December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

image: s0402b

GLORIOSI vide infra Mendaces, it. Iactantes.

GLOSSAE et GLOSSEMATA dicebatur Veteribus lingua secretior, seu verba et voces aut autiquae, aut minus usitatae atque a plebe summotae; uti Glossaria, libelli, in quibus huiusmodi verbotum interpretatio habebatur. Sequior aetas pro interpretatione, scholiis, commentariis dixit Glossas, et glossare, quod Latine interpretarr. Unde inter eruditos hodieque remansit, ut Glossemata vocentur ta\parembeblhme/na, quae a Lectoribus explicandi causa [orig: causâ] margini primum aut in puro adscripta, librariorum deinde aut malorum conrrectorum error ipsis Auctorum scriptis inseruit ac permiscuit, Ioh. Frid. Gronov. Observ. in Eccl. c. 24. Sic Glossae exstant Accursii in Ius Cir. Ioh. Semecae et Barth. Brixiensis in Decretum, Glossa ordin, in Biblia. Vide Isaac. Casaub. ad Athen. l. 3. c. 6. in fin. Cael. Rhodigin. l. 7. c. 27. et l. 13. c. 4. P. I. Mauslacum Dissert. crit. de Harpocratione, quam subiunxit Harpocrationis Dictionario a se edito, Ioh. a Woveren de Polymathia c. 9. Gerh. von Mastricht Hist. Iur. Eccl. n. 33. etc. Ut aliquot celebriores Glossographos addam, scripsit Varronis tempore Aelius Stilo explanationem Carminum Saliarium; e qua vett. Grammatici quaedam adducunt glossemata, ut appellat Varro, h. e. voces minus usitatas, ut interpretatur Quintilian. l. 1. c. 14. Sic prodierunt [orig: prodiêrunt] *)attikai\ le/ceis2 Philemonis, *glw=ssai *krhtikai\ Hermonis, *lakwnikai\ Aristoph. Sed et variarum gentium vocabula fuere [orig: fuêre] interpretati, Nicander Colophon. Pamphilus, Amerias Macedo, Scleucus, Philemon, Timachidas, Philetas, Alii. Vide Gerh. Ioh. Voss. Orat. Inst. l. 4. c. 1. n. 7. uti de Glossographis recentioris aevi, C. du Fresne Glossographum illustrem nostri aevi, in Fraefat. Gloss. De vocis vero glw=ssa, in Sacris, et apud Scriptores Eccl. usu, apud I. Casp. Suicer. Thes. Eccl.

GLOTA [1] Ins. Scotiae merid. nunc Arren, Ins. Glotae aestuarii, cum tit. Ducat. opp. habet Arren, circuitus 28. mill. Scot. inter prov. Cantiram ad Occ. Cuninghamiam ad Ort. Argatheliam ad Bor. 28. mill. Scot. a Rerigonio in Bor.

GLOTA [2] fluv. Scotiae ingens. Vide Clota.

GLOTIANA vide Cludesdalia. Inter Lothianam, et Teviotiam ad Or. et inter Kiliam et Cuninghamiam ad Occ.

GLOTILDIS vel CLOTILDIS uxor Clodovei Regis, quae relictis, opibus et regno, coenobio se inclusit.

GLOTTIS avis, Plin. l. 10. c. 23. Praelongam exserit linguam, unde ei nomen. Hanc initio blandita [orig: blanditâ] peregrinatione (coturnices enim abeuntes prosequitur) avide profectam, paenitentia in volatu cum labore scilicet subit. Reverti incomitatam piget et sequi: nec unquam plus uno die pergit: in proximo hospitio deserit. Verum invenitur alia, antecedente anno relicta: simili modo in singulos dies, vide Salmas. ad Solin. p. 182.

GLOVERNIA vide Clevum.

GLUCKSPURGIA Familia ramus est stirpis Holsato-Sonderburgicae; alias etiam Luckrburgia dicitur, habetque nomen a castro, quod loco coenobii Rucloster in Anglis conditum. Auctor ei Philippus unus ex filiis Ioh. cogn. Iunioris, qui Sonderburgicam lineam condidit et Elisabethae Brunsvico - Grubenhagiae, a prudentia Oeconomica singulariter commendatus et octuagesimo Ann. Aet. A. C. 1663. exstinctus. Ei ex Sophia Hedvige Saxo-Angrivaria, ducta A. C. 1624. praeter filias, Mariam Elisabetham, Georgii Alberti M. Brandeburgici; Sophiam Hedvigem, Mauritii Ducis Saxoniae; Augustam Ernesti Guntheri patruelis; Christinam, Christiani Ducis Saxoniae; Dorotheam, Christiani primum Ludovici Ducis Luneburgici; nunc, cuius religioni etiam accessit, Friderici Vilhelmi Elect. Brandenb. coniuges atque Hedvigem, natam A. C. 1640. geniti sunt aliquot filii, e quibus Franciscus Philippus. Ligeri merfus interiit A. C. 1650. solus superest Christianus, qui Glucksburgi habitat, maritus Sibyllae Ursulae Brunsvicensis primum, dein patruelis... ex Plaenensibus. Vide Phil. Iac. Spener. Syll. Geneal. Hist. in Fam. Oldenburgo-Danica, et Theatr. Nobilit. Europ. Part. I. p. 46. nec non Arte Herald. Part. II.

GLUCSTADIUM opp. Holsatiae, recens munitum, a Christ. IV. Rege A. C. 1629. in Stormatia prov. in dextra Albis fluv. ubi amnem Rhyn recipit, 6. leuc. infra Hamburgum in Circ. 2. ab Itzchoa in Austr. e regione Ducatus [orig: Ducatûs] Brem.

GLUTINATOR nomen officii in Caesarum domo, vide hic [orig: hîc] infra.

GLUTINUM in re chartaria magni usus. Et quidem ratio chartae ex papyro olim conficiendae haec erat: Papyrus solebat dispesci in tenues philuras, iis acu a se invicem separatis, va ut suo quaeque ordine detraherentur. Sic dein separatae, ad modum cratis sternebantur super tabulam, sive asserem ligneum, madentem turbida [orig: turbidâ] Nili aqua [orig: aquâ], quae contexebat, ac conglutinabat plagulas. Id contexere biblos vocat Lucan: Civ. Bell. l. 3. v. 222. quia nempe plagularum una staminis, altera substeminis instat se haberet. Hoc modo contextae plagulae imponebantur praelo, ut humor exprimeretur, quo facto exponebantur Soli, ut magis siccarentor: siccarae tandem digerebantur in scapum, uti quoque supra diximus, ubi de Charta. Sed turbida Nili aqua in usu non mansit. Nam initio quidem ea fuit affusa marginibus, ut iungerentur schedae seu philurae papyri; postea autem pro Nili liquore vero glutino uti caepere [orig: caepêre]. Constabat itaque sic charta duabus rebus, papyro et glutino: unde duo haec iungit Firmus apud Vopisc. dicens, Exercitum se alere posse papyro et glutino. Nempe Aegyptius erat, ac tantas opes in utroque hoc possidebat, ut eas erercitui alendo sufficere existimaret. Glutinum vero illud. quid oris intergeritur, ut eas inter se iungat, a Plin. Intergerium appellatur, l. 13. c. 12. Atque ab hac glutinandi consuetudine primam schedam prwto/kollon vocat Iustiniani Novella 45. uti Mart. ultimam schedam e)xatoka/llion: origine vocis a ko/lla, giutinum; non a kw=lon, membrum, quamvis. sic Scalig. putabat, propterea prwto/kwlon et e)xatokw/llion scribendum contendens. Similiterque dicta maxro/kolla, quibus modulus longior, vide Gerh. Ioh. Voss. de Arte Gramm. l. 1. c. 37.


image: s0403a

Qui vero ita glutinabant chartam, Glutinatores apud Romanos audierunt [orig: audiêrunt]. Servi erant, Librariis munistrantes, quorum memoriam antiqua Inscr. Neapoli servat:

MANILIO STICHIO
TIBERII CAESARIS
GLUTINATORI.

In vet. Gloss. Glutinator kollhth\s2 est; meminit Cic. ad Attic. Etiam velim, scribens, mihi mittas de tuis Librariolis duos aliquos, quibus Tyrannio utatur Glutinatoribus, ad raetera administris. Sed neque in charris tantum, verum et in membranis, Glutini fuit usus, si antiquo Persii Glossatori ad Saiyr. 3. v. X. credimus, qui brcolorem membranam ita interpretatur, quod pars altera seii facies membranae crocea esset, glutinata altera. Laur. Pign. Comm. de Servis. Etiam malva, in qua antiqui scribebant, quia ob mollitiem solia ealami mucronem vix sustinerent, glutine aliisque firmari solebat, uti ex Voss. discimus, c. praec. etc. Neque vero Glutini hi solum usus; sed et edule fuit apud Aegyptios. Plin. l. 20. c. 21. Mandunt quoque erudum decoctumque, sucum tantum eius devor antes. Unde quod Firmus. qui in Aegypto Imperium occupaverat, totamque Aegyptum tenebat, exercitum se alere posse papyro et glutino, publice saepe dixit, apud Vopisc: non de pretiis harum rerum, sed de speciebus ipsis accipiendum esse, contendit Salmas. Et quidem, cum duae essent species glutim, uttamque edulem facit idem Plin. Vulgare glutinum e pollinis flore temperabatur, fervente aqua [orig: aquâ], minimo aceti aspersu: optimum vero erat ad chartas, quod ex molli pavis fermentari colata aqua [orig: aquâ] fervente parabatur. Dicebat igitur hic [orig: hîc] Firmus, tantum se habuisse charrarum, ut earum papyro, priusquevam chartae ex eo fierent et glutino, quod in eas perficiendas im pendebatur exercitum alere posset. Vide omnino praefatum Salmas. l. c. et Plin. ubi supra, alibique passim: uti de glutine tenuissimo, quod Pictores, rerum oblinendarum gnari, mutuantur a succmo, infra in hac voce: de glutine piscium in voce Ichthyocolla: de glutine vero celebri Sinensium, supra in voce Cie.

GLYCADA hodiernis Graecis locus Achaiae, prope Patras, dim. inde leuca [orig: leucâ] distans, a dulcedine et copia malorum citreorum (quae nullibi totius orbis praestantiora) aurantiorum et grantorum, nomen nactus: glukus2 enim dulcis, ut notum. Vide eius descriptionem, apud Iac. Spon. Itin. Part. 2. p. 21.

GLYCAS vide Michael Glycas.

GLYCE nomen Comicum mulieris, in Aristoph. Ranis Act. 5. sc. 2

GLYCERA [1] virgo formosissima. Horat. l. 1. Carm. Od. 19. v. 5. et Seqq.

Urit me Glycerae nitor
Splendentis Pario marmore purius,
Urit grata protervitas,
Et vultus nimium lubricus aspici.

Item, Meretrix Attica, ab Harpalo, defuncta Pythonice, arcessita. Vide Diod. Sic l. 17.

GLYCERA [2] inventrix corollarum, memoratur Plin. l. 35. c. 11. ub i de Pausia pictore: Amavit in iuventa Glyceram, municipem suam inventricem coronarum, certandoque imitatione eius, ad numerofissimam storum varietatem perduxit artem illam. Sed vitriciem legi vule Salmas. a viendo seu plectendo: *stefanhplo/kos2 enim fuit, vide infra in voce Stephanopolcos.

GLYCERIUM Thespiensis meretrix, quae tabulam Cupidinis, quam a Praritele gratis aeceperat, Thespiensibus dono dedit.

GLYCERIUS Flavius Imp. Ravennae coronatus est, A. C. 473. post interregnum, mens. 4. dier. 14. a morte Olybrii. Mense post decimo quinto. a Iulio Nepote depositus, Ep. Salonae in Dalmatia, evasit. Oblit A. C. 480. Cassiodor. et Marcellin. Comes, in Chron. Evagr. l. 4. c. XI. Iornandes, de reb. Get.

GLYCIAS porcus in Sacris apud Graecos, vide Sus.

GLYCON vir robustissimus. Horat. l. 1. Ep. 1. v. 50.

Nec quia desperes invicti membra Glyconis,
Nodosa corpus noli prohibere chiragra.

Item Pansae Consulis medicus, qui in carcerem coniectus est ob suspicionem veneni, quod ferebatur indidisse vulneribus domini sui Suet. in Aug. c. 11. Et Cic. ad Brut. Vide Gliron.

GLYCYRRHIZA Graece gluku/r)r(iza, h. e. radrx dulcis, alias *skuqikh/ r(i/za, Scythica radix, uno nomine *sku/qion, quod in Scythia, circa Maeotim paludem plurima nasceretur; radix est rota lignea, coloris buxei plane et pallidi, cuius ligno canqi/zesqai ta/s2 gunai=kas2 kai\ ba/ptein ta\ e(/ria, capillos suos nudieres, et lanas tingere consuevisse Vetr. hesych. ait. Hinc xruso/culon, quasi aureum lignum, appellatum suo tempore, in Graecia, notant Interpretes Aristophanis et Theocriti. Notus certe pallorauri. Catull. De Neptiis Pelei theridos Carm. 64. v. 100.

Quantam saepe magis furore expalluit auri?

Idem ad Iuvent. Carm. 81. v. 4.

--- inaurata pallidior statua

Porro a)/diyos2 ea et a)/limos2, Plin. l. 25. c. 8. Magna et ea commendatio, quod in ore eam habentes famem sitimque non sentiunt. De eadem Auctor Anon. Sinae et Europ. pectoris obstructionibus idonea solvendit: per Franconiam Orientalem succrescit et colitur, tamquam salix, sed humilior, non assurgit in truncum; et nisi tertio anno propagetur, evanescit: aliquando pollicis crassitudinem aequat, sed rarius. Salicetum pullulans videtur ager, c. 32. Vide plura apud Plin. l. 21. c. 15. et Salmas. ad Solin. p. 1164. qui etiam de Recentiorum *glukukala/mw, quasi Dulci arundine, quo nomine cassiam fistulam vult intellectam, varia habet, p. 1301. et seqq. nec non infra in voce Hippace.