CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

FRIDERICUS [45] VII. et Eitelfridericus: hic, Rudolphi I. Imp. ex sorore Elisabetha affinis, per filium minorem natu Eitelfridericum, Zollerenses, qui, in Principum gradum evecti hodie, in Hechingensem et Sigmaringensem lineam dispescuntur, sevit; Maior vero eius fil.

FRIDERICUS [46] I. aliis etiam Eitelfridericus dictus, avunculo adhuc Habspurgi Comiti, in bello adversus Henricum Ep. Basil. et iam Caesari in bello Bohemico operam navavit: eidem primus Imperatorii axiomatis nuntius. Quam ob causam, Eberhardo, ex Vohburgiis ultimo. Norimbergae Burggravio exstincto, Burgraviatum seu Franconiae Ducatum Imp. nepoti contulit. Alia, ut Berytum et Cadesburga, ab uxore Elisabetha Merania, ultimi Meraniae Duc. et Istriae Marchionis Othonis filia, ei obtigere [orig: obtigêre], nec non ius in Burgundiae Comitatum, quod postea Hugoni Cabillonensi A. C. 1256. et 1269. vendidit, retenta [orig: retentâ] sola [orig: solâ] Advocatia [orig: Advocatiâ] Vesontina [orig: Vesontinâ], quae deinceps separatim vendita. Obiit A. C. 1290. Pater Conradi et Friderici, de quo mox.

FRIDERICUS [47] II. fil. prioris, in bello Ludovici Bav. Imp contra Fridericum Pulchrum, illius partes sequutus, hunc per ministrum Albertum de Mosbach cepit, ob id feudis aliquot donatus, tandem pacis patarius. Ab Oetingensibus, Castellanis, Hohenloicis et Heideccanis plurima emit, inprimis ab Oetingensibus Onolsbacum: tum Ioh. Lucenburgicum, in Regno Bohmeico obtinendo, iuvit. Obiit A. C. 1330 Pater ex Margaretha filia Alberti Duc. Carinthiae, Bertholdi Ep. Aichstattensis ac Cancellarii Ludovici V. et dein Caroli IV. Impp. Friderici Ep. Ratisbonensis, Alberti, et qui stemma propagavit, Ioh. quo exstincto A. C. 1357. ex Elisabetha Hennebergica, nat. Fridericus IV. apud Carolum IV. Imp. cui hostem Ludovicum Romanum conciliavit, non parum fuit gratiosus. Decessit A. C. 1394. bis maritus Elisabethae, Friderici March. Misniae filiae et Ingelburgis, Ludovico Romano Brandeburgico natae: Pater vero, praeter alios liberos, Friderici mox dicendi.

FRIDERICUS [48] ex Burggraviis V. sed inter Electores I. prioris fuit fil. Hic, cum Sigismundo Imp. in bellis Hungaricis ac Bohemicis militasset post mortem Iodoci, March. Moraviae, Marchiae Vicarius, ab eo Imp. Budae: dein, consensu reliquorum Electorum, Elector et Marchio, ab eodem, ob merita, sumptus factos, et Marchiae tranquillitatem, Constantiae creatus est A. C. 1415. investitura [orig: investiturâ] sollemniter peracta [orig: peractâ] Constantiae in Concil. mens. Apr. A. C. 1417. Condidit postea arcem Coloniae ad Suevum, A. C. 1427. Pomeranis Angermundam A. C. 1420. et Primislaviam, Ukkariae Metropolim, eripuit: Norimbergensibus, cum Burggraviatu, arcem vendidit, servatis aliquibus iuribus, feudis quibusdam Ecclesiasticis ac saecularibus, iudicio Burggraviatus provinciali, venationibus, conductu contra urbem, et aliis; illi vero acron dirutam in domum frumentariam converterunt [orig: convertêrunt]. Inde Hussitatum bello cum implicaretur, Dux Comitiis Norimbergensibus adversus eos declaratus, illis irritatis, Marchiam ab iis vastari et Francofurtum etiam obsideri vidit: Bernardum Duc. Saxoniae Lavenburg. qui Prigniciam irruperat, icit, Erdenoburgo destructo. Obiit A. C. 1440. Princeps auctoritate, magnanimitate et prudentia [orig: prudentiâ] conspicuus. Pater, ex Elisabetha Friderici Ducis Bavariae filia, plurium liberorum, inter quos secundo genitus fuit Fridericus II. cognom. Ferreus, nat. A. C. 1413. qui in Polonia educatus discendae linguae et moribus gentis, Vladislai V. ex filia Hedvige gener, et ex consensu Ordinum, in regno Successor destinatus, spe illa [orig: illâ] excidit, Hedvige maturius exstincta [orig: exstinctâ]. Dein Vladislao mortuo A. C. 1446. oblatum Regnum, quod Casimirus frater esset superstes, accipere recusavit; pro merito ob id ab Aenea Sylvio laudatus: nec non Georgii Reg. Bohemiae coronam a Pontifice sibi oblatam A. C. 1468. Basiliensis Concilii protector fuit, A. C. 1434. a Patre moriente, quod bellicosior videretur, in Electoratu fratri maiori Ioh. praelatus, fratre minoti Friderico cognom. Crasso, in communionem dignitatis ei addito, quo tamen hic iure cessit, defunctus A. C. 1463. litem inter Berolinenses ac Colonienses composuit, Marchiam Novam, ante Annos 57. a Iodoco Marchione Teutonico Ordini oppignoratam, redemit A. C. 1455. Polonos et Lithuanos Francofurtum obsidentes depulit, A. C. 1450. Foedus hereditarium cum Saxonibus pepigit, A. C. 1451. cui Hassi accesere [orig: accesêre] A. C. 1457. Bellum habuit contra Georgium Regem praefatum, ob Lusatiam infer. ab Vladislao Rege pridem concessam, quod ita compositum, ut Cotbysio, et oppidis aliquibus retentis reliqua ad Regem redirent. Gravissimum illud fuit, cum Ottone Duce Stettini mortuo, ex antiquo pacto sibi Ducatum assereret. A. C. 1464. ab Imp. acepto feudo et insignibus, agnati autem Ericus et Wratislaus eum occuparent: sed et illud tandem in pacem desiit, Casimiri Pol. Regis interventu. Haud longe ante obitum in Palaestinam profectus, decessit A. C. 1471. cum priori anno ad fratrem Albertum, consensu Imp. et Electorum, Elctoralem dignitatem transtulisset, utpote maribus destitutus, et nonnisi filiarum, ex Catharina Friderici I. Saxoniae El. filia, pater, Margaretae et Dorotheae quarum illa Bogislao Duci Pomeraniae A. C. 1476. haec. Ioh. Duci Saxoniae inferioris nupsit.

FRIDERICUS [49] ex filiis Ioachimi II. El. Coadiutor Magdeburgensis fuit, A. C. 1547. Inde Ep. Havelbergensis, demum Archiep. Magdeburgensis A. C. 1551. et Ep. Halberstadiensis A. C. 1552. factus. Obeum, in admissione Concilii Tridentini, Pater promptiorem se praebuisse dicitur. Obiit A. C. 1552. veneno, ut creditur, exstinctus: nondum redempto pallio, quod tum 30000. aurcorum vendebatur. Item fil. Ioh. Georgii Electoris, ex tertia eius coniuge, Elisabetha filia Ioachimi Ernesti Princ. Anhaltini, nat. A. C. 1588. cum in Collegio Illustri Tubingae vixisset, inde Ordinis S. Ioh. per Marchiam, Saxoniam, Pomeraniam et Vandaliam Magister creatus, A. C. 1610. An. seq. obiit. Item unus ex filiis

Fridevici Vilhelmi hodierni Electoris, ex prima eius uxore Luisa Henrica Nassovia, genitus A. C. 1657.

FRIDERICUS [50] fil. minor natu Friderici II. Electoris supra memorati, Franconicam lineam orsus est, sicut frater eius Ioh. Elector, Electoralis auctor fuit: idem post mortem alterius fratris Sigismundi, Voitlandiam nactus est. Cum Notimbergensibus litem habuit: Bello Bavarito ex partibus Caesaris, prope Ratisbonam, copias Bohemicas caecidit. Obiit A. C. 1536. Pater ex Sophia, filia Casimiri Poloniae Regis, numetosae prolis, filiorum inprimis trium, a quibus totidem lineae, Casimiri nempe, qui Culmbacensem; Georgii, qui Anspacensem vel Iagerdorffiam; et Alberti, qui Borussiacam lineam orsi sunt. Idem etiam Fridericum habuit, nat. A. C. 1497. Canonicum Moguntinum et Praepositum Herbipolitanum, qui bello stipendia fecit, contra Franciscum Galliae Regem, auspiciis Caroli V. Imp. defunctus Genevae A. G. 1536.

FRIDERICUS [52] III. hodiernus Elector, fil. prioris ex Luisa Henrica Nassovia Arausion. genitus A. C. 1657. successit Patria A. C. 1688. Princeps pietate, eruditione, et benignitate, inprimis in exules Gallos inclitus, Pater hinc Exulum dictus; qui proin in monumento, quod eius honori haud pridem consecrarunt, inter alia sic optimo Principi acclamant:

Virtutum --- post Patrem exempla dature,
Seraphico, Princeps, suspicienda choro,
Quas premis imperio gentes, successibus auge,
Auge, vince hostes et quoque vince Patrem.
Vince diu, Natoque Parens sobolique futurae,
Quae facis, insolita prosperitate praei.
Quod Pater exorsus prius est, quod Filius urges
Duret in augusta posteritate decus.
Exulibus dicare Pater, dicantur et ibi,
Protectae pretium Relligionis erit.
Regna, Domum, Delubra, Scholas, salva onmia, Princeps,
Hospitio Christum qui fovet, ille tenet.

Uxorem sibi iunxit ex Fam. Brunsvico-Cellensi, ex illa Principis Electoralis Pater. Ceterum magna pars Confoederatorum, Bonnam Gallico praesidio insellam expugnavit, et in Germania Belgioque contra Gallos, ac Hungaria contra Turcas, hodieque multum momenti communi causae confert.

Albertus FRIDERICUS fil. Ioh. Friderici, March. Onoldsbacensis, ex Iohanna Elisabetha, Friderici March. Badensis filia, nat. est A. C. 1674. Item fil. Alberti, Borussiacae lineae conditoris, ex Anna Maria Erici Duc. Brunsvicensis filia, nat. A. C. 1553. a Polonis tutores accepit, ac dein Lublini, cum maior declararetur, simili ac Pater cerimonia [orig: cerimoniâ], a Rege, feudum Borussiae accepit: promisso etiam addito a Rege, suo et Successorum nomine, quo Augustanae Confessioni cavebatur; nec non alio, quo nullam a Borussiaca Nobilitate appellationem recipere velle, nisi manifesta [orig: manifestâ] iniuria [orig: iniuriâ] a Principe laesus aut iustitia denegata sit, pollicebatur. Postea vero, ipso nuptiarum cum Maria Clivensi apparatu A. C. 1573. in mentis aegritudinem incidit, unde Georgius Fridericus patruelis Curator constitutus: quo mortuo curatela Ioachimo Friderico Elect. concessa est, qui a Borussis homagium accepit, A. C. 1605. Eodem post Patrem munere provinciae praefuit Ioh. Sigismundus Elect. donec Dux decessit A. C. 1618. successore Georgio Vilhelmo Elect. Pater fuit ex praefata Maria Eleonora Annae, quae nat. A. C. 1576. Ioh. Sigismundo Electori Brandeb. praetensiones attulit Iuliaco Clivenses: Mariae, quae Christiano agnato; Sophiae, quae Vilhelmo Curlandiae Duci Eleonorae, quae Ioachimo Friderico El. et Magdalenae Sibyllae, quae Ioh. Georgio I. Elect. Saxoniae, nuptae, obierunt [orig: obiêrunt] A. C. 1609. 1610. et 1649. cum natae essent A. C. 1579. 1582. 1583 et 1587.

Georgius FRIDERICUS [1] fil. Georgii Anspacensis vel Iagerndorffiae [orig: Jägerndorffiae] lineae conditoris, ex tertia eius coniuge Aemilia, fil. Henrici Ducis Saxoniae, nat. A. C. 1539. tutore usus est Alberto patrueli, donec is proscriberetur: tum enim tutela quoque adempta, et Iagerndorfium [orig: Jägerndorfium] Ducatum, donec is adolevisset, Ferdinandus I. Rom. Rex sibi addixit, reddiditque A. C. 1558. In Saganensem Ducatum et dominium Biberstenium, quod pignori ab eodem Ferdinando aliquandiu tenuerat. Religionem Evangelicam introduxit, sed debito soluto, restituit. Patruelis Alberti Friderici tutelam hicque Borussiae administrationem a Rege Poloniae obtinuit, A. C. 1574. Heilsbronnae natali suo, Gymnasium aperuit, in quo 100. alumni sustentarentur, et cum stipendio 50. aureorum mitterentur in Academias, A. C. 1582. Demum Princeps candidus, constans, et in omni fortuna sibi similis, arcibus provinciae pluribus restauratis atque excultis, fato suo functus est A. C. 1603. nulla [orig: nullâ] ex duabus coniugibus, Elisabetha Ioh agnati filia et Sophia filia Vilhelmi Ducis Brunsvicensis, prole suscepta [orig: susceptâ]. Duxerat autem illam A. C. 1558. qua [orig: quâ] exstincta [orig: exstinctâ] A. C. 1578. alteram sibi sociarat A. C. 1579.

Johannes FRIDERICUS [2] fil. Alberti March. Onoldsbacensis, ex priori coniuge Margaretha Sophia, filia Ioachimi Ernesti Com. Oetingensis, nat. A. C. 1654. Patri A. C. 1667. defuncto, in regimine, successit: maritus Iohannae Elisabethae March. Badensis Friderici filiae, quam in torum ascivit A. C. 1672. ex ea pater Alberti Friderici, geniti A. C. 1674. etc. Spener. in Fam. Zolleriana. Ex Fam. Guelfica.

FRIDERICUS [53] Dux Brunsvicensis, fil. maximus natu Magni cognom. Iunioris seu Torquati ex Catharina, Woldemari Elect. Brandeburgici filia, ex transactione cum fratribus (qui

Lunaeburgum tenuere [orig: tenuêre] ) A. C. 1374. initio solus Ducatus Brunsvicensis Administrator fuit: Brunsvicensium ope Ottonem Malum agnatum Wolfterbyto eiecit: Nobiles, qui fratrem Bernardum captivum detinebant, praelio vicit. Demum ab aliquot Electoribus, ob virtutis famam, loco Wenceslai depositi, ad Imperiale fastigium electus, at in itinere, cum Francofurto rediret, ad Fritzlariam, ab Henr. Com. Waldeccio, vel potius Friderico ab Hartingshausen et Cuntzmanno a Falckenberg, caesus A. C. 1400. filium nullum reliquit: Pater solum duarum filiarum, Annae, quae Friderico Austriaco, et Cathatinae, quae Henrico Comiti Schwartzenburgio nupsere [orig: nupsêre]. Eo exstincto, fratres Bernhardus Lunaeburgicae, et Henricus Brunsvicensis, linearum auctores, priori transactione, de Ducatu in solum primogenitum semper transferendo, abolita [orig: abolitâ], pari potestate ditiones regere inceperunt [orig: incepêrunt], de quibus vide suo loco.

FRIDERICUS [54] cognom. Religiosus, fil. minor natu Bernhardi praefati, ex Margaretha Saxo-Angrivaria, frater Ottonis, qui sine prole obiit A. C. 1445. cum fratre Hachemolam arcem Com. Spiegelbergii, ob praedandi licentiam, expugnavit, A. C. 1434. Cum dein Monasteriensibus, adversus Archiep. Coloniensem opem ferret, ab hoc captus et Coloniam deductus est A. C. 1454. Reversus Cellis Caenobium Franciscanorum exstruxit, illudque ingressus, filiis, quos ad pietatem, iustitiam et humanitatem, hortatus erat, regimen tradidit: sed eorum morte praematura [orig: praematurâ] ad clavum retractus, septennio adhuc ditionibus praefuit, exstinctus A. C. 1478. Ex Magdalena Brandeburgica, ducta A. C. 1430. stemma propagavit: genitis Margareta [orig: Margaretâ], Ulrici Ducis Megapolitani in Stargard postea uxore, Bernardo et Ottone: qui cum ambo ante Patrem, uti dictum, decessissent, hic tamen, ex Anna filia Ioh. Com. Nasloviae, lineae Dilleburgicae, reliquit filium Henricum cognom. Iuniore, vel Medium: in cuius posteris quoque Fridericus fuit, Ernesti Ducis fil. praelio Sivershusano exstinctus A. C. 1532. frater Henrici, qui Dannebergiam lineam, et Vilhelmi, qui Cellensem, orsi sunt. Item, unus ex Vilhelmi modo dicti filiis, Praepositus Bremensis, qui post fratrem Augustum Principatum Grubenhagium cum Cellensi administravit; obiit A. C. 1648. Ita enim inter fratres, quorum 7. erant, convenerat, ut uno solum, qui Georgius erat, uxorem ducente, reliqui caelibem degerent vitam, et regimini per vices praeessent.

FRIDERICUS [55] Ulricus primogenitus fil. Henrici Iulii Duc. Brunsvicensis, lineae Guelferbytanae, ex posteriore eius uxore Elisabetha sorore Christiani IV. Daniae Regis nat. A. C. 1591. urbem Brunsvicum obsedit A. C. 1615. cui cum Fridericus Com. Solmen sis, Hanseaticae Reip. nomine, subsidium intulisset, missus etiam eidem fini a Batavis Henr. Fridericus Nassovius esset, interpositione Daniae Regis plurimorum Electorum, Principum ac Civitatum, pax conclusa; seq. anno servatis privilegiis, a civibus Duci homagium praestitum, et proscriptio, quam ab Imp. Dux obtinuerat, abolita est A. C. 1617. In causa autem Grubenhagia, possessionem illius Principatus Lunaeburgicis, cum fructibus et sumptibus resti tuere iussus est, A. C. eod. Translationem Electoratus in Bavarum palam improbavit, A. C. 1623. Bello Danico, Regis avunculi partes sequutus, cum Wallenstenium ingressu in Principatum arcere frustra conatus esset, A. C. 1626. Rex, eo destituto, Ducatum Christiano fratri commisit; unde Fridericus Ulricus, post praelium ad Lutteram, ad Caesarem rediit, Guelferbytum Okkati inundatione domuit: ad Lipsiensem Conventum, ubi Evangelici convenerant, A. C. 1631. Legatos suos misit. Obiit A. C. 1634. sui rami ultimus, nullis ex Anna Sophia, filia Ioh. Sigismundi Elect. Brandeb. cum qua ei ob graves suspiciones non bene convenit, liberis relictis habuitque heredes agnatos Lunaeburgicos, successore Augusto, filio minimo natu Henrici, Dannebergicae, nunc Wolffenbuttelanae lineae Auctoris.

Augustus FRIDERICUS fil. nat. maximus Antonii Ulrici, (paraefato Augusto geniti) ex Elisabetha Iuliana filia Friderici Holsatiae Ducis nat. A. C. 1657. Argentinae aliquandiu vixit, inde, peragratis exteris oris, auctoritate Caesaris legionem duxit Colonellus.

Johannes FRIDERICUS [3] unus ex filiis Georgii Duc. lineae Cellensis, et Annae Eleonorae, filiae Ludovici Landgravii Hassiaci, nat. A. C. 1625. in divisione, Calenbergium Princ. obtinuit. Religioni Pontificiae accessit, A. C. 1651. Fratre Christiano Ludovico mortuo, Cellensem Principatum praetendit. Hannoveraeque habitat. Princeps est iudicii cetera insignis ac in legendis libris industrius. In praesentibus motibus, Gallicis et Suecicis partibus favit, atque, ut pax maturaret ur, foedete iunctus fuit; a quo abductus, neuter agit, copiis instructus non contemnendis. Uxorem habet, ab A. C. 1668. Benedictam Henricam Philippam filiam Edoardi Com. Palatini Rheni, in Gallia natam ac educatam; pater ex ea filiarum. Ex Fam. Wirtembergica.

FRIDERICUS [56] fil. Georgii Duc. Wirtenberg. lineae Montipelicardensis, auctoris, ex Barbara Hassiaca, Philippi Landgravii filia initio Richovillae, apud matrem, quae dein Danieli Com. Waldeccio nupsit; dein vocatus Stutgardiam A. C. 1568. cum Ludovico sobrino propiori educatus est. Eius autem nomine antea Christophorus agnatus Tutor, Claudium Franc. Louvianum de Rye, qui, ob praetensiones Novocastrenses, durante iuris disceptatione, Hericuriam et dominium Chastelot vi occupaverat, armata [orig: armatâ] manu deiecerat Hericuria [orig: Hericuriâ]. Tum adultior Germaniam, Daniam et Hungariam, Fridericus peragravit: Formulae Concordiae subscripsit A. C. 1581. Regimine suscepto Montpelicardum habitavit, et plurimum ornavit. Principum German. Legatus, cum Wolflgango Com. Isenburgio, in Gallias intestinis bellis afflictas missus, A. C. 1586. antea colloquium Montpelicardi instituit, Bezam et Andreae: dein etiam Badensi Colloquio interfuit, A. C. 1589. In Angliam, periculoso propter tempestatem itinere, profectus est A. C. 1592. Inde cum

successisset agnato Ludovico, A. C. 1593. sine prole mascula exstincto, in Ducatu, agereum Austriacis coepit, ut ab ipsorum iurisdictione eximeretur, ob quod, A. C. 1597. a foedere Gallico se excusavit. Tandem, Imp. Rudolphus II. consentientibus Austriacis ceteris, bona [orig: bonâ] pecuniae summa [orig: summâ] accepta [orig: acceptâ], investituram Ducatuum duorum, ad primam et immediatam formam, abolita [orig: abolitâ] feudali obligatione, qua [orig: quâ] ab aliquo tempore Austriacis obstricti fuerant, reduxit; quae etiam ab illo tempore hucusque semper observata: reservata [orig: reservatâ] tamen Austriacis successione, in casum deficientis masculae sobolis, ubi tantum Religioni cautum, d. 24. Ianuar. A. C. 1599. Ad Iubilaeum Rom. itinere occulto, profectus est, A. C. 1600. Ceterum Eques fuit regiorum Gallici et Anglici Ordinum, et oppignorata sibi Ducatum Alenconium, in Gallia et Oberkircham, ab Ep. Argentinensi, possedit: Multa quoque Principatui loca adiecit; Templum et Collegium Montpelicatdi condidit, ut et opp. Freudenstadium, recipiendis e Styria exulibus, exstructum. Obiit A. C. 1608. Princeps Heroici animi et acris iudicii, ex Sibylla filia. Ioachimi Ernesti Principis Anhaltini, liberorum 15. e quibus Sibylla Elisabetha nata A. C. 1584. maritum habuit Ioh. Georgium Saxonem, postea Electorem: Eva Christiana, genita A. C. 1590. Ioh. Georgium March. Brandeburgicum: Agnes, nata A. C. 1592. Franc. Iulium Ducem Saxoniae infer. Barbara, nata A. C. 1593. Fridericum March. Bad. et Anna, quae lucem hausit A. C. 1597. Inter filios,

FRIDERICUS [57] Achilles nat. A. C. 1591. virtute et literis probe excultus, Consultatione de principatu provinciarum Europae, habita [orig: habitâ] et vulgata [orig: vulgatâ] innotuit; cumque per corporis molem ad Exteros ire non liceret, Geographicis et Historicis studiis aliisque Artibus ingenium excoluit. Habitandum per fraterna pacta nactus Neostadium ad Cocharum. Obiit A. C. 1631. caelebs, ut et Magnus frater eius: cui Neoburgum adsignatum fuerat. Reliqui tres Friderici praefati filii, Ioh. Fridericus, Stutgardianam: Ludovicus Fridericus Montpelicardensem et Iulius Fridericus, Iulianam seu Brentianam, lineas orsi sunt.

Johannes FRIDERICUS [4] fil. nat. maximus Friderici supra memorati, nat. A. C. 1582. Italiam, Germaniam, Galliam, Daniam, Bohemiam, Hungariam, Belgium, lustravit Patris successor, unioni nomen dedit: Unde in bello Alsatico, una cum sociis, contra Leopoldinos egit, atque Udenhemium destruxit. Tractatibus dein, quibus Unio dissoluta, subscripsit, A. C. 1626. Una cum Lotharingiae Duce apud Caesarem se, in causa Palatina, Mediatorem interposuit, sed sine fructu: Circulum Suevicum, cuius Dux erat, tora [orig: torâ] sere Germania [orig: Germaniâ] bello ardente, tranquillum prudenter servavit. Obiit A. C. 1628. candoris et constantiae inprimis elogio insignis. Ei, ex Barbara Sophia, filia Ioachimi Friderici El. Brand. praeter filias complures, filii fuere [orig: fuêre] Eberhardus qui Patri successit: (inter cuius liberos Ioh. quoque Fridericus Londini Obiit A. C. 1659. et Fridericus Carolus, nat. A. C. 1652. nec non Christina Fridericae fuit, Alberti Ernesti Com. Oetingensis uxor exstincta A. C. 1674.) Fridericus, de quo infra et Ulricus.

FRIDERICUS [58] fil. secundo-genitus Ioh. Friderici modo dicti, nat. A. C. 1615. Franciam ter, Italiam (ubi, cum praedones exules numero superiores eum aggressi mortem intentarent, intrepidi animi documentum edidit) Angliam, Hollandiam, Daniam semel visit; huiusque Regis consilio Electorem Saxoniae, inde Imp. convenit: a quo ipsi Ducatus, si Religionem Pontificiam amplecterertur, oblatus est; quem ille cum Dei offensione et fratris iniuria accipere renuens, pro eius potius restitutione intercessit. Elusus, ad Bernardum Vinariensem in Burgundiam profectus, eoque mortuo in eodem exercitu volo diu commoratus est, donec duas legiones regendas accepit A. C. 1640. Ex quo aliquot praeliis contra Caesarem, ad Guelferbytum inprimis; ac in Kerpensium agro Antoniano, A. C. 1642. fortiter rem gessit. Postea, ubi in Gallia aliquandiu egit, variis promissis diu frustra habitus, Landgraviae Hasso-Cassellanae auspiciis, novam militiam, constitutus Generalis vigiliarum Praefectus, suscepit, interque alia gesta, cum ad Grevenbrugam Hassiacos in fugam Lamboius coniecisset, Wirtenbergica legio, Ducem imitata, sola rem restituit, tormenta prius deserta et ab hoste neglecta occupavit, victoriamque sic hosti extorsit. Pace Imperio reddita [orig: redditâ], a fratre Neostadium (ubi sedes sumpta) Weinsbergam et Mekmulam accepit, et hactenus post labores, otium exercitiis, curis et studiis Principe dignis, inter quae Hoplotheca Bibliotheca et Cimeliotamium instructissima Neostadii condidit. Coronationi Leopoldi I. Imp. interfuit: ab Imperio generalem peditatus et rei tormentariae curam, A. C. 1672. accepit: Pater e Clara Augusta, filia Augusti Ducis Brunsvicensis, ducta A. C. 1653. inter alios, Friderici Augusti, nati A. C. 1654. Alberti A. C. 1657. Sophiae Dorotheae A. C. 1658. Ferdinandi Vilhelmi A. C. 1659. Antonii Ulrici A. C. 1661. et Caroli Rudolphi, A. C. 1667. e quibus Fridericus Augustus et Ferdinandus Vilhelmus, in praelio, quo Crequius Galliarum copiarum Dux ad Trevirim profligatus est A. C. 1675. egregiae fortitudinis specimina edidere [orig: edidêre].

Ludovicus FRIDERICUS fil. secundo-genitus Friderici, Georgio Montpelicardensis lineae auctore geniti, frater Ioh. Friderici praefati, nat. A. C. 1586. post studia Argentorati ac Tubingae exculta, Angliamque, Scotiam, Belgium, ltaliam, Galliam et Germaniam peragratas, Montpelicardum pacto inter Fratres nactus est, A. C. 1617. cuius ditionis reditus aliquot fodinis et fabricis ferri institutis non parum auxit. Postea, mortuo fratre, regimen Ducatus Wirtenbergici tutorio nomine accepit. Obiit A. C. 1631. ex prima coniuge Elisabetha Magdalena Hassiaca, filia Ludovici, pater Henricae Luisae, quae nata A. C. 1623. Alberto March. Brandeburgico nupsit, exstincta A. C. 1650. et Leopoldi Friderici, qui genitus A. C. 1624. sub Tutoribus fuit Eberhardo agnato et Georgio Hassiae Landgr. qui Montpelicardum Galliae Regi tuendum commisere [orig: commisêre]; donec, pace Monasteriensi, omnes ditiones,

extraneo praesidio deducto, ipse Princeps recepit. Singulis fere annis magno sumptu itinera in varia loca suscepit, decessit A. C. 1662. nulla [orig: nullâ] ex Sibylla patrueli prole suscepta [orig: susceptâ]: Ei successit frater Georgius qui inter alios, ex Anna Colinia, Ottonem quoque Fridericum habuit, sed immaturo fato abreptum.

Sylvius FRIDERICUS nepos Iulii Friderici, ex filio Sylvio Nimrodo, natus est A. C. 1651. etc. Vide Spener. saepius laudatum Syll. in Fam. W irtenb. Ex Fam. Badensi.

FRIDERICUS [59] I. fil. Hermanni II. cognom. Senioris, Com. Teccensis, frater fuit Lucelmanni et Hermanni III. quo genitus Albertus IV. Rudolphum I. Imp. cum Eberhardo Wittenbergico reconciliavit.

FRIDERICUS [64] VI. Conrado IV. quem in aedibus suis Monachii occidit Suicardus Dominus Gundelfingae, genitus, fratres habuit Conradum V. Lucelmannum III. Ludovicum VII. Ulricum III. atque his cloriorem Fridericum, de quo mox.

FRIDERICUS [65] VII. frater prioris, bellis exercitatus, atque apud Carolum IV. contra quem tamen Eberhardo Wirtenbergico adstiterat, A. C. 1360. gratiosus fuit. Factus enim Advocatus provincialis Sueviae et Alsatiae: Mundelhemium a familia Hochschlitzia suae genti asseruit, ac vi defendit; Eo natus,

FRIDERICUS [66] VIII. ex Anna Helfenstenia, Sigismundi Imp. in Italia miles fuit.

FRIDERICUS [67] IX. ultimus Teccensium Dux, ex Hedvige Atestina filia Conradi VI. qui Friderici VIII. frater fuit, Obiit A. C. 1439. unica [orig: unicâ] ex Urslingae Ducissa relicta [orig: relictâ] filia [orig: filiâ] et herede Beatrice seu Iuditha [orig: Iudithâ], a qua Ducatus matito Eberhardo Com. Wirtenbergico obtigit: Mundelhemio dommio, a Iutha et Irmgardi Friderici VII. filiabus, Werthemiae et Rechbergiae stirpi illato.

FRIDERICUS [68] fil. minimus natu Henrici II. Henrico I. Hochbergiae lineae conditore geniti. Item fil. Hermanni V. lineae Badensis, ex Gertrude, filia Henrici Metlingensis, herede Austriae, unde Dux Austriae, Neapoli Caroli Andini iussu, cum Conradino Sueviae herede, quem, ad occupandum regnum sibi debitum profectum, contra matris voluntatem, comitatus erat, Aetatis Anno 28. decollatus est. Frater Agnetis, quae nupta Ulrico ex Ortenburgiis Duci Carinthiae, et post eum Meinhardo Com, Tirolis, mater fuit Elisabethae Tiroleysis, Alberto Imp. primo inter Habspurgios Duci Austriae in matrimonium elocatae.

FRIDERICUS [69] II. fil. Hermanni VI. ex Agnate Com. Vaihingensi, natu maximus, vetus Eberstenium castrum (sicut frater eius Rudolphus V. Pfortshemium) tenuit, novi rami auctor, in quo ipse Maulbronnensibus initio gravis, dein adempta restituit: et mortuus est A. C. 1333. Pater, ex Adelheide, Com. Beuchlingensi, mortua A. C. 1348. Hermanni, de quo vide suo loco.

FRIDERICUS [70] III. fil. Rudolphi praefati, ex posteriore eius uxore Maria Oetingensi, frater Rudolphi Weckeri, obiit A. C. 1353. suscepto ex uxore secunda, (prior enim Margareta Com. Pfirtensis sine prole decesserat A. C. 1348.) Ursula Tecensi, filia Conradi Ducis, filio Rudolpho, a statura Magno dicto. Idem nomen secundo-genito Ca roli, ex Catharina Austriaca filia Ernesti Ducis, nato A. C. 1458. qui Episcopatu Ultraiectino 22. Annos gesto, variis tumultibus, factionibus et bellis defatigatus, senioque confectus, se A. C. 1516. abdicavit, in gratiam philippi Burgundi, extictus Anno seq. etc.

FRIDERICUS [71] I. fil. natu maximus Georgii Friderici, rami Durlacensis, ex Iuliana Ursula Ringravia, in lucem editus A. C. 1594. a Patre vivo Principatum suscepit, sed paulo post, in lite cum agnatis Edoardinis causa [orig: causâ] cecidit et ad restitutionem condemnatus est A. C. 1622. unde ad Imp. susceptum iter; donec Eslingae transactum, A. C. 1629. Bello Suecico variam fortunam expertus, in pacificatione Pragensi, ab amnestia exclusus, tandem vero pace Monaster, in sua restitutus est, eique, cum linearum alternatio sancita esset, primus servatus locus. Obiit A. C. 1659. Uxores habuit quinque, Barbaram filiam Friderici Ducis Wirtenb. E le oram, filiam Alberti Ottonis Com. Solmensis, Mariam Elisabetham Waldecciam, filiam Volradi, Annam Mariam filiam Iacobi ultimi Com. Geroldssecciae, et Elisabetham filiam Vratislai Com. Furstenbergici, quae marito superfuit. Ex primo matrimonio natus est Fridericus, de quo mox; Carolus item Magnus: ex secundo Gustavus Adolphus, de quibus suo loco: ut filias omittam.

FRIDERICUS [72] II. Patris, de quo modo, successor, post iter Gallicum, primo Bernardo Vinariensi comitem se iunxit, A. C. 1637. praelio ad Rhinfeldam A. C. 1638. strenue pugnavit; inde Legatus legioni praefectus, mox Chiliarcha factus: a Bannerio ad Franciae Regem missus, cum Card. Richelio de rebus gravissimis egit, A. C. 1640. Inde conflictibus ad Merseburgum et Wolffenbuttelium interfuit. Dehinc in Sueciam profectus, Christinam Magdalenam, filiam Ioh. Casimiri Com. Palatini Rheni duxit A. C. 1642. Tractatus pacis in Westphalia, suae domus bono, A. C. 1647. et diaetam exsecutionis causa [orig: causâ] Norimbergae institutam A. C. 1659. invisit. Inde Polonia [orig: Poloniâ] lustrata [orig: lustratâ], Comitia Ratisbonensia visitavit A. C. 1653. ac Imp. innotuit: affini Sueciae Regi bello Polonico operam navavit A. C. 1655. equitatus curae generali praefectus. Castrorum postea ad Dantiscum cura cum Steinbockio et Gardiano ei commendata; exin hosti in Maxovia cladem intulit. A Patre revocatus domum rediit. Orto inde bello Turcico, cum

Ep. Monast. supremum Imperialis Exercitus directorium nactus, eo munere pro dignitate functus est; Archistrategus tandem bello praesenti Exercitus Germanici Philippoburgum, post acrem obsidionem, expugnavit, paulo post Argentinae exstinctus. Genuit ex uxore praefata, praeter filias, Christinam natam A. C. 1645. et Alberto March. Brandeb. nuptam A. C. 1665. Catharinam Barbaram, in lucem editam, A. C. 1650. Iohannam Elisabetham A. C. 1651. Ioh. Friderici March. Brandeburgici uxorem, ductam A. C. 1672. filios duos, Fridericum cognom. Magnum et Carolum Gustavum: quorum is, nat. A. C. 1647. uxorem duxit Augustam Mariam, filiam Friderici Holsatiae Ducis, e qua aliquot iam liberos suscepit, inter quos fil. patri cognominis eodem A. C. 1672. natus et exstinctus est.

Carolus FRIDERICUS fil. Caroli Mag. praefati, ex Maria Iuliana, filia Georgii Friderici Com. Hohenloici, vide supra Carolus.

Ernestus FRIDERICUS FRIDERICUS fil. Caroli (Ernesto Durlacensis rami conditore geniti) ex secunda eius coniuge Anna Palatina filia Ruperti, cum Hochberga Roeteliam nactus, fratris Iacobi filio Ernesto Iacobi in infantia exstincto successit; Evangelicam Religionem, facessere iussis Romanis, quos fratet introduxerat, restituitpro Ioh. Georgio Brandeb. Ep. Argentinensi, in castra venit A. C. 1592. Edoardi ditiones, ob debita, ne Fuggeri involarent, occupavit: Illustre Gymnasium Durlacense instituit, et alendis 10. alumnis reditus addixit: Demum, qui olim Formulae Concordiae subscripserat, ad Reformatos animum applicuit, Basilea [orig: Basileâ] Doctoribus evocatis: Obiit A. C. 1604. nulla [orig: nullâ] ex Anna, filia Edoardi Com. Ostfrisii, prole relicta [orig: relictâ]. Successit frater minimus natu,

Georgius FRIDERICUS [2] ferventissimo in Augustanam Confess. zelo, et Religionis controversiarum apprime etiam peritus: praeterea heroico animo et multa [orig: multâ] prudentia [orig: prudentiâ] inclitus, unde multis Magnatibus Rudolpho inprimis II. Imp. admirationi fuit. Copias suo aere conductas adversus Turcas duxit, A. C. 1600. ad Canisiam fortitudinis speciminibus editis: Unioni nomen dedit et A. C. 1622. causam Palatinam tuendam suscepit, translata [orig: translatâ] in filium provinciarum administratione scriptoque excercitu. Sed infelix cum Tillio et Cordubensi ad Wimpenam praelium conatus irritos reddidit. Obiit A. C. 1638. Ex priori coniuge Iul. Ursula Ringravia, filia Friderici. Pater, praeter filias, Catharinam Ursulam, Ottonis Landgravii Hassiae; Annam Ameliam, Vilhelmi Com. Nassov. Saraepontani; Sibyllam Magdalenam, Ioh. Com. Nassoviae, uxores, Sophiamque Dorotheam, et Ernestinam Sophiam, virgines: trium filiorum, Friderici de quo supra; Caroli et Christophori. Ex posteriore, Agatha filia Com. Erpacensis, Annae et Elisabethae, quarum illa mortalitatem exuit A. C. 1672. Ex Fam. Hassiaca.

FRIDERICUS [73] fil. Mauritii Landgr. Hasso-Cassellani ex secunda eius coniuge filia Ioh. Com. Naslovii, Iuliana, nat. A. C. 1617. Eschwegam tenuit, in Polonia, cum ex Suecorum parte stipendia fecisset, ab hoste trucidatus A. C. 1655. Ei ex Eleonora Catharina, Caroli Gustavi Sueciae Regis sorore, filiae tantum natae sunt: e quibus maior natu Christina, in lucem edita A. C. 1648. Ferdinando Alberto Duci Brunsvicensi; minor Carola, Augusto Saxoniae Duci, nupsere [orig: nupsêre]; media Iuliana in Suecia degit.

FRIDERICUS [74] fil. mimmus natu, Georgii, lineae Darmstattinae auctoris, ex coniuge eius priore Magdalena filia Bernardi Com. Lippiensis, nat. A. C. 1585. lineam Homburgicam, sede Homburgi sibi electa [orig: electâ]; sicut Frater eius maior natu Darmstadiensem continuavit, orsus est. Decessit vero A. C. 1638. Pater, ex Margareta Elisabetha, filia Christophori Com. Leiningensis We sterburgii, ducta A. C. 1622. Ludovici Philippi, Vilhelmi Christophori, Georgii Christiani, Annae Margaretae (quae Philippo Ludovico Duci Holsatiae nupsit A. C. 1650.) et Friderici. E quibus, primus Obiit A. C. 1643. secundus Bingenhemium inhabitat tertius ad Pontificios transiit: Quartus

FRIDERICUS [75] Suecis bello servivit Danico, ubi in Hafniensi obsidione ei globus tormentarius pedem comminuit; a quo moderno Electori Brandeburgico operam addixit. Unde in huius exercitu Generalis Locum tenens, in Alsatica expeditione, dextrum cornu tenuit: in praelio dein ad Fehrbellinum, in Pomerania fortissime pugnans, victoriae magna pars fuit; in Rugia Ins. recuperanda A. C. 1678. non minus celebrem operam navavit, postea in Stralsundae obsidione occupatus. In Brandeburgica Marchia bona quaedam emit, et Wevelingae sibi sedem elegit: ceterum Reformatorum religioni se applicuit. Uxorem habuit primo Margaretam filiam Abrahami Brahei Com. Wisingburgii, Bened. Oxenstiernae viduam, exstinctam A. C. 1669. nunc Ludovicam Elisabetham filiam Iacobi Ducis Curlandiae, ex ea pater duorum filiorum, quorum prior.......... A. C. 1672. alter Carolus Christianus A. C. 1674. lucem aspexere [orig: aspexêre]. Nec omittendus Fridericus fil. minimus natu Ludovici praefati (qui lineam Darmstattinam continuavit) ex Magdalena Brandeburgica, filia Ioh. Georgii Elect genitus A. C. 1616. Hic in itinere Italico, ad Religionem Pontificiam transgressus A. C. 1636. Melitensi ordini operam addixit, et in aliquot expeditionibus rem fortiter egit; ob quod eius Ordinis per utramque Germaniam Prior constitutus, Heitershemium incoluit, Cardinalitium galerum nactus A. C. 1655. Idem post mortem Card. Columnii, prorector Nationis Germanicae ab Imp. factus, hinc cum aliis Coronarum Legaris, graves cum Cardin. Altierio, Pontificis nepote, lites habuit. Eidem collatus Episcopatus Vratislaviensis, et nunc praefectura Ducatuum in Silesia ad Imp. devolutorum, ad quae capessenda in Italiam rediit.

FRIDERICUS [76] fil. Adolphi Friderici Duc. Megapolitani, Suerinensis lineae conditoris, ex secunda eius coniuge Maria Catharina, filia Iulii Ernesti Ducis Brunsvicensis, nat. A. C. 1638. in Ungaria contra Turcas militavit, inde sub Electore Brandeburgico Colonellus stipendia meruit: nunc in Grabau habitat, maritus Christinae Vilhelminae, filiae Christophori Hassiae Landgravii, e qua fil. suscepit.

Adolphus FRIDERICUS Dux Megapolit. Suerinensis lineae auctor, sicut Ioh. Albertus, frater eius minor, Gustrovianae; nat. A. C. 1589. Patre Ioh. et matre Sophia [orig: Sophiâ] Holsatica [orig: Holsaticâ] filia [orig: filiâ] Adolphi Ducis Obiit A. C. 1658. Pater, ex Anna Maria filia Ennonis Com. Ostfrisiae, exstincta A. C. 1634. praeter filias, Sophiam Angetem, (natam A. C. 1625. Erdmanni Augusti March. Brandeburgici, sed ante nuptias exstincti, sponsam) et Annam Mariam (natam A. C. 1627. Augusto Duci Saxoniae nuptam, A. C. 1646. defunctam A. C. 1669.) Christiani, (qui nat. A. C. 1623. ad Pontificios deflexit A. C. 1663. et Christiani Ludovici nomine assumpto, coniugi adhuc vivae superinduxit Isabellam Angelicam filiam Franc. Montmorencii Com. Butevillii, viduam Casparis Colinii, Duc.Castilionei) Caroli, Ioh. Georgii et Gustavi Rudolphi, (quorum is nat. est A C. 1629. hic A. C. 1631.) Ex Maria vero Cathar. Brunsv. Iulianae Sibyllae, natae A. C. 1638. Friderici, de quo supra, Christinae, nat. A. C. 1639. Mariae Elisabethae A. C. 1646. Annae Sophiae A. C. 1647. Philippi Ludovici A. C. 1652. Henrici Vilhelmi A. C. 1653. et posthumi, qui patri cognominis Adolphi quoque Friderici nomen habet. Ex am. Vandalico-Pomerana.

Johannes FRIDERICUS [5] FRIDERICUS fil. Philippi Ducis Pomeraniae Occid. ex Maria Saxonica, filia Ioh. Electoris, nat. A. C 1542. inter fratres maximus, Camini Ep. electus A. C 1556. Patri defuncto A. C. 1560. successit Stetini, et in bello Hungarico vexillum Imperii gessit A. C 1566. Quadriennio post conventui Pacificatorio, qui Stetini celebratus, praeses, Caesaris nomine, praefuit. Thuan. Hist. l. 47. p. 859. Eidem Maximilianus II. Imp. diploma confirmatorium novae Marchiae concessit, eumque commendat, quod turbas in Lithuania ac Livonia, A. C. 1557. sua [orig: suâ] dexteritate sedaverit. Cum de subscribenda Formula Concordiae ageretur, illa [orig: illâ], quod Augustana Confessio et corpus doctrinae Pomeranum Ecclesiis fufficeret, omissa [orig: omissâ], ad Reformatos inclinare visus est, unde Sal Gesnerus pulsus, inde Stralsundiam et hinc Wittebergam concessit. Tandem vero Dux in alia versus, Synodo convocata [orig: convocatâ] A. C. 1593. Gesneri adversarium Stichium condemnasse, Formulamque Concordiae approbasse dicitur. Obit Anno saeculari, ex Erdmuthi Brandeburgica, filia Ioh. Georgii Electoris, A. C. 1577. ducta, quae vidua ad A. C. 1628. superfuit, nulla [orig: nullâ] prole suscepta [orig: susceptâ]. Spener. Syll. Geneal. in hac Fam. Ex Fam. Ascanio-Anhaltina.

FRIDERICUS [77] fil. minor natu Christiani, Principis Anhaltini, qui ex Ioachimi Ernesti filiis Bernburgium ramum coeperat, frater Christiani II. cognom. Iunioris, qui eum continuavit, Hatskerodam accepit habitandam, inprimis Chymiae studio ac peregrinationibus delectatus Obiit A. C. 1670. Uxores habuit Iohannam Elisabetham filiam Ioh. Ludovici Principis Nassovin, quam exstinctam A. C. 1647. acerbius luxit; post eam autem, Mariam Elisabetham filiam Simonis Com. Lippiae, quae mortua est A. C. 1659. eique peperit Carolam Elisabetham A. C. 167. uxorem Vilhelmi primo Ludovici agnati, et dein Augusti Holsatiae Ducis; ac Vilhelmum A. C. 1653. Patris successorem, in cuius thalamo vivit Elisabetha Albertina filia Alberri Ottonis Com. Laubacensis. Ex Fam. Piasteo-Silesia.

FRIDERICUS [78] I. fil. Ioh. Ligniciae Ducis ex Hedvige Lignicia (Patrui magni filia) nat. A. C. 1446. in aula Onoldsbacensi, inde Brandeburgica Electorali, demum Regia Bohemica educatus est. A civitate Lignicia, quae Patri Avoque diu rebellis, cum Matre, sollenni cerimonia [orig: cerimoniâ], intromissus A. C. 1454. Consulem Ambrosium Bitschinium, motuum auctorem, capite multavit: quo pacto domino suo Principatus restitutus est, in eo plene recuperando Alberto Brandeburgico adiumentum insigne ei adferente. Cum postea Georgius Bohemiae Rex quod Hussitis accessisset, A. C. 1462. a Papa proscriptus, et Silesia ab eius obsequio soluta esset, Fridericus, ob eius studium, una cum Olnsensi, eodem fulmine percussus est A. C. 1468. sed tandem, per Albertum praefatum, Pontificii Legati Rudolphi Ep. Lavatini im pulsu, adversus Georgium electo Regi reconciliatus, Georgium, cuius dein filiam Ludimillam duxit A. C. 1475. itidem huic reconciliavit. De cetero, fideli Matthiae praestita [orig: praestitâ] opera [orig: operâ], contra Bohemos et Polonos, Capitaneus Silesiae et Lusatiae super. creari meruit. Mundo valedixit A. C. 1488. Princeps, diligenti rei familiaris administratione (unde Briegam A. C. 1481. et alia Oppoliensibus agnatis oppignorata redemit) et publici cura [orig: curâ] optime de Principatu meritus; relictis sub tutela viduae, quae decessit A. C. 1503. filio cognomine, de quo mox, Ioh. item et Georgio, de quibus suo loco.

FRIDERICUS [79] II. fil. prioris, fratrum reliquorum, qui improles decessere [orig: decessêre], non minus, ac Patris, successor, nat. A. C. 1480. in aula Vladislai Hungariae Regis aliquandiu vixit, Matre ditiones administrante. Tum in Palaestinam profectus, ibique eques creatus, rediit A. C. 1511. Vratislaviensis bello persecutus est,

Capitaneusque infer. Silesiae factus, A. C. 1519. inde, publice facti ratione reddita [orig: redditâ], Evangelio nomen dedit, A. C. 1523. illudque in utrumque Principatum introduxit: quo fine Goldbergensem scholam non parum excoluit, stipendia quoque Studiosis instituit, Anabaptistis vero et Schwenckfeldianis mascule se opposuit. Pitschen et Creutsburg, urbes oppignoratas, redemit A. C. 1530. triennio quoque, ab A. C. 1540. Glogovium Principatum oppignoratum tenuit, Ligniciam aedificiis ornavit. Cum prior uxor Elisabetha Polonica filia Casimiti Regis A. C. 1511. ducta, biennio post mortua sine liberis esset; ex altera, Sophia filia Friderici March. Brandeburgici, in torum ascita A. C. 1519. defuncta A. C. 1537. praeter Sophiam, Ioh. Georgio Electori Brandeburgico nuptam A. C. 1545. et seq. in partu exstinctam, filios duarum linearum conditores, Fridericum III. Ligniciensis et Georgium Brigensis, reliquit; quorum ille nat. A. C. 1520. iste A. C. 1524.

FRIDERICUS [80] III. modo dictus, eloquentia [orig: eloquentiâ] et linguarum cognitione clarus, cum debitis gravatus esset, et alias quoque Regis Ferdinandi offensam incurrisset, in Galliam militatum profectus est A. C. 1551. Ducatu curatelae fratris commisso. Iterum reducem Caesarei Commissarii Vratislaviae steterunt [orig: stetêrunt], filioque in arce Lignicia ad mortem usque, quae secuta est A. C. 1570. custodiendum tradiderunt [orig: tradidêrunt]. Fuit autem is Henricus, ex Catharina filia Henrici Duc. Megapolitani (quae ducta A. C. 1538. mortua est A. C. 1581.) genitus. Cuius frater, iisdem editus parentibus, natu minor,

FRIDERICUS [81] IV. cognom. Clemens, nat. A. C. 1552. Ducatus curam a Caesare nactus, eum iustitiae diligenti observatione administravit; interim sub eo debita crevere [orig: crevêre], Samoscium in Silesiam. irrumpentem suis ad arma vocatis, a transitu Viadri prohibuit: Obiit, Ligniciae lineae ultimus, A. C. 1596. cum ex triplici coniugio, Sidoniae Mariae filiae Wenceslai Adami Ducis Teschinensis, ductae et exstinctae A. C. 1587. Dorotheae filiae Ioh. Ducis Holsatiae, ductae A. C. 1589. mortuae A. c. 1593. et Annae Mariae Wirtenbergicae filiae Christophori Ducis, in torum ascitae A. C. 1594. quae ad A. C. 1617. superfuit, prolem non habere. Fuere [orig: Fuêre] autem Henrici, et Friderici huius sorores, Catharina, quae Friderico Casimiro Duci Teschinensi nupsit A. C. 1563. et Helena, coniux Sigismundi Curtsbachii Bar. de Militsch.

FRIDERICUS [82] fil minor natu Casimiri IV. Duc. Teschinensis, utriusque Silesiae Capitanei, ex Iohanna Monsterbergica filia Victorini Ducis, Episcopatui Vratislaviensi destinatus, cum Bononiae studiis cum fratre Wenceslao incumberet, Obiit ante Patrem, A. C. 1501. Wenceslai vero ex filio Wenceslao Adamo nepos Fridericus Casimirus fuit, ex Maria Bernstenia, ante Patrem A. C. 1571. unica [orig: unicâ] filiola [orig: filiolâ] Catharina [orig: Catharinâ], quae Obiit A. C. 1581. ex Catharina, filia Friderici Ducis Lignicii praefati, relicta [orig: relictâ], exstinctus: unde solus superfuit Adamus Wenceslaus, quo Fridericus Vilhelmus, ex Elisabetha Curlandica filia, Gothardi Ducis A. C. 1590. ducta [orig: ductâ], nat. primo quidem in Evangelica Religione educatus, postea, ut Iesuitis instrueretur, Monachium missus. Hic nostra [orig: nostrâ] memoria [orig: memoriâ] totam Micislai. Super. Silesiae Ducum conditoris, lineam terminavit: Frater Elisabethae Lucretiae, quae Gundaccaro principi Lichtensteinio nupsit.

Joachimus FRIDERICUS [2] fil. minor Georgii Brigensis lineae auctoris, ex Barbara Brandeburgica filia Ioachimi II Electoris ducta A. C. 1545. exstincta A. C. 1595 genitus A. C. 1550. studiis tinctus, in aula Brandeburgica, 7. annis vixit, et Electoris ad coronationem Poloniae Regis legatus fuit, A. C. 1574. In Religionis negotio, dissidia publico interdicto vetuit et paulatim ad Reformatos deflexit. Olaviae et post matrem Briegae habitavit. tum Praepositus Magdeburgicus atque in re militari Silesiae Generalis fuit. Ad eundem, morte agnati Friderici IV. de quo supra, rediit Lignicius Principatus, quem per Wenceslaum Zedlizium Capitaneum administravit: Utrumque tandem Ducatum, morte sua [orig: suâ], quae contigit A. C. 1602. ad filios, Anna [orig: Annâ] Maria [orig: Mariâ] Anhaltina [orig: Anhaltinâ] filia [orig: filiâ] Ioachimi Ernesti Principis, ducta [orig: ductâ] A. C. 1577. exstincta [orig: exstinctâ] A. C. 1605. matre natos (qui sorores habuere [orig: habuêre], Barbaram Agnetam Ioh. Ulrici B. Schafgotschii coniugem et Mariam Sophiam virginem) Georgium Rudolphum et Ioh. Christianum transmisit etc. Vide Phil. Iac. Spener. in hac Fam. Ex Fam. Nassovica.

FRIDERICUS [83] Henricus fil. Gulielmi Principis Arausion. Belgicae libertatis Statoris ac Vindicis, ex Ludovica Colignia, famosi illius Galliae Admirali, qui in laniena Parisiensi inter Principes cecidit, A. C. 1572. filia [orig: filiâ] nat. A. C. 1584. Mauricio Fratri, iuvenis adhuc, adfuit in praelio Flandriae celebri ad Neoportum: postmodum defuncto, in administratione Belgii Foederati successit, prudentia [orig: prudentiâ], fortitudine, rerum gestarum gloria [orig: gloriâ], inclitus. Obiit A. C. 1647. Aet. 63. Pater ex Amalia Solmensi Braunfelsia (filia Ioh. Comitis) quam duxerat iam aetate provectior, Gulielmi, qui Patris successor fuit: Ludovicae, Friderico Vilhelmo Elect. Brandeburg. primis nuptiis iunctae; Albertinae Agnetis, Gulielmo Friderico Com. Nasloviae et Diezae, Praefecto Groningensi, elocatae; Henricae Catharinae, quam Enno Chaucorum Satrapa uxorem habuit et Mariae Principi Simmerio, stirpis Palatinae, lineae suo ultimo, haud pridem exstincto, nuptae. Vide etiam in voce Henricus.

FRIDERICUS [84] Borromaeus Cardin. nepos Caroli, in Collegio Ambrosiano insignem Bibliothecam collegit.

FRIDERICUS [85] Closderus continuator Annalium Argentorat. usque ad A. C. 1362.

FRIDERICUS [86] Gonzaga Mantuae Dux A. C. 1530. et Montferrati, A. C. 1531. noluit urbem Mantuam Concilii, ibi a Papa indicti, sedem esse. Item, Dux primus Urbini, etc.

FRIDERICUS [88] Spanhemius Archipalatinus, fil. Wigandi Spanhemii, Consiliarii Archi-Palatini Ambergensis (Philologi et Theologi insignis, cuius Eruditissima Ep. exstat in Apologet. Christiani Becmanni) Theologus fuit hoc saeculo celeberrimus et facundissimus, Genevae primo, dein Lugduni-Batavorum Professor. Edidit varia, inter quae eminent Dubia Euangelica, Exercitationes de Gratia Universali, Miles Suecicus, Disputat. Anti-Anabaprist. Geneva Restituta, Laudatio Funebris Frid. Henrici Auriaci etc. Vide Dan. Tossanum in Panegyrico Spanhemiano Heidanum in Orat. Funebri etc. Pater fuit Ezechielis Spanhemii rei Nummariae peritia, et variis Legationibus, ac Scriptis incliti, ac propediem exspectantur eius in Callimachum prolixae Observationes, Animadversionum in Iuliani pleraque Opera Tomus alter, in Folio, De Usu Numismatum Antiquorum, Editio prior. multis partibus auctior etc. Tum Pater Friderici Spanhemii SS. Theol. in Heidelbergensi primo, ab A. C. 1655. unc in Lugd-Batava Academia Professoris Primarii, Scriptis variis iam olim in lucem editis clarissimi. Eius Opera Latina nunc sub prelo sudant Lugduni-Batav. tribus Voluminib. in Folio proditura, Primo quidem et Chronol. Historia Ecclesiastica; Secundo, Miscellanea Sacrae Antiquitatis; Tertio, Opera Theologica Selecta, continebuntur

FRIDIGERNUS Gothorum Rex, A. U. C. 1128. Graeciam invasit, A. C. 380. Iornand. c. 7. Vide et Fritigernus.

FRIENHAGEN urbs Comitat. Waldecc. Carolini Iudicii sedes. Ioh. Matal Metell.

FRIEDBERGIA Familia ramus Familiae illustris Dapiferorum seu Truchsessiorum, in Germania, de quibus supra, in voce Dapifert diximus. Cum enim in Ioh. qui decessit A. C. 1403. filiis tres lineae inciperent, ultima Scheerensis in Iacobo coepit: quae nunc in duas denuo secatur, quarum priorem Comites Trauchburgense in Scheer constituunt, alteram Comites de Friedberg et Trauchburg. Et quidem horum progenitores ita se habent. Iacobi praefati fil. Ioh. Vilhelmum I. genuit defunctum A. C. 1517. ex Sibylla Sonnenbergia, patrem Vilhelmi II. qui exstinctus A. C. 1566. ex Iohanna Furstenbergia, Christophorum reliquit Dn. de Waldburg in Scheer: quo (Obrit is A. C. 1612.) ex Anna Maria Furstenbergia, editus Vilhelmus Henricus Truchsessius Com. de Fridberg et Scheer, maritus fuit Iulianae Sultzensis, e qua ei nat. A. C. 1615. fil. Otto, uxorem nactus est Mariam Sidoniam Schlickiam etc. Idem Spener. Theatr. Nobil. Part. III.

FRIGIDA Lavatio sive loutro\n, locus erat Balneorum apud Vett. in quo frigidae aquae lavacra, et praesertim piscina, alias Baptisterium a Plin. iun. vocata, pro nationis usu ab Auctoribus citata, posita erant: tum ob eos, qui omni tempore illam prosequebantur, sive ob valetudinem, sive ob delitias: qualis Alexander Sev. quem rarissime in Calidariis, fere semper in piscinis lavisse, scribit Lamprid. tum ob aestatem, qua [orig: quâ] similis lavatio grata est. De eius usu plura apud Oribas. Collect. l 10. Idem, quem modo laudavimus, Lamprid. Heliogabalum numquam in piscinis se lavari passum esse, nisi illae oroco aliisve pretiosis unguentis fuissent infectae, memorat. Ab ea aberat Frigidarium, locus alter eorum in gratiam fabricatus, qui statim, post egressum Tepidarii aut Calidarii, frigido aere frui avebant: neque enim aquae ibi vasa reperiebantur (quemadmodum in Frigida Lavatione) ut eo plures aestate ibi convenite possent. Quamvis et in hac parte fieri potest, ut loturi quoque exuerentur, tum quia Apodyterium communis pro exercitatoribus spoliandis locus non parum inde distabat, adeo ut denudatis ibi per Ephebeum, Frigidam Lavationem et reliqua loca transire necesse esset; tum, quia probabile est, in Ephebeo homines saepius convenire consuevisse, a quibus loturos haud quaquam nudos conspici honestum erat. Ad quae evitanda in Frigidario se exuere potuerunt [orig: potuêrunt], eo magis, quod Varro et Plin. testantur, tam in urbibus, quam ruri Apodyterium quoque balnei partem fuisse. Referri eodem potest Cic. illud, *)apoduthri/w| nihil alsius, sed de hoc vide plura supra. Etiam sudores in Frigidario detergi consuevisse, discimus ex Galeno Methodi l. 10. Erat autem Frigidario adnexum Tepidarium, uti docet Hieron. Mercurial. de Arte Gymn. l. 1. c. 10. In Palaestris vero Frigidarium prope Elaeothesium fuit, ab eoque iret in propnigeum, in versura porticus: proximaeque introrsus, e regione Frigidarii concamerata sudatio longitudine maiori quam latitudine etc. Idem c. 6.

FRIGIDAE apud Iul. Capitolin. In Gord. Iun. Pomorum et olerum avidissimus fuit --- adeo ut semper pomorum aliquid recentium devoraret: frigidarum percupidus: nec facile per aestatem nisi frigidas edit; subint, mensae, dicebantur omnia edulia id genus, quae cruda eduntur, ut poma, olera, ostrea et similia. Idem tamen in Maxim. olera a frigidis distinguit et diversa facit. Neque enim omnia olera cruda edebantur, sed quaedam eaiam cocta, quae proin sola non inter frigidas recenseri debent. *)/apuro/n trofh\n, Graeci vocant; unde a)/riston a)/puron Catonis, apud Plutarch. Peculiariter vero vox usurpata occurrit de ostreis, echinis aliisque eiusmodi, quae in antecoena sumebantur. Macrob. l. 3. Antecoena echinos, ostre as crudas --- peloridas, sphondylos etc. Lactuca tamen etiam in Frigidis erat. Unde Mart. noti versiculi, l. 13. Epigr. 14. cuius epigraphe Lactuca.

Claudere quae cenas lactuca solebat avorum,
Dic mihi, cur nostras inchoat illa dapes?

Deposui Soleas, adfertur protinus, ingens,
Imer lactucas, oxygarumque liber.

ex crudis quoque oleribus facit constare, et per w)ma\ la\xana lactucas intelligit. Sed et alia complura sub hoc Frigidarum veniebant nomen, eam ob rationem, quod incota apponerentur et esitarentur, faseoli, lupini, foenum Graecum, nasturium, olivae et alia huiusmodi multa, quae in Antiquorum antecoeniis locum habebant: Ostreae tamem primum in iis obtinuere [orig: obtinuêre]. Vide Salmas. ad Capitolin. loc. cit.

FRIGIDUS fluv. Iapodum, inter Aquileam, et Aemoniam, ubi Theodosius Imp. Eugenium tyrannum vicit. Item, Tusciae fluv. in agro Aretino, hodie Freddo. Tibull. l. 4. Eleg. 8. v. 4.

FRIGUS an a rigor, appositione tou= F; an a Gr. fri/kh et fri/ttw, quae de mari et de horrore dicuntur? sub utroque Polo fontem suum habet, quibus proin plagae subiectae calore Solis ita non temperantur, ut habitabiles sint, quod de Septentrionali parte satis edocti sunt Argonautae Batavi sub finem sec. praet. Nempe oportuit, Sole caloris fonte, inter duos Tropicos, in medio, exsistente, sub Polo utroque frigoris fontem esse, qui toto Orbe, ad aestum Solis temperandum se diffunderet: uti experientia docet evenire post magnum Solis aestum spirante Borea [orig: Boreâ]. Absque quo frigore foret, brevi absumeretur aqueus humor; quo non minus, quam calore, ad rei generationem ac conservationem opus est. Geth. Ioh. Voss. de Idol. l. 2. c. 2. Ad hoc arcendum vapores olim subter et per parieres in tubis adactos, dicemus infra in voce Vapor. Mulieres insuper per foramen tw=n ai)qra/nwn, uti Suid. vocat, quae Eustathius gunaikei=a u(popo/dia, muliebria scabella, recentiores Graeci podarou/lia appellant, prunarum inclusarum calore, pedes calefecere, vide infra in voce Scabellum. Uterque sexus etiam vestibus se contra aeris inclem entiam munire asuevit, de quibus hic [orig: hîc] passim, inprimis in vocibus Gausapa, Lacerna, Poenula, ubi de Pluviali Vestimento: Vide aliquid infra in voce Hiems. Militare magis, quod Macedones succo sesami, haud secus quam oleo, artus perunxisse, legimus apud Curt. l. 7. c. 4. Ad mitigandum nempe frigus, quod uncta commodius ferunt membra. Qua [orig: Quâ] ratione Hannibal quoque ad Trebiam sua [orig: suâ] Romanos hieme vicit, apud Flor. l. 2. c. 6. Vide Freinshem. ad Curt. loc. cit. At martyres, inter alia Suppliciorum genera quoque Frigore enecti sunt, uti ex Basilio Mag. discimus, qua de re infra aliquid, ubi de Glacie. Per tralationem, Frigus gratiae sive amicitiae tepor est, et favori opponitur. Quo sensu Fabius ait, Rusticitas et rigor, et deformitas adferunt, interim frigus. Plin. l. 8. Ep. 14. Interim Paulo aliena deliratio aliquid frigoris attulit. Et Horat. Serm. l. 2. Sat. 1. v. 61.

Quod nove refrigerare dixit Paterculus, uti de Planco ab Antonio resrigerato, l. 2. c. 83. sicut frigidam suffundere Plaut. Cist. Act. 1. sc. 1. v. 37.

Ad quorum mentem Senec. Ep. 123. Votienus Montanmus, et amicitia [orig: amicitiâ] Tiberii notus et frigore: quem sc. Tiberius et ardenter amavit et subito sastidivit. Certe amor ardor cum sit, fastidium frigus cum rarione dicitur. Vide Lips. Not. ad Paterc. dict. loc. et Casaub. Animadvers. ad Suet. Tib. c. 41. Adde eundem in Aug. c. 66. ubi de eiusmodi frigoribus seu frigusculis amicorum amantiumque, quae yu/gmata quoque Graeci et parasiwph/seis2 eleganter Ptol. dixit, varia affert.

FRINGILLA seu FRINGILLUS Graecis spi/za, Italis fringuello, Gallis pincon, Festo nomen habet, quod frigore solus ex avibus cantet. Eundem namque eum cum regaliolo facit, quem mortis omen Iulio Caesari fecisse, apud Suet. habes c. 81. Sed fringillus aestivis tantum mensibus canit, hieme silet: et quidem aestate in calidissimis locis eum degere, hygemem agere, in maxime rigentibus, auctor est Aristot. Unde potius vocis etymon ex Gr. frugi/los2 arcessit Salmas. qui multis de hac avicula agit ad Solin. p. 444. et 445. Cum rurdis eam vulgo venum expondebant in Graecia aucupes, unde Comici fere semper ki/xlas2 et spi/nous2 coniungunt. Eubulus apud Athen.

Pollux etiam, ubi aves enumerat mensis commendatas, ki/xlai, inquit, ko/ssufoi, spini/dia, a(lektrno/nes2, pe/rdikes2 etc. *spi/non autem et spi/zan Graeci pro eodem genere avis acceperunt [orig: accepêrunt]. Hinc Aratus to/n spi=non ait spi/zein, quum vocem emittit, in Prognost.

Quamquam spi=non etiam minimum passerculi genus indigitasse, infra dicemus. Per heptadas vero Fringilli vendi soliti, quarum quaeliber comparari potuit obolo unico, apud Aristoph, in Avibus, ubi hae conquet untur, de quodam Philocrate, qui

*sunei/rei tou\s2 spi/nous2, pwlei= kaq' e(pta\ ou)bolou=.
Fringillos connectens, septem vendit uno obolo.

h. e. duobus assariis, sive assibus, quo pretio quinque passeres vaenire, dicit Christus in Evangelio. Vide Sam. Bochart. Hierozi Parte Prior. l. 1. c. 23. et infra Spinus.

FRINIANA regiunc. Duc. Mutinensis, ad Apennini rad. ubi Sestola opp. praecipuum.

FRISCHLINUS Nicodemus Palinga [orig: Palingâ] Suevus, die Virgilio quondam emortuali natus, Poeta et Astronomus, excellens Graecus in Stiria, Lubecae Corniolae, Friburgi Brisigaviae, Brunsvici et Tubingae docuit. Sed liberiori stylo in Duc Wirtenbergicum invectus, iussu illius captus et arci Hohen Aurach inclusus, dum per fenestram evadere conatur, lapsu miserrime periit. A. C. 1590. Aet. 44. Catalogum feriptorum eius habes in Elogiis Teisserii.

FRISIA Occidentalis seu Frisia propria, vulgo la Frise Occidentale Gallis, provincia est Belgii foederati. A Sept. habet mare Germanicum, ab Occid. separatur ab Hollandia mari Austrino, ab Or. habet dominium Gromingense, quo separatur a Frisia Orientali et a Mer. ei adiacet Drentia regiuncula. Transisalaniae pars. Eius primaria est Leovardia. Notandum est Groningam, et Damum non esse in Frisia propria, sed in dominio seu provincia Groningensi. Frisia Orientalis, l'Ost Frise, seu la Frise Orientale, seu etiam le Comte d'Embden, provincia est Germaniae, in Westphalia, sub dominio proprii Principis. Historia haec est: Fristia ista Cauchos olim complexa interfusum Batavis Damisque littus implebat, unde nunc etiam Orientalis ei nomen, quia vett. cis Amasium Frisii ad Occ. ei obiacent. Mores olim, quales ceteris Frisii nominis; etiam libertas, relicta a Francis quoque Regibus, et Germaniae Impp. ubi dominari poterant, qualicumque obsequio contensis. Publica per conventus singulorum seorsim, et communiter gentis totius curata: iudicia per delectos in conventibus minoribus maioribusque exercita, par in his ius omnibus, qui praedia possiderent, plurima tenentibus maximus honos, eaque sola nobilitas. At hi cum arces struxisient, non sibi modo, sed et aliis confugia internis externisque bellis, et domi manum haberent adversus vim paratam, moderatores conventuum, et iudicibus contra factiones praesidium, paulatim per dissidia aut iniuriam plebis, quae poterant, in se traxere [orig: traxêre], et huic redeunte interdum libertatis memoria [orig: memoriâ], alii adversus alios vindices facti. Inter hos Grethana domus per connubia, per hereditates valida, et multorum praediorum domina, quae iurisdictionem usu suam fecerat, etiam Emdae tutelam suscepit. Hac origine Uldericus A. C. 1454. a Friderico III. in eum tractum nomen Comitis accepit, de cuius posteris vide in voce Edsardus, item Emda. Habet a Sept. Oceanum Germanicum, ab Or. Comitatum Oldenburgensem, a Mer. Episcopatum Monasteriensem, et ab Occid. separatur a dominio Groningensi Dullartio sinu. Sedes Principis est Auricum, Aurik, cum Emda regionis primaria sit in dominio Hollandorum. Sed notabis Iaveraim, Oldemburgum, Rhydam, et Ovelgunam non esse amplius sub dominio Principis Frisiae Orientalis, et Esenas, Ochtam, et Vitemundam esse tantum oppid. Adde quod in Frisiae Orientalis seu Ostfrisiae seu Emdae Comitum Familia, antiquissima memoria est Edzardi Capitanei in Grezil, qui Ennonis Ulrici A. C. 1373. exstincti pater fuit. Ex eius posteris Edzardum Frisii Rectorem et Iudicem perpetuum elegerunt [orig: elegêrunt]; fratrem autem huius Ulricum Fridericus III. Imp. Comitem creavit A. C. 1453. Cui dignitati in Ennone Ludovico et Georgio Christiano nuper tituls Principum. benefficio Imp. arcessit. In Edzardi autem I. filiis divergium. linearum primum factum est, cum in Belgio Ioh. Falcoburglam lineam orsus esset; quae tamen intra tertium gradum exstincta defecit. Altera linea in Frisia substitit, ubi Ioh. frater Enno Edzardum genuit, duarum linearum, quae nunc sunt, conditorem. Inter has altera ipsa Frisia est, propagatore Ennone III. cuius pro/gonoi sic habent. Ulricus Com. et Dom. Frisiae Orient. Obiit A. C. 1466. pater ex Theda filia Ucconis Lerani Dn. de Aurick, Esardi I. qui exstinctus A. C. 1528. ex Elisabetha Rietbergica, filia Ioh. Com. Ennonem II. genuit, desunctum A. C. 1540. quo et Anna [orig: Annâ] Oldenburgica [orig: Oldenburgicâ] natus Edzardus II. Obiit A. C. 1599. Pater ex Catharina Suecica, filia Gustavi Regis Ennonis III. exstincti A. C. 1625. cui ex Anna Holsatia, filia Adolphi Ducis Slesv. et Holsat. genitus Ulricus II. (qui decessit A. C. 1648.) ex Iuliana Hassiaca suscepit Ennonem Ludovicum, Georgium Christianum et Edzardum Ferdinandum: Qourum primus nat. A. C. 1632. obiit A. C. 1660. ex Iustina Sophia Barbiensi, filia Alb. Friderici, pater Iuliane (nat. A. C. 1657.) et Sophiae Vilhelminae, (nat A. C. 1659.) Principum Ostfrisiae in Norden; alter (nat. A. C. 1634. mortuus A. C. 1665.) ex Christina Carola Wirtenbergica filia Elberhardi Ducis genuit Christianum Eberhardum, cum sororibus, Principem Ostfrisiae seu Emdae etc. ultimus (nat. A. C. 1636. ex Anna Dorothea Criechingensi, filia Com. Alberti Ludovici, duos reliquit filios, quorum posterior nat. est A. C. 1667. die 31. Dec. pridie quam Pater exstingueretur. Phil. Iac. Spener. Theatr. Nobil. Europ. Part. 1. p. 78. et in Ind. Altera vero linea, Rietbergica dicta, auctorem habet Ioh. fratrem minorem natu praefati Ennonis III. quo et Sabina [orig: Sabinâ] Catharina [orig: Catharinâ] cognata [orig: cognatâ], genitus Ioh. Annam Catharinam Com. Salmae et Reiferschidii duxit pater ex illa Matiae Leopoldinae (Canonicae) Friderici Vilhelmi, Francisci Adolphi Vilhelmi (Canonici Coloniensis, Argentinensis, Paderborn. et Osnab.) Ferdinandi Maximiliani (nat. A. C. 1613. Canon. Coloniens. et Argentinensis) ac Bernardinae Sophiae (Canonicae) Sed et ipse Ioh. fratres sororesque habuit. Vide Eundem Part. III. p. 87. uti de Frnacorum adversus Frisios Galliam incursantes victoria, nec non de eorundem vet. idologatria, B. Rhenan. Rer. Germ. Nov. Antiqq. l. 2. p. 281. et 305. cum Notis Nobiliss. Ottonis.

Auricum, Aurick. Embda, Embden, emporium et caput regionis. Esenae, Eslens. Iaveria, Iever. Norda, Norden. Ochta, Oecht. Oldenburgum, Oldenburg, Comitatus. Ovelguna, Owelgun. Rhyda, Rhyde. Stichusa, Stichusen. Vitemunda, Witemindt.

Bolsuardum, Bolswardt. Docum, Dockum. Franicheria, Franeker. * Groninga, Groeningen, Episcopal. olim sub Archiep. Traiectino, primatia. Hatlinga, Harlingen. Damum, Dam. * Leovardum seu Levardia, Leeumwarden, Episcopal. olim sub Archiep. Traiectino, conventus iurdicus. Stauria, Staveren. Praeter has, Hendilopia, Ilstum, Sneca, Slota et Vorcum oppidula.

FRISIABONES Plin. l. 4. c. 15. pop. Germ. inter Helium, et Flevum Rheini ostia, Hollandos Septentrionales quidam, alii Zeelandos esse putant.

FRISII Panni in Statutis Petri Venerab. pro Cluniac. prohibiti, an quod crispati lanei essent, Gall. Draps frizez, an quod e Frisia ad veherentur? dicti sunt C. du Fresne Gloss.

FRISINGA urbs Vindeliciae in Bavaria sup. ad Mosacum fluv. 4. leuc. a Monachio in Bor. 4. a Landshuto in Austr. sub proprio Ep. quorum primus Corbinianus, A. C. 710. a Greg. II missus Patria fuit Ottonis, historici, G. Ederi IC. et trium Impp. Consiliarii, Martini Rulandi, Medici insignis, etc. Conradus Canonicus Frising. Epp. historiam orsus est, usque ad A. C. 1187. quo vixit: continuatam postea ad A. C. 1521. Hundius, in Metrop. Silisburg. etc. Vide Fruxinum.

FRISIUS [1] Gemma ex Frisia, Medicinam Lovanii publice, Mathemata privatim docuit. A Carolo V. in aulam invitatus, modeste se excusavit. Obiit A. C. 1555. Aet. 47. auctor plurium librorum, quorum seriem exponit in Elogiis Antonius Teissier Part. 1. ubi praenomen illi Reinerus fuisse addit. Vide Melch. quoque Adamum Vit. Medicor. Suffridum Petri de Scriptor. Frisus et Hioron. Ghilinum. Pater fuit Cornelii, qui Lovanii itidem docuit, ibidemque peste obiit, Anno Aet. 40. Vide infra Gemma Frisius.

FRISLANDIA Ins. perampla in Oceano Bor. versus Groenlandiam, minor quam Hibernia, et antiquis ignora, inclemens habet caelum, unde incolae fruges non habent, sed piscibus vescuntur ut plurimum: nam in sinu, ubi civitas metropolis est huius nominis, tantam trahunt piscium copiam incolae, ut ex ea multae naves oneratae in Flandriam, Angliam, Scotiam, et Danemarchiam redeant, non sine ipsorum incolarum quaestu. Haec vero ins. praet. saeculo denuo Anglorum navigationibus frequentari coepit, qui eam Occidenmalem Angliam vocarunt. Hic [orig: Hîc] fit maximus dies horarum circitet 19. cum dimidio. Ioh. Matal Metell. Baudr. melius videtur dicere, nullam esse Ins. Frislandiam dictam, adeo omnia incerta. Interim novi Orbis partem Boreal. versus Groenlandiam, Islandiam et Frislandiam casu a Piscatoribus inventam, et oblivioni traditam, coli rursus coepisse circa A. C. 1386. refert Ortel. in Theatro.

FRISLARIA urbs Hassiae ad Ederam fluv. in ditione Elect. Mogunt. 4. mill. a Cassella in Austr. Marpurgum versus, 4. a Zigenhemo in Sept. Vulgo Fritzlar. Hic Concilium A. C. 1118. Ursperg.

FRITHSTOLL vox Saxonica, asylum, sanctuarium refugium notat: In Chartis Immunitatum Ecclesiae S. Petri Eborac. confirmatis Anno 5. Henrici VII. cathedra quietudinis vel pacis, exponitur, ut et apud Ricard. Hagulstadens. de Statu Eccl. Hagulstad. 14. Quod si aliquis vesano spiritu agitatus, diabolico ausu quemquam capere praesumpserit in cathedra lapidea iuxta Altare, quam Angli vocant Fristoll, i. e. Cathedram quietudinis vel pacis, vel etiam ad feretrum sanctarum reliquiarum, quod est post Altare huius tam flagitiosi sacrilegii emendatio sub nullo iudicio erit etc. Vide quoque Prynneum in Libert. Angl. Tom. III. p. 1102. Huiusmodi cathedrae complures erant in Anglia, praeter Eboracensem istam et Hagulstadensem: Beverlaci autem celeberrima, quae priscorum Regum benignitate, asyli nacta privilegium, tali honestabatur Inscriptione; Haec sedes lapidea Freedstoll dicitur, i. e. pacis cathedra, ad quam reus fugiendo perveniens, omnimodam habet securitatem. Atque hinc, quod Palantia Regia asyli gaudeant iure, voce hac palatium nonnumquam indigitatur; etiam in versione Psalmi 18. refugium eadem exprimitur. C. du Fresne. Gloss.

FRITIGERNUS Rex Gothorum, Arianus, dedidit se Valenti Imp. et vicit Athanaricum, A. C. 376. Idac. Chron. Vide Fridigernus.

FRITIGILDA Regina Marcomannorum, ab Ambrosio conversa, maritum permovit, ut Christianismum quoque amplexus, se Romanis iungeret. Paulin. in vita Ambrosii.

FRITILLA Avis quae assidue caudam quatit, Gr. i)/u+gc, Gloss. Graeco-Lat. eadem proin cum moracilla, a verbo fritinnire, quod movere et subsilire est. Unde fritillum, in re resleraria, pyxia qua [orig: quâ] reslerae concutiebantur, priusquam in pyrgum mitterentur, Gr. yhfobo/los2: de quo paulo infra. Vide Salmas. ad Solin. p. 70. At Fritilla puls, qua [orig: quâ] sacra prisca atque natalium apud Rom. confici consuevere [orig: consuevêre], a

frigendo Scalig. dicta est, quod e farina fricta pararetur. Apud Fabium certe Pictorem olla fritilis, in qua sal torrebatur, ut ex Nonio docet Dalechamp. ad Plin. l. 18. c. 8. ubi sacri huius mentio. Alii tamen Fitilla ibi legunt, ut vidimus.

FRITILLUS aliter fimus, pyrgus, turricula etc. erat pyxis cornea, docente Iuv. Scholiaste ad Sat. 14. l. 5. v. 5.

In quam antiqui teseras mittebant: a fritinniendi, quia in hoc vasculo teserae fritinniebant, i. e. iuxta Nonium, cum sono subsiliebant concusaeque agitabantur, dicta. Cum pyrgo idem fuisse Horat. Serm. l. 2. Sat. 7. v. 17. videtur indigitare,

Vocem Romanam posuit Mart. l. 14. Apoch. Epigr. 16. cuius lemma est, Turricula, in quo docet evitandae fraudis tollendique doli ratione huiusmodi turriculam inventam fuisse, quod hodieque, variis in locis, aulis inprimis, obtinet.

Querit compositos manus improba mittere talos,
Si per me misit, nil nisi vota facit.

Habuisse gradus, ostendit Sidon. Apoll. l. 8. Ep. 12. Hic [orig: Hîc] te aedificatus culcitris torus, hic [orig: hîc] tabula calcuis strata bicoloribus, hic [orig: hîc] tessera frequens eboratis resultatura pyrgorum gradibus exspectat. Et Aus. Profess. 1. v. 28.

Eftusae itaque ex angusto Fristilli collo in tabulam tesserae (olim ternae, postea binae, tandem iterum ternae, monente Salmas.) ingentem concitabant strepitum. Idem paulo ante lau datus Sidon. l. 2. Ep. 9. Inter aleatoriarum vocum competitiones, frequens crepitantium Fritillorum, tesser arumque strepitus audiebatur: et Carm. 23.

Anton. Thysius IC. ad Aul. Gell. l. 1. c. 20. Vide quoque Thom. Dempster. Paralip. ad Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. et infra in voce Pyxis. Salmas. vero fritillum a pyxide distinguit, uti vidimus supra, ut dicemus pluribus in voce Psephobolus.

FROBENIUS [2] Ioh. Hemelburgo-Francus civis Basiliensis, et Chalcographus sui temporis illustris, cuius meminit Erasmus, eius hospes, obiit A. C. 1527. trilingui Epitaphio honoratus. Huic genet contigit Nicolaus Episcopius, Sebusianus, civis itidem et Typographus Basil. celebertimus: Fil. vero fuit,

FROBENIUS [3] Hieronymus Typographus similiter clarissimus, patri inter initia foederis Helvetici Basileae natus: Optimis auctoribus emendate atque eleganter editis amicitia [orig: amicitiâ] inprimis magni Erasmi, cuius testamenti cum Nicolao Episcopio nuncupatus vindex est, immortale nomen adeptus. Decessit A. C. 1563. Aet. 62. Pater Ambrosii et Aurelii.

Nos Latii, Graiique patres ad sidera tollunt,
Nec minor his socios magnus Erasmus habet.

Reges Oveti.

FROILA [1] I. Rex, Oveti A. C. 757. regnum egregiis legibus instruxit, Maurisque restitit. Vimonari fratris virtutibus offensus illum interemit, ab Aurelio tertio fratre similiter sublatus. A. C. 768. Vasaeus, Mariana.

FROISSARDUS [note of the transcriber: in the print: ROISSARDUS] Ioh. Hannonius Chronicon rerum in Gallia, Hisp. et Anglia gestarum composuit. Ab A. C. 1326. usque ad A. C. 1400. Principibus gratus. Vixit sec. 15.

FRONDEA Corona apud Plin. l. 16. c. 4., ubi postquam dixisset, Romulum huiusmodi corona [orig: coronâ] Hostum Hostilium coronasse, quod Fidenam primus irripuisset, addit, P. Decium patrem Tribunum militum frondea donavit exercitus ab eo servatus Imp. Cornelio Cosso Cos. Cum Obsidionali male confunditur, iudicio C. Paschalii. Quippe frondes in arboribus tantum sunt et arbustis, e quibus in sacris Agonibus coronae plexae, unde frondes Ambraciae. apud Stat. l. 2. Sylv. 2. v. 8.

Iisdem simulacra Deorum cingebantur. Unde idem de Minervae statua, Achill. l. 1. v. 289.

Alii item, ut videre est supra ubi de Coronis. At obsidionalis e gramine fuit, uti in hac voce dicemus, et pluribus docet praefatus Paschal. Cor. l. 7. c. 16. Uti vero frondes, capiti evinciendo inser vierunt [orig: viêrunt], sic, apud Hebraeos olim, Festum Tabernaculorum in ruguriolis, et umbraculis, ex frondibus, in aedium fere tectis, exstructis, agitabatur: quem in usum deligebantur arbores maxime frondosae et comatae, ac vivacioris succi, uti dicemus ex Levit. c. 23. v. 40. et Neh. c. 8. v. 16. Vide quoque infra in voce Osanna, item Tecta. Sed et antiquitus rebus laetis coronae frondesque postes inumbrabant, ut dicemus infra in voce Postis: etiam frondes atque flores ad sepulchrum ferre moris fuisse, postea lanam additam, notat Ioh. Meurs. Com. ad Lycophr. p. 175. etc. Sunt autem proprie frondes rami et brachia arborum, unde frondator, qui ramos amputat, apud Virg. Ecl. 1. v. 57.

Indidem Plin. l. 17. c. 1. Fronditius miles is dictus, qui praeclara facinora Vulturnum transnatas, fronde capiti imposita [orig: impositâ], adversus Hannibalem edidit, Alias et folia sic vocantur, qua de re Salmas. ad Solin. p. 386.

FRONS Genio olim sacra, teste Serv. qui addit Virg. Ecl. 6. v. 22. et 7. v. 27. Aen. l. 5. v. 567. Unde quoties Deum veneramur, frontem tangimus: Plin. sic describitur l. 11. c. 37. Frons et aliis (animantibus) sed homini tantum tristitiae, hilaritatis, clementiae, severitatis index. In ascensis eius super cilia homini etc. Exportigimus enim cum laetamur aut favemus; contrahimus illam, corrugamusque, cum dolemus aut irascimur, quod o)fru/wn ne/fos2 Euripid. in Hippolyto, Latini nubem frontis appellant. Horat. l. 1. Ep. 18. v. 94.

*to\ e)pisku/nion, in leone Homer. Il. e. v. 135. inde ad Achillem translatum a Philostrato in Heroum imag. *)episku/nion te, kai\ qumoeide\s2 fru/agma/ e)sti\ me\n h)/dh tw=| paidi\, Episcyniumque, et iracunda ferocia puero iam inest. Vide supra in hac voce. Omisit. Plin. pudorem, qui similiter in fronde sedet, unde me/twpwn tri/yai; os seu frontem perfricuisse dicuntur, qui verecundiae muntio misso, gnaviter impudentes (unt, qua de re vide Victor. c. 6. et 8. Ita Frons tabula est in sublimi posita, in qua satis conspicuis characteribus animi sensa exarta cernimus. Unde eius magna apud omnes ratio semper habita. Et Gentiles quidem Genio eam consecrarunt, ut vidimus: Simili indicio gratiae (sed verae) divinae, in Baptismate Christianis iam olim Frons signabatur. Victor Utic. l. 3. Pass. 7. fratr. sub Hunerico Rege. Nobis nullus de postibus frontium valebit evellere, quod in uno Baptismate artifex Trinitatis dignatus est titulare. Vide quoque supra in verbo Confirmare. Aethiopes vero infantes ipso natali die inurunt, de quo more vide Bartholin. Exercitat. Miscell. Occasione sacri ritus desumpta [orig: desumptâ], ex Ezech. c. 9. v. 4. ubi Iehova inclamans virum lineis indutum edixit, Transi per medium --- Ieruschalaimorum et insignito signo frontes illorum hominum, qui supir aut et qui exclamant propter omnes abominationes istas, quaefiunt in medio illius. Sed et Pontificis Summi, totiusque populi Israelitici, frontem peculiari ratione munitam sacramque sibi voluit Deus, uti infra dicemus, in voce Frontale. Inde porro ornandi coronandique frontem mos priscus, uti docet ille apud Athen. e)stefanou=nto de\ kai\ to\ me/twpon, Coronatam autem et frontem gerebant.

*stefa/nous2 d' oi(/ous2 puka/zw
*ta\ me/twpa mou )pi kai/ei,
Quales plico coronas
Cum frons mihi renidet.

Vide eiusdem Oden a Casaub. e MSS. editam. Quod si et caput redimebant, sic tamen id fiebat, ut foliis coronarum plerunque frons inumbraretur. Quo inprimis pertinet, quod a mulieribus ut plurimum eas coronas, quae frontem faciemque insuper tegerent, usurpatas fuisse, pudori sc. velando observat Plutarch. Pelop. Vide quoque infra Lunulae: uti de Frontis osculo, ubi de Vett. Osculis aliquid etiam in voce Signa etc. Sed haec modestae castigataeque Frontis decus est: quam proin minutiorem laudi olim fuisse, Luciano, Petron. aliis observatum. Unde imminuere frontes limbis, in muliebris luxuriei parte reponit Arnob. adv Gentes l. 1. Ubi nimbis mavult Herald. eo quod nimbus Isid. fasciola est transversa ex auro assuta in linteo quod est in fronte feminarum. Vide infra Nimbus. At, quorum impudentia [orig: impudentiâ] effrons omnes honestatis characteres funditus delevit, opera data est, ut nova [orig: novâ] arte ii frontem literatam haberent. Hinc notis inustas fugitivorum frontes apud Romanos, literisque inscriptas uncialibus legimus. Et Lucian. quidem typo vulpis aut simiae, in ea parte vultus, inurenidos esse nescio quos Philosophos iudicat Revivisc. Val. vero Max. servum quendam restionis inexpiabili literarum nota [orig: notâ], per summam oris contumeliam inustum refert, quod ad literam *f. vel F. Eruditi referunt, uti infra latius videbimus. Quo more usque ad Constantinum Mag. servato, hic demum in noxiorum facie scribi vetuit, quod dedeceret faciem maculari, quae ad similitudinem pulchritudinis caelestis esset figurata, l. 11. Cod. Theod. de poenis. A quo tempore frontis ea contumelia in collaria transiit, uti pluribus docet Laur. Pignor Comm. de Servis, et nos infra videbimus, ubi de Literatis, Spleniis, Stigmatibus. Hodieque tamen in graviorum criminum reos

cum e finibus eiciuntur, nota [orig: notâ] fronti inusta [orig: inustâ], animadverti sollenne est etc. Vide de more hoc inurendi frontem etiam Graecis, Persis, aliisque iam olim usurparo, Rader. ad Curt. l. 5. c. 5. et quem is laudat, Iust. Lips. inprimis Elect. l. 2. c. 15. Quo pacto Romanorum pueri delicati frontem ornaverint, supra diximus, ubi de Coma. De Fronte Thracum punctis notata, de Frontis vena, in Foederibus scisla alibi; de Arte e Fronte vaticinandi, Graecis *metwposkopi/a|, infra in voce Metoposcopi. De Fronte librorum pumicata apud Vett. Vide Screvel. ad Mart. l. 1. Epigr. 67. cuius epigraphe ad furem de Libro suo.

FRONS Africae vulgo Capo de bona Speranza incolis Zanguebar, teste Marmolio. Verum cum a Plin. l. 5. c. 1. et Mela post Cornu Hesperium in ora Occid. maris Atlantici describitur, ab aliis Capo Verde, incolis Tagazza esse putatur. Baudr. est Caput bonaespei, in Cafreria reg. non Zanguebaria, quae magis ad Ort. extenditur.

FRONS Italiae ea pars, quae inter 2. prom. Leucopetram, et Lacinium in mare porrigitur.

FRONTALE Hebr. [gap: Hebrew] inter quatuor vestes, ad Pontificis solius cultum spectantes, memoratur Exod. c. 28. v. 36. et seqq. Item facies bracteam ex auro puro, et insculpes ei sculpturis tamquam sigilli, SANCTITAS IEHOVAE. Quam oppones cum vitta hyacinthina, ita ut sit super ipsam cidarin: e regione anterioris partis ipsius cidaris esto. Sic erit super frontem Aharonis, ut auferat Aharon iniquitatem rerum sacrarum, quas consecraverint filii Israolis, omnium donorum rerum consecr atarum ab illis: erit inquam super frontem illius iugiter, ut sit benevolentia erga illos coram Iehova. Ad quem l. vide Exercitationes A. Riveti et Meditationes Franc. Burmanni. Sed et suum erat Frontale cuilibet Israelitae, in quod digitus intenditut Exodi c. 13. v. 9. Ut sit tibi in signum ad manum tuam et in monimentum inter oculos tuos, ut sit doctrina iehovae in ore tuo: de quo pluribus agemus infra, ubi de Phylacteris. Hodieque certe Galli Fronteau vocant laminam illam, aliquot sacrae Scripturae dictis inscriptam, qua [orig: quâ] Synagogam Iudaei ingressuri frontem circumligare in more habent positum. Porro in sacris passim Frontium ornamenta occurrunt communiter usitata, tum in aliis gentibus, tum in Israelitica, ut videre est inter alia Es. c. 3. v. 19. ad 26. ubi sequioris sexus luxum perstringit Propheta. Vide quoque Iudic. c. 8. v. 14. alibique passim, ubi in Hebr. vox Nesem est, quam Graeci ubique transtulerunt [orig: transtulêrunt] e)nw/tion, inaurem, praeterquam Iobi c. 42. v. 11. ubi Symmachus reddidit e)pi/r(r(inon, ornamentum nasi: Vulgatus Esaiae dict. loc. gemmas in fronte pendentes, Prov. c. 11. v. 22. circulum aureum etc. Quas varias expositiones sic conciliat Thom. Bartholinus, ut dicat gemmas in vitta frontem circumdante et ab ea pendulas natibus imminuisse, ad faciem ornandam. De quali ornatu sic Hieronym. Ezech. c. 16. v. xi. et 12. Verbum Hebraicum Nesem, excepto Symmacho --- omnes inaurem transtulerunt [orig: transtulêrunt], non quod inaures ponantur in naribus --- sed quod circulus in similitudinem factus inaurium, eodem vocabulo nuncupetur. Et usque hodie inter cetera ornamenta mulierum, solent aurei circuli in os ex fronte pendere et imminere naribus. Vide praefatum Bartholin. Miscellan. Medic. de Morbis Biblicis c. 19. ubi de Annulis Narium: uti de frontalibus ac cristis elephantorum, quibus species illorum augebantur, Liv. l. 37. c. 40. equorum infra in voce Phalerae etc. In Ecclesia Rom. Frontale et is est apparatus pendens in fronte altaris, qui apparatus alias dicitur pella, Lindwod, et memoratur passim, apud medii et ultimi aevi Scriptores. Chronic. Gemblacense, p. 528. Fecit tabulam argenteam --- frontale quoque ad Altare S. Exsuperii Martyris. Visitatio Thesaurariae S. Pauli Londin. A. C. 1295. Unum frontale de nigro sameto, cum barris et vineis de aurifrigio bono, ad maius Altare. Item aliud Frontale strictum, cum pluribus diversis scutis: et in medio breudantur imagines Crucifixi, Mariae et Iohannis --- ad idem altare, etc. Frons altaris dicitur, Durando Ration. l. 1. c. 3. n. 32. Plura apud C. du Fresne, ubi supra.

FRONTIACUM castrum Galliae erectum a Carolo Magno contra Hunoldum, qui post mortem Waifarii fil. Aquitaniam iterum occupare tentaverat, ad Lupum Ducem Novempopulanae profugus, Aquitaniae ingressu, et Duranii transitu arcendum. Nunc castellum Ducale est, impositum monti, uti Blavia, Ellae fluvio quam Duranio Ellam iamiam accepturo propius. Vulgo Fronsac, caput agri Frontiacensis le Fronsaguez: in finibus Biturigum Viciscorum, seu in dioecesi Burdigalensi. Vide Hadr. Vales. Non. Gall.

FRONTINIANUM urbec. Gall. in Occitania, ad lacum Lattaram, inter Agatham, et Montem Pesulanum, vino suo clara. Olim Forum Domitii. Vide ibi.

FRONTINUS cognomento Sextus Iulius, scripsit de sententia militar. Veget. l. 2. c. 3. Volaterr. etc. Praetor Urbanus fuit, Vespasiano 2. ac Tito Cosl. ut ait Tac. l. 4. Hist. c. 39. quod fuit A. U. C. 823. Eo eiurante hanc dignitatem cepit Domitianus, Cansularem virum eum appellat Aelian. l. de Instruenda acie praefat. ad Adrian. Caes. c. 1. In Consulum tamen serie nulla eius menrio, ut fuisse videatur ex Consulibus in demortui locum suflectis. In pretio erat temp. Nervae, et Traiani. Unde Aelian. praefat. Tactic. ait, Frontinum idem argumentum tractasse, atque eum suae aetatis scriptorem vocat. Vide Voss. de Hist. Lat. l. 3. c. 737. et 738.

FRONTO [1] alio nomine Iulius, vigiliarum tribunus, a Galba tamquam suspectus exauctoratus. Tac. Hist. l. 1. c. 20. In Partibus Othonis a militibus vinctus, tamquam fratri Iulio Grato apud Vitellium praefecto Castrorum, proditionem ageret. Idem Hist. l. 2. c. 26.

FRONTO [2] Cornelius vel Priscus, Philosophiae simul. et dicendi praeceptor M. Antonini Imp. Adeo ab illo dilectus, ut statuam ei

a Senatu erigi peteret. Iul. Capitolin. Euseb. A. C. 165. Macrobi Sat. l. 5. c. 1. Alterius Frontonis meminit Iuv. Sat. 1. l. 1. v. 12.

FRONTONIANI dicti sunt a Frontone Cornelio Oratore, qui eius sectae erant. Non enim Philosophorum solum, sed et Oratorum ac dicendi magistrorum fuere [orig: fuêre] sectae ac successiones; ut vivente Tatiano, seu, ut alii malunt, Titiano (quo Oratore usus est Maximinus Iunior) Frontoniani hi; qui cum ex aemulatione Titiano gloriam suam inviderent, verbis non parcebant, quin de illo detraherent, eumque sui temporis simiam dicebant, apud Capitolin. in Maxim. Iun. Vide Casaub. ibi.

FRUCTESCA Dea fructuum apud Rom. qui, licet et aliis Diis agrestibus, tamen huic inprimis curae esse crediti, Augustin. de Civ. Dei l. 4. c. 21.

FRUCTUARIUS in Ordinat. Hospitii Ludovici IX. Franc. Regis A. C. 1261. officium est in Domibus Regiis, Gall. vulgo le Frutier: cui fructus, atque adeo candelarum et cerae cura incumbit, C. du Fresne Gloss. A voce fructus, quo nomine Solino proprie veniunt, oi( si=toi, unde Ceres illi magistra sationis fructuariae dicitur c. 5. et Amm. Marcell. qui fructuarios et arboreos fetus, dendri/tas2 karpou\s2 opponit l. 23. c. 6. quos plerunque Recentiores secuti, et fructus et fruges, de frumentis accipiunt. Sed Plin. fructus constabat apud Romanos pomis et baccis et frugibus; Arabibus radice, surculo, frutice, cortice, succo, lacrima, ligno, flore, surculo, folio et pomo: ex arboribus scilicet et plantis odoriferis. Vide eum l. 12. c. 11. et plura hanc in tem, apud Salmas. ad Solin. p. 294. et 1064. Illis plenus calathus Autumni symbolum est, uti patet ex nummo Commodi, cuius supra mentionem fecimus, in voce Felicia. De primitiis eorum in sacros usus conversis, dicemus infra. At Fructuarii servi apud Iurecosl. sunt, in quibus usumfructum habet, proprietate penes alterum remanente. Vide Tit. Popmam de Operis Serv. uti de Villa Fructuaria Vett. pluribus agentem Laur. Pignor. Comm. de Servis, aliquid etiam infra in voce Villa. Ad tem vero Fructuariam non accellisse Vert. nisi lotis manibus dicemus infra in voce Lotio: uti de fructibus vestibus intexi solitis, uti de Plumeo opere.

FRUGES proprie frumenta et legumina dicta sunt Vett. oi=toi Graecis et sithroi\ karpoi/. Accius in Troadibus,

de quo torrendi illas more diximus aliquid supra, ubi de Farre. Sunt tamen, qui ne frumenta quidem hoc nomine censeri volebant, sed sola legumina, sicque frumenta a frugibus discernebant. Nonnullis fruges, quae aristas habent, reliqua frumenta, dicuntur. Minutas fruges Amm. Marcell. l. 23. c. 6. et ante eum Cic. dixere [orig: dixêre] frumenta, et legumina, de quibus proprie vocem sumi diximus, ad discretionem maiorum frugum, ut sunt arboreae. Nam arboreas fruges Cornficius vocavit arborarios fructus etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 244. Earum usus post glandes, hominibus, Cereris beneficio, innotuisse dicitur. Arcades enim non alios, quam glandes, cibos habuisse, hinc pater, quod in notam antiquitatis suae appellari voluerunt [orig: voluêrunt] *balanhfa/goi, glandivori. Idem apud Rom. obtinuisse, discimus ex tabb. XViralibus, quibus cautum: Ut glandem in alienum fundum procidentem colligere liceret. Postea frugibus et pane reperto, laetus in nuptiis puer apud Athenienses canistrum panibus plenum ferens, exclamavit, *)/efugon kako\n eu(=ron a)/meinon, Effugi malum, inveni bonum. Itaque Cereris munus fruges inventae, sed Triptolemi opera [orig: operâ] earum satio gentibus cognita: Mart. Capella l. 2. de Nupt. Merc. et Philolog. Qui primi mortalibus usum rerum maioraque commoda praestiterunt [orig: praestitêrunt], ut vitem Dionysius apud Thebas, Osyris apud Aegyptios haustum vini, usumque comperiens, Frumentum Isis in Aegypto, Triptolemus apud Atticos docuere [orig: docuêre], eademque Isis lini usum sementemque monstravit. Et Hubertus Velleius ac Fr. Laziardus in Epit Hist. Univ. c. 21. Triptolemus agriculturam ampliasse, et quadrigas iunxisse dicitur. Ceres etiam praeter instrumenta arandi, mensur as invenit, cum prius per acervos triticum numeraretur. Hineque Thesmophoria, in honorem Cereris, et Eleusinia, in honorem Triptolemi, cui Eleusius pater, Athenis instituta et tanta cum religione celebrata, de quibus vide suo loco. Sed hoc inventum potius Aegyptiis, quam Atheniensibus, Cretensibus aut Siculis attribuendum, ut pluribus ostendit Voss. Namque de Atheniensibus id aperte negat Diod. l. 5. fruges aliunde eo imporratas docens; e Sicilia forte. Constat enim, uti Cic. ait Verr. 6. ex antiquissimis Graecorum literis atque monumentis, insulam Siciliam totam esse Cereri et Libero consecratam. Communis etiam opinio est, in Sicilia raptam esse Prosperinam, qua de re vide Eundem ibid. Unde adhuc minus audiendi Cretenses, qui Cererem tradunt apud se natam, inde in Atticam, hinc in Siciliam, demum in Aegyptum ptofectam esse. In quo bis minimum peccant: primum, quod Siculos putant, post Athenienses, recepisse fruges: deinde, ac inprimis, quod Aegyptios etiam hisce postponant. Nec enim Athenienses ipsi diffitentur, summum sub Cranao Rege Cererem in Atticam venisse. At eo prior Cecrops R. Mosi fuit aequalis: quanto autem prius frumento Aegyptiis sit usa, constare potest ex Iosephi hostoria. Imo

et antea in Frugum penuria e Cananaea eo profugit Abrahamus Patr. ut est Gen. c. 12. v. 11. etc. Vide Auctorem ipsum de orig. ac progr. Idolol. l. 1. c. 17. qui etiam de innumeris Gentilium Diis, quibus Frugum cura, prolixe agit l. 2. c. 61. Atque hinc est quod fruge Deos colore, apud Rom. Numa instituit, Plin. l. 18. c. 2. praeclatissimi muneri primitias iis libando. Quemadmodum Triptolemi apud Graecos simile institutum, postquam temporis iniuria [orig: iniuriâ] collapsum esset, restituit Draco, hac lege: *qeou\s2 tima=|n e)n koinw=| e)mpoini/ois2 no/mois2 patri/ois2, i)di/a| kata du/namin su\n eu)fhmi/a kai\ a)parxai=s2 karpw=n pela/nois2 e)petei/ois2, Venerandos esse Deos --- publice secundum patrias fanctiones, privatim vero bonis verbis, frugumque primitiis, libis annuis, pro facultatum modul, uti legimus apud Porphyrium peri\ a)poxh=s2 tw=n e(myu/x. l. 4. Habuit autem Triptolemi lex, *qeou\s2 karpoi=s2 a)ga/llein, Venerandos esse frugibus Deos, ibid. Quae tamen simplex et pauco parabilis colendi Deos ratio, non diu post Draconem obtinuit: cum iam ante Solonem victimas Diis mactatas esse constet, ex Legibus eius, quibus pretium illarum aestimavit, ut Plutarch. in eo testatur. Vide Sam. Petit. Comm. in LL. Attic. l. 1. tit. 1. et supra in voce Far. Sed et Frugibus tumuli obsiti, apud Athenienses. Cum namque par propemodum parentibus amicisque suo fato functis honos, qui Diis im mortalibus, haberetur, religioneque consecrarentur eorum tumuli et monumenta, ad illa quoque ferebantur et superimponebantur oleae, quas huic usui licebat ex agris evellere, itemque fruges obserebantur. M. Tull. de LL. 2. Nam et Athenis iamille mos a Cecrope, ut aiunt, permansit, hoc ius terra [orig: terrâ] humandi: quam cum proximi iniecerant, obductaque terra erat, frugibus obserebatur, ut sinus et gremium quasi matris mortuo tribueretur, solum autem frugibus expiatum ut vivis redderetur. Vide Sam. Petit. Comm. in LL. Attic. l. 5. tit. 1. sub sin. Simile quid et apud Romanos in usu: hos enim super Curtium certatim congessisse fruges, apud T. Liv. legere est l. 7. Vide Ger. Elmenhorst. ad Minuc. Fel. Nec omittendum hic [orig: hîc] gravissimum poenae genus in eos statutum, apud Rom. qui fruges surripuissent, de quo sic Plin. iterum l. 18. c. 3. Frugem quidem aratro quaesitam furtim noctu pavisse ac secuisse, puberi XII. tabulis capitale erat suspensumque Cereri necari iubebant gravius, quam in homicidio, convictum: impubem Praetoris arbitratu verberari, noxamve duplionem decerni: ad quem l. vide Dalechampii Notas, et plura hanc in rem, apud eundem Plin. passim, ut et hic [orig: hîc] infra: sicut de sacris Rom. pro Frugibus fleri solitis in voce Ambarvale; aliorum, infra ubi de Haedis: de iure vero vereri in Anglia, circa animalia frugibus pullisque infestiora in voce Utlagati.

FRUGI [1] cognomen Pisonis, qui a Macriano ad interficiendum Valentem missus, ubi eum providum futurorum imperare cognovit, concessit in Thessaliam, atque illic, paucis sibi consentientibus, sumpsit Imperium. Treb. Pollio in Eo.

FRUGI [2] Grassus ex Hadriani constitutione exul, in Ins. relegatus, cum ea [orig: eâ] egressus esset, quasi res novas molitetut, iussu eius, occisus est. Ael. Spartian. in Hadr.

FRUGIFER cognomen Mithrae seu Solis, facie leonina [orig: leoninâ] cum tiara a Persis olim culti. Arnob. l. 6. Inter Deos videmus leonis torvisimam faciem mero oblitam minio et nomine Frugiferi nuncupari, Graece *karpofo/ros2 seu *karpoge/neqlos2, uti dicitur in Hymno, in quo omnia eius attributa kata stoixei=on recensentur:

--- seu te roseum Titana vocari
Gentis Achaemeniae ritu, seu praestat Osirin
Frugiferum, seu, Persaei sub rupibus antri,
Indignata sequi torquentem cornua Mithram.

Et Attinem, quem cundem cum Sole esse volebant, vet. Epigr. qemerw/tera pa/nta fu/onta, quod idem. Vide Salmas. ad Aurel. Vopisi: uti de Frugiferis arboribus in hostico non succidendis supra.

FRUMENTARII apud Spartian. in Hadr. Erat curiosus non solum domus suae, sed etiam amicorum, ita ut per Frumentarios occulta omnia exploraret: nec adverterent amici, sciri ab Imp. suam vitam, priusquam ipse hoc Imp. ostenderet; nomen et officium fuit sub Impp. natum, et tunc primum cognitum in ordinaria militia. Nam antea vox haec de Frumentariis negotiatoribus, aut mensoribus tantum usurpabatur. Isti autem, quorum hic [orig: hîc] mentio, milites erant et singulis quidem legionibus certo numero adscripti. Unde in vet. Inscr. Frumentarius legionis illus et illius, occurrit non raro. Videntur hi originem habuisse a prima cursus institutione, quam ad hoc introduxit Aug. ut omnia minima, maxima, quae in provinciis gererentur, sibi mature at celeriter annuntiari possent, iuvenibus primo dispositis per militares vias, mox etiam vehiculis: quibus hoc munetis iniunctum, ut res novas explorarent et Caesari nuntiarent, Vehiculisque publicis et per intervalla mutatis iter acceletarent. Graecis *)aggeliafo/roi, et *grammathfo/roi, atque etiam *pterofo/roi, Latinis Frumentarii; quod cum rei vehiculariae praessent frumentum; militare, vel annonam militarem transvehendam a provinciis curarunt, et in horrea militaria comportandam, vel etiam ex horreis in castra deferendam, ut publici cursus prosequutores, uti vocantur Cod. Theod. de cursu publ. l. 47. et 48. Adde, quod annonae tributisque exigendis praeessent, et provinciales ad solvendum compellerent censusque agerent curam: nam eorum praefecti, iidem et census erant Magistri; unde Ulpium Iulianum, quem Dio in Fragm. apud Fulv. Ursin. ex Vita Macrini, Frumentariorum Curiosorumque praefectum sub Caracallo fuisse dicit; idem Dio in vita Caracalli Censuum Magistrum vocat. Sic Agentes in Rebus, qui in locum Frumentariorum successerunt [orig: successêrunt]; Curiosi quoque, qui olim cum Frumentariis iidem erant; Sagones item ac Veredarii, quibus nominibus tempore

Cassiodori appellati sunt, qui prius Frumentarii similiter utroque officio defungebantur. Porro Frumentarii quoque reis olim persequendis, exhibendis et in carcerem compingendis criminibusave nuntiaudis operam dabant, uti disomus ex Euseb. l. 7. et Cyrpiano Ep. ult. Curiosi enim hoc munus obibant, ex l. 1. Cod. de Curiofis: Curiosi autem et Frumentarii iidem. Sed Frumentariis, a Diocletriano remotis et penitus sublatis, Curiosi ex corpore agentium in rebus per singulas provincias mittebantur, ad curas agendas et idem munus obeundum, quod olim Frumentarii: quos ad explor andum annuntiandumque si qui forte motus exsisterent, institutos esse, scribit Victor; ad explorandum nuntiandumque pro\s2 to\ diopteu/ein kai\ diagge/llein, quod officium commune videntur habuisse, cum Speculatoribus, cum quibus tamen minime confundendi sunt: uti qui hon estiori gradu militarunt. Unde apud Dionem legimus de Advento, eum, cum prius dio/pth\s2 kai\ e)reunhth\s2, i. e. speculator, esset, per promotionem in ordinem tw=n *grammatofo/rwn seu Frumentariorum fuisse translatum: et in Inscr. vet. Schola Speculatorum refecta dicitur curante Frumentario; Scholae Speculatorum legionum primae et secundae adiutricum piarum fidelium Severianarum, refectae per eosdem, quorum infra nomina scripta sunt; dedicante F. Aeliano legato, Augusti propraetore, curante Aurelio Pertinace Frumentario etc. Vide Salmas. ad Spartian. et infra passim. Quare autem Diocletianus Frumentarios removeret, exponit Victor Schotti in Diocletiano, Ac remoto pestilenti Frumentariorum genere, quorum nunc Agentes rerum simillimi sunt, qui cum ad explorandum annuntiandumque si qui forte in provinciis motus exsisterient, instituti viderentur, compositis nefarie criminationibus, iniecto passum metu, praecipue remotissimo cuique cuncta foede diripiebant. Vide de his Baron. quoque ad A. C. 261. n. 17. et 18 ut de Frumentariorum Praeposito, et infra in voce Magister census.

FRUMENTIUS in India interiori Evangelium praedicavit, qui ab Athanasio ob id institutus fuit Ep. Totam hanc historiam lege apud Sozom. l. 2. c. 25. et Socratem l. 1. c. 15.

a FRUMENTO vide Prorogrator, Sitarchia, et hic [orig: hîc] infra in voce Frumentum.

FRUMENTUM a fruendo, sicut fructus et fruges, quae vocabula licet non raro confundantur, Eruditis tamen non idem plane denotant, ut dictum. De inventione eius usuque sacro quoque iam vidimus. Ut vero hominum victui inserviret, comminuebatur in pila, ante molarum usum inventum: Erantque pilae illae vasa concava, in quae antiqui siccata frumenta immissa pinsebant???. Unde Pistores dicti, qui fat hoc modo pinsebant, i. e. tundebant pilis, vel molis postea trusatilibus frangebant. Serv. Aen. l. 1. v. 183. et l. 4. v. 517. Quia apud Maiores nostros molarum usus non erant, fruntenta torrebant et ea in pilas missa pinsebant. De molis vide suo loco. Publice vero Romae Frumentum lege Gracchi populo divisum, senis aeris trientibus in singulos modios, P. dein Clodii rogatione gratis datum est. Oct. Aug. ubi Imperium adeptus est, ut hac liberalitate benevolentiam populi conciliaret, frequenter frumentum ei distribui curavit, saepe levissimo, interdum nullo pretio, Suet. in eo. c. 40. et Dio l. 54. huneque in finem Praefectum frumenti dividendi instituit, restleris Frumentariis datis; quas qui exhiberent, frumentum a Principe accipiebant. Erant illae, ut Hadr. Turneb. existimat Advers. l. 19. c. 26. frustilla lignea quadrata, cera [orig: cerâ] insignita et notata forma [orig: formâ], Graecis proin te/ssara dicta: quamquam et rotunda etiam fuere [orig: fuêre], quae propterea sfai/ria Dioni, i. e. globuli appellantur. Idem Praefectus Minutiae Curator alio nomine dictus est Casaub. ex vet. lapide, ubi sculptum, CURATOR. AQUARUM. ET. MINUTIAE. CUR. ALBEI. TIBERIS. ET. CLOACARUM. URBIS. Vide eum ad Suet. Aug. c. 37. Et quidem XII. in anno frumentationes, i. e. frumenti largitiones, factas esse, docet idem ex Monumento Ancyrano, (nuper accurante Iacobo Gronovio edito) in quo Augustum toto anno privatis sumptibus aluisse turbam frumentantium indigitatur. Fuit autem illa 320. millium ante Iulii Caesaris recensum et ordinationem, qui ad centum et quinquaginta milia eam redegit, teste Suet. Iul. c. 41. Augusto postmodum alia quinquaginra milia addente, uti habet dio. Donec ad sexcenta milia numerus excrevissct, sub Severo, uti idem Casaub. Not. ad Spartian. docet: qui etiam de praeclari huius instituti non levibus incommodis erudite disserit, ad Suet. Aug. c. 40. Vide quoque retro, ubi de Congiario. Loco Frumenti dein panes erogari coeperunt [orig: coepêrunt], Aureliano auctore, uti dicemus, ubi de Pane gradili, alibique passim. Alias annonae cura in urbe penes Aediles erat, qui ob id Annonae Praefecti nuncupati sunt. Suppeditabarit autem primitus Urbi frumentationem Sicilia et Sardinia: postea aucta [orig: auctâ] Rep. prolatoque Impetio sub Coss. domita [orig: domitâ] iam Carthagine, ex Africa; sub primis Impp. ex Aegypto; denique declivi iam Principatu, e Gallia fruges peti coepere [orig: coepêre]: Alexandrinae tamen frumentationes prae ceteris celebres fuerunt [orig: fuêrunt]. Unde, cum, quae ex Africa navigia sub Aug in Italiam commeabant, Capreas ins. transitura velo solo contenta esse iuberentur, Alexandrinis etiam suppara addere permissum fuit. Navibus dein aut classibus advectum Frumentum imponebatur caudicariis navigiis, ut per Tiberim in Urbem perferetur. Claud. l. 1. in Eutrop. Carm. 18. v. 404.

Invectae Rhodano tiberina per ostia classes,
Cinyphiisque ferax Ararix successit aristis.

Et quidem monores scaphae, Caudicariae, maiores Annonariae dictae sunt, quarum illis qui praeerant, Caudicarios vel Codicarios passim appellatos deprehendimus. Aderant tum Mensores, qui in horrea publica, quae quamplurima in Urbe fuerunt [orig: fuêrunt], frumentum intulere [orig: intulêre]: unde depromebatur, cum populo dividendum erat, ut supra dictum. Exstitere [orig: Exstitêre] autem Frumenti, quod ex provinciis extrahebatur, tria genera: Decumanum, decumae nempe, quod quisque arator sine pretio dare cogebatur: Emptum, quod aratores vendere, accepto ex Senatus consulto pretio, necesse habebant, ut Romam ad alendum populum mitteretur, et Aestimatum, quod summa erat frumenti, quam

aestimabat Magistratus in cellam suam, inque usum familiae suae, pro qua pecuniam non raro accipiebar. His adde Frumentum imperatum, quod empti altera species erat, cum praeter duas decumas, aequaliter omnibus civitatibus, pretio persoulto, imperabatur. Imo et fuisse quoddam, quod honorarium diceretur, ex Cic. in Pisone discimus. Nec defuere [orig: defuêre] Frumento sui Dii, praeter Iovem Patrem, Tellurem mattem, Solem, Lunam, Cererem Liberumque, Pallas, Flora, Vertumnus, Seia et Segetia, Tullina et Tutanus, Robigus, Bonuseventus, Populonia et Fulgor, Pilumnus et Picumnus, Stercutius, Rusina etc. nec suae leges: Clodia. Hieronica, Semptonia et Cassia, de quibus suo loco: et plura in hanc rem, apud Ioh. Rosin. in Antiqq. Rom. passim cum Paralip. Dempsteri, ut et supra, ubi de Alimentariis et Alimentorum Cura Annona, Augusteone, Gradibus etc. de Frumenti vero sive ferendi sive spargendi, in Nuptiis Hebraeorum ritu, apud Selden. Uxor Hebraic. l. 2. 3. 15. ut et aliquid infra ubi de Hordeo. Addam saltem, licer Frumenti proventus fere ubique sit, esse tamen gentes, quae eo non utantur. Americani enim in suo Maiz acquiescunt, et Lappones loco panis exsiccatis utuntur piscibus. Asiaticorum quoque magna pars oryzam in cibis suis eius vice assumunt. Nec omittendum, regiones quasdam frumentum quidem ferre, sed non quantum satis est; non nullas sibi quidem sufficere, non vero in tantum frumenti feraces esse, ut inde exportari queat: alias vero tam diviti eius proventu beatas esse, ut cum aliis quoque communicare queant. Sic Aegyptus hodie Imperio Turcico; Russia Belgis et Anglis, qui frumentum in emporio Archangeli coemunt; Polonia iisdem Belgis, magna [orig: magnâ] illud copia [orig: copiâ] suppeditat, qui Dantisci id coemptum non tantum propriis suis provinciis, sed insuper Hispaniae et Italiae impertiuntur, quamquam haec etiam e Sicilia aliquid accipiat. Germania per Albim Hamburgum et Oderam Stetinum transfert frumentum suum. Genuenses Bona [orig: Bonâ] et Veneti Tuni ex Barbaria sibi prospiciunt etc. Vide Auctorem Anon. Hist. Orbis Terr. Geogr. et Civ. c. de Commerciis: de Deorum vero qui Frumento apud Romanos praefuere [orig: praefuêre], turba, Voss. quoque de Idolol. l. 2. c. 61. adde quae dicta retro, de Alimentorum Cura, in voce Annona item Epitropi, ubi de summa Persiae vett. Regum circa annonam militarem sollicitudine etc. uti de Frumento seu Hordeo sacro, apud Athenienses, quod i(ero\n dixere [orig: dixêre], infra in vode Parasiti, aliquid etiam in vocibus Sitarcha, Sitocomi, Sitophylaces, ubi de eorundem quoque circa rem frumentariam cura, it. Strategi: Porro in voce Tamuzus, ubi de more frumentum ferendi in Adoniis.

FRUSINO civitas parva Campaniae Rom. Falerno agro vicina, cuius incolae Frusinates dicuntur Plin. l. 3. c. 5. Inde Frusinona colonia Frontino. Iuv. Sat. 3. l. 2. v. 223.

Ptol. Frusinum dicitur. Baudr. Frusilone. Inter Privernum ad Austr. et Alatrium ad Bor. 4. mill. a Roma, versus Neapolim.

FRUTIS cognom. Venetis, apud Solin. c. 2. ubi Aeneam ex Sicilia advenientem in agro Laurenti, simulacrum, quod secum advexerat, dedicasse Veneri matri, quae Frutis dicitur, ait. Et Augustin. de Civ. Dei l. 4. c. 21. Diis agrestibus supplicant, ut uberrimos fructus capiant, et ipsi imaxime Fruti Seiae. Unde Frutinal, templum illius, apud Abbreviatorem Festi. Nomen detortum vult ex Graeco *)afrodi/th Scalig. Salmas. vero haec omnia suspecta, qui Veneris Erycinae templum et aedem Romae fuisse, Erucinamque vocatam atque aliquando dimidiate ERUC. ut in vet. nummo Considi Noniani, hincque apud Solin. Frutis, pro Erucis, h( *)eruki\s2, et apud Fest. Frutinal pro Erucinal, irrepsisse; apud Augustin. vero, ipsi maxime Divae frugis, Seiae, legendum esse, contendit, ad solin. p. 69. et 70.

FRUXINUM vulgo FRYSINGEN, teste Rhenano, urbs Vindeliciae ad Isaram fluv. in Bavaria sup. inter Augustam ad Occid. 8. et Landshutam ad Ort. 6. Ac inter Monachium ad Austr. 8. et Ratisbonam ad Bor. 11. leuc. in colle apud Mosaci fluv. cum Hisara confluentiam. Baudr. parva et culta. 9. leuc. a Ratisbona in Austr. Dicitur et Frisinga.

FUCECHIUS lacus parvus agri Florentini: cui nomen a castro Fucechio. 5. mill. a Fano S. Miniati in Bor. 10. a lacu Bientina in Ort.

FUCI alicubi in cibis, Bochart. Hierozoici Part. prior. L. 1. c. 8. ubi eos ab equis, sicut crabrones a mulis et vespas ab asinis deducere Serv. ad Georg. l. 4. v. 244. notat. Sunt autem Fuci sine aculeo, velut imperfectae apes, novissimaeque a fessis et iam emeritis inchoatae, serotinus fetus, et quasi servitia verarum apum. Quamobrem imperant iis, primosque in opere expellunt, tardantes sine clementia puniunt. Neque in opere tantum, sed in fetu quoque adiuvant eas, multum ad calorem conferente turba [orig: turbâ] --- Cum mella coeperunt [orig: coepêrunt] maturescere, abigunt eos, multaeque singulos aggressae (maiores enim fuci) trucidant. Nec id genus, nisi vere conspicitur. Fucus ademptis alis in alveum reiectus, ipse ceteris adimit etc. Plin. l. 11. c. 11. Vide quoque Senec. de Clementia l. 1. c. 19. et supra ubi de Apibus: plura veor de hoc insecto apud Gerh. Ioh. Voss. de orig. et progr. Idolol. l. 4. c. 67. 72. et 74.

FUCINUS lacus Italiae in marosrum regione. Niger scribit hodie Lago di Mario ab opp. illi vicino sic appellato vocari. Virg. Aen. l. 7. v. 759.

Ex Graeco fu=kos2, nomen herbae marinae, maxime humilis, utpote caule carentis, solisque foliis capillaceis et lanuginis instar subrectis nascentibus, quam algam maris vocat Plin. l. 32. c. 6. et Phycos thalassium, l. 26. c. 10. Ei non ultimus olim inter herbas tinctorias locus, quippe eius colore taenias et lanas vestimentaque tingi pulchtiore, quam purpurae, quamdiu recens est, docet Theophrastus, ubi de Fuco Cretico, qui eu)anqh\s2 Graecis, item foinikou=n fu=kos2 et foini/sson propterea dictus est: solus enim hic tingendo aptus. Itaque conchyliis eum marinis substerni, h. e. conchyliatae vestis colorem eo colore praeparari, habes apud eundum Plin. l. 26. c. 12. qua de re vide Salmas. ad Solin. p. 1144. et seqq. Hinc Fucus, pro tinctura, et fucare, pro inficere vel tingere, proprie quidem rubeo et quadantenus puniceo; abusive vero quocunque alio colore. Uti autem hoc herbae genere vestes tingebantur, sic mulieres ruborem genis conciliabant radicula [orig: radiculâ] Syriaca [orig: Syriacâ], quae et ipsa Fuci nomen accepit, uti discimus ex Dioscoride, ubi reprehendit eos, qui alga maris praefata ad fucurm genis indemdum usas esse existimarunt mulieres. Eaedem anchusae radicem, quae et ipsa sanguineo colore inficit, ubi rad cula illa in promptu non erat, eundem in finem adhibebant: Uti stibii nigro pulvere circumducebant supercilia et in arcum formabant. Quae duo proin iungit Tertullian. de Cultu Femin. In illum enim delinquunt, quae cutem medicaminibus urgent, genas rubore maculant, oculos fuligine porrigunt etc. Vide supra Alga Anchusa, et infra in voce Olalimum, Lotos, Phucarium, Psimmothium, Purpurissum, item Radicula. Praeterea vero, crocodili stercore, uti solitas pro fuco olim delicatas mulieres, Antiphanes Comicus docet apud Clem. Alexand. Paedag. l. 3. ubi inter alia de iis ait, krokodei/lwn a)popa/tois2 xrw/menai, kai\ shpedo/nwn a)froi=s2 e)gxrio/menai kai\ tai=s2 o)/sfrusi th\n a)sbo)lhn a)namatto/menai, kai\ yimmuqi/w| ta\s2 pareia\s2 entribo/menai. Vide plura apud Victor. Var. Lect. l. 11. c. 4. et Caelium Antiqq. Lect. l. 29. c. 7. Transiit labes ad fortiorem quoque sexum; Namque Astyagem iam Cyri avum subpicturatione oculorum et coloris infricatione et apposititiis comis, Medorum more, ornatum nobis exhibet Xenoph. 1. Paed, Et. Lysicrates quidam in vulgi fabulam abiit, quod capillos iam canos nigro tingeret, quo iuvenis etiam dum videretur. Apud Mart. l. 3. Epigr. 43. cuius epigraphe in Lentinum etiam ridetur Ollus, comam tingens, cum barbam non posset, ut alia omittam. Quod virilis inprimis sexus dehonestamentum etiam Gentilium saniores graviter tulerunc [orig: tulêrunc]. Unde Philippus Macedo, cum quendam, quem in Iudicum album retulerat, barbam sensit et capillum inficere, expunxit eum, Infido, fatus, in crinibus nil putare se fidendum in negotiis, apud Plutarch. in Aphophth. Sed et Pythia, Aristetelis filia interrogata, quinam color maxime deceret pullam, eum quem vereundia efficeret, respondisse legitur. Nora certe in sacris Historia Izebelis Israelitarum Reginae, quae cum fuco apposuo oculis suis, victoria [orig: victoriâ] rerumque successu ferocem Iehu, delinire inque casses suos pertrahere vellet, iussu eius e sublimi deturbata, canibus tantem in praedam essit, 2. Reg. c. 9. v. 30. etc.

FUFIDIUS [1] JC. cujus auctoritate Paulus aliquoties utitur: forsitan is est quem Cic. in Bruto, in aliquo Pattonorum numero fuisse, scribit, et ad quem M. Scaurus tres libros di Vita sua scripsit, uti Plin. testatur l. 33. c. 1. Vide Iac. Cuiac. Observ. l. 2. c. 9.

FUFIUS [1] Geminus cum Rebellio Gemino A. C. 782. Cos. Gratia [orig: Gratiâ] Liuiae Augustae promotus dicax et Tiberium acerbis facetiis irridere solitus. Tac. Ann. l. 5. c. 1. et. 2.

FUFIUS [2] Kalenus praenomine Quintus, legatus C. Caesaris in Hispania contra Petreium, et Afranium. Postea, Caesaris ope, ad consulatum cum P. Vatinio pervenit, anno belli civilis tertio. Periit tempore belli Perusini, relicto eiusdem nominis filio. Huius Kaleni denarius fortassis, qui cum imaginibus Italiae, et Romae, et inscriptione Cordi Kaleni reperitur.

FUGA Empedoclis atque error a Deo, de quo Plotinus Ennead. IV. 8. 1. et 5. lapsus Adami vestigium aliquod viderur Tob. Pfannero, quem vide hanc in rem, System. Theol. Gentilis pur. c. 7. §. 10. ut et infra in voce Porus. Ceterum Fugam simulabant olim in bello Parthi, ut incautiores adversum vulner a insequentes hostes haberent, apud Iustin. l. 41. c. 2. Vide quoque Tac. Ann. l. 6. c. 35. Plutarch. Erasto c. 46. Appian. Parth. Lucan. Civ. Bell. l. 8. v. 371. et Propert. l. 2. eleg. 9. v. 54. ad quem locum vide annotata Gebhardo. Sed et Aetolis asturum hoc fugae genus tribuit Thucydid. l. 3. c. 15. Persis Xenoph. Expedit. Cyri l. 3. p. 306. Theslais Curt. l. 3. c. 11. Germanis, ac praecipue Cattis, Tac. Ann. l. 1. c. 56. et Germ. c. 6. Scythis Plato in Lacheteratiis Alii Homer. ipse. Il. e. v. 108. hoc nomine Aeneam commendat, mh/stwros2 fo/boio, frugiendi rite peritum appellans, Berneggerus ad Iustin. d. l.

FUGALIA festa fuerunt [orig: fuêrunt] Romae in memoriam exactorum Regum, vulgo Regifugia, dicta; solita celebrari mense Februario post Terminalia, August. de Civ. Dei.

Ioh. Geggingensis Augustae civis factus est et textoriam exercuit: sed posteri virtute, meritis, opibus in facstigium hoc, quod nunc tenent, ascendere [orig: ascendêre]. Fundamentum iecit fil. Ioh. Iacobus, qui es Mercatore factus est Consiliarius Maximiliani I. Imp. huius vero filii, Ulricus atque Georgius ab Imp. Barones ac Domini in Kirchherg et Weissenhorn dicti sunt. Et quidem Georgius, qui obiit A C. 1506. ex Regina in Hoff, genuit Raim undum atque Antonium. Quorum is (exstinctus A. C. 1535.) ex Catharina Thurzonia, Ioh. Iacobum atque Georgium suscepit, quorum hic Comitis Kirchbergii titulo insignis (defunctus A. C. 1569.) ex Ursula Lichtenstenia Philippi Eduardi Pater fuit, (exstincti A. C. 1618.) quo et Maria [orig: Mariâ] Magdalena [orig: Magdalenâ] Konigseccia [orig: Konigsecciâ] genitus Hugo, Mariam Iulianam Vohlin sibi iunxit ex eave Albertum suscepit, ex Maria Francisca agnata, genirorem Paridis Georgii (nat. A. C. 1651.) Hugonis Ottonis (nat. et denat. A. C. 1652.) Ferdinandi Francisci (nat. A. C. 1654. denat. A. C. 1655.) Ioh. Edoardi (nat. et denat. A. C. 1655.) Ferdin. Eustachii (nat. et denat. A. c. 1656.) Ithae Mariae Eleonorae Leopoldinae (nat A. C. 1657.) etc. Comitum Kirchbergae et Weissenhornae etc. Phil. Iac. Spener. Theat. Nobil. Europ. part. II. p. 45. Antonius autem praefatus, e filiis Marco, Ioh. et Iacobo, quos ei peperit Anna Rechlingeria, tres praecipue lineas ab his suis capitibus nunc quoque dictas produxit. Ex Ioh. posteritate (Hans Fuggerische Lini ) descendunt liberi Ioh. Eusebii Fuggeri Com. Kirchbergae, Mariae Eleonorae Dorotheae Furstenbergiae mariti, Maria Francisca Eusebia (nat. A. C. 1649.) Franciscus Leopoldus (nat. A. c. 1650. denat. 1657.) et Maria [orig: Mariâ] Eleonora [orig: Eleonorâ] (nat. ac denat. A. C. 1653.) Comites in Kirchberg et Weissenhorn etc. Ex Marci progenie (Marae Fuggerische ) Nicolaus est, qui ex Iuliana Liechtenstenia, progenuit Ioh. Franciscum (nat. A. C. 1637.) Ioh. Carolum (nat. ac denat. A. C. 1638.) Maximilianum (nat. A. C. 1639. uxorem Comitis de Schaumburg ) Iulianam (nat. A. C. 1640.) Georg. Hartmannum (nat. ac denat. A. C. 1642.) Annam Elisabetham (nat. A. C. 1644.) et Franc. Casimirum (nat. ac denat. A. C. 1647.) etc. Vide Eundem ibid. p. 92. Ut et Part. III. p. 65. ubi Ottonis Henrici, qui obiit A. C. 1644. ex Maria Elisabetha Truchsessia liberos enumerat octodecim. Fuit autem et is ex Ioh. posteris etc.

FUGGERUS Ulricus, Augustanus, Cubicularius Pauli III. primo, inde Protestantium religionem amplexus, magnis im pensis Vett. Auctoribus, opera [orig: operâ] imprimis Henrici Scrimgeri et Henr. Stephani, edendis de Re literaria egregie meruit. Quod vero rem familiarem negligere videretur, administeratio bonorum ei a suis adempta, reliquum vitae illius non patum turbavit. Obiit in Aula Electoris Palatini, cui Bibliothecaam suam legavit, A. C. 1584. Aet. 88. Eius Epitaphium, quod incipit: Exulum Susceptori S. HULDRICO FUGGERO Raimundi F. Georg. N. Facobi pron. Kirchbergae et Weissenhorni Domino. Qui in Pauli III. P. R. cubiculo etc. habes in Elogiis Teisserii Vide et Ulricus Fugger.

FUGIA Dea laetitiae, de fugatis hostibus. Lud. Vivi ad Augustin. De Civ. Dei l. 2. c. 6.

FUGITIVI Servi e fuga retracti, stigmatibus apud Romanos notati sunt, aut pedicis ferreis coerciti. Aus. Epigr. 16. in Pergamum.

Aut inscribe istam, quae non vult scribere, dextram,
Aut profugos ferri pondere necte pedes.

Et quidem prius quod attinet, locus inustionis fuit frons, cui aliquando unica litera F. seu *f. fugae, seu fugh=s2 index, aliquando integrae voces inscriptae sunt. Certe apud Mart. ille spleniis pluribus opus habuit, ut frontem numerosis literis inscriptam tegeret, l. 2. Epigr. 29. cuius Epigraphe in Rufum sub finem. Postquam vero in noxiorum facie scribi vetuit Constantinus Mag. collaria hac fini adhibita sunt: quae fugitivis apta fuisse, testatur et Lucilius apud Nonium,

Cuiusmodi collare cum hac Inscr. TENE ME, QUIA FUGI, ET REVOCA ME DOMINO MEO BONIFATIO LINARIO *a*r*x*w*x, ut et alia quaedam memorat, typumque aeneae laminae, una [orig: unâ] tantum parte; et alterius, utrinque inscriptae, exhibet Laur. pignor. Comm. de Servis. p. 15. Vide quoque infra Monogramma. Sed et non raro dati ad pugnam bestiarum fugitivi et in Ludum coniecti, et cruci affixi sunt, ut idem pluribus docet. Recentiori vero aevo, aurium abscissione multatos, habes apud Gregor. Turon. l. 5. c. 48. At non semper retrahi potuere [orig: potuêre] fugaces, quamquam Vestales nondum egressa urbe mancipia retinere in loco precatione crederentur, Plin. l. 28. c. 35. quosdam enim pernicitas ignominiae poenaeque eripuit; alii socios nacti fugae in eum aliquando numerum excrevere [orig: excrevêre], ut maiori vi reprimendi essent: quales illi apud Plin. l. 15. c. 29. Haec postea (myrtea viz.) ovantinm fuit corona, excepto M. Crasso, qui de Fugitivis et Spartaco laurea [orig: laureâ] coronatus incessit etc. Vide plura hic [orig: hîc] passim, ubi de Cruce, Fronte, Inscriptis, Literatis, Servis, nec non in voce Stigmatici: uti de Fugitivorum, in Palliolum, vit. Pallium.

FUGITIVUS Haereticus in Communione Rom. dicitur, qui, contra se inquiri animadvertens, aut iam in vinculis detentus, evadit aufugitque, ut Inquisitorum manibus sese subducat. Tum Inquisitor primo diligenter et sine tumultu inquirit, quo se receperit, eumque si locum indagarent, illum ad se remitti facit. Si locum resiscere nequeant, citat eum personaliter in Ecclesia Cathedrali, cuius est, et in Ecclesia Parochiali illus Civitatis, in qua ante fugam commorabatur, ac tandem in domo propria in qua communiter degebat, ut intra certum terminum coram Inquisitore personaliter compareat, de fide

responsurus; addita [orig: additâ] poena [orig: poenâ], si non comparuerit, excommunicationis maioris, Concil. Bitterr. c. 14. Ne autem ob fugam impunitus evadat, qui, dum custodiretur pro haeresi, e carceribus effugit, consuetudine receptum est, in Hispania praesertim, ut, si honestior sit is qui effugit, et denuo comprehendatur, custodiatur arctius ac durius puniatur: si vilior, publice verberibus flagelletur, et causa haeresis in suo statu permanens tractatur, non tamen propterea convictus de haeresi habetur cum carceris taedio, aut falsorum testium metu, aut ob saevitiam tormentorum, potius praesumi possit aufugisse. Si vero non comprehendatur, nec citatus modo praefato compareat, in omnibus illis Ecclesiis locisque, ubi fuerunt [orig: fuêrunt] tales citati, proclamantur excommunicati, omnesque illos ut excommunicatos vitare, et si sciverint ubi lateant, eos Inquisitori revelare, sub excommunicationis poena, iubentur, Concil. Tholos. c. 2. Interea, omnibus dignitatibus, et Ordinibus Ecclesiasticis privatur, ac Statua eorum publice comburitur. Vide Phil. a Limborch. Hist. Inquisit. l. 4. c. 25. et 37. it. infra in voce Statua.

FUIT pro Ivit, in vet. Inscr. Sex. Truttedio. Sex. f. pel. Maximiano, fuit ad superos menses 7. etc. Uti hodie Galli dicunt, Il a este, pro il est alle, C. du Fresne Gloss.

FULBERTUS Ep. Autricensis, sub initium sec. 11. discipulus Gerberti, seu Silvestri II. Opera eius A. C. 1608. impressa. inveniuntur in Bibl. PP. tom 11. edit. Col. Obiit A. C. 1028. Voss. Moret. etc. Item, Monachus Gimesiensis, peccatoris cognom. sibi ex humilitate, sumpsit, sec. 8. Auctor vitae S. Aichardi, Abbatis Gimesiensis.

FULCARIUS in Mirac. Thomae Aquin. idem qui Falconarius. Aucup. et falconum praefectus. Macer. in Hierolexico: Vide supra.

FULCHERIA Ins. Ghiera d'Adda, regiunc. Duc. Mediol. inter Adduam ad Occ. et confin. territ. Bergomensis, Seriumque fluv. ad Ort. seu inter Cassanum, et Caravaggium opp. Hic [orig: Hîc] Veneti insigni clade affecti ab Lud. XII. Galliarum Rege iuxta Agniadello vicum. Vide Addua Glarea.

FULCHERUS Abbas, dein Patr. Hierosolymit. Post Gulielmum A. C. 1146. Obiit A. C. 1159. An idem cum scriptore historiae Regis Balduini? Gul. Tyr. Hist. B. S. l. 14. c. 19. etc. Voss. de Hist. Lat. p. 775. etc.

FULCINIUS Trio celeber sub Tiberio accusator. Qui tamen ipse ingruentes accusatores haud perpessus supremis tabulis multa, et atrocia in Macronem ac praecipuos libertorum composuit; ipsi Caesari fluxam senio mentem, et continuo abscessum velut exsilium obiectando. Tac. Ann. l. 2. c. 28.

FULCO [1] Andegavensium Princeps, quintus Rex Hierosolymorum, equo in caput everso occubuit. Fil. fuit Fulconis, cognom. Rechini, ex Bertrada Montfortia, per Melisendam, filiam Balduini, regno potitus, A. C. 1131. usque ad A. C. 1142. Gul. Tyrius l. 15. c. 27. p. 888. Hic [orig: Hîc] Saracenos castris ad Antiochiam exuit, Caesaream Philippi oppugnavit, Turcas victores vicit. P. Aemyl. l. 5. Volaterr. etc.

FULCO [2] I. cognom. Russus, Comes Andegav. Ingelgero Patri successit. Obiit A. C. 918.

FULCO [3] II. fil. cognom. Bonus, obiit A. C. 949. Irrisus a Ludovico Ultramarino, Galliae Rege quod saepius in choro cantaret, scripsit illi salterm hae verba: Scias Domine, Principem, literarum rudem esse asinum coronatum: etc.

FULCO [4] III. ultimus Princeps, obiit Metis A. C. 1040. Cum Hierosolymis esset, dicitur corpus suum ad sanguinem usque flagris caecidisse, et exclamasse, Domine miserere proditoris, et periurii Fulconis. Hunc sequitur.

FULCO [5] IV. dictus Rehinus, in femineo amore mire varius, ex Bertrada, filia Simonis Montfortii, A. C. 1089. quae eo postea deserto, Philippo I. adhaesit, parens Fulconis Regis. Obiit A. C. 1109. Haillan. Hist. Com. et Duc. Andegav. Glaber et Chron. Andegav.

FULCO [6] Archiep Remensis, natalibus, pietate, eruditione illustris, Caroli Simplicis partes amplexus, Nicolaitarum errori se opposuit, etc. a Winomacho, Domino Insularum, occisus A. C. 900. Rhegino, Molanus, Flodoardus, Hist, Rem. l. 4. c. 8. etc. A. C. 885.

FULCODIUS Guido Cardin. qui postmodum Clemens IV. scripsit Quaestiones XV. ad Inquisitores quas Annotationibus illustravit Caes. Carena.

FULCRUM interdum pluteus dictum Romanis unum ex 4. lectorum enhla/tois2, cui caput incumbit, Graecis anaklinth/rion, vel ana/klintron, LXX. Interpp. Geneseos, kefalh\ kli/nhs2. Cuiusmodi anaklinth/ria, lectorum quoddam apud Vett. genus erat, qui duo habebant, a)mfike/faloi, quasi utrinque capitati, dicti, Casaub. ad Spartian. in Vero, vide supra, ubi de Anaclinteriis: Quale vero huiusmodi fulcrum apud Romanos recentiores, priscosque illos frugalitatis ac continentiae laude inclitos, docet Iuv. Sat. 11. l. 4. v. 93. et seqq

Nemo inter curas et seria duxit habendum,
Qualis in Oceani fluctu testudo nataret,
Clarum Troiugenis factura ac nobile
Sed nudo latere, et parvis frons aerea lectis
Vile coronati caput ost endebat aselli.

Putaminibus sc concharum, recentiorum luxuries fulcra lectorum, in quibus ad mensam discumbebant, solebat cooperire: prius vero frons vel altior pars haec lecti erat ex aere et formam gerebat asinini capitis vite seu serto pampineo coronati. Cuius ritus causam Hyginus tradit fab. 274. Antiqui nostri in lectis tricliniaribus, in fulcris capita asellorum vite allig ara habuer [orig: habuêr] unt significantes (quod pampinos praenodendo putare vites docuerit, vini, ita lacunam supplet Ferrarius) fuavitatem invenisse. Vide eum Notis ad l. eit. De flucris mensarum idem Poeta paulo post, v. 122. et seqq.

--- --- putere videntur
Unguenta atque rosae, latos nisi sustinet orbes
Grande ebur, et magno sublimis paraus hiatu
Dentibus ex illis, quos mittit porta Syenes
Et Mauri celeres, et Mauro obscurior Indus etc.

FULCUS in Chartis A. C. 1301. et 1450. etc. urbs Galliae, quae vulgo Monstier ou faut Yonne, dicitur Monstrolium in fulco Yonae, ubi sc. Icauna fluv. bifurcus fit, et in duos canales dividitur: C. du Fresne Gloss. vide in voce Monstrolium.

FULDA urbs lepida Franconiae, metropolis eius in Germania regionis, quam olim Buchoviam appellarunt, quae inter Thuringiam, Franconiam, Wetteraviam, et Hassiam sita est. A fluv. Fulda praeterlabente nomen accepit. Vulgo Fulden. Abbatia totius Europae praestantissima, a Bonifacio condita A. C. 784. Distat urbs 12. mill. Germ. a Coburgo in Occ. 10. a Cassella in Austr. Vide Petri Broweri libb. 4. Hist. Abbas Fuldensis Cancellarius Imperatricis est, eoque titulo Ep. Hildeshemium praecedere, ac proximum a Moguntino Praesule locum occupare contendit: unde lis orta A. C. 1063. Henrico IV. Imp. Curiam Goslariae celebrante, eque lite tanta hominum caedes, ut sanguis interfectorum e Templi foribus efflueret. Quare Fuldensis caedis damnatus, et magna [orig: magnâ] bonorum parte tunc multatus est. Idem prae Coloniensi El. sedem, ad sinistrum viz. latus Imp. cum sibi deberi asseruisset, A. C. 1184. Friderico I. Coloniae versante, Imp. pro Coloniensi sententiam tulit, salvo tamen alterius iure. Primatem se fert omnium Abbatum, non Germaniae solum, sed et Galliae, ac in Comitiis ad pedes Imperatricis, cuius Cancellarius est, locum habet. Horn. Orbe Polit.

FULGENTIUS [1] Ep. Ruspensis, in Africa, nat. A. C. 467. patre Senatore Carthag. qui Genserici tyrannidem fugiens, inde se receperat, mortuo, a Mariana matre educatus, Graece Latineque doctissimus brevi evasit. Solitudinis amator, a sociis in Ducem lectus est. Romam cum venisset, A. C. 500. magnificentia [orig: magnificentiâ] Theodorici Reg. perculsus, Quantam, inquit, oportet esse caelestis Hierosolymae gloriam, quam Deus electis suis pollicitus est? Reversus in Africam, paulo post in Sardiniam, a Thrasimundo exulare iussus est, quod paulo acrius Arianis se opposuisset. Ubi plurimis egregiis scriptis editis, postmodum revocatus, Obiit A. C. 533. Augustinus sui saeculi dictus. Opera eius plurimis in locis edita. inter quae de Praedestinatione et Gratia liber effulget. Vide Ferrand. Diaconum, in vita eius. Isid. c. 14. etc.

FULGENTIUS [2] Ferrandus Ecclesiae Carthagin. Diaconus, floruit Iustini et Iustiniani Impp. aevo, discipulus Fulgentii Ep. Ruspensis, scriptis editis celebris. Memorantur enim, eius Paraeneticum ad Regirum Com. qui in Biblioth. Patrum exstat; Epistola ampla, ad Anatolium Diaconum Urbis Romae: aliae duae, ad Fulgentium Ep. Rusp. et alia, ad Eugypium Abbatem, quae primum Romae publicatae, postea insertae sunt Tomo VI. Bibl. Part. Sunt quoque qui eum censent esse Auctorem Vitae S. Fulgentii Rusp. Porro scripsit Breviationem Canonum; quam primo edidit cum Cresconii Breviario Petr. Pithoeus ex Cod. MS. Ecclesiae Trecensis, Lutetiae A. C. 1688. postea cum Codice Canon. Eccl. Rom. Parisiis A. C. 1610. prodiit: Chiffletius vero Augustoriti Pictonum eam vulgavit A. C. 1630. et Altaserranus Divione A. C. 1649. tandem in Biblioth. Iur. Can. retulerunt [orig: retulêrunt] Voellus et Iusteilus fil. Obiit circa A. C. 550. Vide Gerla. von Mastricht Hist, Iur. Eccl. n. 157. et seqq.

FULGENTIUS [3] et Marsilius Monachi: ut et Paulus Servita, Theologus eximius, scripserunt [orig: scripsêrunt] nomine Venetorum, contra Excommunicationis fulmen, a Paulo V. in Rem pub. A. C. 1606. evibratum.

FULGENTIUS [4] Placiades auctor Mythologiae 3. lib. impressae, A. C. 1599. cum Mythologia Hygini, Iul. Firmici Materni, et Albrici Philosophi. Eidem de Allegoria Virg. opus attribuitur.

FULGERIAE seu UM FOUGERES, urbs Britanniae min. ad amnem Coesnon, alias munita, versus confin. Normann. 8. leuc. ab Abrincis in Mer. 8. a Dola.

FULGETRUM quid. Plin docet l. 2. c. 43. Sin nube luctetur flatus aut vapor, tonitrua edi: si erumpat ardens, fulmina: si longiore tractu nitatur, fulgetra. His findi nubem, illis perrumpi, aiens. Idem nempe cum coruscatione, seu Fulgure, unde quia coruscatio saepe cum tonitru, fulgetrum et tonitru pro uno accepit Solin. c. 54. Virg. illud sic describit, Aen. l. 8. v. 392.

Nomen a fulgo antiquo, pro fulgeo, inde fulgero, a)stra/ptw et fulguro, quod ei synonymum Plin. facit, alii sic distinguunt, ut fulgero sit id, quod diximus, fulguro autem kerauno/w, medium enim Latinitatis aevum, imo etiam antiquius, fulguris voce fulmina appellavit passim, ut videbimus infra, ubi de Fulguritis. Ceterum Plin. inquit l. 28. c. 2. Fulgetras popysmis adorare, consensus gentium est. h. e. renuibus sibilis ore emissis, vel leviter complosis manibus cavis, ad deliniendum Iovem iratum, qua de re vide Alexandr. ab Alex. l. 5. c. 13. et dHadr. Turneb. Advers. l. 4. c. 25. Nempe Fulgur Romanis Numen videri possit; sed idem ac Iuppiter. Ita enim festus, Provorsum fulgur appellatur, quod ignoratur noctu, an interdiu sit factum. Itaque Fovi Fulguri et Summano sit etc. Quo modo non tantum est in editis, sed etiam in MS. Farnesiano: ac Lilius quoque Gyrald. Fulgur inter cognomenta Iovis reponit. Verisimilius tamen Voss. indicat, ut Graeci Iovem dixere [orig: dixêre] *kerau/nion et *brontai=on, quae Apuleius Fulminatorem et Tonitrualem vertit: ita hic [orig: hîc] quoque non Fovi Fulguri legendum, sed Fulgenti; verbo Augurum, qui Fulgere dixere [orig: dixêre] pro Fulgurare, Cic. de Nat. Deor. l. 2. Hinc etiam Augures nostri, cum dicunt: IOVE FULGENTE TONANTE. An potius Fulgurio, siquidem Templi Iovi Fulgurio sacri, meminit Vitruv. Scripsit autem

de arte Fulgurali Bygois Nympha, apud Tuscos, teste Serv. Aen. l. 6. ac Cic. Div. l. 1. auctor est, egisse de ea Etruseorum et haruspicines et fulgurales, et rituales libros Romanos etiam Augurales, ide observationes eiuscemodi, apud eundem Tull. Div. l. 2. Etiam praeter Plin. l. 2. c. 52. adi Senec. Nat. Quaest. l. 2. c. 47. ac seqq. tribus, et inprimis *)efh/meron brontoskopi/an e)k tw=n tou= *ta/ghtos2, Considerationem fulgurum ac tonitruum, et eorum signific ationemper singulos anni dies, petitam ex libris Tagetis, quam Romanae Urbis propriam Nigidus Figulus arbitrabatur: quamque primus divulgavit Ian. Rutgers. Var. Lect. l. 3. c. 16. Gerh. Ioh. Voss. de Idol. l. 3. c. 8. Vide et hic [orig: hîc] infra Fulmen, nec non ubi de Privatis feriis. Addam hic [orig: hîc] saltem, primum Apellem Fulgetra pinxisse, ex Plin. saepius laudato l. 35. c. 10. Pinxit et quae pingi non possunt, tonitrua, fulgetra, fulguraque Bronten, Astrapen, Ceraunobolon appellant. In quibus verbis et ipse inter fulgetra et fulgura discrimen supra notatum confirmat, posteriorem vocem de fulminibus accipiens.

FULGINATES populi Umbriae in Italia. Plin. l. 3. c. 14. Fulgide hodie Leandro. Quorum opp. Fullinium. Condituris ex Saccharo, quae Fulginatae, clari.

FULGINIUS praenomine Quintus, ex primo hastato legionis 14. eximiae virtutis vir cecidit ad Ilerdam, in patribus C. Caesaris l. de Bell. Civ. c. 10.

FULGOR cum Populonia, a Romanis cultus, ne populationes et fulgura fierent, memorantur Augustin. de Civ. Dei l. 6. c. 10. et Senec. l. de Superst. Idem cum fulgure alias, Plin. nempe cum fulgor a)straph\ Graecis, at cum iisdem se/las2 dicitur, longe aliud quid sonat, puro\s2 viz. a)qro/ou e)/cayin e)n a)e/ri, ignis conferti inflammationem in aere. Cuiusmodi sela/wn alia a)kontizetai, velut iaculatione in terras decidunt, alia sthri/zetai, stativa sunt. E quibus illa fulminum noxas edunt, ut ait Senec. et proin cum fulminibus iunguntur Plin. l. 2. c. 20. quia cadunt ut fulmina, et plerunque non sine noxa; unde selao/plhkta tecta Graecis, quae iis feriuntur etc. Vide Salmas. ad Solin. p 1136, De fulgore colorum gemmarumque, supra in voce Color.

FULGUR Caeli cognomen Baiazethis I. quem vide, ut et ubi de Turcis eorumque Imperio.

FULGURITUM Festo id quod fulmine tactum. Qui locus statim fieri putabatur religiosus, quod eum Deus sibi dicasse videretur. A fulgurire, hocque a fulgure dictum, qua [orig: quâ] voce fulmina passim appellavit media Latinitatis aetas, imo etiam antiquor, inprimis in caerimonia condendorum fulgurm. Sic dixit Iuv. Sat. 6. l. 3. v. 586.

i. e. fulmina. Plin. l. 15. c. 18. Colitur ficus arbor in Foro ipso ac Comito Romenata, sacra fulguribus ibi condilis. Quo Fulgurales libors, Cic. de Div. l. 1. memoratos, refert Salmas. sic ipsi dictos, quod scientia fulminum observandorum iis traderetur etc. Itaque quamprimum locus aliquis de caelo tactus esset, religiosus manebat, sic ut nec calcare licitum eum esset, uti discimus ex Artemid. l. 2. c. 8. et Amm. Marcell. l. 23. c. 5. nec intueri, ut hic idem auctor est, hoc modo, inquiens, contacta loca nec intueri nec calari debere, Fulgurales pronuntiant libri. Mox sacer fiebat, ara [orig: arâ] ibidem exstructa [orig: exstructâ] et sacrificio facto, ex bidentibus ovibus. Unde et Bidental Romani vocarunt istiusmodi locum ovibus talibus expitaum consecratumque. Quo vero ingressus minus pateret, muro eum sepiebant. Pollux, perierxqe/nta de\ enhlo/sia a)/yausta a)/n ei)/pois2; ubi perierxqe/nta muro consepta, vocat, quae Latini Bidentalia dixere [orig: dixêre]. Apud Graecos porro iisdem locis urnam imponi solitam, cum operculo, Pauls. auctor est. Eliac. l. 1. quod Romani etiam imitati: Nempe in loco, qui de caelo ictus fuerat, si quid esset, quod ab ignec caelesti ambustum aut denigratum, aut omnino tactum appareret, sive id lapis foret, sive terra, sive aliud quodcunque, in urnam condebatur, operculo imposito. Reliquiae dein fulguris sic in urna positae sub aram, foramen habentem superne, defodiebantur, quae ad sacrum faciendum et expiandum locum ibidem constivebatur, intra septum, et Puteal Romanis dicebatur. Addebatur nonnumquam Inscriptio, ut neminem lateret, fulgur sub illa conditum esse. Atque hoc est, quod fulgura condere vocabant. Lucan. Civ. Bell. l. 1. v. 607.

Ubi per tacitum murmur quid intelligat, docet vet. Interpres Iuv. ad verba cit. Condi fulgura dicuntur, quotiescumque Pontifex dispersos ignes (i. e. res fulmine ambustas aut scissas aut alio aliquo modo violatas) in unum redigit quadam tacita [orig: tacitâ] ignorataque prece et locum aggestione consecratum it. Idem et procurare fulgura dicebant. At quam rationem condendi fulguris Scholiastes Persii proponit, In usu inquiens, fuit, ut Augures vel haruspices adducti de Hetruria, certis temporibus fulmina transfigurata in lapides infra terram absconderent, cuius impetratione rei oves immolabantur, ad fulminum evocandorum morem petinet, de quo Plin. agit l. 2. c. 53. Et haec publica fulgura, alia privata erant, de quibus eundem vide l. eod. c. praec. Apud eosdem porro Romanos hominum fulguritorum corpora. non cremabantur, sed terra [orig: terrâ] itidem condebantur, nec magis locum, ubi iacebant, tangere licebat. Unde similitudine ab iis desumpta [orig: desumptâ], qui casu huiusmodi locum forte tetigissent, Amphionis resrlientis horrorem exaggerat Pap. Stat. Theb. l. 10. v. 464.

Qui tremor illicita caeli de lampade tactos,
Hic fixit iuvenem, pariterque horrore sub uno
Vox, acies, sanguisque perit.

De arboribus vero fulguritis, vide aliquid supra in verbo Coinquere: at plura hanc in rem apud Desid. Herald. Animadvers. Arnob. l. 2. sub fin. ubi Auctor, An fulminum casibus, aut extorum quid significaretur in venis? Salmas. ad Solin. p. 1135. et seqq. Ios. Scalig. Coniectaneis ad Varr. ubi loca sic tacta Obstita quoque appellari consuevisse, notat Caspar. Barth. Animadvers. ad Stat. d. l. Alios; inter quos Ioh. Bapt. Tavernier de Tartaricae cuiusdam hordae, circa domos fulguritas superstitione similia refert, Itin. Part. 2. ut et infra in voce Obstita, it. Puteus.

FULGURIUS cognom. Iovis apud Romanos, cuius templum Vitruv. memorat, uti diximus supra in voc Fulgetrum.

FULICA apud Virg. Georg. l. 1. ubi de signis imminentis tempestaris, v. 362.

Graec. ai)qui/a est nonnullis, quo tamen nomine potius mergus venire solet. Plin. est i)rwdio\s2, h. e. ardea. l. 18. c. 35. ubi de avibus tempestatum praenuntiis. Sed distinguit has aves Virg. cum pergit, Georg. l. 1. v. 363.

Aliis la/ros2, quam gaviam Latini appellant, ex Graeco kau/hc seu kau/hs2. Ambros. fh/nh, qui, de eius erga ossifragam affectu, mira tradit Hexaemer. l. 5. c. 18. etc, Aliter fulix, ex Graeco fai\+c, quam harpae inimicam quamvis o(moio/bion, adeo que avem marinam esse, ait Aristot. eod. c. peri\ e)rwdiw=n kai\ fw/i+kos2 tractans: Suidae quoque ai)qui/a et Lucano mergus, uti docet Salmas. ad Solin. p. 92. et 93. qui tam diversas vocis interpretationes non nisi ex etymi ignotantia ortas esse, conicit. Vide quoque Sam. Bochart. Hierozoici Parte poster. l. 2. c. 28.

FULIGINE oculos illinendi mos memoratur Tertull. de cultu Fem. In illum enim delinquunt, quae --- genas rubore maculant, oculos fuligine porrigunt: et Arnob. adv. Gentes. l. 2. Idcirco animas misit ut --- fuligine oculos obumbrarent: ubi fuligo est niger pulvis, quod oculorum exordia producuntur. Iuv. Sat. 2. l. 1. v. 93.

Ille supercilium madida fuligine tactum
Obliqua producit acu pingitque trementeis
Attollens oculos ---

Vide infra, in voce Stibium. Totam vero faciem fuligine oblinebant Mimi et Phallophori de quibus vide infra.

FULIUM coenobium Galliae religiosorum Fuliensium des Fevillans, 6. a. Tolosa leuc. cuius Auctor, et primus Abbas circa A. C. 1580. fuit Ioh. Barrerius, sub Clemente VIII. mortuus. Dicitur alias ordo S. Bernardi de Paenitentia. Accesserunt [orig: Accessêrunt] de sequiore sexu. quae priorum regulam secutae, primum conventum prope Tolosam, A. C. 1590. instituerunt [orig: instituêrunt]: in ipsam postmodum urbem translatum. Vide Moret. Dict. Hist. Hilar. Costum, Elog. fem. Ossatum Ep. ad Ioh. Barrerium, etc.

FULLINIUM seu FULGINIUM urbs parva Umbriae, sed oulta et Episcopal, in valle, ad rad Appennini, in Duc. Spoletano. 20. mill. a Perusia in Ort. 10. ab Assisio, sub Pomif. Tinna fluv. divisa. Incolae quibus acerrimus vidictae sensus, antiquitatem non sine ratione crepant, cum Strabo, Plin. et App. Alexandrin. urbis mentionem non semel faciant. Sil. Ital. Pun. Bell. l. 8. v. 460.

Vastata est a Perusinis A. C. 1281. a Martino V. proin excommunicatis: reparata dein pristinum decus recepit, nundinis suis ac salgamis hodieque clara, Blond. Hist. l. 18. Leand. descr. Ital. Miraeus Georg. Eccl. etc.

FULLO [1] a Graeco bu/llwn, addensator, quod vide, nomen servorum apud Romanos, qui purganda poliendave vestimenta accepere [orig: accepêre]. Eorum meminit Ulpina. l. 12. ff. de furtis, l. 13. §. 6. ff. locati, l. 12. §. 6. ff. de instr. vet instrum. leg. et l. 32 ad Edictum, l. 2. ff. de condict. sine causa. Lavabant hi vestimenta creta [orig: cretâ], sed quo modo, quove ordine, praescripsit Lex Metella de Fullonibus dicta; et Plin. l. 35. c. 17. Adeo haec res priscis curae fut. Quo allusit Tiberius, dicens: Terra haec nova est, quam tu solitus pedibus argutarier, dum compescis cretam, vestimentaque eluis. Plant. Aulul. Act. 3. sc. 5. v. 34. Act. 5. sc. 2. v. 58. eiusdem opificit mentionem facit,

Et quidem a lavandi hoc offico Graecis *plu/ntai dicti sunt, vide suo loco; sicut a densando *stibei=s2, *na/ktai, vide infra Nacco, et a poliendo proprie *knafei=s2, vide infra Polientes. Tria enim eorum in poliendis vestibus munera observantur Eruditis, quorum primum to\ plu/nein, lavare seu tergere nitro, creta, cimolia et similibus, de quo diximus: alterum to\ sumpath=sai, conculcare, seu densare, conciliare et cogere vestimenta, quod et na/ssein: tertium tandem to\ knaptein, aliter katacai/nein, polire seu pectere; ad qud kna/fos2 seu instrumentum politorium adhibebaht, ex spinis factum, nonnumquam erinacei cutem, antiquitus acervo spinarum contorto, quem swro\n vocabant, Graeci, eam in rem usi. Nec vero solum vetera vestimenta interpolabat Fullo, sed etiam novi panni a textore ad eum

deferebantur, ut polirentur et pecterentur, unde pexae vestes, de quibus infra videbimus. Atque de his ploprie dixerunt [orig: dixêrunt] polire, interpolire vero de Vett. unde interpolis vestis, h( e)pi)gnafos2, iterum polita, et inde verbum interpolare. Quam in rem vide plura apud Salmas. ad Solin. p. 39. et seqq. ubi de Fulloniis Cortinis et spinis enisque inprimis varia habet. Officinae eorum Fullonicae dictae. Ulpina. l. 3. ff. de aq. pluv. arc. Apud Trebatium relatum est, eum, in cuius fundo aqua oritur, Fullonicas circa fontem instituisse, et ex his aquam vicini in fundum vici immittere coepisse: ait ergo, eum non teneri aquae pluviae arcendae actione. Sed et apud Iudaeos Fullonum fuisse usum, discimus, ex Marc. c. 9. v. 3. ubi de transfiguratione Domini nostri loquens, Et vestimenta eius, inquit, sacta sunt coruscantia, candida valde ut nix, qualia non potest fullo in terra dealbare. Addam id saltem, cum Fullones plurimum urina uti solitos, testentur multi veterum loci, inter quo Athen. praecipue videri poterit l. 11. p. 484. censet Beroaldus urinae vectigal, quod commentum Vespasianum ait Suet. in eo c. 23. a Fullonibus exactum fuisse, de qua sententia vide iudicium Casaub. Animadv. ad h. l. Artem vero a Nicia inventam, habet Plin. l. 7. c. 56. ut legem de Fullonibus dedimus supra in voce Caecilia.

FULLO [2] scarabaei genus, Soli apud Aegyptios sacer, propter quem scarabaeos omnes in Deorum numerum eos retulisse, Plin. docet l. 30. c. 11. Graec bullaro\s2 a bu/llein seu bu/ein, pedibus enim fimum subigit, et in pilas cogit, quas pedibus itidem volutat, sicque sullonum artificium imitatur. Idem erat inter notas bovis Apidis, quem cantharum sub lingua habere. Plin. refert l. 8. c. 46. scarabaeum illum hoc nomine intelligens, vide supra in voce Cantharus, et infra Pilarius.

FULLONIANI Haeretici, qui et Theopaschitae, dicti sunt sectatores Petri *gnafe/ws2, i. e. Fullonis, qui Chalcedonensi Synodo reiecta [orig: reiectâ], in omnes eos, qui Deum crucifixum et passum esse non agnoscerent, nempe, secundum ipsam Deitatem, adeo que, qui in Servatore naturam impassibilem divinam ab humana passibili distinguerent, anathematis fulmen vibravit, suosque asseclas coegit Hymno trisagi/w| addere, o( staurwqei=s2 di' h(ma=s2, qui crucifixus est propter nos, ut hoc modo passibiliter praedicarent in Christo Deitatem et Hymnum ter sanctum ei soli dicerent. Ioh. Forbesius Instruct. Hist-Theologic. l. 1. c. 16. §. 9. Vide quoque ubi de Petro Fullone.

FULMEN in Theologia Poetica, ut et Tonitru, designatur Geryonis fabula, cui a ghru/ein, i. e. fwnei=n, Lat. sonando, nomen. Unde quod is triceps, quod boves ei tributi, quorum in Ins. Erythia sedes; quod idem ex Chrysaore et Callirrhoe natus fingitur, erudite de Fulminis natura explicat Voss. Et quidem apud Romanos hoc Graecosque non quidem Deus, sacrum tamen quid ac divinum habebatur, Aristot. Problem. s. 23. quaest. 19. Pers. Sat. 2. Amm. Marcell. l. 23. c. 5. etc. Refertque Plin. l. 2. c. 52. secundum Tagetis disciplinam, undecim esse Deos, qui fulmina iaculentur: sed praecipue a Romanis adsignari tribus sideribus supremis, Sturno, Iovi, Marti. Qui subtilius haec consectati, eos Saturno ait tribuere Fulmina rectos habentia ictus, quae infera appellata; Marti autem cremantia: cumque Hetrusci trina Iovis credant fulmina, Romanos duo ex illis sefvare, diurnum Iovi tribuentes, nocturnum Summano. Farnab. hac de re sic, Trisulcum, ait, dicitur Fulmen propter ignes trium superiorum siderum ad terram deciduos, quorum summus ex nimio Saturni humore insuscat a)gh\s2 imus ex ardore Martis cremat dissipatque yolo/eis2: medius e clara Fovis subtilitate penetrat etiam illusis operimentis, kataba\ths2. Fovi rursus tres datae sunt manubiae Minores, quae moneant, Maiores quae XII. Deorum consilio missae discutiant: Maximae quas super earundem nutu iaculatus, accendit, disperdit, ira summis commutat ad Senec. Hercule Oeteo sub fin. Act. 5. choro. Barbarae vero gentes,a c Romanis ignotae, Fulmen venerati sunt, non ut partem, vel partum Dei, vim fatidicam a toto, sive a Parente, participantem: sed longe illustrius, ut verum plerunque Numen. Quo iam ab aliis relatum illud Bernardi Serm. 10. Dom. I: Quadr. art. 2. Sed etiam hodie exstant in Barbaria degentibus Aquilonis, qui Tonitru pro Deo adorant. Honore eo dignati Fulmen dicuntur Novogrodienses, quibus Perun dicebatur; unde et vicinum est Monasterium Perunski. Inque eius honorem perpetuus ex quercu ignis exstruebatur; qui si negliegntia [orig: negliegntiâ] exstingueretur, capite Sacerdos luebat. Aiunt, cum idolum Perun proiceretur in flumen, natasse illud flumine adverso, vocemque hanc auditam, Haec vobis, Novogrodienses, in mei memoriam: imo et fustem in pontem coniectum, hodieque certis anni diebus exaudiri vocem Perun, ac tum ab accolis concurri fustibus infestis; sic ut difficulter a Praefecto sedetur tumultus, auctoribus Signism. L. B. Herberstenio Reb. Moscov. et Al. Gaguino Sarm. Eur. quorum prior etiam narrat de Wolodomiro Rege ut in Chiovia ad Borysthenem idolum Peruni statuerit: ubi et Deorum meminit, Uslad, Corsa, Daseva, Striba, Simaergla et Marosch; apud alterum haec quoque de Lithuanis verba legas: Fulmen quoque, quod Perunum Sclavonica lingua [orig: linguâ] vocant, pro Deo colebant. Affinia sunt, quae de tonitru ab Ingis Peruviae Dominis, pro Numine habito, dicemus infra in voce Tonitru. Vide Gerh. Ioh. Voss. de orig. et progr. Idol. l. 2. c. 33. Ceterum Fulminis in divinationibus Vett. Romanorum inprimis praecipua ratio semper habita est, celebres apud hos Fulgurales libri; totam hanc scientiam late complexi, de quibus aliquid diximus supra, in voce Bygois, item Fulguritum, ubi etiam de more Fulmina procurandi pluribus egimus, quibus adde infra dicenda in voce Mola. Addo hic insignem Artemidori locum ibi citatum, totam rei summam continentem hisce: *(/wsper ou)=n o( kerauno\s2 ta\ me\n a)/shma tw=n xwri/wn e)pi/shma poiei= dia\ tou\s2 enidrume/nous2 bwmou\s2 kai\ ta\s2 e)n au/toi=s2 genome/nas2 qusi/as2, ta/ te polutelh= xwri/a e)/rhma kai\ a)/bata poiei=, ou)dei\s2 ga\r e)n au)toi=s2 endiatri/bein e)/ti qelei, ou(/tws2 o( o)/neiros ktl. Quemadmodum

enim fulmen ignobilia loca celebria reddit, ob aras ibi exstrui et victimas mactari solitas, fertiliaque ac magni pretii arva inaccessa facit ac deserta, quippe in quibus nemo amplius morari cupit. Ita somnium etc. Nec omittendum, quod in Etrusca disciplina de Iactibus fulminum (quas manubias dictas et Iovi, Vulcano ac Minervae possessas, Serv. auctor est ad Aen. l. 1. v. 230. vide quoque infra Sumnianus Fulmen regale appellatum est, de quo sic Senec. ex Caecinna, Nat. l. 2. c. 49. Regalia fulmina sunt, quorum vi tangitur vel Comitium, vel principalia urbis liberae loca: quorum significatio regnum civitati minatur Exemplum habes in Suet. Aug. c. 94. Sed nec illud, quod Fulminum corusc ationes auspicia Nuptialia multis faciunt Heroum connubiis, apud Poetas. Claud. de Raptu Proserp. Carm. 235. v. 228. et seqq.

--- ni Iuppiter aethere summo
Pacificas rubri torsisset fulminis alas,
Confessus generum: nimbis Hymenaeus hiulcis
Intonat, et testes firmaent connubia flammae.

Ita nempe Iunonem amplecti Iuppiter credebatur etc. Vide Casp. Barth. Animadvers. ad Stat. passim, praesertim Theb.. 1. v. 257. et seqq. ubi inter alia nullum sine Iunone fulmen, quia non sine, qui ipsa est, aere, apud Poetas fieri, et proin illud a)ero/morfon Orpheo appellari, observat, ut et supra ubi de Fulguritis.

FULMENTUM in vet. Proverbio apud Varronem, Fulmenta lectum scandunt: fulcrum lecti est, non gradus ad scandendum in lectum ut opingatus est nonnemo. Ab eadem enim origine utrumque, fulcrum et fulmentum. Lucillius apud Nonium,

quae nomina sunt vasorum vinariorum. Sed et soccorum fulmenta, apud Plaut. Trin. Act. 3. sc. 2. v. 94. et Bacch. Act. 2. sc. 3. v. 98. por kattu/mati iis suppingi solito. Eodem sensu et fulmen vett. pro sulcimine sc. dixere [orig: dixêre]. Unde subsulmen et suffulmen, u(pe/reisma, proprie quo rotae sustulciuntur, et verbum suffulminare, pro quo corruptum est, sufflamen et susslaminare etc. Salmas. ad Solin. p. 233.

FULSINIUM Catoni Fulcimum Appiano, Umbriae urbs, quam Leander Fuligno vocari tradit. Vide Fullinium.

FULVIA [1] uxor P. Clodii, quae postea M. Antonio nupsit, non muliebres artes, non familiam regere curabat, nec privatum hominem superare contendebat, sed magistratus gerere, et imperantibus imperare, ut ipsi magnas gratias deberet Cleopatra, quod institutum ab ea Antonium acceperit. Haec clam nocte profecta, Ciceroni Catilinae detexit insidias, eumque commonefecit, ut Cethegum, eiusque comites praecaveret. Plutarch. in Cic. et Anton. Maritum contra Caesarem impulit, stricto ensesaepe militibus locuta est. Vide etiam Dion. et Casium.

FULVIA [3] Lex cuius auctor M. Fulvius Flaccus Cos. cum M. Plautio Hypseo, A. U. C. 628. de civitate Italis danda lata, indignante atque aversante Senatu, ac misso et prope amandato in provinciam M. Fulvio, mox iterum sublata est. Vide Appian. Bell. Civ. l. 1. Val. Max. l. 9. c. 5. etc. Triennio tamen post C. Grachus Trib. Pl. legem retulit. ut Sociis Latinis ius suffragii ferendi, perinde ac civibus Romanis, esset, Plutarch. in Gracchis.

FULVIUS [1] Senator Rom Octavii Imp. intimus amicus ac familiaris, qui cum Imp. arcanum suae aperuisset uxori, ac illa ceteris patefecisset matronis, Imp. eum tam acriter reprehendit, et culpavit, ut ipse, et uxor violentas sibi attulerint manus. Plutarch. lege Fabius.

FULVIUS [2] Andreas Praenestinus, scripsit icones virorum, et feminarum illustrium, ut et 5. libb. Antiquit. Rom. Onuphrius, praef. in Comm. Reip. Rom. Vos. de Hist. Lat. p. 680.

FULVIUS [3] Asprianus sub Caro, Diocletiano, et Maximiano, Carini vitam sordesque persecutus est. Vopisc.

FULVIUS [4] Aurelius Legatus Leg. in Moesia, Consularibus ornamentis ab Othone donatus. Tac. Hist. l. 1. c. 79.

FULVIUS [5] Boius Dux Rhaetici limitis, sub Valeriano Aug. cuius meminit Vopisc. in Aurel.

FULVIUS [9] Flaccus Censor tectum marmoreum Iunonis Laciniae spoliavit, ut aedem quam dedicaverat Equestri Fortunae tegeret. Liv. l. 25. c, 2. Vide Caius et Marcus. It. Quintus.

FULVIUS [10] Nobilior Cos. Rom. saepe victor, Ambraciam cepit, Musarum statuas dedicavit. Auctor libri Fastorum, Macrob. Sat. l. 1. c. 12. et 13. Voss. de Hist. Lat. l. 1. c. 5. Vide et Marcus. It. Quintus et Servius.

FULVIUS [12] Pius avus paternus Severi Imp. apud Spartian. I. materni, fuit enim pater Fulviae Piae, qua [orig: quâ] genitus Severus, Casaub. ad l.