December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

image: s0425a

GRONINGA vel GROENINGA et GRVNINGA urbs ampla et inclita Belgii, dominii Groningensis caput, a fundatore Gruno sic appellata, A. U. C. 374. Eum alii Troianum, alii Francum Antenoris Regis Franciae fratrem fuisse existimant, qui domestici dissidii causa [orig: causâ] fratrem relinquens in Occidentalem Frisiam devenit, et ibidem civitatem hanc suo nomine insignem aedificavit Annis 377. A. C. nativitatem. Nullis tunc muris cincta, sed propugnaculis ligneis, immissis in terram palis, fistucationibus quasi consepta fuit. Moenibus autem, fossis, ac turribus contra hostiles insultus valide munita est A. C. 1110. Civitas nunc est opulenta, et frequenti populo instructissima, multis abundans aquis, arte in civitatem per canales deductis. Habet status, leges, dominium, et iurisdictionempeculiarem, cum multorum pagorum confoederatione, et arce permunita. Praecelsis templorum turribus, et magnificis privatorum hominum aedificiis inclaresit. Sub dominio hereditario olim Ducum Burgundiae fuit. Hodie una ex Provinciis Belgii Confoed. A. C. 1672. frustra a Gallis, quibus Ep. Monasteriensis obsidioni praefectus militabat, defendente Rabenhauptio, Duce fortissimo, acerrime obsessa. Sita est inter Frisiam Occid. ad Occ. et Or. ad Ort. Habet Acad. A. C. 1614. institutam. Vide de urbe hac prolixe disserentem, H. Grot. Hist. l 3. ad A. C. 1594. quo a Mauritio Principe capta est. Sunt et Groningenses pop. in pago Tigurino. Simler. de Helv.

GROPPERUS Iohannes, vide Iohannes.

GROSSETUM urbs Episcopal. Hetruriae. Vide Rosetum.

GROSSUS [1] monetae aureae species, Gall. Gros. Meminit eius Charta Frid. II. Imp. A C. 1232. apud Goldast. Tom. I. Constitut. Imp. p. 299. ut et Decreta Ludov. Hung. Regis art. 3. Vide quoque Hist. Cortusior. l. 1. c. 10. De Grossis Augustariis, vide supra. Item argenteae. Hinc Grossi Turonenses argentei, Gall. Gros Tournois d'argent, in Gallia cusi sunt, sub Ludov. IX. Phil. Audace et Car. IX. de quibus agit C. du Fresne in voce Moneta.

GROSSUS [2] Rusticus Princeps quidam Saracenus, qui regiones regno Aegypti et tractui Saraceno adiacentes possidebat tum, cum Christiani primam expeditionem sacram susciperent, dictus est ab hisce, praenimia pinguique corpulentia, vilique persona, in qua totus rusticus esse videbatur, ut ait Albert, Aquensis l. 7. c. 11. et l. 10. c. 25. apud C. du Fresne in Gloss.

GROTIUS Hugo Batav. patria [orig: patriâ] Delphensis, saeculi sui Phoenix. Syndicus Roterodamensis primum: diu post turbas ab Arminianis motas et biennalem carcerem, ex quo uxoris fraude, eum in cista per ancillam efferri accruantis, liberatus est, legatus Suecicus ad Galliae Regem: conscensa [orig: conscensâ] Stokholmiae nave, qua [orig: quâ] Lubecam ferretur, cum vehementibus per triduum iactatus procellis, facto naufragio; aeger tandem ad Cassubiae litora apulisset, paulo post Rostochii Obiit, postquam a Ioh. Quistorpio Theologo monitus, ut imploraret miserickordiam Dei, subiecisset, In solo Christo omnis spes mea reposita est. A. C. 1645. cum natus esset A. C. 1583. scripsit plurima, inter quae in U. T. Annotat. in Fol. Ann. et Hist. Belg. De Iure belli et pacis, etc. Heins. Vir summi iudicii. Dempstero Criticus acutus et insignis. Voss. Non divinarum minus, quam humanarum rerum scientissunus. Voetio Dubiae aut variatae Religionis, dicitur. Vide et Paul. Freher. Theatro Viror. erudit. claror. ubi et de Cornelio ac Ioh. Grotiis.

GROTKAVIA urbec. Silesiae sup. caput. Duc. cogn. media inter Nislam ad Austr. et Briegam ad Bor.

GROTUNNI Claud. de 4. cons. HOn. Carm. 8. v. 622. et 634. forte Gothunni.

GROTZUINA opp. Pomer. Ioh. Matal. Metell.

GROVII Hisp. populi, Mela l. 3. c. 1. ubi perperam Gronis vulgo dicuntur. *groou/i+o Ptol. Remanet hoc nomen etiam hodie, in ins. et prom. ad ostium Ullae fluv. sito, Grove enim vocatur. Confirm aut hanc lectionem meliores Silii codices, l. 1. v. 235.

Quique super Grovios lucentes volvit arenas,
Inferna populis referens oblivia Lethes.

Sed et alibi, l. 3. v. 366.

Et quos nunc Grovios, violato namine Graium [orig: Graiûm];
Oeneae misere domus, Aetolaque Tyde.

GRUARIUS apud recentiores, Primus est cognitor, seu Iudex causarum ad silvas et venationem attinentium delictorum, quae in iis com mittuntur; cuius appellatio ad Maiorem Forestarium devolvitur: Gruier Gallis, apud quos idem, secundum locorum discrimina, qui Verdier, Forestier, Chastellain, Concierge, Maistre Sergent etc. ut est in Statuto Henrici III. de Forestis A. C. 1583. art. 22. A Germ. Gruen. vel Graen h. e. viridis, unde Gallis Viridarius: Pithoeus tamen a Gru vocem deducit, quod quem vis silvarum fructum sonat, ut sunt glandes: castaneae, poma ac pira silvestria, quae ad firmam dantur a Gruariiis. Id autem muneris viros primos atque adeo Militari cingulo donatos obiisse, docet Santyonus p. 83. Iaudatus C. du Fresne in Gloss.

GRUBENHAGA opp. dit Brunsvic. cum tit. Duc. versus montes, prope Leinam amnem, 3. leuc. a Gottinga in Bor. 4. a Corbia in Ort. Orsus est ramum Grubenhagium, seu Hertzbergium, Alb. Mag. Ducis Brunsvic. fil. Henr. cogn. mirabilis, cuius fil. Henr. Iun. pater Ottonis fuit, mariti Iohannae Neap. Reginae, A. C. 1378. qui Neapoli exstinctus est, A. C. 1388. Frattem Henr. Iun. Albert habuit, cuius posteritas in Phil. A. C. 1596. defuncto desiit: ditione eius adhuc spirantis ab Henr. Iul. Brunsvicensi occupata [orig: occupatâ], Thuan. l. 115. Sed illam Luneburgicis cum fructihus sumptibusque restituere [orig: restitnêre] fil. eius Frid, Ulricus iussus est, A. C. 1617. Vide Phil. Iac. Spener. Syllog. Geneal. Hist.

GRUCHIUS Nicolaus vide Nicolaus.

GRUDII pop. Belgii, quorum urbs est Lovanium, teste Divaeo, Leodio et aliis. Aliis autem, ut Martiano, est Brugge, urbs Flandriae.

GRUES Varroni Sat. peri\ e)desma/twn Melicae. a Rom. iam Aug. aetate, in mensam recepti sunt; sed sic, ut ciconias praeferrent: quemadmodum ex C. Nep refert Plin. l. 10. c. 23. Addit vero, sua [orig: suâ] contra aetate ciconias fuisse dispretas, ita ut nemo attingeret: grues aves expetitos inter alitum primas: quomodo tam durae carnis avem praepararint, ex parte indicat Horat. Serm. l. 2. Sat. 8. 2. 86.

Mazonomo pueri magno discerpta ferentes
Membra gruis sparsi sale multo, non sine farre.

Et Plutarch. de esu carn. l. seu orat. post. *)/alloi gera/nwn o)/mmata kai\ ku/knwn a)po\ r(a/yantes2 kai\ a)poklei/santes2, e)n sko/tei piai/nouin, a)lloko/tois2 mi/gmai kai\ karukei/ais2 tisi\n au)tw=n sarka o)yopoiou=ntes2, Alii vero grues et olores, oculis prius consutis, tenebricoso quodam loco inclusos, saginant, ac mirificas intritorum miscellas et condimenta, carni earum, quae obsonium futura, addunt. Ad Grues etiam vipiones pertinent, de quibus Plin. l. 10. C. 49. ubi cum dixisset, e Balearibus Insulis porphyrionem mitti, subiungit: Ibi et buteo accipitrum generis in honore mensarum est: item vipiones: sic enim vocant minorem gruem. Nomen a sono, ut pipio apud Lampr. Alex. in Gallinis. Vide Gerh. Ioh. Voss. de Idol. l. 3. c. 92. qui de earundem avium ordine; quem servant, cum abeunt, redeunt, que, item prudentia, qua utuntur in se suisque, contra Aquilarum impetus,


page 425, image: s0425b

defendendis, pluribus agit c. 82. Adde Sani. Bochart. e quo pauca haec sub iungimus: Nec apud Rom. solum, sed etiam apud vett. Graecos non in cibis tantum, verum et in delitiis fuere [orig: fuêre], maxime circa Thessaliam, ubi in villis opulentiores suas habuere [orig: habuêre] geranebosi/as2, i. e. gruum pascua, quorum meminit Pollux post Platonem in Politico, etc. Porro grus migratoria avis est, et fuga [orig: fugâ] frigoris in remotissima loca profiscitur. Unde Arist. Hist. Anim. l. 8. c. 12. *)ektopi/zouin, inquit; e)k tw=n e)xa/twn ei)s2 ta\ e)/xata, Ex ultimis in ultima migrant. i. e. ut ipse interpretatur, e)k tw=n *skuqikw=n ei)s2 ta\ e)/lh ta\ a)/nw th=s2 *ai)gu/ptou, o(/qen o( *nei=los2 r(ei=, Ex Scythicis oris ad paludes, quae sunt supra, Aegyptum, unde fluit Nilus. Quod idem refert Herod. l. 2. c. 22. Aelian. Hist. Anim. l. 3. c. 13. Alii. Et quidem, cum e Thracia, quae gruum olim patria credita, discedunt, ad Hebrum amnem convenire dicuntur, ut inde Aegyptum petant, Tzetzes Chiliad. 4. Hist. 120. At Scythicis alio est iter, nempe per pontum, quem transvolant, inter duo promont. Criumeropon et Carambin, quae non nisi CLXX. Mill. pass. intervallo distant, Plin. l. 4. c. 12. In cuius freti traiectu, ut et in reliquo itinere, miram earum emicare industriam, tradunt Vetr. Plin. idem, Pontum transvolaturas stabiliri saburra asserit, et cum medium transierint, abicere lapillos e pedibus, cum attigerint continentem, et egutiture arenam. Concentus consensusque inter migrantes mirus est. Solin. Concors cura omnium pro fatigatis, adeo ut, si quae defecerunt [orig: defecêrunt], congruant universae, lassatasque sustollant, usque dum vires otio recuperentur. In altum prom volant, ad omnes aeris mutationes intentae, ne a tem pestate obruantur, Aristot. Hist. Anim. l. 9. c. 10. sed et, ut de excelsiore specula metentur, quas petunt, terras Isid. Agmen formam trianguli habet, qui basi a ventis im pulsus summa [orig: summâ] parte aerem secat. Cic. de Nat. Deor. l. 2. In primo agmine Duces habent, et ou)ragou\s2 in extremo, e)pisurh/ttontas2 e)n toi=s2 e)xa/tois2, w(/ste a)kou/esqai th\n fonh\n, inter postremos insibilantes, ita ut vox audiri possit, Philos. qui utrique e senioribus sunt, et viarum peritis, Aelian. Inprimis memorabile illud, quomodo se inter volandum mutuo iuvent. In tergo praevolantium colla et capita reponunt. Quod quia ipse dux facere non potest, revolat, ut ipse quoque quiescat. In eius locum succedit ex iis, quae acquieverant proxima, eaque vicissitudo in omm cursu servatur. Cic. Eadem in vigiliis servatur vicissitudo, cum enim volatu fessae in terram descendunt, ut quiescant et somnum captent, reliquis dormientibus, una aut altera, aut e toto numero paucae per vices toti gregi invigilant, Aristot. l. d. Vigiles autem lapidem pede ferunt, qui casu suo dormiturientes excitet, Solin. etc. Tempus migrationis quod attinet, grues e Thracia discedere scribit Arist. Hist. l. 8. c. 12. tou= *maimakthriw=nos2, Maemacterione mense, quod Aelianus exponit l. d. Autumno. Reditus tem pus idem sic definit, *(/otan u(p eu/dia a)/rchtai kai\ ei=rhn ai=a tou= a)e/ros2 u(postre/fouin, o(/pi/sw Cum incipit aeris serenitas et tranquillitas, postlimunio revertuntur. Nec omittendum, ab iis forte ortum, quod apud Syros et Persas *)/agtaroi, Aggari vel Angari dicebantur cursores Regii. Grus enim [gap: Hebrew word(s)] agor, Heb. unde Angari, qui cum gruibus certare videbantur cursus [orig: cursûs] celeritate. *fasi/ tines2 qa/tton tw=n gera/nwn eau/thn th\n porei/an a)nu/ttein . Quidam hoc iter gruum volatu celerius confici tradunt. Vide omnino praefatum Bochart. Hierozoiei Part. post. l. I. c. 11. Adde Salmas. ad Solin. p. 164. et seqq. Necomittendum, quod nemo Vett. praeter Dion. in Vespas. natrat, in Theatrum quoque grues ad pugnam productas. Sic a. is, *ge/rwnoi te ga\r a)llh/lois2 e)maxe/santo kai\ e)le/fantes2 te/ss2 ares2 ktl. . Ubi tamen *germa/nous2 adiecta [orig: adiectâ] literula [orig: literulâ] legi, et commissiones gladiatorum intelligi vult Casaub. ad Suet. Vespas. c. 8. Vide quoque infra Grues.

GRUITROEDUS Iacobus, vide Iacobus.

GRUMA Gr. gnw/mh\ *bailikh\; vide supra Groma.

GRUMBACHIUM nomen loci in Germ. sub proprio Com. ex Rheingravior. Fam. Cum enim Ioh. Com. ex Iohanna Sarwerdensi duos reliquisset filios, eorum minor natu Phil. Daunium ramum emisit, qui irerum tres palmites habet. Primus est Princ. salmens. seu de Neuville, alter eos complectitur, qui Grumbachii habitant, tertius Daunensium est. Et quidem Grumbachios quod attinet, Phil. praefat. Com. Sylv. et Rheni in Daum, Exstinctus A. C. 1521. inter alios ex Antonia de Neufchastel silios, Phil. habuit Franc. qui Obiit A. C. 561. Pater ex Maria Aegyptiaca Oetingensi Ioh. Christoph. Com. Sylv. et Rheni in Grumbach, Defuncti A. C. 1585. quo et Doroth. Mansfeldica nat. Ioh. Com. Decessit A. C. 1630. Ei vero Iuliana Mansfeldica peperit, Emiconem (nat. A. C. 1612. q . A. C. 1629.) Dorotheam (nat. A. C. 1613. q ..) Adolph. (nat. A. C. 1614. Annae Iulianae Rheingraviae maritum) Ioh. Ernest. (nat. A. C. 1615. q ..) Iulianam (nat. A. C. 1616. q ..) et Ioh. Exstinctum, A. C. 1629. omnes Com. Sylv. et Rheni seu Wild-et Rhingravios etc. in Grumbach. Phil. Iac. Spener. Theatr. Nobil. Europ. Part. II. p. 13. E quibus Adolpho ex Anna Iuliana praefata nati sunt, Georg. Frid. A. C. 1641. Leopoldus Vilhelmus A. C. 1642. Frid. Vilhelmus A. C. 1644. Maria Magdalena A. C. 1645. ( q . A. C. 1646.) Elisabetha A. C. 1646. ( q . eod. an.) Ioh. Georg. a. C. 1647. Amelia Christiina (nat. et den. A. C. 1648.) Iuliana. A. C. 1650. Dorothea Sophia (nat. et den. A. C. 1651.) Anna Amalia A. C. 1652. Anna Dorothea A. C. 1654. Eleonora Christina A. C. 1656. Ioh. Adolphus (nat. et den. A. C. 1657.) et Elisabetha, nat.... omnes Com. Sylv. et Rheni lin. Grumbachiae, idem Phil. Iac. Spener. Part. III. p. 86.

GRUMENTUM urbs Episcopal. Lucaniae mediterr. excisa, teste Barrio, Lagariae urbi etiam excilae propinqua, a Saponaria opp. haud valde distans: ex quo errant qui Groppoli Grumentum indigitant, cum Groppli opp. sit in ora finus [orig: finûs] Paestani, Grumentum vero ad sinum Tarentinum situm sit. L. Holstenio nunc castr. Agromento, ad Acirim fluv. paulo supra Tursi opp. in Basilicata prov. regni Neap.

GRUNDULI vel GRUNDILES Lares, quos Romulus constituisse dicitur in honorem sciofae, quae 30. pepererat porcos. Cassius Hemina Hist. l. 2. Pastorum vulgus (inquit) sine contentione consentiendo, praefecerunt [orig: praefecêrunt] aequaliter imperio Remum et Romulum, ita, ut de regno pares inter se essent Monstrum fit, sus parit porcos iriginta, cuius rei fanum fecerunt [orig: fecêrunt] Laribus Grundulibus, Diomedes l. 1.

GRUNO Dux Frisiae, Sicambrorum Regis frater, A. U. C. 375.

GRUNSTADIUM vulgo [orig: vulgô] GRUNSTAT, locus Germ. super. sub Comite proprio ex Fam. Comit. Leiningens. domus Westerburgicae. Cum enim Emico, Catharinae Nasloviae maritus, Obiisset A. C. 1541. maior eius fil. Ioh. Phil. Hartenburgicam lineam orsus est; minor vero, Patri cognominis, Dagsburgio-Falckenburgii rami auctor fuit; cuius surculi sunt Heideshemius et Falckenburgius seu Dagsburgius. Et haec originaria ac antiquissima est Leiningensium Com. Famil. cui plerumque Dagsburgiae nomen superadditur: Praeter illam vero, altera est, quae Leiningensi quoque nomine utitur, Westerburgia dicta, cui Leiningensium titulam atrulit Margaretha Landgravii Leiningensis filia, Reinhardo Westerburgico nupra. Haec in duos nunc ramos quoque dispescitur, Westerburgium et Leiningensem: in quo


page 426, image: s0426a

surculo uno Oberbrunnensi Exstincto, alter Grunstadensis ssuperest. Et quidem hunc quod attinet, Cuno Com de Leiningen et Wisterburg, ex Mechtilde Com. Virnenburgica, pater fuit Reinardi; cui Simburga Saynensis Cunonem genuit Mariae Stolbergiae (Exstinctae A. C. 1572) maritum: quo nat. Philippus, ex Amalia Bipontina, Ludov. suscepit: qui ex Bernardina Lippiensi fil. habuit Phil. ex Agatha Catharina Limpurgica, genitorem Ludov. Eberhardi Com. Leiningensis et Westerburg. etc. in Alt et Neu Leiningen. Hic Carolam Nassov. sibi iunxit, ex eaque suscepit Phil. Luov. (nat. ux... M. de Ruze ) Leop. Ludov. (nat. A. C. 1656.) Ludov. Carolam (A. C. 1657.) Agath. Iulianam, quae Obirt; Vilhelmumque Frider. (nat. A. c. 1659. den....) Comites Leining. et Westerburg. lin. in Grunstat seu Alt et Neu-Leiningen. P. I. Spen. Part. III. p. 84.

GRUS Gr. *ge/raios2, genus saltationis obliquae et in se redeuntis, qua [orig: quâ] Atherniensium Virgines, quotannis in festo suo Delia dicto, Delphis circa Apollinis altare, defungebantur, ut obliquos Labyrinthi, cui Minotaurus, quem Teheseus necaverat, inclusus erat, flexus exprimerent. Polluci l. 4. choreae seu saltationis genus dicitur, ubi numerosa erat saltantium turba, quadam volantium gruum similitudine, Praeeuntibus utrinque ductoribus. Hanc ad imaginem egressionis de Labyrintho, Theseum cum suis, circa aram Deliacam, saltasse idem tradit: qui mos postea quotannis ab Atheniensibus celebratus est. Saltantes autem altare percutere et oleae ramum morsibus appetere, manibus post terga reductis solebant. Callimach Hymno in Del. Eosdem imitantes apud Scalig. thyrsos fornicatos adhibuiste, non sine arte ac venustate dicamus in voce Thyrsus.

*pri\n me/gan h)\ se/o bwmo\n u(po\ plhgh=|sin e(li/cai,
*(rhsso/menon kai\ pre/mnon o)dakth=stai a(gno\n e)ai/hs2,
*xei=roin a)pstre/yantes2 etc.

Vide franc. Rossaeum Archaeol. Att. l. 7. c. 1. et supra Geranion ac Grues.

GRUTERUS [1] Ianus vide Ianus.

GRUTERUS [2] Lambert curavit edit. Oper. Clem Rom. factam. Col. 1570

GRYLLUS [1] Xenophontis fil. qui pro patria fortiter pugnans, occubuit. Huius laudes et Epitaphia multi scripsere [orig: scripsêre]. Aristot.

GRYLLUS [2] nomen Balneatoris, apud Mart. l. 1. Epigr. 60. et l. 2. Epigr. 14. Item genus picturae, apud Plin. l. 35. c. 10. Antiphilus--. Ioeoso nomine Gryllumridiculi habitus pinxit. Unde hoc genus pictur ae grylli vocanur. Ubitamen Aegellum, et Aegelli, in MS. legi, Monet Ioh. Dalechamp. Proprie vero Gryllus insectum est in aedibus stridulum, quod in balneis praesertim frequens, unde qptum balneatori nomen. Gr. gru/llos2 quoque, a sono, quem edir, uti cicada, parte alvi fistulata [orig: fistulatâ], non ut locustae (cuius speciem voluit esse Plin.) seminum attritu, uti nec alis, Scalig. Exercit. 273. Vide quoque Ulyssem Aldrovand. de Ins. l. 4. c. 2. et G. I. Voss. Idol. l. 4. c. 77. Belgis creckel vel nachtcrekel. Valde enim eos ratio fugit, qui sic cicadam inter prerantur, quam vis cantu et forma [orig: formâ] non multum a cicada differat, alis exceptis. Ceterum mederi faucium et gutturum morbis, calculoque et Americanis pro cibo esie, docet idem c. 77. 83. et 89.

GRYLLUS [3] Chalcedonensis, vicit Olymp. 112.

GRYMPA Catanensibus in Sicilia vocatur S. agathae velum, satis longum, coloris castanei, auro praetextum, quod mira [orig: mirâ] veneratione incolae colunt. A Graeco grumpa/nw, involvo, Dominico Macro in Hierol. Sed sine idoneo teste, grupai/nw apud Harpocrat. est. palpito, incurvatus tremo etc. Ad hastam nempe illud involutum, pergit, populo ostenditur, ac involutum conservatur Ibid. Vide infra Guimpa.

GRYNAEUS [1] Simon Veringensis, Theologus clarissimus. Primo Austriae, dein Budae in Pannonia docuit, ubi, ob Evangelii amorem, a Monachis accusatus, carcerem subiit. Inde nobilitatis Hungaricae intercessione liberatus, Wittembergam, ut cum Luthero et Melanchthone olim condiscipulo ibi de negotio Religionis conferret, abiit. Post ad Graecas literas docendas a Ludovico Elect. Palat. Heidelbergam vocatus est: inde Spiram excurrens, A. C. 1529. ut Melanchthonem, qui illuc ad conventum Spirensem, cum Ioh. Saxon. Duce venerat, salutaret, colloquium cum Fabro Ep. Viennensi habuit: quo finito cum domum se recepisset, vixque mensae adsideret, a venerando Sene e conclavievocatus, et de lictoribus, Fabri impulsu, mox adfuturis, admonitus, feliciter cvasit. Eodem anno, annitente Oecolampadio, Basileam vocatus, Graece inAcadem. docuit, non omissa sacrarum rerum professione, quam in Epistolae ad Rom. enucleatione commendavit. Britannicarum dein bibliothecarum amore, eo pertractus A. C. 1533. Erasminomine, obtulit Carolo Montiolo Titi Livii volumen, quinque libris integris, quos Grynaeus in Bibl. monasterii Laurislenii reperit, auctius. Redux A. C. 1534. Tubingam vocatus, Scholam et Ecclesiam eius loci reformavit. Basileam biennio post reversus, adfuit Erasmo morienti: ad sollenne dein colloquium Wormatiense proficiscentibus Melanchthoni, Capitoni, Bucero, Calvino, aliis sunergo\s2 additus est. Peste sublatus Obiit ibi A. C. 1541. Fuit hic vir Latine et Graece excellenter doctus, in Philo sophia et disciplinis Mathematicis deligenter ver satus, nullo supercilio, pudore pene immodico et provehendis liber alibus studiis natus, Erasmi cui amicissimus erat, testimonio.

GRYNEUS [1] Samuel prioris fil. nat. A. C. 1539. IC. Collegii Iuriscons. in Acad. Basiliensi Antecessor, collega magni Basilii Amerbachii Reip. Syndicus: 365. Doctorum in U. I. promotione inclitus. Eius elogium exhibet Melch. Adami in vita Iurisconsult. Germ.

GRYNAEUS [2] Samuel prioris ex filio Simone nepos, Theologus Basiliensis celeberrimus. Nat. A. C. 1595. Abr. Sculteto ex itinere Alsatico et Helvetico redeunti Heidelbergam, comes additus. Procerum palatinorum favorem meruit. RE Redux in patriam in Ecclesia Leonhardino sacro Ministerio admotus, rerum Theologicarum scientiam incomparabilem in docendis publice privatimque auditoribus, per annos 30. tanto cum successu, collocavit, ut ex eius schola, velut Seminario quodam sacro, innumeri passim Theologi prodierint. Obiit A. C. 1656. Aet. 63. Plurima scripsit luce dignissima, quae suo tempore edenda; fil. Ioh. Pastor Franckendorffensis inter cimelia sua servavit; post Obitum eius delata ad fil. Samuelem, pastorem iam Longipontanum.

Dum vixi, docui: multisque ad sidera calle
Ostenso, clarum sidus in orbe feror.

GRYNAEUS [3] Thomas Simonis ex fratre nepos, fide ac vita [orig: vitâ] Theologus, bonarum literarum professor, Roetelae primus Evangelium docuit.

GRYNAEUS [4] Ioh Iac. Thomae fil. Ecc. Basiliensis Antistes, post Simonem Sulcerum, Defunctum A. C. 1585. Bernae Aventicor. A. C. 1540. nat. Basileae docuit per annos complures. Inde A. C. 1584. Heidelbergam a Ioh. Casim. El. Pal. Administr. evocatus, de Eucharistia publice cum Theologis Lutheranis disputationem subiit: Cuius iis successus, ut Professoribus Lutheranis dimissis Georg. Sohnius, et Fr. Iunius in eorum locum surrogarentur, totusque Palatinatus Helveticam confessionem am plexaretur. Obiit Basil. Aet. suae Climacterico undecimo. Scripsit plurima, in Sacros in primis libros Enarrationes, Explicationes, Praelectiones, Hypomnemata, Comm. Demonstrationes, Exegeses, etc. Dicere illum solitum, Erasmum plus Papae iocando nocuisse, quam


image: s0426b

Lutherum stomachando, refert Melch. Aeami in vita eius. Ei in sacra statione successit Ioh. Wollebius. Adde de Grynaeis praef. Paul. Freher. Theat. Viror. Erud. clar.

GRYNEA [1] urbs Troadis. Steph.

GRYNEA [2] urbs Aetoliae in confinibus Ioniae.

GRYNEUM seu GRYNIUM opp. Myrinaeorum iuxta Clazomenas, Strab. l. 13. p. 622. in quo templum Apollinis, et lucus vaticinandi pervetustus. Templum autem candido marmore sumptuosum erat, in quo ipse Apollo colebatur: unde Apollo Grynaeus. Virg. Ecl. 6. v. 72.

Hic tibi Grynaei nemorisdicatur origo:
Ne quis sit lucus, quo se plus iactet Apollo.

GRYNEUS [2] nomen unius ex Centauris.

GRYPHISWALDIA vide Gripswaldia.

GRYPHIUS lacus in Helvetia, ex quo et Fesino oritur flumen Glat.

GRYPHUM pedes vel ungues poculis conficiendis inservire, tradit Arabie. Scriptor Damir c. de aka seu anca vel gryphe. Gesner. de gryphe, Ioh. de Montevilla scribit, ungues tamquam cornua bovis esse, e quibus magni pretii pocula fiunt. At paulo post, se vidisse apud Aurifabrum addit, cornu nigrum laeve et in summo aduncum, fer e ut in rupicapris, triplo sorte crassius, cuius labris argentum inducturus erat, ut pro poculo mensis adhiberetur: quod cum is pro gryphis ungue venditasset, bovis alicuius peregrini, ut quem Indicum vocant, aut bubali fuerit cornu. Eiusdem proin com matis hoc Arabum commentum est, cuius omnia illa, quae de Gryphibus nugacissimi Scriptores Ctesias et Aristeas Proconnesius scribunt. Vide Bochart. Hieroz. Part. post. l. 2. c. 5. et 6. inprimis vero l. 6. c. 2. ubi verba illa Graecorum Interpp. Levit. c. 11. v. 13. et Deut. c. 14. v. 12. bdelu/cesqe to\n grupa\, ou) fa/gesqe to\n grupa\, quae Vulgatus reddit, Necomedatis gryphem, de grupaie/tw|, gryphaquila, interpretatur: quo vocabulo, post Aeschylum, utitur Aristoph. in Ranis, pro maiore aquila, quae rostrum maxime aduncum haber. Proprie enim grupo/ths2 est vel nasi vel rostri insignis quaedam aduncitas, unde ad reliqua transfertur, etc. De Gryphum apud Aegyptios cultu supra in voce Dii: plura vide apud Iac. Ouzel. Animadv. ad Minuc. Fel. p. 175. et 176.

GRYTTUS famosus Cinaedus athenis, quem reum a Cleone peractum pop. morte adfecit. Vide Schol. in Aristoph. Equit.

GU in notiis antiquis, Genus. GX. grex, significat etc.

GUACEJUM seu Vaceium vulgo Gassay, locus Gallicae seu castellum, in pago Oximenti, memoratum Order. Vitali l. 6. H. Vales. in voce Oximensis pagus

GUADALAXARA [1] vulgo Guadalaiara, prov. Americae Sept. in nova Galitia parte novae Hispaniae, inter provincias Zacatecas ad Bor. Mechoacanum ad Ort. et Xaliscum ad Occas.

GUADALAXARA [2] vulgo Guadalaiara, opp. Hisp. in Castella Nova. Algabriae tractus primarium, ad Henares amnem, 4. leucis a Compluto in Ott. et 9. a Madrito.

GUADALAXARA [3] vulgo Guadalaiara, urbs ampla Amer. Sept. in nova Hisp. in prov. Guadalaxata dicta. Est Iuridica sedes illius tractus, sub Hisp. 4. leucis Hispanicis distat ab ora maris Austrini in Bor. prope lacum cognominem; estque Episcopal. sub Archiep. Mexicano. Exstructa est A. C. 1521. a quodam e Guzmannorum fam. sedesque Episocpatus, quae Compostellae erat, illuc tranflata est A. C. 1606. Sita est in planitie amoena, fertili [orig: fertilí], ac pluribus torrentibus fontibusque irrigua. Centuplum aliquando hic [orig: hîc] reddunt agri, A Costa l. 3. Herrera c. 11. etc.

GUADALUPIA vulgo la Guadaloupe seu la Gardeloupe, ins. Amer. Sept. una ex Antillis, et ex praecipuis totius tractus, sub potestate Francor. ab A. C. 1635. Ibi multae coloniae et arces. Ins. est valde rigua et fertilis, Sacchari inprimis; habetque in circuitu 56. circiter leucas. Distat a Dominica 12. leuc. in Bor. et 6. a Marigalanta, 15. autem ab Antiqua ins. in Mer. Ab antiquis illius tractus accolis vocabatur Carucueira. Sed Castellaninovum illi indiderunt [orig: indidêrunt] nomen ex occasione Guadalupiae in nova Castella, quo ingens peregrinatium confluxus. In duas penins. divisa est, quarum illa quae Or. spectat, dicitur Magna Terra, et vera est Guadalupia: altera quae Mer. et Sept. spectat, in plura territoria est subdivisa. Urbem habet satis cultam et tres arces in ora litorali. Vide Rochefort Hist. des Antilles, Mappeum Palma fidei, Sanson. deser. Amer.

GUADELA vulgo Guadel: urbs Asiae, in Persia, in ora sinus Armuziani, cum portu frequenti et capaci, in prov. Kherman dicta.

GUADER opp. Brit. min. vulgo Guer, non procul a Monteforti, Montfort la Canne, loco civitati Redonum propinquo. Hadr. Vales. Not. Gall.

GUADICIA vulgo Guadix, urbs Hisp. Episcopal. sub Archiep. Hispalensi. Vide Acci.

GUAGARA Regnum Nigritarum, incolarum multitudine ditissimum est, a Mer. cuidam regioni Argenous coniungitur, cui Meder ae nomen est, auri fecunda. Ioh. Matal. Metell.

GUAJAQUILUM vulgo Guallaquil: opp. Americae Merid. in parte Bor. Peruviae, in ora littorali maris Pacifici, cum portu capaci e regione Punae ins. 50. leucis Hispanicis distat a Quinto in Austr.

GUAIRA vulgo Guaira, prov. Amer. Merid. quae pars est Paraguaiae regionis, inter partem Austr.Brasiliae ad Ort. et Paraguaiam propriam ad Occas. Eius primaria urbs dicitur etiam Guaira seu Civitas regia, Guaira, seu Ciudadreal loiveros. Sedet iuxta fluv. paranam, sub domino Hisp.

GUALATA vulgo Gualata, regnum Africae in Nigritia, versus Oceanum Atlanticum. Habet a Sept. Zanhagam desertum, ab Ortu Tombutum regnum, et a Mer. Genehoam regnum.

GUALBERTUS Iohannes, vide Iohannes.

GUALDUS Paulus vide Paulus.

GUALTERUS [1] Athenarum dux appellatus, 10. Mensibus Floreutiae tyrannidem obtinuit, A. C. 1445. Blondus.

GUALTERUS [2] Archiep. Senonensis, inauguravit Euden Comitem Paris. post Carolum Craslum, Regem dictum: Rodolphum item Burgundiae Ducem, Obiit A. C. 923. San-Marth. Gall. Christ. Tom. l. p. 624.

GUALTERUS [3] Bernardus vide Bernardus.

GUALTERUS [4] Brennus gener. Siculorum Regis Occisus A. C. 1202. Item Connestabilis Galliae. Item Comes Ioppensis, occilus A. C. 1244.

GUALTERUS [5] Brugensis Ep. Pictaviensis, acer Hierachiae Ecclesiasticae defensor. a. Clem. V. deposlitus, prae maerore vitam finiit, intra digitos schedam tenens, qua [orig: quâ] a Papa ad Concilium proximum, indeque ad iudicium ultimum provocavit. Circa A. C. 1304. Vide de sepulchro eius A. C. 1604. Aperto litem, apud Thuan. Hist. l. 131. Scriptorum eius catalogum exhibet Trithem. Vide quoque S. Antonin. 3. part. Chron. Swertium Athen. Belg. etc.

GUALTERUS [6] Burlaeus Anglus, discip. Ioh. Duns Scoti, condiscip. Gul. Occami, scripsit contra Magistrum. Gesner. Biblioth. Voss. de Hist. Lat. l. 2. c. ult.

GUALTERUS [7] Calenius vide Calenius.