December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

page 420, image: s0420a

GRATINA meretricis nomen, quam Praxiteles pro Venere expressit: Arnob. adv. Gentes l. 6. Quis Praxitelem nescit, Posidippis relegat; ad formam Gratinae (an Cratinae) meretricis, quam infelix perdite diligebat, os Veneris Cnidiae sollertiarum coegisse certamine.

GRATIS libri nomen, qui in Academia Cracoviensi, contra Iesuitas prodiit, quo magnopere hi arguuntur, quod dum se gratis docere simulent, bona Nobilium ac divitias ingentes, ad se pertrahant. Flammis iussu Regis datus: interim in Comitiis regni A. C. 1626. decretum, Iesuitae Scholam suam in urbe Cracovia claudant et Academiae illius loci in posterum molesti esse desinant. Vide Cracoviensium Ep. ad Lovan. in Mercurio Gallo Belg. Laetum in Comp. Hist. Univ. etc. Eodem facit vox Passeratii, celebris Professoris Regii, in Academia Parisiensi, de iisdem: Gratis docent, gratis nocent.

GRATULATORIAE Coronae memorantur Liv. l. 3. c. 57. Inter haec a Latinis et Hernicis legati gratulatum, de concordia patrum et plebis, Romam venerunt [orig: venêrunt]; donumque ob eam Iovi Opt. Max. coronam auream in Capitolium tulere [orig: tulêre] parvi ponderis prout res haud opulentae erant; colebanturque religiones pie magis, quam magnifice. Sic re ab iisdem Romanis bene gesta [orig: gestâ] ad versus Samnites, apud eund. l. 7. c. 38. Carthaginenses quoque legatos gratulatum Romam miserunt [orig: misêrunt], cum aureae coronae dono, quae in Capitolio in Iovis cella poneretur fuit XXV. pondo, Multo ponderosior fuit, utpote pondo CCXLVI. quam Legatos Regis Attali ibidem posuisse, Idem habet l. 32. c. 27. Plura hanc rem vide apud C. Paschal. Coron. l. 4. c. 11. Atque hic mos in vet. Rep. Romana viguit, ut sc. coronae tales a provinciis mitterentur in Gapitolium, ut ibi Iovi sacraentur. Alias et statuae Principum domusque, plateae item, theatra et templa floreis sertis conspergebantur, honestabanturque, uti habes apud eund. l. 2. c. 11. Ipsa etiam in publicis gratulationibus multitudo coronata conspiciebatur, velut circumplaudens illi, qui rem prospere gessisset, ac felicitatem eius participare gestiens. Sic Vitellio plausere [orig: plausêre]. inquit Tac. Hist. l. 2. c. 55. Populus cum lauru ac floribus, Galbae imagines circum templa tulit, congestis in modum tumuli coronis, quam quisque scilicet capite tulisset. Ad quem gratulandi ritum alludi videtur Apoc. c. 4. v. 10. quo, quum tribuerent Animalia IV. gloriam et honorem et gratiarum actionem ei, qui throno insidebat, procidisse XXIV. Seniores et adorasse illum viventem in saecula saeculorum, et balei=n tou\s2 stefa/nous2 au)tw=n e)nw/pion tou= qro/nou, abiecisse coronas suas ante thronum, dicuntur etc. Vide iterum C. Paschal. de more hoc coronas ante pedes Numinum, apud Gentiles, ponendi l. 4. c. 11. cit. ut et plura, de gratulantium ritibus hic [orig: hîc] passim, ubi de Favore, Gaudio, Laetitia etc.

GRATUS [1] Dux Romanus, sub Gallieno, cuius meminit Treb. Pollio in Claud.

GRATUS [2] Praesul Carthaginensis, Zelo contra Arianos et Donatistas clarus. Vide Athanass. Apol. 2. Baron. A. C. 347. et 348.

GRATUS [3] nomine Iulius, praefectus castrorum a Vitellianis vinctus, tamquam fratri apud Othonem militanti proditionem ageret: cum fratrem eius Iulium Frontonem tribunum sub eodem crimine vinxissent. Tac. Hist. l. 2. c. 26.

GRATUS [4] Severianus, Cos. Claudii Seleuci collega, Anno 3. Antonini Aug. Elagabali. Hucusque Chronicon suum perduxit Africanus, ad Olymp. 250. nempe, annum quo Philinus Archon Athenis fuit. Syncellus p. 212. b.

GRAVARINGI seu GRAVATORES quorum meminit Orderic. Vitalis l. 12. p. 876 Eodem tempore Amalricus Ebroicensis Comes --- Praepositos atque Gravaringos in terra sua nimium furere videbat. Insolitas enim exactiones imponebant, ac pro libitu sua iudicia pervertebant: erant Praefecti ac Magistri Militum, in urbe quavis. Warings enim milites sunt Anglis, potius vero ministri seu milites Comitum, qui eorum iussa exsequebantur, aut denique Exactores et Publicani, quomodo Grafiones dicuntur Sugerio de Administr. sua c. 23. Vide supra, in voce Grafio.

GRAUDENTIUM vulgo GRAUDENTZ, Prussiae Polonicae opp. amoenum et munitum, ad Ossae in Vistulam influentis ostium. Dicitur a Polonis Grudzancz. Distat 9. leucis a Torunio in Bor. et 11. a Mariaeburgo in Austr. Arcem habet; diciturque etiam Grudentum.

De GRAVE Henricus, vide Gravius, it. Henricus.

GRAVELINA vulgo GRAVELINES Gallis, GREVELINGEN, Flandris arx Flandriae permunita, in ora litorali, et ad Agnionis fluv. ostia, medio itinere inter caletum ad Occas. et Dunquercam ad Ort. 3. leucis utrinque, et una [orig: unâ] a Burburgo. Capta fuit a Francis A. C. 1658. a quo tempore ipsis subest, pace ad Pyrenaeos confecta [orig: confectâ]. Vide infra.

GRAVENENGA prius Novus portus, Iperio, hodie Grewling Flandris, Gall. Graveline, urbs est Flandriae, ad Oceanum et ad Agnionem fluv. vulgo Aa dictum: condita a Theodorico Alsatio Flandriae Com. circa A. C. 1160. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall. et supra in voce Gravelinga.

GRAVESINDA vulgo GRAVESEND, opp. Angliae, in Cantio, cum castro et portu ad Tamesis aestuarium, 5. milliaribus Anglicis a Roffa, et 14. a Londino in Ort.

GRAVIA vulgo GRAVE, urbs Belgii, in Ducatu Brabantiae, ad Mosam fluv. 2. leucis a Neomago in Mer. et totidem a Gennepio in Occas. estque permunita, et sub dominio Hollandorum a plurimis annis, in confinio Gueldriae;Caput est regiunculae adiacentis, dictae le pais de Cuik Gallis, Kuickland Belgis, Cuicana regiuncula. 4. leucis distat a Buscoduco in Ort.

GRAVIDA vide infra Praegnans. Moneo hic [orig: hîc] saltem, uti Minervae virgini virgines buculae, ut Arnob. loquitur adv. Gentes l. ult. sic Telluri matri gravidae scrofoe, immolatae olim. Idem ibid. Quia virgo Tritonia est, idcirco ei convenit virgines hostias immolari: et quod Tellus est mater, consimiliter gravidis accipienda est scrofis. Et in seqq. Telluri gravidas atque fordas, ob honorem fecunditatis ipsius, offerri ait:


image: s0420b

Est autem Bos forda, quae fert in ventre, teste Varrone de Ling. Lat. l. 5. Confirmat idem Ovid. Fast. l. 4l. v. 631.

Nunc gravidum pecus est, gravidae quoque semine terrae,
Telluri plenae victima plena detur.

Vide Electa Godesc. Stewechii ad Arnob. d. l. et supra aliquid in voce Fordicidia.

GRAVII pop. Hisp. Tarracon. in Callaicis. Sil. Ital. Pun. Bell. l. 3. v. 366.

Et quos nunc Gravios violato nomine Graium
Oeneae misere domus. --- ---

Vide Grovii. Plin. l. 4. c. 20.

GRAVINA [1] Petrus vide, Petrus.

GRAVINA [2] urbs Apul. Peuc. in confin. Lucaniae.

GRAVIONARIUM seu BAMBERGA, quod vide ibi fuerunt [orig: fuêrunt] alias Hermanduri pop.

GRAVIS proprie dicitur res, quae tactum contundit et premit, Graece baru\: sicut acutum seu o(cu\ dicitur, quod eum pungit ac stimulat. Hinc vox translata, ad odores, in quibus grave dicitur, non tam quod fetet, quam quod fortiter ac vehementer olet, cui blandus ac lenis odor opponitur. Graeci eu(/tonon o)smh\n, it. to\ e)/mbromon kai\ bromw=des2, baru\ quoque dixere [orig: dixêre], uti docet Salmas. ad Solin. p. 360. Ad sonos item, quorum o)cu\s2, acutus, ille dicitur, qui auditum quasi scindendo penetrat; baru\s2, gravis, qui aures obtundit et velut exsurdat. cuiusmodi sonum ad funerum res olim requisitum esse, notat vet. Scholiastes Pap. Stat. Theb. l. 6. v. 120. ubi poeta,

Cum signum luctus cornu grave mugit adunco
Tibia ---

Ad colores tandem, in quibus acutus est, qui multo lumine radians oculos exhilarat, et tamen simul pungit ac exstimulat, aliter floridus et claruss; gravis vero, tristior et obtusior, colore magis, quam lumine satiatus, de quo diximus supra, in voce Austerus, Vicissim amarum, quod gustus proprium est, ad tactum nonnumquam transfertur, et pro gravi ponitur: unde amara sarcina, pro gravi et premente, apud Valer. Max. Quam in rem vide plura apud praef. Salmas. ubi supra p. 200. Sed et ulterius transiit ad Animam vox, in qua gravitas, virtutem notat tantopere in Romanis olim celebratam, de qua Plin. l. 23. c. 1. Latium supercilium, vocatur in Epigr. Priapaeis Variorum poetarum praefixo. Eam indigitat versus Incerti poetae,

Malim unum Catonem, quaem trecentos Socratas.

Graecanica [orig: Graecanicâ] enim licentia [orig: licentiâ], res notissima. Vide Barth. ad Stat. l. 3. Sylv. 5. v. 94. ubi utramque iungit poeta,

Quid laudem risus libertatemque Menandri,
Quam Romanus honos et Graia licentia miscent etc.

Hodie in Turcis gravitatem miratur, Ioh. Bapt. Tavernier Itin. Turc.

GRAVISCAE Tusciae pop. Ptol. Monte Alto Nogro. Plin. l. 3. c. 5. Ita autem dictus est hic locus ab aeris gravitate. Sic enim Virg. Aen. l. 10. v. 184.

Et Pyrgi veteres, intempestaeque Graviscae.

Sil. Ital. Pun. Bell. l. 8. v. 474.

--- Veteres misere Graviscae.

Rutil. in Itin.

Inde Graviscarum fastigia rara videmus,
Quas premit aestivae saepe paludis odor.

Strab. l. 5. p. 225. *)apo\ de\ tw=n *kossw=nei\s2 *wsti/an paraple/ousi poli/xnia e)s2i\ *graoui/skion, kai\ *pu=rgois2 kai\ *)/alsion kai\ *freghni/a. Baudr. urbs Episcopal. Hetruriae excisa, ex cuius ruinis crevit Cornetum, urbs vicina, in colle, in prov. Patrimonii S. Petri, ad Martam fluv. qui paulo infra in mare Medit se exonerat. Vide Cornuetum. Nic. Lloyd.

GRAVIUS [1] Accusatoris nomen, Tac. Ann. l. 4. c. 21. Item, alius praenom. Aulus, Eques Rom. Puteolis oriundus, a Pomponio, ad Dyrrhachium caesus. Caes. de Bell. Civ. l. 3.

GRAVIUS [2] Bartholomaeus Typographus exactus et eruditus, de quo vide Ant. Miraeum in Elogiis, pater fuit Henrici, de quo mox.

GRAVIUS [3] Henricus Theologus, Lovanii docuit Annis 20. unde a Sixto V. et Gregorio XIV. Romam vocatus, ut editionis Patrum, quam meditabantur, curam gereret, ut Romam appulit, morbo correptus Decessit, A. C. 1591. Aet. 55. Fuit. fil. Bartholomaei Scripsit Notas in VII. Tom. Augustini, quo de Haeresibus agitur, Comm. quoque rerum Donatisticarum exortus. Valerius Andr. Bibl. Belgica [orig: Belgicâ]. Vide et Iuberti Miraei, ut et Ant. Teissier Elog. Alius eiusdem nominis, Gravia [orig: Graviâ] oriundus, alias Vermolanus diictus, Dominicanus, scripsit quaedam, Obiitque A. C. 1552. Val. Andreae et Teissier ibid.

GRAVIUS [4] Ioh. Anglus Pyramidographiam Anglice edidit A. C. 1646. e qua Pyramidis Maximae (quam Auctor radio decempedali, duplici statione, in superficie; et interiora norma [orig: normâ] ac linea [orig: lineâ] accuratissime dimensus ipse est) descriptionem in Canonem suum Chronicum Sec. III. transtulit, Ioh. Marsh. quem vide,