December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

image: s0311b

FREGELLANUS vide Pontius.

FREGENAE opp. Hetruriae excisum, inter Alfium, et ostia Tiberina. Vide Cluv. Ital. Ant. l. 2. c. 2. Plin. l. 3. c. 5. In ora maris Tirrh. ubi nunc la Macarese, villa Ducis Matchaei, cum stagno cognom.

FREGINATES Italiae pop. Plin. l. 3. c. 5.

FREHERUS [1] Marquardus vide ihi.

FREHERUS [2] Paulus Medicus Norimbergensis, scripsit Theatrum Virorum Eruditione clarorum, a saeculis aliquot ad haec usque tempora storentium, editum Norimbergae A. C. 1688. cura [orig: curâ] Caroli Ioachimi eius ex frarre nepotis; ipse enim obiit A. C. 1682. Aet. 71.

FREINSHEMIUS Ioh. Ulmensis Argentinae Berneggero innotuit qui cum ei periclitandi ingenii causa [orig: causâ] Florum Historicum offerret, 6. horarum spatio illum emendavit. *deka/glwttos2 insuper, Metrim vocatus inter Regis Secretarios triennii spatio locum Interpretis renuit. Uptaliae Suecorum Plitices et Eloquentiae Professor, A. C. 1642. inde Holmiam vocatus a Christiana Regina oblato 2000. Imper. annuo stipendio, cum libero victu, et Historiographi Regn munete functus est, A. C. 1647. Post quae, pace Germaniae firmata [orig: firmatâ], Car. Ludovici Elect. Palat. invitatu, Hiedelbergam venit, Consiliarius Electoralis ac novo nostris Academiis exemplo Professor Honorarius constitutus, A. C. 1651. quo fere pacto Ios. Scalig. apud Belgasclaruit et Erasmum ab Ernesto Bavar. Duce Ingolstadium accitum fuisse legimus, obiit A. C. 1660. Aet. 52. a Magnatibus Principibusque viris per epistolas creberrimas excultus, pluriumque Scriptorum Auctor, Abr Freinshemius ex fratre nepos Laudat. posthum.

FREMINCURIA castrum alias amplum Carnutum, cum palatio Regum primae stirpis, nunc dirutum, ad Eburam fluv. hodie vicus Belsiae 1. leuc. a Droco in Ort. Hic sacrificia habebant Druidae.

FREMITUS leoni proprius. Plin. l. 8. c. 16. Ubi saevit in viros, prius quam in feminas, fremit, Virg. Aen. l. 9. v. 341. l. 12. v. 8.

--- Fremit ore cruento,

Lucan. Civ. Bell. l. 1. v. 209.

--- vasto et grave murmur hiatu
Infremuit.

Senec. in Oedipo, Act. 1. Chorus v. 41.

Cessat irati fremitus leonis.

Stat. Theb. l. 6. v. 599. etc.

Cum procul impasti fremitum accepere [orig: accepêre] Leonis,

Hebr. [gap: Hebrew word(s)] fremere est, quod Chaldaei similiter Arabesque cuivis leoni tribuunt: quemadmodum Graecis quoque leonum etpiheta, e)ribreme/ths2 et e)ri/bromos2, sunt. At Scriptores sacri, de adultis verbum [gap: Hebrew word(s)] rugire, de lenunculis vero to\ [gap: Hebrew] i. e. fremere, usurpant, ut videre est Proverb. c. 19. v. 12. et c. 20. v. 2. Ierem. c. 5. v. 22. alibique passim. Vide Samuel. Bochart Hierozoici Parte prior. l. 3. c. 2. Hinc ad alia vox translata. Ad milites. Stat. Theb. l. 6. v. 618.

Arcades arma fremunt ---

Ad Deos. Virg. Aen. l. 10. v. 96,

Talibus orabat Iuno, cunctisque fremebant
Caelicolae assensu vario etc.

servato similitudinis decoro. Vide Barth. ad Claud. de Raptu praserp. l. 2. Carm. 35. v. 243.

--- saevumque fremant impune Leones.

FRENI Equorum Pelethronii inventum. Plin. l. 7. c. 56. Equo vehi Bellerophon, frenos et strata equorum Pelethrontus invenerunt [orig: invenêrunt]. At Virg. Georg. l. 3. v. 115.

Frena Pelethronii Lapithae, gyrosque dedere
Impositi dorso ---

A Pelethronio sc. Thessaliae monte dicti, ubi primum domiti equi dicuntur; qua de re vide Hadr. Turneb. Advers. l. 21. c. 9. Hi primum pro necessitate rudes simplicesque, pro luxu, e ditissima materia confieri coeperunt [orig: coepêrunt]. Ebore ornarunt Britanni, Strab. l. 4. bracteis aureis crepantes, habesapud Prudent. Psychomachia Luxur. et sobrietas v. 25.

Dum currum, varia [orig: variâ] gemmarum luce micantem,
Mirantur, dum bracteolis crepitantia lora.

Unde frena sonantia, apud Stat. Theb. l. 9. v. 818.

--- Frena sonantia iactat.
Frena regam;

gemmis insigniri consuevisse, docet, idem Theb. l. 3. v. 268.

Spumantem proni mandunt adamanta iugales etc.

Vide quae hanc in rem notat. Aus. Popma Comm. de Instrum. Fundi sub fin. et Adr. Behotius Apoph. l. 1. c. 4. Freno autem Principum virorum equos a viro aliquo Magnate iam olim duci consuevisse, colligitur ex historia Esth. c. 6. v. 7. 8. et 9. Tum dixit Haman Regi; viro cuius Rex delectatur honore, Adferant indumentum regiuns --- et equo cui insidet --- Tradentes indumentum et equum in manum alicuius e principibus Regis --- transvehunto cum equo illo per plateam


page 312, image: s0312a

civitatis etc. Quem honorem recentiori aevo equitantibus Pontificibus, Archiepiscopis et Episcopis, ab Impp. Regibus, Principibus, exhiberi consuevisse, docet, pluribus Auctorem locis adductis, Not. ad Cinnam. p. 470. C. du Fresne. Sic Continuator Nangii sub A. C. 1305. de Philippo Pulchro Franc. Rege Papa Clemente --- apud Lugdunum --- consecrato, dum suam ad domum rediens, gestans, ut moris est, suae coronationis insignia, per frenum equi, cui insidebat, a Rege Franciae, qui ob hoc prae humilitate se ipsum pedestrem posuerat --- deductus maxumo cum honore fuisset etc. Vide quae idem habet de Ioh. XXII. ad A. C. 1316. et Gobelinus Persona de Carolo Hungariae Rege et Urbano VI. Cosmodr. l. 6. c. 77. ad A. C. 1383. de Nemesi vero, cum freno et mensura cubiti nonnumquam pingi solita, infra ubi de ea.

FRENTANI et FERENTANI Italiae pop. inter Matrucinos ad Occid. et Apulos ad Ort. Eorum meminit Sil. Ital Punic. Bell. l. 8. v. 521.

Marrucina simul Frentanis amula pubes.

Strab. l. 5. p. 241. et l. 6. p. 283. et 285.

FRENTO fluv. Frentanorum, illos ab Apulis Dauniis disterminans. Latinumque alluens; Fortore.

FREPATAE Vestes apud Gaufrid. Vosiensem part. 1. c. 74. Repertae sunt pretiosae ac variae vestes --- quas quidam in sphaerulis et lingulis minutissime frepantes, piecti Diaboli formam ossumunt: Gallis sunt Habits trovez, decouppez, frippez, unde vocabulum Trepatas vestes habet Iacobus I. Aragon. Rex in Constitutionibus Cataloniae MSS. forte q. terebratas seu perforatas. Vide supra Cultellatae.

FREQUENTUM vide Fricentum.

FRERIUS [1] ex voce Frater, apud Graecos nomen est Religiosis eorum attribui solitum, uti discimus ex Georg. Pachymere Hist. l. 5. c. 8. unde Equires Hierosolymitanos, hodie Melitenses, Freiros appellat Cantacuzenus, quos Fraites Hispani, Frcres Galli dicunt: Macer.

FRERIUS [2] Iohannes, vide Iohannes.

de FRESBURNO Radulphus, vide Radulphus.

FRETELLUS Archidiac. Antiochen. scripsit Principum Christ. expeditionem in Terram S. Quo opere Christianus Adrichomius usus est, Theatro T. S. concinnando.

FRETHULPHUS priscus Bavariae historiographus, Aventino laudatus Voss. de Hist. Lat. p. 704.

FRETUM Aniani Estrecho de Anian Hispanis Destroit d'Anian Gallis, fretum amplissimum Americae Sept. alias inter Tatrariam, et fictitiam illam novam Albionem creditum a multis, sed re diligenter excussa [orig: excuslâ] compertum est, Fretum Anianum esse inter terram Esonis, et partem Sept. Californiae ins. estque valde latum.

FRETUM Babelmandelum Destroit de Babelmandel, est ad fauces maris Rubri, inter Africam, et Arabiam felicem. Nomen habet a fluv. cognomine a parte regni Adel. Dicitur etiam a quibusdam Fretum Meccae, estque satis angustum.

FRETUM Balambuanum Destroit de Balambuan, est in Oceano Indico, in Asia; inter ins. Baly, et partem Orientalem Iavae insprope Balambuanum urbem.

FRETUM Britannicum Strab. l. 2. p. 128. Gallicum Solino, Morinorum Gratio, Oceani Tacit. Fretalis Oceanus Amm. mare inter Morinos, et Britannos interfusum, 21. mill. pass. patens, pas de Caliis, Gallis, Belgis De Hoofden, teste Ortelio, Anglis the streight of Calais.

FRETUM maris Caspii Mel. maris angustia ad Ort. in quam Oxus fluv. influit.

FRETUM Cimmerium Stretto di Cassa. teste Castaldo, angustia maris ad Bosphorum Cimmerium.

FRETUM Constantinopolitanum les bouches de Constantinople. Vide Bosphorus Thracius.

FRETUM Davisii Straet of Davis Anglis, Destroit de Davis Gallis, fretum in terra Arctica, in eaparte Gtonelandiae, quae derecta fuit a Ioh. Davisio Anglo A. C. 1585. a quo etiam nomen accepit.

FRETUM Esonis Destroit de Iesso fretum amplum inter Tartariam, et terram Esonis interfusum, supra Sinarum regionem, et in littore Asiae, recens detectum a Batavis.

FRETUM Euripi . Vide Euripus Chalicidicus.

FRETUM Forbisherii Straet of Forbishers Anglis, Destroit de Forbisher Gallis, fretum terrae Arcticae, versus Gronelandiam, recens detectum, nempe A. C. 1577. a Martino Forbishero Anglo, et ab eo nomen sortitum.

FRETUM Gallicum Pas de Calais , fretum inter Galliam, et Angliam, 6. leuc. patens, inter Dubrim, et Iccium portum, nunc Vissan, et 7. inter Dubrim, et Caletum. Dicitur etiam a quaibusdam Fretum Britannicum.

FRETUM Gallipolitanum Destroit de Gallipoli. Vide Hellespontus. Plin. l. 4. c. XI.

FRETUM Herculeum et Gaditanum fretum Gaditanum, Porthmos Graecis, teste Plin. l. 3. c. 5. et Limen maris interni, Fretum Columnarum Strab. l. 1. p. 4. Fretum Oceani Liv. Ostium Oceani Floro l. 4. c. 2. Fretum Iberum Auson. Ep. 25. v. 53. Fretum Hispanum Clud. de Bello Gild. Carm. 15. v. 81. Traiectum Au. Hirtio, Estrecho de Gibraltar, et Stretto di Gibraltar, maris angustia, inter Hispaniam, et Mauritaniam Tingitanam 9. mill. pass. patens. Destroit de Gibraltar Gallis, Stretto di Gibilterra aliquando ab Italis dicitur; estque inter Andaluziam provinciam Hispaniae Australiorem et Mauritaniam Tingitanam, seu regnum Fezzanum. Eius longitudo est 12. leuc. Hispan. latitudo vero quinque circiter.

FRETUM Hudsonis Destroit de Hudson fretum Amer. Sept. inter terras arcticas ad Bor. et Estotilandiam ad Mer. ab Anglis detectum duce Henrico Hudsonio.