CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

HALLENSE fanum Hallis Hanoviae municipio celebre, longinquo cursu et prodigiis, quibus testatam Numinis praesentiam accolis persuasum. Haec Iustus Lipsius launa [orig: launâ] facundia [orig: facundiâ] illustravit, quo velut pignore Romanam religionem et Imaginum reverentiam obsignaret. Quamquam contra alii sceipto disseruere [orig: disseruêre], notas Sacerdotum fraudes, aliaque in quaestum conficta, plura, quae miracula dicantur, forte aut natura [orig: naturâ] accidisse: et tamen veteres Magos Aegypti maxime Tyaniumque et alios damnandi cultus Magistros, cum sua placita operibus stupendis firmaverint, argumento esse nobis, demum iis habendam fidem, quae uni Deo animos allegant, non alias asciscunt tutelas, nec simulacrorum vetita [orig: vetitâ] superstitione pietatem corrumpunt. Hugo Grot. Hist. Belg. l. 7. ad A. C. 1578.

HALLUS Iosephus Leicestria [orig: Leicestriâ] Anglus, Ep. Exoniensis, dein Norvicensis. Scripsit in varia loca S. Scripturae, Angl. 3. Vol. Fol. Londini A. c. 1647. et 1660. etc. Urbano VIII. oppressis in Gallia Protestantibus circa A. C. 1628. insultanti opposuit se scripto edito, c. triumph. Urbani VIII. Obiit A. C. 1656. Aet. 80.

HALMA una ex tribus Gaditanae saltationis speciebus, qui a saltu nomen datum: hoc enim a(/lma Graecis notat. I. C. Scalig. poet [orig: poêt]. l. 1. c. 18.

HALMUS Sisyphi fil. frater Porphyrionis, filiam habuit Chrysogonem ex qua et Neptuno natur est Minyas Orchomeniorum Rex. Alii tamen volunt ex Iove et hesione filia Danai natum esse Orchomenum, qui Orchomeno Boeotiae urbi nomen imposnit, et ex Hermippe Boeoti filia Minyam genuit, quem tamen multi Neptuni filium esse volunt, quamvis Orchomeni fil. vulgo haberetur.

HALMYDESSUS urbs Thraciae, P.Mela. l.2.c.2. Almydessus Ptol. Salmydissus Xenoph. Stagnara hodie Moletio.

HALOA Hesych. *(alw=a e(orth\ *)aqh/nh|si. Cuius vero Dei fuerit, haudquaquam exprimit, ut neque Harpocration et Suid. qui tamen ex Philochoro nominis originem exponunt: *(allw=a e(orth/ e)stin *)attikh\, *filo/xoros2 de/ fhsin o)nomasqh=nai a)po tou= to/te to\s2 a)nqrw/pous2 ta\s2 diatriba\s2 peri\ ta\s2 a(/lws2 poiei=sqai. Ubi indicare videntur, hoc festum ab agricolis observatum, cum ad meslem accingerentur. Eust. ad Il. 1. Cereris et Bacchi sacrum esse ait, quod comportatis in horrea frugious agitatur. *)iste/on de\ o(/ti e)pi\ sugkomidh=| karpw=n, e)f' h(= kai\ ta\ *qalu/sia e)qu/eto, e(orth\ h)/geto *dh/mhtros2 kai\ *diou/nsou kata *pansani/an, *(alw=a kaloume/nh, dia\ to\ tai=s2 a)parxai=s2, kai\ ma/lista e)n )/aqh/nais2, a)po th=s2 *(alw/tote kataxra=sqai fero/ntas2 ei=s2 *)eleusi=na, Castellan. Nic. Lloyd.

HALONAE Leuncl. Solbazar, pop. Ioniae, in eonf. Cariae, apud Maeandrum fluv.

HALONE inf. Proponitidis ante Cyzicum, opp. habens eiusdem nominis. Plin. l. 5. c. 31. et 32.

HALONNESUS ins. maris Aegaei prope Thraciam, quam aliquando, omnibus qui mares erant, caesis, tantum feminae tenuisse dicuntur. P.Mela l.2.c.7. Ob hanc ins. Philippus et Athenienses inter se contenderunt [orig: contendêrunt]. Est et alia Ioniae. Steph.

HALOTUS Spado qui Claudio inferre epulas et explorare gustu solitus, infudit delectabili cibo boletorum venenum, a Locusta datum, Agrippinae iussu. Tac. Ann. l. 2. c. 66.

HALSBERGA in Testam Everhardi Ducis Foroiul. apud Miraeum Cod. Donat. piar. c. 21. Et helmum cum halsberga: Habergeon in Statutis vilhelmi Regis Scotiae c. 23. §. 2. Lorica est maculis contexta, Gallis Cotte de mailles, Germ, Halsbergh, i. e. munimen colli, ex hals, collum; et berghen, tueri, custodire, Kilian. Sic lwri/kia me/xri a)straga/lwn a)nasuro/mena dia\ lwri/wn kai\ krikelli/wn, suisse docet Leo in Tactic. c. 5. §. 4. At Beslius etymon accersit, ab al, omnis et berghen, cooperire, ut halsberga fuerit armatura integra. Vide C. du Fresne in Gloss. et Ottonem IC. Notis ad B. Rhenan. Rer. Germ. l. 2. p. 343. nec non supra in voce Brunia. Similiter et Halsfang, vox Saxon. occurrit in LL. Henrici I. Regis Angl. c. 11. in LL. Canuti §. 57. et 67. et Edmundi §. 1. idemque notat, quod Collistrigium Latinis, vulgo Pilorium. Supplicii nempe machina est, quae rei collum ex pegmate sublati, inter duas tabulas, comprehendit, populisque ad ignominiam exponit. Aliquando vero et ipsa mulcta pecuniaria, in commutationem poenae huiusmodi Regi vel Domino exsolvi solita, sic dicitur,

Quid pereunt stulto fortes Altere lacerti?
Exercet melius vinea Fassa viros.

Massa e plumbo est, ferro vel lapide, quibus in saltu sese olim librabant, in Gymnasiis Balneisque, ad sudorem excitandum. Vide hic [orig: hîc] infra.

HALTERISTAE dicti, qui HALTERIBUS ludebantErant autem *(alth=res2 disco simile exercirationis genus, quod in palaestra actitari solitum scribit Galen. Nam quod duplex saltationis genus, seu exilitionis fuisse legimus; unum, quando saltantes vacuis manibus se ipsos in sublime agebant: alterum,quando manibus ponduscula capiebant, ut illis firmati vehementius saltarent; quae Arist, et Theophrast. a(lth=ras2 quoque auncupavit: hi tamen multum a

prioribus erant diversi, ut legere est apud Oribas. c. peri\ a)lthrobolias2 seu Halteris iaculatione, ubi inter alia docet, Halteres solitos fuisse proici, aut manibus extensis et vicissim inflexis: aut in manuum protensione, quae quiescebaut et ut plurimum brevi motu movebantur, solum contineri; ipsos vero, qui exercebantur, non secundum dorsi assensum manibus vicissim se flectere, consuevisse. Hinc etiam videmus, pondere istiusmodi, variis modis fuisse emissa: perinde ac nostra [orig: nostrâ] aetate apud multos in usu habetur, qui sefe exercent, aut lapidem vel ferreum vel plumbeum manibus ac brachiis extensis et circumactis in altum mittentes. Cuiusmodi exercitationis formam exacte videre est, in imaginibus Halteristarum, quas ex gemmis veteribus sculptis acceptas Ligorium ad se misisfe, scribit Hier. Mercur. de Arte Gymn. l. 2. c. 13. ubi Icones expressae. Quales vero fuerint hi Halteres, Paus. exponit Eliac. l. 5. *(oi de\ a(lth=res2 ou(=toi pare/xonto xh=ma toio\n de\ ku/klou paramhkeste/rou, kai\ ou)k e)s2 to\ a)kribe/staton periferei=s2 ei)sin h(/misn, pepo/ihtai de\ w(s2 kai\ tou\s2 daktu/lous2 tw=n xeirw=n dii+e/nai, kaqa/per di' o)xa/nwn a)spi/dos2. Hi autem Halteres circuli oblongioris figuram habent, neque dimidio ad exactissimam rotunditatem perveniunt. Ita vero facta earum est figura, ut manuum digiti tamquam per clypei ansam immittantur. A quo paulo diversus Cael. Aurel. Chron. l.4. c. 2. Halteres fuisse docet maslulas quasdam, sive manipulos ex variis materiis modo levioribus modo gravioribus confectos, ea [orig: eâ] magnitudine, ut manu quilibet caperetur: qui, Mercurialis sententia [orig: sententiâ], non tantum solis manibus, verum etiam funiculis halteribus ipsis circumfusis, deinde inter proiciendum explicatis emittebatur; perinde ac faciunt hisce temporibus multi qui sic aut rotulas ferreas, aut caseos, qui quid aliud simile proiciendo certant. An vero *(alth=res2 a Platone, inter ceteras ad fortitudinem militarem comparandam excogitatas exercitationes nominentur, explicatum non habetur. Videtur tamen de LL. l. 8. ubi de mulierum propriis exercitationibus scribit, verbis hisce, kai\ li/qois2 e)k xeiro\s2 te kai\ sfendo/nais2 a(millwme/non, id voluisse, ut tum lapidibus a manibus, tum a fundis emissis inter se certarent. nam et a)lth=res2 aliquando lapides erant, quos e manibus exercitatores eicere consuevere [orig: consuevêre]. ut adeo dissimile veri non sit, sub nomine lapidis manibus emissi a(lth=ra intellexisse Platonem. Veluti certum est, fundam ab Halteribus diversam, funiculum quendam fuisse, qui duobus capitibus manu capiebatur, altero cum ansula, ne exiret; altero sine, ut diomitti posset, atque in medio latior erat, ut ibi lapis contineretur, quem, circumacto valide funiculo, et ab uno capite dimisso, vehementer Funditores evibrabant etc. Vide Hier. Mercur. de Arte Cymn. l. 2. c. 12. et supra suo loco.

HALUS civitas Achaiae, et Phthioridis. Parmeniscus aliam faci Malliacam Achilli subditam, aliam Protesilao. Vide Steph. Parthicum opp. Tac. Ann. l. 6. c. 41.

HALWILLA opp. seu castrum vet. Argoviae, unde nobilissimae familiae nomen: ad effluxum fluv. Aa e lacu cogn. der Hallweiler see. A Bernensibus, qui Tharingum Hallvillanum saepius infestum fenserant, in cineres redactum, circa A. C. 1415. postea reparatum est. Vide Stumpf. l. 7. de Argovia, c. 35.

HALYAETUS proprium viri, qui mutatus fuit in avem sui nominis. Lege Halyaeetus. Fuit autem Nisi nomen. Ovid. Met. l. 8. v. 145.

-- (Nam iam pendebat in auras,
Et modo factus erat fulvis Halyaetus in alis.)

HALYATTES Lydiae Rex, Croesi pater, qui ab eo Halyatticus cognominatur. Horat. Carm.l. 3. Od. 16. v. 41.

HALYS [1] Cyzicenus a Polluce, in conflictu nocturno interemptus. Val. Flacc. Argon. l. 3. v. 1 57.

HALYS [2] quibusd. Calis, fluv. Asiae min. in Tauri montis radicibus nascens, Cappadociaeque, Syriae ac Paphlagoniae agros irrigans, ac tandem contra Aquilonem in Euxinum mare se evolvens. Baudr. fontes habet in Galatia, ubi iuxta Gangre labitur; et rigatis aliquot urbibus Galatiae et Paphlagoniae, ibi in sinum Amisenum cadit, 20. mill. ad Amiso in Ort. Ovid. l. 4. de Ponto Eleg. 10. v. 48.

Recitat aliquoties tum Suid. tum alii. Sed oraculo Croesus deceptus, quum regnorum opes exspectaret, suas profligavit, Cic. de Div. Lucan. Civ. Bell. l. 3. v. 272.

HALYZIA opp. Epiri, nunc Alcipo, ad dextram Acheloi ripam. Baudr. Quibusd. nunc Trigordon, ubi magna supersunt antiquitatis vestigia. Hic [orig: Hîc] Lacedaemonii ab Atheniens. mari devicti sunt. Xenoph.

HAM sive HEM lacus in tribu Gad, in quo olim habitaverunt [orig: habitavêrunt] Zuzim vel Zozim, h. e. viri robusti, horrenaique gigantes.

HAMA [1] veterum Saxonum Numen, de quo Fabric. in Saxonia sua, ipsum Solem fuisse tradit. Forte ab Hebr. [gap: Hebrew word(s)] chama, i. e. sol: unde Ammonis quoque vox orta videtur. Vide Ioh. Voss. de orig. et progr. Idol. l. 2. c. 11.

HAMA [2] Gr. a(/mh l. 3. de Officio Praef. Vigil. alibique in Pandectis, recensetur inter instrumenta, quibus utebantur in

restinguendis incendiis: quod etiam docet Iuv. l. 5. Sat. 14. v. 305. Vide supra in voce Ama.

R. HAMA praeses Nahardeae, Annis 15. circa An. 4177. iuxta calculum R. Davidis Ganz.

Ubi Serv. Nymphae, inquit, sunt, quae cum arboribus nascuntur et intereunt; a)po\ tou= a(/ma, kai\ th=s2 druo\s2, qualis fuit illa, quam Erisichthon occidit. Ovid. Met. l. 8. v. 738. quae moriens ait:

Catull. Hamadryades Deas vocat Carm. 63. v. 23. et posuit pro Naiadibus, vel Napaeis, ut vice versa [orig: versâ] Naias pro Hamadryade posita legitur apud Ovid. Fast. l. 4. v. 229.

Naiada vulneribus succidit in arbore factis,
Illa perit: fatum Naiados arbor erat.

Et Prop. in fabula Hylae, Hamadryadas posuit pro Naiadibus.l.1. Eleg. 20. v. 32.

Quamvis ille sua lassus requiescit avena,
Laudatur faciles inter Hamadryadas.

--- - *(\o ga\r oi)=os2 e)n ou)/resi de/ndrea te/mnwn
*dh/ toq' *(amadru/ados2 nu/mfhs2 a)qe/rice lita/wn.
*(/h min o)durome/nh a)dinw=| meili/ssato mu/qw|,
*mh\ ta me/ein tre/mnon druo\s2 h(/likos, h(=| e)pi\ pouluo\
*ai)w=na tri/beske dihneke/s2. au)ta\r o) th/n ge
*)afrade/ws2 e)/tmhcen a)ghnori/h| neo/thtos.

Ubi Scholiastes: *(amadrua/das2 nu/mfas2 *mnhsi/maxo/s2 fhsi dia\ to\ a(/ma tai=s2 drusi\ genna=sqai h)\ e)pei\ dokou=sin a(/ma tai=s2 drusi\ fqei/resqai *(amadruades2 le/gontai. *xa/rwn de\ o( *lamyakhno\s2 i(storei=, w(s2 a)/ra *(roi=kos2 qeasa/menos2 dru=n o(/son ou)/pw me/llouan e)pi\ gh=s2 katafe/resqai, prosta/cai toi=s2 paisi\n u(posthri/cai tau/thn, h( de\ me/lloua sumfqei/resqai th=| drui/+ nu/mfh, e)pista=sa tw=| *(roi/kw|, xa/rin me\n e)/fasken ei)de/nai u(pe\r th=s2 swthri/as2, e)pe/trepen de\ ai)th/sasqai o(/, ti bou/loito. *(ws2 de\ e)kei=nos2 h)ci/ou sugtene/sqai au/th=|, u(pe/xeto dou=nai tou=to, fula/casqai me/ntoige i(te/ras2 gunaiko\s2 o\mili/an parh/gseilen, e)/sesqai de\ metacu\ au)tw=n a)/gtelon me/lissan, kai/pote pesseu/ontos2 au)tou= pari/stato h( me/lissa. *pikro/teron de\ u)pofqegca/menos, ei)s2 o)rgh\n e)/treye th\n nu/mfhn, w(/ste phrwqh=nai au)to\n. *kai\ *pi/ndaros2 de/ fhsi peri\ numfw=n poiou/menos2 to\n lo/gon,

HAMAE opp. Camp. in monte, apud Cumas, urbem excisam, ubi silva adhuc Selva de Hami, a lacu Tripergolino parum, a Cumis 3. mill. pass. distans.

HAMAENICI pop. Sarm. Eur. in ora Moeoticae palud. inter ostia Borysthenis et Tanais. Forsan Hamaxici.

HAMARTGENIA nomen libri, quem composuit Prudent. apologiae loco, contra Marcionem; cuius sectatores, quum Auctorem suum sequuti, duos Deos, bonum bonorum et malum malorum architectum assererent: Prudent. sententiam hanc refellens, veram mali originem hoc libro sibi proposuit exponere, quem proin a(martige/neian, h. e. pecoati generationem, inscripsit. Dom. Macer in Hierol.

HAMATA et Asellata factionum in Belgio nomina, vulgo de Haeckschen ende Kabeliaauschen, quorum illi Margarethae, Ludovici Bavari uxori addicti erant, isti Vilhelmo Margarithae filio favebant. Eodem tempore in Anglia Rosae albae et rubrae: in Rep. Veneta Morosinorum et Caloprinorum: in Frisia van de Schiringers ende Vetkopers: In Flandria van de witte Munniks kappen, et prius in Germ. Italiaque Gibellinorum et Guelphorum dissidia fervebant, vide Aventin. Ann. Boior. l. 7. Boxhorn. Hist. Univ. ad A. C. 1411. Item A. C. 1125. etc. et supra in voce Asellata.

HAMATH 2.Sam.c.8.v.9.ubi Toi seu Thui regnasse, Davidis Regis tempore dicitur, magna est urbs ad Orontem sita, quam Macedones Antiochiam postea dixere [orig: dixêre]. Caput fuit terrae Hamath, h. e. totius terrae tractus, a Terrae S. finibus usque ad Euphratem, ad cuius introitum ponitur limes Israelis Sept. Ios. c. 13. v. 5. Ea est Syria Damascena, inter Antilibanum et Libanum sita, cuius caput Damascus, Es. c. 7. v. 8. aliter Arambeth-Rehob, 2. Sam. c. 10. v. 6. In hamath-Soba Salomon munivit Palmyram, in terra solitudinis, quae usque ad Euphratem pertingit, 2. Patr. c. 8. v. 3. Syri Thadamoram vocant. Meridionalis vero pars proprie [orig: propriê] Chanaan dicta est. Marsham. Can. Chron. Sec. x.

HAMATHAEUS fil. Chanaan. Gen. c. 10. v. 18. 1. Par. c. 1. v. 16. Inde Hamathaei terrae Hamath incolae, quorum metropolis Hamath est Antiochia, si Olympiodoro credimus, et Paraphrastis Ionathani et Ierusalem, et Rabbino Solomoni. Sed obstat quod in scripturis toties ad introitum Hamath Sept. figitur Terrae sanctae terminus, quam nemo locorum peritus Antiochiam attigisse dixerit. Huic dubio facile est occurrere ex Hieronymo, qui Hamath, vel Hemath

duplicem fuisse statuit, quarum una sit Graecorum Antiochia, altera Epiphania. Illam addit vocari magnam. Amos. c. 6. v. 2. ad distinctionem minoris, Epiphaniae scilicet. Nic. Lloydius, vide supra.

HAMATICUM vulgo HAMAY, locus Flandriae, ad Scarpim fluv. in dioec. Atrebatensi, cum coenobio, a Gertrude avia materna Adalbaldi Rictrudis viri condito. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.

HAMAXA regio Bithyniae. Steph. Item sidus quod nos Septentriones dicimus, a siguar, quia plaustri simile videtur. A. Gell. l. 2. c. 21. Hom. Odyss. e.

*kai/ min e)popteu/wn ouk o)/yomai du/nta *bow/thn,
*ou) qrasu\n *)wri/wna kai\ a)/broxon o(lko\n *(ama/chs2.

HAMAXOBITAE vel HAMAXOBII pop. Sarm. Europeae. Versus conf. parvae Scythiae, ubi nunc pars Mer. Moscoviae:

Uti loquitur Horat. Sic etiam Africae populi quidam vocari possunt, de quibus Sil. Ital. Pun. Bell. l. 3. v. 290.

Nulla domus, plaustris habitant: migrare per arva
Mos, atque errantes circumvectare penates.

HAMBERGA Comitatus Germ. sub propriis olim Comitibus, quibus originem dedit Arnoldus, quintus et minimus natu fil. Walravii Nassoviae Comitis, ex Barbara Muntzenbergii Toparchae filia. Is enim ducta [orig: ductâ] in uxorem Demhilda [orig: Demhildâ], Toparchae Arenbergii filia [orig: filiâ], a feudo sive dote sponsali nomen posteris tradidit. Fil. eius Ludovicus arcem Hambergensem struxit, unde Comitum Hambergensium Westriciorum origo: qui surculus iam arbori Nassoviae agnatus est. Cyr. Lentul. Geneal. Princ. Nassov. MS.

HAMBURGA munita, praeclara et maxima inf. Saxoniae urbs. Olim sedes Archiepiscopatus, qui postmodum a Praesule Ansgario Bremam translatus est, A. C. 830. Ludovico Germ. assentiente. Nomen habet ab Hammone, qui eam instauravit, unde Latine Hammanisburgum F. Irenico dicitur. Alb. Crantzius ab Hama, in signi pugile nomen accepisse existimat, qui a Starcathero Dano gigante hoc loci, ante urbis aedificationem, occisus perhibetur. Aliis potius dicta videtur, a voce Ham, i. e. silva, seu saleus, quod olim silva inter Alsteram et Billam flum. Ham dicta, ibi fuerit. Addunt quidam. Dominos de Ham, tempore Caroli Mag. ibi locorum condidisse arcem, quam Hamburg appellarint. Sed Hamburgum a Carolo Mag. contra Danos conditum, A. C. 809. Crantzius vult. l. 2. qui etiam Hamburgensem Episcopatum, ubi primus Antistes Heridagus fuit, instituit. Idem. E'cuius successoribus Anscarius floruit, A. 826. Dominum olim habuit Albionem Nord-Albingorum principem, Wittikindi patruelem, cum quo Christianam fidem amplexus est. Dein Hermannus Billingus, inf. Saxoniae Dux ab Ottone I. creatus, Hamburgum rexit, et post eum fil. Benno: cuius posteritate exstincta [orig: exstinctâ], Lotharius Saxoniae Dux, Adolpho Comiti Schaenburgi, regimen Holsatiae et Hamburgi commist, quod hic tenuit usque ad A. C. 1137. Eius nepos Adolphus III. accepta [orig: acceptâ] magna [orig: magnâ] pecuniae summa [orig: summâ], ampla civitati privilegia concessit, quae a Friderico Barbarossa confirmata sunt. Hoc absente ab Henrico Leone urbs eversa, sed ab Adolpho ex Oriente reduce recuperata est: quo tamen paulo post a Waldemaro Duce Slesvic. fratre Canuti Regis Daniae, victo, A. C. 1203. Rex Albertum, Comitem Orlamundepsem, Hamburgo praefecit, qui Senatui 150. marcis auri ius suum vendidit: via [orig: viâ] sic urbi ad libertatem facta [orig: factâ], quam postea Adolphus IV. confirmavit: a quo tempore libera civitas titulotenus tantum sub imperio Holsatiae Comitum fuit. De controversia inde inter civitatem et Holsatiae Duces oborta, vide Limnaeum enucl. l. 4. c. 25. Fridericus II. Daniae Rex cum civibus, qui iam per totum sexennium a portubus Daniae, Norvegiae et Islandiae exclusi erant, transegit A. C. 1579. naves illorum dimisit, novumque vectigal sali im positum remisit, hac lege, ut intra quinquennium L. talerorum CIC. sibi solverentur. Thuan. Hist. l. 68. Status Reip. sensim ad puram Democratiam vergit. Bugenhagio, sub initium Reformationis, doctore usa, Lutheri doctrinam sequitur; acerrimeqe se Ioachimus Westphalus, Reformatis, qui sub Maria Regina Anglia eiecti huc appulerunt [orig: appulêrunt], A. C. 1554. se opposuit. Horum tamen non contemnendus hodie ibi coetus, quibus ad sacra sua, in vicinum pagum Daniae Regi subiectum Altena, excurrere permissum. Vide limnaeum supra laudatum, Laetum Comp. Hist. Univ. Aquis est instructissima, et ad mercaturam situ admodum opportuno, ac Anglorum frequenria [orig: frequenriâ] hodie celeberrima. Moenibus, fossis, vallo, divitiis et incolis, nihil Hamburga cultius, nihil munitus videri potest. Ex praecipuis est Hanseaticarum, 16. mill. Germ. a Brema in Bor. 6. a. Stada in Ort. Cum portu capaci, quo navigia supervehuntur per Albis aestuar. Ibi Alstera amnis in Albim cadit. 18. mill. Germ. ab Albis ostio in Ort. Crescit in dies; Baudr.

HAMDAN fil. Disan. Gen. c. 36. v. 26. qui 1. Par. c. 1. v. 41. Hamra dicitur.