, ac Formatis, vide ibi.

ECCLESIASTICI servorum apud vett. Germanos genus inter Fiscalinos, Germ. Königs-Leuth, et Manicipia privatorum medium, vulgo Gotts-Haüss-Leuth, Closter-Leuth, S. Peters-Leuth der H. Creüz-Leuth, quos ipse Rex, aut Dux aut Comes Monasterio suae Ecclesiae donasset, vide Testamentum S. Remigii, apud Flodoardum Hist. l. 1. c. 18. Capitular. l. 5. c. 151. et Cl. Ottonem IC. Notis ad B. Rhenan. Rer. Germ. l. 2.

ECCLESIASTICI Libri dicebantur olim, qui a Christianis tuto et sine periculo haereseos aut falsi dogmatis, poterant legi. Vide c. sancta Romana dist. 15. in quo Decretales Pontificum Epistolae, post opuscula PP. quae in Ecclesia recipiuntur, ante Martyrum monumenta recensentur: donec post modum canonica illis auctoritas accrescit, Gerh. von. Mastricht Hist. Iuris Eccl. n. 338.

ECCLESIASTICUS liber apocryphus; qui licet varia salubria monita complectatur, proin pana/retos2 Graecis dictus, ertorem tamen Iudaicum errat, c. 48. v. 10. de Eliae Thisbitae reditu; contradicit iis, quae de Sapientia personali et aeterna, in Proverbiis dicuntur, c. 1. v. 4. et 10. Sapientiam creatam fuisse docens: Verum Samuelem a Pythonissa fuisse evocatum, asserit c. 46. v. 20. etc. A Iesu Siracho collectus. Vide Frider. Spanhem. Syntagm. Disput.

ECDAMNA Galatiae urbs. Ptol.

ECDICI Gr. *)/ekdikoi, dicebantur olim defensores civitatum, qui inprimis publicas pecunias curabant et persequebantur. C. Plin. Caec. Sec. l. 10. Ep. 111. Ecdicus, Domine, Amisenorum civitatis petebat apud me a Iulio Pisone denariorum circiter quadraginta milia, donata ei publice ante viginti annos et Bule et Ecclesia [orig: Ecclesiâ] consentiente; nitebaturque mandatis tuis, quibus eiusmodi donationes vetantur. Ubi habemus, nomen vetus et obliteratum persequentem. Cic. l. 13. fam. Ep. 56. Mylasii et Alabandenses pecuniam Cluvio debent. Dixerat mihi Euthydemus, cum Ephesi essem, se curaturum ut Ecdici Mylasii Romam mitterentur. Id facium non est: Legatos audio missos esse: sed malo Ecdicos, ut aliquid confici possit. Glossa vet. *)/ekdikos2, Cognitor: qui custos legum et defensor aerarii, scite a Manilio Cognitor Urbis dicitur, i. e. defensor iuris populi, cuius est aerarium: cuius commoda qui persequitur, urbis causam sustinet. Sic Horat.

Sic quaeret, Pater Urbium.
Subscribi statuis.



image: s0129a

Sic Lucan. de Catone: Urbi pater est urbique maritus. Hos aeratium defendere Mart. ait l. 5. Epigr. 16. cuius Epigraphe ad Lectorem.

Nam si falciferi defendere templa Tonantis,
Sollicitisque velim vendere verba reis.
Plurimus Hispanas mittet mihi nauta metretas,
Et fiet vario sordidus are sinus.

i. e. si velim patronus causas defendere in foro, ubi Saturno falcem ferentis aedes: intelligendum autem certum genus causarum et maxime fecundum pecuniam tractantibus: quasi diceret: Si velim defendere aerarium Saturni, i. e. causas agere, quae aerarium locupletant; accusare illos, a [orig: â] quibus mulcta, vel alio nomine aerario debitum petitur: aut iisdem patrocinari. Fortassis etiam falciferi non Tonantis, sed Sonantis, scripsit Martial. ob aes itidem numerari solitum. Hoc tunc promiscivum erat et licebat occupanti, quum nullus esset Advocatus Fisci, quem primus demum Hadrianus Imp. instituit, teste Spartiano. Iidem Sectores quoque appellati nonnumquam, quia persaepe, qui accusaverant, permixti erant redemptorum societatibus, unde cognituras et scctiones coniun xit Suet. in Vitellio c. 2. Et Tacit. quem sectionibus apud aerarium famosum dicit, eundem obliterata aerarii nomina retraxisse ait, quod prorsus est Cognitoris seu Ecdici. Tandem, quia hi homines aliorum bona deferebant ad aerarium aut fiscum, factum est, ut delatores, et quadruplatores et endei=ktai honestiore vocabulo dicerentur Cognitores, quod idem ac Ecdici, tamquam qui causas aerarii et fisci, atque ita Populi et Principis, susciperent sponte ac tuerentut, cuius operae pretium partes de proscriptorum bonis consequebantur. Ioh. Frid. Gronov. de Pec. vet. l. 4. c. 3. Vide quoque supra in voce Cognitor, et infra Protecdicus, Syndicus, Vindex. Addo saltem, quem alii Ecdicum, hunc Actorem vocare C. Nepot. in Attico. c. 3. Hunc enim in omni procuratione Rei publicae Actorem Auctoremque habebant. Ubi Actor Erastio idem, qui Atheniensibus *)/ekdikos2, Gaio IC. Syndicus l. 1. §. 1. ff. Quod cuiuscumque univers. nom. agatur. Auctor vero secundus intelligitur; atque sic egregie cum voce praecedente convenit, Auctores autem secundi fideiussores erant, ob evictionem dati: quae vox dein translata est ad omne procurationis genus, Idem.

ECDICIUS fil. Aviti Imp. frater Papianillae, quae Sidonii Apoll. uxor fuit. Sub Anthemio Comes et Dux equitum, sub Nepote Patritius. Claromontem in Alvernia contra Gothos strenue tuitus, illo, inita [orig: initâ] pace, reddito, ad Burgundos primum, dein Romam se recepit. Sidon. Apoll. l. 2. ep. 1. l. 3. ep. 3. ad Ecdic. l. 15. ep. 16. ad Papin. et Carm. 20. Natalis noster Nonas, etc. Liberalitas eius erga fame pressos, laudatur Greg. Tur. l. 2. c. 24. Marcellin. Cassiod. in Chron.

ECDIPPA seu Ecdippos, urbs Phoeniciae, olim Ace. Plin. l. 5. c. 19. Opp. tribus Aser, vix 10 mill. a Ptolemaide in Bor. Etiam Achasib et Achziba dictum est, nunc Castel Lamberto, Baudr.

ECEBOLIUS sophista Constantinopolitanus, propter frequentem apostasiam a fide Orthodoxa infamis. A. C. 362. Eccl. Hist. Post mortem Iuliani Ap. a quo seduci se passus est, vel potius, quem ipse cum Libanio Sophista et Maximo Philosopho ad Gentilismum seduxit, Theod. l. 3. c. 3. ad fores Ecclesiae, Me quasi salem infatuatum pedibus conculcate, etc. exclamavit, recipi petens. Hier. in Chr. Socrat. l. 3. c. 11.

ECELESTA inquit Clusius, est in Inscriptionibus antiquis marmoreis, ubi hodie Medina Celi urbs est. Hanc Medinam Mediolum Celtiberorum Ptolemaei esse nonnulli putant. Opp. est Castellae vet. versus fontes Salonis fluv. 4. leuc. a confin. Aragon. ut et Castellae novae, ad radices montium. Baudr.

ECELINUS [1] Pontificis exercitum cepit; Ei Brixiani sese commiserunt [orig: commisêrunt]. Lloyd. Vide infra.

ECELINUS [2] tyrannus fuit, qui post infinita prope flagitia, et crudelitatis exempla, tandem in bello (quod contra Martinum Turianum, Mediolani principem susceperat) vulneratus more frendentis belluae vulnus discerpsit, eoque miseram evomuit vitam. Hic cum viveret, circa Tarnisum exercebat tyrannidem, pueros castrabat, stuprabat Virgines, matronis adimebat mammas, praegnantium secabat uteros, partus exemptos in ignem mittebat. Volaterranus.

ECESTIENSIS Siciliae pop. Plin. l. 3. c. 8.

ECETAE ex Gr. *oi)khtai\, h. e. Commorantes: Monachorum fuit genus, qui cum Monialibus habitare consueverant et cum iis saltate: hoc pacto sororem Moysis Mariam, quae, post transitum Maris rubri, hymnum Deo cecinit chorosque duxit, imitari se dictitantes, Dominic. Macer in Hierol. Vide supra in voce Dupla.

ECHAJA nomen viri. Nehem. c. x. v. 26. i. e. frater Domini.

ECHENAX Ephesius Pater Anaxagorae, Codri et Diod. Polyaen. l. 6.

ECHECRATES Thessalus, qui cum formosam Phoebadem Delphis rapuisset violassetque, lege lata [orig: latâ] ex eo sancitum est, ut holmo praeesset tantum quae quinquagenaria esset: quoniam mulieribus id aetatis oblatum vitium facile celatur. Vide Diod. Sicul. l. 16. p. 524.

ECHEDAE Atticae vicus. Steph.

ECHEDAMIA Phocidis urbs. Pausan.

ECHEDORUS Macedoniae fluv. prope Thessalonicam in mare Aegaeum influens. Ptol. Huius aqua non suffecit Xerxis exercitui, Herod. teste, cui Chidorus dicitur. Calico Sophiano, Granea, Nigro, Verataser Castaldo.

ECHELA villa in 7. ab Eleutheropoli mill. ubi absconditus fuit David, iuxta quam et sepulchrum Abacuc ostenditur. Hier. in Loc. Hebr. Est in tribu Iuda.