CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

HYPSEUS filiam habuit Cyren, quae Cyrenae in Africa nomen dedisse existimatur. Steph.

HYPSICRATEA uxor Mithridatis Regis, quae Persico habitu induta, et Val. Max. l. 4. c. 6. ex. 3. in habitum virilem reformata tonsis capillis, victum a Cn. Pompeio Mithridatem per efferatas gentes fugientem, animo pariter et corpore infatigabili secuta est. Plutarch. in Pompeio. Volaterr.

HYPSICRATES Phoenicum res eorum lingua [orig: linguâ] perscripsit, Auctor Tatian. Orat. ad Gentes, et ex eo Euseb. l. 10. Praep. Euangel. Alius sine dubio Hypsicrates est Grammaticus, cuius meminit Varr. l. 4. de Ling. Lat. et Steph. in *ai)qi/oy, et A. Gell. l. 16. c. 12. ubi eum composuisse ait, libros sane nobiles super his quae a Graecis accepta sunt.

HYPSIPYLE Lemni Regina, Thoantis filia, quae cum reliquae mulieres eius ins. viros, cognatosque omnes ex commui sententia occidissent, sola patrem servavit. Ob quam pietatem a Lemno eiecta, capta fuit a piratis, et Lycurgo Nemeae Regi vendita; a quo liberaliter habita fuit, et nutriendo filio eius praeposita. Nam paulo ante fugam gemellos pepererat, quos concperat ex Iasone, quem in Colchos navigantem hospitio simul et lecto exceperat. Postea cum Argivis, ad Thebanam expeditionem proficiscentibus, Langiam fontem ostendisset, et Archemorum alumnum humi deposuisset, ea [orig: eâ] absente, adrepens serpens puerum interemit: quo nomine cum a lycurgo ad supplicium quaereretur, ab Adrasto, ceterisque Argivis servata est. Stat. Theb. l. 4. et 5. Inde Hysipylaeus, ut tellus Hypsipylaea pro Lemno, apud Ovid. Fast. l. 3. v. 82.

HYPSISTARII Haeretici Sec. 4. Iudaismum cum Paganismo, miscentes: adorabant ignem cum his, Sabbathum et abstinentiam ciborum observabant cum illis. Greg. Nazianzen. Orat. de fun. Patris. Graece *(uyista/rioi, quod *(/uyiston, i. e. Supremum, adorarent, patrem tamen eum esse inficiati. Iis non multum dissimiles Euphemitae seu Massaliani, apud Epiphan. Haer. 80. Vide Cl. Suicer. Thes. Eccl. in voce *(/uyistos2.

HYPSISTUS (i. e. altissimus et excelsus ) Iuppiter cognominatus: sic autem appellatus Thebis, ab Hypsista porta, quae inter Thebanas portas quinta fuit, et quoniam super ipsum Iovis templum erat.

HYPSURANIUS Tyri conditor, iuxta Sanchuniathonem, apud Euseb. Praep. Euang. l. 1. ubi eum tradit oi)kh=sai *tu/ron, kalu/bas2 te e)pinoh=sai a)po\ kala/mwn kai\ qru/wn kai\ papu/rwn, habitasse Tyri, et fabricasse casas ex calamis, iuncis et papyris. A quo Sacerdotes Tyrii numerabant Annos 2300. Nempe licet Sidone Tyrus longe esset recentior, ut cuius illa parens habetur, ipsi tamen Tyrii maximam sibi vindicabant antiquitatem, Es. c. 23. v. 7. Idem Sanchuniathon Hypsuranio fratrem tribuit Usoum, quem primum ei)s2 qa/lassan e)mbh=nai, mare ingressum, ait. Ibid. Vide infra Usous, et de Tyri origine plura apud Ioh. Marsham. Canone Chron. Sec. XII. ubi de Tyro condita: nec non hic [orig: hîc] in voce Tyrus.

HYPSUS [1] untis, Lycanonis fil. condidit Thyraeum Arcadiae civitatem. Steph. in *qurai=on. Item Arcadiae urbs. Steph. ex Paus.

HYPSUS [2] quae et HYPSOPOLIS, vulgo UPSU Leunclav. urbs Phrygiae magnae, Episcopal. sub Archiep. Synnadensi: quae Turcis Alaschebyr, eodem teste, dicitur, Ferrar.

HYRCANE Graece *(urka/nh, urbs Lydiae, ab Hyrcanis, quos ibi collocaverant Persae, nomen nacta, cuius memoriam servat vet. numisma, in cuius antica parte caput turrigerum, cum Inscr. *u*r*k*a*n*h in postica, Fortuna, dextra [orig: dextrâ] manu clavum, altera [orig: alterâ] cornu copiae tenens, cum voce *u*r*k*a*n*w*n, apud Iac. Spon. Itin. Part. 3. p. 188. Steph. et Strabo l. XI. p. 507. pedi/on solum, planitiem, agrum, vocant: sed urbem fuisse, hinc clarum est etc.

HYRCANI cum Indis Bactrisque legatum ad Antoninum Pium Imp. miserunt [orig: misêrunt], A. C. 142. Vide Hyrcania.

HYRCANIA prov. Persiae, variis nominibus hodie nominata, magna ex parte plana, et praeclarissimis urbibus adornata, quarum celeberrimae sunt Talebrota, Samaria, Carta et Tape: adeo fertilis et opulenta, ut vitis vini metretam ferat, et ficus sexaginta modios ficuum, frumentum ex semine nascatur quod cadit ex culmo, in arboribus mellificetur, profluat mel ex oleis. Habet a Sept. mare Caspium, seu Hytcanum, a Mer. Parthiam, ab Ortu Margianam, ab Occ. Mediam.In ea regione pantherae, pardi et tigres abundant, cum silvis quoque aspera sit. Virg. Aen. l. 4. v. 367.

Baudr. fuit, ubi nunc Tabarestan, Gilan, et Gorgian, partes Persiae, quarum prima extenditur versus mare Caspium. Gorgian autem distat a mati, cum urbe prim. cogn. quae creditur Hyrcaniae urbs antiqua. Utraque sub Persis. Erat Hyrcania proprie pars Parthiae late sumptae. Inde mare Hyrcanum, quod et Caspium, dicitur. Nunc mer de Bacu, ab urbe cogn. in Media, et mer de Sala et Salacinit ab urbe sic dicta in Tartaria. Russis Gualenza more, Armenis mer di Giorgian, Persis Dario Guaylani seu mer de Gueylan et de Tabarestan. Item mer de Chowarezem, a prov. Persidis contermina Siruvaniae ab Ortu, Arabibus Curzum aut Bohar Cursum, quod nomen commune habet cum sinu Arabico, et mare clausum significat. Vide Texeiram l. 1. Extenditur a Sept. in Mer. ad 600. mill. pass. nempe ab ora Olgariae ad oram Chilaniae. Sed ab Ortu in Occas. ad 300. tantum, ut tradunt recentiores, quibus hoc mare navigatum; quod melius convenit cum sententia Agrippae in Plin. l. 6. c. 13. et 16. et Strabo l. 2. p. 72. 118. l. XI. p. 107. et 108. cum alii antiqui, ac multi recentiores, inter quos Ioh. Persa, etiam illud extenderint ad 800. mill. pass. in longitudinem. Terminatur a Sept. regno Astrachani, et Olgaria, seu Camuchiis Tartaris; ab Ortu Mavalnaharia reg.

ab Occas. Circassis et Tattaris Daghestaniae dictis, uti Sirvania, prov. Persiae, a Mer. autem Chilania [orig: Chilaniâ], Tabarestania [orig: Tabarestaniâ] et Chorasania [orig: Chorasaniâ], etiam Persiae prov. In illud se exonerant plurimi fluv. uti Rha, Rhymnicus, Iaxartes, Oxus, Araxes, alii. Vide Olearium. Prop. l. 2. Eleg. 30. v. 19.

Nunc iam, dura, paras Phrygias nunc ire per undas,
Et petere hyrcani litora nota maris?

HYRCANUS [1] I. qui et Ioh. Simonis fil. patri successit, Duxque populi 4. fuit A. M. 3831. A. C. N. 131. A. U. C. 621. Hic summa cum laude populo praefuit, vitae suae insidiantes, a Ptol. missos, occidit. Antiochus Soter, qui et Pius, Hyrcanum Hierosolymis obsedit, accepta [orig: acceptâ] tandem pecunia [orig: pecuniâ] obsidionem solvit. Hyrcanus Davidis sepulchrum aperuit, ingentes thesauros reperit, quibus primus Iudaeorum coepit peregrinos alere, cum Rom. foedus renovavit. cognita [orig: cognitâ] Antiochi morte Samariam, quae rursum a Iudaeis defecerat, obsedit, ac post Annum captam, solo aequavit, templum Garizim destruxit, magnas opes cumulavit (nam a Regibus Syriae, qui inter se certabant, liber factus, nullum iis vectigal, ab Antiochi morte, pendebat) quin etiam civitates Idumaeae domuit. Vide 1. Macchab. c. 16. Ioseph. Antiqq. l. 13. a c. 13. ad 18. Fuit quoque Hyrcanus, sum mus Sacerdos, ac Propheta: rexit An. 25. Ioseph. ait Antiqq. l. 31. Vide et Fohannes.

HYRCANUS [2] II. Alex. I. Iamnei fil. Fortunae pila, post matrem Alexandram apud Iudaeos regnat non ita diu, nam frater eius Aristobulus minor natu, eum Scauri, Pompeii Ducis ope, una cum Arera fugat: convenit tandem inter ipsos, ut Hyrcanus privatum, Aristobulus Regem vivat. Verum post An. 6. a Caesare et Gabinio Hyrcanus restituitur; et regnum cum Antipatro Herodis patre, administrat: tandem ei aures dentibus praecidit antigonus. Hinc Alexandrae filiae, matris Mariam mes suasu, ad Arabas profugus, ab hoc occisus est, A. U. C. 724. Aet. 80. Ioseph. Antiqq. l. 14. c. 1. et 22. et de Bell. Iud. l. 1.

HYRCANUS [3] Iosephi fil. sibi mortem conscivit. Ioseph. Antiqq. l. 11. c. 5.

HYRCANUS sin. pars est maris Caspii in Merid. extensus, inter Hyrcaniam et Margianam.

HYREUS rusticus quidam Boeotius, qui cum Iovem, Mercurium, ac Neptunum hospitio suscepisset, iussus perere quicquid vellet, mox voti compos futurus, respondit quidem, se nihil aeque cupere ac filium, uxorem tamen ducere nolle. Quo intellecto tres Dii in bubulum tergus, quod ille iuvenco detraxerat, quem Iovi recens immolaverat, loium reddidere [orig: reddidêre]. Ex quo 10. mense natus est puer, quem illi a)po\ tou= ou)rou=, ab urina, Urionem vocavere [orig: vocavêre]; qui deinde prima [orig: primâ] litera [orig: literâ] immutata [orig: immutatâ], dictus est Orion. Hygin. vero Fab. 195. vult Hyreum Regem fuisse, non rusticum.

HYRGIS fluv. Scythiae Furopaeae in Tanaim influens, qui incolis Scosna dicitur, teste Merc.

HYRIA [1] Boeotiae reg. Cira Aulidem cum opp. et lacu cogn. apud Homer. Strabo l. 9. p. 404. Herod. l. 7. c. 170. Plin. et alios. Ovid. Met. l. 7. v. 370.

HYRIA [2] Graece *(uri/a, Seleucia Trachea in Cilicia dicta est, apud Steph. *(uri/a, h( kata\ *)isauri/an *seleu/keia: uti legi vult Salmas. ad Solin. p. 620. Vide ubi de Seleucia Trachea.

HYRIA [3] opp. Isauriae, ad Calycadnum fluv. Seleuciae urbi vicinum; pop. Hyrienses. Plin. l. 4. c. 7. et Liv. vide supra. Item eadem quae Paros. Steph. Item opp. Ciliciae, 15. mill. supra Seleuciam in Bor. Baudr.

HYRIS prom. Bithyniae ad Bosp. Thracium circa Chalcedonem urb. quod et Euron vocatur. Steph.

HYRIUM seu HURIUM, opp. Apuliae Dauniae maritimum ad Gargani montis radices, Hyria Herod. Rhode, teste Nigro, in ora Occid. ubi Urias sinus apud P. Melam. vulgo Golfo di Rhode, inter Lesinam urbec. ad Occ. 15. et Apeneste in Caec. 8. mill. pass. Ferrar. Baudr. nunc Rodia oppid. parvi momenti, in Capitanata prov. in ora maris Hadriat. ad Bor. montis Gargani, 25. mill. a Lesina in Ort. 15. ab Apeneste. Pop. Hyrini Plin. l. 3. c. XI. De eo Dionys. Afer de situ Orb.

HYRNITHIUM parva reg. in Epidauro, cui nomen dedit Hyrnitho filia Temeni. Idem.

HYRTACUS urbs Cretae. Steph. Idem Hyrtacus, a quo Hyrtacedes. Virg. Aen. l. 9. v. 406. vir Troianus ex Ida monte, qui fil. habuit Nisum Aeneae comitem.

HYRULI in Chorographia MS. corr. pro Eruti, apud Salmas. Not. ad Claud. Pollion.

HYSGINUS Graece u(/sginos2, Hebr. [gap: Hebrew word(s)] thachas, Chald. Sasgona, coloris genus, quo pelles, quibus Tabernaculum operiebatur, Exod. c. 25. v. 5. et c. 35. v. 23. erant spectabiles. Sic Num. c. 4. v. 8, 10, 11, 13, et 14. super arcam et mensam et candelabrum, et altare aureum et omnia vasa eius expandi iubetur operimentum e pelle thachas. Et v. 25. Gersonitae iubentur ferre aulaea tabernaculi et tentorium conventus eius, et operimentum thachas, quod est super illud. Denique Ezech. c. 16. v. 10. Deus varia dona in Israelitas a

se collata proponens, sub figura Sponsae, quae ad nuptias ornatur, inter cetera haec habet, Vestivi te versicoloribus, et calceavi te thachas. Ubi thachas, quod pro animali alii sumunt, coloris genus esse, erudite probat Bochart. Graeci Interpretes certe u(aki\nqinan aut i)a/nqinon, et Hier. ianthinum, reddunt: quibus proximus est hysginus color. Unde Plin. l. 2. c. 26. Hyacinthus in Gallia optime provenit: hoc ibi pro cocco hysginum tingitur. Ad quem locum turneb. in Advers. l. 19. c. 25. Haec Plinii, inquit, verba indicant, hysgen hyacinthum esse, unde factitius color vocabatur, quem hysginum vocabant. In hesych. byssus est color a)nti\ th=s2 u(/sghs2 paralambano/menos2, qui hysges loco assumitur. Eidem porro byssinum est po\rfurou=n, purpureum. In Dioscoride l. 3. aristolochia florem habet purpureum. At in Nicandri Theriac. v. 511. eiusdem flores hysgino rubescunt,

Cuius Scholiastes, *to\ de\ u(/sginon futo/n e)sti canqo\n tw=| xrw/math, kai ma=llon i)obafei=n e)pith/deion. u(sginobafh= ou)=n le/getai ta\ u(sgi/nw| bebamme/na, Hysginum plantae est lutei coloris, aut potius ad tingendum violaceo colore idonea, qua [orig: quâ] quae tinguntur Hysginobapha appellantur. Dicitque Paus. Galatas coccum voce vernacula [orig: vernaculâ] hysgen vocare in Phocicis. tamen alii distingunt: Hinc Plin. l. 9. c. 41. Coccoque tinctum Tyrio tingere, ut fieret hysginum. Vitruv. vero l. 7. c. 14. purpureos colores fieri tradit, infecta [orig: infectâ] creta [orig: cretâ] rubiae radice et hysgino. De quo argumento vide plura, apud Salmas. in Solin. p. 272. et 273. ubi hyacinthinum et hysginum (quem Zinzolin vulgo dici, et inter coccum et purpuram medium ait esse, sic tamen, ut ad purpuram Tyriam magis accedat,) ita differre multis probat, ut tamen sint affines tincturae et utrumque pro purpureo usurpetur: Adde Sam. Bochart. Hieroz. Parte prior. l. III. c. 13. et quae infra dicemus in voce Sasgona.

HYSIA urbs Boeotiae, colonia Hyreorum. Thucyd. l. 5. p. 399. a Nycteo, Antiopes patre, condita. Est et alia regia sedes Parthorum. Item vicus Argivus Thucydidi, Characi vero civ. Item Arcadiae urbs. Idem Strabo l. 9. p. 404.

HYSPA fluv. Siciliae, cum oppid. ad Motucam, inde 6. mill. pass. in Ort. vulgo Spacafurno. De fluv. Sil. Ital. Punic. Bell. l. 14. v. 228.

HYSPIRATIS Armeniae reg. apud Strab. in qua sandyx metallica. Vide Salmas. ad Solin. p. 1152.

HYSSOPI fasciculus qua [orig: quâ] aspergantur aedium postes et superliminaria, in agni sanguine tingi iubentur Exod. c. 12. v. 7. Ita Lev. c. 14. v. 6. et 7. ex cedro, coccino et hyssopo fit aspergillum, quo in aquam, et immolati passeris sanguinem immerso, leprosus aspergitur septies, ut a lepra sua mundetur: qua [orig: quâ] eadem ratione purgabatur domus lepra [orig: leprâ] infecta, v. 49. et 52. Neque aliter aspergebantur aquis [gap: Hebrew word(s)] separationis, homines, tentoria, vasa et quidquid aliud cadaveris contactu erat pollutum, Num, c. 19. v. 6. et 18. Quo alludens David, a peccatis suis purgari petit hyssopo, ut sit mundus, Ps. 51. v. 9. Et ob id ipsum u(/sswpos2 Hesych. est bota/nh smh/xousa, herba abstergens seu purgans, nempe in Lege Mosis. Quomodo autem istiusmodi aspergillum fieret, sic docet Maimonides de vacca rufa, c. 11. s. 1. Sumit vir mundus tres hyslopi caules, quos in fasciculum unum compingit et singuli rami spicas habent, quarum apcies immergit, in aquam separationis, quae est in vase etc. Vide Sam. Bochart. Hieroz. Part. prior. l. II. c. 50. Atque hinc est, quod hyssopus inter vasa sacra numeretur, in Historia Abbatiae Condom. apud C. du Fresne, Duas canetas et unum urceum, pro aqua benedicta portanda, cum hyslopo de argento. Plura de Hyssopo vide apud Theophrast. Dioscorid. Plin. l. 20. c. 4. et l. 14. c. 16. ubi de Hyssopite vino, aliosque Herbariae Rei Scriptores; Cl. in super Suicer. Thes. Eccl. in voce *(/usswpos2; ubi de eius praesertim in Sacris usu, nec non infra in voce Marum. Addo saltem, pauca de Hyssopo in crucifixione Christi adhibito. Sic enim Ioh. c. 19. v. 29. Illi autem, cum spongiam aceto implevissent. kai\ u(ssw/pw| periqe/ntes2, et hyssopo cirumdedissent, ori eius admoverunt [orig: admovêrunt]. At Matth. c. 27. v. 48. et Marc. c 15. v. 36. habent, kala/mw|, calamo. Quae cum videantur secum consistere non posse, cum hyslopi rami non solum exiles sint, sed et humi iaceant, adeo que calamorum vicem, qui frimi ac rigidi, praestare non possint: existimat Bochart. casu mutato, pro u(ssw/pw|, u(/sswpon scribendum, ut non spongia hyslopum, sed hyslopus spongiam circumdederit, quo aceti acore cum hyslopi amaritudine mixto fieret sitienti Christo potus ingratior. Amaram enim in Iudaea esse hyssopum, ex Isaaco Ben-Omran idem probat. Et sic perfecte adimpletum est Davidis vaticinium, quo sub persona Christi loquens, Ps. 69. v. 22. Fel, inquit, in cibum nihi dederunt [orig: dedêrunt], et aceto me potaverunt [orig: potavêrunt] in siti mea. Ubi fel redditur, quod in Hebraeo [gap: Hebrew] , proprie herbae amarae genus in segetibus nascens, Hos. c. 10. v. 4. quae cum absinthio saepe iungitur, ut aeque amara, Deut. c. 29. v. 18. ier. c. 9. v. 15. Thren. c. 3. v. 19. et Amosi c. 6. v. 12. Atque hoc pacto reliqui duo Evangelistae de aceti spongia agunt, et quomodo calamo alligata Christi ori fuerit admota: Ioh. quod ab ipsis praeteritum est, supplens, spongiam illam fuilsle hyssopo circumdatam addit, ut non solum acerbus, sed et amarus Christi potus esset, iuxta vaticinium praefatum etc. Vide Bochart. ut et Cl. Suicer. ubi supra.

HYSSUS seu HYSSI portus et fluv. Cappadociae circa Cerasuntem urb. fluens. Eius mem. Arrian. in Periplo. Ptol. et Sophron. in vita Mathiae, his verbis: *)en th=| deute/ra| *ai)qiopi/a| (lege *kappadoki/a|) o(/pou h( parembolh\ *)aya/rou kai\ *(/ussou limh/n. Baudr. in ora Ponti Euxini, ad ostia Hyssi fluv. portus est, 15. mill. a Trapezunte in Occas. 40. circiter a Cerasunte in Ort.

HYSTASPES [1] Darii Persarum Regis fil. ex Atossa Cyri filia Herod. l. 7. c. 64. Fuit et ante hunc alter eodem nomine Arsamenis fil. et iam dicti Darii pater, ex Achaemenis stirpe, de quo Herod. l. 2.

Unde Darius is perpetuo Darius Hyspasis fil. apud Historicos appellari solet, qui quomodo post Magos occisos, ad Persarum regnum pervenerit, notum est. Nempe illi, cum unus ex coniutatis esset de regno sollicito, equi custos ait, si res ea victoriam moraretur, nihil negotii superesse: Ita autem inter se pacti erant, ut die statuta [orig: statutâ] omnes equos ante regiam primo mane producerent: et cuius equus inter solis ortum hinnitum primus edidisset, is Rex esset. Equiso ergo equum pridie constitutam diem in eo loco equae admittit, qui postero die, cognito loco, ex desiderio feminae, faustum hero hinnitum edidit. Eundem Darium Assuerum Esrae et Philonis esse, sunt qui volunt, cum de illo Herod. narrat, Assyriam eum et Babylonem recuperasse [orig: recuperâsse], quod de Assuero praefati auctores tradunt. Idem Herod. l. 3. c. 70. Artistanam illi concubinam tribuit, quae appellatio non multum ab Esterae nomine abludit. Celes quoque Darius hic dictus, unde eius Epitaphium tale fertur: Celes, i. e. eques et sagittarius optimus fui: Et ultimo Dario Alex. Mag. hoc nomine illusit, Ep. ad eum inscribens, Rex Alexander Dario Celeti. Alludendo nimirum ad Darii Hystaspis Historiam, qui equi hinnientis auspicio Persarum Rex evasit. Vide Freinshem. Notis in Curt. l. 4. c. 5.

HYSTASPES [2] celebris in Iustini Mart. Clem. Alexandrini et Lactantii scriptis, Gentilium vates, aliter Hydaspes, quam vocem supra vide.

HYSTERIA nomen celebritatis Argis olimperagi solitae, de qua vide infra in voce Sus.

HYSTRIX in cibis, apud Damirem c. de Reptil. laudatum Bochart. ubi supra, l. I. c. 4. De quo animali sic Plin. l. 8. c. 35. Hystrices generat India et Africa spina [orig: spinâ] contectas, ac herinaceorum genere: sed hystrici longiores aculei, et, cum intendit cutem, missiles. Ore urgentium figit canum et paulo longius iaculatur. hibernis autem se mensibus condit etc. ad quae verba vide Exercitationes Salmas. ad Solin. p. 390. ubi, inter alia, Hesych. cum echino marino Hystricem confundere, notat. Mures Africanos Plauto hystrices dici in Paenulo, Aet. 5 Sc. 2. v. 51.

Non audis? mures Africanos praedicat
In pompam ludis dare se velle aedilibus.

habet Dalechamp. ad Plin. loc. eund. In Quansia prov. Regni Sinensis dari, quarum spinae ad cubiti saepe erigantur altitudinem, in obvios corpore concussio evibrandae, non sine noxa, tradit Auctor Anon. Sinae et Europae c. 40. Unde Iaculandi artem excogitandi hominibus occasio etc. Vide quoque Voss. de Idol. l. 3. c. 56. nec non supra in voce Histrix, uti de scutica e pelle histricis, inter Veterum serviles poenas, infra Servi. Inde hystriculus, apud Tertullian. de Pallio c. 4. Feras si in puero matris sollicitudinem patiens, certe iam hystriculus, iam virum alicuius clanculo functus, sustinet solam fundere, comam struere etc. Ubi de Achille loquitur: est, quem Graeci dasu/prwkton vocarunt [orig: vocârunt]: nota enim hystricis pilorum densitas et asperitas. Sic et ericium, pro hispido et hirsuto Varr. dixit apud Non. Vide Salmas. ad l. d.

HYTA vulgo HYTH, portus Angl. cum castro munito, in Cantio prov. ad fretum Gall. medius inter ripam et Dubrim.

HYTANIS Plin. l. 6. c. 23. Sol. Capella, Tab nunc, fluv. Carmaniae, in ora, inter ostia Bagradae fluv. Persidis et Armuzam urb. ad Ort. Forte Andanius. Ptol.

I Litera haec I. modo vocalis modo consonans, molli et quodammodo languido sono pronuntiatur. Ad res subtiles exprimendas idonea Platoni est. Pro varietate gentium varie sonat, Italique inprimis atque Hispani, aliquoties I. tum vocalis, tum consonantis pronuntiationem variant. In U, priscis quandoque mutata, Decumus et Maxumus, pro Decimus et Maximus, dicentibus, E quoque in I nonnumquam mutatum esse, A. Geel. docet, l. 10. c. 29. Vide Caes. Scalig. de Causis Ling. Lat. Voss. in Aristarcho, etc. In notis antiqq. in, inter. Interdum intra, unum, Iunius, Iulius: I. AGL. in angulo. I. D. T. S. P. in diem tertium sive perendinum. IA. D. iam dudum. IA. RI. iam respondi. I. U. Iuris utriusque etc. designat; Franc. Goldmann. Cum Imperativus est verbi Eo, impetum et indignationem iubentis praefert. Apud Stat. Theb. l. 8. v. 65.

Vide Gul. Canter. Novar. Lect. l. 2. c. 8. et Bart. ad Stat. d. l. Apud Graecos I. non semel Vett. pro *e usurpatum: ut in *a*l*e*i*a*n*d*r*o*s, et sexcentis aliis videre est. Sic in numismate antiquo, quod Gordiani imperio circumfertur, legimus *n*e*o*k*o*r*w*n *k*u*p*k*h*n*w*n. quae sane scriptura Criticis non minimam occasionem dedit, ut pro Cyzious, Cyxicus inducerent, Keuchen. ad Timoth. Nept. c. 1.

JA nomen min. filiae Atlantis. Arnob. l. 5. Nonne illarum repetitio [orig: repetitîo] lanarum est, quibus Ia deficientem contexit, etc. Ita Meurs. Ia enim Atridem exspirantem lana [orig: lanâ] contexit, non Mater magna, Arnob. ante, Virgo sponsa quae fuerat, quam Valerius Pontifex Iam nomine fuisse conscribit, exammati pectus lanis molliribus velat.

JABADIU Eoi Oceani ins. Ptol. l. 7. c. 2. *)iabadi/ou, d shmai/nei kriqh=s2 nh=sos. *eu)forwta/th de\ le/getai h( nh=sos2 ei)=nai, kai\ e)/ti plei=ston xruso\n poiei=n, e)/xein te mhtro)polin o)/noma *)argugh\n e)pi\ toi=s2 dusmikoi=s2 pe/rasi. Iabadiu, i. e. Faha diu sive ins. Iuva. Persis enim ac Indis diu ins. sonare, nemo est qui nesciat; Et inde dici insulas

Maldivas, Anchedivas, Serindivam, etc. Sed quia hordei ins. explicatur, putat Bochart. verum nomen olim fuisse Iabaddiu, et alterum D. excidisse ad vitandam kakofwni/an. Quae coniectura nititur Arabica [orig: Arabicâ] voce [gap: Hebrew word(s)] Jabad, vel [gap: Hebrew word(s)] aibad, qua [orig: quâ] significatur herba, aut seges hordeo similis, iumentis saginandis destinata. Baudr. Iabadii Ins. quae sint non constat. Sanso Iaponiae Inss. interpretatur.

JABAL frater Iubalis, apud Mosen Gen. c. 4. v. 20. Pater fuit habitantis in tabernaculo et pecoris: i. e. primus auctor habitantium in tabernaculis cum pecore; non enim pater fuit pecoris, i. e. auctor cogendi pecoris, quod iam Abel occupaverat, idem institutum haud dubie Patrum plurimis sequentibus. Sed arti, iam ante inventae, Fabal aliquid insigne addidit. nempe, ut ne cogerentur greges semper iisdem haerere pascuis, tamquam uni glebae addicti, sed e loco in locum migrarent, pro ratione pascuorum et ubicumque non aut frigus illis esset molesta, sub tentoriis secederent, tamquam in caulis au)tokabda/lois2 ac tum ultuaria [orig: ultuariâ] opera [orig: operâ] factis fabricatisque: Quam vivendi rationem sequuti in Arabia Scenitae; in Africa, Nomades. Ex eo Gentiles postea Palem, pastorum Deum, ut Varro habet, apud Serv. Eclog. 5. v. 35. Georg. l. 3. v. 1. (Deam aliis plerisque facientibus) fecisse videntur Bocharto, quem vide Hieroz, Part. prior. L. I. c. 45. et infra Iabel.

JABE in Dei nominibus, Epiphan. Haer. 40. ubi *)ia/w, summum Deum et *)iabe/ vocari ait. Nempe, ut Theodoret. refert in Exod. Quaest. 15. *kalou=si de\ au)to\n *samarei=tai me\n *)iabe\, *iou\dai=oi de\ *)ia/w, Vocant autem illum Samaritae quidem Iabe; Iudaei vero Fao. Ubi tamen vulgo *)/ia editur; sed sic non fuerit tetragrammaton, quale esse id nomen ibidem addit Theodoret. Verum coitandum, Iones non habuisse vau literam; sed solos e Graecis Aeoles, qui dixissent *)ia/vw, ut Latini Favo. Solent vero Graeci pro litera vau, sive V. consono, ponere B. vel diphthongum OY. uti pro Virgilius scripsere [orig: scripsêre] *birgi/lios2 et *oui)rgi/lios2; eo quod vau inter b et ou haberet medium quendam sonum, qua de re vide Voss. de Arte Gramm. l. 1. In B. itaque convertitur, cum effertur *)iabe/, de quo hic [orig: hîc]; in OY. vero ab iis, qui scripsere [orig: scripsêre] *)iaoue/, de quo sic Clem. Alex. in fragmentis nondum editis; unde haec adducuntur a Ioh. Croio Sacr. et Hist. Observ. Part. I. c. 12. *kai\ to\ tetragra/mmaton o)/noma to\ mustiko\n, o(\ peri/keito, oi(=s2 mo/nois2 to\ a)/duton ba/simon h)n, le/getai *)iaoue\, o(\ e(rmhneu/etai a( w)\n kai\ e)so/menos2. Et quatuor literarum sacrum ac occultum nomen, quo redimiti erant ii, quibus solis adytum intrare licebat, effertur IAVE: quod exponitur, QUI EST; ET ERIT. Cum hoc nomine, quod alii quoque Iuabo et Iabo extulerunt [orig: extulêrunt], magnam convenientiam habet nomen Iuba, quorundam Mauritaniae Regum; unde suspicatur Voss. eius qui primus sic vocatus est, id non proprium nomen, sed cognomen fuisse: ut Nimrodi Bel, h. e. Dominus. Certe Mauris non solum pro Numine suos Reges, ut Tertullian. Apolog. c. 24. Cyprian. de Vanit. Gent. et Lactant. l. 1. c. 15. docent: sed praecipue Regem Iubam cultum fuisse, testatur Min. Felix in Octav. Nisi forte post mortem Deos fingitis, et peierante Proculo Deus Romulus et Fuba Mauris volentibus Deus est: cui assentientem vide Isid. Orig. l. 8. c. 11. et plura in hanc rem, apud Voss. de Idol. l. 1. c. 32.

JABEL fil. Lamech ex Ada uxore, habitavit in tentoriis, et pastoritiam vitam restituit. Gen. c. 4. v. 20. Lat. defivens, sive apportans, vel inveterascens, aut germinans, sive iubilaeus, aut buccina. Vide Iabal.

JABES [1] pater Sellum. 2. Reg. c. 15. v. 10. Iud. c. 21. v. 8. Hebraice [gap: Hebrew] , i. e. siccatas, vel confusio. 1. Sam. c. XI. v. 1.

JABES [2] nomen loci. 1. Par. c. 2. v. 55. Hebraice [gap: Hebrew] , i. e. tristitia, sive dolor. Est et nomen viri. Idem c. 4. v. 9.

JABES [3] Galaad civ. in tribu Beniamin, cuius incolis occisis, quod Israelitis contra Beniaminitas non fuissent praesto: 400. tamenvirgines residuis de tribu Beniamin coniuges sunt datae, Iud. c. 21. v. 8. Postea a Saule liberata, e manibus Naasi Ammonitae. 1. Sam. c. 11. v. 1. Lat. siccitas, vel confusio acervi testimonii.

JABIN Rex Hazor, a Iosua victus, Ios. c. 11. v. 1. torniel. A. M. 2584. n. 22. Item Rex Cananaeus, 20. An. servitute Israelitis pressis a Baraco superatus est. Iud. c. 4. v. 2. Ps. 83. v. 10. Torniel. A. M. 2721. n. 1. Lat. intelligens, vel aedificans.

JABNE Hebr. [gap: Hebrew] urbs olim Palaestinae celebris, memoratur, 2. Par. c. 26.v. 6. ubi Graeci codices nunc habent *)iabnh\r, nunc *)iabna=, nunc *)iabnh\, et Vulgata Iabnia. In Maccabaicis passim, ut et Strabo l. 16. p. 659. Iosepho Halos. l. 2. c. 9. Steph. de Urbibus, Aliis, nuncupatur *)iamni/a et *)iamnei/a, unde incolae *)iamni=tai: celebris, ut dictum, Urbs, in maritimis Daniricis, quam, ut Ioppae vicinam, finitimis praefuisse, scripsit Ioseph. Halos. l. 3. c. 4. ab Hierorsolymis, stadiis 240. dissita, si nempe portus iamnitarum, a Iuda Maccabaeo succensus, pro urbis illius portu, ut nonnulli faciunt, sumendus sit, 2. Maccab. c. 12. v. 9. Ceterum Ptol. *)iamnei/twn limh\n, Iamnitarum portus, (in MS. *)iamnhtw=n dictus) collocatur in long. gr. 65. lat. 32. ipsa autem Iamma long. 65. 40. lat. 32. adieo ut portus hic ab urbe haud parum distaret. *kw/mhn, vicum, vocat Strabo; poli/xnion, urbeculam Palaestinae, Steph. Sed Famnes duas menmorat Plin. l. 5. c. 13. quarum alteram vicum appellat, in editionibus vetustioribus, pro quo in nuperis substituitur, altera intus. Et de [gap: Hebrew word(s)] Jabneel, in Iosua, Andreas masius c. 15. v. 11. quin sit duarum Iammarum altera, nihil dubito. Nam solent Graeci literam Beth in suum Mi saepius convertere. Sitae enim erant ambae Iamnes sive Famniae, inter Diospolim et Azotum etc. Sed nostram Iabneel eam fuisse Iamniam apparet, quae maritima erat, non autem, quae intus, ut Plinius loquitur, exstabat. Alibi autem Iamniam memorat idem, ad Ios. c. 11. quam Veneti hodie Zaniam vocant et Castrum Beroaldi. Est etiam Iamnia, inter superioris Galilaeae vicos, a Iosepho, dum illic praefectus erat, munitos; de qua expresse is in vita sua. In utram harum migraverit Synedrium magnum, postquam Tabernas reliquit, non adeo certum est. Postquam enim e Liskath hagazith (qui locus consuetus ac antiquitus constitutus erat) i. e. conclavi

saxeo, Synedrium hoc migrasset [orig: migrâsset], in Hanoth seu Chanoth (i. e. Tabernas in monte Templi positas) se contulit: inde in Hierosolymae alia quaedam loca; ab Hierosolymis in Iabnen, a Iabne in Usham, ab Usha in Sepharaiim, a Sepharaiim in Bethshairim, inde in Zepphori, atque demum Tiberiadem, vide Sepher Iuchasin Fol. 21. 1. et 2. et 23. 1. Ioh. Cochium ad Gemar. Sanhedr. p. 160. Ioh. Buxtorf. Comm. Masor. c. 5. etc. Et quidem migrationis e conclavi praefato in Tabernas, seu primae, tempus collocant sub Annum ante excidium Templi secundi quadragesimum; a C. N. 30. In Tabernis autem alibique Hierosolymae sedes habuit usque ad Templi excidium, cum in Iabniam Urbem. Principe Iochanan Ben Zacai, migravit. Postmodum vero in Usham, Principe Rabban Gamaliele I. et demum in urbes ceteras, temporibus Principum, qui usque ad eiusdem finem squuti sunt. Iabnen hac fuisse verisimile iudicat Selden. illam Galileae sup. utpote a reliquis migrationis urbibus haud ita dissitam, adeo que interiorem, quem hac de re pluribus agentem vide Tr. de Synedriis Veterum Hebr. l. 2. c. 15. §. 9. Vide quoque in voce Iamnia.

JABOC i. e. evacuatio, vel dissipatio, aut lucta, nomen torrentis, qui ortus ex montibus Arabiae, urbem Rabba irrigat, regionemque Ammonitarum terminans, in Iordanem profluit. Gen. c. 32. v. 22. In tribu Gad.

JABOLENUS JC. apud Capitolin. in Ant. Pto, Multa de iure sanxit, ususque est Iuris peritis, Vinidio Vero, Salvio Valente, Volusio Metiano, Ulpio Marcello et Iaboleno: Salmas. est pro zaboleno, ut iugum, zugo/n et Ionarius pro Zonario, apud Nonium. Utrumque autem pro Diaboleno, quomodo se scriptum hoc loco reperisse ait, in optimo Cod. Paltino. Vide eum Not. ad d. l.

JACA nomen fructus, totius Orbis maximi vulgo habiti, in Imperio Sinensi, de quo sic Auctor Anon. Sinae et Eur. c. 36. In Quangtung crescunt ubique nuces Indicae maiores et minores: fructusque ille, vulgo habitus totius Orbis maximus, Indis Iaca dictus, qui ob eximiam magnitudmem non in arborum ramis, quamvis illi quoque ingentes sint, sed ipsi trunco adnascitur, quasi ex metu, ne tantum onus rami ferre detrectent, quantumvis firmi aut robusit fuerint. Fructus [orig: Fructûs] cortex adeo durus est crassusque, ut securi aperiendus sit: Innumerae intus domunculae seu folliculi, in quibus pulpa est flavi coloris, quae nucem veluti castaneam ambit. Illa, ubi maturuit, suavissima est, et castaneas Europae igne tostas refert.

JACAN i. e. tribulatio, aut labor, vel ablatio possessionis, aut nidi, fil. Eser filii Seir. I. Par. c. 1. v. 42. qui Gen. c. 36. v. 18. dicitur Acan. Deut. c. 10. v. 6.

JACANAM i. e. possidens populum, sive nidificatio populi. Locus in Carmeolo. Ios. c. 12. v. 22.

JACATRA urbs ampla et permunita Ins. Iavae, ab Hollandis expugnata. Vide Batavia.

JACCA urbs Episcopal. Hisp. Tarracon. ad montium Pyrenaeorum radices. Ep. sub Archiep. Caesaraugustano, inde 19. leucis in Bor. ad montium Pyrenaeorum radices: a Pompeio Mai. condita putatur; secundu alis Bacchum diu ante auctorem habuit. Ferrar. Baudr. urbs est Aragoniae, ad Aragonium fluv. 16. leuc. a Caesaraugusta, 6. a conf Galliae, ut et Pyrenaeis montibus. Cum arce situ munita. 8. leuc. Hisp. ab Osca in Sept. Pop. Iaccetani. Ptol.

JACCHAE pop. Africae ferocissimus, vicini Congensibus, sub Alvaro I. Congi Rege Regnum hoc aggressi, A. C. 1560. illud ingenti caede exhaustum occuparunt [orig: occupârunt], pulso Alvaro, in exiguam insulam fluminis Zaire: ubi is tamdiu delituit, donec Sebastianus Portugalliae Rex cuius imploraverat auxilium, misso cum copiis Franc. de Govia, Iacchas iterum exturbavit, Alvaro restituto. Vide supra Agages.

JACCHUS unum ex Bacchi nominibus a)po\ tou= i)a/xein, i. e. a vociferando. Eustath. ad fin. Il. a/: *)/iaxen, inquit, to\ h)xei=n, kai\ i)a/xein le/getai kata\ o(nomatopoii/+an, a)f' tou= kai\ *)/iakxos2 ou) mo/non o( e)pi\ *dionu/sw h)=xos, a)lla\ kai\ au)to\s2 e)kei=nos2. Solent enim Bacchae, Liberi patris Orgia celebrantes, omnia inconditis clamoribus implere. Et quoniam Bacchus vini praeses esse creditur, non raro Iacchum poetae pro vino usurpant. Virg. Eclog. 6. v. 15.

Nic. Lloyd. Sunt qui Cereris eum filium faciant, qui a matre ductus ad filiam investigandam, in aedibus anus Eleusiniae Baubus [orig: Baubûs], quae Cererem hospitio excepit, matrem ad risum compulit, fecitque, ut cyceonem maerore paululum remisso ebiberit: hinc in Eleusiniis sacris una cum Cerere ac Proserpina cultus. Certe in Sacris illis semper iuncti leguntur, *dhmh/thr kai\ *ko/rh kai\ *)/iakxos2. Alii tamen, non ipsius Cereris puerum, licet eius lacte nutritum, unde mammosa Ceres ab Faccho Lucretio dicitur; de Rer. Nat. l. 2. v. 654. l. 4. v. 1162. l. 5. v. 14. sed indigenam Attici soli heroem, et Baubus [orig: Baubûs] modo dictae filium fuisse, aiunt, eundemque cum Cyamite Heroe, de quo supra. Alii aliter, ut videre est apud Salmas. ad Solin. p. 750. Vide quoque infra September, it. Sol.

JACERE osculum et Jactare basia, inter ritus adorantium. Adorantes enim non manum porrigebant eam postea ad os referentes, quod voluit Lips. in Electis: sed manum osculabantur, deinde eam versus illum quem adorabant, solebant protendere, quod iacere osculum dicebatur. Tac. Hist. l. 1. c. 36. Nec deerat Otho, protendens manus, adorare vulgum, iacere oscula et omnia serviliter pro dominatione. Sic apud Phaedr. l. 5. Fab. 7. v. 28.

i. e. populum adorat. Manum nempe tales osculabantur, dein eam ad eos porrigebant, quorum honori ac venerationi dabant illud

osculum: sicque protensione manus, quam prius erant osculati, quodammodo osculum ipsum porrigere et iactare ad eos videbantur, quibus honorem illum deferebant. Hinc Iuv. l. 1. Sat. 3. v. 106. et Sat. 4. v. 118. et

Quod qui facit, is utique manu prius faciem tangit, quam eam iactet. Manu venerari et manu salutare idem dicebant. Tac. de Ner. cantante. Postremmo genu flexus et coetum illum manu veneratus est. Histrionem ille verum agebat: at histrionum, pantomimorum et cantorum hic mos erat, ut populum scenam inegressi adorarent. Vet. Epigr.

Sic Aurigae flagello populum venerabantur, uti diximus supra. Plura hanc in rem vide, apud Salmas. ad Vopisc. in Probo, et infra in voce Labratum. Sed et bellaria ac lemniscos iaciendi mos, indigitatur Suet. in Ner. Claud. c. 25. Incedenti passim victimae caesae, sparso per vias identidem croco ingestaeque aves ac lemnisci et bellaria. Flores, alibi passim: quarum similiumque rerum iniectione Hieronicae, item Numinum statuae, honorari solebant, ut pluribus docet Casaub. ad l. et nos hic [orig: hîc] aliquid, ubi de Coniectu florum. Porro missilia iaciebantur in populum Spectaculis intentum, idque e Basilica sive Regia, quae Foro imminebat: quod kata korufh\n r(i)ptein, de superiori loco in caput inferiorum iacere, vocat Dio l. 49. Vide eund. Casaub. ad Ner. Claud. c. 21. Contumeliae vero causa [orig: causâ] in Imperatores exosos, fragmina panis, lapides lutum, pulverem, rapa, alia iaci consuevisse, dicimus hic [orig: hîc] passim, vide quoque Theod. Marcil. ad eund. Auct. Vesp. c. 4. ut et infra verbo Spargere.

JACHAN [1] nomen viri. 1. Par. c. 5. v. 13. Hebr. [gap: Hebrew] i. e. conterens, vel comprimens, sive ablatio basis.

JACHIN Hebr. [gap: Hebrew] i. e. praeparans, sive praeparatio, vel firmitas. Fil. simeonis fil. Iacob. Gen. c. 46. v. 10. Item columna in porticu Salomonis. 1. Reg. c. 7. v. 21. Nomen item sacerdotis. 1. Par. 9. v. 10.

JACKE seu JAQUE sagum militare, quod loricae superinduebatur, apud Thom. Walsing. A. C. 1379. Froislard. Vol. 4. c. 114. sub A. C. 1199. et in Chron. MS. Bertrandi Guesclini, apud C. du Fresne in Gloss. An a Iacobis factiosis quibusdam in agro Galliae Bellovacensi, quibus Dux eorum, quem Ia que Bonhomme vocabant, nomen dedit, sub A. C. 1358. de quibus copiose idem froislard. Volum. 1. c. 187. 188. et 189. Matth. Villaneus l. 8. c. 67. Continuator Nangii Gall. MS. Aliis, qui factionem ipsam Iaqueriam nuncupant. De iisdem Regestum 3. Memorialium Camerae Computor. Paris. Sigillum Capitanei Rusticorum vocatorum Iacoborum decapitati, apud Claromontem in Belvacino, fuit traditum Camerae per Thomam Brochardi A. C. 1358. apud C. du Fresne in Gloss. praef. Hodieque occitani Iaquetos vocant, quod ceteri Galli Pourpoinct.

JACOB [1] fil. Isaac, Lat. Patriarcha et supplantator, quod ex utero matris Rebeccae exiens A. M. 2299. fratrem Esau planta [orig: plantâ] pedis arreptum teneret, quem postea etiam non sine Dei providentia supplantavit. Gen. c. 25. v. 26. et c. 27. v. 38. Deinde Israel dictus est, i. e. Dei princeps, in celebri illa cum angelo lucta, quam describit Moses Gen. c. 35. v. 4. 9. 14. 20. et 27. Obiit A. M. 2345 Vide insuper Malach. 1. Rom. c. 9. v. 13. Ioseph. Antiqq. Iud. Epiphan. de vitis Prophetarum. Euseb. in Chron. Sulpic. Sever. Hist. Sacra. Torniel. Salian. etc. in Ann.

JACOB [2] fil. Mathan, unus ex progenitoribus CHRISTI. Matth. c. 1. v. 15. et 16. et c. 4. v. 21. Luc. c. 3. v. 23. Helidictus.

JACOB [3] Ben Habib Rabbinus Sec. praeteriti, auctor operis En-Iaacob, et Ben-Iaacob. Genebrardus in Notis Chron. Sec. 16. etc.

JACOB [4] Ben Naphthali celebris Rabbinus, Sec. 5. Unus ex praecipais Masoretharum. Genebr. in Script. et in not. Chron. V. S. Serarius l. de Rabbin, etc.

JACOB [5] Wiel auctor Theschuvot floruit tempore R. Israelis quem vide. Vide et Iakoti.

JACOBA [1] nomen Principis. 1. Par. c. 4. v. 36. Item muliercula quaedam apud Rhodiginos, ex cuius vente imundi spirtius interroganti futura praedicebant. Cael. Rhod.

JACOBA [2] filia unica Gulielmi VI. Hollandiae Comitis, ex filia Philippi Audacis Ducis Burgundiae. Haec ut se tueretur adversus Ioh. patruum, Ep. Leodiensem prius, postea Elisabethae Lucemburgicae maritum, Ioh. Brabantiae Duci nupsit: mox eo feminea [orig: femineâ] levitate repudiato, Glocestriae Duci. Quare Asellata factio Philippum ei tutorem constituit, renitente Hamata [orig: Hamatâ], unde bellum: in quo tandem Glocestrii victor Burgundus haeres Iacobae declaratus est. A. C. 1430. Vide Suffrid. in Chron. Ann. Flandr. etc. item, Ep. Iacobae Bavare, ad Ioh. patruum, auctore Iano Dousa [orig: Dousâ]: et responsum Ioh. Bavari ad Iacobam, ab Hug. Grot. concinnatum, inter huius Elegias l. 1.

S. JACOBI Ins. una est ex iis quas vocant insulas Capitis Viridis, eaque primaria. Distans a Linea Aequinoctiali 15. gradibus, consita variis arborum generibus, patens in longitud. mill. 7. F. Matal. Metell.

JACOBINI nomen religiosorum in Communione Rom. quorum institutum Dominicum, a Greg. IX. inter Sanctos relatum, auctorem habet; unde et Dominicani appellantur, aliter Fratres Praedicatores. Vestis eorum ex panno raso denseque texto albi coloris, cui simile scapulare gerunt, cum capucio nigro. Etiam Iacobinae, ab eodem institutae religiosae sunt, quae filiae S. Dominici quoque nonnullis appellantur. Richel. Vide ubi de Dominico Gusmanno. At Iacobita, in eadem Eccl Rom. qui peregrinationem religionis ergo instituir, ad S. Iacobum Compostellanum, Gall. Pelerin de S. Iaques. ibidem sic vocantur Dominicani iidem, quod eis Hospitale

Peregrinorum S. Iacobi Parisiis, ad mansionem assignatum primitus fuerit, a celebri quodam Anglo, Magistro Ioh. Physico praecipuo et Regis curam agente, uti refert Matth. Paris ad A. C. 1198. quam donationem A. C. 1218. a Magistro Ioh. Decano S. quintini, factam ait Brossius Antiqq. Paris. l. 2. Et quidem hoc Iacobitarum vocabulo nuncupantur, apud Thierricum Valliscolor. in Urbano IV. et Ioh. Hocsem. c. 32. Praedicatores S. Iacobi vocantur, in Chronico Andrensi A. C. 1222. Vide C. du Fresne in Gloss. In Aegypto vero ac in Iudaea, Iacobitae vel Iacobini dicuntur, Christiani quidam, ob varios errores olim a Patriarcha CP. excomunicati: quibus nomen dedit Iacobus quidam, Severi Patr. Antiocheni discip. qui annuente et praecipiente Timotheo Patr. Alexandr. Christianos ad sectam dioscori Alexandrini ibidem Patr. revocabat: cuius haeresin amplexus Anastas. Imp. non semel Iacobita dicitur, in Chron. Or. ab Abrahamo Echellensi edito, p. 59. et 60. etc. Vide de eorum haeresibus, Iacobum de Vitriaco Hist. Hierol. c. 75. Aithon. c. 13. et 14. Willebrand. ab oldenborg Itin. t. S. etc. de eorum Patriarcha godefrid. Mon. S. Pantal. A. C. 1237. de eorum auctore, in vocibus Iacobitae et Monophysitae. Consule insuper Voss. de Idol. l. 3. c. 40. Addam saltem, de Ieiuniis seu Quadragesimis illorum verbum, ex eodem C. du Fresne in voce Quadragesima: Quatuor Graecorum Quadragesimis quintam addiderunt [orig: addidêrunt] Iacobitae seu Suriani, Quadragesimam sc. Ninives. Primam observant ante Pascha, ut Graeci: secundam Apostolorum a 1. die post festum Pentecostes auspicantur: Tertiam a 14. die ante Assumptionem: Quartam a 25. die ante Nativitatem Christi: Quinta Ninives vel Ionae est trium dierum, quam celebrant in hebdomade ante Septuagesimam, feria [orig: feriâ] 2. 3. et quarta [orig: quartâ], in memoriam paenitentiae Ninivitarum. In Maiori Quadragesima ieiunant, ut Graeci: in secunda, bis in die et pisces comedunt. Ita in tertia et quarta. Quintam Ninives observant, ut Maiorem. Sic nempe, ut a carne abstineat, lacticiniis et ovis vescantur, bibantque vinum. Vide quoque Filesacum de Quadragesima etc. ut et ubi de Armenis, ac Dominicams.

JACOBIPOLIS urbs Virginiae, ab Anglis excitata, in memoriam Iacobi Regis iuxta fluv. Pouvatanium, aliquot mill. a mati. Vulgo Iamestowne.

JACOBI SINUS vulgo JAMES-BAY, pars sinus Hudsonii, maxime in Austr. extensa, versus novam Franciam, in ora novae Walliae Mer. Dicta a Thoma Iacobo Anglo, qui has oras primus lustravit. A. C. 1631.

JACOBITAE sectatores Iacobi Zanzali Syri, qui sec. 6. ex Eutychis, Dioscori, aliorumque erronum deliriis novam hanc sectam conflavit. Negant Trinitatem personarum, baptismum administrant applicando fertum candens fronti infantum prius circumcisorum: Abusi loco Matthaei 3. de spiritu et igne. In Asia, Assyria, Diarbec, Mesopotamia, Nubia, Aegypto, Aethiopia, etc. numerosos habent coetus. Sub Patriarcha. cui sedes hodie in urbe Caramit, cum titulo Patriarchae Antiocheni: Plurimos hic habet sibi obnoxios Archiepiscopos, Hierosolymitanum, Damascenum, Edessenum, senum, Cyprium, etc. Vide Niceph. l. 18. c. 52. Iac. Vitriac. Hist. Or. c. 76. et 77. Matth. Paris. in Henrico III. Moret. Dicti. Hist. Georg. Horn. Hist. Eccl. cum Notis M. Ledeckeri; nec non in Continuat. in voce Iacobini: infra quoque in voce Melchitae.

Apostoli.

JACOBUS [1] dictus Maior, Apostolus, frater Ioh. Euangelistae, cum illo Boanerges dictus, quorum pater Zebedaeus dicebatur. Matth. c. 4. v. 21. Herdois Agrippae iussu decollatus, Act. c. 12. v. 2. converso, Apostoli ad mortem euntis constantia [orig: constantiâ], accusatore, A. C. 41. Hunc Tutelarem Hispania agnoscit, cunus et sepulchrum Compostellae ostenditur, unde peregrinationes Compostellanae. Sed illas una cum tota hac Historia in dubium vocant Baron. in Martyrol. ad 25. Iul. et in Ann. Eccl. ad A. C. 816. Simon Boschus, Erasm. in coll. Peregrinationis religiosae: imo totam hanc controversiam erudite decidit Moret. in Dict. Hist. In Ep. eius divin. exstant: Althameri Annot. Argentor. A. C. 1527. Bracchus. quarto Parmae A. C. 1605. Brochmanni Comm. Clem. Alex. Cavotti in c. 1. Lect. Romae Quarto de Daca. Fevardentii Comm. Folengius, in octavo Basil. A. C. 1555. gail, Assertion. Theol. Octavo, Dilingae A. C. 1565. Horneius. Laurentii Comm. Quarto Amstelod. A. C. 1645. Longenhagen Annot. Duodecimo Lovanii. Paez. Paraei Comm. Quiros. Stancarus. Stevartius. Turcki Index fidei in c. 1. et 2. Quarto. Londini A. c. 1618. Volzogenius Socin. Winckelmanni Comm. Zonaras, Zuinglii Annot. Vide Crowaei Elench.

JACOBUS [2] cong. Minor, fil. Alphaei, Iustus et Frater Domini insuper dictus, frater Iudae Apost. ipse Apostolus. In Conc. Hierosolymitano Praesidem egit, Act. c. 15. v. 13. et a Paulo Gal. c. 2. v. 9. inter columnas Eccl. primo loco ponitur. Anani II. Pontificis S. iussu occisus, A. C. 62. Ob quam caedem ipse Iosephus ruinam Hierosolymae contigisse postea credidit, viri sanctitatem admiratus. Auctor Ep. Canonicae, ad 12. Tribus in toto orbe dispersas. Torniel. A. M. 4018. n. 2. et 4082. n. 7. et 8. Pamel. in Tertull. Moret. Dict. Hist. Vide supra.

Reges Arragoniae.

JACOBUS [3] I. Arragoniae Rex an. Aet. 6. post Petrum II. in praelio contra Simonem Montfortium, A. C. 1213. occisum. Cum 13. An. attigisset, duxit Eleonoram sororem Ferdinandi Castellae Regis decimoque post Anno repudiavit. Mauris Maioricam, Minoricam regnum Valentiae, etc. eripuit, Principibusque rebellibus devictis, Bellicosi elogium meruit. Convenit A. C. 1258. cum Ludovico IX. ob Comitatum Monspeliensem ad se pertinentem, et expeditionem sacram pollicitus, paucas saltem naves in orientem misit. In sequiorem sexum plus aequo pronior. Condidisse dicitur ad 2000. templorum. Obiit A. C. 1276. Aet. 70. Regni 63. Ex Yolanta,

filia Andreae Hungariae Regis parens Petri successoris, Iacobi Maioricae Regis etc. Surira Hist. l. 2. etc. Mariana l. 13. et 14. Hier. Blanc. de Reb. Arrag.

JACOBUS [4] II. fil. Constantiae Siculae, ex Petro III. Siciliae regnum occupavit, successit fratri Alphonso III. A. C. 1291. Caesaraugustae coronatus, Siciliae administratione Friderico concessa [orig: concessâ]. Pacem iniit cum Gallis, bello contra Mauros et Navarrenos minus felix, Comitiis indictis, Arragoniae, Valentiae et Catalauniae regna inseparabilia esse in posterum voluit: Obiit Barcinone, A. C. 1327. Regni 36. Aetat. 66. Ex Blanca, filia Caroli Regis Neap. pater Alphonsi IV. Successoris, etc. Surita, l. 2. Ind. Mariana l. 14. Villan. l. 7. etc.

Scotiae et Angliae Reges.

JACOBUS [5] I. Scotiae Rex fil. Roberti III. vivo adhuc patre, in Galliam transiturus; ab Anglis captus, et post 18. An. ea [orig: eâ] lege dimissus est, A. C. 1424. ut Iohannam filiam Com. Somerseti duceret, dotisque loco illis 100000. marcarum argenti penderet. Patri, paucis post nuntium de filii captivitate diebus, mortuo successit, iamque liber poenam ab illis sumpsit, qui se absente officio defuissent. Dissimulato quoque habitu saepe subditis immixtus, exploravit, qui cum illis ageretur. Obiit A. C. 1437. in lecto, 26. ictibus confossus a cognatis eorum, quos ob crimina puniverat: Regina [orig: Reginâ], quae maritum suo corpore obiecto tuebatur, bis terque laesa [orig: laesâ]. Baeth. l. 17. et 18. Buchan. l. 10. et 11. Leslaeus Hist. Scot. l. 7. et 8. Monstrelet. l. 2.

JACOBUS [6] II. An. Aet. 7. post mortem Iacobi I. patris coronatus, sub tutela Alex. Levistoni. Turbas, ex diversis matris nuptiis obortas, composuit, Carolo VII. contra Anglos suppetias misit, in obsidione arcis Roxburg, globi ictu, occisus. A. C. 1460. Aet. 29. Ex Maria Geldrica, quae mortuo marito arcem occupavit, pater Iacobi III. Alex. et Ioh. Baeth. l. 18. Leslaeus l. 8. Buchan. l. 11.

JACOBUS [7] III. An. Aet. 7. patri successit, sub tutela Matris, cui a Statibus regimen, abrogatum, et Sex-Viris commissum est. Duxit dein Margaretham filiam Christierni I. Daniae Regis. Sed Astrologiae nimium deditus, fratres detineri iussit, et Alex. in Galliam profugo, Ioh. sustulit. Ab Alex. in Angliam reverso eo redactus, ut in vincula coniviceretur, illo nitente rursus liberatus est. Postea in praelio contra suos, Occisus. A. C. 1488. Aet. 35. Buchan. Hist. Scot.

JACOBUS [8] IV. fil. prioris successit, An. Aet. 16. Pius, Iustitiae assertor, pacis et boni publici amatissimus. Proceres rebelles ad obsequium redegit, corpus catena [orig: catenâ] cinxit, quam quotannis annulo auctiorem reddidit. Ludovico XII. fidus, cum totus ferme in illum coniuraret orbis, occisus est in praelio contra Henricum VIII. postquam salutare monitium Angeli cuiusdam neglexisset. A. C. 1513. Buchan. l. 13. Lesl. Hist. Scot. l. 8. Polyd. Virg. l. 27.

JACOBUS [9] V. fil. prioris, sub tutela Margarethae sororis Henr. VIII. Angliae Regi, successit, secundis matris nuptiis turbatus. An. Aet. 17. res regni composuit, remotis quorum gravis potentia, iustitiae pacisque cultor, affulgere subditis purioris religionis lumen vidit. Non rogatus, suppetias tulit Francisco I. contra Carolum V. eiusque filiam Magdalenam duxit Lutetiae, A. C. 1537. Qua [orig: Quâ] incredibili Scotorum luctu, Anno vix exacto, mortua [orig: mortuâ], Mariam filiam Claudii Guisii, Longavillani Ducis viduam sibi iunxit. Acie semel contra Henricum VIII. victor, longe graviori postmodum clade affectus est. Obiit A. C. 1542. Pater Mariae Stuartae. Lesl. Hist. l. 9.

JACOBUS [10] VI. Rex Scotiae, et I. Magnae Britanniae, fil. Mariae Stuartae, ex Henrico Stuarto, A. C. 1566. Aet. 1. coronatus; Matrem in Anglia decollari indoluit; insidias procerum quorundam admirabili felicitate evasit, ab Elizabetha haeres dictus ei successit, A. C. 1603. et sicut Henricus rosas, regna Iacobus coniunxit. Pulverariam coniurationem, iam Mag. Britanniae Rex Dei providentia [orig: providentiâ] denuo tutus, disiecit, literis egregie imbutus, quod opera eius edita abunde testantur. Scripsit enim Meditationes binas, pr. in v. 7. 8. 9. et 10. c. 20. Apoc. post. in v. 25. et 29. c. 15. Chron. Paraphrasin in Apocal. *dw=ron basiliko\n ad fil. aliaque omnia 1. tom. Angl. Londini A. C. 1616. et Lat. Fol. ibidem A. C. 1619. prodierunt [orig: prodiêrunt]. Pontificios toties suae vitae insidiatos Anglia [orig: Angliâ] pepulit, Batavos, ut sibi ab Arminio caverent, graviter hortatus est; pacis amans. Obiit A. C. 1625. mense Martio, unde distichon,

Non miror, Regem si Maertius abstulit Anglis,
Pacificis semper Mars inimicus adest.

JACOBUS [11] VII. Rex Scotiae, et II. Magnae Britanniae, fratri Carolo I. Regi successit, A. C. 1685. Com. Argylii in Scotia, et Monmouthii Ducis in Anglia, initia regni eius turbantium, conatus feliciter repressit: ac utriusque supplicio res suas stabilivit. Post quae, quidvis credendi licentia [orig: licentiâ] cuivis permissa [orig: permissâ], Latinis cerimoniis liberiorem aditum fecit, Regiaeque potestatis limites extendit ulterius, quam absoluto regimini gens inadueta aequo animo ferre posset, unde occulta indignatio et vota liberioris aurae. Accessere [orig: Acceslêre] natales Walliae Principis, quos dubios facere non pauca videbantur. Vocatus igitur ex Belgio Foederato Vilhelmus Princeps Arausionensis. Mariae Britannicae filiae Regis, maritus, huiusque ex sorore nepos, promptis Anglorum animis excipitur, Rex declaratur coronaturque A. C. 1689. quem rerum transitum cum impedire Socer neutiquam posset, in Hiberniam primo, inde in Galliam traiecit, ubi hodieque Regis potentissimi sub clypeo degens S. Germani Fano plerumque cum Regina, Maria Mutinensi, et aula, commoratur. Vide etiam Gulielmus III. Magnae Britanniae Rex.

Reges Cypri et Principes regii sanguinis.

JACOBUS [12] Cypri Rex, fil. nothus Iani Lusigniani, Charlotam Iani filiam, quae Ludovico Sabaudo nupserat, regno expulit: ducta [orig: ductâ] Margaretha [orig: Margarethâ] Cornaria [orig: Cornariâ], matre Iacobi brevi post mortui. Item, Rex Maioricae, a Petro Crudeli, Arragoniae Rege pulsus. Marian. l. 15. c. 18. Pater Iacobi, qui tertius maritus Iohannae I. Neap. ab illa post trimestre repudiatus est. Nostrad. Hist. Prov. p. 429. Boucheus l. 9. Item, Rex Nicosiae, vel Cypri, postea Armeniae, captus a Genuensibus, thronum conscendit A. C. 1383. Folieta, Hist. Genu. l. 9. Steph. Lusinian. Hist. Cypr.

JACOBUS [13] Borbonius fil. Ludov. I. tertius, ex Maria Hannonica, Comes Marchiae, etc. Connestabilis Galliae, Obiit Lugduni vulneribus graviter sauciatus in praelio ad locum Brignais, contra Tarde advenientes. Ex Iohanna de S. Paulo, pater Petri, Ioh. et Iacobi, atque hoc avus Iacobi, sub Carolo VI. VIII. et Isabella, famosi. Sicut ex Ioh. qui familiam propagavit, alterius Iacobi, qui Iohannae II. Neap. maritus, uxoris moribus offensus, Vesontionem concessit, Franciscani habitu sumpto, Obiitque A. C. 1438.

Principes alii.

JACOBUS [14] fil. Mauritii, Comitis Oldenburgici, cui in dividsione paternae hereditatis Delmenthorstum obtigerat, adhuc impubes patrimonio exutus, piraticam exercuit, et in Norvegia exul Defunctus est; sub fin. Sec. 15.

JACOBUS [15] Marchio Badensis, fil. Bernardi: ubi latrocinium in sua ditione commissum agnovit, damnum ex aerario suo refudit: Obiit A. C. 1453. In eius elogiis recensendis totus est, Aeneas Sylvius. Pater, inter alios, Caroli fuit, cuius fil. Christophorus, praeter alios genuit Iacobum, in Archiep. Trevirensi Propatrui successorem, et ex disciplina Phil. Beroaldi principem illo tempore doctissimum, et linguarum apprime peritum.

JACOBUS [16] fil. Caroli, Marchionis Durlacensis, cum eius nomine Formulae Concordiae tutores subscripsissent, A. C. 1589. a Pistorio apostata, ad Latinos ritus, se abduci passus est. Obiit A. C. 1590. Vide Thuan. l. 99. Pater fuit Ernesti Iacobi, non toto Anno patri superstitis, cuius tutor Euangelicam religionem in ditionem reduxit.

JACOBUS [17] fil. secundo-genitus Vladislai Silesiae sup. Ducis A. C. 1272. Exstincti, frater fuit Micislai Ducis Teschinensi. Ei quidam Ducatum Troppaviensem seu Oppaviensem et Ratiborium assignant, et horum Principum conditorem faciunt: Aliis aliter sententibus. Vide Phil. Iac. spener. Syll. Geneal. Hist.

Viri Celebres.

JACOBUS [18] Diaconus Eccl. Hierosolymitanae in Phoenicia, scripsit vitam S. Pelagiae paenitentis.

JACOBUS [19] et Conradus Cantabrigienses, Viclesi discipuli, disuptarunt [orig: disuptârunt] in Pragensi Academia publice, contra Transubstantiationem, Confessionem Auricularem, Ordinationem etc. Docentes insuper, Papam Antichristum esse. A. C. 1404. Laet. Comp. Hist. Univ.

JACOBUS [20] Acontius Tridentinus, Theologus, IC. et Philosophus, praeter alia, scripsit de technis Satanae, libb. 8. Sec. Praet.

JACOBUS [21] Alkindus Mathematicus, A. C. 1235. Praeter alia, de Radiis stellarum scripsit.

JACOBUS [22] Almanius Cenomanensis, Scoti et Occami sententiae mordicus adhaesit. Scripsit Moralem Phil. Lecturam in 3. Magistri Sent. De potestate et auctoritate Eccl. etc.

JACOBUS [23] Alvarotus IC. Ticino oridundus, scripsit Comm. in libb. feudorum, etc. Forster. l. 3. Hist. Iuris Civ. c. 34. n. 8.

JACOBUS [25] de Arena Ravennas, vel Parmensis, eruditione inclitus, A. C. 1280. Trithem. in Cat. de S. E.

JACOBUS [27] Arteville cerevisiae coctor, Flandriam turbavit, Occisus A. C. 1345. cum fil. Eduardi Angli, ad Comit. Flandrici dignitatem provectum iret.

JACOBUS [29] Augustus Thuanus Parisiensis fil. Christophori, genere illustri, a consiliis Galliae Regi Praeses Parlamenti Paris. Cato sui aevi, et Galliae ornamentum. Composuit Historiam sui temporis, ab A. C. 1543. usque ad A. C. 1607. libb. 138. cum quolibet veterum facile conferendus: Quam cur quidam, causae suae diffisi, castraverint, ipse praedixisse visus est, in carmine, inter alia, Historiae vitae suae, subiuncto; Ubi orditur:

Libertatis ego nimum, verique quod acer
Assertor fuerim, vitiorumque horridus osor,
Et Romae, et nostra passim traducor in aula, etc.

JACOBUS [30] Bassentinus Scotus, de usu Astrolabii, de Sphaera, etc. scripsit, Sec. Praet.

JACOBUS [31] Bavia Lusitanus, Conc. Tridentino interfuit, eruditione inter suos notus.

JACOBUS [32] de Beauvoir IC. Bononiensis, 7. libb. Item Comm. de Feudis scripsit. A. C. 1270.

JACOBUS [34] Bessonus Delphinas, varios libros Mathem. edidit eodem tempore.

JACOBUS [35] Billius Abbas Ordinis S. Benedicti, Theologus, Mathematicus, IC. Poeta, S. Gregorium Theologum, et Isid. Pelusiotem vertit, etc. Obiit A. C. 1580. Parisiis. Vide Elogia Ant. Teissier Vol. 1.