CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

ELISSUS Arcadiae urbs. Pausan. Item Sycioniae, et Elidis fluv. Strab. Pausan. Item Atticae fluv. Aliis Ilissus, quod vide.

ELISUR fil. Sedeur. Princeps tribus [orig: tribûs] Ruben. Num. c. 1. v. 5. Lat. Dei fortitudo, sive petra, vel plasmatio, aut collig atio.

ELIU fil. Ieroham, patris Elcana. 1. Sam. c. 1. v. 1. Nomen Principis militiae. 1. Par. c. 12. v. 20, c. 27. v. 18. Lat. Deus meus ipse, aut fortitudo ipsius.

ELIUD fil. Achim, inter progenitores Christi. Math. c. 1. v. 14. Natus A. M. 3809. Torniel. Lat. Deus laudis, vel confessionis, aut Dei laus, vel confessio.

ELIUS libertus magna [orig: magnâ] apud Neronem gratia [orig: gratiâ], quique abeunte eo in Graeciam cantillatum, praefectus mansit urbi Romae. Dioni vocatur *)/hlios2.

ELIXA dicuntur quae in aqua coquuntur, ipsa vero aqua sola quum fervet, excoqui et decoqui dicitur: inde Vett. decota. Alias elixa etiam decocta vocantur. Et quidem parandi cibos modus hic recentior assatura [orig: assaturâ] est, unde Homerum Diis suis numquam elixa s carnes, sed solum assas, apponere videmus: qui modus longe simplicior. Sed et de Agno Paschali legem habemus in Sacris, Non comederis coctum in aqua, sed assum igne: qua de re Vide Bochart. Hierozoici Parte prior. l. Il. c. 50. ut et supra suo loco. Similiter in epulis sacrificalibus Gentilium, carnemperpetuo tostam vel aslam fuisse, excepta [orig: exceptâ] arietina [orig: arietinâ], quae elixabatur, docet Alex. ab Alexandro Genial. Dier. l. 4. c. 17. *sema autem Graecis dici liquorem in quo carnes decoquuntur dicemus infra in voce Sucus, it. Zema.

ELIXOTA ins. Hyperboreorum minor quam Sicilia, iuxta fluv. Cerambicum. Steph.

ELIZABETH uxor Aaron, filia Aminadab. Exod. c. 6. v. 22. mater Nadabi, Abihu, Eleazari et Ithamari. A. M. 2545. Torniel. Uxor item Zachariae, mater S. Ioh. Baptistae, Luc. c. 1. v. 5. Lat. Deus iuramenti, vel Saturitatis. Fuit etiam Hungariae Regina, mulier sanctissima inter divos relata. Vide infra.

ELIZABETHA [1] seu Isabella, filia Iacobi I. Arrag. Regis uxor Philippi III, Galliae Regis comes mariti in expeditione sacra, Ludov. IX. auspiciis suscepta [orig: susceptâ]. Quo mortuo, cum Philippus regnum adiret, in Calabria equi lapsu laesa, obiit A. C. 1271. Mater Philippi IV. et Catoli, cuius fil. Philippus V. fuit. Mezeraius Hist. Gall.

ELIZABETHA [2] filia Stephani Iun. Bavariae D. ex Thadaea filia Barnabae, Vicecomitis Mediol. uxor Galliarum Regis Caroli VI. regiae familiae regnique Furia. Regias opes partim in patriam misit, partim inutilter prodegit, hinc a Connestabili Armeniaco in ordinem coacta, et Turonibus in vinculis habita aliquandiu, postea Burgundiae D. ope subnixa, Lutetia [orig: Lutetiâ] capta [orig: captâ], Armeniacos lanienae exposuit, Infirmitate mariti abusa fil. Carolum Delphinum, a successione regni exclusit, coronam in Henricum V. Angliae Regem generum suum, transferre annisa. Marito mortuo, A. C. 1422. in miserrimum redacta statum, invisa Gallis, ab Anglis neglecta est. Obiit prae animi dolore, cruentis Anglorum dicteriis excruciata, qui Carolum VII. non ex Rege susceptum ei in faciem exprobrarunt. Numerosae prolis mater. Ioh. Iuvenalis de Ursinis; Froissard. onstrelet. et Laborator hist. Car. VI. Ioh. de Serres hist. Gall. in eodem, etc.

ELIZABETHA [3] filia Maximiliani II. Imp. ex Maria Austriaca, uxor Caroli IX. Gall. Regis virtute inclita, mariti ferociam saepe mitigavit, et de genibus imminentem Henrico Navarraeo et Condaeo necem deprecata est. Marito mortuo, Viennam rediit, secundas tum Phillippi II. tum Sebastiani Lusit. nuptias aversata. Obiit A. C. 1592. Hilario Costus, de femin. illustrib. De Serres, Mezeray.

ELIZABETHA [4] filia Andreae Hungariae Regis ex Gertrude, filia Bertoldi Moraviae Ducis. nupsit Ludovico, Thuringiae landgr. Quo mortuo propinquorum iniurias admirabili constantia pertulit. Obiit A. C. 1231. a Gregorio IX. inter Sanctas relata. A. C. 1235. Ioh. Montanus et Theodoricus Thuring. in eius vita. Vide Canisium tom. 5. antiq. Lect.

ELIZABETHA [5] filia Henrici VIII. ex Anna Bolenia, post Mariam sororem, Angliae regina, e vinculis thronum conscendit, frustra Maria [orig: Mariâ] Scotica [orig: Scoticâ], Henrico II. Gall. et Philippo II. Hisp. Regibus obnitentibus. Haec decreta mariae reseidit, idola templis eiecit, decrevitque, ne in posterum Pontifici Rom. obtemperaretur. Philippi Hisp. et Ferdinandi Ferdin. filii, ut et Regis Sueciae nuptias recusavit, iuramento se obstrictam praetendens, externo Principi non nupturam. Catharinae Mediceae fraudibus, spe conthrahendi cum Henr. Andio matrimonii, a nuptiis Navarraei Principis abstracta: Leges maiestatis gravissimas promulgavit. Hibernicos motus per Ioh. Perotum et Henricum Sidneium compressit. A Pio V. exommumicata est, A. C. 1569. hinc Pontificiorum in eius vitam et regnum, Iesuitarum inprimis, perpetuae insidiae: quibus superior, in Iesuitam Edm. Campianum, Comitem Northumbriae, Norfolcii Ducem, aliosque idonea severitate usa est. Cum Albano inimicitias exercuit, Belgium foederatum in patrocinium suscepit. Novam seditionem Hibernicam per Arturum Graium oppressit. Hispanis in America, per Franciscum Dracum, plurima ademit, classem eorum in portu Ulyssiponae diripuit ac incendit: Mariam, Scoticam, Ordinum iussu securi percussam, indoluit, lugubribus sumptis. Classem stupendam Hispanorum A. C. 1588. vicit, incendit, dissipavit, dum Parmensis Dux Dunkerkae a Belgis, ne se Hispanis iungeret, impediretur: Hinc triumphus, prisco more, Londini celebratus. Draco in Americam rursus misso, Virginiae nomen dedit. Antonium Lusitan. in regnum reductura, ob militum aviditatem, capto iam Ulyssiponae suburbio, frustra fuit. Henrico IV. fidelissime opem tulit, sumptibus militibusque summissis. Robertum Essexium, caput coniurationis, supplicio affecit. Obiit A. C. 1603. Aetat. 70. Regni 45. scripto herede Iacobo VI. Scoto. Femina supra sexum prudens, erudita, religiosa ac felix: Semper Virgo. Thuanus, Ioh.

ELIZABETHA [6] filia Petri III. Arragoniae Regis ex Constantia Manfredi fil. nupsit Dionysio Lusitan. Regis ex eo mater Alphonsi IV. etc. Obiit A. C. 1336. Aetat. 65. Ab Urbano VIII. sanctis annumerata. A. C. 1625.

ELIZABETHA [7] Austriaca filia Philippi Archid. et Regis Hispan. ex Iohanna Castellana. Nupsit Christierno II. Principi crudeli et luxurioso, cui duobus regnis exuto et in diuturno carcere squalenti, fidelissime ministravit Obiit Gandavi A. C. 1525. Vide Thuani Hist. Hilar. Costum, in eius elogio, tom. 1.

ELISABETHA [2] Castellana filia Ioh. II. ex Elizabetha Lusit. uxor Ferdinandi Arragonii, post Patris mortem Castellam Arragoniae uniit, hinc ambo Reges Hispaniae dicti. Inquisitionem instituit, post Ioh. filii unici mortem, quatuor filiarum educationi sollicite intenta. Quarum maxima natu Elizabetha, ut et Maria tertia Emanueli Lusit. Regi nupserunt [orig: nupsêrunt]. Iohanna sec. Philippo Austriae Archiduci. Catharina ultima Henrico VIII. Anglo. Obiit A. C. 1504. Consiliis ipsa semper interfuisse dicitur, in belli pacisque negotiis prudenter et animose versata. Mariana hist. Hisp. l. 24. Lips. Monit. Polit.

ELISABETHA [3] Estensis Marchionissa Mantuana. Hilario Costus de foem. Illust.

ELIZABETHA [8] Francica filia Ludovici VIII. ex Blanca Castellana, Monialis. Obiit A. C. 1270. Sebast. Rovillardus, in vita eius, Item filia Philippi Longi Regis ex Iohanna Burgundica, uxor Guidonis VI. Delphini Viennensis, etc. Item, filia Ioh. Regis ex Bonna Lucemburgica, ex Ioh. Galeatio, primo Mediol. Duce. mater Valentinae. Obiit A. C. 1409. Item filia Caroli. VI. uxor Richardi II. Regis Angliae, dein Caroli Aurelian. Obiit A. C. 1409. Item filia Ludovici Bavari, mater henrici Iun. Siciliae Regis. Item, filia Ottonis Bavar. Uxor Conradi IV. mater Conradini, vide ibi. Item, filia unica Mainardi, Com. Tirol. ex Alberto I. Imp. numerosae prolis mater. Item filia Sigismundi Imp. uxor Alberti V. Archid. qui postmodum imperavit. Item filia Ferdinandi I. uxor Sigismundi Aug. Poloniae Regis virtute inclita. Item filia Petri Conimbric. Ducis ex Alphonso V. Lusit. Rege mater Ioh. II. Item, filia Ladislai Loctici, Polon. Regis uxor Caroberti, seu Caroli II. Roberi. Item, filia Stephani, Bosniae Regis ex Ludovico, Hungariae et Pol. Regis mater Cathatinae, Mariae et hedvigis. Cum filia Maria, uxore Sigismundi Imp. a Carolo Dyrrachino, regni usurpatore, in vinculis detenta: dein hoc, a Nicolao Garo, occiso, libera, paulo post ab Horvato, Croatiae praefecto, Caroli amico, interfecta est, cadavere in profluentem coniecto. A. C. 1386. Bonfin. Thurosius, Collenutius, etc. Item filia unica Com. Encolismensis, uxor primo Ioh. Angliae Regis dein Hugonis Comitis Marchiae, magnarum calamitatum causa. Item filia Ludvici IX. nupsit Theobaldo II. Navarr. Regi.

ELIZABETHA [9] Francica filia Philippi IV. ex Iohanna, herede Henr. I. Navarr. nupsit Eduardo II. Angliae Regi A. C. 1308. A marito, quem Hug. Spenserus, cum cognom. filio, in potestate habuit, pulsa; in Galliam se recepit. Unde cum se subduxisset, ope Hannoniae Comitis in Angliam reversa maritum vicit, cepit, necavit, Eduardo III. fil. substituto. Post quae liberioris vitae et commercii cum Rogero Mortemerio Regina [orig: Reginâ] indigni, accusata, hoc capite plexo, filii iussu arci inclusa est, in qua morte accelerata [orig: acceleratâ] obiit iustissime, nisi hoc filius fecisset. Froislard. hist. Angl. etc.

ELISABETHA [4] Francica filia Henrici II. ex Catharina Medicea, Eduardo VI. primo promissa, nupsit dein Philippo II. a. filio eius Carolo frustra ambita. Hinc in Patrem indignatio et mox filii caedes. Irene dicta est, quod matrimonio eius pax Cameracensis coaluit. Mater ex Rege Isabella Clarae Eugeniae, et Cathariae, uxoris Caroli Em. Ducis Sabaudiae. Obiit A. C. 1568. Hispali, praegnans, non sine veneni suspicione. Brantomus, de foem. Illustr. Thuanus, etc.

ELISABETHA [5] Francica filia Henrici IV. ex Maria Medicea, nupsit Philippo IV. Hisp. Regi A. C. 1615. Obiit A. C. 1644. Mater Mariae Theresae, uxoris Ludovici XIV. Gall. Regis.

ELISABETHA [6] Lusitanica filia Emanuelis Regis ex Maria Castellana, nupsit Carolo V. pluchra, fecunda, dilecta. Obiit in nixu, Toleti, A. C. 1538. Mariana hist. Hisp. Vide Franciscus Borgia.

ELIZABETHA [11] Polonica filia Sigismundi, ex Bonna Sfortia, nupsit Ioh. Zapolio Vaiudae Transylvaniae, et post Ludovicum a Solimanno victum, Poloniae Regi. Hinc bellum Ferdinandus Austriacus movit, qui sororem Ludovici duxerat, sed pace coalita [orig: coalitâ], Elizabetha Ioh. fil. peperit, marito mox amisso. Hinc Regens, rebus, a Gregorio Martinusio Cardin. male administratis, Turcarum opem, contra Ferdinandum, imploravir, a quibus ipsa regno exuta est. Vide Thuan. Istuan. rer Hung. l. 13. 14. Neugebaurer, rer. Polon. l. 7. etc. Literarum non rudis.

ELIZABETHA [12] Losa Cordub. Latine, Graece et Hebr. docta, in Academina locum tenuit. Post mortem mariti, vixit usque ad A. C. 1546. Aet, 73.

ELIZABETHA [13] Rosera Hisp. erudita admodum: sub Paulo III. Franc. Aug. Chiesa.

ELIZABETHA [14] Schonaugia Abbatissa Ord. Benedictini, in dioecesi Trevirensi, scripsit de origine, nomine, et inventione 11000. virginum. Obiit A. C. 1165. Vitam eius frater Egbertus scripsit, A. C. 1628. Coloniae impressam Trithem. Catal. Voss. de Hist. Lat. l. 2. c. 50. et 53.

ELIZABETHA [15] Tanfeldia Angla, Hebrae, Graece, Latine, Gallice locuta. Perroni Cardin. ad Iacobum Regem responsum Anglice vertit. Obiit Londini A. C. 1639. Aet. 60. Hilario Costus, elog. foem. Ill. tom. 2. p. 728. 729. 730. edit. 1647.

ELIZAPHAN fil. Oxiel. Exod. c. 6. v. 21. Fil. item Pharnac, Num. c. 4. v. 25. Lat. Deus Aquilonis, sive Deus absconditus, vel speculator.