CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

HEDDAI nomen viri. 2. sam. c. 23. v. 30. qui Huri 1. Par. c. 11. v. 32. dicitur.

HEDENA vulgo HEDIN, arx permunita Artesiae, ad Quantiam fluv. in limite Picardiae. Sub Gallis, ab A. C. 1639. 7. leuc. ab Abbevilla in Bor. 4. a Monstrolio in Ort. mtra paludes. Olim ab Hisp. excitata contra Gallos.

HEDERA an ab haerendo, mirae enim tenacitatis est, an quod edita petat, an quod exedat parietes, dicta? celebre olim Bacchi coronamentum fuit. Plin. l. 16. c. 34. Dicitur --- Alexandrum ob raritatem ita coronato exercitu, victorem ex India rediisse, exemplo Liberi patris: cuius Dei et nunc adornat thyrsos, galeasque etiam et seuta, in Thraciae popnlis, in solenibus sacris. Nempe is vino opposuit hederam, et ex ea coronam plectere docuit, Plutarch. Sympos. 3. Unde in convivia idem coronae genus transit, et pocula inde sumpta, de quibus supra aliquid diximus, in voce Cissybium. Alii tamen Baccho placuisse heaeram volunt, quod illa vini vice fungitur, et absque vino inebriat, o(/lws2 a)/oinon e)pa/gei me/qhn, ut idem Plutarch. ait kefal. katagr. *r(wm. Certe hedera et vitis sociatae saepissime in eiusdem Idoli coronamento, ob arctam utriusque cognationem: namque et altera alteri implicita mire pulchrescit, Virg. Ecl. 5. v. 32. et vitem foro feraciorem, si putator eius hedera [orig: hederâ] esset redimitus, existimatum est, Constantin. Caes. l. 5. c. 24. Quo facit fabula de adolescente, e Bacchi saltatoribus uno, cui *kissou= nomen, in hederam verso, eidem indigitata l. 11. c. 31. Insuper hasta Bacchi, uti in summo corymbis, sic in medio et imo, hedera [orig: hederâ] im plecti solita est, teste Nonno l. 9. Eiusdem arae hederas imponi consuevisse, Scalig. docet poet. l. 1. c. 21. Omnes etiam, in sacris eius, eodem modo fuere [orig: fuêre] redimiti, vide Barth. ad Stat. l. 2. Sylv 7. v. 11. infra in voce Hyacinthia. etc. Sociabatur vero etiam violis, elichryso, smilaci, et in militibus quoque lauro, ut videre est apud Car. Paschal. Coron. l. 1. c. 17. et l. 3. c. 1. Praeter Bacchum, Silenus quoque hedera [orig: hederâ] cingebatur, Salmas. ad Solin. p. 1041. de quo Sileno, vide suo loco. Priapus item, et Satyri, Athen. l 5. p. 197. Apollo porro: Namque Hedera Libero quondam sacra, i. e. Soli, quemadmodum et laurus eidem, sub nomine Apollinis, ob eandem causam. Hinc apud Macrob. Sat. l. 1. c. 18 inter alia legas, quod Lacones festo illo Apollinari, quod in Hyacinthi memoriam triduo solebant celebrare, hedera [orig: hederâ], Bacchico ritu, consueverint coronari. At Aeschyl. quoque dicit, o( kisseu\s2 *)apo/llwn, Hedera [orig: Hederâ] gaudens Apollo. Euripid. item eundem sic affatur, Deorum *de/spota, *filo/dafne, *ba/kxe, *paia\n, *)apo/llwn, *eu)/lure, Domine, laurus amans, Bacche, Paean, Apollo, lyra [orig: lyrâ] canore. Vide iterum Voss. de orig. et progr. Idol. l. 2. c. 14. Musae tandem. Ita enim Calliopen, Musarum nobilissimam, redimit Ovid. Fast. l. 5. v. 79.

Tunc sic neglectos hedera [orig: hederâ] redimita capillos
Prima sui coepit Calliopeia chori.

Qua de ere vide iterum Paschal. Coron. ubi supra, l. 1. c. ult. A Dris ad homines idem hederae usus transiit, Principes, uti de Alexandro vidimus; Milites, in eiusdem exercitu; Luxuriosos et lasciviae deditos, de quibus Athen. l. 14 Multeres quoque, quae eadem capillitium religabant, uti de Thebanis habes, apud Euripid. Sed et poetarum sacrum genus, hedera [orig: hederâ] coronabantur. Fert namque haec victricem se vetustatis atque eo comitem immortalitatis eius, quam sibi praeclarissimi Scriptores ut praemium proponunt, poetae inprimis, quorum proin cleeberrimus quisque ac ceterorum vicot hac fronde caput evinxit. Hinc illa victrix Horat. Carm. l. 1. Od. 1. sub calcem. et l. 1. Ep. 3. v. 24.

Hoc autem poeticum, ut sic dicam, hederae genus Plin. sic describit l. 16. c. 34. Alicui et semen nigrum, alii crocatum: cuius coronis poetae utuntur, foliis minus nigris: quam quidam Nysiant, alii Bacchicam vocant, maximis inter nigras corymbis. Ab hominibus ad alia, aras, thyrsos, ut dictum: poetarum imagines. Unde Ovid. in Pontum relegatus, suae imagini heder am demi vult, velut omnem iucunditatem, eamque, quae nomini suo adhaerebat, aeternitatem, abdicans, Trist. l. 1. Eleg. 7. Initio.

Si quis habes nostris similes in imagine vultus,
Deme meis hederas, Bacchica serta, comas.

Pocula insuper, quibus in conviviis libabant. Sic poth=ra ki/ssinon, poculum hederaceum, Hercules sumit apud Admetum, Eurip. Alcest. Act. 4. Cyclops, apud eund. Cyclop. act. 3. Ipsa convivia, quae kissofo/rous2 qali/as2, hederata convivia, appellat Idem Bacch. etc. Etiam pro diademate fuit Antigono Macedoniae Regi apud Alex. ab Alex. Genial. Dier. l. 1 c. 28. Et ad simulacra Deorum Cilicia adhibita est, teste Paus. in Arcad. etc. Quam in rem vide praefatum Paschal. plutibus disserentem ubi supra, adde Casp. Barth. Animadvers. ad Stat. passim, Auctorem Anon. Sinae et Eur. c. 34. Alios, De Hederae vero natura, corymbis, mammis seu acinis, genere triplici, nigra, candida et quae helix dicta, nigraeque speciebus duabus, erythrano, et chrysocarpo, vide praeter Theophrast. Dioscord. Plin. Alios; Salmas. ad Solin. p. 364. et seqq. Addo saltem, Flamini Diali, apud Romanos, illam adeo expetitam aliis, hederam ne tangere quidem licuisse, an quod, licet formosa vitensque, sterilis tamen esset, et inutilis hominibus, imbecillaque, ac ea de causa aliis, quibus innitatur, opus habeat: an quod eam mulieres Bacchicis furoribus deditae rectam ferrent, et manibus discerperent ac devorarent; ideoque existimaretur, inesse illi spiritum, qui de statu rationis hominem deturbet aliamque prorsus ebrietatem, ab ca, quam vinum gignit, diversam inducat? Debebar autem Iovis Sacerdos Bacchi orgia vitare. Ioh. Rosin. Antiqq.

Rom. l. 3. c. 16. Sednec hoc omittendum, aliquem Hederae usum et in Eccl. Rom. ritibus occurrere; de ea enim in Pascha, in Choro administranda, quaedam habet Hemereus in Augusta Viromand. C. du Fresne laudatus: Nec quod hederae folio similis fuit Amazonica pelta, ut infra videbimus in voce Pelta etc. Hinc Hederata patina argentea librarum XXX. et III. inter munera a Gallieno Imp. missa Claudio Tribuno, apud Pollionem, quae hederae folia caelo ex pressa habebat. Variss enim argumentis, in caelandis vasis, lusisse Vett. industriam supra diximus. At quae corymbos, h. e. uvas hederae habebat, corymbiata dicebatur: Sed et inter hederae species korumbi/as2 kito\s2 recensetur Theophrasto etc. De Hederaceis vero poculis, vide praeter Plin. et quae supra diximus, Thom. Dempster. in Ioh. Rosini Antiqq. Rom. l. 1. c. 30.

HEDETA seu EDETA LLIRIA, opp. Celtiberorum olim, nunc castrum regni Valentiae, ad Turiam fluv.

HEDFELDIA urbs Angliae, in qua Concil. Nationale A. C. 680. Theodoro Cantuariensi Archiep. Praeside. Beda l. 4. c. 17.

HEDILA Samia poetria, filia poetae Moschinis et mater Hedilogi epigrammatistae. Athen. l. 7. c. 12.

HEDIMELES mons Atticae. Iuv. Sat. 6. l. 2. v. 381. nisi forte sit personae nomen. Vide Hedymeles.

HEDINUS apud Hispanos, dicitur Iustitiarius Iudaeorum, qui exercet compulsiones et mandat sententias exsecutioni, et cognoscit de minoribus causis etc. Vitalis Ep. apud Blancam in Comm. Rer. Aragonicar. p. 784. laudatum C. du Fresne in Gloss.

HEDIO Casparus Eslingensis, Basileae primum inde Mogontiaci contionatus; postea Evangelicam fidem amplexus, Matth. Zellii et Mart. Buceri collega, Argentinae docuit Annos 24. Obiit A. C. 1532. Scripta eius recensentur in Elogiis Ant. Teissiet P. 1.

HEDIUS Steph monachus Anglus, Musicus insignis, Aucotr vitae Wilfridi Ep. etc. Beda de gest. Angl. l. 4. c. 2. Voss. de Hist. Lat. l. 2. c. 28.

HEDRUS seu EDROS et ADROS Hiberniae ins. Ptol. Berdsey Camdeno, Ins. parva Angliae, in ora Walliae Bor. et Arvoniae prov.

HEDUI Gall. pop. Arvernis finitimi, post Helvetios et Sequanos in Occas. vergentes, iuxta quos ex Alpibus fluit Araris, olim Romanorum fratres dicti, quorum hodie loca Burgundiones tenent. Illorum caput Augustodunum, vulgo Autun. Vide Augustodunum.

HEDVIGIS Ludovici Poloniae Regis filia natu minima, post Sigismundum affinem, coronata, Iagielonem, Principem Lithuaniae Ethnicum, sed qui Christianam fidem amplexus est, maritum accepit. Mariti, qui post disputationem Cracoviae cum Hussitis A. C. 1431. institutam, Ministrum Evangelicum e Bohemia evocatum, saepius in occulto conclavi audiebat, pietatem imitata, Biblia sacra in linguam Polonicam sibi transferri curavit, seduloque legit: imo apud Regem zelo suo tantum effecit, ut is evocatis e Bohemia Verbi Ministris in templo S. Crucis Cracoviae Sclavonica [orig: Sclavonicâ] lingua [orig: linguâ] sacra obeundi potestatem fecerit. Vide Lasicium l. 1. de gestis Fr. apud Laetum Comp. Hist. Univ.

HEDYLIUM mons Boeotiae. Suid. Eius quoque meminit Plin. Hic enim est, quem Hadylisum vocat, l. 4. c. 7. vitio scribarum, cum sit legendum Hadylius vel Hadyleus.

HEDYMELES citharoedus, ab h(du\ dulce, et me/los2 cantus. Iuv. Sat. 6. l. 2. v. 381.

HEDYSMA apud Plin. l. 13. c. 1. Ratio faciendi (unguenta) duplex: sucus et corpus. Ille olei generibus fere constat, hoc odorum. Haec stymmata vocant, illa hedysmata: ex Graeco h(/dusma. Cornario est omne id, quo spislatum oleum suavi odore imbuebatur et perfundebatur; qualia recensentur Dioscoridi amomum, nardum, myrrha, balsamum, carpobalsamum, costum, amaracum. At Salmas. odores stu/mmata sunt, oleum vero h(/dusma, condimentum viz. liquidum, quo veluti condiantur odores, qui corpus sint et in oleum addantur, ut serventur quasi quadam conditura [orig: conditurâ]. Ex liquidis autem h(du/smata praecipua facit, oleum et acetum, ex Polluce, hdu/smata, e)/laion kai\ o)/cos2. Certe h(/dusma Graecis est, quidquid ad saporem et gustum suaviorem conciliandum pertinet, proprieque to\ h(du\ ad gustum refertur; inde ad odoratum translatum est. Quo factum, ut, cum odorum alii spissando oleo tantum admiscerentur in unguentis, alii ad conciliandam odoris suavitatem adhiberentur, hos posteriores quoque h(du/smata vocet Dioscorides. Adspergebantur vero hi solum, et immergebantur, ut in oleo iam decocto maderent, quod a)pibre/xein et e)mbre/xein est eidem: cum reliqui odores simul cum oleo decoqui moris esset. Sed proprie hedysma, quod diximus. Hesych. a)/rtuma exponit, alii ba/mma quoque et e)/mbamma appellavere [orig: appellavêre]. Vide Salmas. ad Solin. p. 465. et 466.

HEGELOCHUS [1] sex millium Atheniensium, Mantinensibus auxilio missorum, Dux, qui conatus Epaminondae Mantineam desertam a civibus subiugare cupientis, retardavit Dios. Sic. l. 15. p. 501.

HEGELOCHUS [2] auctor Tragoediarum, quem ob vocis insuavitatem traduxerunt [orig: traduxêrunt] Comici.

HEGEMON Characenus sest autem Charax Phrygiae urbs) versificator, scripsit libellum Leuctricon [orig: Leuctricôn], Thebanorum, et Lacedaemoniorum. Vide Voss. de Hist. Gr. p. 370. Item, ex amicis Phocionis, cum eo bibere kw/neion coactus. Item Thasius, Gigantomachiae, etc. auctor. Aelian. Hist. Anim. l. 8. c. 11. Suid.