December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

image: s0148b

ELNA fuviol. Gall. Begl. al. Liana, oritur in confin. Artesiae, et iuxta Bononiam in mare Britann. se exonerat.

ELNAEM pater Isaia, et Ieribai. 1 Par. c. 11. v. 46. Lat. Dei pulchritudo, sive Deus muniens eos.

ELNATBAN fil. Achbor. Ierem. c. 26. v. 22. i. e. Deus dedit, vel Dei donum.

ELNO vulgo S. Amand, ab Amando Ep. Traiectensi, qui ibi Coenobium exstruxit, prope Turnacum, opp. est Flandriae, ad Scarpam fluv. qui paulo infra in Scaldim cadit. In confin. Hannoniae, sub Gallis ab A. C. 1667. Alias munitum.

ELOGIUM Tertulliano Apolog. c. 11. et Suet. in Calig. appellatur titulus criminis, qui ad crucem damnatis praeferri vel iis apponi, aut ipsi cruci inscribi fuit solitus. Romana [orig: Romanā] voce Titulus, qua [orig: quā] et Ioh. c. 19. v. 19. usus est. Atque item Nonnus, in hoc caput.

*gra/mma\ to/per kale/ousi *datini\di *ti/tlon e)wh=.

Matth. c. 27. v. 37. ai)ti/an bene ac signanter vocat: Glossae vett. ai)ti/a, causa. materia, titulus. Eaedem Latinae; Titulus e)le/gxion. Latini etiam pro causa. Ut Ovid. Heroid. Ep. 7. Dido Aeneae. v. 76

Te satis est titulum mortis habere mee.

*)epigrafh\ th=s2 ai(ti/as2 dicitur Marci c. 15. v. 26. et simpliciter *)epigrafh\ Lucae. c. 23. v. 38. Hoc Elogium itaque, seu Titulus, ut dictum, aliquando praeferebatur damnatis, ut docet Suet. in Calig. c. 38. Praecedente titulo, qui causam poenae indicaret, per coetus epulantium circumducitur. Sic Euseb. l. 5. c. 1. de Attalo Martyre loquens: *periaxqei\s2, inquit: ku/klw| tou= a)mfiqea/trou, ti/nakos2 au)to\n proagontos2 e)n w(=| e)gi/grapto *(rwmai+si\, *ou(=tos2 e)sin *)/attalos2 o*(xrisiano\s2: Circumactus per Amphithcatrum tabella [orig: tabellā] ipsum praeeunte, in qua Latine scriptum, HIC EST ATTALUS CHRISTIANUS. Aliquando appendebatur iis vel apponebatur: ut iterum Suet. in Domit. c. 10. Patremfamilias detractum e spectaculis in arenam canibus obiecit, cum hoc titulo: IMPIE LOCUTUS PARMULARIUS. Ibid. c. 23. in Iulio c. 59. Nonnunqam in capite crucis scribebatur, quod factum, cum SERVATORIS crucifixi capiti superascribi iussit Pilatus: IESUS NAZARENUS REX IUDAEORUM. Saepe tamen neglecto aut sproto Elogio contenti Superdictione fuorunt [orig: fuōrunt], i. e. ut Praeconis praeeuntis voce populo id nuntiaretur. Vide Iust. Lips. de Cruce l. 2. c. 11. et Thom. Godwyn. Anthologiae Rom. l. 3. s. 3. c. 4. Sed et Elogium dicebatur epigraphe stelarum sepulchralium. Vide ibi. Imo Elogium in genere nihil est aliud, quam titulus causae, brevis explicatio, praefatio. Hinc de Calig. Suet. c. 24. tres gladios in necem suam praeparatos Marti uliori, addito elogio, consecravit etc. Ex Graeco e)llo/gion, quod proprie notabat setiptionem, causam pecuniae expensae continentem, sive praefationem summae, quae in rationes referebatur. Quaoumque enim de causa pecuniam expendissent Vett. id in rationes referebant, singulis summis titulo seu elogio praeposito, unde constaret impensae ratio. Cuiusmodi e)llogi/ou, exemplum et formula est in illo. Vesp. c. 22. apud eundem, Vespasiano adamato HS. CCCC. Item illo ex rationibus Periclis, exagitato a Comicis, *ei)s2 to\ de/os2 h)na/lwsa tosou=ton. Hinc e)llogi/zesqai, inferre rationibus cum indicatione cause, Lat. imputare etc. Vide Casaub. ad Suet. Iulio. c. 48. adde Iul. Caes. Scalig. Poetic. l. 3. c. 40. De elogiis vero cusiodiarum, eidem Suet. memoratis, supra.

ELOHIM Hebr. [gap: Hebrew] , nomen Deo proprium; in quo enallage numeri plur. pro singulari; quae etiam usurpatur, ubi tantum de unica SS. Trinitatis persona sermo est, vide Psalm. 45. v. 7. 8. Hos. c. 1. v. 7. et c. 12. v. 3. Maxime autem Deo tribuitur, ubi respicitur ad ipsius foedus cum homine, et ubi fidei nostrae, per quam Deo iuranti astipulamur, fit professio, ut patet ex Genes. c. 17. v. 3. 7. et Deut. c. 29. v. 12. 13. Origo eius, vel ab Arabico [gap: Hebrew word(s)] coluit, quasi se/basma Nomen colendum, seu venerandum; vel ab hebraico [gap: Hebrew word(s)] juravit, vel adiuratio. Analogice nonnumquam Hominibus et Angelis tribuitur, quia nim. illis populus Dei ad tempus subiectus fuit, tamquam *qeoi=s2 legome/nois2, 1. Cor. c. 8. v. 6. Vide quoque Psalm. 82. v. 6. *mimhtikw=s2 autem et itonice etiam Diis alienis. Exodi c. 20. v. 3. Sic Dagoni tribuitur, Iudic. c. 16. v. 23. et Vitulo aureo, Exodi c. 32. v. 4. quia illi vero Deo substituebantur. ubi et similis enallage observatur. Fr. Burmann. Synopsi Theol. Christ. Part. prior. l. 1. c. 16. §. 17. et seqq.

ELOLATH in tribu Iuda. Hier. in Loc. Hebr.

ELON fil. Zebulum Gen. c. 46. v. 14. Iudex israelis, Iudic. c. 12. v. XI. Civitas in tribu Nephthali Ios. c. 19. v. 43. Tale fuit nomen Basemath et Adae uxorum Esau. Gen. c. 27. v. 34. et c. 38. v. 2. Lat. ilex, vel quercus.

ELONE urbs Perthoebiae, quae et Limona dicitur. Steph.

ELONGOSINE locus Armeniae maior. in monte, ad Ort. Tigridis.

ELOPHAL fil. Ur. 1. Par. c. 8. v. 11. i. e. Dei miraculum, vel Dei iudicium.

ELOPS [1] Centauri proprium.

ELOPS [2] Graece e)/loy, piscis magni pretii, cum Acipensere idem esse creditus Apioni Gramm. apud Athen. l. 7. Sed eum incognitum Romanis, ait Ovid. Halieutico fragmento. v. 91.

Et pretiosus Helops, nostris incognitus undis;

Unde falli Apionem, arguit Plin. l. 32. c. 11. Rhodi certe optimus est, Plin. ibid. Rhombus Ravennae, Muraena in Sicilia, Elops. Rhodi. Et Varro in Sat. peri\ e)desmatwn, Ostrea Tarentina, Pectunculus Chius, Ellops Rhodius. Archestratus tamen etiam commendat Syracusis captum.



image: s0149a

*to\n d' e)/lop' e)sqai\ ma/lista *surakou/sais2 e(/nikleinai=s2
*to/n ge kratisteu/onta --- --

Iurrentinum quoque Ennius in Hedupatheticis,

Surrentid Elopem fac mas --- ---

Cum Anthia et sacro ipsce cognominato nonnulli eundem faciunt, alii itidem diversum etc. Salmas. ad Solin. p. 1316.

ELOQUENTIA vide infra Facundiae corona, Materiae infamis Orator Rhetor, Sophistas, Virga.

ELORINI poo. Siciliae. Cic. l. 5. Verr. Eloronensium civitatem habet Libellus Provinciarum, in Novempopulana Provincia Aquitaniae. Iluro Antonini est, et Oloronensis civitas Sidonio, et Olorino hodie Scaligero. Vide infra.

ELORONA seu Iluro, urbs Tarbellorum, in Aquitan. ad Gabarum fluv. in Benearnia prov. ad radices Pyrenaeorum. 4. leuc. a Palo in Occ. 6. a confin. regni Navarrae, 20. ab Ausciis in Afr. 11. a Tarba in Occ. Baudr.

ELORUM Elorus Vib. Sequ. Helorus Silio Fluv. Siciliae per oram ad ort. inter Syracusas, et Pachynum prom. fluens, qui intus Atellari, et circa ostium Abyso, teste Fazello, nominatur. Nunc Acellaro, in valle Neaetina. Modicam rigat, et prope Neatum labitur, pauloque post in mare Ionium se exonerat, iuxta rudera Elori urb. 10 mill. a prom. Pachyno in Bor. 30. a Syracusis in Austr. Baudr. Item. opp. ad ostium amnis nunc excisum Sil. Ital. bell. Pun. l. 14. v. 270.

Atque unda clamosus Helorus.

Hinc Elorius adiectivum. Ovid. Fast. l. 4. v. 475.

Hinc Camarinam adit, Thapsonque et Heloria Tempe.

Virg. Aen. l. 3. v. 698.

Exsupero praepingue solum stagnatis Elori.

Et Elorinus. Und. Elorina stagna, ubi pisces mansuescunt, ut etiam cibos capiant de manibus hominum, Solin. inter Elorum et Pachynum apud Macharam urb. eversam, duo sunt, Lago di Lupo, et Ravetti, Fazello. Nic. Lloyd. Ferrar.

ELOS ancilla Athamantis, a cuius nomine dicta est urbs Achaiae, Elos vide Helos.

ELOTAE ita sua publica mancipia appellabant Lacedaemonii, i. e. ministros publicos, ut sunt apparitores, lictores, qui apud Thessalos dicuntur Penestae. Vide et Helotae.

ELPENOR unus ex comitibus Ulyssis, qui a Circe cum aliis sociis in porcum conversus fuit et deinde pristinae formae restitutus delapsus de scalis cervicem fregit. Hom. Od. 10. Ovid. Met. l. 14. v. 252.

--- --- Sors me fidumque Politen
Eurylochumque simul, nimiique Elpenora vini
Bisque novem socios Circea ad moenia misit.

Iuv. Sat. 15. l. v. 22.

Et cum remigibus grunnisse [orig: grunnīsse] Elpenora porcis.

Ovid. Trist. l. 3. Eleg. 4. v. 19.

At miser Elpenor tecto delapsus ab alto
Occurrit regi ftebilis umbra suo.

Mart. l. XI. Epigr. 85. cuius epigraphe de Philostrato

Paene imitatus obit saevis Elpenora fatis
Praeceps per longos dum ruit usque gradus

ELPENORIS Tumulus in Latio, apud Circaeios, in monte, ubi nunc vicus et aedes S. Felici sacra.

ELPHAAL fil. Metrusim. 1. Par. c. 8. v. 11. Lat. Dei opus.

ELPHINSTONUS Gul. Scotus Ep. Aberdinensis, Cancellarius regnis, circa A. C. 1480. Sub Iacobo III. scripsit statuta Conciliorum, Chronicon Scotiae, etc. Baethius in praef. hist. Seot. Vide et Gulielmus.

ELPHINUM urbs Hiberniae, in Com Rosecomensi, in Connacia. Cum Episc.

ELPIA urbs in Dauniis, a Rhodiis condita. Steph.

ELPIDIUS [1] Ep. Laodicensis, Chrysostomi partes invicto animo tuitus. Item, haereticus Priscillianista. Item Comes quidam Apostata. Baron. Ann. sec. 4. et 5.

ELPIDIUS [2] Cappadox solitudinis amator, qui annis 25. in spelunca quadam vixit, ibique bis tantum in hebdomade vescebatur.

ELPIDIUS [3] Rusticus Vide Rusticus.

ELPINUS Archon Athenis, Olymp. 106. An. 1.

ELPIS uxor Baethii, de qua hoc exstat Epitaphium,

Elpis dicta sui, Siculae regionis alumna.
Quam procul a patria coniugis egit amor.
Quo sine maesta dies, nox anxia flebilis hora
Cumque viro, solum spiritus unus erat.
Lux mea non clausa est, tali remanente marito,
Maiorisque animae parte superstes ero.
Porticibusque sacris iam nunc peregrina quiesco.
Iudicis aeterni testificata thronum.
Neve manus bustum violet, ne forte iugalis.
Haec iterum cupiat iungere membra cinis.

ELPISTICI Graece *elpistikoi, Philosophorum genus, omnia Spei tribuentes, de quibus Vide Plutarch Sympos. adde quae infra dicemus in voce Hespis item spes.

ELSATIA regi Germaniae super. nobilis, quae circa Caroli Mag. aetatem Alsatia dici coepit. Vide Alsatia, it. Elcebus, unde regioni genuinum nomen.

ELSEBURGUM vide Elzeburgum.