December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

image: s0312b

FRETUM Maereum Destroit de le Maire Gallis, Stract le Matre Batavis, fretum Americae Merid. ad Austr. terrae Ignium, et freris Magellanici maxime extenlum, a Iacobo le Maire Batavo detectum A. C. 1616 A quibusdam Hispanis dicitur Fretum S. Vincentii.

FRETUM Magellanicum Estrecho de Magellanes Hispanis, Destroit de Magellan Gallis, fretum oblongum Americae Meridl. a Ferdinando Magellano Lusitano derectum A. C. 1520. inter terram ab ipso Magellanicam dictam, et terram Ignium. Tres habet angustias, estque transitu difficilis. Illud Hispani claudere voluerunt [orig: voluêrunt] Anglis et Batavis magnis impensis, et arcibus in littore defixis, sed irrito conatu.

FRETUM Malaccense Destroit de Malacca Gallis, Straet van Malacca Batavis, fretum Oceani Indici interpositum inter urbem et Regnum Malaccam, in parte Australi peninsulae Indicae ultra Gangem, et Ins.Sumatram, oblongum et fatis amplum, sic dictum ab urbe Malacca ei adiacente. FRETUM Mamertinum Strab. l. 6. p. 268. Hadriaticum Orosio, Siculum, et Siciliae Plin. l. 3. c. 8. l. 4. c. XI. Cic. Tac. Ann. l. 1. c. 53. Rheginum etiam Strab. l. 6. p. 263. Scyllaeum Athen. Traiectum Auson. angustia maris inter Italiam et Siciliam, quae Faro di Messina nominatur.

FRETUM Manarium Destroit de Manar seu et de Chilao Destroit de Chilao, fretum maris Indici, inter Taprobanam seu Ceylanum ins. et oram Piseariae, in parte Australi penins. Indiae cis Gangem, satis latum, et a Manaria ins. ei adiacente dictum, vel etiam a Chilao urbe Ceylani.

FRETUM Manilhae Estrecho de Manilha Hispanis, fretum Oceani Orientalis seu Indici, in Philippinis ins. inter artem Anstralem Lusoniae ins. et Tendaiam ins. ab urbe Manilha Lusoniae primaria sic dictum.

FRETUM Mindorae Estrecho de Mindora Hispanis, fretum Oceani Orientalis seu Indici, in ins. Philippinis, inter partem Occid. Lusoniae ins. et Mindoram ins. et urbem.

FRETUM Mosandani Destroit de Mosandan fretum ad fauces sinus Persici, contra Armusiam urbem, et ins. sic dictum a prom. cognomine ci adiacente, in httore Arabiae, estque satis angustum.

FRETUM Pictieum Pithtland, seu Pentland Firth, fretum inter Scotiam Sept. et Orcades ins. Navigantibus est formidabile, et periculosum, neque nisi statis temporibus, positis quamquam ventis, traiectui opportunum.

FRETUM Piecum Canal de Piecko fretum Asiae, in Oceano Eoo, inter ins. terram Statuum dictam, et partem terrae Esonis, ab Hollandis detectum hisce ultimis temporibus.

FRETUM Ponticum idem quod Bosphorus Cimmerius. Tac. Ann. l. 13. c. 39. de Morib. Germ. c. 1.

FRETUM Sangaarium Destroit de Sangadr, fretum supra partem Bot. Iaponiae, versus terram Esonis, recens detectum. Dicitur Zungaar a quibusdam, ab opp. adiacente, in Iaponia.

FRETUM Siculum il Faro di Messina, Siciliam a Calabria ulteriroi dirimens. Vide Fretum Mamertinum.

FRETUM Sundae Straat van sunda Batavis, Destroit de la sonde Gallis, fretum est maris Indici, prope Bantamum, Iavam ins. a Sumatra separans.

FRETUM Sundicum le Sund Gallis de Sund seu Oresund Danis, angustae maris Baltici, in dania, inter Scaniam provinciam Sueciae ad Ort. et Zelandiam ins. Daniae ad Occas. ubi Regi Daniae vectigal solvitur in singulos malos.

FRETUM Taphros le boche di Bonifacio Italis, les bonthes de Bonifacio Gallis, fretum inter Corsicam, et Sardiniam, prope Bonifacium opp. Corsicae. Dicitur etiam a Sardis, et a Nautis illius tractus le boche di Beixonnaire. Vide Taphros.

FRETUM Vegatium Destroit de Weigats quod etiam Destroit de Nassau dicitur ab Hollandis, est inter Novam Zemblam ad Bor. et partem Sept. Moscvoiae, et provinciam Obdoram ad Austr. inter fluvios Petzoram, et Obyum. Per illud diu quaesitus fuit transitus in Sinas, et in Iaponiam.

FRETUM Uriae Destroit d'Uries, fretum est Asiae, in Oceano Orientali, inter terram Esonis ad Ort. et terram Statuum ad Ocd. recens detectum a Batavis.

FRIBERGA Friberg, urbs Germaniae, in franconia, et in tractu Veteravia, olim Imperialis, nunc sub dominio Electoris Moguntini. Deficit in dies, distatque 4. leucis a Francofurto in bor. Giessam versus. Vide Fridberga.

FRIBORGA Collegium sive Societas 10. primariorum hominum, in unaquaque Angliae villa, qui singuli fideiussores invicem exstitere [orig: exstitêre] erga Regem, de sistendis semetipsis, et de restaurando damno, ab eorum quevolibet illato. Latine Decuria, Decenna, Decania, etc. His praeerat Decurio seu Capitalis decemvir. Sodalitli auctor Aluredus Rex dicitur fuisse, armis, prudentia et pietate praestans: qua [orig: quâ] occasione id factum, vide apud Henr. Spelmann. Gloss. Arch. et supra in voce Decanus.

FRIBURGENSIS Pagus cuius antiqui limites, a Sensa fluv. ad rivum Maconensem: et a Villaria, prope Moratum, Plaferam usque 3. ferme hor. circum circa terrarum spatio, in praefecturas divisus est, quarum duo, ut et in aliis Helvetiae Urbibus genena. Unum suburbanum, quod administrant Senatores: Alterum, ubi Praefecti cum imp. in Praefecturam mittuntur, illicque habitant. Prioris generis Friburgii quinque habent, posterioris quatuordecim, et praeterca quatuor cum Bernatibus communes: nempe Muratu, Grandisonum, Esehalenium cum Urba, et Schwartzenburgum: in quae postrema tamen, Superioritas, appellationes, ius criminale, constitutio legum, et alia Regalia in solidum ad Bernates spectant. Praeterea, una cum Bernensibus ac Soloduriis supremam in criminalibus iurisdictionem, sicut VII. veteres pagi, in Turgea exercent.


image: s0313a

Vide Simler. de Rep. Helvet. Ioh. Bapt. Plantin. Helvet. nov. antiq. etc.

FRIBURGUM [1] vulgo FRIBURG, urbs est Helvetiorum, ad Sanam fluv. in ultima pene Helvetia, Occidentem versus, in aventicis: 4. leucis distat a Saloduro in Austr. et totidem a Lausanna in Bor. A Berchtoldo IV. Zeringiae Duce, 12. ante Bernam Annis condita, A. C. 1179. eo situ, ut cum omnia contra Mer. Orient. et Sept. praerupta sint altissimis montibus, latus Occid. profunda fossa regeret, et ditione 3. circiter hotarum, donata est: iure civitatis a Friderico Barbarossa impetrato. Bernae dein conditor prioris fil. Berchtoldus V. ambas urbes perpetuam amicitiam servare iussit. A morte huius Berna A. C. 1218. Imperio obnoxia fuit, Friburgum vero in potestatem Comitum Kyburgiorum, qui Burgdorffium habitabant, pervenit: unde sequentibus annis, cum Godefrido Comite contra Bernates militarunt, mox tamen foedus renovatum est, cum exceptione, si domini Urbis a Berna dissideant. Postea a Kyburgio Friburgum minimo venditum fuit Rudolpho I. Rom. Rege mansitque sub Austriacis Annis fere 200. quo tempore, horum auspiciis, ad Lupam, in monte Schonenbergio, alibique contra Bernates A. C. 1339. puguarunt, ut et A. C. 1388. Etiam interea obsidioni Tiguri urbis, in gratian Alberti Archiducis, Friburgii interfuerunt [orig: interfuêrunt], A. C. 1351. Verum denuo vetus amicitia, et foedus utrinque aliquoties est renovatum. A. C. 1403. multis contumeliis nobilium vexati, perpetuumre; foedus cum Bernatibus fecere [orig: fecêre]; manentes nihilominus adhuc sub Austriacorum imperio. Post annos vero 45. orto inter Sabaudum, et Friburgum bello, Bernates Sabaudi partes amplexi, Friburgiique ad Galteram A. C. 1449. victi sunt: altero demum Anno Galliae Regis, Ducis Burgundiae, et Helvetiorum ope pace conciliata [orig: conciliatâ]. Sequente Anno Albertus Austrius cives contra Bernates concitaturus, cum videret id frustra esse, de urbe, quae maiorum privilegiis suffulta non per omnia eius parebat imperiis, saepe etiam Bernates ex foedere sequebatur, et cum Helvetiis confoederatis pugnabat, ulterius retinenda desperare coepit: civibusque per fraudem argentea aureaque supellectile spoliatis, ansam praebuit arctiori cum Bernatibus foedere coeundi, qui proin, et cum ceteris Confoederatis amicitiam certis conditionibus iunxere [orig: iunxêre]. Itaque bello Burgundico praesidium Helveticum accepere [orig: accepêre], contra communem hostem forti opera [orig: operâ] praestita [orig: praestitâ]. Postmodum A. C. 1479. cum Tiguro, Berna, Lucerna, et Soloduro, privatum iniere [orig: iniêre] foedus, quod existimarent, a sociis bello praefato iniquius secum actum esse: et res ad intestinas spectabat turbas, sed opera [orig: operâ] Nicolai Eremitae, cuius tum apud omnes Helvetios magna erat auctoritas, pax facta, foedus Urbium sublatum, Friburgumque, et Solodurum urbes in numerum Pagorum receptae sunt, A. C. 1481. decimo Friburgensibus loco assignato: Annis 125. post octo Pagorum, qui veteres appellantur, foedus. In hac urbe postea Franciscens I. Galliae Rex cum Helvetiis, ob Ducatum Mediolanensem, foedus feriit. A. C. dein 1529 cum quidam Pagi Evangelium essent amplexi, Friburgii, Latinorum rituum tenaces, peculiari foedere cum Lucerna, Uria, Suitia, Underwaldia, et Tugio coierunt [orig: coiêrunt]. Utuntur idiomate partim germanico, partim Gallico, sed pleraque priore lingua [orig: linguâ] publice peraguntur. Urbs in partes quatuor, sicut et Berna, divisa est, quarum unma a Burgo, altera ab Ins. seu prato (in der Ouw ) tertia novae civitatis, quarta a domo hospitali nomen habet: quibus quatuor Signiferi, primae post Consulem dignitatis, per triennium praesunt, quo exacto, ab utroque urbis consilio alii eliguntur. Vide Stumpfium l. 8. de pago Aventic. Simler. de Rep. Helv. etc. Glareanus de Friburgo sic canit:

Gentis Aventinae decus, et suprema potestas,
Gloriaque illustris, praedonum virga, Friburgum,
Ausim num tenui laudes tibi fundere filo?
Sed iubar excellens, magnarum Curia rerum,
Parce humili plectro, belli memorabile fulmen,
Irascensque aries muris, obiectaque moles
Ordinibus, volitansque hosti catapulta furenti.
Sedula Berchtoldi ducis alti cura Zeringi
Te, velut Arctopolim, fatis felicibus urbes,
Aedificaret, ubi hos squalenti viderat ora
Colliculos, loca nascendis aptissima muris.

FRIBURGUM [2] alterum Friburg. cognom. in Brisgavu, urbs est Brisgaviae primaria, in colle, 3. leuc. a Brisaco in Ort. distans, 8. ab Argentina in Austr. 7 a Basilea in Bor. et totidem a Rotvila in Occ. sub dominio Austriac. Ibi residet Capitulum Basileense, sed non Ep. In Misnia autem nullum est Friburgum, sed tantum Fridberga.

FRICANDI mos ante cenam Romanis usitatus, indigitatur Plaut. Pseud. Act. 4. Sc. 7. v. 93.

Uncti hi sunt senes, fricari sese ex antiquo volunt.

Veteres nempe ante cenam plerunque balneas adibant, diu ungebantur, tum fricabantur, inde ad tonsorem ibant, demum accumbebant. Idem Poenulo, de ornatu muliebri agens, Act. 1. sc. 2. v. 10.

Lavari, aut fricari, aut tergeri, aut ornari,
Poliri, expoliri, pingi, fingi ---

Quo in genere Lucilian um illud, Scabor, supellor, desquamor, pupucor, ornor, expilor, pingor. Vide Tit. Popmam de Operis Serv.


page 313, image: s0313b

et supra in voce Ancilla, ubi de Tractatricibus. In palaestra similiter a servis gymnasticis atque reunctoribus vocatis athletae fricabantur, ut unctio magis penetraret; qui proin servi universum eorum corpus modo leniter, modo secus prementes, perungebant, et, pro temporis ratione, modo tepidum, modo calidum, modo frigidum linimentum, applicabant, idque ut plurimum in Aliptetrio. Cyprianus meminit eorum qui nitro et aphronitro sese fricabant Ep. 7. l. 4. Ad numerum fauces ceteraque membra, Vespasianum sibimet, in Sphaeristerio, defricare solitum, ex Suet. in Vita eius discimus c. 20 etc. Ungi namque et fricari cum ratione, sanitatem iuvat. Plin. l. 28. c. 4. His remediis adnumeratur exercitatio, intentio vivis, ungue fricari cumratione. Vehemens enim fricatio spissat, lenis mollit: multa adimit corpus, auget modica. Unde et olim Indorum Reges, simul ac audiebant litigantium causas, a tribus frictoribus perfricari consuevisse, Strab. refert l. 15. Hodieque apud eosdem magna eius, in balneis praesertim, ratio habetur, quam qua [orig: quâ] ratione peragere soleant, vide apud Mandelslovium Itin Orient.

FRICENTUM vulgo FRICENTO, urbec. Italiae, in regno Neapolitano, et Principatu ulteriori, prope Tripaltum fluv. Episcopal. sub Archiep. Beneventano, ad radices Appennini, et media fere inter Beneventum, et Compsam. Vide Frequentum.

FRICO in Monasteriis, dicitur, cui fricandi aut tergendi quidpiam cura incumbit. Bernardus Mon. in Consuetudd. Cluniac. MSS. c. 12. de Hospitario, apud C. du Fresne Gloss.

FRICTUM Cicer vide supra inter martyrum tormenta, olivo imposito et frixa eorum corpora occurrunt Prudent. peri\ stefanw=n Hymn. x. v. 755.

Laetata quotiens aut olivo stridulae
Sartago frixum torruisset puberem.

FRIDBERGA [1] in Wetteravia, urbs Imperii condita non longe a N. C. postea circa A. C. 1211. amplissimis privilegiis, propter singularem hospitalitatem Caesari exhibitam donata, nomen a Friderico II. quasi Fridrichs-berg et contracte Fridberg, accepit. Contiguum huic castrum est, Castrum Caesaris, et Imperii dictum, inter quod et civitatem ingens controversia, an Civitas Castri Burggravio, et Condominis subiecta sit? transactione sub Rudolpho I. Imp. finita est, A. C. 1285. Oppignorara dein est a Carolo IV. Comiti Guntero Schwartzenburgico, sed salvis civitatis privilegiis, A. C. 1349. quae amplissima accepit a Riehardo, A. C. 1257. Rodolpho praefato, Adolpho, A. C. 1293. Ludovico, A. C. 1346. et postea a Wenceslao, A. C. 1385. Carolo V. A. C. 1541. Rudolpho II. A. C. 1582. etc. Vide Limnaeum Enucl. l. 4. c. 18.

FRIDBERGA [2] vulgo FRIDBERG, opp. Germaniae, in Saxonia superiori, et in Misnia provincia, ad Multam amnem, versus montes Bohemiae, 4. leucis a Misna urbe in Austr. Frustra obsessum fuit a Suecis ultimo bello Germanico. Ibi sunt Mansolaea Ducum Electorum Saxoniae.

FRIDEGODUS Anglus Benedictinus, sub Edgaro Rege sec. 10. Graecae Ling. exacte peritus: vitas SS. quorundam scripsit. Gul. Malmesburius, Simlerus, Voss. de Hist. Lat.

FRIDERICA vulgo Fridericks, et Fridericka, urbs munita Americae Mer. in Brasilia regione, in ora Gubernii Paraibae, vulgo Capitania de Paraiba, versus ostia fluv. Paraibae, antea ab Hollandis exstructa, et postea expugnata a Lusitanis, quibus etiamnum subest cum toto tractu.

FRIDERICOBURGUM [1] vulgo Friderichsburg, castrum et palatium Regum Daniae, in Zeelandia ins. Vix 3. leucis Danicis distat a Coronaeburgo in Occas. et 5. ab Hafnia in circium, colloquio inter Reges Sueciae, et Daniae celebre hisce ultimis temporibus. Arx olim Ebelholt nomen gessit, Monasteriumque S. Spiritus fuit, cuius Ioh. Parisiensis A. C. 1201. mortuus, et in sanctorum numerum relatus, Abbas fuisse perhibetur. Fridericus II. Rex Daniae arcem exstruxit, quam christianus IV. eius fil. statuis, picturis, similibusque artis operibus exornavit.

FRIDERICOBURGUM [2] vulgo Fridrichsburg, oppid. tenue, cum arce munita Danorum recens exstructa, in guinea regione, et in ora Aurea, prope arcem Capitis Corsi. In colle sedet.

FRIDERICOSTADIUM vulgo Friderickstadt, urbs nova regni Norvegiae, in ora sinus Codani, in Praefectura Anslogana, et 30. leuc. Germanicis ab Ansloga in Austr. sub dominio Regis Daniae. Imperatores.

FRIDERICUS [1] I. Imp. cognom. Aenobarbus vel Barbarossa, fil. Friderici Sueviae Ducis successit Conrado III. Patruo A. C. 1152. Imperio pacato, expeditionem in Italiam turbatam suscepit, A. C. 1155. Romanos verbis insolentes, caesis aut Tiberi mersis ad mille, coercuit. Spoletum direptum exussit. Cum Hadriano IV. quod ipsi ex equo descendenti sinistram tenuisset stapiam, in litem incidit, coronationem extorsit. Domum redux, Hermannum Palatinum mulctavit, peracta [orig: peractâ] contra Polonos expeditione, acerbius cum Pontifice litigare coepit, quod is asseteret, Imperatores, et Italiam et Imperium beneficio Pontificum habere, mollitus tamen ab Hadriano explicatione vocis, pacem ei concessit. In Italiam reversus, Mediolanensibus, qui gladios de collo suspensos gerentes veniam rogabant, pepercir. Regalia regni Longobardici tam Episcopos, quam Politicos, sibi deferre voluit, fodrum ab omnibus civitatibus exegit. Quod cum aegre Adrianus ferret, respondit, rogaturum se, quid Episcopo cum possessione? Nomen suum Papae praeposuit, reprehensus scripsit, Adriano Ecclesiae Cath. Pontifici omnibus illis adhaerere, quae caepit Iesus dicere, et facere. Quidquid Papatus vester Regalis habere dignoscitur, larguione Principum obtinet. Unde cum Romani Pontifici scribimus, fure antique, et nomen


page 314, image: s0314a

praeponimus. Revolvite Annales, illic invenitur. His irritatus Papa, Siciliae Rege, et Mediolanensibus frustra in fridericum concitatis, robustissimum primo [orig: primô] hominem, qui eum in Abduam praecipitaret, dein sicarios, tandem Magum adhibuit, sed nullo successu. Sigon. l. 12. et l. 13. Imp. Crema [orig: Cremâ] excisa [orig: excisâ], Mediolano solo aequato, Alexandtum Papam, contra quem Victorem, post Paschalem et Callistum, tuebatur, Roma [orig: Româ] depulit, ad Tusculum magna [orig: magnâ] clade vicit, fugientem, Venetias classe persecurus est. Sed a Venetis, Duce Ciano superatus, unde Ascensionis die hodieque annulo sibi mare despondent, Ottoque fil. eius captus est. Tandem cum Henricus Saxo-Germaniam turbaret, pacis avidus, ad pedes Papae Venetiis produbuit, a quo superbe conculcatus est, impie verbis Psalm. 91. v. 13. Super aspidem et Basiliscum ambulabis, abuslo, A. C. 1177. Naucler. gen. 40. Sabellic. enn. 9. l. 5. Dein, cum Vilhelmo Siculo quoque pace facta [orig: factâ], Constantiam Rogerii filiam Henrico fil. in uxorem dedit. Iterum cum Lucio III. Urbano III. Celemente III. collisus, expeditionem sacram obiit, multisque praeclare gestis, Philippopolim, Adrianopolim, Iconium, Turcis bina [orig: binâ] acie victis, etc. cepit, Selephio fluvio mersus, vel Cydno, in Cilicia. A. C. 1190. Imper. 37. tanto omnium maerore, ut vix ulli unquam Principum plus lacrimarum datum sit. Ursperg. Siffrid. Crantz. Sax. l. 7. c. 1. Paul. Aemil. l. 6. Frising. de Frid. l. 2. c. 1. et 2. Aventinus l. 6. Guntherus in Frid. Radevicus, Blondus, Egnatius, Ae. Sylvius, P. Blesensis ep. 17. in edit. A. C. 1667. Baron. etc. Eum excepit fil. Henricus II. Asper.

FRIDERICUS [2] II. aliis Roger-Fridericus, fil. Henrici VI. nepos prioris, Siciliae Rex, Ottoni IV. a Papa excommunicato oppositus, eo victo, Imperium occupavit, A. C. 1210. Honorium III. repetendo iuramentum ab Italis adeo offendit, ut excommunicationem ipsi minaretur, ni ducta [orig: ductâ] Iolanta [orig: Iolantâ], Ioh. Brennae Regis Hierol. filia [orig: filiâ], Bellum sacrum susciperet. In cunctantem fulmen stringitur a Gregorio IX. sic tandem amoto illo in Orientem, Papa Socerum, et Urbes Lombardicas adversus ipsum concitavit, imo cum Sultano prodidit, qui virtute Caesaris motus, detestatus Christianorum versutiam, invidiam et proditionem, regnum Hierosolymitanum ipsi restituit. redux e Syria, A. C. 1229. Socero perfido, in Sicilia victo, omnia recuperavit, Pontifici pro absolutione, duos milliones solvit, eo nihilominus irato, quod non pedem, sed genua, vix summis labris osculatus esset. Unde Henricus fil. contra Patrem insurgere iussus, vincitur, et carceri mancipatur: Mediolanenses dein profligati, Sardiniaque sub potestatem redacta est, quam cum Ecc. Rom. concedere nollet, iterum excommunicatus est, tanto Papae odio, ut omnibus sese ipsi opponentibus promitteret liberationem ex purgatorio, et vitam aternam. Crantz l. 8. c. 5. et 6. Verum Imp. armatus terruit Pontificem, turbavit ieus Concilium, Lantgravium Thuringiae contra se electum, perConradum fil. Germaniae Regem devicit; Vilhelmum Holl. Comitem Anti-Caesarem pepulit a Petro de Vineis Cancellario, corrupto a Pontifice, veneno petitus, exclamavit, Vae mihi, Petrus dimidium animae meae capitaeles mihi insidias comparat! Henricum fil. a Bononiensibus captum, nullo auro redimere potuit, tandem cum Florentiam sibi fatalem semper vitasset, in castro Florentino Apuliae, A. C. 1250. Aet. 57. Imperii 38. decessit, vel, ut Sigonius l. 18. habet veneno a Manfredo fil. peremptus, pulvineque in os iniecto suffocatus est. Princeps ingenii excelsi, sed si vera sunt, quae traduntur, minus religiosus: Sex calluisse linguas dicitur, fortis, magnificus, sed saevus quoque et impudicus. Matth. Pris. in Iohann. Blondus dec. 2. l. 6. et 7. Platina in Gregorio IX. Sabellicus, Villanius, etc. Huius cum Pontificibus dissidia, occasionem praebuerunt [orig: praebuêrunt] Guelphorum Gibellinorumque contentionibus, quibus tota Italia turbata. Eidem Anti-Gaesares varii a Pontificibus oppositi, Henricus Thuringus, Vilhelmus Hollandus, Richardus Carnubiae Com. et Alphonsus Hispaniae Rex donec post interregnum 20. Annorum Rudolphus I. Habspurgicae gentis caput, nutantem Imperii navem feliciter gubernare coepit.

FRIDERICUS [3] cognom. Pulcher, fil. Alberti Imp. ab Electoribus quibusdam Ludovico Bav. oppositus, 5. iustis praeliis cum eo dimicavit, ad opp. Muldorfium tandem A. C. 1322. insigni opera [orig: operâ] Sigefridi Suepermanni victus, ac una cum fratre Henrico captus, triennio in carcere fuit, ope Magi, inde liberari renuens. Dimissus tandem, hac lege. ut dum viveret, titulum, non autem rem Imperii usurparet, non diu supervixir, philtro sublatus, vel a vermibus corrosus. Onuphr. in Chron. Cuspinian. villan. Trithemius etc. Ixpr eius Isabella Arragonia, mariti mortem tam copiosis deflevit lacrimis, ut vitam inde amitteret. A. C. 1329. Inter Imperatores non recensetur.

FRIDERICUS [4] III. cognom. Pacificus, fil. Ernesti Austriaci, successit Alberto II. consobrino, A. C. 1440. Corona [orig: Coronâ] Aquisgrani A. C. 1442. Aurea [orig: Aureâ] romae a Nicolao V. A. C. 1452. insignitus, cum Eleonora Lusitana, uxore. Ab Alberto fratre, ob hereditarem, ab Ulrico Ciliae Comite, ob tutelam Ladislai posthumi vexatus. Italicis titulis delinitus, Longobardorum Rex dictus regnum occupante Srortia [orig: Srortiâ], mox amisit. Bohemicum acceptare renuit; in rebelles mitis. Amadeum, a Concil. Bas. electum, ut Papatu cederet, rogavit. Marthiae Hungar. Regi. Austriam vastanti, et Vienna potito non restitit, in germania interim degens, ubi hospitiis inscribi iussit, Rerum irrecuperabilium summa felicitas, oblivio Ius in regnum eidem 70000. aureis vendidit, cum Carolo Burgundo pacem fecit, filia [orig: filiâ] huius unica [orig: unicâ] Maria [orig: Mariâ] Maximiliano filio suo desponsata [orig: desponsatâ]. Obiit A. C. 1493. Aet. 78. Imp. 53. Viennae sepultus. Cuspiniam. Nauclerus, Bonfinius etc. Ei successit Maximilianus modo dictus huius nominis primus.

FRIDERICUS [5] Rex Neapolis, et Siciliae, fil. Ferdinandi I. frater Alphonsi, successit huius filio Ferdinando II. A Ludovico XII. et Ferdinando Castellano pulsus est, quorum ille Ducatum ei Andegavensem donavit, A. C. 1501. filio ab Hispanis eluso. Item


image: s0314b

frater Iacobi, Arragoniae Regis Siciliae regnum occupavit, bello contra Carolum II. Claudum implicitus, filiam eius Eleonoram postea duxit: Trinacriae Registitulo contentus. Obiit A. C. 1337. Aet. 65. regni 42. Villantus, Collenutius.

FRIDERICUS [6] Arrago Siciliae Rex, Calabriam subegit. Blondus l. 9. Aemil. l. 9.

FRIDERICUS [7] I. Daniae Rex, ex Holfariae Duce, successit A. C. 1523. pulso Christierno nepoti. Lutheri doctrinam am plexus, cum toto regno, obiit A. C. 1532. detento in vinculis Christierno, per 27. Ann. Christiani III. successoris, Pater. Chytraeus, Saxon.

FRIDERICUS [8] II. Christierno III. Patri successit, A. C. 1559. bello cum Suecis gesto, feliciter imperavit. A Pio IV. rogatus, ut ad Concil. Tridentinnm quosdam mitteret, respondit, sibi nullum cum Papis commercium esse. Obiit A. C. 1588.

FRIDERICUS [9] III. Christiano V. fratre praemortuo, successit A. C. 1648. Patri Christiano IV. cum prius Archiep. Bremensis fuisset. Difficili bello cum Suecis implicitus, et Hafniae diu obsessus, Hollandorum virtute, emersit Princeps pius, et prudens, post egregia excelsi animi specimina, durante obsidione, edita, meruit, ut Regnum Daniae, quod hactenus Electivum fuerat, Hereditarium in eius Familia regali in posterum esset. Obiit paucos ante annos: Successit fil. Christianus VI.

FRIDERICUS [10] Bohemiae Rex, vide Fridericus V. Elektor Palatinus. Ex Fam. Austriaca.

FRIDERICUS [11] cognomine Pulcher, fil. natu maximus Alberti I. Imp. Vide Fridericus II. Imp.

FRIDERICUS [12] cognomine Senior, fil. Leopoldi cognom. Probi, frater Leopoldi cognom. Crassi seu Superbi, Vilhelmi cognomine Ameritiosi, qui ambo improles decessere [orig: decessêre], et Ernesti, qui Styruiam lineam orsus est, lineam Tirolensem a Patre inchoatam, continuavit: fugatus ab Helvetiis, cum Abbati S. Galli auxilium ferret. Postea, cum Ioh. XXIII. Pontificem in Concilio Constantiensi depositum abduxisset, Caesar Sigismundus eum citatum, nec comparentem, Principum iudicio proscripsit, exsecutione Helvetiis mandara [orig: mandarâ] A. C. 1415. qui, postquam aliquandiu essent tergiversari, demum, cum a concilio urgerentur, badenam et magnam partem ditionum illius occuparunt, et stipendii loco, donec sumptus refunderentur, retinuerunt [orig: retinuêrunt]: Tandem reconciliatus Caesari Fridericus vita excessit A. C. 1439. Pater Sigismundi, cognom. Simplicis: qui primus, Post varia contra Helvetios infeliciter gesta foedus illud memorabile cum iis iniit quod Erbeinigung vocatur, A. C. 1474. idemque renovavit A. C. 1477. sine prole exstinctus, A. C.1 496. successore Maximiliano I. Imp. Friderici III. Imperatoris filio.

FRIDERICUS [13] fil. ernesti praefati, ex Cimburgi Mazovia, vide Fridericus III. Imp. Ex Fam. Oldenburgo-Danica.

FRIDERICUS [14] Comes Oldenburgicus, fil. Hannonis cognomine Gloriosi, pro Patre sene, (qui ab Henrico IV. Imp. ut cum leone pugharet Goslariae, damnatus erat) certamen subiit, et leonem, cui astu fictitium virum pingnedine carnis illitum prius obiecerat, in hunc irruentem stravit. Henrici Crassi Ducis Saxoniae auxilio, in Frisios, cum quibus Maioribus suis res fuerat, feliciter pugnavit, demum, coenobium Rastedense, a Patre exstructum, caelebs ingressus, obiit. Herede amitino Elimaro I.

FRIDERICUS [15] fil. minor natu Christiani I. Daniae regis, vide Fridericus I. Daniae Rex. Ex priore coniuge Anna Brandeburgica, genuit Christianum III. Regem et Dorotheam natam A. C. 1504. Alberto Brandeburgico Duci Borussiae nuptam, et exstinctam A. C. 1547. Ex posteriore vero Sophia Pomerana, praeter Elisabetham Magno et Ulrico Ducibus Megapolitanis; atque Dorotheam. Christophoro eiusdem gentis, nuptas: filios suscepit tres, Ioh. Adolph. et Frideric. quorum hic natus A. C. 1529. Hildeshemium et Slesvicensem Episcopattis tenuit, ac Coadiutor Bremensis fuit, defunctus Chilonii, A. C.1 556. Ille vero Holsatiam Gottorpinam lineam orsus est.

FRIDERICUS [16] fil. Christiani III. Daniae Regis, natus est A C. 1534. ex Dororhea Lauenburgica, Patri mortuo in Regno suftectus est, vide FridericusII. Dan. Rex. FRIDERICUS fil. secundo-genitus Christiani IV. Vide Fridericus III. Rex.

FRIDERICUS [17] fil. primo-genitus Christiani V. Danorum Regis, ex Carola Hassiaca, natus est A. C. 1671. frater Christiani Vilhelmi anno seq. geniti. FRIEDRICUS Dux Holsatiae, lineae Sonderburgicae, fil. Alexandri, ex altera eius coniuge Anna Margarera Hassiaca, natus est A. C. 1651. Chiliarcha Caesareus, Carolam Duc. Ligniciam duxit, et a Patre Wisenburgum emit, A. C. 1654. Item fil. secundo-genitus Ioh. cognomine Iunioris, nat. A. C. 1581. Nordburgiam lineam incepit, obiit A. C. 1658. Ei, ex priore coniuge Iuliana Saxo-Angrivaria, ducta A. C. 1627. et mortua A. C.1 630. Ioh. Bogislaus, qui nordburgi privatus vixit a e posteriore, Eleonora Anhaltina, geniti sunt, Christianus Augustus, Rudolphus Fridericus, Elisabetha Iuliana, nata A. C. 1634. Antonii Ulrici Ducis Brunsvicensis; Dorothea Hedvigis, nata A. C. 1636. Ioh. Friderici Com. Hohenloici et Luisa Amoena, nata A. C. 1642. Ioh. Adolphi patruelis, consorres. Item fil. Adolphi Ducis, defuncti A. C. 1586. ex Christina Hassiaca, qui Ep. fuit Slesvicensis, cuius Capituli Canonicos in servitutem redegisse Pater ferebatur. Obiit A. C. 1587. eruditione ac pietate celebris. Frater inter alios etiam Ioh. Friderici. Archiep.


image: s0315a

Bremensis et Ep. Lubecensis, qui in bello Dano-Caesareo vexatus, nomen Lipsiensi foederi dedit A. C. 1631. et sequenti Anno in Caesareanos irruens, Verdam ac alia, suis recuperatis, occupavit. Eorum, ex fratre Ioh. adolpho, et Augusta Danica, nepos, fratrum maximus natau,

FRIDERICUS [18] Patriextincto A. C. 1620. in Ducatu successit: Ab Arminianis Belgis, Synodo Dordracena [orig: Dordracenâ] damnatis, in loco Sebul prius nominato, ad Eidoram, Fridericostadium condi passus est, in vicennium libertate Religionis promissa [orig: promissâ], quae dein et in aliud prorogata: unde eadem venia Romani quoque et Mennonitae ibi loci utuntur. Privilegia civitati concessa, A. C. 1632. aucta sunt, A. C. 1650. autem etiam Evangelicorum usibus templum conditum est. Involutus A. C. 1627. Caesarei belli turbis, cum Rege avuneulo non idem sensit, sed pacis causa [orig: causâ] ad fil. profectus, non aliud obti nuit, quam ut promisso a Rege successu tolerabilius suis esser; suscepto in arcem Gottorpinam dimidia ex parte praesidio, ex milite Caesareano. Nordstrandiam Ins. quod, seditionem in ea ortam sedaturus, cum vitae periculo inde se recipere coactus esset, devovit, imprecatus rebellibus, ut quantum cum Ins. sua undis iam eminerent, tantum illis mergerentur, quod factum A. C. 1634. quo maiori Ins. parte fluctibus sepulta [orig: sepultâ], 6123. homines, 15000. iumenta periere [orig: periêre]. Gottorpii a Rege obsessus A. C. 1629. nuntio pacis Lubecae conclusae liberatus est. Domui suae, ad exemplum Electoralium familiarum, ius maioritatis et alia privilegia ab imp. obtinuit. Itinere postea Persico ab A. C. 1635. (usque ad A. C. 1639.) nobilitatus, quod suasore Ottone Bruckmanno, qui eidem cum Philippo Crusio praefuit, auspiciis suis voluit suscipi. Sed Bruckmannus inde redux capite luit in Legatione admissa: Adamus vero Olcatius iter totum luculento scripto designavit, quod iam in alias linguas versum. Vicissim dein ad ducem missa A. C. 1639. a Persa legatio: quae omnia non levibus sumptibus gravavere [orig: gravavêre], neque ullo operae pretio, provinciam. Ultimo Schauenburgiorum exstincto, A. C. 1640. ei paris Pinnebergici Comitatus in Holsatia obtigit, quam, indignante fratre Christiano, vendidit Ranzovio. Tonningam munivit A. C. 1644. In Suecico bello, neutras fere partes secutus, et in pace Rotschildiensi superioriratem Ducatus Slesvicensis, qui quidem Daniae feudum, et capitulum Suavestedium obtinuit. Obiit A. C. 1659. Princeps varia [orig: variâ] eruditione Theologica [orig: Theologicâ], Politica [orig: Politicâ], Chymica [orig: Chymicâ] et inprimis Mathematica [orig: Mathematicâ] cultissimus, duos globos artificiosissimos suo ex ingenio confici curavit, qui in technotamicio Gottorpino hodieque asservantur. Pater ex maria Elisabetha Saxonica, ducta A. C. 1630. liberorum sedecim; e quibus Fridericus nat. A. C. 1634. Lutetiae obiit, A. C. 1654. Ioh. Georgius nat. A. C. 1638 Ep. Lubecensis, in regno Neapolitano, fatis raptus est, A. C. 1655. supervixere [orig: supervixêre] Patri Christianus Albertus et Augustus Fridericus: quorum is, nat. A. C. 1641. intellecta [orig: intellectâ] Parentis morre, Friderichsburgo, ubi cum sorore Regina morabatur, domum rediit; ductaque Friderica [orig: Fridericâ] Amelia [orig: Ameliâ] Danica [orig: Danicâ] A. C. 1666. ex ea Fridericum, inter alios, suscepit A. C. 1671. Hic vero, nat. A. C. 1646. Ep. Lubecensis, Suecorum auspiciis vigiliarum Praefectus fuit, Christinae Saxon. maritus. In eadem familia Oldenburgo-Danica, habemus Fridericum Ulricum de Guldenlowen, fil. naturalem Friderici III. Reg. Com. et Proregem Norvegiae, nunc bello in Suecos occupatum: Georgium Fridericum, unum ex Filiis Alexandri Ducis Holsatiae, lineae Sonderburgicae, etc. Vide Phil. Iac. Spener. Syll. Geneal. Hist. Ex Fam. Palatino-Bavarica.

FRIDERICUS [19] I. cognomine Victoriosus, fil. Ludovici Barbati Elector Palatinus, nepos Ruperti Imp. Ludovico maiore fratre maortuo, Electoralem administrationem nactus est, tutor nepotis Philippi: mox eo adoptato A. C. 1454. Elector. Bella multa feliciter gessit, inprimis cum Diethero Isemburgico, Electore Mogunt. quem A. C. 1462. felicissime devicit, Badensi, Metensi, et Wirtenbergico captis: quo tempore Strata Montana ad Palatinos devenit. Oblit A. C. 1476. Laewensteniorum Comitum sator, ex Clara a Tertingen.

FRIDERICUS [20] II. cognom. Sapiens, cuius varios casus descripsit Hub. Thomas Leodius libb. 7. successit fratri Ludovico Pacifico Electori, mortuo A. C. 1544. Egit iuventurem in aula inprimis Philippi Austriaci, ob equestrem peritiam apud Hispanos et Belgas clarus: hoc defuncto educationi Caroli V. admotus, illi electionem Imperialem significavit, A. C. 1519. caput Legationis: nunc Carolo intimus. Imperii nomine bis exercitus Christiani contra Turcam dux, adventus sui fama [orig: famâ] Solimannum Vienna [orig: Viennâ] depulit. Postquam successit fratri, tum globus aureus, Caesaris dono, insignibus illatus est. Reformationem Heidelbergae, Pauli Fagii Argentorato evocati opera [orig: operâ], publice instituit, A. C. 1546. Obiit a)/pais2, A. C. 1556. Successit nepos Otto Henricus, florentissimae postea Bibliothecae primus institutor, qui ultimus e prosapia Ludovici Barbari, decessit A C. 1559. quod ipse ultioni divinae ob sanguinem Hussi fusum scripsit. Hunc excepit,

FRIDERICUS [21] III. cognom. Pius, Ioh. II. e Simmerensi linea, cui Stephanus, fil. Ruperti Imp. originem dederat, fil. Hich Helveticae Confessionis constantissimus assertor, Heshusium dimisit: et post colloquium Heidelbergae A. C. 1560. inter suos et Ioh. Friderici Saxonis Theologos habitum, Reformatis arctius adhaesit, Neuhusii ac Ambergae Gymnasiis erectis, nec minus Heidelbergae Collegio Sapientiae Theologiae dicato, Catechesin dein Heidelbergensem publicavit A. C. 1563. Instituit postea Mulbrunni cum Lutheranis, et Franckenthalii cum Anabaptistis Colloquium. In Comiriis Ratisbonensibus, cum Commendonus Legatus Pontif. eum a pace Religionis excludere satageret, venit in senatum Fridericus, Casimiro filio codicem Bibliorum portante, e quo se recte sentire demonstravit: unde Augusto VII viro annitente pro membro Augustanae Confessionis agnitus, et fraus Commendoni elusa est.


page 315, image: s0315b

Hugonotarum in Gallia causam strenue defendit, primum por Anna Burgio deprecatus, A. C. 1559. Exulibus quoque Belgis Franckothalinm, quod prius coenobium fuerat, asylum constituit. Lanienam Parisiensem detestarus est, eamque Henrico Andino ad Reguum Poloniae capessendum Heidelberga [orig: Heidelbergâ] transeunti, antiquae severitatis tenax et ab omni fuco alienus, libere exprobravit. Obiit A. C. 1576. Aet. 60. Princeps integritate, liberalitate, humanitare nullo suorum temporum inferior. Vide Thuan. Hist. l. 62. Ei successit Ludovicus fil. huneque demortuum, A. C. 1583. post administrationem Ioh. Casimiri, excepit Ludovici fil.

FRIDERICUS [22] IV. cognom. Sincerus. Hich Confessionem Helveticam tenere perrexit, Manhernium A. C. 1606. ex pago urbem fecit, ac munire coepit, exulibus e Belgis mox-frequentatam: Eius auspiciis Unione inita [orig: initâ] A. C. 1610. ipse brevi post decessit, in Alsatia et Iuliaco iam ardente bello. Obiit, e Luisa Iuliana Gulielmi Principis Arausiaci filia, pater Friderici V. et Ludovici Philippi Principis Simmerensis.

FRIDERICUS [23] V. cognom. Patiens, fil. prioris, sub tutela Bipontini adolevit, Electoratu dein potitus, Angliae Regis iacobi filiam Elizabetlram uxorem duxit. Gallorum, Anglorum, Danorum, Venetoru, Hollandorum, Sabaudi, Brandeburgici et totius Unionis amicitia [orig: amicitiâ] clarus, Bohemiae regnum sibi delatum, ut regnum Christi amplificaret, accepit, A. C. 1619. Victus sequenti anno, in albo monte, a Caesareis, et Bavaris, in Batavis asylum reperit. Proscriptus A. C. 1621. ab Imp. contra tenorem Capitulationis, per Spinolam, parum obnitente Ioach. Ernesto Brandeburgico. Unionis duce, ditiones amisit, solo Mausfeldio pro ipso satagente, cui dein Christianus Brunsvicensis accessit. Hinc Germania [orig: Germaniâ] bellis involuta [orig: involutâ], et tantum non a Caesare oppressa [orig: oppressâ], postquam supervenit Gustavus Adolphus Suecorum Rex, eius armis caelitus benedicente Deo, maxima Electoratus pars recepta est, et post decennale exilium Fridericus A. C. 1632. ad eum Francofurtum delatus, magnificas spes post Religionem habuit. Defunctus eodem Anno Moguntiae: Ei in Electoratu successit fil. Carolus Ludovicus, nat. A. C. 1617. Friderico Henrico maximo natu in traiectu fluv. Teyae, prope Amstelodamum, submerso, A. C. 1629. etc. Vide Phil. Iac. Spener. Sylloge Geneal. Hist.

FRIDERICUS [24] Comes Palatinus, lineae Bipontinae, fil. Ioh. II. ex posteriore eius coniuge Luisa Iuliana Palatina, ducta A. C. 1612. exstincta A. C. 1640. in adempta Patri (in quibus quarta pars vectigalium Wiltzbachiorum et Coenobium Hornbacense) restitutus est A. C. 1648. per pacem Monasteriensem. Obiit A. C. 1661. relictis ex Anna Iuliana Naslovia Saraepontana, ducta A. C. 1640. non nisi tribus filiabus, e quibus Elisabetha nata A. C. 1642. Victori AmAdeo Principi Anhaltino nupsit: Sophia Amalia vitales auras hausit A. C. 1646. et Carola Frtderica, nata A. C. 1633. dein Vilhelmo Ludovico agnato clocata est. FRIDERICUS Casimirus frater minor natu Ioh. II. fil. Ioh. I. ex Magdalena Clivia seu Iuliacensi, nat. A. C. 1585. Landspergensis lineae, (quae iam Bipontinae successit) sator: habitavit in Burgundia: ab uxore Amalia Naslovia Arausionensi, ducta A. C. 1616. in ea Montfortiam ditionem assecutus. Decessit A. C. 1645. Pater Friderici Ludovici, qui nat. A. C. 1619. Electore ad Comitia Electiva profecto, A. C. 1658. Vicariatum gessit. A. C. 1661. Bipontino patrueli successit, orta [orig: ortâ] circa debita difficultate, cum a Ioh. II. patruo contracta suscipere noller. Vendidit Neoburgico praetensionem suam Iuliacensem, coniugem duxit A. C. 1645. Iulianam Magdalenam patruelem: eaque exstincta [orig: exstinctâ] aliam ignobilem. Ex illa vero, inter alios utriusque sexus liberos, inprimis suscepit Carolum, nat. A. C. 1659. mortuum A. C. 1673. et Vilhelmum Ludovic. nat A. C. 1648. et successioni paternae destinatum. Sed turbato mrtalitatis ordine et hunc et ex eo, ac Carola Friderica agnata, nepotem Carolum Ludovicum, atque ita totam spem successionis, exstingui vidie ac luxit. Sed et Bipontum a Gallis occupari ac horrendum in modum vastari, aliaque belli mala in ditione sua expertus est.

FRIDERICUS [25] secundo-genitus fil. Caroli Bircofeldiae seu Spanhemiae lineae auctoris, ex Dorothea Brunsvico-Lunaeburgica, nat. A. C. 1594. vitam sectatus est militarem, et decessit caelebs, A. C. 1626.

FRIDERICUS [26] Henricus fil. primogenitus Friderici V. Elect. Palat. ex Elisabetha Britannica, nat. A. C. 1614. a Bohemis in regno successor Patris designatus A. C. 1620. postea cum eo exul, in traiectu fluvii Teyae prope Amstelodamum exstinctus est, A. C. 1629. die 7. Ianuar. Eius symbolum erat: Mediis tranquillus in undis.

Johannes FRIDERICUS [1] fil. nat. tertius Phil. Ludovici, Neoburgicae lineae conditoris, ex Anna Iuliacensi, genitus, A. C. 1587. a fratre Wolffgango Vilhelmo, qui Neoburgicam lineam continuavit, Hiltpoltstenium A. C. 1615. item Haydeck, Allensperg, et Gizzinum, accepit: gravia cum fratre Augusto, ob Religionem, passus, demum A. C. 1644. nulla ex Sophia Agnete Hassiaca, ducta A. C. 1624. et multoties matre, relicta [orig: relictâ] prole decessit. Idem nomen fuit filio maiori natu Genorgii Gustavi, lineae Veldentiae, ex Maria Elisabetha Bipontina, qui Dux Suecicae Legionis Equestris, Augustae exstinctus est A. C. 1632. etc.


page 316, image: s0316a

Ex Fam. Saxonica.

FRIDERICUS [27] minor natu Fil. Dietgremi, ex Bossena Pleislensi cecidit adversus Normannos A. C. 876. Marchionum Brandeburgicorum primorum, (ex quibus Sigfridus ab Henrico Aucupe illi di tioni praefectus creditur) aliquorum Misniae et Ostlandiae Marchionum (inter quos Eduardus, post Ottonis III. mortem infeliciter Regnum Romanorum aftectavit, a Sigfrido Com. Northempto caesus, A. C. 1002.) et Mersburgiorum Comitum Sator. Ab eius fratre Diethmaro ortus Theodoricus pater fuit Dedonis II. Christianus vero Com. Reveningensis et Postea March. Lusatiae, reliquos Marchiones sevit. Inter filios Dedonis praefati, ex Thetburga Brandeburgica,

FRIDERICUS [28] Comites Palatinos Saxoniae sevit (qui quatuor adhuc, post primum, continua [orig: continuâ] successioneFriderici nomen et dignitatem illam gessere [orig: gessêre]: Friderici autem V. filia Sophia hereditatem ad Hermannum, Thuringiae Landgravium, attulit.) Frater Theodorici, quo inter alios natus Otto cognom. Dives, de quo suo loco.

FRIDERICUS [29] I. cognom. Admorsus, Marchio Misniae, fil. Alberti cognom. Degeneris, ex Margareta filia Friderici II. Imp. ob bella strenue, adversus Patrem, qui eum toto anno captivum tenuit, Principes Anhaltinos, Ioh. et Woldematum Brandeburgicos, duosque Impp. Adolphum et Albertum (ubi celebres clades Suevorum ad Luckau A. C. 1307.) gesta, Fortis (Germ. der Freudige ) dici meruit. Postea, Patre, intra Erfordiam concluso, ditiones feliciter rexit: In compensationem damnorum expensarumque, Urbes Im periales Aldenburgum, Cycneam et Chemnitium A. C. 1308. subegit. Tabe exstinctus obiit, A. C. 1326. Ex priore coniuge Agnete Carinthiae Duc. pater Friderici Claudi, qui sagitta confolsus est, A. C.1 315. ex altera vero Elisabetha Arnshagia, Friderici, de quo hic [orig: hîc] infra.

FRIDERICUS [30] II. cognom. Severns, vel Gravis, vel Macer, fil. prioris, delaram adversus Carolum IV. dignitatem Imperialem, A. C. 1347 accepris 10000. argenti marcis cessit. Orlamundensem autem Comitatum, Comite Hermanno ob fastum pulso, sibi addictum, illi ad dies vitae iterum concessit; dimidiam etiam partem Salzensis ditionis emit; latrociniis inservientes arces diruit: cum Suartzenburgicis et Erfordicis bellum gessit, obiit A. C. 1349. Eo, ex Mechtilde Ludo vici Bavari Imp. filia, sunt geniti, Ludovicus Archiep. Moguntinensis et Magdeburgensis atque Ep. Halberstadiensis et Bambergensis, qui cum choreas duceret in bacchanalibus A. C. 1381. Calbae, decessit corruente conclavi oppressus: Sigismundus Administrator Mersburgensis: Balthasar. Landgravius Thuringiae; bellica [orig: bellicâ] fortitudine clarus, et Eduardi III. Angl. Regis adversus Gallos miles, (qui ex uxore Margaretha [orig: Margarethâ], seu Catharina [orig: Catharinâ] Norimbergensi, Fridericum cognomine Pacificum genuit) vilhelmus cognomine Cocles, inprimis vero Fridericus III. de quo paulo post.

FRIDERICUS [31] III. cognomine Strenuus, Catharinae Hennebergicae fil. Henrici, suae uxori Coburgensem principatum debuit, familiae illatum, quem ipsa a matre Gutha, filia Hermanni, March. Brandeburgici obtinuerar. Carolo IV. in oppugnandis Ruthenis adstitit: nec minus adversus Adolphum Nassovium Archiep. Moguntinum, fratris adversarium: ac Erfordiam, quae eius sequebatur partes, arma gessit, urbe obsessa [orig: obsessâ], donec Imp. auctoritatem interponeret suam. Latrocinia idem compescuit, receptaculis praedonum arcibus eversis. Genuit Vilhelmum cognomine Divitem, Georgium, et Fridericum I V. de quo infra.

FRIDERICUS [32] IV. fil. prioris cognomine Bellicosus, acta [orig: actâ] in castris pueritia [orig: pueritiâ] dein etiam plurima fortiter gessit: in franconia, contra factionem coniuratorum qui se Stellares nominabant: in Borussia, pro Conrado, Ordinis Teutonici Magistro; In Thuringia cum Comites quosdam licenria [orig: licenriâ] insolentes compesceret: in Misnia, cum Vice-Dominum Gribensteina [orig: Gribensteinâ] eiceret: quibus effecit, ut, postquam Saxoniae Ducatus, extra Witikindeam stirpem hucusque haesisset, in dilingiis, Supplinburgiis, Guelfis, Ascaniis, tandem Alberto huius postremae gentis ultimo, fine prole exstincto, A. C. 1422. ab Imp. Sigismundo, praeteritis Saxon. infer. Principibus agnatis, frustraque eandem dignitatem am bientibus Ludovico El. Pal. et Friderico Electore Brandeburgico. Ducatum Electoratu auctum nactus; eum Witikindeae stirpi denuo intulerit, A. C. 1425. Idem Lipsiensium Academiam A. C. 1409. cum Praga [orig: Pragâ] Studiosi affluerent, instituit. Obiit A. C, 1428. Pater, ex Catharina Brunsvicensi, praeter filias, Annam, Ludovici cognomine Pacifici, Landgravii Hassiae, et Catharinam Friderici II. Electoris Brandeburgici coniuges, trium inprimis filiorum: Sigismundi, Ep. Herbipolitani et Administratoris Mersburgensis, qui in exilio decessit, A. C. 1457. Friderici II. Successoris, et Vilhelmi, Landgravii Thuringiae, nati A. C. 1425. quorum hic absque prole mascula decessit, A. C. 1428.

FRIDERICUS [33] II. Elector, fil. prioris, natus A. C. 1412. cognom. Placidus, in Bohemos pro Alberto bellum gessit, eosque ad Sarium, deio Sebritiam, fudit, nec non copias Polonicas dissipavit. Bellum illaturus Friderico Comiti Beichlingio, Archiep. Magdeburg. cum hunc audivisset neutiquam ad bellum se parare. sed Deo causam com misisse; consilium omisit. Decessit A. C. 1416. Er, ex Margaretha Austriaca, Friderici III. Imp. sorore, ducta A. C. 1431. geniti sunt, praeter eos, qui mature decessere [orig: decessêre], Ernestus et Albertus, duarum linearum satores: quos Conr. Kauftungus, olim Electoralis Aulae Magister et belli Dux, concepro in herum, qui lytron, quod Bohemis, auspiciis eius pugnans, captus, solverat, reddere nollet, odio, ex arce Aldenburgensi noctu abduxerat; mox insequentibus, quos fugienti Elector im misit, captus, et Principibus receptis, metita poena affectus. Praeter filios autem, Friderico


image: s0316b

filiae fuere [orig: fuêre], Aemilia, Ludovico Duci Bavariae nupta, Anna Alberto Electori Brandeburgico sociata, et Hedvigis, Abbatissa Quedlinburgensis.

FRIDERICUS [34] III. Elector, cognomine Sapiens, fil. praefati Ernesti, ex Elisabetha Alberti Bavariae Ducis filia, Wittebergensem arcem condidit: cum fratre Ioh. Wittebergensem Academiam erexit, A. C. 1501. Philippum Palatinum Maximiliano Imp. reconciliavit, Erfordiae plebem contra Senatum tumultuantem sedavit, Lutheri opus Reformationis (de quo Electori pridem in somnio visio oblata) in Saxonia orsi, defensionem suscepit. A. C. 1518. ex Wormatiensibus Comitiis, in quibus Fridericum de Thun, Consiliarium suum, ne opprimeretur, ei praesto esse iusserat, redeuntem Wartpurgi asservavit; Imperium sibi, post Maximiliani mortem, delatum, suffragio suo ad Carolum V. transferre maluit, a quo, cum magna vis pecuniae offerretur, nec recepit ipse, et a suis ne teruncium quidem accipi voluit. Demum, tumultu rustico iam orto A. C. 1525. Princeps pius, caelebs, diuturnis calculi doloribus excruciatus, accepto in utraque specie Sacramento, obiit, cum ad 30. Comitia Elector invisisset, successore fratre Ioh. cuius fil. Ioh. Fridericus I. Patri in Electoratu successit, (de quo vide in voce Iohannes ) pater, Inter alios, Ioh. Friderici II. de quo videsis ibid.

FRIDERICUS [35] fil. Ioh. Friderici modo dicti, ex Elisabethae Palatina, puer decessit, A. C. 1563. Item unus ex filiis Friderici Vilhelmi, de quo hic [orig: hîc] infra, et Annae Mariae Palatinae, nat. A. C. 1599. venationi apud Ioh. Georgium I. Saxoniae Electorem Praepositus, in obsidione Budissinae legionem duxit: hinc Hispanicis auspiciis delectus instituturus, a repecuniaria, in qua Hispani eum frustrati, laboravit; itaque Christiano Brunsvicensi se cum addixisset, praelio Statloensi captus, sed in gratiam Electoris dimissus iam Daniae Regis miles, ad Nienburgum cecidit, A. C. 1625. frater Ioh. Philippi, Ioh. Vilhelmi et Friderici Vilhelmi. Item fil. Ioh. Vinariensis lineae conditoris, ex Dorothea Maria Anhaltina, nat. A. C. 1596. ad Floriacum, ubi Mansfeldius, cui militabat, et Brunsvicensis cum Cordubensi conflixere [orig: conflixêre], cecidit, A. C. 1622. frater inter alios, Ioh. Friderici, et Friderici Vilhelmi. Item unus ex filiis Ernesti Ducis eiusdem lineae, nat. A. C. 1648. qui cum Argentinae primo studiis dedisset operam, inde Gallias et Italiam peragrasset, aliquot mensibus ante Patris obitum Regimen, Patris nomine administrandum, accepit; inde cum fratribus ei successit: e coniuge Magdalena Sibylla agnata ducta A. C. 1669. Annae Sophiae A. C. 1670. Magdalenae Sibyllae A. C. 1671. (quae obiit A. C. 1673.) Dorotheae Mariae, A. C. 1674. et Fridericae A. C. 1675. Pater.

FRIDERICUS [36] Dux Saxon lineae Albertinae, fil. Alberti minimus natu, ex Sidonia Bohemica, nat. A. C. 1474. Senis studiae excoluit; Magister dein Ordinis Teutonici in Prussia factus, primus post transactionem cum Rege Casimiro A. C. 1446. factam, fidem dare Regi recusavit, usus auxiliis ac consiliis Maximiliani I. Imp. cum vero partim proficeret, ad fratrem natu maximum Georgium se recipere, quam Regi extraneo se obstringi, maluit. Decessit Rochlicii A. C. 1510. Item fil. Georgii praefati, ex Barbara Casimiri Regis Poloniae filia, minor natu, ob simplicitatem vix aptus regimini, ex Elisabetha Mansfeldia, ducta A. C. 1525. obiit improlis, A. C. 1539. ut et frater eius Ioh. successore Patruo Henrico, patre Mauritii et Augusti Electorum.

FRIDERICUS [37] Vilhelmus I. fil. maior natu Ioh. Vilhelmi Vinariensis lineae conditoris, ex Dorothea Susanna Palatina, nat. A. C. 1561. in divisione, Aldenburgicam ditionem nactus est. Dein, cum Ioh. Georgio Brandeburgico, admotus tutelae Christiani II. A. C. 1591. Electoratum administravit; ac initio mox, celebrato Torgae Ordinum conventu, in ditionibus Lutheranam Religionem, cuius loco Christianus Elector Reformatae faverat, reduxit, Aegidii Hunnii ad id negotii opera usus. Decessit A. C. 1602. Theologorum fautor, et Lutheri scriptorum assiduus lector: Pater ex secunda coniuge Anna Matia Palatina praeter filias, Ioh. Philippi, Friderici supra memorati, et Friderici Vilhelmi.

FRIDERICUS [38] Vilhelmus II. fil. prioris minimus natu, fratrum suorum, et postea Ioh. Ernesti patruelis, lineae Gothanae haeres, auspiciis agnati Electoris in Lusatia exercitum duxit A. C. 1634. inde ditionibus regendis incubuit: ex tomis Lutheri Germanis Ienensibus, Wittenbergensibus, Islebiensibus unum opus concinnati curavit; opera [orig: operâ] Ioh. Christfridi Sagittarii quod Altenburgi typis excusum est, A. C. 1664. exstinctus A. C. 1669. Ei ex Magdalena Sibylla agnata praeter alios, nat. Fridericus Vilhelmus, A. C. 1657. qui Parenti successit, sed perbrevi regimine, utpote qui morte sua [orig: suâ] lineam hanc clausit, A. C. 1672. successione delata [orig: delatâ] ad Ernestum Ducem lineae Vinariensis, fratribus tamen Vinariensibus, praefecturis, quas occupaverant, concessis: erant autem hi Ernesti praefati, ex Fratre Ioh. Ernesto, nepotes. Spen. in Fam. Saxon. Ex Fam. Zollerio-Brandeburgica.

FRIDERICUS [39] I. fil. Wolphgangi ex posteris Danckonis, qui Zolleranam arcem tenuisse dicitur A. C. 829. secundum Zimmetlheuserum, fil. Conradi I. Burggravii Norimbergensis, circa A. C. 1168. nepotem habuit ex filio Conrado I. Fridericum II. quamvis alii hunc eius filium faciant.

FRIDERICUS [40] II. Com. Zolleranus, fil. an Conradi II. an Friderici I. Vide supra.

FRIDERICUS [41] III. prioris, ex Elisabetha Merania, fil. pater fuit Burchardi, qui caesus ex parte Rudolphi Anticaesaris, cuius sororem Anastasiam in matrimonio habebat, ad Mersburgum A. C. 1080. Hoc genitus,

FRIDERICUS [42] IV. cognomine Maute: quo nati Rudolphus II. et